NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 15307
Donderdag 9 Augustus 1923
32s Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
1
id.
ran,
kjea.
ZOON
HET GELUK DER RIJKEN
trleken
rORMBRVEER
EN
Een rede van Rijkskanselier Cuno.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
i
en moe-
k
I
1
om
kolen
FEUILLETON.
onberispelijkheid
om
(Wordt vervolgd.)
zelf aangewezen. Wy htaan alleen
ten en zullen ons zelf helpen!
■plombeerde
sakken
Menigeen spreekt alleen tegen om den
schijn te wekken, dat hij er een eigen
ineening op na houdt.
Het feit, dat de besprekingen tusschen
Poincaré en de Belgische ministers zijn uit-
gestekl en de berichten dat Baldwin en Cur
zon van een reis naar Frankrijk zouden
hebben afgezien, hebben te I’arys ontstem
ming gewekt.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal /2.2b, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geachiadt
Franco per poet per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dageljjks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur.; Administratie Tel. Int, 82;
Redactie TeL 545
IOUDA
676 34
andeerd zuiver
den Medaill -s
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
Nadruk verboden.
2203 67
rsïj
rtikelen
i ham*
overdreven
Soames gekomen, zöoals over
menig Londenaar: het was onmogelijk
Üy te Houden. Men wënscJït liet récht te heb
ben de prijzen op goudbasis te berekenen,
hetgeen thans onmogelyk is.
Naar verluidt zou Mussolini zich in con
tact hebben gesteld met den nieuwen pre
sident der Vereenigde Staten, om him te
verzoeken zyn invloed op Engeland en
Frankrijk aan te wonden, teneinde een op
lossing te verkrygen van het Ruhrgeschil
en de quaestie der schadevergoeding, wel
ker traineeren Europa naar den ondergang
voert.
Mussolini heeft de algeheele medewerking
van Italië toegezegd, als Coolidge tot inter
ventie zop willen overgaan.
De nieuwe President.
De correspondent te New York van de
Daily Mail weet te vertellen, dat preaalent
Coolidge de het minst met „aardsch slijk"
gezegende president is, die nog ooit aan
het bewind is gekomen. Toen Coolidge nog
gouverneur was, bleef hij, indien het werk
hem belette 's avonds naar zyn eenvoudige
woning in Northampton terug te keert’»,
altijd te Boston de zetelplaats der
staatsregeering overnachten in een,
naar Amerikaansche begrippen uiterst be-
De meeste winkels waren gisteren in Ber
lijn gesloten. Besloten werd door het Ber-
lynsche koopmansgilde vand&g slechts en
kele uren te openen.
Een voorstel werd besproken om alle
winkels, behalve die van levensmiddelen, te
sluiten, om zoodoende de voortdurende
groote verliezen te ontgaan, die het gevolg
zijn van de koortsachtige dalingen van de
mark, die men met het vaststellen der prij
zen niet kan by houden. In elk geval zullen
alle winkels gesloton blyven en inmiddels
zal men pogingen in het werk stellen om
van de regeering te verkrijgen, dat zy de
wet tegen den „woeker in den kleinhandel"
opheft, zoodat het mogelyk wordt met de
detailprijzen den gang van de markdaling
- rht im
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda aa omstreken (beboerende tot den basorgkriagji
15 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgknngi
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. AdvertenUen in het Zaterdagnummer ZU
bijslag op den prijs. Laefdadigbeids-advertenUèn de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN i 1—4 regels ƒ2.05, elke regal meer füM. O>
de voorpagina 50 hooger.
Gewone ad verten tién en ingezonden mededeelingen bij contract tot sear garadacear-
den prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkonut van «oliede boekhan
delaren, AdVe^tentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór do plaatsing
aan het Butyafü zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
Het gebrek aan geld by de Duitsche ban
ken heeft in Berlijn de opgewondenheid on
der de menschen nog grooter gemaakt. De
ryksbank had in volkomen onvoldoende
mate geld ter beschikking van de banken
gesteld. Een groote bank b.v., die 200 mil
liard noodig had, kreeg slechts 6 milliard
uitbetaald.
Het gevolg was, dat hondenlef aan de lo
ketten niets ontvingen, terwijl zij het geld
voor loonbetaling noodig hadden.
In Hamburg moest tegen 12 uur een der
grootste banken wegens gebrek aan beta
lingsmiddelen haar loketten sluiten.
Hoé ver het thans met de mark gekomen
is, blykt wel uit het feit dat men voor één
mark vyftig sovjet-roebels kan krijgen.
