icL 4 s NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN bergambacht, bbkkbnwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, mobrcapelle, N1EU 62*Jaargang Woensdag 80 Mei 1008 J Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-.en Feestdagen tplaren, onkies. ZOON GOUDA. aak ook lort ader huis ding van loet, tem, ver- FEUILLETOU. Niit hir MiKliHhiiiM |M Uit het Engetaph van DAVID LYALL door J. P. WESSEtlNK—JTAN B08SA 7 (Nadruk verboden.) ibrlóken WORMEHVTEK tEM ÏERDE BI aT)" Ipo. 15246 Fransche credieten voor het Ruhrgebied. WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. Ai wat het origi- j JM (Wordt vervolgd). xki« takje dt en d de' izakelijke JavAanschen adel, schijnt eene onverwach te awenking naar linke te maken. Dat een aekere opleving van de nationale gedachte zich in irwlië doet gevoelen, valt 'niet te weerspreken. In dit verband dient herin nerd, dat gedurende deze kwarteeuw meer malen de wenschelijkheid iz betoogd, laat stelijk door G.G, Van Limburg Stirum *elf, dat de Koningin Hare Koloniën'zou beaoe- ken ;de verwezenlijking van dezen wenzch is tot dusver op financieels bezwaren af- ge stuit! WERK »PEN, tlCHT- NTEN, a en het 581 70 ImrHn ■akkaa» gin tier bezetting, do gevolgde politiek in het Roergebied zal, zoo zeide PointJare, ver der worden voortgezet. De Fransche Kamer nam met 420 tegen 125 stemmen aan epn wetsontwerp tot het verleenen v^n een crediet van honderd mil- lioen francs aan de Roemeenache Regeering. Naar de minister van financiën, de Las- teyne, uiteenzotte, is dit crediet bestemd om Roemenië in staat te stellen de zware verliezen, tijdens den oorlog geleden, te herstellen, en zich te wapenen om z(jn on afhankelijkheid en de onschendbaarheid zij ner grenzen te verzekeren. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad por kwartaal 2.90, .per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt Franco per poot per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT II, GOUDA, bü onze agenten en loopers, den boekhandel en do postkantoren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—0 uur.; Administratie Tel Int 82; Redactie Tel. 545 ons uitgestrekt Oost-Indisch bezit geens zins een eenvormig bestanddeel uitmaakt en die pleite» voor eene staatsinrichting naar collectiviteiten. Wat uit deze wisse ling van meeningen zal te* voorschijn ko men, is moeilijk te zeggen. Wel staat vast, dat de dusgenaamde inlandsche beweging een verschijnsel is geworden, vte<rme<le re kening valt te houden. De i^dhcale concen tratie, die thans de extremtotische elemen ten vereenigt, schijnt meer Inraad-^an goed te doen ;Boedi Oetomo, de vereeniging van De Minister van Landsverdediging in Ooi gië heeft een voorstel ingediend om den duur van den diensttijd tydelljk te brengen van tien op veertien maanden. Kvnlng AI bert bepleit aanneming van dit voorstol in een schrijven dat hij tot den Mfalstei ten en h(j zegt daarin: Volgens mün over tuiging, evenals vaa die mijner voorganger* is de toekomst van Belgii* nauw verbondsn met de hamlhaving van «en leger, dut nam buiten oen bolwerk te, hetwelk de zwafcU van onze iaardrljkakundige gesteldheid vei betert en naar binnen <U groot-1 leci schoot van tucht en vaderlandsliefde. Do hechtheid van de troepen is.tenmins^ even belangrijk als hun getal ;dè hechtrfeld .van een lege kan slechts