«i E R «•.h nt nf NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN 8ft* JMrgsHtg Zaterdag 21 Juli 1823 No. 15281 Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen EERSTE BLAD. IE Wat nu T 3ON BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEIJ WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. HET GELUK DER RIJKEN (THE MAN OF PROPERTY) door JOHN GALSWORTHY in de vertaling van Da stumperige bleekneus OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, aj. Ministercrisis. Dit nummer bestaat uit twee bladen. A i terp tegenover t origi- i) <1 Hij had zulke dingen vroeger al meer was eerst een sigaarl ik i -1*- ran, t|es- enorm de me rkelijke Datgene, wat wij menschen te vergeten hebben onthouden wij het best. 2038 Uk re cn- e-ban- t wy Ruys «Ie Beerenbrouck kan de Geer vra gen toch nog te blijven, doch het conflict is van dien aard, dat de Geer niet blijven kin. Ruys-Westerveld zetten dus door. Maar UDA. en het J1 70 GOIDSCHE COURANT. FEUILLETON, Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM. Nadruk verboden. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauMARKT 81, GOUDA, bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur.; Administratie Tel. Int 82; Redactie Tel. 545 Dit was reeds geschreven, toen het ontstellende bericht kwam, dat de Ministei van Financiën zyn ontslag heeft genomen, wyl het Kabinet althans de meerderheid van het Kabinet besloten heeft de Vloot wet in korten tijd door te zetten en in te voeren. Na alle coalitie-misère nu ook nog dit zeer ernstig conflict! Zie hiervoor het volgend artikel: Ministercrisis. r was hij altijd zoekende naar koopjes, een doorzetten van de Vlootwet in deze finan- cieel-benarde tijden niet met zijn verant woordelijkheid kan dekken. En hoe benau wend is de verantwoordelijkheid van het Ka binet, dat, dwars tegen het advies van den Minister van Financiën in, een wet dóórzet, die het budget van moederland en koloniën met vete millioenen verhoogt! Minister De Geer weigert ten minste mee te doen aan camouflage, der millioenen, oen camouflage, die ons in sterke mate getrof fen en geërgerd heeft. Heeft niet zijn voor ganger, mv .de Vries, het publiek trachten diets te maken, dat de Vlootwet bezuini ging zou brengen? En nu wil het noodlot, dat zijn opvolger een man, over wiens bekwaamheid en rechtschapenheid slechts één rotp is geroepen om orde te brengen in den desolaten financieelen boedel, zjjn hooge functie neerlogt om geen andere re den, dan dat de vlootwet te duur is en nieu we lasten legt op een reeds te zwaar belaft volk. Ziedaar de ironie van liet noodlot I Op 6 April van verleden jaar werd de openbare behandeling van de Vlootwet aan gevangen. Denzelfden dag besloot de Ka mer met 56 tegen 15 stemmen de behande ling af te breken, wijl minister Van. Karn»- beek den volgenden dag naar Genua moest. Slechts de anti-revolutionnairen en chrlrte Hjk-historischen stemden toen tegen uitstel en het was dr. Nolens, *de leider der r.-katholieken, die met een zekere graagte de uitstel-motie aangreep; alle r.katholieken de Voorzitter incluis, volgden hem. „Da Vlootwet zou dan ontnkMellijk na het roeè» afzonderlijk kunnen behandeld worden, sw- dra de Minister van Buitenlamische Zaken aanweaig kon zijn,” aldus op 6 April ’Ti mgr. Nolens, die zyn pappenheimers kent. Na het Paaschrecè» bleef de Vlootwet, <ne zoo urgent heette, liggen; een nieuwe com missie, met een vrij onbelangrijke opdracht, toog aan den arbedd en haar rapport was uit financieel oogpunt moordend voor de Vloot wet. Zoo ging de Volksvertegenwoordiging kort geleden op zomerrecès en de Vlootwet ging haar tweeden zomerslaap in. Tot nu, midden in de vacantie, het bericht komt, «lat de Vlootwet het Ministerie-Ruys zijn uftnemeniten Minister van Financiën koot, den man, die eigenlijk Premier moest zijn in «leze tijdsomstandigheden. mag toch geconstateerd worden, dat de strubbeling daarbij de onderlinge verhou ding tusschen de partijen, die het land fei telijk regeeren, opnieuw wat dr. Kuyper eens noemde een „deuk major” heeft toege