5
f
2
i!
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, nieu
WERKERK OUDERKERK OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enx.
No. 13302
Vrijdag 3 Augustus 1823
82* Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
)N
HET GELUK DER RIJKEN
De verklaring van Baldwin.
2-‘ 11 IJO
heeft
Britsche
hoe
in,
BS-
88
2631
eener
om
Blijkens een Havas-bericht zal de Fran
sche regeering toestemmen in het verzoek
van Engeland om tot publicatie der gewis
selde stukken over te gaan. Havas is verder
in staat een samenvatting te geven van het
Fransche antwoord, dat ongeveer als volgt
luidt:
lo. De kwestie van het lijdelijk verzet be-
heerscht thans de andere en moet vooraf
worden geregeld.
2o. De ontruiming van het Roergebied zal
geschieden naarmate de betalingen. Zoodra
het lijdelijk verzet ophoudt, hetgeen auto-
DA.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 eest, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per poet per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ona Bureau: MARKT >1, GOUDA,
bij onze agenten en loopers^ den boekhandel on de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagolijks geopend van 96 uur.; Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 546
hü
trouw
hield Sir
kabinet-
was,
de
za-
Jolyon
FEUILLETON.
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
Nadruk verboden.
omstreken (behooronde tot den beaorgkring):
''an buiten Gouda en den bezorgkringi
idvertentiën in het Zaterdagnummer 20
;heids-advertantiën de helft van dan prjja.
LINGEN i 1—4 regale ƒ2.06, elke regel neer AM Ok
Wie niemand vleit en toch Vrienden
heeft, moet wel een buitengewoon voor
treffelijk mensch zijn.
Een zelfde Regeeringsvemlaring
ook door Lord Curzon in hut Hoo
afgelegd.
werd
Hoogerhuis
was opgestaan en
de
trekers en
uit dat de
matisch een hervatting van het economiach
leven meebrengt, zal de Roerbeaetting too
licht mogelijk worden, maar zoolang dit
verzet niet ophoudt, kan Frankrijk niet met
Duitschland praten over een wijziging der
wijze van bezetting.
8o. en 4o. Nopens de conferentie van on
partijdige deskundigen vraagt de Fransche
regeering aan Engeland welke waarborgen
van rechtvaardigheid billijkheid en goede
trouw een dergelijke bijeenkomst zou kun
nen hebben, welke grooter zijn dan die van
de Commissie van Herstel, door het verdrag*
ingesteld? Welk grooter gezag, welke groo-
tere rechten zou deze nieuwe bijeenkomst
hebben? Hoe zou zü maken, dat Berlijn
meer naar haar luisterde?
5o. Ten aanzien van het Britsche voorstel
om door de geallieerden een volledig plan
te dóén samenstellen voor een algemeeno
definitieve financieele regeling, herinnert
de regeering er aan, dat dit plan bestaat en
dat de Commissie van Herstel alle bevoegd
heid heeft het te doen paaseeren. Zou een
terugkomen, zoo vraagt de regeering, op het
beginsel der regeling of op de vaststelling
van het cijfer niet in strijd zijn met het
verdrag? Wat verstaat men overigens onder
een definitieve regeling? Zou de quaestie'
der intergeallieerde schulden in die regeling
zijn opgenomen?
6o. Ten slotte kan slechts herhaald wor
den, dat Frankrijk en België het Roergebied
eerst zullen ontruimen tegen daadwerkelijke
betalingen door Duitschland en naar de
mate dier betalingen.
