MNEN
t Blad’
GIJ
J)
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 15285
Zaterdag 14 Juli 1923
62*Jaargang
STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
tanen
EERSTE BLAD.
edzaam.
iTHAVEN
55.
ELEN
TAL
LEL
ZOON
HET GELUK DER RIJKEN
2
nee)
»g/o9
e/Ae
de
De warmte en ons voedsel.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIET
WER KERK JUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN,
INGENi 1—4 ragal» ƒ1.06, aüte ragel maar ƒ0.». Op
3T
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
MEDISCHE BRIEVEN.
I
e
FEUILLETON.
VIJN
EN
(Wordt vervolgd.)
lieren,
kle*.
GOUDA.
wordt enorm
jevat de me-
loodzakeltfke
2046
30
Sommige lieden zijn alleen ernstig bij
het spel.
RK
•N,
IT-
1N,
laam en het
681 70
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
Nadruk verboden.
lat her origi-
zeer zeker heel wat gewonnen zijn. We z(ju
er benieuwd haar wat de praktijk zal leeren.
In elk geval ie een hulde aan den maker
ehv an nu reeds alleszins gerechtvaardigd.
HAGENAAR
UU
rönnas 1
portorico
^qrxlanö
^köaai
rkt, - Om Hi»|.
696
voor wien zij bijeengekomen waren om
hem te leeren kennen. Philip Bosmney
stond bekend als een jonge man zonder
geld, maar ook vroeger waren meisje»
Forsyte met onbemiddelde mannen ge-
enrageerd geweest en er zelfs mede
getrouwd. Het was daarom niet geheel
(jhn deze reden, dat de Forsytes eemg
Mantrouwen koesterden. Zij zouden
geen verklaring hebben Kunnen geven
hoe het wantrouwen was begonnen, dat
nu door familiepraatjes verergerd was.
Er was ongetwijfeld een verhaal ge
daan, dat hij zijn plichtmatig bezoek
aan de tantes Ann, Juley en Hester
had gebracht met een slappen, grijzen
hoed een slappen, grijzen hoed, niet
eons een nieuwen een stoffig ding
met een vormioozen bol. „Zoo buiten,
gewoon, mijn lieve, zoo dwaas!” Tante
Hester had, toen zij door de kleine,
donkere vestibule ging zij was wat
bijziende beproefd het met een
„ksh” van den stoel te jagen, daar zij
het ding aanzag voor een vreemde,
slechte kat, want Tommy had zulke
weinig achtenswaardige vrienden Zij
was ontsteld, toen het niet bewoog.
Evenals een tooneelspeier altijd de be-
teekenisvolle kleinigheid tracht te ont
dekken, die het geheele karakter van
een tooneel, of plaats, of persoon be
lichaamt, zoo hadden deze onbewuste
tooneelspelende Forsytes zich bij inge
ving vastgeklampt aan dezen hoed; het
was hun beteekenisvolte kleinigheid,
het onderdeel waarin alles besloten lag;
want leder had zichzelf afgevraagd
>AKTE
iTEM
pping (trage ontlat-
irtsigheid, maag- of
ist, slechtespijs ver
ti Wortelboer’s Krui-
Pillen van Jacoba
gy z|jt spoedig weer
■jjgbaar 60 cent.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, par weak 22 cent, overal waar de bezorging per loopar ga*chiedt
Franco per post per kwartaal /8.15, met Zondagsblad /8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
b(j onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 545
vaarlijk ja, gevaarlijk!
June had dit natuurlijk niet gezien,
maar hoewel zij nog geen negentien
jaar was, werd zij al» autoriteit op dit
gebied beschouwd. Had zij niet tegen
mevrouw Soa nies, die altijd zoo mooi
gekleed Was, gezegd, dat voeren ordi
nfllr waren? Mevrouw bournes had wer
kelijk opgegeven voeren te dragen, zoo
juist had de lieve June het altijd hij
het rechte eind.
