k
NIE^S^EN
88*Jaargang
No. 15306
Woensdag 8 Augustus 1823
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
loren,
>kjea.
ZOON
'LEN
HET GELUK DER RIJKEN
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWDE, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
De débacle van de Mark.
Sovjet-
I,
1*
van
FEUILLETON.
een
heb
op,
,.«IV III
plek zal
'k
awr gyr.gr
(Wordt vervolgd.)
t
lijst,
sche
i. Tweemaal
d, geen enkel
eene verslap-
Op de Amerikaansche markt schijnt een
campagne tegen de franc gevoerd te wor
den. In Parijs is men van meening dat deze
New-Yorksche beursmanoeuvre geïnspireerd
wondt door Londensche financieele kringen.
Geen staking
- De daling
loosen,
Odessa.
i nogal
teneinde
van
eige-
i de
werk-
GOUDA.
K
I,
i.
2
Dra Hug.
122U SO
Uit Moskou wordt gemeld, dat Tjitejerin
de Amerikaansche Senatoren King en Ladd,
alsmede Trear, lid van het Huis van Afge
vaardigden, en prof. Johnson heeft ontvan
gen, die onlangs in Moskou zijn aangeko
men voor het instellen van een onderzoek
naar den algemeenen toestad in Rusland.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de tiezorging por looper goochiodt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.16, mot Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons bureau: MARKT 31, GOUDA,
bti onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 546
dat
met
in-
van
de
te
8«-
indu
ANT 270
G-
Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
Nadruk verboden.
O
De Japansche gezant heeft in het Foreign
Office het Japansche antwoord op het Brit-
.-'•he ontwei p-antwourd aan Duitschland te-
samen met een mantelnota overhandigd.
Het antwoord wijst er op, dat de Japan
sche regeering in hoofdzaak met Engeland
inzake de schadevergoeding overeenstemt.
De tegen gisteren aangekondigde staking
onder het administratief personeel der me
taalindustrie is na een gehouden referen
dum gisteren weer opgeheven, het werk zou
heden over de gansche metaalindustrie wor
den hervat.
BUITBNLANDSCH NIBUWS.
BELG1E.
De Belgische bladen ia nood.
Voor het Belgisch dagbladbedrijf wordt
het, door het stijgen der papierprtyzen,
een zeer moeilijke tijd. Waar in ’1922 0.8't
fr. per K.G. werd betaald zijn nu de prijzen
van 1.50 fr. a 1.66 fr. geen zeldzaamheid
meer. Tal van bladen van 6 tot 8 pagina's
moeten thans met 4 of 6 pagina’s genoegen
nemen.
slaat te zijn dit aan zijn vrienden te
icten zien; erover te spreken, het te
bezitten! Een kleur kwam op zijn
gen De warmte, de schitteraig,
L,loed drongen tot zijn gemoed c
in
man.
dien hij toch eigenlijk verachtte, zijn
eieen besluit had te niet gedaan.
HOOFDSTUK V.
Een Forsyte-huishouding.
Exenals de duizenden verlichten van
zijn klasse en ras in deze groote *ta<i
'Londen, die niet langer gelooven in
rood-fluweelen stoelen, en weten dat
groepen modern Italiaanseh marmer
..vieux jeu” zijn, beloonde Soames
Forsyte een huis, waarin alles den in
druk maakte, dat het met zijn tijd mee
ging. Hij had een koperen deurklopper,
die het eigenaardig karakter van den
bewoner weérgai. vensters, die veran
derd waren in openslaande ramen; han
gende bloembakken, gevuld met fuch
sia's. en aan de achterzijde „een groote
eigenaardigheid” een kleine plaats, be
legd met groene kalksteen-tegeis, en
omringd door rose hortensia's in pauw
blauwe tobben.
senatoren
in de Oekraïne.
ten en wellicht de ontevredenheid nog zul
len doen toenemen.
