Blad.
I
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEl’
WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, ena.
No. 15350
82*Jaargang
EERSTE BLAD.
lit Blad.
Pelterijen - Fluweelen
Stoffen.
£00N
HET GELUK DER R'JKEN
‘Uitwen
Zaterdag 29 September 1923
Woorden en Daden.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Kleeding naar Maat
GROOTE SORTEERING
In
MANTELS - KINDERMANTELS
tde
G.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
MARKT 16
GOUDA
2696 25
poort over deu Vijver zal mogelijk zijn.
•I
a bö ANTON
(Wordt vervolgd).
tt toon, Gouda.
eren,
kjes
het eenvoudig
enuwkracht oji-
jr sterke zenu-
elken da<r één
Liefst een uur
is het beste
van de neuras-
en al hare ge-
VRAAGT STALENCOLLECTIE.
OUD A.
itionalen Band.
«61
NAMAAK.
Co.
Den Haag.
FEUILLETON.
(THE MAN OF PROPERTY)
dHor JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Mevr. J. P. WESSELTNK—VAN ROSSÜM.
Nadruk verboden.
shen. Gelukkig
n tijd die zoo
Ie zenuwkracht
J. DE MOL EN ZOON
Turfmarkt 75 Gouda
Telefoon 418
3t per flesch
2 fl. 21.—.
Apothekers en
kan uitspreken /lat wil meestal zeggen, zich
rekenschap heeft gegeven van eigen wezen
en willen en van het wezen en willen der
wereld, omdat dit bewustzijn ten slotte een
onafwijsbare voorwaarde is voor den voor
uitgang der menschheid. Wanneer we ech
ter aan woorden, tegenover daden gesteld,
hier waarde toekennen, dan is het niet in
de eerste plaats, omdat deze woorden het
bestaan van een hoogeren graad van be
wustzijn kunnen aanwijzen kunnen al
leen, hoor! maar omdat we ze hier zien
als den vonn, waarin iemand zijn innerlijk
heid aan anderen tracht te openbaren, ais
de uitdrukking van zjjn willen en bedoelen
dus tegenover de uitdrukking van zijn sla
gen, dat we in zijn daden te zien nebben.
En hiermee zijn we, dunkt me, aan de kern
der kwestie, dat iemand ’s moreele waarde
niet gemeten kan wonden aan wat hij tot
stand brengt, maar aan wat hij wil en be
doelt. Het ib de zuiverheid, de eerlijkheid,
de oprechtheid zijner bedoelingen, die den
mensch ,als individu, zijn moreele beteeke
nis geeft
Ik spreek hier opzettelijk van moreele
waarde en moreele beteekenis, omdat men
dit doen kan zonder restricties te maken.
Toch zou men nog verder kunnen gaan en
ook zijn volle geestelijke, zelfs zijn maat
schappelijke waarde er in betrekken, mits
men de voorwaarde stelle, dat hij ook gees
telijk sterk genoeg is z|jn willen en streven
buiten zich zelf te brengen, er uitdrukking
aan te geven ih de wereld der tastbare din
gen, dus door daden, maar ook b.v. door ge
schriften .kunstwerken en dergelijke. Het
resultaat van iemand’s willen en streven
kan op zich zelf natuurlijk nooit eenige
waarde aan zijn persoonlijkheid geven, om
dat hij dat resultaat nooit enkel dankt aan
zichzelf gnaar allerlei omstandigheden mee-
of tegenwerken en zelfs de tijd, waarin of
de plaats waarop iemand leeft, van beslis
senden invloed kunnen zijn. Maar wel is het
natuurlijk waar, dat een willen en bedoelen,
dat op geen enkele wijze zich vertastbaart,
niet buiten den persoon treedt, voor de
Maatschappij zooal eenige, dan toch slechts
geringe positieve waarde kan hebben en dat
dit op geen enkele wijze kunnen verwezen
lijken van zijn bedoelingen een tekort in de
persoonlijkheid moet doen veronderstellen,
dat aan zjjn geestelijke waarde afbreuk doet
Zijn moreele waarde behoeft er echter niet
door aangetast te worden.
