oen.
l
ING
en
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, haastrecht, moordrecht, moercapelle, niec
WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enx.
Duitschland en de Ruhr.
Mo. 19345
Maandag 24 September 1023
02« Jaargang
•f
a
idenstand
MARKT 120.
l
r
ihaWasscborij
HET GELUK DER RIJKEN
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
i
2620 250
>n 680
en
I
H
(Wordt vervolgd).
,Zie
Br
Fijn»
■ijzen.
9806 80
s.
o
Pessimisme is meestal niet anders dan
mislukt optimisme.
RIS,
ÏUWERKERK.
2629 30
i,
verzorging
«es. r
FEUILLETOE.
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSÜM.
Nsdruk verboden.
Veel is van die invloed ten goede, echter
nog niet te merken. Uit de redevoeringen
Vrfrlag z(jn in Duitschland de nieuwe
posttaneven ingevoerd. Deze bedragen nu
voor brieven tot 20 gram 260.000 mark, bo
ven 20 tot 100 gram 360.000 m&rk, boven
100 gram 100.000 mark en*.; voor postpak
ketten tot 3 K.G. 460,000 mark; voor brief*
'kaarten 100.000 mark; voor gedrukte «tuk
ken tot 50 gram 50.000 mark, boven 100 tot
250 gram 400.000 mark, boven 260 tot 600
gram K.G. (tot 76.K.M.) 600.000 mark, bo
ven 75 tot 376 K M 1.200.000 mark, boven
375 K.M. 1.200.000 mark, boven 3 tot 6 K.
G. 900.000, 1.800.000, 1.800.00 mark.
BELGIE.
16 October sullen te Brugge 115 croupier»
terechtstaan,wegens overtreding, te Osten
de, van de wet op de hasard-spelen. Men
weet dat men in België niet meer mag
FRANKRIJK.
Een brutale berooving te Maraeille.
Te Marseille i» met buitengewone bruta
liteit op klaarlichten dag diefstal gepleegd
van 142.000 frs. Twee trambeèVnbten, met
142.000 fr». bij zich ter uitbetaling aan het
personeel van een der tramdepot», hadden
plaats genomen op het achterbalcon van
een tram. In een der drukste straten vielen
plotseling twee personen, die hen ongetwij
feld gevolgd hadden, hen aan, sloegen hen
‘neer, maakten zich meester van de geldzak
en verdwenen, voordat nog de passagier»
begrepen wat e» gaande was. Een der aan
gevallenen is hoogst ernstig gewond.
De beide aanvallers waren uit een auto
op de treeplank van de tram gesprongen.
Z(j zjjn spoorloos verdwenen.
ENGELAND.
Lord Morley, t
Een Reutertelegrant meldt het overlijden
van Ixird Morley.
De minister van arbeid heeft een verga
dering bijeengeroepen van de verschillende
partijen, welke zijn betrokken bij de uit
sluiting van de keitelmakers, die 21 weken
heeft geduurd en 60.000 scheepsbouwarbei-
ders werkloos maakte.
de millioenen wier teveel tenslotte reeds
(le diepste oorzaak der oorlogen schijnt te
Vezen uit de wereld te helpen.
Wie zal in deze nieuwe oorlogstechniek
het eerst beschikken over de mannen, die
de overwinning moeten brengen? Welk een
•Verandering kan zelfs een kleine uitvinding
6p dit gebied plotseling in de machtsver
houdingen in Europa brengen? Thans staat
bijvoorbeeld nog heel Europa machteloos te
genover de Fransche luchteskaders. Wat
iou Engeland thans kunnen beginnen tegen
«en Franschen luchtaanval? Zoo voor den
leek niet, niet waar? Ik kan den lener ech
ter vertellen, dat, toen ik deze vraag on
langs eens stelde aan iemand, die daar meer
<an af moest weten, ik het rustige antwoord
kreeg: „Voorloopig nog niet veel; maar als
tic teekenen niet bedriegen, dan zullen, vóór
al die Europeesche luchteskaders nog goed
ontwikkeld zijn, ze als oorlogstuig alweer
•Afgedaan hebben; die halen wij binnenkort
'netjes uit de lucht, branden wij naar be
eneden.”
