X
1
I
lTIEK
I
a Tonic
ad
r
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
B2»Jaargang
Donderdag 23 Augustus 1823
No. 15319
EID
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
lit Blad.
i
HET GELUK DER RIJKEN
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
brleken
WORMERVEER
[EN
Het Fransche antwoord.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERKOUDEWATÉR, REEUWDE, SCHOONHOVEN, STOLWDK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
be
ft
doen
de
FEUILLETON.
zuchtje»
elkaar,
van
9
9
9
(Wordt vervolgd.)
geplombeerde
zakken
Het Hibld. verneemt dat de 'Begpratiaten
thans ook hun agitatie in het Ruhrgebied
heginneta.
In Mühlheim a. d. Ruhr heeft de syndi
calist Dietz uit Dusseldorf in een vergade
ring verklaard dat er omtrent het spoedig
Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
Nadruk verboden.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT >1, GOUDA,
btj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur.; Administratie Tal- Int. 82;
Redactie TeL 545
Uit dit alles blijkt klaar dat Frankrijk er
niet aan denkt van het eenmaal ingenomen
standpunt ook maar iets af te wijken, al is
dan haar politiek volgens het oordeel der
Britsche Regeering vóór de betalingscapa-
citeit van Duitschland noodlottig, en zal
Frankrijk met militair geweld wel poli
tieke bedoelingen bereiken, maar zullen toch
nimmer de millioenen kunnen worden ver
kregen, waarop Frankrijk zijn rechten doet
gelden.
Bedenkt men by dit alles dat Amerika
heeft te kennen gegeven dat het er niet
aan denkt van zyn schuldvorderingen op de
geallieerden af te zien, ook al zou de En-
gelsche regeering bereid zjjn haar aanbod
on! al hare eigen vorderingen op de geal
lieerden te annuleeren en alleen de terug
betaling te eischen van hetgeen ze, als tus-
schenpersoon ten behoeve der geallieerden
zelf van Amerika leende, dan moet men er
kennen dat het er hoploos uitziet.
In Saksen hebben de communisten een
bijeenroepen van de landdag geëischt, om
hun ontevredenheid te uiten over Minister
Zeichner, wiens politiek zij noemen een
hoogverraad aan het proletariaat. De regee
ring heeft den eisch echter afgewezen. Het
Berliner Tageblatt voorziet een conflict tus-
schen de socialisten en de communisten,
waardoor de eersten hun eenigen steun in
den landdag zouden verliezen.
De opvoering van de drukkersloonen tot
boven het vooroorlogsche niveau heeft, zoo-
als wy gisteren reeds meldden, bereids tot
een catastrophe-in de uitgeverswereld ge
leid.
Te München is het verschijnen van 16
tijdschriften stopgezet, waaronder ook de
oude en bekende „Fliegende Blatter" en het
Deutsches Medizinisches Wochenschrift, in
Berlyn houden ca. 80 a 40 tijdschriften
op te verschijnen. De meeste dier tijdschrif
ten zyn van wetenschappelijken aard. Trou
wens, meerdere bibliotheken, wetenschap
pelijke instituten enz. hadden hun abonne
menten reeds opgezegd.
Bijzonder ernstig doet zich de nood in de
boekenstad Leipzig gevoelen, waar men den
arbeid aan een heele reeks wetenschappe
lijke werken heeft gestaakt. Door dit stop
zetten lijdt echter het bedrijf in zijn gehee-
len omvang en raakt het uitgeven van an
dere soorten werken eveneens in gevaar.
Ook voor het buitenland kan niet meer ge
arbeid wordm, daar de loonen hier hoogei
zijn dan in vele andere landen.
af gecommandeerd werden toen de regeering
uitgebreide maatregelen ter verhindering
bleek te hebben genomen. Vermoedeljjk zul
len nu de vertegenwoordigers der bedrijfs-
raden als uitvoerders der bevelen uit Mos
kou optreden, nu het communistische partij
bestuur te slap is gebleken. Inmiddels zal
begin September een algemeen congres dier
bediijfsraden, zoo mogeljjk met buitenlan
ders versterkt, te Berlijn plaats hebben. In
dien tusschentijd is er in een der oostelijke
voorsteden van Berlijn reeds een geheime
vergadering gehouden, waarin werd beslo
ten op 2 Sept. (Sedandag) groote betoogin-
gen te organiseeren.
