5
Hilt tar intaiolniita giboita
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 15258
Woensdag 13 Jui
62* Jaargang
1923
WERKERK
Al
EL
Q
dT"""
De Britsche Regeering zet hare besprekingen voort.
Nederland In 25 jaren.
1898—1923.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, ens.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
1
leel
KDE BLAD
WIJN
I
tische Gewerkschaf Isbundijet antwoord van deSovjetregeering.
I
den
moot vervullen.
1385 50
Den Haag.
i
I
jfdpjjn, hartklop-
prikkelbaarheid,
wel
op
Ihtpos
uur op
naam en het
681 70
1 middel zoo radi-
arrykt het bloed;
an tast met vaste
tot een last kan
De
hveru-
Atgehel-
Dulf-
I
Utt hat Bngelach van DAVID LYALL
door J. P. WBS8ELINK—VAN BOSSUM.
(Nadruk vMfcodra.)
dat het origi-
gezondheid is ons
der een bepaalde
ijls tot een last
wordt enorm
bevat de me
noodzakelijke
Heel veel menschen zijn gelukkig, maar
jammer genoeg vinden ze niemand die
hun aandacht er op vestigt.
FEUILLETOH.
met dia der regeering. Uaarom waa nel mmi
ernstige feut van minister vun KoseuOeug
het soo voor te stellen, alsof do pastere
wservtand af Ran kei yk ware van bewuuen
der Ryiwregeermg. De Gewerkscnaiwou.ui
heeft dan ook onmiddeUyk een vertuarwg
gepubliceerd, waarin hij iedere directe in-
mengtng van de regeering afwees. Meu kan
zich het geval zelfs deuken, dat hel lyde-
iyk veraet tegen den wensch van de regee-
r.ng voortduurt. De heer Aufhhser houpt
echter op beter. De arbeiders hebben er het
grootste belang by den pasaieven weerstand
svo vroeg mogolyk te staken. Dit kan ecb
ter geschieden, wanneer de vraagstukken
der schadevergoeding, der ontruiming van
hot Roergebied en van het passief verset
tegelijkertijd worden behandeld De arbei
ders sullen absoluut weigeren aan een ver
zoek der regeering gevolg te geven, wan
neer de kwestie van den weerstand afzon
derlijk wordt behandeld. Komt men tot on-
uernandelen, dan is er waarschijnlijk zon
der veel moeite een weg te vinden. Onder
handelt men niet, dan wordt het verset een
voudig voortgeaot Een capitulatie ia Slechts
denkbaar in het geval eener algemeens, in
eenstorting die het Roergebied tot een chaos
zou maken. Met geweld zullen <1© Fran
achen echter er niet in slagen <len arbeid
weer normaal te maken.
Het is niet wel doenlijk, in een beperkt
aantal pagina’s een ook maar eenigszins
volledig beeld te geven van Nederland in
deze 25 jaren op elk gebied. Uit feen over
zicht als dat, hetwelk wjj hier gaven van
de meest belangrijke gebieden, blijkt intus-
schen reeds hoeveel er gearbeid is, naar
hoeveel er gestreefd is, hoeveel er ook ver
kregen werd. Er blijkt uit, hoezeer gunsti
ger de toestand zou z|jn, als niet een ver
woestende oorlog van vier jaren zooveel
met moeite verkregen resultaten had ver
nietigd. Wy zouden nog over zoovele andere
dingen kunnen spreken: over ons onder
was, dat geheel een belangryke verande
ring onderging; over leger en vloot, die me
nigmaal van discussie waren; over ons
rechtswezen, dat zich vooral in zijne be
schouwing tegenover jeugdige misdadigers
geheel wgzigde; over den godsdienst; over
de journalistiek, die zich tot een geheel bij
zondere hoogte opwerkte; over de openbare
werken in Nederland; over de visscherü;
over de posterijen; over het verzekerings-
Wat de Engelsche pers over de Duitache voorstellen «gt. De Socialis-
XVII.