Het Volkenbond «secretariaat heeft op
gave van 29 candidaten ontvangen voor den
rechterzetel in het Permanente Hof van In
ternationale Justie te 's-Gravenhage, die
door het overlyden van Ruy Barboza vacant
is geworden. De candidaten zyn de volgen
de: Alvarez (Chili), Ameer (Canada),
Arendt (Luxembourg), de la Barra (Mexi
co), Beichmann Noorwegen), Bona my
(Haiti), Buéro (Uruguay^ Chideniua (Fin
land), baron Descamps (België), Joaquin V.
Gonzales (Argentinië), De Hammarskjöld
(Zweden), Jovanovitsj Joego-Slavie)Eu
gène Laf lour (Canada), Géza de Magyar?
(Hongarye), Noekornkitsj (Siam), Mont*-a
de Ooa (Argentinië), Rodriga Aetavio
(Brazilië), Otavska (Tsjecho-Slowakije),
Papazof (Bulgarye), da Silva Pessoa (Bra
zilië), Nicolas Politis (Griekenland), Michel
Rostworefski (Polen), Pozeph Schey (Oos
tenrijk), Miguel Tocoraal (Chili), Eilodoro
ViHttzon (Bolivia), Wang Chung Hui -(Chi
li), Wessels (Zuid-Afrika), Zeballos (Ar
gentinië).
Uit verschilende plaatsen van het Ruhr-
gebied wordt gemeld, dat de Franschen er
thans toe overgaan, de op de mijnen lig
gende voorraden mynhout weg te voeren.
Gistermiddag hebben Fransche troepen
op de Rynbrug by Mannheim 3 milliard
mark in beslag genomen, die bestemd wa
ren voor loonbetaling aan de Badische Am
lin fabrik.
Op de fabriek te Oppau van deze ondei-
neming, die nog stilligt, zyn de Franschen
thans met het transport der stikstof voor ra
den begonnen.
Uit Frankfort a. d. Main wondt bericht,
dat de Franschen thans in het Ruhrgebied
ue su ikerv oor raden en aardappelen in beslag
nemen en deze ter beschikking van de be
zetting stellen. De levensmiddelenwinkels in
het bezette gebied zyn óf geheel gesloten
óf slechts enkele uren per dag geopend.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
VEREENIGDE STATEN.
De begrafenis van Pres. Harding.
De Amerikaansche regeering heeft be
paald, dat gedurende de rouwplechtigheid
in het Kapitool algeheele stilte op Ameri-
kaansch gebied moet heerschen.
Alle arbeid zal warden gestaakt en zelfs
de Amerikaansche schepen op zee zulle*
gedurende v(jf minuten de machines stop
zetten.
De daling van de mark. Gebrek aan geld bij de banken. Het sluiten
der winkels. Curzon en Baldwin niet naar Frankrijk. Een Italiaansch
verzoek aan de Ver. staten. De candidaten voor het Perm. Hof. van
Internationale Justitie.
loren. De regeering zal derhalve streven
naar de beperking van hun werkzaamheid
en hun oirtvang, overeenkomstig de behoef
ten van den invoer.”
Cuno besprak daarop de buitenlandsche
politiek. De grondslagen waarop Engeland
zich een oplossing denkt, noemde de kan
selier niet verheugend.
„In zyn streven, de goede verstandhou
ding met den wapenbroeder van gisteren te
handhaven, is Engeland in zyn concessies
aan het Fransche standpunt buitengewoon
ver gegaan. Maar het is niet aaq ons te
oordeelen over hetgeen Engeland zyn be
lang acht en ook zyn wy niet zoo dwaas om
sympathie voor Duitschland te zoeken, waar
deze niet bestaat.
„Op het oogenblik, dat nieuwe Engel sche
publicaties voor de deur staan en geruch
ten over een voorgenomen nieuwen stap
van Engeland de ronde doen, zou het doel
loos en gevaarlijk z(jn, zich over de bij
zonderheden der Britsche actie uit te laten
of combinaties voor de toekomst temaken.
Vast staat, dat #r geen aanleiding is
j^rea.”