Wij kunnen zonder eenige vreugde le
ven, maar niet zonder eenige hoop.
Desniettemin doet de Duitsche regeering
alsof zy de Roerbezetting als eeh vijandige
daad beschouwt en pleegd daartegen een
verzet, dat zij passief noemt, doch dat in
derdaad actief en hevig is. Dit verzet komt
niet van de bevolking der Roerstreek doch
alleen van sommige industrieelen en van
Berlijn. Frankrijk beschouwt derhalve het
staken van het lydelyk verzet ala conditio
sine qua non voor het openen van bespre
kingen met Duitschland. Het lijdelijk verzet
is niet alleen in strijd met het vredesver
drag ,maar ook met Duitschland’s belang,
daar het meer kost dan de nakoming der
verplichtingen waarin het vrijwillig toe
stemde. Frankrijk wenscht dus dit verzet
te zien beëindigd, en als dit geschied is, zal
de Roer geleidelijk worden ontruimd naar
mate betaling volgt.
Nogmaals herhaalt de nota, dat Frank
rijk geenszins langer in de Roer wenscht te
blijven dan noodig is en dat het daar po
litieke noch annexionistischë oogmerken
heeft. Het tijdstip, waarop betaald zal wor
den, hangt van Duitschland zelf af, zegt de
nota en haalt daarvoor Oostenrijk als voor
beeld aan: wat Oostenrijk kan, moet zeker
aan Duitschland mogelijk wezen. Niet waar
is het dat Frankryk’s eischen van dien aard
zijn, dat zy Duitschland moeten verplette
ren en voor langen tijd de betalingscapa-
citeiten van dat land te boven gaan.
Naar verluidt zal de Rykskanselier mor
gen antwoorden ,op de Frahsehe berichten
van de laatste dagen.
676 34
arandeerd zuiver
iden Medaill *s
ijve en stramme
likingen, spier-
jyn, lendenpijn,
er alle rheuma-
nen die ontstaan
te koude geneest
ijfmiddel Wortel-
laria Wortel boer.
flacon by de
r’s Artikelen.
nen door Dr. Fr.
E KRACHTPIL-
bare Bustes, ook
akken. Bekroond
ere-diploma's. In
jeneming. Gegar.
>ev. Streng reëel,
loos van 100 st.
.nco thuis onder
c 106, Den Haag.
2044 14
De regeeringsmaatregelen in Duitschland. De crisis in het drukkersbe-
drjjf. Minister-crisis in Saksen. Een delegatie van separatisten uit
het Rijnland naai' Parijs. Amerikaansche belangen in de Karpathen.
Thans is de officieele tekst van de Fran
sche nota gepubliceerd. De nota geeft een
algemeen en samenvattend overzicht van
Frankryk’s positie en bevat de elementen
voor een practische oplossing. Er wordt in
verklaard, dat de regeering der republiek
fer pooit aan gedacht heeft in de kwestie
van het herstel een politiek van egoïsme te
volgen en dat deze kwestie niet kan worden
opgelost wanneer de gezamenlijke belangen
van Europa worden verwaarloosd.
Frankrijk heeft steeds zeer ernstig re
kening gehouden met de malaise, waarvan
sommige geallieerden te lijden hebben en
inzonderheid met de bedroevende werkeloos
heid welke bij voortduring in Engeland
blyft heerschen.
Vervolgens somt de nota stuk voor stuk
de geheele lange reeks van concessies op.
die aan Duitschland werden gedaan vóór en
na de vaststelling zijner schuld door de
Commissie van Herstel, voor welke conces
sies Duitschland nooit iets in de plaats gaf,
doch die slechts nieuwe ingebreke blijven
ten gevolge hadden.
