IA ]l. i ooping T, te Rotter- UNI 1923 bü 8 JUNI 1923 11 uur, in de Markt te p NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN No. IS2M 62»Jaargang Maandag II Juni 1823 Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen :er elen. ken. xljn Of\G. erlingen loping, lotbank edieten 33, Kit hor Riistlnihiihi idrauwd Een geallieerde bijeenkomst waarschijnlijk. BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERl’APELLE, NIEU WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. N. D.1U. nda an ƒ0.25. 1722 20 te GOUDA, 1 Augustus ui 1923 van 1697 29 FEUILLETOH. HOOFDSTUK XXI. 75 von het sa- 1733 50 leg (Wordt vervolgd.) eeniglng oor Gouda 9 Gouda. i voornoem- n 22 te Rot- De geveinsde beliegd twee menschen tegelijk: zich zelf en nog een ander. mer spreken?’ j genoemden Rotterdam. 1667 45 IUNI 4 1782 15 1922 40.21. Kraan voor >er 1928. 1 Septembei ZATERDAG lags tusschen tioemde hoofd Regentesse- meebrengen. BESTUUR. AR, te Rot- JNI 1923, in veiling en i” te Gouda, 29, 50.—. ANTOOR. 673 10 root 2 Aren 7.05. 'erboom voor .927. itend rkweg (Kaa- ielburg, kad. |k). Sectie D Te Oxford voerde Baldwin het woord én hij liet in z(jn rede duidelijk uitkomen dat Engeland door middel van de huidige of een andere regeering den vrede moest bren gen aan het in een toestand van verwar ring verkeeremle Europa. Het bestaan der Westersche beschaving hangt af van het evenwicht in Europa en van de onvatbaar heid van dit werelddeel voor proefnemingen op het gebied van regeeringsbeleid zouah Rusland te zien geeft. Engeland zal zich tot taak stellen al het mogeiyke te doen <nn Europa te helpen vrede te krijgen. Uit Bulgarije komt het bericht dat de Regeering door de vereeniging van reaerve- officieren is ten val gebracht. Alle ministers zouden gearresteerd z(jn en een nieuwe regeering gevormd, waarin alle oppositiepartijen zitting hebben, met uitzondering van de communisten. De agrarische minister van het kabinet Stamboeliski had al geruimen t(jd te kam pen met binnenlandsche onlusten en vooral den laatsten tijd veel van haar gezag in geboet. Als minister van Binnenlanddche Zaken treedt thans op Generaal Roessef ,<üe vsr- uitmuntend eiland n WONING, i schuur, aan n Polder Elf- pwijk (Reeu- 1, 1505, 1507, Uit het Engelsch van DAVID LYALL door J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM. (Nadruk verboden.) vruchteloos, lieve. Daar slaat het tien uur, is het niet? Wij deden beter naar enz; gasten terug te gaan.” Zoo eindigde Alison’s Gewone den prij Advei VERSPREIDE JJEIW'HTEN. ENGELAND. Prinses Christian, t Prinses Christian, de oudste dochter van wijlen Koningin Victoria, is overleden. Zü weid in 1846 geboren, zjj heette Helena Augusta Victoria en huwde in 1866 Prink Christian van SlcMW^k—-Holstein, dis in 1917 overleed. Nederland In 25 jaren. 1898-1923. XV. Wenden wij thans ons oog naar het ge bied van de kunst, naar dat van taal en let teren, van het tooneel, van de muziek en van de schilderkunst. Op alle deze gebieden opgewekt leven, op het een meer dan op het andere. Op alle deze vier de vrijwel ge- lijke klacht, dat de Nederlander van hed<n ten dage niet meer de belangstelling v >or kunst gevoelt als zijne voorouders; dat de dagen van een Roemer Visscher verre zijn. Maar in het algemeen mag deze karteeuw ook hierop trotsch zjjn, dat de belangstel ling in deze verschillende takken van kunst is toegenomen. Wat de letterkunde aangaat, bij