don
en
IDA
jen.
23
?DEW
dhteJ^
zen.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 15322
Maandag 27 Augustus 1923
62* Jaargang
>den
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
ken
Poincaré aan het woord.
HET GELUK DER RIJKEN
ELHORST I
JOU DA. I
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NLKIJ
WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
BINNENLAND.
23S4 198
FEUILLETON.
(Wordt vervolgd*)
Menigeen die niemand helpt, zegt: ik
kan toch niet iedereen helpen!
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal /8.15, met Zondagsblad ƒ8.80
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT SI. GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijp dagelijks geopend van 9—6 uur.: Administratie Tel Int. 82;
Redactie Tel. 546
president van
een rede van
i dat punt
overeen.
voornaam-
f en de waai
en bestreden
den dat men als basis sour de tariefloonen
twee derde der vredesloonen geschikt acht.
van 94 milliard mark, be-
in gebreke blijvende spoor-
De rede van Dr. Stresemann. Sir Philip Lloyd Creame over de Engelsche
ven BS
JD*
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Mavr. J. P. WESSELINK—VAN BOSSUM.
Nadruk verboden.
Tel. 463
2BB8 50
l op
die
>aar
■iet ge
uitkeerii
2363 60 I
234^,126
w(jst er o"
eenigen tyd
ring heeft v<
tegen de toelating
als er geen eens.
bstaat, een gr<
verzekerd is.
gezien; voordat haar oude oogen tijd
of kracht hadden meer te zien, stierf
zij. Ze zou beproefd hebben en wie
weet ze zou erin geslaagd zijn, hen
nog wat langer jong en sterk te hou
den. met haar oude vingers, haar be-
van
f van
i, hef-’
De gematigde rede van Dr. Stresemann is
over het algemeen in Engeland met instem
ming ontvangen.
„De Times” merkt op dat het feit alleen
al dat Stresemann in staat is zijn woorden
te kiezen en koel en practisch te spreken,
wellicht te wijten is aan het plotselinge be
sef onder alle klassen in Duitschland van
de groote noodzakelijkheid van een duide
lijk» regeling gegrond op het gezond ver
stand. Indien dit zoo is, dan hebben de
woorden van den kanselier veel meer dan
fonmeele of persoonlijke beteekenis. De „Ti-
,mes acht het van gewicht, dat in de rede
geen gewag werd gemaakt van het lijdelijk
verzet en noemt de rede van een handige
uitspraak blijkbaar gedaan met het doel,
Frankrijk te verzoenen en onderhandelingen
te bevorderen.
Daar liet gemeentebestuur van Dussel-
dorp de uitkcering aan de werkloozen, werk
zaam by de Fortuna Werke niet meer kan
voortzetten, heeft zy er negenhonderd ont
slagen.
De verkoop van alcoholische dranken is
verboden.
POLEN.
Spoorwegramp in Polen.
Tusschen Wilna en Warschau ia een
trein gederailleerd en in de rivier gestort.
Er moeten vijftig dooden en m«ev dan
honderd gewonden zyn.
De Duitsche Vredesbvnd heeft zich schrif-
teiyk tot den Rykskanselier gewend met het
verzoek aan de regeering het hare te doen
om te verkrijgen, dat Duitschland in de
eerstvolgende vergadering van den Volken
bond als lid zal worden toegelaten. De Bond
op, dat Sir Robert Cecil reeds voor
tyd in naam der Britsche regee-
v verklaard, dat deze geen beowaai
ing zou maken en dat. zelfs
stemmigheid voor toelating
roote en voldoende meerderheid
slag lag aan den groei van hun boom,
door welke hij was gedijd en zich had
u.'.ges pre id, stam en takken, het sap
dooi alles heenstroomend, den vollen
proei bereiktend op den vastgestelden
tijd. De geest van de oude vrouw, die
haai laatsten slaap was ingegaan, had
hen tot deze demonstratie opgeroepen.