Of en hoe Duistchland dien overgangs
tijd kan doorkomen, kan niemand voorspel
len. Voor dit oogenblik kan gezegd woiden
dat het gevaar voor een effectieven burger-
oorlbg niet meer zoo groot schijnt aJs eeni-
gen tijd geleden; niet dat de menschen te
eensgezind zijn om bij gelegenheid een bur
geroorlog te beginnen, ifaaar een burger
oorlog veronderstelt toch een splitsing in
twee kampen, en zelfs voor die mogelijk
heid is de verdeeldheid eigenlijk te groot.
Daar bleven zij «enigen tij<i om da
bijzonderheden van. het te ontwerpen
iiuis te bespreken, en daarna keerde
hoames terug naar de woning van deu
agent.
Na een hal! uur kwam hij weer bui
len, voegde zich bij Bosinney, en
men begaven zij zich op weg naar nel
strtion.
..Nu”, zeide hij, terwijl hij zijn lip
pen ternauwernood opende, „ik
loch die plek vain jou genomen.
En weer zweeg hij, beschaamd
zichzelf beredeneerend dat deze
Dikwijls krijgt de dwaas gelijk, omdat
de wijze het niet de moeite waard acht
hem tegen te spreken.
De Engel sche Regeering is voornemens
de publicatie van de gewisselde diploma
tieke stukken nog enkele dagen op te hou
den, omdat de Regeering van oordeel is dat
de publieke opinie op het oogenblik te zeer
floor den dood van Harding in bslag wordt
genomen dan dat de publicatie thans het
gewenschte resultaat zou bereiken.
De Fransche bezettingMiutoriteiten heb--
ben den burgemeester van Stoppenberg ge
last binnen een week de som van 4.865 mil
liard mark, dus bijna een half billioen, te
betalen. Dit bedrag wordt gevormd door de
gezamenlijke .boeten, die indertijd door den
krijgsraad te Werden wegens het weigeren
van kolenleveringen aan de verschillende
mijndirecteuren zijn opgelegd, doch tot wel
ker invordering men geen kans ziet.
Tonicum
gewoon staal
t het goed;
jstoord. Ge-
I0THNAGEL
n organische
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda an omstreken (behoorende tot den beaorgkringji
1—6 regels 1.80, elke regel meer ƒ0.26. Van buiten Gouda en den bezorgkriagi
1—5 regels 1.66, elke regel meer 0.80. Advertentiim in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigbeids-advertentien de helft van den prtja.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGENi 1-4 regels 2.06, elke ingei meer /Ml.
de voorpagina 60 hoogar.
Gewone advertentiën en ingezoaden mededeeiingen b(j contract tot sear gereduceer
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaataruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede boekhaa
delaren, Advertentiebureau» en onze Agenten en moeten daags vóór do plaatsing
aan het Bureau, zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Bijna alle landen worden door den toe
stand in het Ruhrgebied getroffen en 'Ie
bewezen van de vérstrekkende gevolgen
die de toestand in het Ruhrgebied op den
wereldhandel heeft, uit Indië, Zuid-Ame
rika en vele andere landen blijven zich op-
hoopen. De toestand van en handel in het
Ruhrgebied heeft b.v., zoo schrijft men uit
Londen, een duidelijken invloed op de ka-
toenhandel tusschen Liverpool en Calcutta
en tusschen Liverpool en Valparaiso. Chili
b.v. is niet in staat om nitraat aan Duitsch
land te verkoopen, zoodat zijn nationale
handel ernstig getroffen is, terwijl tal van
andere landen dezen invloed tevens op hun
handel gevoelen. De premier heeft in een
'lezer dagen gehouden rede het geval van
Indië aangehaald, dat een der hoogste be-
22) -
„Meneer Forsyte, het zal me zeer
spijten als u heengaat; en ik geloof,
dat u daarmee uzelf benadeelt. Er is
geen stukje land in de buurt van Lon
den met zulk een uitzicht als dit, noch
een dat, alles bij elkaar gerekend,
gotdkooper is; we hebben slechts te
adverteeren om er een menigte koo-
pers voor te krijgen.”