worden verkregen door een gew de opleiding en een goede tucht, die gevolg zijn van den diensttijd. De duur vnn den diensttijd stelt eveneens in staat -n kader te vormen, dat op de hoogte u van z(jn taak. Ik spreek mijn ingenomenheid nit met het amendement, «lat, terwijl het lltani aan het leger voldoende opleldlngavoorwqar den verzekert, aan het land da beschikking geeft over opgeleide troepen, die aan xyn behoeften beantwoorden. Het voorgwtold’* systeem zal aldus, ons leger in staat 4«l> len de hooge zending te ver»eker»»n, welk*- ten deel is gevallen aan de troepenmacht 1 gesteld in dienst van de rechten vr|j volk. Ik hooj> en weasel), dat vertegenwoordiging u >uil volgen weg, waarop gij naar m(jn oordeel de hol ste belangen van het land dient warm. ,,lk heb de gong niet gehoord, hij ter verontschuldiging, „bet spijt nuj dat ik te laat ben. Hij richtle’ïicli tol Alteon on dit nam zijn vader nu weer allo* Hehnlve vrién delijk op. „Denk je dut het vandaag zal kaan regenen?” vroeg zij, toen de altlte aan hield. De lange, onaangename stilten aan tafel, waaraan do Crowe’» nis 1a- milie gewoon waren, zij beproefde al le*. <»m er een einde aan Ie maken. Maar het praten voor dit doel is oen droeve zaak en weldra weigerde haar tong ondanks haarzelf haar taak te volbrengen. Zij woeg'zich af, of ztj verkeerd had gedaan, wr bij Stephen, op aan Ie dringen. dat mij beneden sou komen; «luidehjk was het, dat "hot zijn .vader geen genoegen deed hA» re ZICH. „Hoe laat sta je gewoonhjk óp, jon geman? Het lijkt er met naar, dat jo bijzonder veel genoegen schept in je ontbijt,” zei de heer L'tewe <na een poosje „Ik gebruik *s morgeus nooit veel, zeiMUephen zenuwacbtig opaehrikkcnd- „Dat ia verkeerd; een goed ontinj» legt het fundament voor den w-.»rkda maar ata'alle dagen in even ij root o le digheid worden doorgebruehl. dan maakt liet niet veel venend L GOUBSCHE COURANT. de sjuking betreft onveranderd. Alleen te Dusseldorf heeft een kleine botsing plaat, gehad, waarbij twee communisten worden gewond en één gedood. In Dresden hielden de werkloozen nieuwe betooglngcn. Poch werden verschillende vln- kete en markthallen weer geopend. Uit Dusseldorf wordt gemeld dut Oberre- gierungsrat Lutherbeck, de pluatevervanff< i van den uitgewezen regeoi mgsj>re»i<le&;t GrUtzner, door de Franschen is gearres teerd, volgens de „Voss. Ztg." in opdracht der Belgen, die beweren, dat lutherbeck zich heeft schuldig gemaakt aan baleedi ging van het Belgische bezettingsleger. Lutherbeck had eenige dagen geleden na men* tie Duitsche regeering geprotesteerd ttgen het over den Dultschen koopman Schlagetter uitgesproken doodvonnis, en hiermede wordt thans z(]n aanhouding in verband gebracht. 1 Volgens andere berichten zou de boteedi gin/hierin bestaan dat Lutherbeck onlang.* het verzoek om Schupo naar het Roerg» bied ta mogen zenden alleen tot de F*rtvh sche autoriteiten heeft gericht De Fransehen die na Wegvoering van <i kleurstoffenvoorraden tie Rmlteche Analin en Sodafabrieken hebben ontruimd, hebben thans de fabriek te Oppan bezet en het bedrijf stopgezet De Rjjkskanselier heeft gisteren ook ge confereerd met de vertegenwoordiger» van den landbouw. Zy verklaarden zich in be ginsel bereid tot het geven van uitgebeelde garanties voor de schadeverguetlingsbota- ling, onder voorwaarde van een definitieve oplossing