In de laatste zinsnede van den brief der
Britsche regeering zinspeelde zü op de
quaestie der veiligheid. De Fransche regee
ring zal steeds gaarne hierover met de Brit
sche spreken, maar deze quaestie is onaf-
hankelyk van die der Roerbezetting en moet
afzonderlek onder de oogen worden gezien.
opzienbarende
Home, die
In de Berlynsche metaalindustrie schijnt
het, ofschoon de vorige moeilijkheden pa.*»
achter den rug zijn, weder tot een nieuwe
staking te zullen komen. Ditmaal zün het de
kantoorbedienden en het overige administra
tieve personeel, die heden by referendum
zullen beslissen, of het voorstel der pa
troons, om de salarissen te bepalen op het
drievoudige van die in Juli, zal worden aan
genomen dan we) of tot staking zal worden
overgegaan.
Indien tot het laatste wordt besloten zou
dit waarschünlük een stopzetting van tul
van Berlynsche bedryven ten gevolge heb
ben.
Verder wonlt Berlyn bedreigd door een
staking der arbeiders in de gasfabrieken.
Volgens de „Vorwürts" is hun aangezegd,
dat de loonen wegens gebrek aan betaalmid
delen morgen niet kunnen worden ultbe-
tuakl. Zü hebben daarop besloten, indien dit
werkelük het geval zou zün, het werk neer
te leggen.
De aardappel voorziening van het Roergo-
Aan het debat over de regeeringsver-
klaring namen in het Lagerhuis nagenoeg
alle leden deel, algemeen besefte men den
ernst van den toestand.
Baldwin beantwoordde de spi
sprak daanby als zyn meetting i
Ruhrbezetting daarom zoo onverstandig is
omdat de betaling der schadevergoeding er
door wordt uitgesteld en den handel van
Engeland en de wereld stoorde.
Niemand kan voorspellen wat het gevolg
zou zyn van een Duitsche ineenstorting of
overgave, die, naar sommige vrienden zei
den, noodzakelykeiwüs moest voorafgaan
aan het verkrygen van schadevergoeding.
„Ik wensch”, aldus de premier, „niets te
doen om het Duitsche verzet te verster
ken, omdat wü weten, dat hoe langer
Duitschland weerstand biedt, des te hope-
loozer de toestand later zal zyn. Wy wen-
schen een snelle regeling. Maar wat zal er
gebeuren als de ineenstorting van Duitsch
land komt een ineenstorting, waarvan
niemand het eind kan voorzien? Wy weten
een ding: dat het minder schadevergoeding
zal beteekenen, de vrees is verder groot
dat by een ineenstorting of een overgave
veroorzaakt door het gevoel, dat alles be
ter is dan een voortduren van hetgeen er
geschiedt, Duitschland weer in gebreke zal
blyven en dan moeten wy een eindelooze
keten voorzien van dergelyke gebeurtenis
sen als die der laatste twee jaren. Omdat
zy dit zoo sterk voelt, stelt de regeering
G0UD8CHE ONJKANT.
men tot
in de
industrieel
moet
dicht bij hem gebeurde, bij een van
zijn kinderen! Gelukkig had ze geen
geld een armzalige 50 pond in het
jaar! En hij dacht met minachting aan
oen overleden Heron, die haar niets
had nagelaten.
'Terwijl hij zat te peinzen over zijn
glas, zijn lange beenen onder de tafel
over elkaar geslagen, vergat hij geheel
op te staan, toen de dames de kamer
verlieten. Hij zou met Soames hebben
willen spreken hem hebben gewaar
schuwd op zijn hoede te zijn; liij kon
niet toelaten dat dit zoo voortging. Hij
merkte met norsche afkeuring op, dat
dune haar wijnglazen gevuld had laten
staan.
„Dat kleine ding is de schuld van
alles,” peinsde hij. „Irene zou er zelf
nooit aan gedacht hebben,” James was
een man vol fantasie.
De stem van Swithin wekte hem uit
zijn droomenjen.
„Ik heb er 400 pond voor gegeven,
hoorde hij hem zeggen. „Natuurlijk is
het een echt kunstwerk.”
„Vierhinderd! hm, dat is veel geld!”
viel Nicholas in.