Zal in zoo’n nieuw stadium der oorlogs
techniek Frankrijk nog over de meerder
heid op het slagveld kunnen beschikken?
IZal Frankrijk, in dezen nieuwen wedstrijd
tusschen de op verdelging»- en afweermid
delen zinnende geleerden, ook een klein, uit-
fcengereten Duitschland kunnen voor blij
ven?
Van welk nut zullen het dan de Roemeen-
Êche, Poolsche, Servische en Tsjechische la
boratoria zijn? En veel kon en kan men
den Duitschers afnemen. Maar hun techinici
en geleerden toch zeker niet?
Ziedaar een heele collectie vragen! Het
4s alles zeker nog heel problematiek en
vraag .Maar „prévoir c’est régner" en men
mag zich toch misschien afvragen, thanj&op
het moment, dat de technici al het naderen
de einde van de explosievenoorlog aankon
digen, of het geen gevaarlijke politiek van
Frankrijk en België1 is, om deze zestig mil-
lioentechnisch hoog ontwikkelde Duitschers,
die den haat nooit kenden, met dergelijke
middelen toch tot haat te brengen*
BUTTËNLANDSCH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Met ingang van heden zullen de Berlijn-
sche dagbladen gemiddeld 30 millioen mark
per week kosten.
„Roode” 1000 Mark biljetten.
In de Duitsch-Geldersche grensplaatsen
Is bij de bevolking een bijzondere navraag
naar bankbiljetten van 100 Mk. van vóór
den oorlog, (zoogenaamde „roode” mar
ken) waarvoor de liefhebbers zelfs eenige
hnillioenen mk. betalen. De regeering heeft
fevenwel bekend gemaakt, dat deze biljet
ten niet meer waard zijn dan andere der-
gelyke bankbiljetten en het verboden ia
meer in betaling te nemen dan de werke
lijke w&arde.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda ca omatreken (behooreode tot d«n beaorgkringi
1—6 regel* fl.30, elke regel meer fOM. Van hulton Gouda en dan beaorgkring:
1—6 regels L56, elke regel maar 040. AdveAeotütn in het Zaterdagnununer 20
bjjalAg op den prijs. Liefdadigheide-advertentièn de helft yen dea prga.
INGEZONDEN MEDEDKEL1NGKN: 1-4 regale /LM. elke regel aMar /LM. O>
de voorpagina 60 hooger.
Gewone advortenüfa on ingaaoadoa ■orfoiieoliagea M ooattaet tot aaar gaMdaooar*
den pr(js. Groote letton en randen worden berekend naar plaafarabate.
Advertentièn kunnen worden ingeaonden door tuaachankomat vaa «oliede boekhan
delaren, Advertentiebureau en oase Agenten en moeten daags vóór do plaataing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te atyn.
van elke aanzienlijke familie opkon^K
ging naar het Bureau der HeraldielqB
waar men hem verzekerde, dat hij zon
der eenigen twijfel tót dezelfde familie
behoorde als de bekende Forsites met
„i”, wier wapen bestond uit „drie
krullen rechts op een donkeren grond
van rood,” in de hoop, hem over te
halen het ook te voerey.
Swithin deed dit echter niet maar,
nadat hij zich verzekerd had, dat het
helmteeken een „fazant”, en het motto
„Voor Foraite” was, had hij den fazant
op zijn rijtuig en op de knoopen van
zijn koetsier laten plaatsen, en beide,
helmteeken en motto*, op zijn schrijfpa
pier. Het wapen hield hij voor zich, ge
deeltelik omdat hij meende nu hij
er niets voor betaald had dat het
Aanstellerij zou zijn om het op zijn equi
page te zetten, en hij haatte aanstelle
rij en gedeeltelijk omdat hij, evenals
ieder prartisch man in de wereld, een
geheimen afkeer en minachting had
voor dingen, die hij niet kon begrijpen
hij vond het zwaar te verteren
zooals het menigeen zal gaan „drie
krullen rechts, op een donkeren grond
van rood.”