Maar een dergelijk geheel zonder uitwer
king blijwen van iemand’s willen en bedoe
len zal zeker zelden voorkomen. Wanneer
het zoo lijkt, komt het veelal omdat nien
niet nauwkeurig genoeg toekijkt. Dat de
t
Er leeft in het volk, dat wil zeggen onder
do eenvoudigen, ongeletterden ondèr ons,
een instinctmatige afkeer van „mooie praat
jes”. Dit wantrouwen gaat zelfs zoo ver, dat
men iemand, die alles heel mooi weet te zeg
gen, die alles duidelijk kan beredeneeren,
reeds daarom niet geheel vertrouWt En dit
feit toont reeds ,dat er achter dezen afkeer
nog iets anders schuilt dan het instinctieve
geloof /lat wie behoefte heeft of zich moeite
geeft, alles zoo mooi te bepraten, zich voor
het volbrengen ,van daden wel niet bijster
'zal inspannen. De vrees van de eenvoudi
ger! van geest, om er tusschen genomen te
worden door,wie ze als den,knapperen meer
nog als den gladderen, 'den handigen er
kennen moeten .spreekt er zich in uit. Maar
toch komt in dezen afteer van veel gepraat
ook de gedachte tot uiting, dat het niet op
de woorden, maar op de daden aankomt.
„Let op m|jn Woorden, maar niet op m|jn
daden”, zegt men daarom wel spottend van
zulke mooipraters. Het voelen en denken
dat er zich in openbaart, is begrijpelijk.
Maar toch komt het mij voor, dat men met
dezen eenzijdigen eisch vin daden de men-
schen gemakkeljjk van de w|js brengt en
dat men de werkelijke moraliteit en het
geestelijk leven er geen dienst mee bewijst,
niet alleen omdat men den menschen «en
verkeerde maatstaf in handen dringt b|j het
beoordeelen van de menschen en de maat
schappij, maar vooral ook omdat men de
ontwaking van een zuiverder bewustzijn en
den groei van een eerl|jker samenleving er’
mee tegenhoudt. Want het is'’niet waar, dat
het alleen op de daden, zelfs niet, dat het
in hoofdzaak op de daden aankomt. Zeker,
daden vertegenwoordigen een kracht in de
wereld der tastbare dingen. Maar ook ge
dachten doen dat dn veel sterker mate dan
men vermoedt en z|jn toch altijd ten slotte
de onvermijdelijke oorzaak van alles, wat
er ook in daden aan groots en edels in do
wereld tot stand komt. Toch is dat hier niet
de hoofdzaak. Het gaat er hier om, dat de
waande der dingen, van moreel standpunt
gezien, niet schuilt in hun effect, hun uit
werking, maar in hun innerlijke beteekenis.
Aan „mooipraterjj”, wanneer het werke
lijk aleen mooiprater!) te, dat wil zeggen
woorden, waarin niet iemand’s innerlijk,
zijn denken en willen en bedoelen rich uit
spreekt, hebben we natuurlijk niets. Maar
wel hebben we er wat aan, dat iemand zich
Menigeen veracht het despotisme alleen
omdat hij zelf niet despoot kan optreden.
67) -
Toen verschenen drie of vier van
francie s minnaars, de een na den an
der. zij had ieder doen beloven vroeg
te komen. Zij waren allen gladgescho
ren en levendig, met die eigenaardige
levendigheid voor jongelieden, die kort
-pay uojïhnsuojj aj jqaojui unq uapapM
de i gedaan.
Zij schenen zich niet in het minst om
elkaar te bekommeren, droegen hun
dassen wat' opgewipt aan de punten,
hadden witte vesten aan, en sokken
met een sierlijk bewerkte klink er in.
Allen hadden den zakdoek in een hun
ner manchetten gestoken. Zij liepen op
gewekt, ieder gewapend met een aan
genomen vroolijkhid, alsof ze gekomen
y-aren om groote daden te verrichten.