Deze twijfel, afkeuring en dat echte
wantrouwen verhinderden de Forsyte»
niet om gebruik te maken van de utt-
noodigingen van den ouden Jolyon- Een
ontvangdag op Stanhope Gate was een
groote zeldzaamheid; er was er ui acht
jaar geen geweest, eigenlijk niet sinds
den dood van de oude mevrouw Jolyon
Er was nooit zoo*n groot gezelschap
bijeen geweest, want geheimzinnig ver
bonden ondanks hun onderling verschil
hadden zij zich gewapend tegen een
gemeenschappelijk gevaar. Evenals het
vee, wanneer een hond in de wei komt,
stonden zij schouder aan schouder klaar
om er op los te stormen en den indrin
ger dood te trappen. Zij waren onge
twijield ook gekomen om een indruk le
krijgen, welke geschenken men ver
wachtte, dat zij ten slotte zouden ge
ven; want hoewel de kwestie van de
huwelijksgeschenken op deze wijze ge
regeld werd „wat geef jif? Nicholas
geeft lepels!” zoo véél hing af van
den bruidegom.
ke versnaperingen. Het is van voldoende be
kendheid, dat door het nuttigen hiervan op
warjne dagen paratyphusachtige aandoe
ningen kunnen optreden. In dit geval zijn
het ijs en de bacteriën krachtige bondge-
nooten: het ys legt de basis voor de invasie
en de kleine boosdoeners kunnen daardoor
met meer succes hun vernietigingswerk on
dernemen.
Ook vleesch en vleenchwaren
zijn dikwijls de oorzaak van ongevallen. Het
typische is, dat het hier om ernstiger ge
volgen gaat dan by andere levensmiddelen.
De bacil, die als regel dan in het spel is,
scheidt toxinen af van zeer kwaadaardig ka
rakter en maakt zijn slachtoffers flink ziek.
Het is raadzaam in het oog te houden, dat
ook de scherpe vleeschkeuring, zooals wij
die kennen, niet voldoende is om de gevolgen
van een onoordeelkundig bewaren van dit
levensmiddel te voorkomen. Vooral het be
vroren vleesch moet met de uiterste voor
zichtigheid behandeld worden; de sappig
heid van dit artikel geeft in een broeitempe-
ratuur aan de bacteriën gelegenheid tot een
zeldzaam florissante ontwikkeling. Ieder,
die zich de gevallen van vleeschvergiftiging
herinnert, die ten vorigen jare in onze stad
zijn voorgekomen, zal de beteekenis van deze
uitspraak ten volle beseffen.
Ook v i s c h, die in ijs bewaard is, kan
tot ziektegevallen aanleiding geven, wan
neer ze gedurende eenigen tijd te warm be
waard wordt.
De bevolking doet dus goed haar levens
middelen te gebruiken in verschen toestand
en vooral geen voedsel noodeloos in deze on
dragelijke warmte te bewaren. Vooral op de
leveranciers rust een ongewone verantwoor
delijkheid. Wanneer ook maar een schijn
van een kans is, dat de frischheid van het
geleverde geleden heeft, mag een product
niet worden afgeleverd.
Weliswaar waren we al bijna vergeten,
dat het in ons land ook nog zomer kon zyn
en is de verrassing thans wel een beetje
overrompelend, maar lang zal het wel niet
duren. En dat is, waarschynlyk voor de zon
aanbidders zelf, een troost, zy het een
schrale.
En daarom deze bede aan hen, die ons le
ven met lekkernijen pogen te verzoeten:
Spaart ons taartjes van twijfelachtig ge
halte, geeft ons het dagelyksch vleesch zoo
versch mogelijk, lescht ons met melk van de
koe en niet van den winkel, verkoelt ons met
>js van onverdachte en reine samenstelling
en leidt ons niet in verzoeking met room,
waarvan nadeel is te vreezen!
Dr. I. H. J. V o s, wethouder van Am- 1
sterdam, doet in de Tel. de volgende waar
schuwing hooren, die wy gaarne ook onder
de aandacht onzer lezers en lezeressen bren
gen.
De warme dagen brengen wederom aller
lei bezwaren en gevaren met zich mee.
