q
PRUSVERLAGING
THANS Ö0CTS PER '1"®
JURGENS'
Rijnlands bundergeld
BAHLMANN Co. - Markt 9 - GOUDA
Herfst en Winter 1925-'24
mirioMEK
sium
VOEDZAAM - HEERLIJK - VQQRDEELIfi.
Heerenhuis
NinMMfWN
Centrale Boa*-Bank
V
S. DE VRIES Jr.
NOU VEAUTÉ'S
L. J. MULLER
Hooge Gouwe 7, 3e Huls om de Hook van Westhaven.
Eerste Rotterdamsche Volksslagerij
le. kwaliteit llundvleesch en Rundvet
Specialiteit Dames- en Kinderconfectie
Stoffen - Lingeries - Pelterijen
Wij Beric/tfart W ós ontvangst van esn z&lózaam
groots sn ssRittsrsnós sollsstis cTlouvsauts's voor ós
waarvan wij Rsósn ssnigs moósltsn sxposssrsn
Ook tijdens de expositie blijven de extra aanbiedingen waar
mede wij een buitengewoon succes hebben, gehandhaafd.
1
LANTA
Er verdrinken jaarlyks nog duizend per
sonen in ons land, wat voor het grootste
deel is te wjjten aan het niet verstaan van
de zwemkynst. Het is een zeer zonderling
verschynsel dat men hier te lande zoo wei
nig aan het zwemmen heeft gedaan en nog
doet. inrichtingen als deze zullen daaraan
zeer veel goeds doen.
Het voorbeeld vinde navolging! Welis
waar zullen de kosten niet gering zyn, maar
het Hygiënisch nut is zeer gróót, grooter
dan van eenige andere sport. In een stad
ais den Haag is hygiëne van veel belang en
daarom is het zoo n gelukkig verschynsel dat
de zwomsport zooveel hulp krygt. Helaas is
de roeisport hier niet te beoefenen. Daar
voor is geen gelegenheid, omdat het water
ontdieekt. Wel wordt hier de zeilsport veel
beoefend, maar dat is alleen voor de rykeren/
weggelegd, die op de Kagerplassen hun
boot aunnen stationneeren en de gelden
voor ue aanschaffing daarvan mitsgaders de
hoog» belasting beschikbaar hebben. Dwaas,
die belasting op een gezonde sport, alleen
voornamelijk door rykeren kan
joelend. Hoevelen van hen zyn
niet net grootste deel van den tyd in de ste-
oeu opgestoten en voor hoevelen is deze
sport met de eenige gezonde ontspanning,
bovendien brengt die sport by zeer veleu
geul in de lade. De scheepsbouw wordt er
door bevorderd, er is personeel noodig voor
bemanning en voor bewaking, er is geld
noodig voor den aanleg van steigero en
haventjes. Maar juist de Staat werkt dit
alles tegen. Men zou haast eerder verwach
ten dat de Staat deze watersport trachtte
te bevorderen. Het wordt hoe langer hoe
moenyker jongelui voor functies by de zee
vaart te krygen en zou het beoefenen van
watei sport, juist in de steden den lust tot
hei mezen van dergelijke loopbaan niet be
vorderen. Met ophef maakt men altijd ge
wag van ons zeevarend volk. Men zingt het
mei oravour dat een Hollandsche jongen in
zee zyn element vindt, maar de Staat tracht
uit het aanwakkeren van den lust daartoe
geul te siaan. Niets is voor de steden meer
noodig den bevorderen van den trek naar
de natuur en daartoe zyn zwemmen en wa
tersport van veel belang.
Mocht men het eindelijk inzien!
HAGENAAR.
MODEPRAATJE.
Détails van de winterkleeding.
Nu, by den aanvang van het nieuwe sei
zoen stelt het modeparadys zyne poorten
wyd open, om den steeds doorstroomendcn
vloed van nieuwigheden, naar behooren te
ontvangen. Want de winter begint al vroeg,
vóór nog een spoortje van winterkoude aan
de lucht 1b.
En de keur van modellen hebben zich ge-
fvormd tot een collectie, welke nu zy com
pleet is, toch wel eene eindelooze variatie
biedt. Vooral in de détails.
\vant in de kleine versieringen ligt de
kracht van het huidige winterkleed. Zelfs
is het eenvoudig, soms op het gewone af,
maar zijn charme zit in de lijn, die toch wel
uiterst smaakvol van omtrek is en in die
tallooze kleinigheden, die eene mode stem
pelen met verfijning en buitengewone ar
beidsprestaties.
Of is niet het garneeren met honderden
kleine knoopjes, stuk voor stuk aaneenryd
een tydroovend werk? Dan wil het ook nog
al wat zeggen om tot lange ajour lijnen in
een zijden kleedje te worden, waarbij men
pas by betere beschouwing tot de slotsom
komt, dat het allemaal kleine passements
knoopjes zyn, die daar mannetje aan man
netje eene open riggel vormen.
