•ouwen!! ;tal I NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN Niet door menschenhanden gebouwd Uit het Ëngelsch van DAVID LYALL door J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM (Nadruk verboden.) No. 15243 62"Jaargang Zaterdag 26 Mei 1923 WERKERK Feestdagen EERSTE BLAD. IEEL HUISVROUW" inden BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWT JK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDI NX VEEN, ZEVENHUIZEN, enz. meel PAKTE Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en r Dit nummer bestaat uit twee bladen. 1441 104 Aomen bjj de admi- Geluk te ontrooven is zoo gemakkelijk; het weder te geven zoo moeilijk. IUH GOUDA. luishouding, doordat 'uding van practised rordt enorm svat de me- xeizakelijke uun en het 681 70 raagt slechts 4.- mscht te voldoen in at het origt- i,oi inii i: conti vt. iLIER N- R- S. i£N HEKEN. K5ERT XTCHE :RKEN. FEUILLETON, BRIEVEN UIT DE HOFSTAD. DCLXI1. De Pinksterdagen i(jn verregend en dui zenden schoone plannen x(jn in het water verdronken. Dat ia zeer januner geweeat, niet alleen voor de plannen en voor degenen die deze hadden ontworpen en koesterden, maar in niet mindere mate voor den Haag en Schrveningen, voor wie deze slechte da gen een zoo geduchte tegenvaller zijn, dat zü al een goed deel van het seizoen beder ven. Het is gevaarlijk zich aan ramingen te wagen, maar we zouden wel durven zeg- der leiding van Cort van der Linden ge vormd; dit heeft gedurende de moeiltyke oorlogsjaren het bewind gevoerd en zulks <rp een w^jze, die nog altijd aller lof heeft. Naast Cort van der Linden was ongetwijfeld Treub, die als MÏnister van Landbouw spoe dig vervangen werd door Minister Poathu- ma, de groote en krachtige figuur. Dit mi nisterie bleef tot de verkiezingen van 1918, toen hetdoor een ministerie onder leiding van Ruys de Beerenbrouck werd vervan gen dat, schoon het formeel ontslag nam in 1922, vrijwel in gelijke formatie tot nu toe aan het bewind is gebleven. Men ziet uit deze opeenvolging van minis teries, dat het vooral een kerkelijk bewind is geweest, dat in deze kwarteeuw over Neder land heeft geheerscht. De tijden van libe rale meerderheid schenen tot het einde te behooren. Daartoe werkte ongetwijfeld me de het verschil in stroomingen, dat zich links kenbaar maakte; de vraag van sa menwerking al dan niet met de uitersite partijen. In 1901 kwam de splitsing der ra dicale en meer behoudende liberale elemen ten; met de oprichting van den Vrijz. Dem. Bond; later werd de partij der Vrije Libe ralen opgericht; weer later kwam onder Treub’s persoonlijke leiding de Economische Bond tot stand, terwijl in 1921 de oplossing in den Vrijheidsbond eene nieuwe centrale liberale partij bracht naast de Vrijzinnig- Democraten, die sedert 1901 hun onafhan kelijk bestaan hebebn beleefd. Aan de rech terzijde deed zich eene zelfde splitsing en hereeniging voor bü de Vrije Anti-Revolu- tionnairen, die later met de Friesche Chris tel ijk-Historischen in de tegenwoordige Christelijk-Historische partij samenkwamen; vooral deze partij heeft bü de laatste ver kiezingen aanmerkelüke versterking onder vonden. Waren het aan de linkerzijde ach tereenvolgens Tydeman, Bos, Drucker, Mar chant, Treub, Fock, Rink, Dresselhuys, die tot de leidende figuren behoorden; ontwik kelde zich de sociaal-democratische partü krachtig onder leiding van een Troelstra, een Schaper rechts bleef jaren achtereen Dr. Kuyper de groote man, terwijl naast hem aller oogen steeds gevestigd waren op De Savornin Ix>hman. In de Anti Revolutio naire partij l8> reeds in de jaren voor Dr. Kuyper’s dood in 1920, duidelük merkbaar geworden eene vermindaring van diens in vloed, schoon eerbied voor zün persoon bü züne volgelirtgen bleef bestaan. De bekende aangelegenheid, als „lintjesquaestie” zelfs berucht, is een der weinige voorbeelden van het brengen van een persoonlük element in Nederlands staatkundige geschiedenis. De wetgeving in deze kwarteeuw is de als i is een sta- in-den-weg en het betaamt hem wordt daarbü te veel het standpunt inge nomen als zou het beleid der buitenland- tche