der kwestie. D^ regeering staat voordurend in ver binding met de partijleiders on deelde hun den hoofdinhoud der nieuwe Duiteche nota mede, waarmede zjj itf hoofdzaak accoord bleken te gaan. nvu„ **M «AVilORRCU* Zij wist reedfc, dat zij .op de proef <Jn> jk ge|oof, dat hij komt óm u k'eMeld zou worden en dat dingeij, die >‘een plezier te doen en om geen enke- vroëger gemakkelijk geweest wareb en lot de dageljjksche onle der dingen had dtn behoord, nu moeilijk te volbren gen zouden zijn en overwinningen slechts door moed «en beleid behaald tobden worden. loen zij de eetkamer binnen kwam, »a» Celia daar, alleen, zij 2at op een ouderwetsch bankje bij den haard, en warmde haar .handen aan den helderen gloed. Zij sprong op om Aiiaoïr een l^us te geven. De verhouding tusschen deze was reeds volmaakt. Ceii* lever- de geen frUagatuk, zij had geen moei lijkheden te overwinneu, zij verlangde geen loopbaan, zij was een gelukkig Jnrigra, maar Alisoir \yovkle er zich plotseling zenuwachtig <ibor worden. „Wat is de Zondag toch een holsrho last,” gromde de hoer Crewe. „Hij hin dert ieder in zijn bezigheden, behatec den predikant, en hem zónden we kun nen missen.” „Als rustdag is hij nooddg,” zei Ali- son kalyi „Herinner je je niet, dat men hem tentijde Wn de Terreur ih Frankrijk wedcijferih^en dat de gevol gen n ood lottigiwa ren?” „Zoo? Voor'wie? Ik ben er zeker .an, dat ‘de volkomen afschaffing een zepen ^ou zipi voor iedereen. Ga de stad door op welken Zondag je wilt, na het ontbijt; on wat zie jo óp alk geschikt open stuk grond? Ken troep luie, ongekamde kerels, die wedden op duiven of honden of vechtende dwerg- hitnen; op iets 'moeten en willen zij wedden. Waarom makere de predikan ten aan zulkv dingen geen einde? Al le* wat zij doen, *1» ópstaan en heel wat ongenietbaron onzin preeken voor «en deel der gemVewte <lat >urli goed Jkdraafift en het niet hoodig heeft, gedraagt en het niet, noodig heeft. Wel Stephen, tien *je emdetiijk wel zoo genadig geweest de tttl lilie-tafei met je aanwezigheid te vereeren?” Slcphen, die wat onhandig i de deur verschton en door deze halfs«hertsen- Verwacht wordï dat de Duiteche nota Dinsdag zal worden verzonden. De eerst volgende Ryksdagzitting is eveneens vast gesteld op Dinsdag 5 Juni. De toestand In het Roergebied» Is sinds gisteren «enigszins verbeterd. Hier en daar hervatten de mijnwerkers den arbeid, o.a. te Gelsenkirchen. Tot nieuwe rusiverstorin gen is het nergens gekomen en' op veie plaatsen ja het werft hervat. Uit de dis tricten Hórde, Dortmund en Essen ^>rdt een verbetering van den toestand gemehL Ook te Bochum valt verbetering te cdA stateeren.) De politie deed een aanval 0^. 1 een van <ta bureaux der oproeriingap in het centrum (hr stall en arresteerde e.s. 800 personen. Te Witten en Herne is de toet Credieten voor Roemenië. Verbetering van den toestand in het Ruhr- gebied. Het nieuwe Duitsche voorstek Koning Albert bepleit de lijdelijke verlenging van den dienstplicht. De staking in België. De conferentie in Lausanne. De Fransche Kamer heeft gisteren tie credieten voor de Roerbezetting, waarby de regeering de kwestie van vertrouwen ge steld had met 505 tegen 63 stemmen aan genomen. Credieten zullen Woixlen geopend van 2j.707.203.865 frs. op de algemeene be groeting, 361.937.996 op de belagen 1.1'35.866.262 op de iwgruoting van .ver haalbare uitgaven en <ft.501.933 op de bij zondere rekening voor het onderhoud van de bezettingsroepen. In d’e Kamerzitting waarin deze besluiten werden genomen ging het zeer rumoerig toe. Tardieu die gesteund werd door de rechterzijde en herhaaldelijk werd geïnter rumpeerd door radicalen en socialisten, viel .MtelMlmatig de politiek van Poincaré aas, die hjj niet krachtig genoeg- vond. Poincaré viel, zooals hy vaak doet, den spreker fn de rede, die in de redevoeringen van Poin caré tegenspraak, aarzeling en wankelen meende te vinden. Tardieu eischte in het Roergebied een maximum resultaat djwr een maximunf krachtsinspanning. ElkeS zwakheid moei worden vermeden, want zoo zei h(j, de atf tie in het RoergebiedSiQeft voor Frankrijk' een beslissende beteekenis.^TJe Roer is in werkelijkheid het Verdun van den vrede. Deze slag moet gewonnen worden. Dien tengevolge had Poincaré ongelyk met te verklaren, dat de bezetting van het Roer gebied geen jfcolitigke of militaire zaak zou zijn, noch een economische pressie. Een der gelijke omschrijving is onjuist, omdat men in de Ro$r politiek, militair en economisch moet optreden. Tardieu eindigde te midden van protes ten der socialisten met te'vragen, dat de regeering ter kennis van de geallieerden, de neutralen en Duitschland zou brengen, dat het Roergebied in staat ^Ik beleg ver keert. Poincaré verklaarde in antwoord hierop, dat de staat van beleg in werkelijkheid in’ het Roergebied bestaat, reeds vanaf het bo men wetenschappelijke expedities, die met zoo schitterenden uitslag werden bekroond! Niet alleen in dit opzicht is deze kwart eeuw voor Oost-ïndié merkwaardig. Zij is het ook om de innerlike stroomingen, die zich hebben kenbaakgemaakt Imtfters, reed* van de jaren 19T0 en daarna da teert de oprichting van de Sarekat Islam; thans S. I. genoemd, oorspronkelijk m we zen een godsdienstige vereeniging, die de algemeene verheffing van het geestelijk en maatschappelijk lev^n der inlandsche be volking ten doel had. De vraag welke be- teekenis aan de S .1. diende te worden toe- gekeiul, werd in den loop der eerste jaren verschillend beantwoord; er waren er, die van haar de aanwakkering tot een inland- schen opstand vreesden ;er waren er, die rustig en bedaard haar verschijnen beoor deelden .Bü het uitbreken van den oorlog in 1914, toen eenige ongerustheid bestond over de houding, door de inlandsche bevol king aan te nemen, bleek de laatste beoor deel ing de juiste te zijn. Dat neemt niet weg, dat de ommekeer, die er daarna in de leiding der S. I. js gekomen, er toe heeft geleid, dat zich in 1916, 1917 en volgende' jareu verschillende groepen vormden in de* inlandsche bevolking, gedeeltelijk op poli tiek, gedeeltelijk op economisch gebied, die wenschen van nationalistischen aard uitten. Het sterkst kwamen deze gevoelens tot uitfag in 1918, toen in Indië bekend werd, wat zich hier te lande in de „week van Transtra” af speelde. In Mei van 1918 waa overgegaan tót de opening van den Volks raad, een adviseerend college, gedeeltelijk uit Europeesche, gedeeltelijk uit inlandsche leden bestaague, een allereerst begin tot algemeen zelfbestuur, krachtens het ont werp, door Minister- de Waal Malefijt ver dedigd. In den Volksraad verhieven zich de zelfde stemmen, als in de dusgenaamde in landsche beweging waren waar te nemen. *Q.G. van Limburg