Hun gelaat had, als ze dansten, niets
van de traditioneele plechtige uitdruk
king van den dansenden Engelschman;
hef was onbetrouwbaar, bekorend, min*
wam ze sprongen en draaiden hun
partner snel rond, zonder pedante aan-
ABONNEMENTSPRIJS: pr kwartaal f 2.25, por week 17 cent, met Zondagsblad
per ^wartaal 2.90, per week 22 eent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Frasco per poet per kwartaal ƒ3,15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT II, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, don boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux «ijl» dagelijks geopend van 96 uur.; Administratis Tal. Int. 82;
Redactie Tel. 545
werkelijke bedoelingen niet geheel tot uit
drukking komen ,is veelal afhankelijk van
de omstandigheden, waarop hij geen invloed
kon uitoefenen of die hem te sterk bleken,
vaak ook van eigenschappen of gaven die
hem in den weg zaten, maar die aan zijn
moreele waarde geen afbreuk behoeven te
doen. Ieder mensch is een samengesteldheid
en heeft naast superieure of inferieure
eigenschappen, zwakheden en sterken. En
het kan zijn, dat iemaiuL die geestelijk zoo
wel als moreel sterker 4» en honger staat
toch door zeer bijzondere trekken van zijn
wezen niet in staat is te doen, wat iemand,
die z|jn mindere is ,lukt. Daarom blijft het
waar,, wat dfe Noorsche schrijver Bjomson
in een van zijn drama’s gezegd heeft: de
menSch moet beoordeeld worden naar zjjn
wil tot het goede en ware. Daarin alleen
heeft men een zuiveren maatstaf, wanneer
het om geestelijke en vooral om moreele
waarde gaat. Het is de adel der bedoelin
gen, die het karakter adelt. Maar het «|jn
immers ook juist de' edelste en hoogste be
doelingen, die het moeiltfkst te verwezen
lijken zijn.
De menschen moesten dit beter begrijpen.
De samenleving zou er eerlijker en zuiver
der en dus ook beter door worden. Laten we
daarom beginnen met niet zoo smalend over
woorden te praten en daden te elschen. De
woorden^ mits komende uit Het hart, zijn
het .waarin iemand’s werkelijke wezen rich
het zuiverst kan uitdrukken.
DCLXX1X
lil December vau het vorig jaar werd
eindelijk een begin gemaakt met de af
braak van de huizeu langs de Gevan
genpoort, waardoor de oude eu jaren-
siepende kwestie van den verbindings
weg in verband met den Hotijver ac-
cuut werd. Met grooten spoed werd (je
albraak voltooid den aannemer was
Lef mes op de keel gezet want hij
kreeg slecht( tachtig werkdagen tijd en
een boete dreigde voor lederen dag
dat hij later gereed mocht zijn.
De aannemW kwam op tijd, gereed
ue nieuw ontstane grond werd keurig
opgehoogd en ieder die dagelijks door
oen muizenval heen moet -^d. w. z.
onder de Gevangenpoort hoopte al
op hel uur dat 'hij langs den majestu-
edken vijver zou gaan Maar men had
bifiten dn autoriteiten gerekend. De
nieuwe weg werd met prikkeldraad af
gezet en flink-statig zelfs zoodat geen
Haagsch hondje het zelfs zou wagen
zich te vermeien op het pieuwe pad.
Bijna drie maanden later besloot de
gemeenteraad tot aanleg van den ver
keersweg. Het besluit viel in afwijking
►van het voorstel van het dagelijksch be-
sluur Wij zijn thans weer vier maan
den verder en nqg niets is gedaan om
bet werk aan te vangen. Als dit geen
opzettelijke sabotage 1» van de zijde
van het gemeentebestuur dan lijkt
het er wel veel op 1 In een groote ge
meente zou men verwachten dat derge
lijke kleine streken nfet voorkwamen.
Men "ziet nu dat een groote stad ook
wei eens klein kan zijn in die dingen
waarin kleine steden zoo vaak klein
plegen te zijn.
Van de Gevangenpoort gesproken....
ook dat vraagstuk is niet opgeiost. Men
weet dat er ook stemmen zijn opge
gaan om dit schandehuis van onze va-
derlandsche historie te sloopen. In 1873
heeft het niet veel gescheeld of het
was daartoe gekomen. In de Tweetje
hamer stelden toen de heer Van Eek
voor geen gelden beschikbaar te stel
ten voor restauratie, hetgeen gelijk te
begrijpen valt, hetzelfde was als eBn
doodvonnis. Het is toen alleen aan den
minister van binnenlandsche zaken en
den heer Wintgens te danken (of te
wijten) geweest dat derestauratie wel
is doorgegaan. De minister daverde de
woorden „wanneer de natie haar his
torische monumenten minacht komt zij
er allicht toe haar historie te vergeten
en een volk dat .daartoe komt, zou
gevaar loopen zijn recht op een zelf
standig bestaan te verliezen”.
Dat klonk, niet waar Een historisch
monument is wel de meest eufemisti
sche benaming voor de gevangenpoort,
de James’ Emily, Rachel, Winifred
(Dartic was achtergelaten daar hij bij
ten vorige gelegenheid te veel cham
pagne bij Roger1 had gedronken) en
Cicely, de jongste, voor wie het haaf
debuut was en achter hen volgden in
een huurrijtuig Soames en IrenÓ; die
in het ouderlijk huis hadden gedineerd.