zaken, dat inderdaad bü den Koning en de Regeering behoort, aan de belang stelling van het Parlement geheel moeten worden onttrokken. zün sedert den oorlog Oranjeboeken regelmatige verschij ningen; wel heeft, op den grondslag van het Amerikaansche voorbeeld, de Tweede hamer eene Commissie voor de buitenlan.l- sche politiek ingesteld, ma*r van een wer kelijk medeleven in de bidtenlandsche po litiek door volk en volksvertegenwoordiging is tot nu toe nog geen sprake. Misschien brengt een tweede pqriode in Koningin Wil- helmina’s regeering ook daarin een veran dering! Van meer wisseling dan 4e buitenlandsche politiek getuigde de binnentandsche politiek Bü het optreden van de Koningin was aan het bewind het ministerie PiersonBorge- sius, dat zjch door eene vfü krachtige so ciale wetgeving kenmerkte. In 1901 echter werd de geringe liberale meerderheid ver vangen door eene krachtige rechtsche meerderheid. De rechtsche partüen, destijds de Katholieken, de Anti-'Revolutionnairen en de Vrüe Anti-Revolutio»nairen, stonden aaneengesloten onder leiding van Dr. A. Kuyper, den hoofdredacteur van „De Stan daard”, den oud-prediknnt, die, het werk van Groen van Prinsteren voortzettend, de a. r. partij tet groote JqfjchUontplooiing bracht. Zün ministerie kenmerkte zich door eene sterke persoonlüke leiding, sterker dan tevoren in Nederland gebruikelük was. In 1905 werd zün ministerie door het Kabi- net-De Meester steunend slechts op eene zwakke linksche meerderheid, vervangen; einde 1908 werd dit ministerie, dat in den Minister van Oorlog Staal eene kwetsbare plek bezat, ten val gebracht door het ver werpen der Oorlogsbegrooting. Toen werd door de rechtsche minderheid onder leiding van Heemskerk een nieuw ministerie ge vormd, dat aan het bewind bleef, toen de verkiezingen van 1909 het steunden en krachtig versterkten. Tot 1913 bleef dit mi nisterie aap het roer; het kenmerkte zich vooral door Talma's verzekeringswetten. De verkiezingscampagne van 1913 was on gemeen fel en heftig; de linksche partüen vereenigden zich in de Vrüzinnige Concen tratie, die eene overwinning behaalde. Maar vorming van een linksch ministerie werd al leen mogelük geoordeeld, indien de sociaal democraten, die krachtig versterkt uit den strüd waren te voorschün gekomen, aan die regeering deelnamen; dit nu werd door het congres van de S. D. A. P. geweigerd. Toen werd het extra-parlementhlre ministerie on- de ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad f8.80. Abonnementen worden dagelüks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA, bÜ onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zün dagelüks geopend van 96 uur.; Administratie Tel. Int. 82; Red actie Tel. 545 ’VROUW”, Veertien- ledewerkaters allerlei :r interesseeren zich verheugen in alle kringen in het J gebruik maken van wordt vermeld. tijd met het moeilijk like vrouw des huizes jden van alle onder- Nederland in 25 jaren. 1898-1923 IV. Van meer belang voor de internationale positie, die Nederland thans in de wereld inneemt, is de wüze, waarop aan Nederland werd vergund, zich als internationaal cen trum te ontwikkelen. Toen ten gevolge van het manifest van den Russischen Czaar, enkele dagen vóór de troonsbestüging van Koningin Wilhelmina verschenen, eene plaats van büeenkomst voor de eerste vre desconferentie werd gezocht, viel het oog op ’s-Gravenhage. Het Permanente Hof, uit deze vredesconferentie voort gek om en, werd te ’s-Gravenhage gevestigd; men sprak toen van het „werk van Den Haag”. De tweede vredesconferentie werd in 1907 even eens hier gehouden; ter zelfder tijd werd de eerste steen gelegd voor het Vredespa leis, dat de gedachte van den vrede onder de volkeren zou symbol! seeren. In 1913 werd dit Vredespaleis geopend; in hetzelf de jaar, dat wij het honderdjarig herstel van onze onafhankelijkheid herdachten, werd Nederlands internationale positie ste viger dan tevoren gegrondvest. Tot die in ternationale positie had tevoren het werk van onzen kundigen Asser, een waardig navolger van Hugo Grotius, reeds byge- dragen ;op vier conferenties voor interna