Ze keken elkaar aan. Hun gelaat
sprak duidelijk: „Ik heb eerbied voor
u als man van zakei} en u kunt niet
van mij verwachten, dat ik een woord
geloof van wat u zegt!’
„Nu”, herhaalde gaines, „ik heb
nog geen besluit genomen; meer dan
waarschijnlijk zal er wel niets van de
«aak komen!” Bij deze woorden nam
hij zijn parapluie op, legde zijn kille
hand ia die van den agent, trok ze
terug zonder die ook maar even te
drukken, en ging naar buiten in den
Een correspondent van de Engelsche
„Economist", die onlangs in het Zuiden
van Rusland heeft gereisd, schrijft, dat
men in de Oekraïne thans in alle richtin-
zijn wan-
S. de
door,
/ooals vier jaar geleden de schoonheid
van Irene zijn hart had getroffen, en
liem naar haar had doen verlangen. Hij
wierp een blia op Bosinney, wiens
oogen, de oogen van den „half ge-
1” zooals de koetsier het
met groote bewon-
_t kindschap dwaalden.
In Dublin hebben eenige ongeregeldhe
den plaats gehad. Eensdeels waren er aan
hangers van De Valera onder de bet-iogers,
die het houden van het congres der Arbei
derspartij en Vakvereenigingsorganisatie
wKden beletten, doch anderzijds ook com
munisten en dergelijke elementen. In hoofd
zaak schjjnt de betooging evenwel op touw
te zijn gezet als een protest tegen het zoo
juist aangenomen wetsontwerp, waarbij de
Habaes Corpuawet tijdelijk buiten werking
word gesteld en de voorloopige hechtenis
xan staatsgevaarlijke personen mogelijk
wordt gemaakt, ook al zijn zij niet veroor
deeld en al is het niet wel mogelijk een
directe aanklacht tegen hen te formuleeren.
Men beklaagt zich er verder over, dat de
regeering, toen dit ontwerp was aangeno
men, niet aanstonds is overgegaan tot een
amnestie en vrijlating van voorloop!» ge
arresteerden zooals was beloofd.
Zooals vanzelf spreekt heeft zich van de
bevolking een geweldige opwinding mees
ter gemaakt, immers de prysverhoogingen
op de levensmiddelen volgen elkaar op met
de snelheid der sprongsgewijze stijgende de-
viezenkoersen en de bevolking tracht over
al in te slaan wat zij maar krijgen kan.
Boter, die in het geheel niet ter markt
komt, wordt evenals in den oorlog in,het
grootste geheim aan speciale klanten voor
meer dan een millioen mark per pond ver
kocht. Vleesch kost reeds 300.00 mark, be
tere qualiteiten ca. 360.000 mark. Ook de
groenten- en fruitprijzen stijgen tot in het
oneindige. Aardappelen zijn na urenlang
geduldig wachten voor 16.000 mark per
pond te krijgen, doch niet meer dan 10 pond
tegelijk. Van heden af kost een brood bui
ten de distributie 90.000 mark, een klein
broodje 5000 mark.
De Duitsche margarine-fabrieken hebben
tengevolge van de volkomen ineenstorting
van de Mark besloten, voortaan de prijzen
alleen nog in Nederlandsche valuta te be
palen. Dienovereenkomstig zijn vanaf gis
teren de verkoopprijzen opnieuw vastge
steld en zal de goedkoopste soort 34 cent
en de beste soort 46 cent kosten af fabrie
ken, groothandelsprys. Deze nieuwe prijs
beteekent een verdubbeling der tot nu
toe geldende verkoopprijzen.
temden luipaard
‘tad uitgedrukt, -
(lering over het r
De zon viel op de uitstekende gedeel
ten van het gelaat van den man: de
lorsche wangbeenderen, de punt van
rijn kin, de vertikale lijnen boven zijn
wenkbrauwen; Soanies keek dit ruwe,
enthousiaste, zorgelooste gelaat met een
onaangenaam gevoel aan. Een lang,
zacht koeltje ging over het koren ?n
bracht een warmen luchtstroom in hun
gericht.