Al deze dames hadden schouderbe
dekking en geen tulle aldus direct
toonende, doojr epn vrijmoediger ten
toonstelling van vleesch, dat zij van
de meer chique zijde van het Park
kwamen.
Soames, die zich dadelijk van de dan
sers afwendde, nam een plaats in te
gen den muur, daar stond hij met zijn
gewonen, lichten glimlach alles op te
vemen. Wals na wals begon en eindig
de paar na paar ging met lachende
lippen voorbijhij hoorde gelach en
brokstukken van gesprekken of zag
paren met opeengeklemde tippen, en
oogen, die de menigte doorzochten of
eenige met stifle, halfgeopende lippen,
en oogen, die op elkaar gericht wa
ren. En de geur van feestelijkheid, de
welriekendheid van bloemen en haar,
van parfums waarvan vrouwen houden,
.steeg verstikkend in de hitte van den
maar een- pzcmernacht omhoog.
Stil, met iets van minachting in zijn
glimlach, scheen Soames niets op te
merken maar nu en dan vestigden
zich zijn oogen, als zij vonden wat zij
zochten, op één punt in de bewegende
menigte, en de glimlach stierf op zijn
lippen.
Maar, nadat de jonge man had ge
mompeld, dat „het warm was”, en ver
trok, verviel- zij in haar houding van
nopelooze verwachting, en tot haar ge-
duldigen, zuurzoeten lach.
Moeders, die haar gelaat langzaam
met een waaier afkoelden, sloegén haar
dochters gade, in haar oogen was de
gpheela geschiedenis te lezen van hef
geiuK dier dochters- Wat haarzdlf be
trof daar uur aan uur, dood-ver-
moeid en stil te fitten, of kraippachtig
.-te praten wat kwam het er op aan,
zoolang de meisjes een goeden tijd had
den I Maar om haar verontzaamd te
zien, of voorbijgaan 1 O, zij glimlach
ten, maar haar oogen staken als de
oogen van een beteediguen zwaan zij1
verlangden er naar den jongen Gathe-
cole te grijpen bij het eind van zijn
mooie pantalon, en hem naar haar
dochters te trekken, die vlegel!
En al de wreedheid, en de hartheid
van het leven, de pathos ervan, en de
ongelijke kanten verwaandheid, zelf
vergetelheid en geduld, waren tegen
woordig op het slagveld van deze bal
zaal in Kensington.
Hier en daar waren ook minnenden
met zooals de aanbidders van Fran-
tie, een eigenaardig soort, maar een
voudig minnenden bevende, blozen
de. stille, die elkaar trachtten te ont
moeten, en aan te raken in de verwar
ring van den dans, en nu en dan met
elkaar dansten en den toeschouwer
troffen door het licht in hun oogen.
Geen seconde voor Hen uur kwamen
dacht voor den rhythmus van de mu
ziek. Zij keken naar de andere dan
sers met een soort luchtige minachting
zij, de lichte brigade, de helden van
een honderdtal Kensington „the-dan-
sants” van wie alleen de juiste ma
nier, en glimlach, en pas, te verwach
ten was.
Hierna stroomden de overige gasten
binnen de chaperonnes plaatsten zich
lang, den muur tegenover den ingang,
daar door het rustelooze element het
gedwarrel in het andere vertrek ver
meerderd werd.
Mannen waren schaarsch, en muur
bloemen droegen haar eigenaardige,
aandoenlijke uitdrukking een gedul-
digen, zuurzoeten glimlach, die scheen
te zeggen „O, neen 1 versta me niet
verkeerd, ik weet, dat u niet maar mij
toekomt. Dat kan ik ternauwernood
verwachten En Francie pleitte met
een van haar minnaars, of met den een
o! anderen onervaren jongen man: ,.om
mij plezier te doen, laat ik u eens
voorstellen aan mejuffrouw Pink, ze is
werkelijk zoo’n aardig meisjeEn
dan bracht ze hem en zei „Mejuf
frouw Pink meneer Gathercole. Kunt
u hem nog een dans geven Mejuf
frouw Pink glimlachte dan gedwongen,
kleurde een 'beetje, en antwoordde
„Ik geloof het wel f” En terwijl ze
haar leeg balboeKje bedekte, schreef zij
den naam Gathercole, terwijl ze dien
hayjstochtelijk spelde, daar, waar hij
voorstelde, zoo ongeveer de tweede
extra.