Vooral zal de aandacht gericht moeten zyn
op het voorkomen van ziektegevallen ten
gevolge van het gebruik van bedorven
levensmiddelen. Reeds thans, nadat
de buitengewone warmte nog slechts eenige
dagen heeft aangehouden, worden hier en
daar verdachte gevallen gemeld, die daaraan
hun oorsprong zouden ontleenen. Daarom is
het nog wel eens goed, eenige aandacht aan
dit vraagstuk te wyden.
Vooropgesteld zy daarby, dat men hier te
doen heeft met bacterieele aandoeningen.
De kleine micro-organismen vinden in de
verhitte levensmiddelen een vruchtbaren
voedingsbodem voor hun ontwikkeling en
daarmee wordt hun ziektemakend vermogen
met 'n vreemd woord: hun virulentie
in belangrijke mate verhoogd. Ik wees daar
op reeds terloops in een voorgaand artikel
(mede hier opgenomen), met deze opmer--.
king, dat men het maagdannkanaal niet ge
voelig moet maken door het gebruik van te
veel ijs en verkoelende dranken, die de basis
leggen voor de invasie en krachtige neste
ling van bacteriën. Het zijn speciaal de
stammen uit de coli- en typhus-groep, die in
tijden als deze van zich doen hooren. En
het zyn diverse levensmiddelen, die het
voertuig zyn voor deze ziekteverwekkende
organismen.
Daar is in de allereerste plaats de mei k,
die onder omstandigheden de ontwikkeling
der bacillen ten zeerste begunstigt. Hoe ge-
makkelyk en in welk een korten tyd be
derft niet de melk! Dat bewyst het verschil
in de voorwaarden, waaraan de bacteriën
onder verschillende temperatuursomstan-
digheden onderhevig zyn.
Wat voor de melk geldt, is in niet mindere
mate waar voor room en alle lekker-
n y e n, die daarmede worden geprepareerd.
Het is zaak, zoowel vóór publiek als leve
ranciers, zeer voorzichtig te zyn en nauw
lettend toe te zien, dat dit product in ver
schen toestand wordt genuttigd en niet is
blootgesteld geweest aan den bedervenden
invloed van een verblijf in een broeiige om
geving. Een waarschuwend woord moge ook
klinken ten opzichte van y s en soortgely-
veïheven te zijn. Daar hij gedurende
ontelbare jaren zijn eigen wil had ge
daan, was hij dit als een recht gaan
voelen. Het zou nooit bij den ouden
Jolyon zijn opgekomen, dat het noodig
was een uitdrukking van twijfel of wan
trouwen te hebben.
Er bestond tusschen hem en de vier
andere broers, die tegenwoordig waren
James, Swinthin, Nicholas en Hoger,
veel verschil en veel overeenkomst.
Onderling waren de vier broers aok
zeer verschillend van elkaar en toch
hadden zij ook veel overeenkomst.
Ondanks de verschillende trekken en
de uitdrukking van de vijf gezichten,
kon men in alle een zekere onwrik
baarheid in den bouw van de kin op
merken, die den grondslag vormde van
oppervlakkige voornaamheid, te voor
historisch om na te gaan, te véraf om
te beredeneeren, een stempel drukkend
op het geslacht, de keur en borg van
het familiefortuin.
IEi was diezelfde stempel misschien
minder duidelijk, maar onmiskenbaar
een teeken van iets onuitroeibaars in
den geest van de familie in het jon
gere geslacht, in den langen, zwaren
George, in den bleeken, energieken
Archibald, in den jongen Nicholas met
zijn aanleg voor stijfhoofdigheid, in den
'ernstigen en gemaakt beslisten Eustace.
At en toe gedurende den middag had
op al deze gezichten, die zoo op elkaar
leken en toch zoo verschillend waren,
een uitdrukking van wantrouwen gele
gen, die ongetwijfeld den man gold,
DCL1XIX.