..Ik zou je hier een goed huis kun
nen bouwen,” zei Bosinney, terwijl hij
de stilte verbrak.
„Dat denk ik ook.antwoordde Soa-
mes droogjes. „Jij behoeft het ni ?t te
betalen!”
„Voor ongeveer achtduizend zou
een paleis voor je kunnen zetten.
Soames was zeer bleek geworden
hij voerde een ipwendigen strijd. Hij
sloeg zijn oogen neer en zei koppig.
„Dat kan ik niet betalen.”
En langzaam, met muisachtige manier
van loopen, ging hij voor naar de eer
ste plek.
Volgen de corresp .van het Hbld. wtfst
men tevens op de pogingen in Britsche po
litieke kringen gedaan om een Amerikaan
sche interventie te bewerkstelligen in de
huidige onderhandelingen tusschen Londen
en Parijs, en te bereiken dat president Coo
lidge er in toestemt om het probleem der
Duitsche betalingen en de ontruiming van
het Ruhrgebied aan het Haagsche Hof van
Internationale Justitie voor te leggen. Er
zullen daarom stappen te Washington wor
den gedaan om uiteen te zetten, waarom
dit plan door de Fransche regeering kan
worden aanvaard. Volgens Amerikaansche
journalisten zou de nieuwe president in
zijn redevoeringen uitgesproken in den tijd
toen h|j nog vice-president was, gezegd
hebben: „Ik geloof beslist dat wij het vol
ledige herstel van Duitschland moeten
•eischen.”
zonneschijn.
Hij liep langzaam in. diepe gedachten
terug naar het bedoelde bouwterrein.
Zijn instinkt zei hem, dat, wat de agent
gezegd had, waar was. Een goedkoop
terrein. En het mooie ervan was,
hij wisl, dat de agent het eigenlijk
goedkoop vond, zoodat zijn eigen
zicht een overwinning was op dat
don agent.
„Goedkoop of niet, ik wil het heb
ben.” dacht hij.
De leeuwerikken vlogen voor zijn
voeten op, de lucht was vol vlinders,
en het wilde gras verspreidde een lief
lijken geur. De sappige uitwaseming
vami de varens kwam uit het bosch,
waqr, verborgen in de diepten, de dui
ven koerden en uit de verte vernam
men. door het zachte koeltje voortge
dreven, het rhythmisch gelui van kerk
klokken.
Soames liep met zijn oogen naar den
grond geslageri, terwijl hij zijn lippen
opende en sloot, als in afwachting van
een heerlijk hapje. Maar toen hij op
de plaats kwam, was Bosinney nergens
te zien. Na een poosje gewacht te heb-
ten stak hij het terrein weer over in
tie richting van de helling. Hij zou heb
ben willen roepen, maar was bang voor
het geluid van zijn stem. Het konijnen
park was verlaten als een prairie. De
siiltëlwerd slechts verbroken door de
konijnen, die in hun holen sprongen,
en door het gezang der leeuwerikken.
Soames, de pionier van het groote
Forsyte-leger, voelde zich, terwijl hij
volkingscyfers bezit, doch thans zonder zijn
gewone markten in Centraal-Europa voor
jute, zaden, huiden enz ia. Een typi-
reactie is dat Centraal-Eu roppa niet
de Indische goederen krjjgt, die het be
hoeft; Indië is armei en kan niet de pro
ducten uit Lancashire koopen, die hei
wenscht, terwijl de fabrieken in het district
Lancashire stilliggen en minder ruwe ka
toen wordt gevraagd uit de verwijderde ge
bieden, welke het produceeren.
