li
:nt
iR
:nt
VERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
:oon
gustus
gustus
tus
NIEUWS- EN
92-Jaargang
Maandag 30 Juli 1923
No. 18298
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
der in
timin’*
i UUR
JE
HET GELUK DER RIJKEN
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
BERGAMBACHT, BERKENWÓUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Het Fransche en Belgische antwoord.
De Eerste Kamerverkiezing in
Zuid-Holland.
BUITEN LANDSCH NIEUWS.
het
B.
eentonige maffer, over de ontelbare ge-
FEUILLETON.
was
liet
ziekbed
er
6
BL
(Wordt vervolgd.
L
s
IE
•ren,
k
irsoon
;repen
0
dereen.
OUD A.
en.
last
Een
van
Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
Nadruk verboden.
boven
i M,
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 11. GOUDA,
bü onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tal. Int. 82;
Redactie Tel. 545
GUI nSIHE COURANT
legenhoden waarin de Fortuin haar
slecht bedoeld had; ook bemerkte zij
nooit, dat de - toehoorders wel met For
tuna sympathiseerden, want zij
goedhartig.
Arme ziel! Nadat zij lang aan
ziekbed van Small gezeten had (een
man met een zwak gestel) was xij
aan gewoon geraakt en er hadden zic||
stad voor morgen opnieuw demonstratie»
zijn aangekondigd.
Te Danzig verzamelden zich aan den rand
van de stud eenige groepen communisten,
meest jeugdige personen, die op last van de
politie weer uiteen gingen.
Te Breslau werden de vergaderingen in
z^a gehouden en de afloop was zeer kalm.
w Leipzig hadden openlucht-vergaderin-
gen plaats onder leiding van de communis
tische Arbeiterwehr. Het vergader-terre|n
was door communistische orde-bewukers af
gezet en slechts toegankelijk tegen een en
tre-bewya, dat Mk. 200 kostte. Er kwamen
circa 15.000 menschen bijeen. Bjj het einde
der meeting vormde men een optocht, die
onder geleide van de „Arboiterwehr" zeer
rustig door de straten trok. In dezen optocht
stelden zich ook de communistische Hun
der techaf ten op.
frof. Keynes over de Fransche en Britsche opvatting. Geen revolutie in
Duitschland.
Hoewel geen juiste datum is bepaald
voor de toezending van het Fransch-
Belgische antwoord aan Engeland wordt
toch algemeen aangenomen dat het ant
woord vandaag te Londen zal worden over
handigd.
Algemeen wordt verwacht dat de bei
de nota’s nadrukkelijk zullen weigeren on-
derhandelingen met Duitschland te begin
nen zoolang de lijdelijke tegenstand voort
duurt. Voorts wordt geloofd dat de Belgi
sche nota het Britsche standglint ten aan
zien der waarborgen en het té betalen be*
drag meer zal naderen, terwijl de Fransche
nota blijkbaar meer inlichtingen wenscht op
bepaalde punten.
De tekst van het Belgische antwoord zou
reeds te Parijs zyn aangekomen. De Fran
sche en Belgische antwoorden zullen te ge
lijk te Londen worden overhandigd en naar
verluidt de deur open laten voor nadere
besprekingen. Naar alle waarschijnlijkheid
zullen de onderhandelingen echter eenigen
tyd worden uitgesteld.
De Britsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Lord Curzon, zal 10 of 11 Augustus
a.s. naar Bagnoles, de bekende Fransche
badplaats in het departement Ome, ver
trekken.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda aa omstreken (beUoreade tot dea beaorgkria«)i
1—5 regels ƒ1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda on don besorgkringi
1—5 regels 1.55, elke regel moer 0.80. Advertentiün in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadïgheids-advertantiën de helft van dan prtfs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regel, 2.06* elke regel maar ƒ6.56. O>
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentie «a ingezonden MdedeeUagea bfl contract tot naar geredaoeor-
den prtjz. Groote latten en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Adverteatiën kunnen worden ingezonden door tuaachenkomat van soliede boekhan
delaren, Advertentiebureau! an onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan bet Bureau z|jn ingdkomen, teneinde van opname verzekerd to zijn.