En wat doet men niet met de stof? Zoo
wel bij zware mantelstoffen .soepele flu-
weelen als luchtige zijden stoffen? Men
maakt er platte lagen van, die er zoo on
schuldig uitzien, maar waarvan ieder vak
mensch weet, welk een onnoemlijke moeite
het meebrengt om ze als vlakke garnee-
ring verwerkt te krygen. Op die lagen-gar-
neering breed en, smal, bedenkt men weder
wonderlijke variaties. Ze worden beeldig
uitgeschuipt, ongeacht het geweldige werk
dat dit medebrengt. Ze worden, en dat staat
bijzonder aardig en vlug, op afstanden rond
ingehaald, zoodat ze als ontelbare hanekam-
metjes langs de decoratielynen van het klee-
dingstuk loopen.
Een garneering in de stof, welke van 't
jaar hare intrede doet en die bijzonder aar
dig staat ,is de bouillonné. Vroeger, tydens
eene mode dat men ook bouilloneerde (ofte
wel inhaalde) stelde men zich tevreden met
biais van drie ryen. Tegenwoordig is het
aantal daarvan ongelimiteerd, het kan tien
voudig en meer zyn,- het dan ook'de ge-
heele oppervlakte van een kraag met
manchetten en mantelkoord incluis be
slaan.
Men kan zich voorstellen dat die talrijke
inhaalsels een vol en donzig effect maken
en dat ze op een fideelen winterjas het aan
brengen van bont overbodig maken. Ze doen
2616 250
rand. Ze krygen daar het aanzien van as
trakan, wat altyd kleedzaam staat. Ib de
geheele rand ingeliaald, dan heeft het hoed
je dat hem draagt eene hooge waarde, want
het torscht een heel bedrag aan arbeids
waarde met zich mede.
En zoo gaat het met vele andere mode
détails, nietige versieringen in schyn, doch
die door hunne gezochtheid en bewerkelijk
heid heel wat feeënvingeren in beweging
brengen. Zoo is het met de tallooze kleine
bloemetjes waarmede sommige corsages,
neen, halve robes bezaaid zijn. Alles is
handwerk en alles van eene roos, is uit die
kleine lapjes gekleurde zyde met bijzondere
charme en effect nagebootst.
Naast de inhaalsels waaronder ook de
roozetjes met hunne gefronste rondinkjes
gerekend moeten worden vragen ook de
rouleaux een goed plaatsje onder de luttele
modenieuwigheden.
Dat is al weder een versieringsmiddel
waar wat mede te beginnen valt.
Zie op de wintermantels de grove rou-
leaux van met de eigen stof overtrokken
koorden. Zie in welke geestige lynen en
slingers zij zich leggen laten.
Zie hoe ze als dwarsliggers op een kraag
en op manchetten rusten om nu en dan van
ligging te veranderen en als balken dicht
by elkaar gedrukt te worden.
Toch niet voor de versterking van den
bouw, zal men zeggen. O neen, louter als
versieringsmiddel omdat deze mode van ge-
wild-eenvoudige vormen, nu eenmaal veel
garneering noodig heeft om tot expressie
te komen. Maar is deze garneering
niet een beetje zwaar, al te massief op een
toch al suffisanten wintermantel
Volstrekt niet, daarvoor verstaan de mo
de-artisten te goed hun vak, daarvoor is
ook de versieringskunst een te groot onder
deel van het modevak geworden.
Maar toch zie ik liever de zeer fijne rou-
lautjes van zyde, die zich als koordjes naast
elkaar lagen leggen en er dan uitzien als
één breede, met aardige tresjes opgelegde
biais. Deze soort versiering van lange ly
nen gewoonlyk, krijgt ook zulk eene aardige
afwerking in de gedraaide spiralen, die de
natuurlijke uiteinden der rouleaux schijnen
te vormen. Deze spiralen genieten ook de
ter als op zichzelf staande garneering met
kwistige hand gebruik te worden. Want,
weet het wel, ze imiteeren zoo kunstig de
groote staalgespen en. knoopen, wier mode
glans alweer een beetje aan het tanen gaat
Men draait er zelfs geweldige cabochons
van, wier middenpunt eene opening is, waar
uit een geweldig lange kwast te voorschijn
komt.
Groote kwasten, dat zyn met recht de
gunstelingen der mode. Ze bereiken niet zel
den een lengte van wel V% M. en bevinden
zichsoms op plaatsen waar men ze het
winst verwachten zou. Wat vindt ge van
zulk een brutalen kwast aan den onderrand
van uw hoed geplakt en die met elke bru
tale slingering, uw hals en schouders
striemt.
Wét van een ,uit den hals ontspringende
kwast, die via uw rug, langs uw middel
schuift om het u by het zitten lastig te
maken, als ge niet oppast.