Dan betoogt de nota, dat Duitschland al
les deed om zyn financieelen, economischen
en monetairen toestand te verergeren, zoo-
dat Frankrijk, dat zijn voornemen om waar
borgen te nemen had bekend gemaakt, begin
Januari er dan ook toe overging het Roer
gebied te bezetten. Het deed dat omdat
Duitschland sinds 3 jaar geen van zyn ver
plichtingen had nagekomen en de Commis
sie van Herstel aan Frankrijk uitdrukke
lijk vrijheid van handelen verleend had.
De wettigheid van dezen maatregel, welke
Engeland thans betwist, blijkt uit particu
liere en collectieve verklaringen der geal
lieerden, met name uit het protocol van Spa
van Juli 1920, blijkens hetwelk volkomen
overeenstemming tusschen Frankrijk en En
geland bestaat aangaande de 'paragrafen 17
en 18 van’ Bijlage II en voorts uit de Ver
klaring van Londen van Maart 1921, als
mede uit de beslissing van den Oppersten
Raad van Mei 1921. Reeds het ultimatum
van 5 Mei alleen zou de maatregelen ge
wettigd hebben, want daarin wend aange-
kondigd, dat de Roer bezet zal worden niet
alleen in geval Duitschland de door de Com
missie van Herstel voor ge schreven verplich
tingen niet zal hebben aanvaard, maar ook
voor geval het op een gegeven oogenblik
die verplichtingen niet zal hebben nage
komen. Dit wend dan ook door den Duit-
schen minister van buitenlandsche zaken
zelf erkend en wel in het door hem aan de
pers verstrekte parlementaire document
van 9 Mei 1921.
en in haar zachte oogen. Misschien ver
hoogde dezelfde glans de kleur van Bo-
s nney, en gaf een eenigszms verschrik
te uitdrukking aan zijn gelaat.
Soames. haatte zonneschijn, en hij
stond dadelijk op om het scherm te la
ten zakken. Daarna nam hij van zijn
vrouw zijn eigen kop thee aan en zei,
koeler dan hij had bedoeld:
,.Zie je geen kans het toch voor acht
duizend te doen? Je zou misschien heel
wat kleine dingen kunnen veranderen.
Bosinney dronk zijn thee in één slok
uit, zette zijn kopje neer, en ant
woordde
Geen enkel!”
Soames zag, dat zijn woorden een onr
l egrijpelijk punt van persoonlijke ijdel-
neid hadden geraakt.
,.Nu,” stemde hij toe met gemelijke
onderworpenheid, „ik merk wel, dat je
je zin wilt hebben.”
Eenige oogenblikken later stond Bo
sinney op om te vertrekken. Soames
stond ook op om hem uitgeleide te doen
De architect scheen in een dwaze, op
geruimde stemming.
Na hem met veerkrachtigen pas den
oprit te hebben zien afloopen, keerde
Soames somber naar den salon terug,
waar Irene bezig was muziek op te
ruimen.
En gedreven door een onbedwingba
re!! aanval van nieuwsgierigheid vroeg
hij:
.Wat zeg je van den „Boekanier?”
Hij keek naar het vloerkleed, terwijl
hij op haar antwoord wachtte en hij
moest eenigen tijd wachten.
Uit verschillende aanwijzingen blijkt, dat
het kabinet-Stresemann door kracht zal
trachten goed te maken, wat Cuno" uit ge
brek aan doortastendheid en wellicht ook
uit gebrék aan steun der volksvertegen
woordiging heeft nagelaten. Naar verluidt
zal de nieuwe regeering een scherp onder
zoek instellen naar den omvang van het be
zit aan buitenlandsche betaalmiddelen der
handels-, industrieele en bankwereld, ook
wat betreft de depositio’s in het buitenland,
teneinde voldoende „goudwaardig” geld ter
beschikking der regeering te krygen om
zoodoende de mark te kunnen stabiliseeren.