De dag van gisteren is in het geheele
Duitsche Rijk gisteren rustig verloopen. In
geheel Duitschland zouden, zooals men weet,
groote communistische demonstraties wor
den gehouden. Van hoogerhand was deze
z.g. anta-fascistendag verboden en het was
met het oog daarop, dat men een revolutie
vreesde. Het is echter gegaan zooals het
„Berliner TagebJatt” reeds voorspelde. Een
aangekondigde revolutie breekt gewoonlyk
niet uit. De revolutie is dan ook inderdaad
niet gekomen en alles Is rustig verloopen.
Inplaats van den strijd die de communisten
hebben gewild, en de radeloosheid die «y
wildeft verwekken, hebben zy in alle partyen
nieuwe energie gewekt.
Hun agitatie is een middel geweest tegen
de algemeene verslapping. Zy hebben de
sociaal-democraten in actie gebracht, zij zijn
er zelfs in geslaagd de regeering te brengen
tot een poging iets te doen! Zoo is uit den
angst, welke de burgerij had bevangen,
nieuwe hot>p geboren.
In het Roergebied hebben de scherpe ver
bodsbepalingen haar uitwerking niet gemist.
Slechts in Hagen kwam het tot botsingen
met de Schupo, zonder dat ernstige toonee-
len voorvielen.
Te Keulen vormden zich in den namiddag
vry groote volksverzamelingen, welke ech
ter gemakkelijk en zonder incidenten voor
Duitsche en Hollandsche politie werden ver
strooid.
De vrees, welke men in Hamburg koester
de, bleek ongegrond te zyn, hoewel in deze
DUITSCHLAND.
Eenigen tyd geleden is de Russische
kunstschilder Miassojedof te Berlijn gevan
gen genomen wegens het maken van val-
sche bankbiljetten van 10 en 20 pond ster»
ling. Als medeplichtigen zyn toen ingere
kend een Russische vrouw, de filmoperateur
Ruwakof en twee leerlingen van M., Smo-
lonof en Skulski.
Drie medeplichtigen zijn later tegen een
borgtocht Van 80 millioene mark elk, op
vr(je voeten gestekt; alleen M. en de vrouw
zitten nog gevangen. Vermoede! ijk zal M.
ontoerekenbaar worden verklaard, daar het
psychiatisch onderzoek heeft uitgewezen,
dat hy onder een religieuse dwangvoorstel
ling heeft gehandeld.
M., een der bekendste Russische schilders
van wiens werk veel in de voormalige kei
zerlijke schilderijenverzameMng te St. Pe
tersburg hangt, was vóór de bolsjewistische
omwenteling een rijk man. De bolejewiki
hebben echter al zijn bezittingen onteigend
en hemzelf gevangen genomen en ter dood
veroordeeld. Na eenige maanden gevangon
te hebben gezeten slaagde M. er in naar
Duitschland te ontvluchten, waar armoede
hem in slecht gezelschap braeht.
De dwangvoorstelling, waarvan I
sprake was, zou hierin bestaan dat
„door een wonder het geheim van het wa
termerk was geopenbaard, waarin hü eeen
wenk van God zag om het hem ontroofde
vermogen te herstellen”.
Indent Mul zijn de valsche biljetten? die
in twee werkplaatsen, te Ahlbeck (aan de
Oostzee) en te Berlijn werden vervaardigd,
coo zuiver nagemaakt, dat de Engelschc
consul-generaal te Berlijn ze niet met ze
kerheid van echte wist te onderscheiden
Een koerier heeft daarna eenige exempla
ren naar Londen overgebracht, waa*- de
vervalxhing aan de bank van Enge’and is
“•econstateerd.
de Evenredige Vertegenwoordiging
nog niet het ideale kiesstelsel is, is by de
jongste stemming voor de Eerste Kamer in
de Zuid-Hollandsche Staten Vrijdag j.l. dui
delijk gebleken.
