Automobiel Maatschappij Ilse
Undbouwfaasten Gouda
Reparatie Banden en flnderdeelen.
Garage BIK ZOON,
Extra Aanbieding
Fransche Champagne,
SPITMACHINE
RESULTAAT
Fa. Reneman&v. d. Heijden te Gouda
T. ZAAL
Je Adres
I ANTON COOPS
LEVERTRAAN.
H.H. TUINDERS!
Gouda Rotterdam».!/.
Gouda-den Haag u
TOEREN met luxe- en
gezelschapsauto's.
L. HEPPENER,
BRINKMANN NIEMEIJER
DUIZEND KUIKENS
SCHITTERENDE RESULTATEN
Ligstoelen. "B 10
Serremeubelen.
heeft U een
HUIDZIEKTE
Oranje-Bitter staat bovenaan y
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 25 AUG. 1923 - TWEEDE BLAD.
PUNT 2 - GOUDA
r "i
i
VERZENDT PER A. M. IJ.
Dagelijksche Autobesteldiensten tusscjien
Laagste tarieven.
Ruime berging voor Rijwielen.
Turfmarkt 24-26
Gouda.
Nikkelen HEERENHORLOGES ad f 3,75.
Oranjebitter, Oranjelikeur en Oranjelimonade.
M. J. Oosterling Zonen,
Verzuimt niet de opzienbarende DEMONSTRATIES met de
te gaan zien, gedurende de Tentoonstelling, eiken dag
van 11-12 uur voorm., aan den GRAAF FLORISWEG
t.o. het Sportterrein. 9V* Toegang vrij.
ZUiPHEN DORDRECHT
van voedering met
Hoofd-depot
Zuid-Holland
GEBRUIKT STEEDS
de echte
met de a.s. Jubileumfeesten.
TELEF. 216 MARKT 32
NIEUWE MARKT 28.
Abonneert U op dit Blad.
JE BORREL met de a.s. feesten
M. M. BELONJE, Tiendeweg 6, Telef. 679.
DROGIST WIJDSTRAAT 31
S a I a
Gouda viert Feest
Stad en Platteland.
Goudsche Land- en Tuinbouwtentoonstelling 1923.
Hoe behonden groenten hun
kleur bij het koken?
- 7
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
^Directie Telefoon 662
<1 ni*y
fWTT£«»F~«HXÏK i'
Gft), RCLUQAi
c
•••r
Moordrscht-Kortenoord en
Nleuwerkerk.
mr
Moercapelle-Zegwaart-Zoeter-
mear-Voorburg-Leidachendam
-Rijswijk.
Billlike Tarieven.
Goederen worden op verlangen AFGEHAALD en Bestellingen]
aangenomen. 2361 140
Vertrek ven GOUDA des v.m. 9 uur.
Garage dag en nacht geopend.
tanga Tlendeweg 20,
ubbb GOUDA, mm—mm
■bub Klokken, Goud on Zilver. Maaa
Roparallolnrlclitlng. - Spoedig en Bnll|k.
Ter gelegenheid van het JUBILEUMFEEST kunnen w|j,
zoolang de voorraad strekt, aanbieden
■on partll flesaohen
welke tegen zeer lage prijzen zullen worden afgegeven.
Vraagt verder onze prima
"iï GOUDA, Hoogstraat 20, Telepboon 64.'
p. sluis wy*
De WelEd. Heer M. STRUIK te Nieuwerkerk a. d. IJsel schrijft dato 17 Augustus 1923:
„Daar ik dit jaar uitvoerige proeven met Uw opfok- en ochtendvoer heb genomen, waarmede ik
„heb grootgebracht, wil ik U mijn ondervinding mededeelen.
Mijn kuikens groeiden voorspoedig; ondanks het buitengewoon slechte voorjaar had ik zeer weinig
„dooden.
„Van mijn broedsel Barnevelders, heb ik de eerste eieren geraapt toen ze nog geen 41/2 maand
oud waren.
„Van mijn witte Orpingtons, 13 in getal, raapte ik het eerste ei 3 dagen voordat ze 6 maanden
„oud warendit komt mij zeer vroeg voor van zulke zware rassen.