1 lu
maar""er zijn nu eenmaal monumenten
me leelijk zijn De tweede Kamer
besloot met <10 tegen 21 stemmen tot
rcsiauratfe van de Gevaugonjxiert. Het
waren vooral de neereii ue oiuerz eu
bosboom die.daarvoor geijverd aadden.
inans zal de restauratie pas geheel
lot stand gebracht kunnen worden, uu
de huizon die tegen ue poort zijn aan
gebouwd gesloopt zijn. De poot vun de
poort die waarschijnlijk ouulijds aan
het water stond, komt nu weliswaar
lungs dep weg muar het uitzicht uit de
poort over deu Vijver zal mogelijk zijn-
Up de slaalsbegrooling voor kunsten
en wetenschappen zagen we geen post I
uitgetrokken voor deze restauratie zoo-
dal te vreezen valt dat al mocht het ge-
uieeiitebestuur oen einde maken aan de
schijnbare sabotage ten opzichte van
den aanleg van een verkeersweg, toch
de leeiijke poot van de poort nog ge-
ruimen tijd blijft bestaan, fa
Zoo ziet men dal het in.’^en Haag
u» de onmiddellijke omgeving van hot
binnenhof niet mogelijk is een kleine
vcinudermg tot stand te brengen. Wie t
mocht meenen dat wij hier in den Haag
(jicht bij het vuur der regeerthg zittend
ons lékker kunnen warmen, vergist
zich deerlijk.
Snuffelend in oude geschriften over
het Gevangenpoort-vraagstuk,stuiten
wij ook op een grimmige opmerking in
één der bladen over de Tweede Ka
mer
„In de Tweede Kamer aldus lazen
wij, „is Woensdag besloten den post
voor de stenografie met f 600 te ver-
hoogen. Er zal een tiende stenograaf
worden aangesteld^
En de grimmige recencent schrijft er
onder „Het zou nog beter geweest
zijn aJs men besloten had,het gepraat
in de Kamer met een tiende te vermin
deren.
Dat wau in 1878.
Is de toestand thans na 50 jaar an
ders
Ten slotte het derde punt uit hetzelf
de jaar.
Men kent dè geschiedenisvan het
standbeeld van Willem II ophel Bui
tenhof. Het zal eindelijk verdwijnen en
vervangen worden /foor een ruiter
standbeeld.
Reeds in 1£73 pleitte Van Vleten
Hij danste niet Eenigen dansten met
hun vrouwen zijn,gevoel voor' „den
vorm” had hqm, zóólang zij getrouw
waren, npoit toegeslaan met Irene tte
tiahsen, en de god van de Forsytes al-,
teen kon zeggen, of dit een verlichting*
voor hem was, of niet
Zij ging' voorbij, terwijl ze met ande
re mannen, danste, en haar iriskleuri-
ge japon van haar voeten wogzweefde.
Zij danste goed. Hel v«rv«elde hem de
vrouwen met een zuren lach te hooren
zeggen „Wd danst uw vrouw mooi,
meneer Forsyte het is een genot om
naar haar te kijken,” het verveelde
hem. met een zijdelingschen blik te be
antwoorden „Vindt u?”
Een jong paar in zijn buurt bewoog
om de beurt een waaier snel heen en
weer, en veroorzaakten daardoor een
na^ngenamen tocht Francie en een
van haar minnaars stonden dichtbij.
Zij spraken over liefde.
Hij hoorde de stem van Roger, die
achter hem een opdracht omtrent het
souper aan een dienstmeisje gaf. Alles
was zeer tweede rangs Hij wilde, dat
hij niet was gekomen I Hij had Irene
gevraagd of zij wenschte, dat hij méé
ging ze had hem geantwoord met dien
razendmakenden glimlach van haar
„O, neen f”
GOUBSCHE COURANT.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «o omstreken (beboerende tot den bezorgkrinAÈ
i5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.26. Van buiten Gouda en den besorgkrn*
1—5 regel* 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentifen in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. LiefdadigheidH-adverteutieo de helft van den prijs-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1-4 regels 04, dke regel Mr /IM O>
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentifci en ingezonden mede deel ingen bij contract tot aear geredaceer
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaataraimto.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuRKhenkomst van nollede boekhan
dolaren, Advertentiebureaus en onte Agenten en moeten daags vóór do plaatsing
het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname voraekera te sfjn.
So