Lange kwasten bevinden zich aan vlin
dermouwen en leveren het bewys dat de
mode van mannelyken oorsprong: is. Want
welke vróuw zou het uitdenken van een der
gelijk lastig mode-aanhangsel op haar ge
weten willen hebben en welke zou het dra
gen ware het niet dat juist „De Mode" het
voorschreef
Strikken met lange einden vervangen de
kwisten op sierlijke, coquette wyze. Deze
woiden op hunne beurt weer vervangen door
een bos krullende struisvederen, die los en
zwierig als de linten van een bruidsbouquet
vanaf het middel tot halverwege den rok
van een baltoilet afhangen.
GRACE ALLAN.
BINI^NLAND.
Overwerk by Wilton.
Op de vragen van den heer Kuiper be
treffende de goedkeuring van de met 6 Aug.
j.l. ingegane ovei»verkvergunning aan de
N.V. Wilton's Scheepswerf en Machinefa
briek te Rotterdam en het verstrekken van
opgaven in zake de in dit jaar verleende
overwerkvergunningen, antwoordde de Mi
nister van Arbeid:
De overwerkvergunning is, evenais ver
scheidene andere, verleend als hulpmiddel
tot het verruimen van werkgelegenheid in
een industrietak, waar groote werkloosheid
heerscht.
De oorzaaken van de slapte in verschil
lende bedrijven zyn velerlei en daardoor
ook verschillend de motieven, welke tot het
geven van overwerkvergunningen leiden.
In sommige bedryven is de concurrentie
met landen, waar door voortdurende daling
der waarde van het geld de reëele loonen
en andere productiekosten lager zyn, alleen
mogelyk, indien ook hier te lande de pro
ductiekosten bel angry k dalen. Dat kan in
vele gevallen niet In voldoende mate worden
verlengd (b.v. vervaardiging van flesschen,
Ijzergieterij, vlasbewerking.)
In andere bedryven is alleen de vraag
naar het product te verwachten, wanneer de
prys tot een peil is gedaaald, waarvoor
slechts geproduceerd kan worden by ver
lenging van den arbeidsduur (b.v. weefgoe
deren voor de tropen en andere niet strikt
noodzakelijke gebruiksartikelen).
In weer andere bedryven kan de Neder-
landsche producent alleen die orders be
machtigen, waarbij een spoed vereischt
wordt, dien de goedkoopere buitenlandsche
leverancier niet kan waarborgen (b.v. steen
drukkerij, werktuigonderdeelenVoor der
gelijke spoedorders is verlenging van den
arbeidsduur veelal noodzakelijk.
Ook zyn er bedrijven, waarin het product
slechts een zoo geringen prys kan verwer
ven, dat het daardoor mogelijke loon by een
8%-urigen arbeidsdag geen voldoende be
staan oplevert (b.v. klompen maken). Hier
bij is dikwyl! de concurrentie met goed-
kooper produceerende landen en met de
huisindustrie de grondoorzaak.
Bedryven welke een belangrijken afzet
hebben in een land, dat zyn invoerrechten
voor de producten dier bedryven aanzienlijk
heeft verhoogd, kunnen hun afzetgebied
alleen behouden door een prijsverlaging, t
welke zonder vermindering der productieV
kosten niet te bereiken valt.
Vele ondernemingen zijn alleen in stafat
met belangrijke verminderde capaciteit te
werken wegens geringe' vraag naar het pro
duct. De verzwaring van den druk der al-
gemeene onkosten maakt dan het product
zóó duur, dat het onverkoopbaar wordt In
dergelijke gevallen kan dikwijls alleen ge
werkt worden, indien emt verminderd perso
neel langer wordt gewerkt (b.v. sommige
chemische fabrieken).
Nu alle bovengenoemde moeilijkheden
voorvoor de industrie, voortdurend toenemen,
is het in het belang der arbeiders, dat in
den laats ten tyd in toenemende mate door
werktijdverlenging het voortwerjeen moge
lijk wordt gemaakt.
Nog kan worden medegedeeld, dat de be
trokken onderneming door deze overwerk
vergunning in staat is geweest, zoodanige
aanbiedingen in het buitenland te doen, dat
zy opdrachten heeft verworven, voor welker
uitvoering het aaptal arbeiders reeds met
ongeveer 500 man is uitgebreid.
Een opgave van het aantal overwerkver
gunningen in dit jaar verleend, kan niet
worden verstrekt. Zij vereischt een admini
stratieven arbeid, waarop om financieele re
den in verband met de betrekkelijke waarde
eener zoodanige statistiek de Arbeidsinspec
tie niet is ingericht.
Een el en een verrel.