Wat Frankrijk betreft, zeide de kanse
lier: „Vóór Frankrijk tot onderhandelingen
overgaat, vóór het zegt, wat het wil, moet
de Duitsche regeering op de bevolking aan
Ruhr en Ryn druk oefenen om haar eenige
wapen op genade of ongenade neer te leg
gen. Dit is een eisch, waarop de Rijksregee-
ring niet kan ingaan en evenmin een andere
Duitsche regeering. En zelfs indien een
Duitsche regeering een poging daartoe zou
<loen, wat zou zij bereiken? Achter de eene
onmogelijkheid zou al spoedig de eindelooze
keten van andere ojunogelykheden opdui
ken, welke de Fransche politiek ais muren
op den weg naar de overeenstemming
plaatst.
„Wy zouden de Duitsche bevolking noch
van de systematische uitbuiting door het
Fransche grootkapitaal bevrijden, noch den
terugkeer der verdrevenen en de vrijlating
der gearresteerden verzekeren. Wij zouden
noch de ontruiming van het Ruhrgebied bin
nen afzienbaren tyd, noch den terugkeey der
tiOUDSCHE COURANT.
gen had het stof van zijn leeren schoe
nen te vegen, Voordat een groote me
nigte op den dag der prijsuitdeeling
verscheeni om hem Molière te hooren
voordragen.
Een
was over
hieia ervan, dal zij het avondmaal ge
bruikte in lage japon; het gaf hem een
onuitsprekelijk gevoel van meerderheid
boven de meeste zijner kennissen, wier
vrouwen tevreden waren met haar bes
te hooge japonnen, of thee-toiletten, als
zij thuis dineerden. Onder dat roze licht
vormden haar amberkleurig haar en
blanke huid een vreeriid contrast met
l aai donkerbruine oogen.
Kon een man ujts mooiers bezitten
dan deze eettafel nfet haar diepe lin
ten; de rozen, wier zachte bloemblade
ren als sterren schitterden; liet robijn-
Kleurig glaswerk, en vreemde zilveren
versiering? Kon een man tets mooiws
bezitten dan de vrouw, die er aanzat?
Dankbaarheid was geen djjugd onder
do Forsytes die, steeds vergelijkenden
vol gezond verstand, geen gelegenheid
hadden het te zijn, en Soames voelde
slechts wanhoop, die tot smart aan
groeide, dat hij haar met bezat woals
hij het recht had haar te bezitten; dat
hij niet, door het uitstrekken van zijn
hand, zooaIs naar die roos, tiaar kon
plukken en tot haar hartsgeheimen kon
doordringen!
Uit zijn andere bezittingen, uit al de
voorwerpen, die hij verzameld had. rijn
f'.ilver, zijn schilderijen, zijn huizen,
zijn geldbeleggingen, trok hij een ge
heim en innig gevoel, uit haar verkreeg
hij niets.
28) -
Hier, onder een perkamentkleurige
zonnescherm, dat het geheele pleintje
’■bedekte, konden de bewdners of bezoe
ker»» beschut zijn voor de oogen van
‘nieuwsgierigen, terwijl zij hun thee
dronken, en op hun gemak de laatste
zilveren doosjes van Soames bekeken.
De inwendige versiering was in den
stijl van het eerste keizerrijk en van
William Morris. De woning was groot,
maar toch geriefelijk; men vond er on
telbaar veel hoeken in, die op vogel
nesten geleken, en kleine, zilveren
voorwerpen waren hier en daar als
eieren neergelegd.
In deze algemeene volmaaktheid leef
den twee elementen in strijd met el
kaar, die ieder op zichzelf moeilijk te
voldoen waren. Er woonde hier een
meesteres, die zelfs op een onbewoond
eiland- verfijnd zou hebben geleefd
een meester, wiens verfijndheid als net
i Vrouw het
evenals in den strijd tusschen de
gelsakseu en de Kelten (die nog steeds
voortduurt in het volk) het meest voor
indrukken vatbare en ontvankelijke
temperament de stilzwijgend gewettig
de overhand heeft gekregen.
Aldus had het huis een sprekende
gelijkenis verworven met honderden
andere huizen van dezelfde hooge aspi
raties en was het geworden: „Dat bui
tengewoon bekoorlijke huisje van Soa
mes Forsyte, zeer individueel, mijn
waairdei werkelijk elegant!” Lees
voor Soames Forsyte James Peabo-
dv, Thomas Atkins of Emmanuel Spag-
nóletti, den naam van welken Engelsch-
‘inan ook uit den gegoeden middenstand
te Londen, die maar eenige aanspraak
maakt op smaak, en ofschoon de ver
siering verschillend moge wezen de
woorden zijn juist.