Het was haar Laatste verzoek tot die
eenheid, die hun kracht was geweest
het was haar laatste triomf, dat zij
was gestorven, terwijl de boom nog
gaaf was.
Hel was haar bespaard, te zien, dat
dc takken uit hun evenwicht geraak
ten. Zij kon niet zien in het hart van
hen, die haar volgden. Dezelfde wet,
die in haar had gewerkt, haar had doen
opgroeien van een lang meisje met
rechten rug tot een sterke, volwassen
vrouw; van een volwassen vrouw tot
een oude vrouw, hoekig, zwak, bijna
heksachtig, met een individualiteit, die
steed? scherper was geworden, toen al
het afgeronde, dat zij door het contact
met de wereld had verkregen, van haar
fcfviel diezelfde wet zou werken, was
werkende in de familie, die zij als een
moeder had gadegeslagen.
Zij had hen jong en groeiende ge
zien; ze had hen sterk en volwassen
Het Belgische antwoord zal uit drie ge
deelten bestaan. In het eerste wordt zeer
duidelijk geantwoord op het voorbehoud in
de Engelsche nota gemaakt nopens onze
prioriteit.
Hoewel toegevende, dat Engeland inzake
de schadevergoeingen offers heeft gebracht
stelt het Belgisch gouvernement er prijs op,
te verklaren, dat het de Belgische rechten
op prioriteit handhaaft. Die rechten werden
trouwens uitdrukkelijk erkend.
In het tweede gedeelte wordt de juist
heid der Britsche thesis, terzake van de
wettigheid van Roenbezetting betwist. De
zienswijze van België stemt op zU*
volkomen met die van Frankrijk
Het derde gedeelte is wel het
ste. Het bevat een nadere uiteenzetting van
de voorstellen, in de vorige nota van Bel
gië gedaan, nopens de middelen, die men
zou moeten aanwenden, om de betaling van
de schadeloosstellingen ten laste
Duitschland te verzekeren: instelling
zekere regies, toezicht op de financiën,
fing op de inkomende rechten, enz.
In dit gedeelte van het antwoord wort
ook gesproken over de verklaringen, door
het Engelsch gouvernement afgelegd inzake
de sommen, waarop het nog recht heeft als
schadevergoeding
Ten slotte wordt in het antwoord van Bel-
Het Kegeerings jubileum van
H. M. de Koningin.
De Koningin in Den H a u g.
De terugkeer, Zaterdagavond van de
Koningin en Prinses Juliana in Den
Haag van Het Loo, kan als een vour-
pruel gelden van de belangstelling m
het a.s. jubileum en vooral ook van du
drukte, die er tijdens de komende ieeal
dagen in de Residentie te .erwuchim
is. Het uur van aankomst van den
Staatsspoor trein was 6 u. 21 min. Maar
zeker reeds een uur van te voren wa
len de straten in de onmiddeilijke om
geving vaïi tiet station en vooral de
Rijnstraat zelf, waar zich het StaaU-
spoorstation bevindt, zwart van de
menachen.
Van het station af tot den Bezuiden-
houl was die straat door driedubbele
rijen menschen bezet. Een belangrijke
bijdrage tot dat belangsteliingsbetoon
leverde ook het stationsperron zelf.
Daar stonden ook honderden, reeds
netjes in rijen achter twee balustrades,
geplaatst ter linker- en rechterzijde
van de kon wachtzaal. Maarder
„rechterzijde” moest een teleurstelling
bereid worden, immers de stationschef
had, blijkbaar op hel laatste oogenblik,
bericht ontvangen dat de trein buit»
gewoon lang was en dat in dien langen
trein het koninklijk salonrijtuig juist
geheel in het achtereinde was geplaatst
Dientengevolge moest het betrokken
j eirongedeelte geheel worden ontruimd
en moesten allen buiten het station een
plaatsje trachten te bemachtigen, daar
39) -
Dit was een steek voer George, die
berucht slecht bij kas was.
Bosinney mompelde afgetrokken:
„Hoor eens! hoor eens!”