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft ter inwinnihg van advies aan
de Kamers van Koophandel toegeizonden de
tekst van een concept voor een ontwerp van
wet betreffende de herziening van de IJk-
wet. In de toelichting tot dit concept wordt
opgemerkt, dat, hoewel ook door de bestaan
de Wet betreffende de maten, gewichten en
weeg-werktuigen, het decimaal stelsel voor
Nederland van overheidswege tot grondslag
voor maten en gewichten werd genomen, tot
op den huidigen dag nog steeds het gebfuik
van oude benamingen voor maten en gewich
ten als b.v. el, pond, enz. in niet onbelang
rijke mate wordt gehandhaafd. Ten deele
is dit gebruik van oude benamingen naast
die va nhet decimaal systeem aan sleur te
wyten. Daarbij komt echter, en dat is in
deze het belangrijkste, dat daarin een middel
zit tot oneerlijke concurrentie. Voornamelijk
is dit het geVal by het gebruik van het
woord „el", doordat manufacturen b.v. in
étalages van een prys worden voorzien, die
by het publiek den indruk wekt als te zijn
bedoeld per meter, doch die tenslotte blijkt
inderdaad slechts bedoeld te zijn voor een
lengtemaat van circa 69 c.M., die de winke
lier een el noemt.
Naar hat den Minister voorkomt, kan het
genoemde euvel bestreden worden, door in
de bestaande IJkwet de oude benamingen
voortaan niet meer te noemen en hierdoor
zal het gebruik van deze maten of gewichten
of hunne benamingen by handelstransacties
zonder meer strafbaar worden.
LAND- EN TUINBOUW.
Wat iedere maand te doen geeft.
(2e helft September).
Nadruk verboden.
Wat komt de graanoogst dit jaar laat
binnen! In de streek mijner woonplaats
stond op 7 Sept. nog hier en daar rogge op
't veld, waarvan een deel was uitgeloopen.
Ook de haveroogst is door het regenachtige
weer zeer bemoeilijkt en heeft daardoor ge
leden. Vele aardappels hebben zich nog aan
't bloeien gezet en zy gaan „doorwassen".
Droog, zonnig weer verlangt de landbouwer
enook de imker. De heide bloeit buiten-ge
woon, houdt het weer zich 2 a 3 weken goed,
dan kan er straks honig genoeg zyn.
Wy nemen verder onze voorzorgen vo>r
den zaai der wintergranen.. De laatste maal
hadden we het over de bewerking. Wat de
bemesting betreft: men geve de tarwe 500
—600 K.G. super of 600—800 K.G. Tho-
masmeel: voorts 200—300 K.G. kalizout van
40 of indien dit niet voorhanden is, 600
—900 K.G. kainiet. Men zorge dat de grond
kalkhoudend is, en geen behoefte heeft aan
stikstof, waaraan tarwe vry groote behoefte
heeft.
In 't voorjaar, als de stamhol is, geve men
een overbemesting met 100 200 K.G. chili,
maar ook in 't najaar ,als de akker arm is
aan stikstof, geve men een stikstofmest,
moniak vóór
alsdan in den vorm van zw
het zaaien: 100 k 150 K.G.
Een goed rogge-gewas verkrijgt men by:
half stal-, half kunstmest, zooals proeven
hebben geleerd. Geeft men uitsluitend
kunstmest, dan kan men aanwenden: 8 a
10 baal slak, 5 a 6 baal kaliaout 20 ,of
8 a 9 baal kainiet, en 2% k 3% baal chili,
waarvan een deel by *t zaaien, de rest in
't voorjaar.
Gerst bemest"men niet met stalmest;
in het stroo van deze mest kunnen sporert
van roest voorkomen, welke het gewas be
smetten en door roest doen aantasten.
Om blanke gerst te verkrijgen vergete
men de kali niet. Voor voedergerst, welke
een hoog eiwitgehalte moet bezitten, is een
flinke stikstofmestang gewenscht voor
brouwgerstmelige brouwgerst moet men
daarentegen geen groote hoeveelheid stik
stof aanwenden, en evenmin klaver onder-
ploegen. Heeft men als voorvrucht aardap
pelen verbouwd en daarbij goed bemest, 't
zij met stal- of met kunstmest, dan behoeft
ryen nu, in den herfst, geen stikstof te ge
ven. Staat ln het Voorjaar het gewas niet
voordeelig, dan kan men overbemesten. Vol
ledig kunstmest kan bestaan uit 5 k 6 baal
super of 6 k 8 baaj Thomasmeel6 k 8 baal
kainiet, en 150 K.G. zw. Ammoniak in het
najaar, zoo noodig in 't voorjaar nog 75 k
100 K.G. of 100—150 K.G. chili.
Indentuin.
Zie thans uw bakken na, die thans mis
schien reparatie noodig hebben 't welk dan
vóór den winter dient te geschieden. Wie
dit nalaat, doet zichzelven scha.
Men kan thans nog boerenkool uitplanten;
is het voor de keuken, neem dan de lage,
fijne, gekrulde, die de lekkerste is. Grovere
soorten, meer voor hot vee bestemd, maar
ook voor menschelijk gebruik heel goed, zijn
beter bestand tegen vorst.