bracht. Indien wy de afbrokkeling der coalitie wezen, kwam men ons gewoonlijk, vooral van roomsche zijde, van stoken beschuldi gen; de wensch heette dan de vader der ge duchte, enzoovoorts. Maar wat zegt men nu van het artikel, dat de heer Colijn, de machtige anti-revolutionnaire partijleider, even voor zijn vertrek „buitenaf” ,aan de sa menwerking juister aan de n i e t-samen- werking der rechtsche partijen wijdde „Wanneer eenmaal de eerste scheur zich vertoont, is de afbrokkeling slechts een kwestie van tijd.” „Noord-Holland en Friesland gingen voor. De rest volgt onvermijdelijk.” Ziedaar twee citaten uit Colijn's artikel. Wij hebben er niets aan toe te voegen! Nu aan beide zijden van het Binnenhof de Volksvertegenwoordigers de groote va cantie zijn ingegaan, is het oogenblik geko men om even stil te staan bij «ie resultaten van dit eerste jaar van het tweede, eigenlijk derde Kabinet-dtuys de Beerenbrouck. Vooropgesteld zy> dat wel zelden een Re- geering onder gunstiger omstandigheden aan het bewind kan geweest zijn: niet alleen werden Ruys c.s. na een vierjarig bewind opnieuw „ingehuurd”, maar bovendien ver kregen ze, zoowel in de Tweede als Eerste Kamer, een ongehoorde meerderheid; in «ie Kamer van honderd 59, in vele gevallen zelfs 60 regeeringsgetrouwen, in de Kamer van vijftig door een samenloop van omstan digheden zelfs een regeeringsmeerderheul van 84 pet. Een bijzonder lange regeertev- myn dus en een meerderheid, waarmee het een lust moet z(jn om veel tot stand te bren gen! Men had nu den tyd erf de kiezers en kie- zeressen hadden zich duidelijk uitgesproken voor een gedecideerd-rechtsch bewind. En ziet men nu tenig over het afgeloopen tijdvak en beziet men de geheele situatie, dan kan de cohclusie niet anders dan teleurstellend zijn en ons zou het niet ver wonderen, indien velen, die Ruys c.s. aan zijn ..groote meerderheid hebben geholpen, zich langzamerhand gingen afvragen: is dit nu christelijk regeeren Moest daar voor al wat christelijk ook in het Staats bestel wil zijn, zich het vuur loopen uit de sloffen Men versta ons wel. Er is in het afgeloo pen jaar door de beide Kamers heel wat werk verricht en op de Departementen heb ben de Ministers zeker niet met de armen gekruist gezeten. Een heel andere vraag is echter, of de gevolgde politiek 1 ij n heeft getoond, of er werkelijk „christelijk” gere geerd is, eerste vereischte toch voor een verbond van partijen, die niet anders ge meen hebben, dan dat ze alle drie meenen het ware christendom in pacht te hebben. En beziet men den gang van zaken uit dat oogpunt, dan is het misère alom. Van eeni- gen drang om christelijke beginselen in het Staatsbestuur te doen leven, bleek Vrijwel niets. Het bleef een enkelen keer bij een phrase. Tot stand kwam niets, waaruit «Ie specifiek-christelyke geest sprak, in tegen stelling met den geest van de revolutie, die aan het liberalisme heet ten grondslag te liggen. En probeerde het Kabinet al eens 3ld mee te geven om een jon- i, van wien hij mets wist, in stellen zijn leven in ledigheid door te brengen. gesteld, dat zij met zouden trouwen voordat Bosinney tenminste vier hon derd pond per jaar zou verdienen. ,,lk zal niet in staat zijn je veel te geven,” had hij gezegd, een uitdruk king, die .June met ongewoon klonk. Misschien zal die, hoe heet hij ook weer, voor de cacao zorgen.” Hij had haar weinig gezien sinds haar verloving. Een leelijke geschiede nis! Hij dacht er niet aan, haar eet» massa gel gen man, staat te gezien, daar kwam nooit iets goeds van terecht. Het ergste van alles was, dat hij geen hoop koesterde haar besluit aan het wankelen te brengen; zi) was 7.C-0 koppig als een muilezel, dat was zij van kind af geweest. Hij wist met hoe het moest eindigen. Zij moesten de tering maar naar de nering zetten. Hij zou niet toegeven, voordat hij wist dat de jonge Bosinney zelf een goed inko men had. Dat June moeite met den jon gen man zou hebben, was zoo klaar als «Ie dag, hij had niet meer idee van geld dan een koe. En wat betrol dat plotseling gaan naar Wales om