Een heel enkel woord tot slot over de
ontwikkeling der sport. Zoowel de beoefe
ning als de beschouwing der sport is in
deze kwarteeuw geheel omgekeerd. Beoefe
ning is toegenomen op bijna elk gebied, be
oefening is niet meer eigendom van een
bepaalde categorie. De beschouwing daar
over heeft zich verloren in eene geweldige
belangstelling, die vooral tegenover de
voetbalsport enorm is geweest. Waar zyn
de tijden, die wy als jongen voor 25 jaren
kenden, dat een duizend toeschouwers veel
was; wie herinnert zich dien tyd thans nog,
wanneer een gewone competitie-wedstrijd
een 20.000 80.000 toeschouwers naar het
Amsterdamache Stadion kan lokken. De
voetbalsport is populair geworden, heeft
zich ontwikkeld tot een beweging. Neder
land stond vele jaren, na Engeland, aan de
spits van het voetbalspel, nu niet meer,
gelijk onze laatste internationale wedstrij
den wel getuigen.
Ook op ander sportgebied is er van voor
uitgang sprake. Wij denken aan cricket,
san lawn-tennis, aan korfbal, aan lichame
lijke oefeningen, aan wandelsport, aan turn-
sport ,aan schaatsenrijden. Voor den twee
den keer slaagde een Nederlandsche roeier
erin, de Diamond Sculls te veroveren. De
wielrensport vertoonde hier te lande eene
inzinking, die eigenlijk duurde tot midden
in den oorlog; daarna valt plotseling eene
opleving te constateeren. De bouw van een
groot aantal banen in ons land, het bezoek
aan deze banen eiken Zondag van duizen
den en nog eens duizenden, deze belang
stelling zegt voldoende. Het aantal renners
neemt toe ,de sterren onder hen eveneens,
in de wielersport neemt Nederland een lei
dende plaats in. Niet in zoo sterke mate
op het gebied van de bokssport, al is het
een vraag, die voor deskundigen nog altijd
open bljjft, of dit verband houdt met de po
pulaire opvatting van deze sport. De paar
densport ontwikkelde zich eveneens, niet in
zoo sterke mate, gelijk ook moeilijk kon,
gezien de animo, die daarvoor reeds bestond.
Maar, de eigenaardigheid van deze sport
zal voorloopig wel bUjven, dat zij zich be
perkt tot eene bepaalde categorie, dat zij
voor een algemeene toepassing niet of nog
niet geschikt is. De zwemsport nam zeker
toe; auto en motor werden tot sport ont
wikkeld. Een onbeteekend land op sportge
bied is Nederland zeker niet, al zou hier
en daar meer leiding gewenscht zyn, en
meer zelftucht tot beter resultaat kunnen
leiden.
GOUDSCHE COURANT
Hoewel allerlei geruchten de ronde doen
over de beraadslagingen te Londen, staat
het wel vast dat de beslissing van de En-
gelsche Regeering op de Duitache nota nog
eenige dagen op zich zal laten wachten, om
dat Engeland er prijs op stelt, alvorens zich
in eenig opzicht te binden wat haar stand
punt betreft, precies te weten welke plan
nen Frankryk heeft en of het mogelyk zal
zyn overeenstemming te bereiken. Bespre
kingen tusschen Parijs en Londen zyn gaan
de, die hoofdzakelyk ten doel hebben eens en
vooral vast te stellen of Frankryk evenals
Engeland werkelijk schadevergoedingg wil
dan of het er Parijs alleen cm te doen is
de Duitschers verder in den put te helpen.
In Parga is men reeds verwonderd over
de vertraging welke hetzy door het Foreign
Office, hetzy door den Franschen gezant
wordt veroorzaakt, maar men hoopt in den
officieelen tekst eenige termen fe vinden,
die den al te categorischen toon van het
officieuze resumé verzachten en misschien
de mogelykheid openlaten om de bespre
kingen met Londen over hetzelfde onder
werp voort te zetten. De noodzakelykheid
van zulk een voortzetting wordt in Parijs
algemeen erkend, ondanks den heftigen
toon van eenige bladen.