„Naast goede verzorging schrijf ik deze
„aan Uw voeders toe en raad dan ook iederen kippen houder aan proef te nemende resultaten zullen voor
„zich zelf spreken."
Naast Hotel „DE ZALM"
Volkameubalmagazl|n
Kort* Noodgodstaeg IO
VOOR
IVORA PLATEEL.
Wendt het middel D. D. D. aan. Gij
zult een lucht van verlichting slaken,
zoodra deze-verzachtende vloeistof
met Uw ontstoken huid inaan-
raklng komt. Een paardruppela
D.D.D.
D. D °D. zullen de prikkeling
doen ophoudengij zult weer
kunnen slapen enalseennieuw
WW mensch opstaan. Deze eerate
Ni verlichting is het begin van
Uw genezing. Stelt niet langer uit,
maar koopt vandaag nog een tl.D.D.D.
HoofdagentB Meindersma, Den Hoog,
van wien uitgebreide brochure voor
huid lijders op aanvraag gratis te ver
krijgen. Prijs f075 en J 2 50 per /L
bij alle apothekers en drogisten Vraagt
ook de geneeskrachtige D.D.D.-ztep
f
2308
23
mmm van de Firma HELLEBREKER.
mmm HOOFDAGENT VOOR GOUDA.
ZIE ETALAGE, mmmm—
1
239M0
Drukkerij A BRINKMAN ZOON. Gouda.
Gouda viert feest kom, ontplooit nu de v&nen,
SchaJl' door de stad nu uw feest'lijk gerucht,
Toont nu de schitt'rende rood-wit-blauw-banen,
Laat ze fier wapp'ren in 't blauw van de lucht!..
'L Is thans het jubelfeest der Koninginne.
Heel Gouda viert het vol vfeugd met haar mee,
Klink' np ter eer onzer blonde Vorstinne
Luid langs de straten een driewerf: Hoezee!
Trekt er op uit, vult de straten en stegen,
Spelt op de borst nu 't „Oranje", zoo dier'
Da'vré alom nu de leuze ons tegen
„Holland-Oranje, daarop gaan wjj fier!"
Gouda viert feest en, bij d' and're geneugten,
Die in de feestweek te wachten ons staan,
Viert ook de „Hollandsche Maatschappij van Landbouw"
In onze stad zjjn „drie-kwart-eeuw" bestaan.
Waardig en grootsch zal dit feit men hier vieren
Met een Tentoonstelling en een Congres.
„Welkom", gij heerenin onz' oude veste
Wij wenschen U reeds bij voorbaat succes.
Bloemen en groen siert de gevels en daken,
Gouda komt deze week goed uit den hoek
Enom de feestvreugde nog te volmaken
Wacht ons ten slotte nog: vorst'lijk bezoek.
Gouda viert feest kom, ontplooit nu de vanen,
Schall' door de stad nu uw feest'lijk gerucht,
Toont nu de schitt'rende rood-wit-blauw banen,
Laat ze fier wapp'ren in 't blauw van de lucht!
VERAX.
oooooooooooooooooooc ooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
(Aan den -vóóravond van de Goudsche
Land- en Tuinbouwtentoonstelling
„Stad en Platteland"ziedaar twee
zaken, die in de heerschende begrip
pen onzer dagen bjj zéér velen helaas,
nog gelden als antipoden, als tegen
voeters en wier onderlinge verhou
ding in de hersens van den stedeling
vooral nog wordt opgevat ongeveer
zooals men zich de verhouding denkt
tusschen vuur en water.
Onkunde en groote onnadenkend
heid spelen hierbij een voorname rol.
Laat ons de zaak daarom hier eens
Kort en klaar bekijken.
W anneer de stadsbewoners zich
den boer en zijn bedrijf probeert in te
denken, dan ziet hij voor zijn geestes
oog een min of meer ouden man, in
blauwen kiel gehuld, met groote huif-
pet op en met een vervaarlijken pijp
in dt.n mond, die zoo'n beetje op z'n
elf-en-dertigst achter het vee aan-
sjokt; en zijn fijne stadsche neus
ruikt daarbij als het ware de mest.
Hij beschouwt den boer en het boe
renbedrijf eigenlijk zoo'n beetje als
„een noodzakelijk kwaad", en over
„tuinder" en „fruitkweeker" denkt
hij dito navenant.