Stirum, wiens beleid zich wel kenmerkend onderscheidde van^lat van z\jn voorganger, dep heer Idenburg^achtte het noodzakelijk om aan deze stroomingen toe te geven; deed beloften tot herziening van de Indiscife Staatsinrichting in demo- cratischen zin, die door de Regeering in het moederland niet geheel werden bekrach tigd. De herziening der Indische Staatsin richting dan ook, thans San de orde door afwerking, bevredigt niet degenen, die autonomie vpn Nederlandsch-Indië op hart* plaats achten. Daartegenover staan tal van kenners van het leven der Inlanders, die meetien, dat Indië nog geenszins rijp is voor zelfbestuur; anderen weer die erop wjjzen, dat de inlandsche bevolking van VZE.E X f VV KJVIxrui, 1A/VLAJ1VA I LUI, OVOIxV/VFV y UWL/JUIWIH, *11 XVElVzn A. f j ADVERTENTIEPRIJS! Uit Gouda aa omatnkaa (bahooraada tot den be»«r»WoRl l-B re,el. 1.30, olko ro»el moor 0.2B. Vaa buit.» Gouda on de» U'lurnkrina: 1—6 roRoll 1.66. elke regel meer ƒ030. Advertentie» In hot Zalerdanummer «0 bU»la< op dea pr#a UeJdadi»l>ald»-adTortaati»a de helft »an dea pr|)a INGEZONDEN MEDEDKKLINGBNl 1-4 refoln ƒ8.06, elke rafel maar ƒ030. Op de voorpagina 50 hooger. Gowoaa adrertaatita ea iageaoudaa madadwimfea W eontnet tot M, produceer den prije. Grooto lettere en randen worden berekend naar plaataruimle. Advertentibn kunnen worden ingezonden door tusaehenkomet ran .oliede boaknan- daUren. Advertentiebureau! on onze Agenten en moeten dnan »Mr do plantam» aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn. Nederland in 25 jaren. 1898-1923. VI. Niemand ontkent meer, dat in economisch apzicht het bezit van koloniën voor Neder land van het grootste belang is. Dezj/over- tuiging is in de kwarteeuw, die achter ons ligt inderdaad wel toegenomen. Wellicht houdt dit verband met het feit, dat, prac- tisch gespróken, ons koloniaal bezit zich in die» tijd heeft vergroot. Niet, dat nieuwe deelen aan Oost- of Weet-Indië zijn toege- voegtl ,maar dat gedeelte van Oost-Indië, waarover Nederland's invloed zicly thans on- middellyk uitstrekt, i« aanmerkelijk groo- ter dan het was in 1898. Tot op dat oogen- blik had onze aandacht zich vooral gewricht op Java. Wel had Van den Bosch reeds in het begiiuder negentiende eeuw voor de ontwikkeling van Sumatra gepleit;; was by laud een voorbijgaande belangstelling ge koesterd voor Borneo;; bij Rochussen voor Celebes, bij Lansberghe voor de Molukken, maar desniettegenstaande bleven de dusge naamde Buitenbezittingen tot aan het ein de der 19e eeuw Voor een groot deel terra incognita voor de bemoeiingen van ons be stuur. Het is de groote verdienste van Van Heursz geweest, dat hy, na Atjeb te heb; vben g^acificeerd, in een vijftal jaren het Gouveraeur-Gene raai schap wist te vol brengen, dat vrijwel aan alle wenschen is uitvoe^ng gegeven, die in den loop van de MgentiCT&te>-^euM achtereenvolgens met betrekking tot de Buitenbezittingen zijn ffeuit geworden. Wel was reeds enkele ja ren tevoren een aanvang gemaakt met de uitbreiding van ons gezag over Djambi, n-indji en een gedeelte van Midden-Su- itra, maar naast de afwerking van het en daar begonnen waa, werd* in de emde jaren het overig deel van mv hnd in snelle opeenvolging onder direct ^ag gebracht en onze invloed, waar die reeds bestond krachtig, versterkt. Op Bali/j Soembawa en alle meer Oostelijk gelegen Krootere