De Eugelsche bladen zyn van meening,
dat de toestand in het Ruhrgebied een hin
derpaal Vormt voor een regeling en bespre
ken de middelen, waardoor deze moeilijk
heid uit den weg kan worden geruimd. Zy
De jongste Russische nota is gisteren te
Londen gepubliceerd. Zy stelt op vier pan-
'.the
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2 J0, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureaui MARKT 31, GOUDA,
by oaae agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dageiyks geopend vaa 0—3 uur.; Administratie Tel. Int 82;
Redactie TeL 545
Naar aanleiding van de bloedige gebeur
tenissen in Dortmund treden de Frauscnen
overal met groote gestrengheid ojb De com-
mandeerende generaal stelt de staAveran^
woordeiyk, hoewel de zaak nog op*i
(«erd is en het niet vdMstaat dat el
behers by betrokken zyn.
Een requisitie by de Dortmunder Manken
levefte slechts 40 ndllteen mark
In Recklinghausen schieten «ie 1
ten op ieder die zich na 's avond»x
straat vertoont Zelta op persenth, die zich
op de balkons aan de straat bevinden, wordt
gevuurd, eveneens o kamera, welker ven
sters aan de straat verlicht zyn.
Omtrent den moord op de Fransehe offi
cieren wordt nog gemeld dat beiden niet in
Dortmund gestationneerd waren, doch er
Zondagavond doorgebracht hadden in opou-
Lure inrichtingen van vermaakt. Aan de
schietparty ging een gevecht vooraf tua-
schen burger» en de Franschen, waaraan
ook twee dames zouden hebben deelgeno
men, die later eveneens door de F ranse hen
zyn gearresteerd. Van een nationslen aan
slag schijnt dus geen sprake te zyn.
Volgens den „Lokal Anzeiger" is by hel
onderzoek te Dortmund gebleken, dat de
beide Franschen zyn gedood door middel
van patronen met koperen mantel, welke
voor de Fransche geweren en karabijnen
worden gebruikt
De „Morning Post" stelt zich op het
standpunt, dat het geheel binnen het be
stek van de Britsche regeering valt, de aan
dacht van de Duitache regeering te vesti-
gene op de gevaren, die liggen in de poli
tiek van het lydeiyk verzet, en haar op
vriendschappeiyke wijze den raad te geven
de mxxiige maatregelen te nemen, om aan
deze politiek een eind te maken.
Naar aanleiding van deze peroommenta-
ren wendde de Beriynsche correspondent
van het Vaderland zich tot den heer Auf-
hiuser, de vertegenwoordiger van den So
cial istlachen Gowerkschaftsbund in den
Rijksdag. Zooate men weet la het Ijjdeiyk
verzet in hoofdzaak georganiseerd in de
Duitache vakverenigingen, die zich voor
een groot deel onderwerpen aan de leiding
van den Sodalistlschen Gewerluehaftabuad.
De heer Aufhüuser begon met te ver
klaren, dat een wapenstilstand in militai
ren zin by het lydeiyk verzet uitgesloten is.
De tegenstand van de Roeraibeidere is een
organisch geheel, dat zich als verachynsel
niet richt tegen een bepaald nationaal mili
tarisme in het by zonder. De grond voor het
organiseeren van den pauieven weerstand
is het prjncipe van de vrije vakverenigin
gen, die min of meer direct ook door de
ander groepen van werknemers in dat op
zicht gesteund worden, dat de arbeid vêy
moet <yn. Principieel weigert de Roerarbei-
der te werken onder den dwang van bajo
netten. Daar de Fransche bwetting echter
van de arbeiders eischte, dat zU wil zou
den werken onder en ten behoeve van bui-
tenlandsche militairen, begon reeds op den
eersten dag automatisch het veraet De
machtsmiddelen voor dit verzet zyn gege
ven in de organisaties: de vakvereenigin-
gen en de bedrjj tarnden. Hoe kan men on
der die omstandigheden aan een wapenstil
stand denken? Het zou een oneerlijke ca
pitulatie zyn. Capituleeren kan men, wan
neer men den stryd uit zwakte of uitput
ting moet opgeven. Doch een wapenstil
stand zou een prijsgeven van ©en der eer
ste principM van den arbeider betoekenen,
terwijl deze nog de macht en de kracht heeft
zich te verzetten. Kortom, een wapenstil
stand is geheel en al uitgesloten.