En als dan het koren of de groen
ten of het fruit eens wat hoog in prijs
zijn, of als den een of anderen op sen
satie belusten scribent de kolommen
van een „groot dagblad" misbruikt
om daarin met veel omhaal van woor
den op de „onhygiënische melkwin-
ning" of zoo iets af te geven, dan is
dit voor den doorsnee-stedeling weer
eens een welkome gelegenheid, om op
den boer en zijn stand af te geven.
Maar, hij vergeet daarbij door
gaans, dat hij eenvoudig zonder dien
„dommen boer" niet leven kan en dat
alles wat hij in zijn behaaglijke wo
ning consumeert, hei brood van zijn
ontbijt, de melk in zij-n thee en voor
zijn kinderen, de aardappelen, do
groenten en het vleesch van zijn mid
dagmaal, door den noesten ijver van
boer en tuinder gewonnen is. Hij ver
geet, dat een welvarende boeren
stand een der noodzakelijkste funda
menten is voor een economisch wel
varende maatschappij.
De boer en de tuinder zijn de pro
ducenten van de noodzakelijkste le
vensbehoeften of althans de produ
centen van de noodzakelijke grond
stoffen daarvoor en de rest van de
menschheid is eenvoudig consument.
En voor de rest is het niet anders dan
een oliedomme struisvogel-politiek
om te beweren, dat ook hier de belan
gen van producent en consument niet
samen gaan.
Het begrip, dat de stadsbewoner
zich van den boer en zijn mooie be
drijf vormt, is geheel onjuist en dooi
en door verouderd.
De laatste jaren vooral kenmerken
zich door een enorme verandering op
landbouwgebied. Het moderne land
bouwbedrijf stelt hooge eischen, het
eischt menschen met veel-omvattende
technische- en wetenschappelijke ken
nis.
De moderne boer is niet meer „de
achter het vee aansjokkende man met
de pijp". In het moderne landbouwbe
drijf geschiedt nagenoeg alles, even
als in de meeste industrieele bedrij
ven, machinaal. Vanaf den uitzaai
van het zaaizaad tot het oogsten der
.-v hc i i 1 -(cn3r<^ -7r r.
De voormalige kazerne en het kazerneterrein voor de
Tentoonstelling beschikbaar gesteld.
(Naar aan paolaakanint aan LOUIS LANDKÉ).
vruchten, doet de machine dienst. De
tractor of de freesmachine bewerkt
den grond, waarop de kunstmest
strooier machinaal de mest- en de
zaaimachine het zaad brengt. Het
hakken, het schoffelen, het wieden,
het aardappel rooien, het graan- en
grasmaaier^ het dorschen en sortee-
ren geschiedt alles machinaal door
evenzoovele vernuftig uitgedachte
meesterstukken van werktuigkunde
en langs mechanischen weg ook wordt
de oogst in de voorraadschuren ge
borgen. Bü het melken en bij de zui-
velverwerking is het alweer de ma
chine, die een groote rol speelt. Zóó
is het heden ten dage in het groot
landbouwbedrijf en ook op de kleinere
boerderijen wint de machine meer en
meer veld. En de boer onzer dagen?
Wel, hij moet met al die verschillende
machines werken kunnen, dus er ver
stand van hebben. Maar bovendien
moet hij zijn bedrijf, om het rendabel
te maken, zoo economisch mogelijk
weten in te richten. Hij moet eenvou
dig hersens hebbeaggls een legkaart
om al de onderdeelen van zijn veelom
vattend bedrijf zóo intensief en zoo
practisch mogelijk in te richten. Hü
moet verstand hebben van kunstmest,
van zaaizaad en zaadveredeling, hij
moet de voordeeligste en juiste voe
dernormen voor zijn vee kunnen be
rekenen en op de hoogte zijn van de
juiste wetenschappelijke methoden
van productie- en rasverbetering zij
ner dieren en gewassen. En buiten dit
alles moet hij de boekhouding voeren,
moet hij alle kwaliteiten die aan eën
bedrijfsleider gesteld worden, bezit
ten en daarbij zich nog voortdurend
op de hoogte houden van al het
nieuws en de verbeteringen, die er op
het gebied van zijn vak zoowat dage
lijks gelanceerd wordenwant hij
weet: doet hij dit niet, dan „boert hij
achteruit".