tionaal privaatrecht in 1892, 1893, 1900 en 1904, deed zyn scherpzinnige geest het te voren niet bestaande internationale privaat recht uit den grond verrijzen. Bij dpze con ferenties sloten zich die over het interna tionaal wisselrecht in 1910 en 1913 aan, ietwat ter zyde daarvan stond de inter nationale Opiumconferentie. Nederland werd meer en meer internationaal centrum; Brussel en Bern werden jaloersch op ons; de vraag mag nog worden gesteld of, in dien de toenmalige Nederlandsche Regee ring daarbü krachtiger initiatief had ont plooid, niet dit centrum van nog intensie ver aard zou zijn geworden. Bq het eindigen van den oorlog, toen de Volkenbond stond te worden opgericht, scheen het als had het werk van Den Haag afgedaan, als wenschte men eene geheel nieuwe periode te beginnen. Er heerschte een zekere ontstemming in geallieerde krin gen tegen Nederland, dat niet aan den -oor log had meegedaan. Ter zelfder ty’d ont wikkelde zich het moeilü’ke conflict tusschen Nederland en België, later verzwaard door weerspiegeling van de wisseling van minis teries. Allereerst is het kiesrecht aanmerke lijk veranderd. Het is op den grondslag van de wet van 1896 uitgebreid en verbeterd; het werd bü de Grondwetsherziening van 1917 niet alleen tot algemeen kiesrecht ge maakt, maar ook geregeld naar evenredige toepassing, met invoering van stemplicht, terwül kort daarop de invoering van hot Vrouwenkiesrecht volgde. Reeds in 1918 deed de eerste vrouw in het Nederlandsche Parlement haar intrede ,in 1922 door geheel eene reeks andere, tot verschillende partüen Iwhoorende, gevolgd. Twee Grondwetsher zieningen hebben betrekkelük korten tü<l na elkander plaats gehad, nadat de eerste door verschillende Staatscommissies was voorbo- teid en tot kleiner plan werd teruggo- bcacht. De Grondwetsherziening van 1917 moet daarom belangrük heeten^>mdat zü naast het kiesrecht ook het onderwüsvraag- stuk regelde, zulks in den geest van de paci ficatie, door de commissie onder leiding van Dr .Bos voorgestaan. Op byna elk gebied kwam voor wetgeving van actueelen en van neer prindpieelen aard; wetgeving van technischen aard, die herziening van onze verschillende wetboeken betrof, kreeg ech ter zelden eene kans, evenmin als de meer dan eens zorgvuldig voorbereide administra tieve rechtspraak. In 1903 leidde de groote spoorwegstaking tot uitzonderingswetge ving; in 1918 deden zich, in navolging van Duitschland, zekere revolutionaire stroomin gen gevoelen. Wü hebben gehad de moeilüke „week van Troelstra”, gevolgd door de be longing in het Malieveld; wü hebben gekre gen het optreden van de S. D. P. naast de zuiver revolutionairen; wü hebben bü de laatste verkiezingen gezien, hoe de invloed van deze partü, althans wat stemmenaantal aangaat, aanmerkelük is teruggeloopen. Heeft men in 1918 en volgende jaren inder daad ernstige vree» gekoesterd voor revo lutionaire stroomingen, de gebeurtenissen in latere jaren wüzen niet op eene verster king van deze stroomingen. van iemand, die eenige oogenblikken rust wil nemen en daarvan genieten. Fdmund, zei Alison plotseling, ,,’K heb vanmorgen een gesprek gehad met rlepnen.” „Zoo?’ antwoordde hij en z«jn ge- laaistrekken schenen plotseling te ver harden. zijn geheele persoonlijkheid on genaakbaar en ruw te worden. „Mag ik je over hem spreken?” „O zeker. Wat heeft hij gezegd, gewoonlijk gemord? Stephen is oen in-den-weg en het betaamt hem zich rustig te houden.” „Maar Edmund, dat behoeft hij niet te zijn. Hij bezit gaven zij zijn ver waarloosd. ffeloof je niet, dat het de moeite loonen zou Stephen wat nuttigs te leeen?” „Hij is er niet geschikt voor, en bo vendien behoef je niet bang te zijn, dat hij als een bedelaar achterblijft, als ik uitstap. Daar heb ik voor gezorgd. Alison. Hij zal genoeg hebben om van te leven en ik heb het goed vastgezet, zoo6at hij niet aan het kapitaal kan ko men. Webt je, men is nooit zeker van zulke menschen. Zij zijn met heelemaal normaal. Waarschijnlijk zou hij, aan zichzelf overlaten, alles wat hij bezat naar de vier windstreken verstrooien.” „Daar gaat het niet om, Edmund,” zei Alison met k|em. „Hij voelt zich ongelukkig, werkelijk ongelukkig. En weldra zal hij een man zijn en dan zal alles nog zwaarder drukken.” „Hij heeft dua tegen je geklaagd,” zei de heer Crewe en zijn stem nad ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (beboerende tot den bezorgkring): 1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den beeorgkring: 1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 büslag op deu prü». Liefdadigheids-advertentien de helft van den prü«- INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN: 1—4 regel» ƒ2.05, elke regel meer J0M. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bü contract tot zeer gereduceer- den prüs- Groote letters en randen worden berekend near plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede boekhan delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zün ingekomen, teneinde van opname verzekerd te >ün> langde zij er naar hen allen zoo snel en zoo fatsoenlijk mogelijk kwijt te zijn, om het geheele huis voor zich te hebben? Het denkbeeld amuseerde hem wei. „Waarom deze verandering, Alison? Heb je nu al genoeg van hen?’ Een blos van ontstemming kwam on- middellijk op haar gelaat. „O, neen, antwoordde zij kalm. ..1K verlangde alleen maar te hetpen, dit is dies. Misschien is het oeter, dat ik nu ia. Hij lachte haar toe met den broe ien lach van meerderheid van 'ten lain, lie den geheelen toestand met «ón blik verziet Pas op voor het gevoel dat het je oeping is de geheele were.l recht te •etten, lieve. Bepaal je aandicht tot mij n je zult beter uitkomen.” Alison zou hebben kunnen reggou, at zij naar aandacht uitsiuu ;nd aar hem schonk, daar hij du eenige s/heids- r ‘chter was van het lot, da» /ii wensch te te verbeteren. Maar aldus terugge- stooten, had zij niets meer te zeggen ,.lk heb je broer vanmorgen in de stad ontmoet Zij zijn naar Barbridge gegaan met den ouden Houghton om alle bijzonderheden te regelen. Hij en zijn zuster zijn besloten te Matlock te gaan wonen; zij hebben daar al een huis gekocht en dadelijk na Kerstmis zullen zij verhuizen.” Alison keek verrast op, maar voelde dat zij het niet prettig vond deze bij zonderheden. die haar eigen familie betroffen, van haar echtgenoot te hoo- ren. „De doktor vraagt, of ik er eenig be zwaar tegen heb, dat het huwelijk in Januari plaats heeft. Wat zeg jij er van?” „Ik heb natuurlijk geen bezwaar. Jij bent het, die Celia geeft,” en ondanks haarzelf gleed een glimlach langs haar mond. Zij hield van Ceiia. Haar een voudige, meisjesachtige manieren, en het feil, dat zij volkomen vrij was van vooroordeel of valschheid, waren de lichtpunten te Old Hall. Bijna benijd de zij haar aan Ouy, ofschoon zij wist, hoe gelukkig zij samen zouden zijn. ,.En je andere broer zal voor Kerst mi» trouwen; zoo hebben de Flemings ’i>- alten tegelijk opgebroken”, zei hij met een broeden grijnslach. „Waarom volgt je zuster het voorbeeld niet? Zij is nogal dikke maatjes met dien jon gen dominee van de afgescheiden kerk en iedereen weet, dat hij verliefd op haar is. Zij moest hem nemen en een flinke opruiming houden, dan zou den wij weten, waar wij aan toe wa ren.” Alison antwoordde niet op zijn wat zwtiren humor. Zij was er niet voor in de goede stemming. .Ik denk niet, dat Tibbie ooit trou wen zal. Nu het is beter, dat ik nu ga. Geef je geen moeite met de machine, ik loop liever.” „Welke machine?” vroeg Crewe, niet begrijpende, wat zij met haar Scl.olsehe uitdrukking bedoelde. (Wordt vervolgd.) de ingewikkelde quaestie der Wielingen, die nog niet geheel tot oplossing is ge bracht. Maar alvorens over den Volken bond te beslissen, werden de vertegenwoor digers der neutrale Staten, ook van Neder land, te Parüs geraadpleegd. Vestigde men den Volkenbond al te Genève, het Hof van den Volkenbond, het eerste werkelük in ternationale rechts lichaam, zou in Den Haag komen. De internationale Juristen commissie, voor het ontwerpen van dit Hof aangewezen, kwam in 1920 in het Vredes paleis samen; de Algemeene Vergadering van den Volkenbond vestigde in datzelfde jaar definitief hare keuze