Ook aan een capitulatie zonder meer Is
niet te gelooven .Het ligt niet in den aard
van de bevdking van het Roergebied een
principe op een bepaald oogenblik geheel
en al te verlaten. Het zou praktisch onmo-
geiyk zyn de arbeiders tot capitulatie te be
wegen. De heer Aufhüuser is van meening,
dat slechts in onderhandel ingen een oplos
sing kan worden gevonden. De vakvereni
gingen staan niet in verbinding met de re*
geering, krygen geen bevelen en zouden
ook ronduit weigeren bevelen van de re
geering op te volgen. De besturen der vak
verenigingen beslissen zelf en het is een
toevallige omstandigheid, wanneer de be
sluiten van die besturen overeenstemmen
77 -
Deie uitingen bevatten tot op zekere
hoogte waarheid, maar ze gingen niet
ver genoeg. Zelfs voor het einde van
het eerste half jaar van zijn huwelijks
leven had Patrick Fleming ontdekt, dat
er veel dingen zijn, die veel bijdragen
tot, al zijn ze niet beslist noodzakelijk
voor het huiselijk geluk. En in de pas
torie van Rochailan ontbraken veel van
deze elementen.
Edith, die een verrukkelijk vrouwtje
was om mee te leyen, was zeer onge
regeld in haar gewoonten. Zij deed de
dingen of liet ze ongedaan, precies zoo-
het haar op dat oogenblik het best
uitkwam en zij lachte harteiijk om het
ernstige gezicht, dat haar man bij de
kleine wederwaardigheden van het le
ven kon zetten. De dingen, die Alison
“•d gekoesterd, de kleine plichten, die
■I haast met religieuze toewijding m-
vuld had, waardoor zij er in geslaagd
wee een bijna volmaakt tehuis te vor-
vielen geheel buiten het kad^r
ADVERTENTIEPRIJSi Uit Gouda M omstrek» (bshoorende tot dan besorfkriaff
1—5 regels 1.30, elke regal meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkringj
1—5 regels 1.55, elke reëel meer 030. Advartentita ia het Zatordagnummer 20
byslag op den prjjs. Liefdadigheids-advertontikn de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.05, elke regel meer ƒ050 Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiin an ingezonden mededeelingen bfj contract tot seer geredtMwor-
den pr|j& Groote lotton en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiin kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van eoliede boekhan
delaren, Advertentiebureau on onze Agenten en moeten daags vóór do plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname vorsekerd te s|ja.
liefde en zelfverloochening, die voor ’t
eeist Patrick Flendn's hart verwarmden
maakten, dat hij Zichzelf in alle opzich
ten overtrof.
Dat hij zich van deze verandering
met bewust werd, was slechts een be
wijs te meer voor haar waarde en haar
macht. Groot was op dit oogenblik de
verzoeking otn terug te gaan naar het
salon, waar hij Edith had achtergelaten
gezellig neergedoken in den hoek van
de sofa, met een nieuwen roman, en
haai dooreen te schudden om de dom
heden, die ze bedreef tegenover Janet
Aiken Die stoere dienstbode was m
de pastorie te Rochailan haar gewicht
in goud waard en in geen gev il mocht
hij toelaten, dat zi) vertrok. Zij hield
de waardigheid van de huishouding in
de pastorie op, zij was er het steun
punt van; begaf dat, dan werd bel een
volstrekte chaos. Tot eiken prijs moest
zij hier blijven, al zou Alison dr voor
vsn Birtley hierheen geroepen moeten
Worden. Hij ging naar zijn lessenaar en
nam den grooten bijbel, die zooveel
aanteekeningen en onderstrepingen be
vatte, welke de nauwgezette en lief
hebbende studie van jaren vertegen
woordigden.