Vooral waar het loopt over kleinere getal
len, laat dit stelsel ruimte voor allerlei ver
rassingen eenerzijds, tengevolge van on
derlinge afspraakjes der partyen en politiek
gekonkel anderzijds door verkeerd in
zicht, stijfkoppigheid en verwaarloozing van
politiek beginsel; de uitslag eener verkie
zing kan door deze factoren sterk worden
beïnfluenceerd.
Wij zullen dit nader toelichten.
De Staten van Z.-H. bestaan uit 82 leden:
n.l. 16 R. K., 16 A. R., 12 Christ. Hist., 20
S.D.A.P., 9 Vryheidsb., 3 Vryz. Dem., 2
Communisten, 1 Herv. Staatsparty, 2 Geref.
Staatsparty, 1 Plattelander links.
Er waren voor de Eerste Kamerverkiezing
8 lysten ingediend, n.l. één van alle partijen,
behalve de Herv. Staatsparty en de Commu
nisten. Op den dag der stemming waren
1 Chr. Hist .en 1 R. K. lid door ziekte af
wezig; 80 stemmen werden dus uitgebracht,
waarvan 3 blanco. Wij zullen wel geen por
tiek geheim verklappen als wy beweren, dat
hiervan een stem is van den representant
dei Her/. Staatsparty in de Staten, die,
verstandiger zeker dan de eenling, die de
Plattelandersbond links vertegenwoordigt,
het nuttelooze en hopelooze van zyn isole
ment in <jit opzicht heeft ingezien, geen lyst
heeft ingediend en blanco heeft gestemd
en twee stemmen van de beide communis
ten in dit college die reeds in 1919 verklaar
den: „niet te zullen deelnemen aan de ver
„kiezingen, nóch voor Eerste Kamer, noch
„voor Ged. Staten omdat zy niet de verant
woordelijkheid op zich willen laden van da-
„den van aen klassenstaat en liefst dien ka-
„pitalistischen klassenstaat zoo spoedig mo-
gelyk zouden willen opruimen om er de
„Radenrepubliek voor in de plaats te stel-
„len.”
Er waren dus 77 geldige stemmen, alle
lijststemnlen. Daarvan werden uitgebracht
op: Lyst 1 (Ger. St.) 2 stemmen, lijst 2
(Chr. Hist.) 11 st., lijst 3 (Plattel. B.) 1 st„
lyst 4 (A. R.) 16 st., lijst 5 (V. B.) 9 sL,
lijst 6 (S.D.A.P.) 18 st., lyst 7 (R. K.) 15
st., lijst 8 (Vrijz. Dem.) 5 jrt.
Zuid-Holland kiest 12 leden der Eerste
Kamer by 77 geldige stemmen is de kies-
deeler dus 67», halve kiesdeeler 37». De
ze gegevens zijn voldoende voor iedereen
om gemakkelijk te berekenen het aantal
zetels, dat aan iedere lyst toekomt.
Wij zullen dit rekensommetje niet verder
uitwerken, maar in verband met en op grond
van»deze gegevens wijzen op een paar ver
rassingen tengevolge van beide in het begin
van dit artikel genoemde factoren:
14) -
Tusschen de punten van z>jn opstaan-
den boord, dien ofschoon het hem
pijn deed als hij zich bevloog hij m
geen geval zou hebben willen verande
ren, bleef de bleeke huid van zijn on
derkin onbeweeglijk. Zijn oogen dwaal
den van flesch tot flesch. Hijdacht na
en redeneerde aldus: Jolyon drinkt een
glas, misschien twee, hij is zoo bezorgd
voor zichzelf. James kan tegenwoordig
geen wijn drinken. Nicholas Fanny
en hij zouden zeker gretig water drin
ken, dat zou hem niet verbazen! Soa
mes telde nipt mee; die jonge neven
Soames was acht en dertig jaar
konden niet drinken! Maar Bosinney
In den naam van dezen vreemdeling
iets ontdekkende^, dat buiten de steer
van zijn philosophische beschouwing
lag, hield Swithin op. Ken angstig voor
gevoel kwam bij hem op. Het was ón
mogelijk om te tellen! June was nog
ju in eeuwen^niel gezien. Hoe maak je
hot? Wel, mijn beste jongen, wat wordt
je zwaar I”
l)ê starheid van dij oogen van Swi-
tnin verried alleen zijn aandoening.