de tan tes van den jongen man op te zoeken hij was volkomen overtuigd dat zij oude kutten waren. Onbewegelijk staarde de oude Jolyon naar den muur; indien zijn oogen met open geweest waren, had men kunnen «lonken, dat hij sliep... Stel je voordat Soames, die kwajongen, hem raad zou (moeten geven! Dit was altijdeen bengel geweest met zijn neus in de lucht! Hij zou zich nog uitgeven voor een rijk man met een landhuis! Een man met eigendommen! Evenals zijn vader koudbloedige jonge bedelaar! Hij stond op, ging naar de kast 8) - In de donkerbruine omgeving, eigen aan achterkamers in het huis van een Qorsyte, werd het Kembrandtieke ei- lect van zijn groot hoofd met het witte l.aar tegen het kussen van zijn stoel niet hooge leuning bedorven door de snor, die een eenigszins militaire uit drukking aan zijn gelaat gaf. Een oude klok, die hij al vijftig jaren, al van voor zijn huwelijk, bij zich had gehad, hield met haar tikken een nauwkeurige aanteekening van de seconden, die voor altijd aan haar ouden meester ontglip ten Hij had nooit van deze kamer ge houden, betrad die het geheele jaar nauwelijks dan om sigaren te halen uil een Japansche kast in den hoek, en nu had de kamer haar revanche ge nomen. Zijn stopen, die als een dak over de holten daaronder bogen, zijn kaken en kin, alles kwam scherper uit in zijn slaap en over zijn gelaat was de er kenning gekomen, dat hij een oud man Hij stond op, ging naar de kast en begon methodisch zijn sigarenkoker te vullen tot een nieuw pakje. Voor den prijs waren zij niet slecht, maar men kon tegenwoordig geen goede sigaar krijgen, om te vergelijken bij die oude Superfinos van HanSon en Bridger. Dat el D.D.D. genezen, die U last maakt. Die :n dat branden* irdwljnen. Vele ide raad waren, reeds genezen, aai bij vinden. 10 (proefllacon ichtige D.D.D.- apotheken was. Hij werd wakker. June was ver trokken, James had gezegd dat hij zich eenzaam zou voelen: James was altijd een arme sukkel geweest. Hij herinner de zich met voldoening, dat hij dat huis achter den rug om van James had ge kocht. Dat was zijn verdiend loon om zich zoo vast te houden aan den prijs: gele was het eenige waar de man aan dacht. Maar had hij toch te veel gege ven? Het had heel wat gekost hij durfde te zeggen, dat hij al zijn geld zou noodig hebben, voordat hij met de ze zaak van June klaar was. Hij had nooit zijn toestemming tot deze verlo ving moeten geven. Zij had dezen Bo sinney len huize van Baynes ontmoet Baynes en Bildeboy, de architecten. Hij meende, dat Baynes, hij kende hem hij leek wel een oud wijf de aangetrouwde oom van den jongen man was. Daarna had zij hem altijd uageloopen, en als zij zich iets in haar hoofd zette, was er geen tegenhouden aan. Zij ging voortdurend om met het een of ander soort van „mislukten’ Leze jonge man had geen1 geld, maar toch moest zij zich met hem verloven een lichtzinnige, onpractische kerel, die zichzelf in oneindig veel moeilijk heden zou brengen. Zij was op zekeren dag op haar zor- gelooze manier bij hem gekomen en had het hem verteld, en zij had er, alsof het een troost was, aan toege- voegd: „Hij is zoo practised, tuj heeft vaak ’n heele week van cacao geleefd!” „En hij verlangt nu ook dat jij van gezind als zel«Jen, een wetsontwerp van «leze Regeering afstemde. Er is meer. De hoofdzaak van het kabinet, afgezien van alle coalitie-phraseologie, is ongetwij feld het sluitend-maken van het budget, het wegwerken van de enorme tekorten op de Staatsbegrooting, voornamelijk ontstaan ge durende het vorige bewind van het Kabinet- Ituys de Beerenbrouck. Op dit punt is er zeiler wel goede wil geweest, maar de klacht om door te zetten is onvoldoende ge weest. Er is bezuinigd, ongetwijfeld, maar nog veel te weinig en er wordt nog steeds veel onnoodig uitgegeven. Een Departement moest opgeheven worden, naar het heette op bezuinigingsgronden en tegelijk werd het Departement van Marine als zelfstandig Departement in het leven teruggeroepen, naar het heette ook al om beter te kunnen, bezuinigen en om de beroemde Vlootwet, die zoo