eilanden werd dit gezag afdoende bevestigd.'fldebes werd in die jaren gyheel onder bestuumlgvloed gebracht, het ver waarloosde deel der Molukken werd be dacht, op Ceram ontegezag bevestigd; daar <*n op Halmaheira de tpeatanden geordend. Op Borneo werd aan een langdurig verzet m het midden des eilands een einde ge maakt, terwijl daarna in den algemeenen toestand in het Oosteltfk deeï van het eiland zeer yeel verbetering werd gehrabht En zelfs Nieuw-Guinea, tot voor kort bij na volslagen onbekend, werd aaif alle zij den binnengedragen en onderzocht. Wie herihnert^ich piet de daarheen onderno- Het is verbazend, hoe ruim'de wereld wordt voor hem, die een vasten, bes lis senden geest heeft et\ hoeveel vrijheid hem' gelaten wordt. een» na een langen tijd met Paachen j?l Kerstmi#, of andere feestelijke gele genheden. Anna en ik gaan naar de Anglikaansche kerk, omdat xlj daar goede muziek hebben en bij feesten be taalde zangers.” „Maar gaan jelui niet ergens gere geld hedn als familie?” „Neen.” Op dat oogenblik kwam de heer ('jewe binnen, zef goedenmorgen en oiiniiddellijk ging de gong. %,Wil je een oogenblik op* Stéphen wachten, Edmund?* vroeg Alison. „Hij heelt. beloOjd vanmorgen voor het ont bijt benedSX te komen eti wij zullen niet zondergrem beginnen.” „Niet?” vroeg de heer Crewe droog. „Daitn/oet hij zorgen op tijd te rijn. Ga zitten lieve, bn schenk de thee irt." f Alison nam haar plaats in zondef protest, ofschoon haar de toon, waarop haai man sprak, niet erg beviel. Dat beloofde voor Ste*phen*s ontvangst aan Hatel niet veel goeds.'De heer Crewe was in geen al te beste «temming. Alle pogingen om de plaatsen, door de sta- kera venten, door anderen te doen innemen/ waren zonder succes geweest en hij zag voor zich een onvruchtbare week in de fabriek, waar het werk zich nooit wo had opgehoopt. Hij was dientengevolge in «temming om zij er uit als de belichaming van jeugd gezondheid en vreugde. „Anna heeft hoofdnijn; dat heeft zij Zondags dikwijls. Het/zijn zulke vree slijke dagen, waar/ geen eind aan schijnt te komen en/ waarop iedereen uit zijn humeur is,” zei zij, terwijl zij even een gezicht trok. „Misschien zult u dat met andere dingen verbeteren en ons vreugde op de Zondagen geven. Alison’s mond begon plotseling te trillen. t „Heb je Stephen gezien, lieve en komt hij beneden?” 1.1. Int, Irzimi ARM tl le andere reden. Hij ia veel liever bo ven irt zijn eigen hol, en ï’rimmie heeft er hoegenaaiQOTiieUi tegen heitf te be dienen.” ..Maar ik gelooft dat het f^echt voor bem is geweest, zoo afgezonderd te leien,” zei Alison met vaste stem. „Gebruikt Anna haar ontbijt op bed?” „Zij wil niets hebben. Zij heeft haar ochtcndthee natuurlijk gehad.” „Gebruiken ielui tillen je ochtend- thee?” „Ja, Natuurlijk, u niet?” „Ik had het nooit. Ik had maar één dienstbode, «ik zou ze zelf hebben moe ten zetten,” zei Alison glimlachend, tefwijl zij het metaje een tikje op den i*m 6/é 94 Je en een haar aardige Wie» met v mooi haar 1 met zijn vrouw. Celia die reede lang gewoon was aan de stemmingep 4an haar vader, scheen volstrekt niet van taar stuk gebracht door r«ijn uorsch ae woorden werd begroet, de daad* Je* FUR. Mjiar Altaon wenkte hem lijk glimlachend. „Kom naast nij zitten, bes to jon Je bent niet &o heel Imil aW

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1923 | | pagina 1