De Ruhrbezeting beteekent dan ook dal
een deel van de handelsmachine der wereld
niet langer functioneert en de geheele han
del er onder lijdt.
4
Volgens de „Times" zou men in goedin-
gelichte kringen weten, dat MdKenna be
sloten heeft de functie van kanselier van
de schatkist, hem door minister Baldwin
aangeboden, niet te aanvaaiden.
Wie het wel zal wonden, is nog geheel en
al onzeker, schrijft de „Times”; de moei
lijkheden om een geschikte persoon te vin
den zijn zeer groot .Volgens dit blad is het
in ’s lands belang, dat een zeer bekwaam
conservatief staatsman deze functie zal ver
vullen.
De „Manch. Guard” bericht daarentegen,
dat gisteren aan de Downing Street nog
geen bericht van de weigering van Mc
Kenna was ontvangen.
plannen maakte tot de ontginning van
deze wildernis, gedrukt door de verla
tenheid, het onzichtbare gezang, en de
wi*rme, lieflijke lucht. Hij had zich
reeds op den terugweg begeven, toen
hii ten laatste Bosinney in het gezicht
.kreeg.
De architect lag languit onder
grooten eikeboom, die bedekt met for-
sche takken en zwaar gebladerte, op
den top van den heuvel stond.
Hallo, Forsyte,” zei hij, „ik heb de
juiste plek voor je huis gevonden! Zie
hier!”
Soames keek, maar zei koel:
„Je moogt heel knap zijn, maar deze
plek zal me de helft meer kosten.”
Wat doen de kosten er toe! Kijk
naai het uitzicht.”
Bijna voor hun voeten strekte het
rijpt koren zich uit, tot aan een kleine,
donkere aanplanting. Tot aan de verre,
grijsblauwe duinen lag een vlakte van
heggen en akkers uitgespreid. Aan den
«rechterkant kon, als een zilveren streep
de lijn van de rivier worden gezien.
Het uitspansel was blauw en de zon
zoo helder, dat een eeuwige zomer over
dif uitzicht scheen te heerschen. Distel-
jpluimpjes zweefden rond, in verruk-
kinp gebracht door de helderheid van
den dampkring. Boven het koren trilde
de hitte; en boven alles uit drong een
zacht, niet te omschrijven gegons, alsof
hemel en aarde tezamen feest vierden.
Soames keek er naar; ondanks zich
zelf voelde hij zijn borst zwellen. Hier
te wonen, met dit alles voor oogen, in
gen graanvelden ziet en dat er een record-
oogst wordt verwacht. De met main, tarwe,
etc. beplante oppervlakte bedraagt ar
6.375.UOO desaeatines. Ter zake kundige
buitenlanders onderschrijven de officiëele
schatting, volgens welke oogst van bijna
100 Poed per dysseatine wordt verwacht,
tegen 35 Poed.verleden jaar. Voor 1923/24
wordt, in de Oekraïne de enorme oogst van
1100 millioen Poe<l tegemoet geilen, waar
van de regeering -180 millioen poed als be
lastingen in natura wil heffen, tegen 108
millioen poed (ongeveer 16 'fcvan de
productie verleden jaar. De regeering stelt
echter alle pogingen m het werk, om
belasting dit jaar in contanten binnen
ktijgen. Voor de boeren moet dit een prik
kel z|jn, om een gedeelte van den
in het buitenland af te zetten, t
aan de noodige contanten te komen. T
Voor den herbouw van de haveninrich
tingen etc. te Odessa heft de regeering
400.000 goudroebels en 30 millioen poed
giaan ter beschikking gesteld. De fabrie
ken werken in de Oekraïne meerendeete
met 25 7» van hun capaciteit van vóór den
oorlog, sommige echter slechte met 5 r
Enkele fabrieken, die de schrijver bezocht,
o. a. leerlooierijen, waren in uitstekende
conditie, evenals de tabaksfabrieken en
één van de metaalfabrieken. Veie
de kleine meelmulens zijn door de
naars heropend. Intusschen zijn er in
Oekraïne nog ongeveer 150.000
waarvan 35.000 in het «listrict
De regeering heeft een millioen
poed graan en drie billioen Sovjetroebel»
voor openbare werken, het herstel van ge
bouwen etc. beschikbaar gesteld. Het
middelde loon in de voornaamste
strieën bedraagt thans 10.7 hamlelsroebels
per maand, d. I. 48 7« van het loon
vóór den oorlog.