op Den Haag; in Februari 1922 werd, in tegenwoordig heid van de Koninklüke familie, de eerste zitting van dit Hof geopend. Een Neder lander, onze groote jurist Loder, is tot pre sident van dit Hof voor de eerste drie ja ren gekozen; Nederlanders nemen in tal van belangrüke functies aan den arbeid van den Volkenbond deel; Neerlands eerste gedelegeerde, Minister van Karnebeek, werd op de tweede algemeene vergadering tot voorzitter gekozen en volbracht deze taak op een wyze, die door allen onverbe- terlük wordt geprezen; Rotterdam’s bur- gemeeser. Mr. Zimmerman, zonder twijfel onze kundigste magistraat, verricht als ccmmissaris-generaal in Oostenrijk uitne mend werk! Aan de conferentie te Genua nam Nederland deel; te Washington op de ontwapeningsconferentie, werden wü met het oqg op onze koloniale belangen geraad pleegd. De vrees, die men een oogenblik inderdaad kon koesteren, dat Nederland al leen zou staan tengevolge van zy'ne neu traliteit in den grooten oorlog, is niet be waarheid; integendeel, de jaren 1921-1922 toonen wel aan, dat opnieuw Den Haag zich als interantionaal centrum is gaan ont wikkelen. Heeft men in de tweede Kamer in 1900 bü de goedkeuring van het verdrag betreffende het Permanente Hof vrees ge koesterd voor moeilükheden, die uit deze vestiging konden voortvloeien sedert is wel gebleken, dat de aanwezigheid van dit Permanente Hof integendeel een voorrecht en een voordeel voor Nederland is, ook voor züne internationale positie. In deze kwarteeuw kwam in ons diplo matiek en consulair stelsel menige veran dering. In het diplomatiek stelsel wel de grootste, zulks tengevolge van eene geheel nieuwe financieele regeling, die het ook onbemiddelden mogelyk maakte om de di plomatieke loopbaan te volgen. Minder verandering kwam er in het contact tus- .‘■•chen Kamer en Regeering over buiten landsche aangelegenheden; nog steeds nooit zoo hard geklonken, noch was de hardheid van zijn trekken ooit zoo schrikwekkend. Vooral zijn, mond scheen hard te worden, als een onderste mo lensteen. „O, neen, in het geheel niet, klem je toch niet aan die gedachte vast. Ik deed hem eenige vragen, dat is alles, en het is heel gemakkelijk te zien, hoe onge lukkig hij zich voelt. Het staat op zijn gansene gezicht te lezen Laat ons be proeven iets te doen dm hem gelukki ger te maken. Het zou voor ons allen beter zijn.” „Nu, wat wil je voorstellen?” vroeg hij, maar zijn toon was zeer ontmoedi gend. Alison aarzelde een oogenblik, want het plan dat zij bij zich omdroeg, was meer dan stoutmoedig. „Ik denk, dat een volkomen veran dering hem goed zal doen; Anna heeft besloten Birtley te verlaten. Waarom zouden we hen beiden niet naar het buitenland laten gaan, naar Italië voor den winter en dan kan Stephen op de hoogte komen van zijn kunst. Dat schijnt het eenige te zijn, waarom hij wat geeft. Het is immer# mogelijk, dat hij er wat in zou voortbrengen en be denk eens hoeveel gelukkiger hem dat zou kunnen maken.” Crew^ keek met scherpen blik van ndrr zijn gefronste wenkbrauwen zijn vrouw aan. Van nature was hijl een achterdochtig man en nu vroeg hij zich af, hoe veel of hoe weinig deze stap van haar kant te beteekenen had. Ver- 62 - Hij deed onder het spreken de kast deur open en Alison zag toen, dat de planken dicht bezet waren met bussen biscuit-: en verscheiden glazen en rles- schen en wijnkaraffen. Toen zij zei, dat zij niets‘verlangde, vulde hij een glas voor de helft met whisky, schonk er sodawater bij en dronk het uit. „Ik heb een inspannende» morgen gehad, nu voel ik mij heel wat beter. Wat kan ik voor je doen? Ik zal Wil liams sturen om je dadelijk naar huis te rijden. Zou je* de gieterij soms wil len zien?” „Neen, vandaag liever niet,” en haar s^em klonk gedempt. „Waarom zijn Anna of Celia niel met m®,e8e'iomen’ Heh je haar thuis ge- •Ja, ik zei je immers, dat ik uitging m Tibbie te bezoeken, en dat zij niet ’huig was.” „Dat is waar.” Hij leunde tegen den schoorsteen- en nam zijn sigarenkoker uil z*jn zak; zijn geheele gedrag was dat

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1923 | | pagina 1