Een doffe en morrende toorn deed zijn
borst zwellen. Het was vulgair zwaar
te zijn, te spreken over het zwaar-zijn;
hij had een breede borst, meer niet.
Zich töt zijn zuster wendende, greep
hij haar hand en zei op een toon van
gezag:
„Zoo, Juley.”
Mevrouw Septimus Small was de
grootste van de vier zusters; haar goe
dig, rond, oud gezicht was een beetje
I norrig geworden, een licht pruilen
leekende het, alsof het tot dien avond
ingesloten was geweest In een masker
\an ijzerdraad, dat, nu het plotseling
weggenomen was, over het geheele ge
zicht kleine rimpeltjes had achtergela
ten. Zelfs haar oogen pruilden, op die
wipte maakte zijhaar voortdurend ver
driet over het verlies van Septimus
Small kenbaar.
Zij had dv reputatie alles verkeerd te
zeggen en, vasthoudend als haar ge
heele familie was, hield zij zich daar
dan bij en voegde er nog andere on
juistheden aan top, en zoo voort. Met
den dood van haar echtgenoot was die
familie-vasthoudendheid, het zakelijke
dat defamihe kenmerkt^, in haar ver
dord. Als er gelegenheid toe bestond,
kon zij, groote praatster als zij was,
‘uren achtereen zonder de minste le-
\eiidigheid> redeneeren,| op de meest
lo. De S.D.A.P. met haar 20 leden, die
alle tegenwoordig waren, bracht 18 stem
men op haar Ijjst uit; volkomen safe voor
haar 3 zetels in de Eerste Kamer; met haar
20 stemmen had zy ook niet meer kunnen
bereiken.
De Vryz. Dem'. lyst, met haar 3 leden in/
de Staten, kreeg 5 stemmen, waardoor zy'
1 zetel verovert in de Eerste Kamer.
Vanwaar die 2 stemmen, die, waren ze
niet aan de Vr. Dem. lyst toebedeeld, die
lyst ook niet in aanmerking hadden doen
komen voor één zetel? Immers het aantal
stemmen van 3 is kleiner, dan de helft van
den kiesdeeler.
Het antwoord zal duidelijk zyn voor
iedereen; het geeft alweer een heerlyk en
leerryk bewys van aanverwantschap en
stamverwantschap dier beide partijen; de
tyd zal wel weer leeren, welke winste voor
de S.D.A.P. daartegenover gesteld zal wor
den en welke contraprestatie de Vryz. De
mocraten daarvoor zullen moeten leveren.
2o. De Vrijheidsbond heeft één setel en
pen overschot van 27u de A.R. een rest
van 37» aan deze party wordt daar
voor de laatste Eerste Kamer-zetel toebe
deeld. Gelukkig voor haar maar laat
daarvoor innig dankbaar zyn aan den ver
tegenwoordiger van den Plattelandersbond-
links in de Staten/
Had de heer Braat zyn styfkoppigheid
en gevoel van eigen gerechtigheid slechts
voor één oogenblik opzij gezet, één oogen-
blik slechts gedacht aan het adjectief
„links” van zyn bond, zyn stem gevoegd
bij die van liitks, van den V.B., dan had
deze partij een reBt van 37» gehad
grooter dan de rest der A.R. en was aan
haar ook den laatsten zetel in de Eerste
Kamer alsnog toegekend.
Willens en wetens heeft <ïbze eenling, die\
er zich op verhoovaardigt, niet aan poli-
tiek te doen maar die toch de represen-/
tant is eener party, die zich met n a d r u ly
links noemt, zijn stem weggegooid niet
alleen erger nog een Eerste Kamei^
zetel gespeeld in handen eener party, wier
beginsel lijnrecht staat, tegenover het po
litiek beginsel van het gros zyner platté-
landskiezers.