Het voorwerp, waarop gedoeld werd,
was een mooi afgewerkte groep van
Italiaansch marmer, die op een prach-
tigen standaard was geplaatst, ook van
marmer, en een sfeer van beschaving
aan de kamer gaf.
De omringende figuren, zes naakte
vrouwengestalten, die buitengewoon
kunstvaardig en sierlijk gevormd wa
ren, wezen alle naar de middenfiguur,
worden met June; dat deed haar geen
goed; dat deed haar stellig geen goed.
Ze begon een eigen meening te krij
gen. Hij wist niet wat haar bedoeling
hiermee was. Ze had een goed huis,
en alles wat ze maar kon verlangen.
Hij voelde, dat haar vrienden voor haar
gekozen moesten worden. Zoo voort te
gaan was gevaarlijk.
June, met haar gewoonte om de on-
gelukkigen te beschermen, had aan
Irene een bekentenis ontlokt, en daar
tegenover de noodzakelijkheid gepre
dikt het kwaad onder de oogen te zien,
desnoods door een scheiding. Tegen
over deze waarschuwingen had Irene
een somber stilzwijgen bewaard, alsof
zij de gedachte verschrikkelijk vond
dezen strijd in koelen bloede door te
zetten. Hij zou haar nooit opgeven, had
zij tegen June gezegd.
„Wat doet er dat toe?” riep June uit,
„laat hij doen wat hij wil jij hebt
maar vol te houden.” iEn zij had zich
met ontzien iets dergelijks tegen Timo
thy te zeggen. Toen James ervan hoor
de had hij een natuurlijke verontwaar
diging en ontzetting gevoeld.
Wat zou er gebeuren indien Irene
het in haar hoofd haalde om hij kon
de gedachte ternauwernood onder
woorden brengen Soames te verla
ten? Maar hij vond dit denkbeeld zoo
ondraaglijk dat hij het onmiddellijkl van
zich afzette; de donkere visioenen, die
bet opriep, het geluid van familieton-
cen, dat in zijn oor gonsde, de ontzet-
van het opzienbarende, dat zoo
Een opzienbarende rede
Robert Home, die in het
Lloyd George kanselier der schatkist
waarin hü heftig sprak tegen
kwade trouw door Duitschland in
ke de betalingen aan den dag gelegd
en aandrong op een krachtige houding van
Engeland. Duitschland, zeide hü» heeft
zich bevrüd van zün binnenlandsche oor-
logsschuld en alle particuliere ondernemin
gen kunnen zich voor een peulschil ont
doen van hun obligatieleningen. Daardoor
zal Duitschland, als de schadeloosstelling
wordt kwütgescholden of zelfs als een vol
ledig moratorium van eenigszins langen
duur wordt verleend, instaat zün al zün
energie te concentreeren op een productie
waartegen geen ander land en zeker niet
Engeland met zün zware belastingen kan
concurreeren.
Hü zeide voorts, dat Frankrijk er beter
aan toe was dan Engeland, omdat dit land
in de laatste jaren zyn industrleele orga
nisatie geheel had kunnen herstellen, ter-
wül het er financieel feitelük ook beter
voorstond dan Engeland. Want in weerwil
van zyn oorlogsleeningen, was de schuld
van Frankrük toch nog 1400 millioen pond
minder dan die van Engeland, terwül de
belastingen per hoofd der bevolking min
der dan de helft der Engelsche bedroegen.
De in- en uitvoer van Frankryk zün
verleden jaar hooger geweest dan voor
den oorlog, doch Engeland had het niet
verder gebracht dan 70 van vroeger.
Om al deze redenen meende hü, dat men
Duitschland niet te zachtzinnig moest be
handelen.
het verbaast me hoe ze rond komen.
Daar heb je nu dien jongen Flagoo-
letti, dien Fanny en de meisjes altijd
binnen halen om viool te spelen ah
hij honderd pond per jaar maakt, is hot
mooi!”
James schudde zijn hoofd, zei
hij, „ik begrijp niet hoe ze er het te
ven bij houden!”