het be gin van d,e regeering van onze Koningin had de stroomdng der Nieuwe Gids-ers, de dusgenaamde beweging van 1880, zich vrij wel baangeboken, zag haar bestaansrecht erkend. Willem Kloos is in deze beweging de groote figuur geweest en tot op heden gebleven. Naast hem dienen Van Deyssel en Albert Verwey te worden genoemd. On der de romanciers treedt Louis Couperus ongetwijfeld naar voren, zijne achtereen volgende romans zijn van een geheel eigen woord- en scheppingskunst, die evenwel alle deze jaren op de hoogte van zyn kunnen is gebleven. Naast hem dienen genoenkl een Cyriel Buysse ,een Dr. J. H. Boeken, een Top Naeff, en tal van anderen, die het ge bied der letteren hebben verrijkt. Querido i* een afzonderlijke verschijning; evenzeer Frederik van Eeden die niet alleen als schrijver invloed oefende. Onder de dichters dienen genoemd Bouten», Jac. van Looy, Herman Gorter, Helene LapidothSwarth. benevens enkelen die reeds werden ver meld. Onder de Vlamingen steekt ook Gui do Gezelle naast Herman Teirinck uit. De taal en letterkundige congressen, die elk jaar gehouden worden, droegen er niet al leen toe bü, dat de beoefening der taalken nis werd uitgebreid, maar ook, dat wü na der in verbinding tot onze Vlaamsche na buren treden. Op tooneelgebied speelde Her man Heyermans zeker de aller-overheer- schende rol; enkele anderen dienen naast hem genoemd, van wie Herman Roelvink iets beloofde, en Mr. van Roesem tot de geestigste behoort. Marcellus Emants, reeds onder de ouderen te rekenen, bleef op het tooneel een figuur van beteekenis, /"lil vooral Mevr. SimonsMees met hare psy chologisch goedgeslaagde tooneel stukken dient genoemd. Op het gebied der littera tuur, gelyk op veel ander kunstgebied, vele stroomingen, veel strijden en worstelen en veel bereiken. De Duitsche Rijkskansulier heeft te Mun ster voor de Duitsche persbond een rede ge houden, waarin hij uiteen heeft gezet, dat de Regeering tot deze nieuwe stap is over gegaan, ten einde zoo spoedig mogelyk een einde te maken aan het lyden van de be volking in het bezette gebied en aan de stijgende moeilükheden, waarmede ook de bevolking in het niet-bezette gebied heeft te kampen. Zü, die een objectieven blik op den toestand hebben, zullen, zoo zeide hy, onze stap naar waaide weten te schatten en beschouwen als een bewüs van den op rechten en erastigen wil van Duitschland, by de dragen tot een spoedige oplossing van de kwestie der schadevergoeding. Hoezeer wü ook bereid waren ons aanbod te wijzigen, zoo weinig waren wü in staat, met het oog op de fatalen invloed, welke de bezetting van het Roergebied uitoefent op onze financieele en economische krachten. Wie een werkelüke oplossing van de kwes tie der schadeloosstelling wenscht, mag niet zoozeer aan het doen van toezeggingen hechten dan wel aan de zekerheid, dat de De echtscheiding in Engeland. Reuter bericht uit Londen, dat het La gerhuis met 257 tegen 26 stemman in derde lezing de door den liberaal Ent- witsle ingediende wet heeft aangenomen, welke de gronden van echtscheiding voor mannen en vrouwen dezelfde maakt Wan neer dit ontwerp wet wordt is het genoeg als de vrouw ontrouw van haar echtgenoot klaarde de revolutie te hebben ondernomen omdat de politiek der agrariërs voor Bul garije noodlottig ia Onze politiek, aoo zei hjj aan een vertegenwoordiger vaa da Ti mes, zal een politiek van vrede zü» an op geeneriei wüze tegen eenigen nabuuiataat