1 cl Is! I«t tor zuttotoito |üiiw< Utt het Engelsch van DAVID LYALL door J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM. J NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. NA. ism Vrijdag 8 Juni 1823 82*Jaargang WERKERK Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen I i I •ren, ek|«a. ZOON W.K.F. i ’abrleken EKEN I De nieuwe Duitsche nota. xui. 1, ouder hij wordt, I en wel lijn hel (Wordt vervolgd.) in geplombeerde aakkaa Wees voor anderen een bron van zede lijke kracht. GOUDA. 676 34 gegarandeerd zuiver en Gouden Medaille» heid om de schril aanvaarden. Dexe bereidwilligheid heHten wU voor het eerst aan den dag gelegd in onze memorie van half Maart, die gericht waa aan de mo gendheden die niet rechtstreek» aan de actie in het Roergebied deelnamen. De minister herinnerde eraan, dat hjj vervolgens een tweede maal in zijn rede in den rijksdag op dit aanvankelijk door Hughes geuite denk beeld heeft vootrtgeborduurd, terwijl <le re- geering in haar aanbod van 2 Mei ten derde male dit denkbeeld heeft bepleit. Rosen berg zegt, dat tot een dergel|jk besluit een grooten moed behoorde, daar de Duitsche regeering de samenstelling van deze com missie natuurlijk niet kent, maur z(j ver trouwt, dat de geest van gerechtigheid met het voortschrijden van den Ijd over Europa zal vaardig wot&il „Liever een waagstuk ondernemen, dan het ónmogelijke beloven*' W OR MER VEER IK N. T- N, In Londen is men optimistijich gestemd en men gelooft dat een regeling in zicht is. Met groote sparring wordt een uitlating van de Engel sche Regeering over het nieu we aanbod tegemoet gezien. FEUILLETOa. (Nadruk verboden.) ging reeds na vier jaar tot 2 reapeetfve- lyk 2 Mi milliard volgens hot plan van So nar Law, die eerst daarna de beslissing van een internationale commissie sou willen in roepen De kern van om» voorstel was trou wens niet dit get^l maar de bereidwillig heid om de schatting van de commissie te MIIIMIIE COURANT. Een interpellatie in den Rijksdag. Voorschotten aan overheidsperso neel. Verhoogde broodprijs. De ontwapeningscommissie van den Volkenbond. tabak, bier, wjjn en suiker alsmede de op brengst van het brandewjjnmonopolie ais garantie voor de annuïteiten worden vei- pand. Inderdaad is de opbrengst (voor den oorlog 800 millioen goudmark) tot ongeveer een vierde gedaald, maar dit zal automa tisch weer stijgen, zoodra de Duitsche staat huishouding weer normaal zal itfn. Tenslotte merkt de Duitsehe regeering op, dat alleen door mondelinge gedachten wisseling een zoo ingewikkeld vraagstuk der oplossing nader kan worden gebracht. Duitschland erkent zijn verplichtingen tot vergoeding. De Duitsche regeering herhaalt haar verzoek om een conferentide bjjeen te roepen ten einde den besten weg tot ver vulling van deze verplichtingen overeen te komen. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda m omstreken (behoorende tot den bezorgkring): 1—5 regels 1.80, elke regel meer 0J5. Van bulten Gouda en den bezorgkring: 1—6 regels 1.66, elke regel moer 0.80. Advertentita in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prjjs. Liefdadigheidz-advertentita de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.06, elke regel moer ƒ0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiïn en ingezonden modedeelingen bij contract tot zeer geroduceer- <len prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusechenkomst van «oliede boekhan delaren, Advertentiebureau* en onze Agenten en moeten daags vóór do plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. In den Rijksdag was gisteren groote be langstelling voor de interpnllatio over do markcatastaophe van den ifgevaardlgde Haufhaeuser, een der leider^ van ‘ie Duit sche vakvereeniging. Spr. was van meehing dat de Fransehe Regeering door haar actie in het Ruhrge- bied het Duitsche volk heeft uitgeleverd aan diegenen die voordeel willen trekken uit hot waardeverlies van den mark. Sinds het ein de van den oorlog heeft men zoo meende spr. geen productieve economische politiek meer gevoerd. De bevoegde kringen uit