Dit is heel in het kort een
schets van den boeren-bedrijfsleider
cnzer dagen. En zijn zoons en zijn
knechts, wel, het is èen ijzeren nood
zakelijkheid voor hem dat zij zich ook
in al deze dingen of althans in de
meeste onderdeelen daarvan, ontwik
kelen. Menig knecht of „bediende",
werkzaam in een der industrieele- of
handelsbedrijven in „de stad" zou de
handen van verbazing in elkaar slaan
als hij ook maar bij benadering wist,
welke eischen het moderne landbouw
bedrijf aan „zoo'n boerenknecht"
stelt. En de boerenzoon, hij, die na
derhand aangewezen zal zijn zelfstan
dig een bedrijf te leiden, moet zich
nog héél wat meer kennis en ontwik
keling eigen maken.
Welnu, gij stadsbewoner, die zoo
flegmatiek en geringschattend over
den boer en het boerenbedrijf kan
praten, wat blijft er nu van uw „man
met de pijp" over?
Gij, die van alles zoo goed op de
hoogte wilt zijn, geef u ook eens de
moeite om, vóór-en-aleer gij weder
om ove$ „dien dommen boer, die
zoo gauw rijk wil zijn" spreekt, U een
weinig meer van zijn bedrijf, zijn
stand en zijn leven op de hoogte te
stellen. Die nadere kennismaking zal
u werkelijk mede vallen en u zeker tot
de erkenning brengen, dat gij u om
trent deze dingen een valsch en ver
ouderd oordeel gevormd had.
Een schitterende gelegenheid daar
toe voor de inwoners onzer stad is de
grootsche Land- en Tuinbouwten
toonstelling, die Maandag a.s. ge
opend wordt en die een gansche week
zal duren.
De land- en tuinbouw in zijn uitge
breidste beteekenis en in nagenoeg
alle onderdeelen, is daarop vertegen
woordigd. Er wordt nog zooveel kla
tergoud als echt metaal aangekondigd
en menige z.g. „tentoonstelling" is, op
den keper beschouwd, eigenlijk niet
anders dan een verkapte kermis en
een publieke vermakelijkheid.
Onze Goudsche Landbouwtentoon
stelling echter draagt dien naam met
eere. Een blik in het programma doet
ons al direct zien, dat wij hier met een
der schitterendste tentoonstellingen
te doen hebben, welke er in de laatste
jaren op het gebied van Land- en
Tuinbouw en aanverwante bedrijven,
gehouden zijn. De demonstraties en
films op het gebied der verschillende
bedrijfsonderdeelen, zooals Akker
bouw, Zuivelbedrijf, Veeteelt enz.,
enz. zijn interessant en leerzaam, niet
voor den vakman alleen, maar ook
voor den leek.
De boer, de tuinder en de kweeker,
zij loeren op zulk een tentoonstelling
van elkaar en zij leeren de resultaten
kennen van wat door kennis en ge
bruikmaking van de nieuwste metho
den en machines in het bedrjjf kan
worden verkregen.
Maar zulk een tentoonstelling heeft
meteen ook het negatieve, maar daar
om niet minder belangrijke voordeel,
dat de buitenstaander, de belangstel
lende, de stadsbewoner, tot meerdere
waardeering van het werk vaor den
boerenstand wordt gebracht.
Moge de „Goudsche Landbouwten
toonstelling 1923" ook in dit opzicht
slagen
LAND- EN TUINBOUW.
Algem. Nederl. Zuivelbond.
De Algemeene Nederlandsche Zuivelbond
heeft gistermiddag in Den Haag zijn alge
meene vergadering gehouden.
De voorzitter, dr. F. E. Posthuma. wee»
er op, dat door de toetreding van de Holl.
Zuivelbond het aantal pijlers, waarop ds F.