gericht zijn. Wü zullen onze uiterste baat doen um bloedvergieten te voorkomen en wü hopen, dat Bulgarije binnenkort zyn voor spoed van voor den oorlog opniepw zal kun nen bereiken. Ons optreden heeft niet» te maken met de Macedonische automiaten en i« een zuiver Bulgaarsche actie. Niemand dan do hoofdaanvoerdora fan hof en Roumf schijnt te hebben geweten wat er gebeuren zou. Vrijdag te midder nacht was allee nog rustig, om i uur in dan morgen waren do leden van hot kabinet Stambouliski allen in de gevangenis on stond Sofia onder het bewind van de1"mili taire party. De koning, die zich aanvankelük aarze lend getoond schünt te hebben en overbluft was door de plotselinge gebeurtenissen, heeft er Zaterdagmorgen in toegestemd een oekase te teekenen, waarbij het nieuwe ka binet al» volgt wordt samengesteld: Prof. Sankof, premier en ad interim Oor log. Generaal Roussef, Binnenlandsch» Zaken. Theodorof, Financiën. Kazakof, Verkeerswezen. Smylof, Justitie. Bobotsjefski, Handel. Slojanajef, Openbare Werken. Prof. Molof, Landbouw ad interim Onder was. Prof. Sankof, generaal Roussef en prof Molof behooren niet tot een politiek^ partij, terwül de overige minister» radicalen, libe ralen en democraten zün. Volgens een andere loting zou Koning Boris de vorming van een nieuw kabinet hebben toevertrouwd aan den. rector van de universiteit te Sofia Meletjef. Deze zou or der hebben gegeven den staat van beleg over het land af te kondigen. „Tibbie heeft mij vanavond iets over hen verteld. Zij zegt, dat het beminne lijke menschen zijn; en daar hij je zoo lang heeft gediend, moest er toch stel- Het nieuwe regime. „Als je blieft, dominee,” zei Janet Aiken met onheilspellende» nadruk op het „dominee”, toen zij Patrick Fie- mm£ opwachtte, terwijl hij van het es Ion naar de deur van zijn studeerka- ging; „kan ik u een oogenblik jen?” r „Zeker, .Innet, kom binnen,” ant woordde de dominee, terwijl hij de stu- „Maar houd mij niet t ia ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad par kwartaal f 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, b|j onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. hit 82; Redactie Tel. 545 Fleming,’ antwoordde zij beleefd. „Maar ik ben niet gewoon aan een le ven, als wij nu leiden en ik kan niet werken met dat slonsige ding in de keuken. Ik moet alles, wat zij uit haar handen legt, weer schoon maken, En mevrouw hier sloot haar mond zich onheilspellend mevrouw denkt, dat dal alles er uiets op aankomt. Wil ik u een voorbeeld geven?” „Neen, neon,” antwoordde de domi nee haastig. „Je kunt toch zeker mei zeggen, dat mevrouw niet goed voor je is, Janet, of je niet je eigen gang laat gaan „ik* zeg niets van haar. Zij laat ons veel te veel ons eigen gang gaan. Dat is niet goed, noch voor een beest,” zei Janet met overtuiging. „Het is maar, dominee, dat ik oud word en dat de meuwerwetsebe manieren mij tegen staan. Daar kan ik mij mot naar voe gen Ik heb dat tegen juffrouw Allie gezegd, toen zij mij vroeg naar Birtley te komen, als ik het hier niet zou kun nen volhouden.