Hij vergat echter nooit, dut men hem
had gezegd dat, indien hij er voor be-
betaalde, hij ook gerechtigd was het
wapen te voeren, en het sterkte hem in
zijn overtuiging, dat hij een gentleman
was. Onmerkbaar namen de overige fa
milieleden den „fazant”, en enkelen,
ernstiger dan de anderen, alléén het
motto aan maar de oude Jolyon wei-
ABONNEMENT8PRIJS: per kwartaal ƒ245, par week 17 coat, met Zondagsblad
per kwartaal 2.M, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 84L
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
btj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur.; Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545
feingsbond te Essen. Een onvoorwaardelljke
'overgave beteekent niets anders dan een
'zelfmoord, zoo schrijft hy in de Köln. Ztg.
Elke poging om tot een eervol vergelijk te
komen, juicht hy toe, maar geen volkomen
.onderwerping.
Naar de schrijver opmerkt zyn de eer
lijke pogingen der regeering-Stresemann
om tot overeenstemming te komen met de
'bezettende mogendheden tot dusver beant
woord met een koele, botte weigering. Maar
wat motet er gebeuren, als die pogingen hee-
lemaal niet tot het doel leiden? Geen en
kele Duitsche regeering zal er voor zijn te
vinden te capituleeren in dien vorm, dat
hierbij alle staats- en economische levens
rechten zonder meer worden prijsgegeven;
zy zou hieiby volgens Breddemann stuiten
op het vei'zet van het Duitsche volk zelf.
Volgens den schrijver zullen de millioenen
hoofd- en handarbeiders in het Roergebied
in geen geval zich op den duur bukken voor
een dictaat: zy zullen passief blijven, totdat
het hoogere doel het leven en de vrijheid
van het volk en zyn staatsgemeenschap
is gewaarborgd. De schrijver merkt op-
„De drang naar zelfbehoud van een cultu
reel ontwikkeld,, terecht op de resultaten
van haai' arbeid trotsche, bevolking kan
door brutale machtsmiddelen, wel intenser,
maar niet gebroken worden. Een redelijk,
eerlijk vergelyk met deze bevolking is te
allen tijde mogelijk.”
Tot zoover de beschouwing van den vak-
vereenigingsman, die de opinie weergeeft
van vele honderdduizenden Oiristelyk-natio-
nale arbeiders. De gezindheid der andere
arbeiders zal hiervan niet veel verschillen.
Alle hunkeren naar de opheffing van het
lijdelijk verzet, waarvan de begeleidende
verschijnselen waarlyk niet aantrekkelijk
zijn.
Zal Poincaré, nu hy de overwinning stel
lig nabij ziet, deze overwinning op een
schappelijke en verstandige manier kunnen
en willen exploiteeren Hy zal stellig' van
Stresemann'hetgeen blijkt uit de gezind
heid en de aanbiedingen van dezen laatste
veel gedaan kunnen krijgen, in elk geval
oneindig veel meer dafl van de vroegere
Duitsche regieringen. Een gebaar, dat een
bewijs zou zyn van tegemoetkomendheid
van Fransche zijde, zou Stresemann de ver
vulling zijner ook voor Frankrijk profijte
lijke taak stellig veel gemakkelyker maken.
Misschien en met deze hoop vleien ve-
lefi zich heeft het bezoek van Baldwin,
den Britschen premier aan diens collega
Poincaré te Parijs .eenigen invloed ten gun-
ste uitgeoefend.
HOUDSCHE COURANT.
vak r naar „The Bower,” en bleven*
langer.
Swithin was het eerst gekomen en,
zooals hij daar onbewegelijk in ’n rood
satijnen stoel met vergulden rug zat,
had het or veel van dat hij het langst
van allen zou blijven en als het sym
bool van den naam, dien Bosinney hem
had gegeven „de dikkerd,” met zijn
groote gestalte en grooten omvang, zijn
zwaar wit haar, zijn opgeblazen, onbe
wegelijk, gladgeschoren gelaat, zag hij
ei aartsvaderlijker uit dan ooit, dn de
zoo overtollig gemeubelde kamer.