George geeuwde en het gesprek ver
stomde weer.
Nadat men was aangekomen, werd de
kist naar de kapel gedragen, en twee
aan twee volgden de rouwdragers. De
ze wacht van mannen, die allen door
<*en familieband aan de afgestorvene
waren verbonden, was een indrukwek
kend cn vreemd gezicht in het groote
1 ouden met zijn overweldigende ver
scheidenheid van leven, zijn ontelbare
1 eigingen, genietingen en plichten; zijn
ontzettende hardheid, zijn ontzettenden
eisch tot individualisme.
De familie had zich vereenigd om
over dit alles te tnomfeeren, om een
schouwspel te geven van halsstarrige
eenheid, om schitterend te illustreeren
Ter herinnering aan
ANN FORSYTE,
dochter van de hierboven genoemde
Jolyon en Ann Forsyte,
die dit leven verliet op 27 Sept. 188Ö,
ir den ouderdom van 87 jaren en 4 dagen
Misschien zou spoedig een ander in
schrift volgen. Het was vreemd en on-
vrd ragelijk, want zij hadden, ieder op
zijn eigen wijze, niet gedacht, dat For
sytes konden sterven. En allen verlang
den er naar weg te komen van dit pijn
lijke. van deze plechtigheid, die hen
derdduizendtal torenspitsen en huizen
lagen daar nevelig in de groote, grijze
webbe van eigendom, als neergebogen
aanbidders voor net gral van deze, de
oudste Forsyte van hen allen.
Enkele woorden, een handvol aarde,
het plaatsen van de kist in haar tehuis
en tante Ann was in haar laagte
lustplaats.
Rondom den grafkelder stonden de
vijl broeders, met het witte hoofd ge
bogen. als gevolmachtigden bij dezen
overgang: zij wilden zien, dat de plaats
waar Ann heenging, geriefelijk was
baai klein bezit moest achterblijven,
maar verder zou alles gebeuren, wat
gedaan kon worden.
Daarna ging ieder afzonderlijk ter
zijde en zette zijn hoed op, kwam te
rug om het nieuwe inschrift te bekijken
op het marmer van den familie-graf-
kelder:
Poincaré heeft gisteren te Chasse y by de
onthulling van een monument ter nagedach
tenis van de gevallenen wederom het woord
gevoerd en daarbij de rede van Stresemann
besproken. Ons oordeel, zoo zei hy, kan niet
gewijzigd worden, na 1870 arbeiden wy en
gaven wij blijk van onze goede trouw en
goeden wil, ten einde ons herstel voor te
bereiden. Kunnen de Duitschers er niet toe
besluiten, evenzoo te handelen dan zullen
wy genoodzaakt zyn de bedreiging ten uit
voer te leggen, welke wy aan hen hebben
gericht: Betaalt, of wij blijven.
In Contrecourt by de onthulling van een
plaat ter herdenking van de aankomst der
Amerikaansche troepen, constateerde Poin
caré dat de groote meerderheid van het
Amerikaansche volk het volkomen wettig
vindt, dat Frankrijk bezit heeft genomen
van panden, welk het thans niet wil opge
ven tegen ijdele beloften. De beste wijze om
geholpen te worden is, dat men zich zelf
helpt. Deze overtuiging, zei Poincaré, bracht
ons in het Roergebied en alle gebeurtenis
sen, welke aan de bezetting van het Roer
gebied zijn voorafgegaan en die welke daar
op gevolgd zjjn bevestigen, dat wij gelyk
hadden.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda aa omstreken (bahoorond» tot dan baaorgkrtag)i
16 regels ƒ1.80, elk» regel meer f0.26. Van buiten Gouda en den besorgkriagi
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertantiën de helft van dan prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN: 1—4 rngais ƒ2.04, elk» regal maar ƒ8.59. O>
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingexoaden madadealingan bjj contract tot war garadacear-
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatanümte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaachankomat van «oliede boakhaie
delaren, Advertentiebureau* en onze Agenten en moeten daag* vóór de plaatMa*
het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
moed niet hadden te deuken spoedig
weg te komen, en weer aan hun zaken
te gaan en te vergeten.