Sinds het vorige jaar zijn de loonon met
80 gestegen, de arbeidsproductiviteit
echter slechts met 60
In de Krim zijn thans 300.000 dcsseaUxu
met tarwe en rogge beplant. Men ver
wacht ^pn surpplus boven de locale be
hoeften. De met tabak beplante opper
vlakte is er 400 grooter dan het vorig
jaar. Men ziet op het land weder een groot
aantal stuk» vee. Naar het heet, neemt de
veestapel snel toe.
Algemeene invoering van de goudrekening verwacht.
van het administratief personeel in de metaalindustrie.
van de franc. Het Japansche antwoord. De publicatie va» de diplo
matieke stukken uitgesteld. Uit het bezette gebied. Mc Kenna geen
kanselier van de schatkist. Amerikaansche senatoren naar P
Rusland. De oogst
Het razend tempo waarmede de mark de
laatste twee dagen gedaald is, heeft zooals
begrijpelijk is al een heel bijzondere stem
ming verwekt in het gansche Duitsche Rijk.
Noteerde de dollar aan de beurs in Ber
lijn bijna de 4 millioen, achter de dollar
aan kwam een geheele reeks van buiten*
landsche deviezen.
De arme Oostenrijksche kroon bracht het
tot 60 mark. De Hollandsche gulden op
meer dan anderhalf millioen mark. Voor
het pond sterling werd bij opening van de
beurs 10 millioen, later op den dag meer
dan 18 millioen betaald.
Uit deze depreciatie blijkt dat liet ver
trouwen in de mark feitelyk verdwenen is,
met andere woorden: het geldstelsel van
Duitschland is ineengestort. De schepping
van een nieuw betaalmiddel is slechts een
quaestie van tyd, maar het kan niet op den
gronslag van het oude worden opgericht.
Dit alles is oorzaak dat de zitting van de
Rijksdag onder heel andere omstandig
heden wordt geopend dan men gisteren
had verwacht.
Was men de vorige week algemeen over
tuigd dat de regeering Cuno het veld moest
ruimen omdat het zoo niet langer kan, het
blijkt thans dat van een heengaan geen
sprake is, integendeel het kabinet plannen
heeft ontworpen volgens den weg haar door
den economischen Rijksraad gewezen, die
zich in hoofdzaak had aangesloten bij de
denkbeelden van den gewezen staatssecre
taris Hirsch, dat is de weg van de alge
meene invoering van de goudrekening.
In verband daarmede wondt de mark vol
strekt niet meer gesteund. Alle maatrege
len die tot dat doel genomen zijn, zullen in
zoover dat nog niet het geval is, geleide
lijk worden afgeschaft.
Men wil van de goudleening, waarvan de
renten zyn gewaarborgd door handel, in
dustrie, banken en landbouw, niet alleen een
spaarmiddel, maar ook een betaalmiddel
maken. Dit moet dan worden opgevat als
een begin van het scheppen van een nieuwe
goudmark.
Het heele Duitsche productieproces zal
dus op goudbasis moeten worden gevestigd.
De regeering heeft het streven dit geleide
lijk te bewerkstelligen. Hoezeer dit streven
toe te juichen is, in de praktijk zullen dooi
de druppelsgewijze verwezenlijking van een
stel maatregelen, die een organisch geheel
moeten vormen en als zoodanig eigenlijk
slechts zin hebben, tal van onrechtvaardig
heden ontstaan, die verwarring zullen stich-
22U3 67