De geweldige toeneming van het zwem
men en baden heeft een nieuwe industrie in
het leven geroepen en heeft de scherpzinni
ge uitvinders aan het denken gezet over de
vraagstukken van het reddiiigswezen en het
gevaar by het verblyf in zee.
Reeds zyn diverse soorten reddingsbooten
uitgevonden, die alle hun voordeel hadden,
maar nog steeds niet het wonderlyk-ideale
bezitten dat noodig is om aan het uitvin-
ders-genie een halt toe te roepen. Reeds
hebben wij tal van goede proeven gezien en
bij de demonstraties zyn successen geboekt
die van belang waren. Telkens echter duikt
er weer een ander genie op die een verbeter
de editie brengt. Een der genen die zich op
dit gebied onvermoeid betoont is de heer H.
K. Meyer, eigenaar van de scheepstimmer
werf „Pantos" te Scheveningen. Hij is zelf
een verwoed zwemmer en zeiler en boven
dien een bekwaam technicus. Zijn eigen uit
vindingen heeft hy al eenige malen verbe
terd en nog steeds gaat hy voort met zyn
studies van het vraagstuk.
Op een geheel ander terrein, maar ver
want hieraan, beweegt zich de Zandvoort-
sche badarts Dr. P. Varekamp, van wiens
hand onlangs een boekje verscheen over de
gevaren van zwemmen en baden in zee.
Deze geneesheer zoekt zijn kracht in de
wijze voorlichting die gevaren wil voorko
men. Ons lykt dit het beste systeem en het
groote succes dat daarmede reeds is be
haald aan het stille strand waar ’s zomers
schrik niet naar go^ schatting een
mfflfoen zeebaden wordt l^itiomen, bewijst
dat i*i deze richting heel v*el is te berei
ken.
Het gevaar bij het zwemmen en baden is
groot voor den onverstandige, den roeke-
looze, maar uiterst gering voor dengene, die
zich even op de hoogte stelt van hetgeen
hij heeft te doen en na te laten. Men kan
van het zeebad ten volle genieten zonder
eenig gevaar mits men vasthoudt aan een
paar eischen, die waarlyk gering z(jn. Nu
zoovëlen. van overal wel eens een dagje aan
zee doorbrengen, heeft het wellicht nut
daarop eens te wijzen.
Het zyn de stroomingen en het terrein die
het gevaar veroorzaken. In hoofdzaak al
thans. Wil men aan dit gevaar ontkomen,
dan kieze men het uur voor zijn bad met be
dachtzaamheid. De twee laatste uren voor
den hoogsten vloedstand ztfn de allerbeste.
By eb komt een stuk strand vr(j, dat nauw
keurig bekend kan worden wat de hooge
en lage punten aangaat. Het gedeelte dat in
de laatste uren vóór den hoogsten vloed
wordt overstroomd is een vaste grond,
waarop geen gevaar bestaat voor verschui
ving, voor warrelstroom enz. Bovendien is
de stroom van het water in die laatste uren
het sterkst landwaarts gericht, zoodat de
gene die dan in het water is, geen last heeft
(2 -
leder van de dames hield een waaier
in haar hand, en ieder getuigde van de
plechtigheid der gelegenheid door het
dragen van een kleurtje, een opzichtige
veer of broche.
In het midden van de kamer onder
den luchter, zooals het een gastheer
betaamde, stond het hoofd van de fami
lie. de oude Jolyon zelf. Tachtig jaar
oud, had hij met zijn fijn wit haar, zijn
hoog voorhoofd, zijn kleine donkergrij
ze oogen en een zware witte snor, die
neerhing en zich uitspreidde over het
benedendeel van zijn visschenkaak, een
aartsvaderlijk uiterlijk en ondanks zijn
magere wangen en holte aan zijn sla
pen, scheen hij de eeuwige jeugd te be
zitten. Hij hield zich buitengewoon
recht, en zijn slimme, doorborende
oogen hadden niets van hun helderen
glans verloren. Zoo gaf hij echter den
indruk boven de vertwijfelingen en
antipathieën van kleinzielige menschen
GOTD8CHE COURANT.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda m omstrakaa (bahooraada tot <hn bMorgkriacb
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den betorgkrtegi
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiin in het Zaterdagnununer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prfla.