Het was ook koud; de wind trof hen
met killen ademtocht, als een langzame
ontbindende kracht, die tegen den heu
vel over de graven woei: zij begonnen
zich in groepen te verdeden, en zoo
spoedig mogelijk de rijtuigen te vullen.
Swithin zeide, dat hij terug zou gaan
om bij Timothy de lunch te gebruiken
cn hij bood, aan wie het wilde, een
plaats in zijn rijtuig. Het werd als een
twijfelachtig voorrecht beschouwd, met
Swithin mede te rijden, daar zijn rij
tuig niet groot was; niemand nam hel
aan, en zoo ging hij alleen James
en Roger volgden onmiddeliijk daarna;
zij zouden daar ook gaan lunchen.
Gaandeweg verdwenen de overigen; de
oude Jolyon nam drie neven mede om
zijn rijtuig te vullen hij had behoef
te aan die jonge gezichten.
Soames, die enkele dingen had te re
gelen op het bureau van het kerkhof,
verwijderde zich met Bosinney. Hij nad
veel met hem te bespreken, en nadat
bij zijn zaken had afgedaan, liepen zij
naar Hampstead, waar zij samen de
lunch gebruikten in Spaniard’s Inn, en
een langen tijd besteedden aan prakti
sche onderdeden, betreffende den bouw
van het huis; daarna begaven zij zich
near de tram en gingen tot aan de
Marble Arch, vanwaar Bosinney zich
naai Stanhope Gate begaf om June te
bezoeken.
kon niet strijden tegen de natuur.
.Hoogmoed komt voor den val!” in
overeenstemming met dit de grootste
der ironieën van de natuur was de
lamilie Forsyte bijeen gekomen voor
een laatste, trotsche vertooning, voor
dat zij ineen viel- Hun gezichten waren
naar rechts en naar links in één enkele
lijn, waren voor het grootste deel on
verstoorbaar naar den grond gericht,
wachters van hun gedachten; maar hier
en daar keek er een met een rimpel
tusbchen zijn wenkbrauwen, alsof hij
iets zag tegen de muren van de kapel,
dat teveel voor hen was; of luisterde
naar iets, dat hem verschrikte. En de
antwoorden, zacht gemompeld, met stem
men, waardoor dezelfde toon Klonk, de
zelfde onaantastbare familieklank, sche
nen onheilspellend, alsof zij gepreveld
waren m overhaaste verdubbeling door
een enkel persoon.
Nadat de dienst in de kapel voorbij
was. liepen de rouwdragers weer ach
ter elkaar, om het lijk naar het graf te
geleiden. De grafkelder stond open, en
er omheen stonden mannen in het zwart
te wachten.
Van dien hoogen en heiligen akker,
waar duizenden van de hoogste klasse
m hun doodsslaap lagen, dwaalden de
ongen van de Forsytes over de menigte
craven. Daar, uitgespreid tot het verre
verschiet, lag Londen, mei door de zon
beschenen, bedroefd over het verlies
van zijn dochter, met deze familie het
verlies betreurende van haar, die een
gië de hoop uitgesproken, dat het Engelsch
gouvernement zyne voorstellen in overwe
ging zal nemen en dat die voorstellen zullen
worden genomen tot basis van nieuwe on-
derhandenngen üer geallieerden.
politiek. Het Belgische antwoord. Dr. Havenstein aan het woord.
Uit het bezette gebied.
kwijnenden handel in andere deelen van de
weield.
Geen onzer oogmerken, zoo zei ny, kan
worden bereikt zonder een definitieve rege
ling van het herstelvraagstuk. Het is wel
licht noodig, dat de oplossing daarvan
trapsgewijze geschiedt, maar iedere maat
regel moet deel uitmaken van een uitge
breid plan, dat ons helder voor oogen staat
en consequent woixlt nagestreefd.