Teelt ge spruitkool 't Is een fyne groen
te. Snyd, als de planten volwassen zyn, de
onderste bladeren af; maar laat een deel
van den stengel zitten.
Men zet nu nogmaals kropsla op den bak;
het luchten in de bakken wordt nu, het weer
in aanmerking nemende .langzaam minder.
Tot eind October zette men b.v. iedere week
de bakken wat lager, om ze daarna geheel
dicht te houden.
't Is nu nog de tyd om bloemkool en krop
sla te zaaien, teneinde vroeg in 't voorjaar
bloemkool en slaplanten te hebben: niet te
dik zaaien, dan krygt ge stevige planten.
Neem voor bloemkool: vroeg laag kortbeen,
voor kropsla: vroeg broeigeel.
Ge houdt van radys, ook in den winter?
Die kunt ge onder het raam telen, in goede
zuivere bladaarde; voorloopig flink luchten,
anders krijgt ze te veel blad. Straks vorst-
vry dekken. Zaai witte of roode broeiradtf.s
de eekte verdient de voorkeur.
Houd uw perken met Zonale's netjes in
orde; gaat het niet te gauw vriezen, dan
kunt ge er nog een poos pleizier van heb
ben, ze zyn nu nog zoo mooi. Verwijder, ook
bij de knolbegonia's, de uitgebloeide bloemen
en gele bladeren. By de mozaïek- of kleuren-
perken zal men sommige planten nog wei
eens moeten innypen om ze nog zooveel mo
gelyk te houden. Vergeet ook in dezen tijd
het gieten niet, vooral niet by de planten
in potten.
Maak vast uw oranjerie of koude kas in
orde, als ge die bezit; de tyd nadert, dat de
oranjerie- of koude kasplanten naar binnen
gebracht worden. Onverwachts kan ons de
vorst overvallen!
Definitie voor volvette kaas.
Vóór eenigen tyd heeft dr. A. J. Swaving,
inspecteur van het zuivelwezen, tevens ryks-
zuivelinspecteur, een schryven gezonden aan
de kaascontrólestations voor volvette kaas
in Nederland, waarin hy mededeelde, dat het
z.i. aanbeveling zou verdienen om b(j de
behandeling van zyn rapport: „Internatio
naal Nomenclature for cheesebrand" op het
in October 1923 te Washington te houden
wereldzuivelcongres van Nederlandsche zy
de de volgende conclusie voor te stellen:
„Vollemelksche kaas is kaas, naar den
eisch verkregen uit volle melk, waaraan
geen vetdeelen zyn onttrokken, noch daar
aan zijn toegevoegd. Op grond van een be
hoorlijke bedrijfscontróle wordt zulks gega
randeerd .tevens dat het vetgehalte in de
wei steeds binnen normale grenzen blijft.
„Als tastbaar bewys voor de deugdelijk
heid dezer controle wordt gewaarborgd, dat
de verhouding tusechen vet en eiwit in de
droge stof van de volvette kaas normaal is
en dat derhalve het eiwit-percentage nim
mer hooger is dan het vetgehalte."
Dr. Swaving verzocht aan de stations, te
willen berichten ,of zij zich hiermede kon
den vereenigen, dan wel of zij zich op andere
wijze door den afnemer te controleeren
waarborgen meenden te kunnen geven, dat
de kaas, welke het Ryksmerk voor volvette
kasa draagt, inderdaad naar den eisch uit
volle melk is bereid.
Zoowel het kaascontrólestation Zuid-Hol
land, als het kaascontrólestation te Utrecht,
beide voor volvette kaas, heeft aan dit ver
zoek voldaan.
Het kaascontrólestation Zuid-Holland ant
woordde, dat het zich wel kan vereenigen
met het eerste gedeelte der voorgestelde
conclusie betreffende de bereiding van vol
vette kaas uit vollemelk enz., doch niet met
het gedeelte, dat betrekking heeft op het
vaststellen eener bepaalde verhouding tus-
schen eiwit en vet in de droge stof der
kaas. Het station is van oordeel, dat de be-
dryfscontröle bij de 'landbouwersbedrijven
gepaard met een minimum vetcyfer in de
droge stof der kaas, een voldoende tastbaar
bewijs geeft voor de bereiding uit volle
melk. Het verzwakt ons standpunt, wanneer
wy van Nederlandsche zyde nu bovendien
nog met meer tastbare bewijzen komen aan
dragen; daardoor zouden wy zelf wantrou
wen jegens ons controlestelsel scheppen, wat
absoluut ongemotiveerd is.
Verder merkt dit station op, dat de tot
dusver genomen proeven in zake de verhou
ding van vet tot eiwit in de droge stof dei-
volvette Nederlandsche kaas onvoldoende
zyn om nu reeds internationaal een besluit
in den aangegeven zin te mogen uitlokken.