INGEZONDEN MEDEDBELIT"’”*’
de voorpagina 60 hooger.
Gewone advertentiëa en ingezonden mededeel in gen bij contract tot aaar garadueeer
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatenümte.
Advertentiën kunnen worden ingasonden door tusschenkomst van soliede boekhan
delaren, Advertentiebureau! en oom Agenten en moeten daags vóór de plaataing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Cholera nertres.
L
Eén van de meert typische zomerkwaien
is wel bovengenoemde, immers we vinden
haar vooral in de warme zomermaanden en
brengt zij verschijnselen met zich mede,
welke haar een benaming hebben bezorgd,
die ons in meerdere of mindere mate schrik
pleegt aan te jagen. Immers, hoewel deze
aandoening niets te maken heeft met d«’
gewone cholera, de ziekte, die u allen h(j
overlevering wel bekend is, zijn toch de
uitingen zoo zeer overeenstemmend, dat men
op het eerste gezicht werkelijk zou denken
met een „echte cholerapatiënt(ete doen te
hebben.
Immers vrij plotseling zien wij deze ot
gene in dit jaargetijde ongesteld worden.
waarbij heftige brekingen en diarrhee op
den voorgrond treden en even zoovele maleu
vragen w(j ons te vergeefs af wat de oor
zaak vun d^ze verschijnselen ia De rnensch
is geneigd deze of gene spijze de schuld te
geven of wellicht een „koude", die h(j zou
opgeloopen hebben bij één of andere gele
genheid er voor aansprakelijk te stellen
doch dit allee is maar een veronderstelllnp t
en mogen wij misschien in een speeteal ge
val deze of gene bijzondere omstandigheid 1
hoogatens een bevorderenden invloed toe u
kennen.
De ziekteverschijnselen, die een dergeli|k«* I
patiënt vertoont wijzen er op, dat wy te
doen hebben met een infectious proces
zoodoende is men er toe gekomen na te
gaan welke bacterie of bacteriën ale d»'
veroorzakerdezer aandoening moeten
worden aangemerkt. Men is er nu helaa».
heden ten dage nog niet in geslaagd één
bepaalde bacterie te kunnen aanwijzen. wel
ke de cholera nostras in hot leven zou roe
pen en heeft men dan ook het vermoeden
uitgesproken, «lat men waarschijnlijk met
verschillende micro-organismen te «loen
heeft o.a. met de z.g. streptococcen, die WÜ
ook bij gewone ontstekingsjiroceswn nog al
eens aantreffen, voorts met de z.g. paraty
phus-bacillen etc.
Merkwaardigerwijze komt nu de ‘cholera
nostras doorgaans min of meer epidemisch
voor, d.w.z. wy vitulen in een stad of in «sen
dorp meestentijds niet één of twee gevallen,
doch heele huisgezinnen hebben er mede te
kampen, zoodat de huisartsen in ileze zo
nier maanden tal van patiëntjes hebben, die
aan deze ziekte lijden. Daar, zooals ik reeui
bovenvermelde, de maanden Juni, Juli en
Augustus de uitverkorenen zijn en men bui
ten dit jaargetijde deze ziekte niet aantreït.
.Denk eens, zou ik die visite met dien
hoed gemaakt hebben?” en ieder had
geantwoord: „Neen en eenigen, met
meer verbeelding dan de anderen, had
den er aan toegevoegd: „Het zou nooit
in mijn hoofd zijn opgekomen”. Toen
George het verhaal hoorde, grijnsde hij
De hoed was blijkbaar bedoeld als een
grove aardigheid. Hij zelt was een ken
ner in dat opzicht. „De wilde Boekanier
is heel hooghartig,” zeide hij. En dit
woord „de Boekanier’.' werd van mond
tot mond genoemd, tot het de gelief
koosde manier was om Bosmney aan
te duiden.