De oude
ging met de sigaar in zijn mond
groep van nabij bekijken.
„Ik zou er geen twee voor hebben
gegeven!” verklaarde hij eindelijk.
Soames zag, dat zijn vader en Nicho
las elkaar bezorgd aankeken; en aan
de andere zijde van Swithin zat Bosm-
ney, nog altijd in rook gehuld.
„Ik zou wei eens willen welen hoe
hij er over denkt, dacht Soames, die
wei wist dat deze groep hopelooa
„vieux jeu” was; hopeloos van het vo
rige geslacht Bij Jobson werd naar zulk
soort kunstwerken niet meer gevraagd.
Het antwoord van Swithin kwam ein
delijk. „Jij hebt nooit verstand gehad
van beelden. Jij hebt je schilderijen,
en dat is alles!”
De oude Jolyoii liep naar zijn plaats
terug, al trekkende aan zijn sigaar, t
Was niet waarschijnlijk dat hij zou
gaai* redetwisten met zoon koppigen
kerel als Swithin, die zoo eigenwijs was
als een muilezel, eft die nooit een beeld
had kunnen onderscheiden van een
stroohoed.
„Gipe!” was alles wat hij zei.
(Wordt vervolgd
18)
Waarom zou hij zich zoo laten ont
stemmen Het was meer dan waar
schijnlijk alles onzin; vrouwen waren
zulke grappige wezens! Zij overdreven
zoo, men wist niet wat men moest ge-
looven; en dan niemand vertelde
hem ooit iets, hij moest overal zelf
achter komen. Weer keek hij vluchtig
naar Irene, en van haar naar Soames.
De laatste luisterde naar tante Juley
tn nam onderwijl, van onder zijn
wenkbrauwen, Bosinney op.
,.Ik weet, dat hij van haar houdt,”
dacht James. „Zie maar eens hoe hij
haar van alles geeft!”
En de buitengewone onbillijkheid van
haar antipathie trof hem met vermeer
derde kracht. Het was jammer ook, zij
was een innemend klein ding, en hij
James zou werkelijk veel van haar
houden als zij het hem slechts toestond
Ze was in den laatsten ti1
die eveneens een naakte vrouw voor
stelde, die op zichzelf wees; en dit al
les gaf den opmerker een zeer aange
naam gevoel van buitengewone waarde
'Tante Juley, die er bijna tegenover zat,
had de grootste moeite er met voortdu
rend naar te kijken.
De oude Jolyon sprak; hij was liet
gesprek begonnen.
„Vierhonderd, daar geloof ik geen
zier van! Vertel me niet, dat je daar
voor vierhonderd hebt gegeven!”
De kin van Swithm maakte, voor den
tweeden keer op dien avond, een pijn
lijke beweging tusschen de punten van
zijn boord. „Vierhonderd pond in En-
gelsch geld geen cent minder. Ik
heb er geen spijt van. 't Is geen ge
woon Engelsch werk ’t i« echt mo
dern Italiaansch!”
Soames trok de noeken van zijn lip
omhoog tot een lach en keek naar Bo
sinney. De architect grijnsde achter den
rook van ziyi sigaret. Nu geleek hij
inderdaad meer op een Boekanier.
„Er is veel werk aan,” merkte James
die werkelijk door de afmetingen van
de groep was getroffen, haastig op. „Zé
zou een goeden prijs maken bij Job-
son.”
„De arme vreemde duivel, die ze
gemaakt heeft,” vervolgde Swithin,
„vroeg me vijfhonderd ik heb er
hem vier gegeven. ^Ze is achthonderd
waard. Hij zag er half uitgehongerd uit
die arme duivel!”