Bovendien is melk een hatuurproduct, waar
in de verhouding vet eiwit zeer schommelt.
Het verhoudingscyfer zal dus, evenals het
vetcyfer, zeer ruim genomen moeten wor
den. Het ié daarom zeer waarschijnlijk, dat
vele pród^centen hunne kaas ver zouden
kunnen ontroomen, terwyl zy toch nog zou
den voldoen aan den verhoudingseisch. Een
„tastbaar bewijs" voor de bereiding uit
volle melk is dit verhoudingscyfer dus
geenszins.
Ten slotte stelt het station voor om den
geykten term „volvette kaas" in de conclu
sie te behouden en niét te gaan spreken
van vollemelksche kaas, waardoor verwar
ring zou kunnen ontstaan.
Het Kaascontrólestation te Utrecht heeft
geantwoord^ dat het met voldoening heeft
kennis genomen van de definitie voor vol
vette kaas, die dr. Swaving op het wereld
zuivelcongres wil geven. De inrichting der
bedrijfscontróle, die sedert de oprichting
van het station volgens de Rykavoorschrif-
ten geschiedt, zal, naar op grond van het
tot nog toe in het buitenland gebleken pres
tige mag worden verwacht, by de vertegen
woordigers van andere landen geen bezwaar
ontmoeten, zoodat het uit eigen beweging
toevoegen van nieuwe voorwaarden aan deze
controle niet noodig of gewenscht zou zyn.
Mocht evenwel van internationale zijde
een te contróleeren waarborg worden ver
langd, dan kan het station zich met het
door dr. Swaving voorgestelde tastbaar be
wijsmiddel wel vereenigen, indien althans
uit het betrekkelijk gering aantal onderzoe
kingen met zekerheid mag worden geconclu
deerd, dat de verhouding tusschen vet en
eiwit in de droge stof der kaas onder iedere
omstandigheid als het gewensohte criterium
is te beschouwen en het dus is uitgesloten,
dat een kaas uit afgeroomde melk aan de
gevraagde verhouding voldoet.
Controle op volvette boerenkaas.
De eerste grondslag voor de controle op
volvette kaas bereid op de boerderijen is,
dat er op de boerderij geen melk bewaard
wordt van den eenen kaastyd tot den an
deren. Geschiedt dit niet en is er op de
boerderij geen melkcentrifuge aanwezig,
dan kan er geen melk worden afgeroomd en
wordt uitsluitend volle melk tot kaas ver
werkt. Hierop is de bedryfacontróle der sta
tions voor volvette kaas gegrond. Als üe-
ven-eisch, als tastbaar controlemiddel geldt
hierbij, dat een minimum cetgéhalte in de
droge stof der kaas geëischt wordt.
Het bestuur van het Kaascontrólestation
Zuid-Holland voor volvette kaas heeft beslo
ten, aan dezen grondslag streng de hand
tc houden en het bewaren van melk aan de
aangesloten leden te verbieden. Dit verbod
geldt:
a. voor hen, die in het najaar dagkaas
wenschen te maken (dus die eenmaal per
dag de volle melk van den morgen en den
avond te samen geen verwerken)
b. voor hen, die een gedeelte der kaasmelk
laten overstaan tot een volgende maal.
Op dagkaas mag het ryksmerk voor vol
vette kaas niet meer worden aangebracht;
ook niet op die, welke bereid is uit vollfe
melk. Leden, die dagkaas willen gaan ma
ken, worden tijdelijk als lid geschorst en
hunne merken worden verzegeld.
Het bestuur heeft van het bovenstaande
aan de leden mededeeling gedaan. .Hoewel
het zich volkomen bewust is van de verre
strekking zijner maatregelen, meent het niet
anders te kunnen handelen, daar het hier
geldt het bevestigen van den grondslag der
Nederlandsche contróle op volyette kaas be
reid op de boerderijen en het handhaven vain
den goeden naam dier contróle.
Internationaal Toinbouwcongres.
In de' aula van de Universiteit te Amster
dam is gisteren het Congres voortgezet.
Allereerst hield prof. L. Daniël een rede
over „Entbybriden", daarna hield de heer
E. Lierke, uit Berlijn, een voordracht over
den invloed van de bemesting op hoeveelheid
en hoedanigheid van fruit en groente.
De opbrengst van alle veld- en tuinvruch
ten, zei spr., is in de eerste plaats een pro
duct van den bodem, van welks aard en be
handeling van den oogst afhankelijk is. De
verschillende bodemsoorten beïnvloeden den
plantengroei in meer of minder gunstigen
zin. Spr. besprak daarna die bodemsoorten
en hun invloed op de plantengroei.