In een bijeenkomst in de Rykskanse'arjj,
waar de leiders der verschillende coalitie
partijen in den Rijksdag aanwezig waren,
heeft de kanselier mededeeling gedaan van
de verschillende maatregelen, die hij op eco
nomisch gebied wenscht te nemen of aan Je
orde te stellen. De aanwezigen spraken hun
vertrouwen uit in de regeering en besloten
in principe toj medewerking aan alle maat
regelen ,die noodig zouden kunnen blijken.
Merkwaardig is het dat zoodra Duitsch
land na langen tijd weder een krachtige
persoonlijkheid aan het roer heeft er on
middellijk protesten komen tegen de „dicta
toriale” neigingen van Stresemann.
IDe oud-minister Stegerwald, thans voor
zitter van den Katholieken vakvereenigings-
bond heeft zich tot tolk gemaakt van die
vrees, door er op te wjjzen, dat het kabinet-
Cuno volstrekt niet zonder verdiensten was,
getuige de jongste nota door Engeland aan
Frankrijk gezonden, die ondenkbaar was
geweest, als niet het beleid van Cuno in
die richting den stoowhad gegeven. Cuno
heeft de financieele maatregelen, die thans
genomen worden évenzeer gewild, doch ze
niet kunnen doorzetten, omdat de Rijksdag
hem niet voldoende steunde. Thans heeft
Stresemann dien steun Wel en hy moet zien
hem te behouden, want anders zou hy moe
ten overgaan tot een dictatuur, teneinde
hetzelfde te bereiken en aan het welslagen
eener dictatoriale regeering gelooven thans
alleen nog enkele utopisten, daar in dat ge
val een „krach” en pogingen tot omwen
teling van den kant der uiterste groepen
niet zullen uithlyven.
De communistischs actie in Berlijn zal
naar de berichten luiden voortaan recht
streeks uit Moskou worden geleid. Een mil-
lioen gouden marken zal vanuit Moskou
aan de communisten in Berlijn worden ter
hand gesteld, ter verdeeling door de com
munistische bedrijfsraden. Dit bericht wordt
slechts beschouwd als een nieuw bewijs hoe
de beweging wordt gefinancierd, doch ooM
als een teeken, dat het communistische par
tijbestuur in de oogen van Moskou heeft af
gedaan. Natuurlijk is dit te wijten aan het
afgelasten der algemeene betoogingen. die
onlangs hadden moeten plaats hebben, doch
36) -
Terwijl hij onbemerkt op den drem
pel stond, wenschte hij zichzelf geluk,
dat alles zoo’n goede wending nam.
Het was gelukkig, dat zij en Bosinney
Sbmen zoo goed opschoten; het denk
beeld van het nieuwe huis scheen haar
langzamerhand te bevallen.
Na een kalme overpeinzing te midden
van zijn schilderijen, was hij tot het be
sluit gekomen, over die vijf honderd
pond maar heen te stappen als het
moest; maar hij hoopte, dat de namid
dag de eischen van Bosinney wat zou
hebben verzacht. Bosinney zou het zoo
best in orde kunnen brengen, indien
hij maar wilde; er waren wel een do
zijn manieren om op de materialen van
een huis te bezuinigen, zonder het ef
fort er van te bederven!
Hij wachtte daarom zijn gelegenheid
af. totdat Irene den architect zijn eer
ste kopje thee aanreikte. Een zonne
straal, die langs den kant van het zon
nescherm scheen, verwarmde haar wan
gen. scheen in het goud van heur haar,
worden meegedeeldl
Zij stonden geruime» tijd voor zijn
deur te fluisteren. En toen het voorbij
was. fluisterden ze weer.
Zij vreesden, dat hij het meer zou
voelen, als de tijd voortging. Toch had
hij hel beter opgenomen dan men had
verwacht. Hij zou zijn bed houden
mVuurlijk!