** „Heeft mevrouw Crewe je dan ge vraagd naar Birtley te gaanF’ zei de dominee met belangstelling, gemengd met eenige droefheid „Pas toen ik haar schreef, dat ik hier niet kon blijven,antwoordde zij; lie gen of uitvluchten zoeken om te ver bloemen, wat zijzelf deed, wilde zij niet. Fransch-Britsch overleg. Een rede van ('uno. Engeland als vrede stichter. Revolutie in Bulgarije. betalingen, waartoe de schuldenaar zich verplicht, ook inderdaad worden gedaan. Daarom moeten bü het bepalen van Duitsch- lands capaciteit de methoden wenden ge volgd, welke in de bona fide handel gebrui kelijk zü"- Ons aanbod zal dan ook alleen vertrouwen wekken en houden bü diegenen, die de kwestie der schadevergoeding als zoodanig beschouwen en niet als een poli tieke kwestie. Wü hebben in on» memoran dum er aan herinnerd, dat de kwestie van het Duitsche betalingsvermogen geen ge voelskwestie is, noch een kwestie van wil len, doch alleen een kwestie, waar het ge zond verstand heeft te beslissen. Volgens onze ineening aldus ging C’u- no voort wordt het Duitsche betalings vermogen in het buitenland zeer overschat. Wanneer er echter meenlngsverschil l»e- staat omtrent Duitschlands capaciteiten, laat men dan de kwestie door een onpartÜ- dig internationaal lichaam laten uitmaken, welks oordeel bepaald zal worden door een studie van het nuchtere feitenmateriaal. Het is ons recht ,ons in het verdrag van Versailles toegestaan en ons door de geal lieerden plechtig gewaarborgd als de basis volgens welke de schadeloosstel!ingsver- plichtingen zullen worden bepaald, dat de munt schappelijke, economische en finan cieele organisatie van Duitschland niet zal worden aangetast, wanneer het land zjjn uiterste krachten zal inspannen om de scha deloosstelling te betalen. eindigde Alison’s opgewekte Zondag in teleurstelling en verslagen heid en moedeloosheid. haar eigen schilderachtigen en aan- sclicuwelijken atijl, die niets aan da vt-ibeelding overlaat. „Dat ia geen goed nieuws, Janet. Wat is er gebeurd?” „O, er is uiets gebeurd, dat wil zeg gen met» bijzonders; maar het is Het zelfde huis niet meer, sinds juffrouw A ih weg is en ik kan er uiet langer blijven.” Patrick Fleming, nu een jong echtge noot van vier maanden, wist de betee- kdiib van Janet Aiken voor het buis volkomen naar waarde te schatten, en ev. neen» was hij er van overtuigd, dat het alleen aan haar te danken was, als er geen volkomen chaos heerschte. Daarna betrok zijn gelaat, en zulk een oprechte bezorgdheid toekende er zich op af, dat Janet haar oogen stijf van hem hield afgewend uit vrees ten prooi te vallen aan weifelingen, die I nar van haar voornemen zouden kun nen afhouden. „Dat is maar een heel magere re* <’wn, mijn beste meneeh,” zei de domi nee vriéndelijk. „Tenzij er andere din gen zijn, waardoor je je terecht on- stemd gevoelt, kan ik het geen mooie behandeling van jouw kant vinden. Nooit was je meer noodig, ja, wij kun nen t juist nu niet zonder je doen!” Hij glimlachte, toen nij deze woorden zei, en een oogenblik werd Janet aan he’ wankelen gebracht. Doch ook al leen maar een oogenblik. „Het kan zijn, zooais u zegt, dominee di erkamer inging. „™aar nuuu mij lang op, als een brave vrouw. Het zes uur en Zaterdagavond.” „Dat weet ik heel goed, ddminee,” antwoordde Janet kalm en op denzelf- den onheilspellenden toon. „Maar wat ik Ir zeggen heb, zal niet veel tijd vor deren. Ik wensch de pastorie te ver laten.” Slechts op dringend en herhaald ver zoek van haar lieve juffrouw Ailie had Janel er in loegeslemd in de pastorie van Rorhallau te blijven onder het nieuwe régime en nu, na vier maanden te hebben volgehouden, wat zij beloofd had, was de grens der uiterste lijd zaamheid overschreden. Maar wij zui- lén haar eigen verhaal laten doen in ADVERTENTIEPRIJS! Uit Gouda sn omstrakeS (behoorsnds tot den bssorgkriag): 1—6 regels 1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den l»ezoigkring; 1—5 regels l.b5, elke regel meer 0,30. Advertentiën in het Zutertlagnummer 20 l)Ü»isg op den prijs. Liefdadigheidn-advertsntlën de helft van den pry». INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN: 1—4 regels ƒ2.06, elke regel meer ƒ0.50. Op de veen pagina 50 honger. - i advertentiën en ingezonden rnededeelingen bU contract tot zeer goreduceer- -ya. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. ?rtenti8n kunnen wordon ingezonden door tusschenkomst van soliede boekhan delaren, Advertentiebureau» en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing het Bureau zün ingekomeu, teneinde van opname verzekerd te atyn. fiOÏBOE COURANT. Gaan wy’ thans over tot het tooneel. In 1898 bestonden feitelük drie gezelschappen: het Nederlandsch Tooneel te Amsterdam, de Tooneelvereeniging daarnevens en de Rotterdammers. Hoe is dit aantal gezel schappen niet toegenomen, in de eerste plaats toen Bouwmeester uit het Neder landsch Tooneel trad en een eigen gezel schap stichtte ;later toen Brondgeest na züne succesvolle tournee in Indië bü voor keur directeur bleef; nog later toen Hoyaards „Het Tooneel” oprichtte. In het algemeen kan gezegd worden, dat Royaavds en Verkade in deze kwarteeuw' de belang rijkste rol hebben gespeeld. Royaawls heeft groote verdiensten voor het tooneel gehad, heeft met belangryke bultenlandsche wer ken ons in aanraking gebracht. Maar de oude en nieuwe dichters van eigen bodem niet vergeten, zijn doctoraat honoris causa strekt hem en de universiteit die hot hem verleende, tot eere. Eduard Verkade bracht met de Haghespelers het voor ons land ge heel nieuwe salonstuk tpt gtoote hoogte; Enny Vrede was hein daarby een grooten steun .Van de acteurs en actrices van Ne derland’s bodem dient in de allereerste plaats lx>uis Bouwmeester te worden ge noemd ;men zal Nederland niet kunnen ver- wijten, dat het dezen grooten acteur niet voldoende eert, gelük trouwens het buiten land voorgaat het hem te doen. Naast hem zijne zuster, evenals hü «le last der jaren niet voelend! Voorts denken wü onder de generatie van deze kwarteeuw aan een Hen ri Brondgeest, aan een Poolman, aan een Hubert Laroche, aan een Rika Hopper, een Elsa Mauhs, aan een Rika Hopper, een van anderen, die, al behooren zij niet tot de heel grooten, veel kunst ons hebben ge schonken. Ondanks de klachten van het te gendeel kan worden gezegd, dat in deze kwarteeuw het spelen van oorspronkelijke Nederlandsche stukken er niet op achteruit ging. Integendeel de vraag mag wel eens worden gesteld, of somwülen niet Neder landsche stukken zonder inhoud en zonder beteekenis zün gespeeld, alleen omdat zij van Nederlandschen bodem warén! De be langstelling van het publiek in het tooneel nam zeker niet af; verschillende bewyzen zü« er voor aanwezig. Wel is de bioscoop, in de latere jaren tot groote hoogte geko men, een ernstig concurrent gebleken, maar het zijn vooral factoren van de malaise, die thans het tooneel tot een heePmoeilijk plan terugdringen. En daarhy komt ongetwij feld het gebrek aan eenheid, het bestaan van een te groot aantal gezelschappen voor een klein land als het onze. De Daily Telegraph bracht gistermorgen het bericht dat Poincaré onder zekere voor waarden zyn instemming had betuigd met het denkbeeld vul eon collectief