verschrikkelijk urgent was en die weer een heel jaar stil (ekens is blijven lig gen, omdat de verdeelde coalitie er geen raad mee wist. 1 Zoo kan men ook na dit jaar weer con- stateeren, dat de coalitie, hoe numeriek- sterk zij ook is, niet in staat is tot stand te brengen wat men redelijkerwijs van haar mag vernachten. Juist datgene, wat haar heet te binden, is telkenmale de oorzaak van hoogloopende oneenigheid en moet daartoe telkens leiden, wil de regeeringspar- tijen terstond wanneer er een religieus ele ment in het spel komt ',Mhf elkaar staan. Onze conclusie kan dan ook geen andere zijn, dan dat het eerste jaar van de nieuwe parlementaire periode voor het Kabinet en zjjn drie regeeringspartüen een o n gunstig jaar is geweest. De coalitie (indien men daarvan nog mag spreken; de leider der anti-revolutionnairen constateerde nog pas dezer dagen, dat de coalitie dood en de erf gename der coalitie eenstumperige bleekneus is) de coalitie dan heeft alweer een veer gelaten. De hoeveelste al! En daar is nu als slot van het jaar bijge komen het gebeurde bij de verkiezing van de leden van Gedeputeerde Staten in eenige provincies. Zonder aan het gebeurde een overdreven beteekenis te willen toekennen, iets specifiek-„rechtsch” aan te vatten, dan liep het op een jammerlijk fiasco uit, even zeer als wanneer een der regeeringspartüen een enkele maal poogde iets principieels naar voren te brengen. Men denke slechts aan het beruchte ontwerp-Zondagswet, aan het (verkapte) verbod van lijkverbranding, aan de processies, aan de Bioscoopwet en aan het kerkelijk vraagstuk, even zoo vele vraagstukken, welke voor een christelü'ke regeering een genot moesten zijn tot een op lossing te brengenindien het uitgangs punt juist ware, dat Nederland met zyn zeer gemengde bevolking naar chri.steljjk- politieke beginselen ware te regeeren! Men moet met een lantaarn zoeken om wetsontwerpen te vinden, die een „rechtsch’- karakter droegen en die niet mislukt zyn. Wel beschouwd kan men dan slechts wyzen op een paar economische voorzieningen, n.l. op de verhooging van het invoerrecht van sigaren en op het veelbesproken schoenen wetje. Deze beide voorstellen haalden de reis, doch het merkwaardige is hierbij, dat ontwerpers en verdedigers van deze wette- lyke voorzieningen om strijd betoogden, dat dit zuiver-practische maatregelen waren, die met protectionsme letterlijk niets te ma ken hadden .En het geroep om protectie, om echte, wezenlyke bescherming houdt dan ook aan, meer nog dan in de Tweede Kamer, in de Kamer van revisie, waar men zich vrijer van de kiezers gevoelt. Nog zeer on langs, bij de behandeling in de Eerste Ka mer van het Hanze-wetje, hebben de Room sche woordvoerders, in plaats van hun dankbaarheid aan de Regeering te betuigen voor haar by stand om uitbreiding van deze roomsche debacle te voorkomen, zich niet ontzien een scherpen aanval op de Regee ring te doen, wyl zij tot dusver wei gerachtig bleef in protectionistische Achting te gaan, hetgeen, naar deze vrijmoedig tici meenden, tot de misère der Hanae ken had aanleiding gegeven! Kunne\ met genoegen constateeren, dat de Minister van Financiën, van huis-uit vryhandelaar, ook ditmaal geen gehoor gaf aan den pro- tectionistischen aandrang, het blyft toch een hoogst zonderlinge en gevaarlijke positie, «lat de sterkste regeeringsparty principieel tegenover de handelspolitiek der Regeering staat en deze keer op keer daarover scherp attaqueert. Ook op ander gebied kan de Regeering op weinig succes bogen. Ondanks haar enorme meerderheid werden niet weinige wetsontwerpen verworpen of tydig terug genomen om een échec te voorkomen en even voor haar uitééngaan liet de Eerste Kamer zelfs het niet alledaagsche verschijn sel zien, dat de geheele rechterzijde, eens- Crisis aan Financiën! Als een donderslag by helderen hemel is het bericht gekomen, dat minister De Geer zÜn ontslagaanvrage heeft ingediend, op grond van het besluit van den Ministerraad om de Vlootwet met spoed door te zetten en reeds 1 Januari in werking te doen tre den. En toch, wie