Zij gingen
si lueicnde.
lante Juley bleef in haar kamer, ge
broken door den slag. Haar gelaat, vaal
door de tranen, was verdeeld in afdee-
lingen door de kleine rimpels van pui
lend vleetwh, dat door de aandoening
w gezwollen. Hel was onmogelijk
zich het leven voor te stellen zonder
Ann, die drie en zeventig jaren met
haar geleefd had, een tijdperk dat
slechts onderbroken werd door een kort
intermezzo, haar huwelijksleven, dat nu
zoo onwerkelijk scheen. Mot bepaalde
tusschenruimten ging ze naar haar kast
en nam, van onder haar iavendelzakje,
een schoonen zakdoek. Haar warm hart
kon de gedacht* niet verdragen, dat
Ann daar zoo houd lag.
Tante Hester, n^-etilte, de geduldige,
de bron der familie-energie, zat in den
salon, waarvan de luiken werden ge
sloten; en ook zij had eerst geschreid,
maar kalm, zonder uiterlijk vertoon.
Haar leidend beginsel, het bewaren der
energie, verliet haar zelfs niet in smart.
Zij zat rechtop, onbewegelijk den haard
te bestudeeren, terwijl haar handen le
dig in den schoot van haar zwart zijden
japon lagen. Zij zouden haar zonder
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda on omstreken (behoorende tot den besorfkring) i
1--5 regels ƒ1.80, elke regel moer /0di5. Van buiten Gouda en dan bexorgkriagi
1—6 regels 1.55, elke regel moor 0.80. Advertentiën in hot Zaterdagnummer 20
byslag op den prija. Liefdadigheids-advertantiën de helft van dan prija.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN i 1—4 regelt ƒ2.06, elke regel meer K5& O>
de voorpagina 50 hoogor.
Gewone advertentiln en ingezonden mododoalingen bjj contract tot zeer geredecear-
den prijs. Groote lettors en randen worden berekend naar plaatanümte.
Advertentiën kunnen worden ingeaonden door tusschenkomst van «oliede boekhan
delaren, Advertentiebureau! en oom Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te ajjn.
twijfel willen aansporen iets te doen.
Alsol daar iels goeds in schuilde! Door
iets te doen zou Ann niet worden te
ruggebracht! Waarom haar te kwellep?
ie vijf uur kwamen drie van de broe
dt* vb: Jolyon, James en Swithin; Nicho
las was te Yarmouth, en Roger had
een hovigen aanval van jicht. Mevrouw
Hayman was er vroeger op den dag
geweest, en nadat ze Ann Uad gezien,
was zo vertrokken, na de boodschap
voor Timothy te hebben achtergelaten
die men hem niet gaf dat zij vroe
ger had moeten gewaarschuwd worden.
Werkelijk hadden allen het gevoel, dal
men het hun vroeger had moeten zeg
gen. alsof zij iets hadden gemist, en
James zei:
„Ik wist hoe het zou zijn; ik heb
jillie we! gezegd, dat zij den zomer
niet zou doorkomen.”
Tante Heet er antwoordde met; hel
was- bijna October, maar waarom te re-
etwisten Enkele menschen waren
nooit voldaan.
2.1) ging naar boven om haar zuster
te vertellen, dat de broers er waren.
Mevrouw Small kwam dadelijk naar be
neden. Zij had haar gezicht gewasschen
<lat nog gezwollen was, en ofschoon zij
streng naar den pantalon van Swithin
krek want die was lichtblauw hij
kwam regelrecht van de Club, waar het
belicht hem had bereikt had zij een
opgeruimder uitdrukking dan gewoon
lijk*. het inatinkt, altijd het verkeerde
to noen, was zelfs nu te sterk voor haar.
uitroepen der Ryn-republiek geen twyfel
kan bestaan, en dat dit zonder voorafgaan
de stemming zal geschieden. Behalve Rijn
land en Westfalen zal ook een deel van
Elzas-Lotharingen, Baden en Hessen-Nas
sau bij den nieuw te vormen staat inge-
lyfd worden.
Een delegatie der Rjjnlandzche separa
tisten zou zich naar Parys hebben bege-
over
en
het
Tengevolge van den slechten levensmid
delentoestand moet in het Ruhrgebied het
aantal gevallen van typhus sterk toene
men.
Vanaf heden kost het brood buiten
distributie 400JX)0 mark.