het Duitsehe be drijfsleven hebben de mogelijkheid tot con- curreeron niet verhoogd door het verbete ren van hun producten. ZO hebben daaren tegen aan dumping gedaan, ten koste van de groote meerderheid van het volk en slechts gespeculeerd op valutawfnst. Het rtyksverbond der Duitsche industrie heeft vroeger een zoogenaamde hulp aangeboden en daar toen ook al voorwaarden aan ver bonden, die ónmogelijk konden worden aan vaard. De door ons reeds lang geShchte actie ten gunste van de rijksmark is door dezelfde economische kringen gesaboteerd. Pas na de bezetting van het Roergebied Is een dergeltyke actie op touw gezet. Zii moest mislukken, omdat alle door de sociaal-demo- craten geHsehte waarborgen ontbraken. De tijdelijke daling van de dollar, die door de groote offers van de rijksbank moroRfk hard treft. Hij heeft, geen kinderen, al leen xrju vrouw en een oude zuster; toor haar vooral doet het mij zoon leed. Je moet beproeven den heer Cre we anders te stemmen ten opzichte van de Wrigbtsons, Ailie Indien je hem zont» kunnen overreden Amos weer aan te nemen, dan zou dat oen over winning zijn. De staking zou daarmee beëindigd zijn en jij zoudt je dadelijk bij het begin een plaats in het hart van het volk veroverd hebben. Zou je 't niet willen probeeren?" „Ik zal t probeeren," antwoordde Alison, maar haar oogen waren om floerst en toen Tibbie haar aankeek, meende zij haar zuster nog nooit zoo droefgeestig gezien te hebben. „Er is m^Üt huis heel veel te doen, Tibbie. Stephen moet in de eerste plaste ver zorgd worden en o, ze zijn zoo godde loos! Het is gewoon vreeselijk. Geen gebed, geen gezang, noch eenige er kenning van God. Zij leven gewoon als heidenen." „Ik heb het je gezegd,’* zei Tibbie op gedempten toon, waarin een diepe smart lag. „Maar je doet het prachtig. Er is reeds verandering in hem waar te nemen. Je zult een zendeling voor Birtley worden en ais ik wegga, zullen de vrouwen een veel betere vriendin hebben. Dat zeg ik haar eiken dag. Wanneer ga je met mij rond om haar te loeren kennen?” stak haar hand door zijn arm met een verrukkelijk beweginkje van iemand, di zijn eigendomsrecht iaat gelden, zonder een oogenblik naar haar vader om te zien, die dadelijk en nooai norsch doorliep. Het licht in de oogen van zijn kind, toen die rustten op het eerlijk gelaat var» haar verloofde, die weldra haar echtgenoot zou zijn, wekté in het nart van den vader plotseling een gevoel van naijver. Geen vrouw had hem, zelfs in de dagen zijner jeugd, met zulke oogen aangezien en het leek hem niet waarschijnlijk, dat hij in deze latere jaren nog gelegenheid zou hebben die ervaring op te doen. Met een steeds dieper wordend besef van het vele, dat hij in zijn leven had gemist, begaf hij zich naar het salon, opende voorzichtig de deur en sloeg onopgemerkt het schouwspel gade. Anna speelde zach( in den versten hoek van de kamer, waar geen lamp was aangestoken en op een van de met site overtrokken ca- napé’s zaten Alison en Tibbie ernstig niet elkaar te praten. Maar zij waren met geheel alleen. Op een lagen stoel bij de sofa zat Stephen, met zijn hoofd op de knie van AHson; zijn gelaat was naar haar opgeheven en een uitdruk king van de grootste tevredenheid lag op zijn gezicht. Hij schrok even op, toen hij zijn va der zag, maar toen Alison de richting van zijn oogen volgend naar de deur keeki zag zij slechts, dat die snel werd gesloten. Gisteravond heeft Dr. Rosenberg de rjjks- minister van Buitenlandsche Zaken een ro- geeringscommentaar op deze nota gegeven. Op de verschillende antwoorden, zoo zeide htf, die de Duitsche regeering naar aanlei ding van haar aanbod van 2 Mei heeft ont vangen, heeft zij slechte een antwoord ge geven, waarin zjj zich beperkt tot de pun ten waarop de antwoorden der ententeregee- ringen overeenkomen Dezelfde mogendheden die het eerste aan bod hebben ontvangen, hebben ook deze me morie gekregen, welke als een aanvulling daarvan te beschouwen ia. Naar Japan te de memorie door middel van de Japanache am bassade te Berlijn gezonden, daar, zoo zeide de minister, de