De meest belangrijke waaitorg is een
daadwerkelyke controle van de Duitsche fi
nanciën. Zonder deze is het, volgens den
spreker onmogelyk de Duitsche wisselkoer
sen te stabiliseeren en een gepaste belas
ting in te voeren en er voor te zorgen, dat
het Duitsche budget niet alleen in evenwicht
komt, maar ook een surplus verschaft voor
de betalingen voor het herstel.
De regeering heeft gevoeld, dat zy uiting
gaf aan den wensch van Europa door naast
een regeling van de herstelkwestie, tevens
de instelling te bepleiten van een daadwer
kelijke beveiliging tegen aanvallen. Waar
deze doeleinden van vitaal belang zyn voor
het Engelsche ryk, als vormend een han-
delsgemeenschap, en waar zy een politiek
vormen, die het Britsche ryk moet blijven
nastreven en waarop het ryk door zyn op
offeringen voor de gemeenschappelijke zaak
niet minder recht heeft aan te dringen dan
de bondgenooten, zijn deze doeleinden be
slist in gelijke mate een gemeenschappelijk
belang voor alle bondgenooten en de volke
ren van de wereld.
Sir Philip Lloyd Creame,
de Board of Trade, heeft in
de Kamer van Koophandel in Aberdeen nog
eens uiteengezet welke politiek de Regee
ring inzake het herstel wil volgen. Het komt
volgens hem hierop neer: ten eerste is het
de bedoeling van Duitschland een zoo hoog
mogelijke schadevergoeding te verkrijgen
en dit op de snelste en meest afdoende wij
ze; ten tweede beoogt men zoodanige ge
regelde en stabiele toestanden in Europa te
scheppen, dat de naties in staat zullen zijn
om te werken en handel te drijven. Nijver
heid en handel in alle deelen der wereld
hangen zoo nauw samen, dat de gevolgen
van een ongeregelden toestand en het ge
brek aan koopkracht op het vasteland van
Europa onvermijdelijk hun terugslag heb
ben op de verminderde koopkracht en den
Terwijl in verschillende bedrijven de aan
passing der loonen en salarissen aan de
waardevermindering van het geld geduren
de de laatste weken volgens verschillende
berekeningsmethoden is geschied, en er
daardoor onbillijke loon «wijzigingen naai
boven en beneden bewerkt zijn, is thans de
door de Centrale Arbeidsgemeenschap sa
mengesteld pariteitscommissie van arbeid-
gevers en werknemers tot overeenstemming
gekomen. De loonen en salarissen zullen in
de toekomst naar de index van den klein
handel worden geregeld met inachtneming
van den algemeene economischen toestand
van Duitschland. Met de verminderde pro
ductie en het op peil houden van den uit
voer wordt in dier voege rekening gehou-
storm, welke groote schade aanrichtte op
een aantal schepen, welke op de roede voor
anker lagen. Ook in de dokken werden
groote verwoestingen aangericht. Verschil
lende kranen in de haven werden vernield,
terwijl de kap van het spoorwegstation te
St. Andrea werd afgerukt. Een douane-be-
ambte wterd m zee geslingerd, doch wilt
zich dooi zwemmen te redden.
Te Rome is 50 m.M. regen gevallen, het
geen voor de maand Augustus een record
beteekent sedert 1880.
Berichten melden tevens, dat ook Napels
door hevige stormen is geteisterd.
ENGELAND.
Eraaüg auto-ongeluk-
Adnuraal de Robeck, bevelhebber d»r
Atlantische vloot is by een auto-ougeiuk
in Lanarkshire ernstig gewond; hy kreeg
een schedelbreuk en werd in bewusteioozen
toestand naai het ziekenhuis vervoerd.
Dr. Havenstein heeft m een rede in de
Centrale Commissie een verdedigende uit
eenzetting gegeven van de tot dusver ge
volgde politiek der Rijksbank, en tevens
aangekondigd een progiamwyziging voor
de toekomst, d.w.z. het aanpasseu der Kyks-
bankpolitiek aan de dooi de regeering op
gestelde richtsnoeren voor de toekomstige
economische en fmancieele politiek.