Op den avond van den achtsten
Augustus, een week na den tocht naar
Robin Hill, zaten Soames en Irene aan
het middagmaal in de eetkamer van dit
huis „zeer individueel, mijn waarde
werkelijk elegant.” Een warm middag
maal op Zondagen was in dit en vele
andere huizen een gebruikelijke, klei
ne kenmerkende voornaamheid. In het
begin van zijn huwelijksleven had »oa-
mes den regel ingesteld: „De dienst
boden moeten ons op Zondagen een
warm middagmaal geven zij hebben
toch niets anders te doen dan op de
harmonika te spelen!”
De gewoonte had geen revolutie ge-
toestanden overeenkomstig het vredesver
drag in het Rynland verkregen. Met de vol
komen en onvoorwaardelyke onderwerping,
die Frankrijk eischt, zouden wy alleen koo-
pen, dat ons weder een stuk ter ondertee
kening wordt voorgelegd, dat ons ónmoge
lijke en door de gansche wereld als onzin
nig erkende prestaties oplegt."
Zoodra hij over de verhouding tot Frank
lijk begon te spreken, kreeg Cuno’s stem
een opvallende scherpte en hij kon het zelfs
niet nalaten Poincaré te kenschetsen als
cengene, die Europa in het verderf stortte.
Ten stelligste weigerde Cuno met Frank
ly k nogmaals over Poincaré’s voorwaar 'en
te onderhandelen.
„W y moeten”, zeide hij onder stormach
tige toejuichingen der meerderhe’d, „met
alle middelen en een (j*eren vastberaden
heid ons leven verdedigen, en daarvoor eik
maar dan ook elk offer brengen.
Bereid om als vrye menschen omniddel-
lyk weer aan het werk? te gaan, weigeren
wy, zoolang de onvrijheid duurt, onder ba
jonetten en ryzweepen ten bate der onder
drukkers te werken I
Daaraan zal ook de nieuwe en brutaie
mq^tregel der bezetters,om de mynen on
der eigen regie te brengen, niets verande
ren.”
rykslfcjuuAelier gA daarop nog een
Tieeid van de thans 'zevw ffiaandten diflW—
de geweldheerschappy in het Ruhrgebied,
die den dood van reeds 100 Duitsche bur
gers had geëischt. Honderden milliarden
aan staats- en bankgelden, aldus spr., zyn
in dien tyd geroofd en 11.000 personen van
huis en nof verdreven.
Frankrijk en België hebben daarentegen
aan kolen en cokes uit het Ruhrgebied
slechts een vyfde gedeelte ontvangen van
hetgeen het vrye Duitsche arbeid hun zou
hebben geleverd.
Cuno wees vervolgens op de noodlottige
gevolgen van den strijd in het Ruhrgebied
voor de gansche wereld. Het Duitsche volk,
zeide hij, volgt met aandacht de pogingen
om de crisis tot oplossing te brengen. De
leiding van dezen arbeid is in Engelsche
handen.
De kanselier besloot het buitenlanxisch
politieke gedeelte zyner rede met de woor
den: Is dus voor deze regeering en het
Duitsche volk de practische mogelykheid
buitengesloten om het door Duitschland ge-
wenschte maar door Parijs van de hand ge
wezen vergeiyk met Frankryk tot stand te
brengen, dan moeten wij voor ons leven
stryden en daarover zelf offers biengen.
Daarbij zyn wij geheel en uitsluitend op ons
Gistermiddag is de Duitsche Rijksdag bij
eengekomen, en zooals begrypelyk waren
het Huis en alle tribunes overvol.
De Rykskanselier hield een lange rede
voering die zoooals gewoonlyk zonder na
druk werd voorgelezen en zij die gehoopt
hadden dat de leider der Duitsche Repu-
bliek ny eens weinige maar veelbeteeke-
nende woorden zou spreken, zagen zich we
derom teleurgesteld.
De rijlfgka.wu>.liAr bracht in zijn rede uit
sluitend de nieuwe financieele maatregelen
waarop de wereld nu reeds zeven maan
den wacht naar voren. Het programma
zoo zei hij, dat ik voor u zal ontwikkelen,
umvat drie punten:
lo. het totstandkomen eener waardevas
te binnenlandsche leening;
2o. nieuwe waardevaste belastingwet
ten;
3o. maatregelen ter bevordering van het
Duitsche economische leven.