geldmiddelen van het Duit sche rjjk een zoo uitvoerige depeche naar Tokio niet veroorloven .In dit verband merk te hij nog op, dat het ontwoord van Japan op het aanbod van 2 Mei voor Duitschland onder alle anderen het sympathiekst was. Omdat de Duitsche regeering eerlijk en fair wil zijn, kon zy niet treden in het denk beeld de definitieve som te verhoogen* om dat immers na het aanbod van 2 Mei de draagkracht van Duitschland riet is toege- nonten. Ofschoon er aanknoopingspunten waren, heeft de regeering afgezien van een poging tot aanpassing aan het plan van Bonar Law. De tegenwoordige waarde van de eindsom door Bonar Law genoemd is ongeveer 29 milliard. Ons plan, indien de daarin ge noemde internationale commissie op den duur de Duitsche draagkracht hoog zou aan slaan, zou op 30 milliard neerkomen. Toch hebben wij geen brag willen slaan, omdat zulks licht tot een kunstmatige constructie zou voeren. Onoverbrugbaar zou toch het verschil zijn tusschen de annuïteiten van 1.2 tot 1.5 milliard eenerzfjds en de verhoo- geweest. Zij werd sedert 1901 vertegen woordigd door den Bond „Vrede door Recht’’, die op elke denkbare wijze, ook in de school en met medewerking van de kerk, hare beginselen predikte. Het is veelal verkeerd verstaan, men zag daarin het prediken van de mogelijkheid om reeds nu vrede onder de volkeren te bereiken, terwjjl juist werd aangestuurd op aller krachtige samenwerking, teneinde dit ideaal te benadei-en, In 1910 verschenen Prof. Van Vollenhovën’s merkwaardige ar tikelen over de mogelijkheid eener inter nationale politlevloot en -leger, waarin hij voor Nederland eene taak zag opgesloten. De oorlog heeft aan de Nederlandsche vre desbeweging eene geheel bijzonder rol te vervullen gegeven, geconcentreerd in den N.A.O.R. onder leiding van Mr. H. C. Dresselhuys. De N.A.O.R. is erin geslaagd reeds spoedig de C. O. voor een Duurza- men Vrede, een internationaal lichaam met 41 nationale secties, te grondvesten. Zoowel de N.A.O.R. als deze C.O. ontwik kelden groöte bedrijvigheid; wisten rela ties te verkrijgen tot in de oorlogvoeren de landen toe, trachtten druk uit te oefe nen op de openbare meening, niet voor’ een vrede tot eiken prijs, maar voor een vrede met zoodanige voorwaarden, dat deze duurzaam zou zijn. Schoon het uit sluitend aan Wilson en zeker niet aan het altjjd zwakke streven eener particuliere beweging te danken is geweest, dat de Volkenbond uit dezen oorlog is te voor schijn gekomen, toch zal niemand ontken nen, dat de N. A. O. R. hier te lande, tot zelfs in het Parlement, de beginselen van den Volkenbond heeft rthar voren gebracht. Z|jne actie is menigmaal gecritiseerd, niet goed geacht in een tijd, dat Nederland zich vooral weerbaar moest toonen, gevaarlijk geacht tegenover het buitenland zij is geen van beide gebleken en de Regeering heeft zich tegenover haar nooit op een ne gatief standpunt gesteld. Sedert het einde van den oorlog bestaat als centrale vre desorganisatie de „Vereeniging voor Vol kenbond en Vrede”, die met onderschei dene- middelen tracht de denkbeelden van den Volkenbond hier te lande ingang te doen vinden. Het mag eigenlijk verwon dering wekken, dat gezien de internatio nale positie, die Nederland tegenwoordig inneemt, niet eene krachtiger vredeAewe- ging in Nederland aanwezig is. is nu tien minuten over negen." „Best, maar ik begrijp niet, wat jelui er aan hebt samen te zitten droomen, <4ltwijl gij beiden uw heele leven nog voor u hebt. Ik kan u nu tegelijk wel zeggen, dokter, dat ik Celia, als zij tiüuwt, dezelfde toelage zal geven als Anna: tweehonderd pond per jaar. Het zal haar in staat stellen zich te kleeden" „Daar hoop ik zelf voor te zorgen, mijnheer Crewe," zei Guy nadrukkelijk „en ofschoon ik uw vriendelijkheid waardeer, ik dat wil zeggen wij wij zullen het niet noodig hebben. De o\ ereenkomst met Houghton maakt, dat wij het zeer behoorlijk zullen hebben en ik zal zelfs in stèat zijn ook mijn zuster te helpen- Er is een tijd geweest dat ik er niet op hopen durfde, dat mijn pad nog eens over rozen zou gaan." Er