De reeds geruunen tyd gevoerde
sprekingen der regeering met een Ameri-
kaansdie financieele groep betreffende de
exploitatie van de staatawouden in Rus
sisch Karpathenland zyn thans in hun
eindstadium getreden. De betreffende
overeenkomst kan echter eerst worden af
gesloten, wanneer het parlement de regee
ring heeft gemachtigd lot het opnenien
van een crediet van 200 millioen tsjecho-
kronen, hetgeen *niet eerder dan in den
herfst kan geschieden. Dit bedrag zal die
nen voor aanleg van wegen en spoorlijnen
ten behoeve van het houtvervoer.
De Amerikaansche financieele groep zal
een aantal bedrijven voor houtbewerking
inrichten, die na afloop van de te sluiten
overeenkomst aan den staat komen. De
ministerraad zal het wetsontwerp waarbij
het ministerie van financiën en dat van
landbouw tot opneming van een buiten-
landsch crediet in de vereischte hoogt»
wordt gemachtigd, in een der oersto
herfstzittingen van het parlement
behandelen.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
FRANKRIJK.
Het tweede ongeluk met een toeristen
auto in Zuid-Frankrijk, enkele «lagen na
dat bij St. Sauveur, dat aan zoovele Neder*
landache toeristen het leven heeft gekost,
is in zijn omvang iets minder verschrikke
lijk dan het eerste. Zes mensdien zijn om
gekomen en de diepte van de kloof, waar
de reusachtige auto-bus in neergedonderd
ia, bedraa«t twintig meter. Het ongeluk
heeft plaats gehad op vijf kilometers af
stand van Guilaumes, bij de brug vtn Pa
nders. De auto was de brug gepasseerd
toen een van de wielenvan den wagen in
een wagenspoor kwam. Om het wiel te be
vrijden versnelde de irestuurder de vaart
van den wagen en stuurde den wagen met
korte en plotselinge draaien van rechts naar
links. Het wiel kwam vrjj, maar zoo plot
seling, dat het achtergedeelte van den wa
gen met kracht met den rotswand langs den
eenen kant van den weg in aanraking kwam
Door den schok werd een reiziger, die zich
pas te Guillaumes by de uit Nice komende
Ik weet het niet,” zei ze eindelijk.
Vindt je, dat hij er goed uitziet?”
11 ene glimlachte. En het scheen Soa
mes toe, dat ze hem bespotte.
..Ja,” antwoordde ze, „zeer goed!”
HOOFDSTUK IX.
De dood van Tante Ann.
Er kwam aan het eind van Septem
ber een dag, waarop tante Ann niet in
eiaat was, de kenteekenen van persoon
lijke waardigheid uit de handen van
haar kamenier Smither in ontvangst te
nemen.
Na een blik op het oude gelaat ver-
Uaarde de dokter, dien men in allerijl
gebaald had, dat mejuffrouw Forsyte ai
slapend den dood was ingegaan.
Tante Juley en tante Hester waren
overweldigd door den schok. Zulk een
einde hadden zij zich niet voorgesteld.
Ja. het was twijfelachtig of het ooit
tot'haar was doorgedrongen, dat er een
maal een einde komen moest. In stilte
vonden zij het onredelijk van Ann haar
zoo, zonder een woord, te hebben ver
laten, zelfs zonder strijd. Het geleek
z<»o heelemaal niet op haar.
Misschien trof haar'Tiog het meest de
gedachte, dat een Forsyte de kracht niet
had bezeten om hel leven vast lè hou
den Indien dit één van hen had kun
nen overkomen, waarom dan niet aan
allen?
Het duurde een groot uur. voordat ze
er toe konden besluiten het aan Timo
thy mede te deeien. Indien het voor
hem nog maar stilgehouden kon wor
den’ Als het hem maar geleidelijk kon
ven om met de Fransche Regeering
de onafhankelijkheid van het RijnlanA
de levenwniddeten-voorziening van
Rijnland te onderhandelen.
verseele genees-
gen
mathiek,
en Jicht
>er doos.
JGBAAR.
GOIDSCHE (OIRUT.