Zijn gesprek was, zooals gewoonlijk
in den laatsten tijd, dadelijk op Irene
gekomen, en hij had geen tijd verloren
laten gaan om tante Juley en tante Hes
ter zijn meening te zeggen omtrent het
gerucht, waarvan hij gehoord had, dat
hel de ronde deed. Neen zooals hij
z ide het kon zijn dat zij wat coquet
was een mooie vrouw moet haar ge
noegen hebben maar meer dan dat
geloofde hij niet. Die coquetterie had
niet in het oog vallend», ze had te veel
gezond verstand, te veel juist besef van
wat zij üan haar positie en aan de fa
milie verplicht was 1 Geen sch hij
was op het punt te zeggen „schandaal”
maar de gedachte alleen was zoo on
gerijmd. dat |iij met zijn hand wuifde,
alsof hij wilde zeggen „maar laten we
daarover zwijgen
Aangenömen dat Swithin het geval
bekeek met het oog van é?n vrifeezel
wat was men waarlijk aan die fami
lie niet verplicht, waarin zoo menigeen
62) -
Er stonden daarom elf stoelen, een
canapee, drie tafels, twee kasten, on
telbare snuisterijen, en eefi groote, ou-
uerwetsche piano. En nu waren er me
vrouw Small, tante Hester, Swithin,
Jrmes, Rachel, Winifred, Euphemia, die
weer gekomen was om „Passion and
k Paregoric” terug te brengen, dat zij
onder de lunch had gelezen, en haar
intieme vriendin Frances, de docht r
van Roger (de muzikale Forsyte, die
liederen componeerde) één stoel was
er maar onbezet gebleven, uitgenomen
natuurlijk de twee waarop nooit iemand
Md en de eenige staanplaats werd
ingenomen dopr de kat, op wie de oude
Jolyon dadelijk trapte.
In deze dagen was het volstrekt niet
ongewoon voor Timothy om zooveel be
zoekers te hebben. De familie had al
tijd allen te zarnen, een diepen eer
bied gekoesterd voor tante Ann en
nu zij was heengegaan, kwamen zij veel
zoo goed voor zichzelf had gezofgd en
een zekere positie had verkregen En
als hij in sombere pessimistische oogen-
blikken de woorden „kleingrondbezit-
ler” en „van weinig beteekenis” had
gehoord in verband met zijn afkomst,
zou hij ze dan geloofd hebben
Neen In zijn binnenste koesterde en
liefkoosde hij de geheime theorie, dat
er hier of daar iets gedistingeerds in
zijn afstamming was.
„Het moet wel zijn,” had hij eens
tot den jongen Jolyon gezegd, voordat
deze den slechten weg opging.
naar on», wjj zijn vooruitgekomen 1 m
moet goed bloed in ons stroomen I”
Hij had veel van den jongen Jolyon
gehouden de jongen was op de Üiri-
versiteit in een goeden kring geweest,
had de zoons vgn dien ouden, ruwen
klant Sir Charles Fiste gekend één
van hen was ook een mooie schelm ge
worden, en er was iets voornaams aan
hem het was zonde en jammer, dat
hij weggeloopen was, met dat vreemde
meisje en nog wel een gouvernante!
Indien hij zoo moest weggaan, waarom
had hij dan niet iemand gekozen waar
mede zij voor den dag hadden kunnen
komen En wat was hij nu een as
suradeur bij de Lloyd men zei, dat
hij zelfs schilderijen maakte schilde
rden Vervloekt Hij had kunnen ein
digen als Sir Jolyon Forste, Bart, met
een zetel in het Parlement, en een
landgoed buiten f
Swithin, dfe 'den drang volgde, die
vroeg of iaat bij het een of andere lid
gerdf dit laatste te voeren, daar hij be-
w eerde, dat het maar onzin was en
Mal het, voor zoover hij kon nagaan
Mels beteekende.