Maar ofschoon hij de bladen manhaf
tig omsloeg, en zelfs af en toe beproef
de een tekst te kiezen, merkte hij, dat
het hem onmogelijk was zijn gedachten
er bij te bepalen. Elke predikant, die
in eenzelfde omstandigheid heeft ver
keerd: een Zaterdagavond voor een
Zondag, waarop hij twee predikbeurten
Mussolini's nieuwe kieswet.
vragen aandacht voor het denkbeeld van
een bestand, dat een voor het voeren van
onderhandelingen gunstiger atmosfeer zou
scheppen .De „Times" wyst erop dat in
Duitschland de mogelykheid van een soort
„bestand” met groeiende belangstelling ge
volgd wordt en dan ook in PMmaehe krin
gen een soortg|iyk denkbeeld, dat tot nog
toe echter geen officieels aanmoediging
heeft gevonden, besproken Wordt. Het denk
beeld komt hierop neer, zegt de „Times",
dat de Duitache regeering, zonder geheel
af te zien van haar eenig wapen, gedurende
de onderhandelingen de decreten en de ge
heime instructies die zy heeft uitgevaar
digd voor het handhaven van het lydeiyk
verzet, buiten werking stelt, terwyi Frank
ryk van zyn kant zich afzydfg houdt en
de bezetting van de Ruhr „onzichtbaar"
maakt, zooala oorspronkeiyk in Frankryk’»
voornemen heeft gelegen.
De „Manchester Guardian" zegt dat in
dien er eenig vooruitzicht bestond op een
regeling, een bestand op bepaalde voor
waarden mogeiyk zou zyn.
De „Daily News” is van meening dat in
dien een verzekering van Frankryk kon
worden verkregen, welke Groot-Brittannië
in staat zou stellen, Duitschlg® te ver
staan te geven <lat wanneer dit land zou
besluiten het lydeiyk veraet prijs te geven,
<le weg naar een regeling op redeiyken
grondslag open zou liggen, de hoop op een
overeenkomst zou worden verstrekt.
man lief en toonde hem dat op zoo be
minnelijke wijze, dat zij er spoedig in
slaagde de andere zijde vap zijn karak
ter te ontwikkelen, de vriendelijke
menschelijke zijde.
Hij voelde, nog eer nij een maand
met zijn vrouw had geleefd, dat Alison
geweldig de moeder over hem gespeeld
had. Zij had hem zoo voortdurend en
zoo volkomen met zorgen omringd, dat
hij een gevoel had, of hij tot aan zijn
huwelijk in de luren had gelegen. Hij
bemerkte, dat hij nu moest denken en
handelen, niet alleen voor zichzelf,
maar ook voor zijn vrouw. Hij had
heel wat ^bezigheden, die wel be
schouwd tot haar domemen behoorden
en hoewel hij alles deed zonder mor
ren, verbaasde het hem telkens weer,
dat er een zoo groot aantal dingen m
de wereld te doen waren.
Het vervulde hem met zooveel ont-
wy en waardeenng voor zijn zuster,
dat hij geneigd was haar als het ware
in een reliquiekastje te zetten. Maar
de ondervinding deed Patrick Fleming
goed en ofschoon er in Rochailan veel
ciitiek werd uitgeoefend op zijn vrouw
erkende men ronduit en warm, dat hij
in al de jaren, dat hij hun predikant
was geweest, nooit met grooter wel
sprekendheid en stichting had gepreekt
Er was een nieuwe toon in zijn pree-
Ken, een warme, mooie menschelijke
toon, die uit een hart moest komen, dat
alle levenservaringen meevoelde, ge-
toakkelijk andere harten bereikte en
daar weerklank wist te wekken. De
moet vervullen, zal de verslagenheid
begrijpen, die Fleming voejde. Einde
lijk deed hij het boek met een klap
dicht, schoof zijn stoel weg en Hep de
kamer uit. Nu had Edith een groote,
en volgens Janet Aiken een vreeselijke
verandering gebracht in de pastorie
door de eetkamer in een salon te ver
anderen, en zij had een kleine, leeiijke
koude eetkamer gemaakt aan de ach
terzijde van hel huis.