geallieerd antwoord up de Duitsche nota en de daarop te volgen conferentie. Een Reuter-telegram meldt thans Jut Poincaré aan de Engelsche regeering heeft medegedeeld dat Frankrük volgaarne zal deelnemen uan een gemeenschappelijk ant woord der geallieerden, indien dit zich zal beperken tot den eisch «lat het lydelyk ver zet wordt gestaakt. Is deze voorwaarde vervuldZian ia Frank rijk bereid met de geallieerden over tien kern van het schadevergiafflingsvruagstuk te beraadslagen, op «Ie basis van de Fran- sche nota van 2 Januari 1923. Zulk een stap zal Engeland <le ^gelegenheid geven het go al lieerde eenheidsfront te herstellen. In aansluiting hiei’op wordt nog gemeld dat de Franschc gezant te Londen morgen aan het Foreign Office een ondarhoud zal hebben, dat w'aarschünlük op deze aange legenheid van beslissenden invloed zal zün. De besprekingen over de nieuwe Duitsche voorstellen door de Fransche en de Belgi sche regeeringen worden inmiddels voortge zet en tusschen die beide regeeringen is men reeds tot volkomen overeenstemming ge komen. Frankrijk en België zoo wordt ge zegd, zouden gaarne zien, d»t de geallieer den een collectief antwoord aan Duitschland zonden, waarin zy zouden verklaren, iedere bespreking over de Duitsche voorstellen te weigeren, voordat het lydelijk vervet in het Roergebied is opgeheven. den, en scheppen een hopelooze ver warring. Birtley heeft een les noodig, lieve, en die zal het dezen keer heb ben, wat het mij ook kost. En de Wiighteons zijn de menschen, dief ze het meest noodig hebben. Hij is de doorn in mijn vleesch, zoolang als hij in de gieterij werkt. Soms ben ik er niet zekei van, wie hier baas is, hij of ik.” Alison kromp zichtbaar ineen over den toon, dien zij had leeren vreezon, den toon en de manieren, die hem ge haat hadden gemaakt in Birtley en die alle hoop verijdelden op een betere verstandhouding tusschen hem en zijn arbeiders. „Heb je het begrepen, Alison?” z»'i hij kort. „Natuurlijk begrijp ik, wat je z“gl. Maar ik hoop, dat, wil zeggen, ik wensch, dat het zoo niet behoeft te zijn Goed beschouwd zijn er ook zekere groote menschelijke vraagstukken bij betrokken, die vrouwen begrijpen kun nen, misschien beter dan mannen. Een staking is iets verschrikkelijks; zooveel onschuldigen lijden er door.” „Juist en ais je dat den leiders aan hel verstand zoudt kunnen brengen, dan zou je hen en mij een uitstekenden dienst bewijzen.” „Maar dezen keer ben jij de leider, Eomund,” zei zij naïf, maar toch net wonderenswaardigen moed. „Dal denk je natuurlijk, daar je nu eenmaal alles in mij afkeurt,” zei hij droogjes. „Dit onderhoud is volmaakt lig eenige consideratie met hem ge bruikt worden, al is hij lastig geweest” De heer Crewe glimlachte een vreemde glimlach, die een en al hard heid was. „Lieve, het spijt mij, dat ik je dezen 1 eer moet teleurstellen en misschien is het beter, dat wij nu maar dadelijk tot esn goed begrip van den toestand ko- Dit ligt geheel buiten je bevoegd heid; ik kan niet toestaan, dat jij je A*rin mengt. Je hebt volle vrijheid om alle veranderingen, welke ook, hier tot stand te brengen. Ik zal erin toestein- n-en, als het mij maar eenigszins mc gelijk is, maar de groote industrieele moeilijkheden, die met een geval als gepaard gaan, vallen buiten het be gripsvermogen van vragen. Zij laten rich ook hierbij door haar gevoel lei-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1923 | | pagina 1