„Om een eind te maken aan de onlusten,
die ten gevolge van de depreciatie der va
luta uit de onzekerheid van den toestand
en de prijsvorming ontstaan, heb ik het myn
dringenden plicht geacht, met alle kracht
de uitgifte te bevorderen van een goed ge
waarborgde waardevaste binnenlandsche
leening met ruime opbipiiigst. Deze leening
moet in de eerste plaafo'ter ontlasting der
■bahkbilj*ètfêhpers ten ‘spMdigste middeleli
verschatten, in den vorm van gefundeerde
schulden, om in het bijzonder de leemten
aan te vullen, tot de belastingwetten in wer
king treden. Zy moet in de tweede plaats
aan het bedrijfsleven en het gansche volk
een waardevaste beleggingsmogelykheid
verschaffen om den bloedsomloop van ons
economische leven te herstellen en weder
normaal te maken.”
Dit klinkt alles heel eenvoudig, maar
blijkbaar is de regeering zelf nog niet van
het welslagen overtuigd, want de kanselier
vervolgde:
„Wy zullen met een definitief oordeel nog
korten tijd moeten wachten. Thans te spre
ken over hetgeen daarna kan geschieden,
zou tot niets dienen. Hetgeen de beurs ons
de laatste dagen te aanschouwen heeft ge
geven mag ons niet misleiden ten aanzien
van de vraag, of de deviezenverordening
moet worden afgeschaft. De invoer moet tot
het absoluut noodz^kelijfce worden beperkt,
den uitvoer moet elke mogelyke ondersteu-
nning worden verleend om de Duitsche han
dels- en betalingsbalans te verbeteren en
ons deviezen te verschaffen. Voor zoover
wy den wereldmarktprijs hebben bereikt,
hebben de bureaux voor den buitenland-
schen handel hun eigenlijke beteekenis ver-
zich hem voor te stellen met een haart
je dat niet glad zat; een das, die een
achtste van een centimeter hooger kwam
dan het behoorde; een boord, die los
hing. Hij zou voor niets ter wereld uit
gegaan zijn zonder een bad, het was
mode baden te nemen, en hoe bitter
was zijn minachting voor menschen, die
dat nalieten I
Maar men kon zich Irene voorstellen
als de een of andere nimt, die een bad
nam in riviertjes aan den kant van den
weg. Alleen om het genöt te hebben,
de frischheid ervan te voelen, ei)
haar eigen mooie lichaam te zien.
Bij deze tegenstrijdigheid, die door
het geheele huis voelbaar was, had de
ware een geldbelegging was, door den
eigenaar aangekweekt als doel voor
zijn vooruitkomen in de. wereld, in
overeenstemming met de wetten der
concurrentie. Deze concurreerende ver-
iijndlieid was d^^orzaak, dat boames
in zijn MarlbogRgh-dagen de eerste
jongen was geweest, die in den zomer
witte vesten had gedragen, en in Jen
winter vesten van geribd fluweel; en
die hem had verhinderd ooit in het pu
bliek te verschijnen met een das die
tver zijn boord schoof; en hem gedwon-
onderspit moeten delven, i wekt, want voor Soames een vrij
len strijd tusschen de An- betreurenswaardig teeken de dienst
boden waren gehecht aan Irene, die,
trots elke oude traditie, ook hun tiet
recht een mensch te zijn toekende.
Het gelukkige paar was niet tegen-
ovei elkaar, maar rechthoekig van el
kaar gezeten aan de mooie, rozenhou
ten tafel; zij gebruikten het middag
maal zonder tafellaken; een ken
merkende voornaamheid en hadden
lot dusver geen woord gezegd. Soames
hielu ervan gedurende het middagmaal
over zaken te spreken of over datgene,
dat hij had gekocht, en zoolang hij
sprak, benauwde hem de stilzwijgend
heid van Irene niet. Dezen avond was
het hem onmogelijk geweekt te spreken
Het besluit tot bouwen had hem de ge
heele week gedrukt en hij had zich
voorgenomen het haar nu te vertellen.
Zijn zenuwachtigheid over deze ont
hulling prikkelde hem geweknfe, zij had
het recht niet te maken, dat hij zich
zoo voelde daar man en vrouw één
waren. Zij had niet één keer naar hem
gekeken, sedert zij plaats hadden ge
nomen; en hij vroeg zich af, waaraan
zi’ a! dien tijd wel had gedacht. Hel
was hard ais een man werkte, zooals
hij het deed, om geld voor haar te
maken! ja, en met eén steek in het
hart dat zij daar zat te kijken
te kijken, nlsot de muren haar benauw
den. Het was genoeg om een man van
de tafel te doen opstaan.
Het licht van de lamp met roze kap
viel op haar hals en armen Soames