Mtin de «oudere generatie was het
misschien bekend, aan welk groot his
torisch feit zij hun wapen ontleenden;
en als zij er toe gedwongen werden
ovei dit onderwerp te spreken, zouden
zij. liever dan een leugen te zeggen
zij hielden niet van leugens, daar, naar
hun gevoelen, alleen Franschen en Rus
sen zich daaraan schuldig maakten
in de haast beleden hebben, dol Swi
thin er op de een of andere manier de
hand op had gelegd.
De opheffing van het lijdelijk verzet. De Zondagsspeeches van Poincaré.
De 'Ryksregeering is voornemens ten
spoedigste besprekingen te houden met de
vertegenwoordigers van de bevolking uit het
bezette gebied en met de minister-presiden-
ten der verschillende Duitsche Staten.
Op grond van deze besprekingen zal de
Ryksregeering dan een beslissing nemen
over de opheffing van het lijdelijk verzet.
Gisteren beraadslaagden de Ministers reeds
over de brandende kwestie in het Ruhr ge
bied.
De „Vorwarts" dringt sterk aan op be
ëindiging van het lijdelijk verzet en ver
zwijgt daarbij niet dat bij de komemle di
plomatieke onderhandeiingen Frankrijk de
sterkste zal zyn. Daarmede zal, volgens het
blad, de Duitsche regeering rekening moe
ten houden. De democraten hebben zich gis
teren vóór de politiek van Stresemann in de
(Ruhrkwestie uitgesproken. Het bestuur der
democratische party heeft gisteren in een
Vergadering, waaraan partygenooten uit
alle deelen des lands deelnamen, een reso
lutie in dezen geest aangenomen. De tegen
stand komt van uiterst links en rechts. De
strijd der meeningen concentreert zich in
hoofdzaak op de vraag, wat als overgave
beschouwd moet worden. Daarbij komt ter
sprake een Zaterdag door de persafdeeling
•van de regeering gegeven vertfouwelyke
mededeeling, welke echter heden door een
Duitsch-nationaal blad openlijk besproken
wordt.
In deze officieuze mededeeling werd ge
zegd, dat ten aanaien van het Ruhrvraag-
stuk in het algemeen de voortzetting van
>het lijdelijk verzyt slechts een kwestie van
tactiek is. Dat moet zóó verstaan worden,
dat voor de Duitsche regeering over de
vraag, of het Rijnland en het Ruhrgebied
onder Duitsche souvereiniteit zullen blijven,
.geen meeningsverschil bestaat. Evenmin
over den terugkeer der uitgewekenen en de
invrijheidstelling der gearresteerden. De of
ficieuze uitlatingen zouden dus zóó geïn
terpreteerd moeten worHen, dat door den
tactischen maatregel van het opgeven van
het lydelyk verzet in het Roergebied ee,n
vijandelyke toestand zou worden geschapen,
tjjdens welken Frankrijk de van Duitsche
zijde gestelde eischer herstel van het Duit
sche gezag en herstel van de vrijheid der
bevolking, zou moeten inwilligen. De
Duitsch-nationalen achten evenwel ook dit
een volledige overgave. De Duitsch-natio-
nale partijleider dr. Hergt heeft op het gis
teren gehouden partijcongres te Mecklen
burg gezegd, dat de party bij het opgeven
van het lijdelijk verzet het kabinet-Strese-
mann het vertrouwen zal opzeggen.
Tegen een onvoorwaardelljke overgave
verzet zich ook de heer Breddemann. de
Voorzitter van de Duitsche Vakvereeni-
Een slachtoffer van de Lusitania.
Voor de commissie tot onderzoek van de
«chadevergoedingseischen, voortvloeiende
bit den oorlog, in Canada is een eisch tot
Schadevergoeding in behandeling gekomen
Van lady Allan, echtgenoote van «Ir Hug
Allan, den Canadeeschen kapitalist. De
eisch heeft betrekking op schade, door haar
in het j/iar 1915 by het zinken van de
f,lAHttfnia" geleden en loopt over een be
ll rag van 13.000 pond sterling, n.l. 6000
bond voor het verlies van persoonlijke be
zittingen, 5600 pond wegens het bekomen
Van lichamelijk letsel en 1500 pond voor
Kosten van medische behandeling.