Haar tantes maakten June later aan
merkingen over den hoed. „Wij vinden
dat je het hem met had’moeten laten
doen, lieve,” hadden zij gezegd. June
nad op haar heerschzuchtige, korte ma
nies geantwoord, zooals van haar klei
ne, krachtige persoonlijkheid te wach
ten was: ,,O, wal doet het er toe, Fhil
weet nooit wat hij op heeft!”
Niemand was door zoo'n brutaal ant
woord tevreden gesteld. Een man niet
weten wat hij op had! Neen, neen!
Wie was deze jonge man, die zoo
goed voor zichzelf had gezorgd, door
zich te verloven met June, de erkende
erfgename van den ouden Jolyon? Hij
was architect, wat op zichzelf geen re
den was om zoo’n hoed te dragen.
Geen van de Forsytes was architect,
maar een van hen kende twee archite^*
ten, die nooit op een bezoek ot plech
tigheid in de Londensche season suilt
een hoed zouden gedragen hebben. Ge-
vun den verraderlijken onderstroom maar
wel onmiddellijk landwaarts wordt gedre
ven.
Gaat men in die uren niet dieper dan tot
het middel in zee, dan blijft men altijd nog
op het terrein, dat by eb vr(j komt
Het is dus waarlijk niet zoo’n- gewichtige
eisch die men heeft te vervullen om aan alle
gevaar te ontgaan.
Ga baiien de twee laatste uren vóór den
hoogsten vloed en ga niet v&nder dan tot het
middel in zee!
Wie daaraan vasthoudt, is veilig. Geen
enkel ongeluk heeft ooit plaats gehad in
die uren en binnen de strook van het water
die op deze wyze wordt betreden! De erva
ring heeft op dit punt al wijze lessen uit
gedeeld.
Maar ten slotte blyven er onverstandigen
die zich wagen en helaas moet het reddings-
wezen zich daarop nog blyven instellen.
Men moet het begrijpen, dat er buiten den
strook water die wy als veilig aangaven en
buiten de goede uren niet voor allen hetzelf
de gevaar bestaat. Een krachtig en verstan
dig zwemmer, die by gunstige windrichting
verder in zee gaat zal nog een eind gevaar
loos zijn terwyl datzelfde voor den zwakke
ling die bovendien een slecht getij heeft, ai
zeer bedenkei ijk is. Er is dus een relatief en
een absoluut gevaar en dat eerste is heel
moeielyk vast te stellen, zoodat ieder ver
standig doet met zich te houden aan hetgeen
wij zooeven zeiden.
Het weergalooze genot van een onderdom
peling in zee, het groote hygiënische nut
van het bad, kunnen beide bereikt worden
zonder eenig gevaar.
*t Is 'Zondag zoo druk geweest aan het
Scheveningsche strand als het in jaren niet
is geweest en tienduizenden hebben weer
voi-op genoten. Wat z(jn het toch een dom-
men en dwazen, die in dit vermaak iets ver
keerds zien. Kan men die mopperaars maar
eens één keer onder brengen in de zee en
doen genieten van de zon, wat zouden ze
anders zyn!
We spraken in den j^nvang van dezen
brief over de uitvindingen op het gebied van
het reddingswezen. We mogen dan niet on-
vermeld laten het Amerikaansche wonder-
pak, dat reeds zooveel aandacht heeft ge
trokken en al byna de atuoriteiten in bewe
ging heeft gebracht. Zy die dit pak dragen,
kunnen zonder gevaar in zee gaan; zy bly
ven steeds boven water en zij on.dervinden
niet den minsten invloed van het verbluf
in het water. De temperatuur in het pak
blijft constant, de hart- en polsslag onge
stoord. Met deze pakken gewapend zal men
heel ver in zee kunnen gaan om drenkelin-
An te redden. Dit zal ook het geval kunnen
£yn wanneer een schip in nood verkeert,
zelfs dan wanneer het de reddingsboot niet
mocht kunnen gelukken om de drenkelingen
•te benaderen.
Wanneer het mocht gelukken dit pak aan
te wenden bjj heel erg noodweer, dan zou