In de tweede plaats, vervolgde spr., wordt
de oogst bepaald door de soort van het ge
teelde fruit- of groentegewas. De soort is
een product van veredeling onder bepaalde
groeiomstandigheden en zal alleen daar de
hoogste opbrengsten geven, waar deze gun
stige groeiomstandigheden voorhanden zyn.
Een derde doch uiterst belangrijke factor
vond spr. de invloed der bemesting, welke
de opbrengst maar in veel hooger mate de
kwaliteit beïnvloedt.
Voorts hield prof. Beetson een voordracht
qver den invloed van de wortels op de ont
wikkeling van de plant.
Na de pauze hield de heer E. Furedi, uit
Boedapest, een rede over „Het tuinbouw-
vakonderwys en internationale uitwisseling
van leerlingen" in Hongarije.
Vervolgens was het woord aan den heer
K. Dilling, uit Zutfen, die het had over
„Schoolwerktuinen".
Tenslotte vertelde mr. F. Oldewelt, uit
Amsterdam, iets uit de algemeene geschie
denis der volkstuinen.
De congresleden vereenigden zich 's avonds
aan een maaltijd in „Trianon", waaraan ook
Z. K. H. Prins Hendrik aanzat.
ONS PLUIMVEE.
Waar een wil is, daar is een weg.
Er zyn nog heel wat menschen die den
ken, dat het houden van pluimvee ge! ijk
staat met een lotery een enkele keer eens
gelukkig, maar meer ongelukkig.
Ik weet het goed, dat er vele teleurstel
lingen zyn, maar dat schrijf ik toe aan on
kunde; men wil het niet eerst leeren; zonder
eenige kennis wil men dadelijk veilig van
stapel loopen. Dit gaat niet. Het vereischt
studie, gy moet leeren uit de teleurstellin
gen van anderenom niet dezelfde fou
ten te begaan. De pluimveebladen moet gy
lezen en bestudeeren, handboeken moet gy
raadplegen, en met andere liefhebbers moei
gy samenwerken, daarom moet gy een lid
worden van de pluimveevereeniging in uw
buurt, terwyl gy een bezoeker van de ten
toonstellingen moet worden, waar de keur
meesters en pluimveedeskundigen aan u
steeds den besten raad willen geven. Al
deze dingen zullen dan medewerken, dat gy
óók al de geheimen leert kennen, zoodat
het houden van pluimvee geen loterijspel
meer voor u zal zyn.
Dit was myn raad aan een jongmensch,
die toch óók zooveel lust had om pluimvee
aan te houden, en een en ander dan zóó uit
te breiden, dat hy later ook een eigen hoen
derpark zou hebben.
Begin met het beste; hetzij met een-dag
kuikens of jonge hennen. Begin nooit met
5 of 10 soorten gelijk, één sodrt; en blyf
daar voorloopig by, want elk ander soort
moet weer anders verzorgd worden.
Het hok moet naar de eischen des tyds
ingericht zyn, tochtvrij, goed dak, licht en
waar de zon in de donkere boekjes kan ko
menom alle ontuig te boetten om daar
hun boerdery te beginnen en vport te
zetten, ten koste van uw prachtig pluimvee,
en uw zak.
Begin met vroegbroed dieren, want gy
moet u nu gaan toeleggen, dat uw hennen in
den winter leggen. .Hier is het, waar het
voordeel van het houden van pluimvee be
gint. Voorloopig zult gy toch nog niet be
ginnen om pluimvee „alleen voor de mooie
vee ren" aan te houden.
l5e verzorging moet tip-top zyn, voeder
van het beste, gy kunt maar uitzoeken onder
de vele adverteerders in de pluimveebladen.
Het beste is steeds óók het goedkoopste; be
ter om iets meer voor iets veel beters te be
talen, dan rommel te voeren, dat niet deugt.
En voer dan op de rechte manier.
En gy weet...... groen voeder is niet al
leen wenschelyk, maar beslist noodzakelijk.
Hiervan kunt gy nooit te veel voeren het
houdt de dieren niet alLeen in een goede con
ditie, maar verhoogt de eierproauctie.
Verder bestaan er geen geheimen om
uwe vroegbroed kuikens tot winter-legsters
te maken.
Beter pluimvee en meer eieren biyve de
leuze.
RECHTZAKEN.
Malversatiën door een burgemeester.
Gisteren kwam voor de rechtbank te Dor
drecht in behandeling de zaak tegen L. E.
M. K., laatst burgemeester en secretaris der
gemeente Maasdam, beschuldigd van ver-
schilende malversaties gepleegd ten nadeele
der gemeente Maasdam. In totaal is frau
duleus op naam der gemeente aan leenin
gen afgesloten een bedrag van 130.009.
Er werd gewerkt met valsche handteekc-
ningen.