N. Z. rust, van 7 tot 8 is gestegen, en gaJ
een terugblik van het gedeelte van het jaar,
dat achter ons ligt In de eerste plaats is
daanbü te wijzen op de steeds voortgaande
ontreddering op internationaal gebied. Van
welke betoekepis het voor onsen exporthan-
del In zuivelproducten is, dat Duitschlaad
niet meer in staat is onze producten te koo-
pen, moge blijken uit het feit, dat dit land
in 1913 13 millioen K.G. kaas en 19 millioen
K.G. boter uit ons land importeerde, en in
1922 9 millioen K.G. kaas en geen boter
werd geïmporteerd. Spr. vestigde vervol
gens de aandacht op het streven der ver
schillende landen om den import te belem
meren, waarvan de bezwaren zooveel moge
lijk ondervangen kunnen worden door het
sluiten van een meest begunstigingsverdrag.
Ook in dit opzicht kan men echter niet ge
heel gerust zijn, na de invoering ten onsent
van he tSchoenenwetje, waardoor wij niet
meer kunnen wijzen op een blanco staat
voor vrij ruilverkeer onzerzijds. Hierin ligt
dan ook een gevaar voor onse landbouw- en
zuivelproducten.
Ten slotte stond spr. nog even stU bij de
vereeniging zelve, waarbij hij inzonderheid
zijn aandacht wijdde aan het ernstige ver
schijnsel, dat 25 fabrieken uit het verhand
der coöperatieve organisatie styn getreden.
Mr. M. C. Stoop Jr., uit Leeuwarden,
hield een inleiding over de vraag: Voldoen
de voorgestelde wijzigingen van de Wet
op de Coöperatieve Vereenigingen aan de
eischen der practyk?
De secretaris van den F. N. Z., de heer
J. A. Geluk, over Nederlandsche boter-
controle en wat daarmede verband houdt.
Tenslotte behandelde spr. haarfijn het
aanhangige wetsontwerp inzake den uit
voer van boter, waartegen hy verschillen
de bedenkingen opperde.
Evengoed als by zieken wordt ook by ge
zonde menschen de eetlust opgewekt, als het
maal er lekker uit ziet. Het komt er dus
niet uitsluitend op aan om lekker te koken,
al is dit natuurlyk ook een vereischte, maar
vooral om te maken, dat de schotels sma-
keiyk zyn opgedaan. Ook het oog wil wel
wat hebben!
Het is een vreemd, maar veel voorkomend
verschynsel, dat speciaal groenten in dit
opzicht veronachtzaamd worden. Zoo jam
mer toch, want wat is het niet een heer-
lyk gezicht, om ze, versch geplukt, op de
aanrecht uitgestald te zien! Wat is een
groentekar, een dito-winkel dikwyis niet
verlolckeiyk! En dan de groentenmaAten
Er gaan stellig een massa menschen even
langs .alleen maar om een blik otf de prach
tige kkurschakeeringen te werpen!
Maar dan komen die mooie dingen in de
keuken, worden daar in een pan geBtopt, ge-
Wdokt-on opgedaan, sn in plaats der frissche,
malache groenten ligt er een grauw, goor
papje in de dekschaal, dat absoluut niet
meer herinnert aan wat het was in onge-
kookten staat I
Het ïykt my, nu we In den vollenVgroen-
tetyd zitten, het geschikte oogenblik om den
huisvrouwen eens te vertellen, waar de fout
schuilt van dit fiasco.
Er komt een kriebeltje scheikunde by te
pas. Heeft u dat echter niet geleerd, dan is
het niet erg, want dan doet u maar precies,
wat ik u hieronder vertellen zal. Toevallig
kwam my juist dezer dagen het bekende
vrouwentydschrift van Bok in handen: the
Ladies' Home Journal; daaruit diepte ik veel
van myn wysheid op.
Welken invloed ondervindt de kleur der
groenten van het koken? Dat hangt af van
de hoeveelheid water die gebruikt wordt, of
het zacht of hard is, van het materiaal der
pan, enz., enz.