„Wat komt het er op aan, waar wij
eten? Hij is een afschuwelijke nood
zakelijkheid," had zij luchtig gezegd.
Het eten maq|t het teven maar moei
lijk. Als wij allen het leven konden
houden, bij tabletten met gecondenseerd
vcedsel, dan zou onze ziel beginnen te
leven.".
Janet had bij deze verklaring ontzet
get taan; zij begreep er maar do helft
van, doch keurde ze geheel at.
Edith had baar piano van het boven*
huis in Glasgow medegebracht en haar
eigen viool, en een paar platen en or
namenten, die in de lijst in de pastorie
t.e Rochailan, niet al te best schenen te
pareen. Zij had haar man overgehaald
zijn geld te beleggen in een groote
Chesterfield rustbank, die zij zelf over
trekken had met een stuk sits, waar
van groote rozen het patroon waren;
ze vormde met de piano de voornaam-
bte meubileering van hel vertrea
(Wordt vervolgd.)
van Edith’s bemoeiingen. Het koesteren
van een eigen ik, de behoefte aan en
de eisch tot volkomen vrijheid, die het
individu had, waren de hartstocht van
haar ziel.
Zij had een hekel aan huishouden;
om de kwaliteit of de regelmaat der
maaltijden bekommerde zij zich niet 't
minst. Zij bezat al de indolentie van
een artistiek temperament, en zij be
klaagde Patrick van harte, dat hij zoo
lang een gebonden leven had moeten
leiden. Haar scherts was echter altijd
zacht en nooit onvriendelijk, en zij was
als een kind bij het genieten van een
voudige dingen on van de verrassing
bij onverwachte gebeurtenissen.
Zij had er een hekel aan het verloop
van haar dag te voren nauwkeurig om
schreven te zien. Indien het gebeurde,
word zij door den onweerstaanbaren
wensch aangegrepen om het geheele
plan omver te werpen. Ja, zij deed het
ook dikwijls en toch was het niet mo-
geliik boos op haar te zijn. Zij leefde
in de wolken; aanbad de mooie zons
ondergangen en lichtschakeeringen op
zee en land, en den geest, die in boe
ken huist, en de ziel in de muziek. De
dingen, waarmede andere vrouwen
haar dagen vulden, bestonden1 voor haar
niet en er werd reeds dikwijls onheil
spellend met bet hoofd geschud in het
kerspel, als er gesproken werd over
de vrouw van den predikant. Zij stond
echter boven critiek, of beter gezegd,
zij was er zich niet eens bewust van,
dat ze werd uitgeoefend. Zij had haar
wezen; over spaar- en credietweaen; over
armwezen.
Ziedaar een geheel onbetreden gebied.
Wat wy in deae artikelen hierboven gaven,
het zyn slechte aanteekeningen, die voor
een ieder, die ze leest, bekende beelden uit
een nog kort achter ons liggend verleden
naar voren doen treden. Iets nieuws in den
eigenlijken zin des woords kunnen artikelen
ale deze niet brengen; een groot deel van
ons heeft deze kwarteeuw medegeleefd, het
zy meer hetzy minder intens. Maar
staan deze artikelen toe een terugblik
dat directe verleden, waarvan zelfs de
groote bijzonderheden zoo licht worden ver
geten door degenen die ze hebben meege-
maakt, totdat een enkele wenk ze weer aan
die vergetelheid ontrukt! z z z z
Ziet, het vleide eener eeuw heeft zyne
stonden dóorvlogen, zeggen wy den dichter
Da Costa na. En wü staan gereed om in
ontvangst te nemen wat een nieuwe kwart
eeuw ons zal brengen.