Beklaagde bekende by het vatoor, dat
er malversaties hebben plaatsfgehad. dat
hy daar mede aan schuldig is, dbkjiy brie
ven heeft geschreven en valsche stukken
beeft pnderteekend, doch blyft insisteeren
dat hy geen feiten meer weet of zich iets
herinnert van den inhoud der corresponden
tie. Tevens geeft hy aan onder invloed van
anderen te hebben gehandeld en noemt als
zoodanig den ovetrleden wethouder S., een
zekeren heer van W. en notaris M
De officier van Justitie achtte de feiten
bewezen, doch eenige clementie pioet ge
bruikt worden volgens conclusie der docto
ren, die beklaagde^ geestvermogens onder
zochten. De Officier eischte twee jaar ge
vangenisstraf met aftrek van voorarrest.
De verdediger, Mr. A. A. Mol, geeft be-
klaagde's middelmatige ontwikkeling aan,
diens moeilijkheden bij de vermeerclering
van bezigheden door den oorlog en het aan
vangen juist in dien tyd der malversaties.
Waar het geld bleef, is spr. een raadsel,
zooals voor ieder, daar bekl. zeer eenvoudig
leefde Tenslotte drong spr. aan op zeer
groote clementie bij de veroordeeling van
dezen beklaagde, daar zijn leven thans voor
goed gebroken is.
Na sluiting van het onderzoek werd de
uitspraaX bepaald op Vrijdag over 14 dagen.
ADVERTENTIEN.
TE KOOP een groot en solied
op mooien stand te GOUDA, met groote
kamers, ruime kasten, electr. licht enz. voor
den billijken prijs van 12.000.—.
Spoedig te aénvaarden. Dagelijks te zien.
Brieven nr. 2617 bur. van dit Blad. 15
Nidirlandscli Ondarwljzart Genootschap
Afdeeling GOUDA.
LEZING
op DINSDAG, 25 SEPT. a.s. des avonds
8 uur. in de benedenzaal van ,.De Reünie"
door den Heer
Hoofd eener Montessorischool te A'dam.
Onderwerp
De beteekenis van Montessori voor
het kind, de school en den onder
wijzer.
TOEGANG 1 0.25. 2626 16
Ingelanden worden herinnerd, dat
op 1 October de laatste
termijn van betaling van Rijnland.'^
bundergeld over 1923 zal verschij
BERICHT der ontvangst
van de
Dames- en Meisjeshoeden
LANGE TIENDEWEG 74
as- GOUDA, s-
öekefdaoodigta wiJU
uittv tKvchtiqing omtr
ooorhet
Skgarxe, Mi teil primo
vind! Ub/jons vtrwi/gd
mtittnonbegrvude/ituK
Kantoor GOlfOA.
OOSTHAVEN 58. TELEFOON 68:1.
KANTOORUREN 9—5. ZATERDAGS 9—1.
DINSDAG- EN DONDERDAGAVOND 7—8.
COMMISSIE VAN TOEZICHT:
W. J. DERCKSEN Jr., Gouda. I S. VINGERLING, Gouda.
Mr. R. RENSMA, W. VAN VLIET J.Czn.,
T. ZAAL Azn., Gouda.
Directeur: D. L. WAGENAAR.
69 aangesloten banken en bijkantoren en ruim 200 correspon
dentschappen. Girodienst met de voornaamste plaatsen
in Nederland.
3'/j
4
4*4
De Bank verschaft SPAARBOEKJES voor inlagen van
minstens 1.rente 4
Hrnlebyschrijving om de drie maanden. Absolute geheimhouding.
Neemt gelden a deposito.
1 dag opzegging
1 maand
3 maanden
Opent Rekening-Courant zonder berekening van provisie.
Incasseert wissels tegen scherp concurreerend tarief
Ifei? De satuaire bepalingen der Bank bieden aan hare clientèle
de grootst mogelijke zekerheid.
Correspondent voor REEUWIJK: P. KRAAN Sr.
Zitting Woensdag van 24 uur Reeuwijk No. 419.
t orrespondent voor WADDINXVEEN
M. D. BREMMER. Kerkweg 204.
Zitting Woensdagavond van 79 uur.
in GOUDA.
Wegens daling de»- Vleeschpryzen enorme verlaging van m(jn
alles onder Rijks- en Gemcentekeuring. iederen dug versefce voorraad. Stoort L' niet
aan praatjes, neemt proef en U blyft afnemer.
Hier een klein voorbeeld van enkele prijzen.
RUNDLAPPEN prima
EXTRA RIBLAPPEN
ROSBIEF
BIEFSTUK
RAUW NIERVET
ZUIVER GESMOLTEN RUNDVET
Tevens verkrijgbaar
eigen geslacht Varkensvleesch en alle voorkomende f(jne Vleeschwaren.
Klein vooHtieeld worstsoorten.
PRIMA ROOKWORST 14 cent per ons)
RAI WE METWORST 13 per pond
BOTERHAMWORST 16 1
Aanbevelend, E. FOLKERTSMA. Hooge Gouwe 7.
per 5 ons 60 cent.
80
65
50