Lady Allan heeft een heupfractuur
gisteren weer, zooals gebruikelijk, door
Poincaré gehouden, klinkt nog een zelfde
geluid als steeds te voren.
In een redevoering te Champenoux be
sloot hy aldus: „Laat de Duitschers hun
gang maar gaan .Wij zullen afwachten tot
zy zich zullen overgeven, hetgeen op han
den is. Wanneer zy boven den afgrond han
gen, behoeven zy daar nog niet in te vallen,
als ze maar erkennen de dwaasheid van hun
tegenstand en ons te kennen geven, dat zij
lindelijk den wil hebben om zich aan de
overeenkomsten te houden.
In een redevoering te Bois Ie Prêtre wees
hy er eveneens op dat de tegenstand die
door het Rijk werd bevolen hoe langer hoe
meer vermindert, hoe het ondersteunde ver
zet op niets moet uitloopen.
Duitschland, zoo sprak hij in Foul, dat
zonder eenige provocatie in den oorlog is
gegaan, heeft den oorlog verloren en moet
betalen .Wij zullen blijven \Vhar wij zijn,
en het zal niet lang meer duren of elk
vreedzaam volk en iedere man vart goede
trouw zal ons gelijk geven.
In het Hbl. bespreekt de medewerker Njj-
pels de mogelijkheid van een Duitsche re
vanche en hij komt naar aanleiding daar
van tot de volgende beschouwingen over de
oorlogstechniek in de toekomst:
De kruit- en erplosieven oorlog, die op
dien der zwaarden en harnassen der middel
eeuwen volgde heeft tot ongelooflijke din
gen geleid. Na de „Dikke Bertha’s, die de
forten van Luik in 1914 als speelgoed in
elkaar schoten, kwamen al gauw de „Lan-
ge Max’en”, die phaMastiache kanonnen
van Krupp, waarmee mdn gemakkelyk Am
sterdam of Rotterdam had kunnen bombar-
deeren vanuit het schietterrein bij Essen!
Deze ongelooflijke vuurmonden, die Parijs
beschoten, bestaan niet meer en geen is in
banden der overwinnaars gevallen. Zij wer
den by den terugtocht door de Duitschers
naar Duitschland teruggebracht en daar in
dunne schijfjes gezaagd. Maar de hersens,
di edeze monsters wisten te berekenen (die
•byv. precies wisten uit te rekenen hoe een
projectiel weer met den punt naar beneden
fcou omslaan, ergens meer dan 30 K.M. bo-
yen de aarde in dat haast luchtledige, waar
de aantrekkingskracht der aarde ópgeheven
is en het projectiel dus niet meer met die
garde mee ronddraaide, maar deze een heel
find op haar eentje had laten voortsnellen,
voor ze weer mee begon te draaien) bestaan
nog en zouden nog verder schietende, nog
grooter verwoestingen aanrichtende schiet
tuigen kunnen berekenen.
In de chemische en bacteriologische la
boratoria, in de proefwerkplaatsen der elec-
trotechnici, wordt reeds sedert lang ge
werkt aan de nog veel verschrikkelijker
aanvals- en verdedigingsmiddelen van den
koèkomstigen oorlog, aan de nieuwe, nog
«reel sneller en meer doodende middelen om
Onde| de jongere generatie werd het
geval met een gepaste besrheldbnheid
omgeven. Zij wenschten de gevoelens
vun hun oudere familieleden niet te
kwetsen, noch zichzelf belachelijk te
gevoelen, en voerden eenvoudig het
wapen
„Neen,” zeide Swithin, „hij had de ge
legenheid gehad zelf te oordeelen, en
volgens hem, was er in haar gedrag
tegenover dien jongen „Boekanier” of
Bossiney. of hoe zijn naam ook mocht
zijn niets verschillends van de wijze,
waarop ze hemzelf behandelde, ja, hij
z^(i eer zeggen
Maar hier maakte het binnenkomen
van Frances en Euphemia ongelukkig
een einde aan het gesprek, want Alit
was geen onderwerp, dat ten aai»&-
rc van jongelieden kon besproken wór
den.