Tot zulke excessen kan, in het stelsel tier
E. V., het onzalig gedoe van bijzondere pe-
iangengroepjes leiden. Evenals door niet
nader te qualificeeren afspraakjes het mo
gelijk gemaakt wordt, dat een kleine partij
aan, slechts 3 Vrijz. Dem. leden in de Staten
van Z.-H. één lid naar de Eerste Kamer
afvaardigt, terwijl een minstens driemaal
grootere party, als die van den V.B., ook
slechts met één vertegenwoordiger uit de
stembus te voorschijn komt.
hiaar een meisje en bovendien verliefd!
Emily (mevrouw James) hield van een
goed glas champagne. Hij was te be
legen voor Juley, die arme ziel, die had
geen verhemelte! En wat Hatty Chess-,
man betrof! De gedachte aan deze oude
vriendin bezorgde hem een wolk van
gedachten, die zijn glazige oogen ver
duisterde: het zou hem niet verwon'
deren, als zij een halve flesch dronk!
Maar toen hij dacht aan de gast, die
nu nog overbLeef, kwam er over zijn
oud gelaat een uitdrukking als van een
kat, die zoo aanstonds zal gaat spinnen.
Mevrouw Soames! Zij mocht niet veel
gebruiken, maar zij zou waardeeren,
hetgeen zij dronk; het was een genot
haar goeden wijn te geven! Een mooie
viouw en hem sympathiek!
De gedachte aan haar was als cham-
jagne zelf! Een genot goeden wijn te
geven aan eene jonge vrouw, die er
zoo goed uitzag, die wist, hoe zij zich
kleeden moest, die behoorlijke manie
ren had, beslist gedistingeerd was
een genot zich met haar te onderhou
dt n. Tusschen de punten van zijn boord
gat hij zijn hoofd den eersten kiemen
pijnlijken duw van den avond.
„Adolf”, zeide hij, „zet nog een
flesch in het ijs.”
Hij kon htjel wat drinken, want,'dank
zij dal voorschrift van Blight, voelde
hij zich beet, en hij was zoo voorzich
tig geweest niet te lunchen. In weken
had hij zich niet zoo goed gevoeld. Hij
stek zijn onderlip wat naar vorön en
gaf zijn laatste aanwijzingen
Het verlangen naar „de goede ott^e
tijd” is meestal niet anders dan hei ver-
langen naar de vervlogen jeugd.1
In de „Nation" bespreekt prof. Keynes
de vraag of een regeling van de schadever-
goedingsquaestie mogelyk. ia. Hij herinnert
aan Duitschlands aanbod van 30 milliard,
aan Bonar Law's cijfer van 50 milliard en
zet uiteen, dat met dit laatste bedrag aan
de eischen der verschillende belanghebben
den wel zou kunnen worden voldaan, mits
daarmee de annuleering van de onderlinge
schulden der geallieerden gepaard zou gaan
Hij meent dat met een verlaging van de
Duitsche schuld tot 50 milliard gouden
marken, de verdeelin^ van die som volgens
het te Spa vastgestelde percentage (die aan
het Britsche Rijk 11, aan Frankrijk 26, Ita
lië 5, België 4, en de overige geallieerde
schulden de grondslagen zouden zijn ver
kregen voor een regeling, die alle geallieer
den zou bevredigen. Van een onmiddellyke
betaling door Duitschland zou geen sprake
kunnen zyn, men zou het een moratorium
moeten toestaan en dan eerst geleidelijk
met een klein bedrag beginnend de rente
van de schuld gaan invorderen.
Maar de aanvaarding van eenig vergoe-
dingsplan door Duitschland houdt met eeni
ge algemeene voorwaarden verb and. Als de
geallieerden,” aldus Keynes, „te Berlijn
eenigerlei controle op zijn financiën grillen
invoeren, zal Duitschland hun in dezen eisch
vermoedeljjk een goed eind tegemoetkomen.