was een openhartige waardeering zelfs een ietsje dankbaarheid, waar- door Crewe getroffen werd en wat een gevoel, een weinig verwant aan be rouw, in hem wekte. Hoeveel had hij aanvaard, niet dankbaar of nederig, maar als zijn recht gedurende al de jaren, die voorbij waren gegaan? „Ik zal de Schotten nooit leeren be grijpen," zei hij norsch. „Zij zijn de ernstigste menschen op den aardbodem en de meest ongenaakbare.” Guy lachte, schoof zijn stoel terug en ging zijn meisje opzoeken. Zij verlieten samen de kamer en von den Celia in de hal voor het vuur op Guy wachten. Zij snelde naar hem toe, zeodra hij op den drempel verscheen, De nieuwe Duitsche nota is, zooate ver wacht werd, gisteren aan de betrokken re- geeringen overhandigd. In den toon ver schilt de memorie aanmerkelijk met het aan bod van 2 Mei. De Duitsche Regeering zelf noemt de memorie een aanvulling van dat aanbod. De Duitsche regeering begint met te ver klaren, dat zy niet meer wenscht te belo ven dan naar haar overtuiging het Duitsche volk met inspanning van al zyn krachten kan volbrengen. Daar de Duitsche regeering erkent, dat het zeer moeilik is om de gren zen van de Duitsche draagkracht nauwkeu rig te bepalen, heeft zij aangeboden de be slissing van een onpartijdig internationale instantie over de hoogte en den aard der bepalingen te aanvaarden. Een krachtiger bewijs voor den wil van Duitschland tot ver goeding is niet denkbaar. De Duitsche regeering is Gereid alle ge gevens te verstrekken voor een betrouwbare beoordeeling van de Duitsche draagkracht. Ofschoon de Duitsche regeering groote lee- ningen -wilde uitschrijven tén einde de mo gendheden, die recht op herstel hebben, zoo spoedig mogeljjk in het bezit van kapitaal te stellen is zij zoolang dit onuitvoerbaar blykt ook berejd zich met een stelsel van annuïteiten te vereenigen. Votr de uitvoering van het definitieve plan van het herstel stelt de Duitsche regee ring de volgende waarborgen voor: a. De rljksspoorwegen worden van het rijksvermogen losgemaakt en zullen zelf standig worden beheerd onafhankelijk van de inkomsten en uitgaven van het algemeen financieel beheer. De spoorwegen geven goudobligaties ten bedrage van 10 milliard goudmark uit, die ingeschreven worden als hypotheek op het vermogen van de spoor wegen en van 1 Juli 1917 af 6 rente zul len geven. Hierdoor wordt een jaarlfyksche betaling van 500 millioen goudmark gewaar borgd. Om een verder jaarlijksch bedrag van 509 millioen goudmark van 1 Juli 1927 te ga- rendeeren zal de Duitsche regeering binnen kort de nijverheid, de banken, den handel, het verkeerswezen en den landbouw tot een waarborg verplichten, die als hypotheek van 10 milliard goudmark op het bezit van de bedrijven, van de steden en van den land en boschbouw zullen worden ingeschreven. De*500 millipen goudmark Jaarlijks uit de zen hoofde worden hetzy muklellyk in de lijst van een algemeen, ook het overige be zit drukkende belasting, hetzü onmiddellyk door deze belastingobjekten opgebracht. b) Bovendien zullen de rechten op ge notmiddelen en de verbruiksbelastingen op ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ5125, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de besorging per looper geschiedt Praaeo per port per kwartaal ƒ8.16, mot Zondagsblad ƒ8.80. Abonnementen worden^ageltfks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA, by onze agenten en looj^h, den boekhandel en de postkantoren^ Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie TeL Int 82; Redactie TeL 545 Nederland in 25 jaren. 