„O!’ viel Nicholas plotseling in, „al
die artisten zien er arm en sjofel uit,
worden ontweken en dat, terwyl de
allieerden bezig zijn met het wisselen van
gedachten in een geest van onverzwakte
vriendschap over dit of dat detail of over
dit of dat voorstel, de Europeesche toe
stand, welke alle vooruitzichten met zich
draagt op de schadevergoedingsbetalin-
gen, waarop de geallieerden gelykelük
recht hebben, tot een onherstelbare ruïne
instorten kan.
Onder deze omstandigheden heeft de
regeering besloten zoo spoedig
mogelyk aan het parlement de documenten
voor te leggen, welke haar eigen inzichten
en pogingen bevatten, en zy noodigt haar
geallieerden uit toe te stemmen in de pu
blicatie van de nota’s of de verklaringen
hunenzü<ls, waarnaar is verwezen, en die
vereischt worden om den toestand in zyn
geheel te verklaren. De Britsche regee
ring koestert de hoop dat de publicatie de
zer documenten zal bydragen tot het vast
stellen van de ware verhoudingen van het
probleem, waartegenover de geallieerden
zich zien gesteld en elkeen zal overtuigen
van de dringende noodzakelükheid
spoedige en gemeenschappelijke actie
dit probleem te behandelen.
Het Fransche antwoord op de Engelsche nota. Een rede van Sir Ro
bert Horne. De economische crisis. President Harding overleden.
Gistermiddag te twaalf uur heeft Bald
win in het Lagerhuis een ministerieele ver
klaring afgelegd en daarin uiteengezet dat
de Regeering tot haar spyt in de Fransche
en Belgische antwoorden geen gegevens
heeft gevonden om een gezamenlük ant-
woord op de Duitsche nota te zenden, ter
wyl evenmin eenige veranderingen ifc de
Ruhrsituatie in verwachting zün gesteld,
k noch de mogelükheid eener bespreking over
de schadevergoeding. De Engelsche regee
ring heeft daarom besloten de stukken te
puibliceeren, die op haar gezichtpunt be
trekking hebben en de geallieerde regee
ringen uit te noodigen hun toestemming
hiertoe te geven. De publiceering der stuk
ken zal de wereld overtuigen, dat een on
middellijke gezamenlyke actie over het
vraagstuk dringend noodig is.
Baldwin wees er op dat de Britsche Re
geering aan de Fransche en Belgische Re-
geeringen bepaalde voorstellen heeft voor
gelegd als basis voor een actie die een ein
de zou maken aan een toestand zoo vol ge
varen voor den Europeeschen vrede en die
in het belang zou zyn van alle betrokken
partyen.
De Britsche regeering was van oordeel
dat de in de Duitsche nota van 7 Juni ver
vatte voorstellen waard waren om te wor
den onderzocht en beantwoord, en dat het
antwoord, indien mogelyk, een antwoord
van alle geallieerden zou dienen te zün.
Voorts werd gezegd dat, daar de Fransche
en Belgische regeeringen niet geneigd wa
ren het initiatief te nemen tot het formu-
leeren van een antwoord, de Britsche re
geering zelf de verantwoordelükheid op
zich zou nemen om een ontwerp-antwoord
op te stellen, hetwelk zy hun geallieerden
ter overweging zou voorleggen.
Ten uitvoering van dit voornemen stelde
de Britsche regeering een antwoord op,
dat zy den 20en Juli, vergezeld van man-
tel-nota’s aan de regeeringen van Frank
ryk, België, Italië en Japan deed toene
men. In dit ontwerp-antwoord behandelde
zy de verschillende voorstellen, die in het
Duitsche memorandum van 7 Juni waren
vervat. Zy gaf als haar oordeel te kennen,
dat, terwyl er niets diende te worden ge
daan dat met de bepalingen van het Ver
drag van Versailles niet in overeenstem
ming zou zyn, het gunstig zou wezen om
'Duitschland’s betalingscapaciteit door on-
partydige deskundigen, in samenwerking
met de Commissie van Herstel, te laten
onderzoeken. Wat betreft de quaestie van
de door Duitschland aangeboden waarbor
gen, betoogde de Britsche regeering in het
ontwerp-antwoord dat de economische
waarde van elk dezer waarborgen rn rui
me mate zou moeten afhangen van facto
ren, waarvan het Duitsche memorandum
geen melding maakte, zooals de stabilisa
tie van de mark en het in evenwicht bren
gen der Duitsche begrooting, en dat geen
waaiborgen doeltreffend zouden kunnen
zyn tenzü er maatregelen zouden zün ge
troffen voor eenigerlei vorm van interna
tionale controle over het Duitsche finan
cieele beheer.