Maar inkten zy in eenigen vorm de buiten-
daarna ontelbare gelegenheden v or-
gedaan, waarbij zij heel dikwijls bij
zieke menschen, kinderen en andere
hulpelooze personen had gezeten om ze
to amuseeren, en zij wilde nooit geioo-
ven dat de wereld de meeat ondank
bare plaats was, waarin men kon leven.
Eiken Zondag zat zij. aan de voeten
\an dien buitengewoon geestigen pre
dikant, den weleerwaarden heer Tlu»- r
mas Scoles, die een groolen invloed op
haar had; maar zij slaagde er in ieder
een te 'overtuigen, dat zelf» dit oen
ongeluk was. Het was eenspreekwoord
in de familie geworden dat, als iemand
buitengewoon neerslachtig was, hij be
kend was als „een eente Juley tiaar,
gemoedstoestand zou ieder ander dan
een Forsyteop veertigjarigen leeftijd
gedood hebben, maar zij was vier eft**
zeventig en had er nooit beter uitge-
zien. En men voelde, dat zij nog de’
geschiktheid had behouden om te gfl-
nieten, als de gelegenheid zich zou
voordoen.
Hij ging naar de voorkamer en nam
plaats op den rand van eon stoel met
de knieën van elkaar at. Zijn lange,
zware gestalte was opeens gehuld in
een afwachtende, vreemde, oorspronke
lijke onbeweeglijkheid. Hij was gereed
op te staan, zoodra iemand werd aan
gediend. Hij had in maanden geen di
ner gegeven. Dit diner ter eere van
de verloving van June had hem eerst
een groote kwelling toegeschenen, (de
gewoonte om verlovingen door feesten
plechtig te vieren werd door de For
sytes streng gehandhaafd), 1naar nadat
de drukte van het zenden der invita
ties en het regelen van het menu voor
bij waren, voelde hij zich aangenaam
gestemd.
En toen hij daar zoo zat met zijn
horloge in de hand, dat dik en glad,
en van goud was, als een afgestreken
bal boter, dacht hij aan niets.
Een lange man met bakkebaarden,
die eens in dienst van Swithin was
geweest, maar nu handelaar in groen
ten was, kwam binnen en kondigde
aan:
„Mevrouw Cheksmar. mevrouw Sep
timus Small!”
Twee dames naderden. De eene voor
op, geheel in het rood gekleed, met
groote moedervlekken van dezelfde
.kleur op haar hangen, en harde, flin
ke oogen. Zij liep naar Swithin toe,
stak haar hand naar hem uit, die ge
borgen was in een langen, kanariege
len handschoen.
„Wel, Swithin,” zeide zij, „ik heb
hun verdragsrechten duorgevoerden om
vang van de besetting van Ruhr- en Rijn
land willen voortzetten, verandert de zaak.
Dat ia vermoeddijk iets waarin geen verant
woordelijke regeering in Duitschland we
zenlijke tegemoetkomingen kan doen.
„Door het aanvaarden van een betalings
schema, dat aan weerskanten als realiteit
is bedoeld, zal Duitschland zijn volk
economisch leven een verpletterende
opleggen. Geen natie, hoe onmachtig ook,
zal zoo iets aanvaarden, tenz(j ze in eeni
gerlei opzicht hierby belang heeft.
man kan toestemmen in het afgeven
zyn geld en kostbaarheden, ten einde te
voorkomen, dat hy een klap op het hoofd
krijgt. Als de bezeting voortduren moet,
zullen de geallieerden al het ergste doen
wat ze doen kunnen en Duitschland zal geen
prikkel hebben tot een groot offer. Als zijn
politieke integriteit en vrijheid niet worden
hersteld, wat zou hot dan winnen by de
aanvaarding van de verplichting om een
bedrag te betalen dat vrjjwat grooter is dan
wat 't verzet in het Ruhrgebied het nu
kost?”
Dat
88
2031