1898-1923. Viel er in deze 25 jaren algemeen opge wekt leven te constateeren, onderbroken voor een deel, vernietigd zelfs door den oor log en nog geenszins overal hersteld, al doet men er pogingen toe niet minder is dgt op geestelijk, op wetenschappelijk en op artistiek terrein het geval. En daar kan* men zelfs nu reeds getuigen, dat de kracht van voor den oorlog i^ teruggewonnen, be ter gezegd nog, dat die kracht door den oorlog geheel niet werd vernietigd. Zien wy allereerst naar wat wy kunnen noemen de geestelijke stroomingen. Zoowel in de kerkelyke milieus als meer in het al- gemeen op geestelijk gebied is er ontwa kend, opgewekt leven. Het valt niet te ont kennen, dat daaruit is gevolgd, dat in deze kwarteeuw verschillende richtingen scher per tegenover elkander stonden, tegen el kander aanbotsten, maar dat is het nood zakelijke, niet te betreuren gevolg. Op ker kelijk gebied kan men in bijna elke der vele kerkeljjke gemeenten, die ons land telt, zoo wel aan katholieke als aan protestantsche zijde, principieele herleving constateeren; njen kan tevens zien, dat er in alle deze kringen eigen richtingen zich ontwikkelen. Op wijsgeerig gebied behoeven wij slechts den naam van een Bolland te noemen om te herinneren aan een rijk geestelijk leven, dat werd ontsloten, ongeacht of men tot zjjne aanhangers behoorde of niet Van Bolland zal wel niemand kunnen tegen spreken, dat hy, ongeacht de tekortkomin gen, die zelfs zyne vrienden in hem wil len erkennen, een figuur van groote en blijvende beteekenis was. Dat kan van an dere wjjsgeeren, die zich in het Nederland sche leven ontplooiden in deze kwarteeuw, ook worden gezegd; alle deze hebben ons geestelijk leven, tevoren toch reeds niet arm, verrijkt. De belangstelling voor wjjs- geerige problemen is in alle milieus toe genomen; de stichting van de School voor Wijsbegeerte te Amersfoort getuigt er van, de in deze kwarteeuw verschenen boe ken spreken ervan, maar een teeken in die richting geven ook de Volksuniversiteiten evenals de openbare Leeszalen merk waardig in aantal toegenomen die over slechte opkomst op cursussen, aan deze onderwerpen gewijd, nimmer te klagen hadden. Eene geestelijke strooming van ietwat bjjzondere beteekenis, die in deze kwart eeuw zich duidelijk deed gelden, ia onge twijfeld de dusgenaamde vredesbeweging „Dat was vader," zei Stephen, en richtte zich op van den stoei, alsof de betoovering van een oogenblik te vo ren verbroken was. „O, waarom heb je hem niet ge wenkt? Dan was hij misschien binnen gekomen en we zouden gezangen heb ben kunnen zingen. Doen jelui dat booit op Zondagavond?" „O, nooit." „Maar je zoudt het nu en dan pret tig vinden." „Denkt u? Ik zal Anna vragen er eens een te spelen,” zei Stephen en /angzaam en slepend ging bij de kamer door. „Alison, die jongen gaat achteruit," zei Tibbie snel. „Hoe ouder hij wordt, hoe zwakker wordt hij. Wat ia bet droevig hem te zien. Ik kan mij niet voorstellen, dat de heer Cr?we dat kan aanzien zonder te trachten er iets aan te doen.” ,4<ij xal spoedig wat doen," iel Ali son vol vertrouwen. „Ik ben er zeker van, Tibbie. Stephen ia weg, vertel mij nu wat van de Wrightaons," zei zij levendig en met de vastberadenheid van een vrouw, die een gelegenheid te baat neemt, waarop zij heeft gewacht. „Ken je ze, en wat zijn het voor menschen?" „Allerliefste menschen. Het zijn kwa kers, Ailie. Je zoudt van den ouden Amoa houden. Misschien een beetje dwaas, en hij heeft steeds al «at hij van zijn verdiensfen overhield, wegge geven, zoodat zijn ontslag hem dubbel 73 - Zijn talent om een diagnose te stel len, is even bewonderenswaardig als rijn wijze van behandelen." „Ik zou liever zien, dat u hem brengt zie h-t maar eenigszina geschikt kan worden, en ik vind, dat wij het zoo moeten regelen,” zei de heer Crewe, wiens gedachten snel werkten, en wiens daden er meestal spoedig op volgden. »»Nu kan ik niet weg. U weet in welke moeilijkheden wij in de gieterij ver- keeren. Anna zou met u kunnen méé gaan en in de stad blijven, zoolang als Slephen onder behandeling van den dokter is. Zij verlangt er erg naar om w®g te komen, en een winter in Wee nen zou haar wel lijken, dat wil zeg- S«a, ab een lang verblijf noodig was.” „Waarschijnlijk zal het noodig rijn. zal er over denken, mijnheer Crewe ®n probeeren of het geschikt kan wor- aen. Mag ik nu naar Coiia gaan?" voegde hij er met een vroolijken lach toe. „Ik zal om tien unr moeten ’•’yekken, want voor elf uur heb ik ■°8 twee bezoeken af te leggen en het

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1923 | | pagina 1