Het ontwerp-antwoord eindigde met de
Duitsche regeering te adviseeren, dat als
ze dë hervatting wenschte van het onder
zoek, ze zonder verwijl de besluiten en ver
ordeningen, die de politiek van het ly’delyk
verzet organiseerden en bevorderden,
moest intrekken en ondubbelzinnig de da
den van geweld en sabotage moest de-
savoueeren, die in sommige gevallen hier
mee gepaard gingen, en het geloof werd
geuit, dat zulk een optreden van de züde
van de Duitsche regeering ten gevolge zou
hebben dat de bezettende mogenheden hun
maatregelen van bezetting zouden herzien
en dat een geleidelyke terugkeer van het
normale industrieele leven in het Ruhrge-
bied zou wonden gekregen.
In de begeleidende nota’s, welke met het
concept-antwoord aan de geallieerde re
geeringen werden gezonden, gaf de Brit
sche regeering vollediger uiteenzetting van
hare meeningen ten aanzien van al deze
punten en drong zü er bü de geallieerden
op aan, dat besprekingen tusschen de ge
allieerden zoo spoedig mogelük zouden 'be
ginnen, hetzy door middel van een con
ferentie of op andere wyze, ten einde een
volledig schema van een algemeene en de
finitieve financieele regeling te ontwer
pen.
De Italiaansohe Regeering heeft ver
klaard over het algemeen het met de voor
stellen en de meening van het Britsche
Ryk eens te zyn.
De Fransche en Belgische Regeeringen
zonden ieder afzonderlyke nota’s, die door
de Britsche Regeering met nauwgezetheid
zyn nagegaan, zy betreurt het echter er
geen materiaal in te vinden voor een ge
allieerd antwoord aan Duitschland.
Evenmin schünen de nota’s waarin zelfs
het concept antwoord van Engeland niet is
vervat eenig definitief vooruitzicht te ge
ven noch op een spoedige wyziging van
den toestand in het Ruhrgebied, noch op
het begin van |£sprekingen over de ver
goedingen, waaromtrent de Britsche regee
ring eveneens een verklaring had verwacht
Hoewel de Engelsche Regeering de be
langen van de geallieerden nauw verbon
den voelt met haar eigen belangen, zy is
van meening dat het probleem niet kan
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda sa t.
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Vi
15 regels 1.56, elke regel meer 0.80. A<
büslag op den prijs. Liefdad'
INGEZONDEN MEDEDE1
de voorpagina 60 hooger.
Gewone advertentiën en ingeaondan mededeelingen bü contract tot Mtr gerednceer-
den prüs. Groote letters en randen worden berekend naar plaataruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soiiede boekhan
delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
het Bureau zün ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zün.
alles in het werk om tot een snelle en de
finitieve regeling te komen. Als
een regeling komt, dan moet men
toekomst een zeer sterk
Duitschland verwachten. Men moet het
een of het ander kiezen. Men moet o f een
gebroken land krügen, dat geen schadever
goedingen zal betalen en dat den wereld
handel in zulk een toestand zal brengen,
dat het werk van geslachten noodig is om
dien weer goed te maken, o f men kry'gt
een Duitschland, dat industrieel krachtig
zal zyn en dat voldoende schadevergoedin
gen zal betalen. Er is geen keuze.