President Havenstein verdedigde zich
zeer besliste wijze tegen de aanvallen,
in den laatsten tyd op hem in het openbi
en in de pers zyn gedaan. Men beweert,
zoo zeide hy, dat de Rijksbank zoo niet de
volle, dan toch een groot deel tier schuld
draagt aan de waardevermindering van het
geld en de steeds toenemende inflatie, ter
wijl de door liaar in steeds toenemende mate
toegestane papiermarkcredieten gestadig
als inflatie zouden werken.
Zy zou tevens de goudleening
devaste credieten verhinderd e
hebben en van de haar door de autonomie
verschafte bevoegdheden om de bankbiljet
tenpers stop te zetten geen gebruik hebben
gemaakt. Wij zijn algemeen overtuigd, al
dus dr. Havenstein, dat al deze verwijten
niet gerechtvaardigd zyn en door herhaling
er van niet gerechtvaardig worden. Wij heb
ben de voorstellen bestreden, die wy moes
ten bestrijden, daar zy voor het Rijk, de
Rijksbank en het economische leven niet
raadzaam waren.
De positieve voorstellen, die president
Havenstein daarop deed, gaan van de nood
zakelijkheid van hetsccheppen van waarde
vaste credieten uit
Dr. Havenstein besprak het goudgirover-
keer en gaf een uitvoerige uiteenzetting der
disconto-ontwikkeling der laatste maanden.
Naar verluidt heeft Dr. Havenstein ook aan
de Ryksregeering een memorandum doen
toekomen, waarin hy evenals in zijn uiteen
zettingen voor deze commissie zyn finan-
cieele politiek tracht te verdedigen.
Het rykskabinet is echter na een uitvoe
rig onderzoek van dit memorandum tot het
eenstemmig oordeel gekomen, dat een wij
ziging in de leiding der Rijksbank volstrekt
vereischt is.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
ITALIË.
Noodweer in Italië.
Groote verwoesting te Triëat.
Uit vele deelen van Italië komen be
richten omtrent de zeer slechte weersge
steldheid. Te Bari werd door den bliksem
tijdens een hevige onweersbui één man ge
dood, en drie werden zwaar gewond.
Triëst werd geteisterd door een hevigen
Volgens d» Maandagmorgen is de toe
stand in de meeste mynen eenigszins ver
beterd. Op de mijn Neumühle, teebehooren-
de aan Haniël hebben zevenduizend mijn
werkers een groote vergadering belegd »n
met meerderheid van stemmen verklaard,
dat zy het lüdeiyk venset zullen opgeven
en Maandagmorgen het werk zullen hervat
ten onder controle der beaettingsautoritei-
ten.
De mijnwerkers verklaarden zich aanhan
gers van de proclamatie betreffende de on-
aDmnkelyke Rynlandsche republiek.
Lit Dusseldorp wordt gemeld dat gene
raal Degoutte een besluit heeft uitgevaar
digd waarbij de uitvoer naar buiten de be
zette gebieden en de invoer in deze gebie
den van postduiven wordt verboden.
Het vervoer van deze duiven van de be
zette gebieden in de Roer en het brugge-
hoofd Dusseldorp is toegestaan onder ze
kere voor waarden.
Nog een ander besluit is uitgevaardigd
waarbij wordt gelast, dat alle banken, in
richtingen en wisselbureaux op duidelijk
zichtbare wijze aan de buitenzijde van het
kantoor lysten moeten hangen, waarop de
wisselkoersen van de Duitsche mark tegen
Belgische en Fransche munt moet worden
aangegeven.
Srenge straffen worden bij overtreding
opgelegd.
Een bedrag
stemd om de
wegbeambten te ondersteunen, is in beslag
genomen.
MUKCHE (OIRIM.
n-oeuer en een voogdes was. Een hon-