de ooren en oogen goed open had en wie ook wel eens achter de schermen kon zien, vond den politieleen he mel al lang niet zoo helder: Minister De Geer vóór inkrimping der militaire uit gaven, het Kabinet althans na den val van Pop aan den militaristischen kant in het Kabinet bestond op dit punt niet de gewenschte homogeniteit en Woensdag ein- delyk is de bom gebarsten. Minister De Geer is niet onze geestver want, zoomin als de meerderheid van het Kabinet, dat haar wil aan hem heeft willen opleggen. Maar hoe sympathiek is ons de figuur van De Geer! Misschien zou men van mr. De Geer hebebn mogen verwachten, dat hy niet had moeten plaats nemen in het Ka- binet-Ruys de Beerenbrouck, indien hy t.a.v. de militaire en maritieme uitgaven niet ten volle zekerheid kreeg; wy zeggen m i s- schien, wyl men hier een terrein betreedt, waarop voor buitenstaanders het bekende „Verboden toegang” prykt. Maar overigens, hoe fier is dit heengaan van een Minister, die als christelyk-historicus waarlyk niet ongevoelig is voor de behartiging van de be langen der landsverdediging, omdat hy het De gedachte daaraan bracht hem even, als een voorbijgaande geur, te rug naar de heerlijke avonden te Rich mond, toen hij na het middagmaal op hel terras van de „Crown and Sceptre /.at te rooken met Nicholas 'IreWry on Traquair en Jack Herring en Anthony Thornworthy Wat waren zijn sigaren lo^n goed! Arme oude Nick!. dood, en Jack Herring dood, en Traquair. dood door het leven met zijn vrouw, en Thomworthy ontzettend aigetakeld (geen wonder niet zijn slecti ten eetlust). Van allen, die hem in die dagen om ringd hadden, scheen hij alleen over gebleven, uitgezonderd natuurlijk Mwi thm, en die was zoo buitensporig zwaar, dat er niets met hem te begin nen was. Het was moeilijk te gelooven, dat hel zoolang geleden was; hij voelde zich nog jong. Dit was de meest scherpe, de meest bittere van al zijn gedachten, toen hij daar zijn sigaren stond te tel len. Hij was met zijn witte haren en zijn eenzaamheid jong en frisch van hart gebleven. En die Zondagmiddagen op Hampsteadi Heath, als de jonge Jolyon en hij paard reden langs den Spaniard’s Road naar High Gate, naar Child's Hill en terug weer over de Heath om te Jack Straw's Castle te dl neeren, hoe heerlijk waren zijn si garen toen! En wat een schitterend weer Dat had men tegenwoordig niet meer. (Wordt vervolgd.) cacao leeft?” ,,O neen, hij is nu in een gunstige positie.” De oude Jolyon had zijn sigaar van onder zijn witte snor genomen, die aan de punten bevlekt was door koffie en keek haar aan, dat kleine ding dat zijn hart zoo geheel veroverd had. Hij wist meer van „gunstige posities” dan zijn kleindochter. Maar zij had haar handen saamgeslagen over zijn knieën, haar km tegen hem aangewreven en een geluid gemaakt als een snorrende, kat. En hij had, terwijl hij de asch van zijn sigaar klopte, in zenuwachlige wan hoop geuit: „Jullie zijn allemaal dezelfden; jdui zijl niet tevreden, voordat je hebt wat je verlangt. Indien het slecht met je afloopt, dan is het je eigen zaak, wasch mijn handen in onschuld.” Zoo had hij dus zijn handen in on schuld gewasschen en de voorwaarde dat zij met zouden trouwen ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda an omstreken (behooronde tot den basorgkriag)i 1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkrtagi 1—5 regels 1.55, elke regel moer 0.80. Aóvertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prü». Liefdadigheids-advertantifa de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEEUNGENi 1—4 regels ƒ2.05, elke regel moor ƒ9.50. üp do voorpagina 50 hoogor. Gewone advertentiin en ingezonden modadoelingon b|j contract tot aoer gerwduccor den prijs. Groote lettors on randen worden berekend naar plaateruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliodo boekhan delaren, Advertentiebureau! en onze Agenten en moeten daagt vóór do plaataiag aan het Bureau x(jn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te z|jn.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1923 | | pagina 1