Wanneer groene erwten of boonen ge
kookt worden in zacht water, of in zacht
water met een tikje azyn er door, dan ver-
bleeken zy. Kookt men ze in hard water,
dat een beetje alkalisch is, dan behouden ze
hun kleur. Dikwyis is het water van regen
tonnen of pompen heel zacht; het iB wel
goed .wanneer men aan dergel yk water een
klein beetje soda toevoegt, maar denk er
omals het iets te veel is, krygt de groente
een onaangenaam harde tint en wordt zy er
zacht en melig van. De eenige manier om
precies te weten, hoeveel soda er aan het
water kan worden toegevoegd, is het te pro-
beeren met de allerkleinste hoeveelheid. So
da wordt ook wel eens gehruikt om groente,
vooral groene erwten en boonen, mee op te
koken, als zy al eenige dagen gestaan heb
ben. Het is waar, dat zy daar zacht van
worden; doch tevens verliezen zy hun
smaak! En dat is toch zeker niet de bedoe
ling!
Versohillende groenten zooals bieten, to
maten, roode kool e. a. worden in tegenstel
ling met groene groenten zóó aangetast
door alkali, dat zy er grauw en vies van
gaan uitzien, wanneer zy in hard water zyn
gekookt.
Een drupje azyn of ander zuur hieraan
toegevoegd brengt de oorspronkeiyke kleur
weer terug. Men kan het zuur er aan toe
voegen door middel van een sausje, dat over
het geheel wordt uitgegoten of een schyfje
citroen, een scheutje azyn; de „verschoten"
groente kleurt dan weer heelemaal op!
Zuur maakt de groente ook pittiger, maar
u moet nooit azyn grieten in het kokende
water, want dan wordt de groente taai en
duurt het koken veel langer.
Een tweede ding, dat uit scheikundig
oogpunt van grroot belang is by het koken,
is het al of niet afgesloten houden van de
pan. Het gaat hier om het leven of den dood
van de kleur, en ook de smaak verliest of
wint er door. Is de pan onder het koken toe,
dan worden de vluchtige zuren vastgehou
den under het deksel; zit er groene groente
in de pan, dan is deze dadel yk verbleekt. De
roode kleur echter wordt er mooier door.
Het beste voor de groene groenten is daar
om ze te koken zonder deksel in hard, zout
water, dat ze juist even bedekt; laat, tegen
dat zij gaar zyn, het vocht verdampen zoo
dat de natuurzouten in het voedsel trekken,
en niet met het afgietwater worden wegge
spoeld.
De meeste menschen koken hun kool in
een open pan vol water; verder zyn zU ge
woon dit water dikwyis weg te laten loopen
en te verversehen. Die open pan is best,
maar er moet niet meer water inzitten dan
juist napdig is om de groente eventjes te
badaUffr
Wanneer kool lang kookt, geeft ze een
kwalyk-riekend gas af: zwavelwaterstof;
het schynt, dat het dit gaH is, dat zoo vaak
na kort gebruik indigestie veroorzaakt.
Uien en knolletjes kunt u op dezelfdg
wy'ze bereiden als de kool: in open pan met
weinig water. Ook lang bewaarde aardap
pels winnen aan kleur en smaak wanneer
men ze in open pannen kookt.
Over het algemeen is h*t verstandig om
een weinig van de natuurzouten op te offe
ren en daardoor een zoo smakelyk mogelyk
gerecht te kragen. Er zyn menschen, die er
de voorkeur aan geven, dat groenten in ver-
verscht water worden gekookt. U kunt het
dan óéns uitgooien en er nieuw kokend wa
ter opgieten. Kool mag echter niet te lang
koken.
Het is vreerad zoo onsmakeiyk als bloem
kool er soms uit kan zien; in plaats van
spierwit, zooals het behoort, ziet ze bruinig
en vies. Dat behoeft werkeiyic niet; men
moet er alleen op letten, dat er genoeg melk
aan het groentewater is toegevoegd om ze
de witte tint te geven. Houd de pan gedu
rende het koken goed afgesloten en gebruik
het groentewater later voor de Moemkool-
saus.
Worteltjes ondervinden geen nadeel van
toegedekt koken, maar zy winnen aan
smaak en uiteriyk wanneer zy gestoofd
worden in een open pan met kokend zout
water.
De kleuren van vruchten rcageeren na
tuurlyk net als (11e der groenten. Wilt u uw
aardbeien en frambozen mooi rood houden,
wanneer u ze opdient met geslagen room of
in een putklingsauaje, doe er dan een paar
druppeltjes citroensap door en u loopt geen
kans dat het felle rood verbleekt tot een
flauw purper!
