NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, nieu
WERKERK OUDERKERKOUDEWATER, RËEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enx.
Maandag 22 October 1023
No. 15369
62*Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
I
u
HET GELUK DER RIJKEN
De Rijnland-Republiek uitgeroepen.
Rusland
van
Neder.
de
Gisterenmiddag werd in het ministerie
- ik sta
(Wordt vervolgd.)
Doe de dei
-ar open
van Financiën te Berlijn de Duitsehe rente-
bank gegrondvest.
De minister van Financiën Luther heeft
by deze gelegenheid een korte toespraak
gehouden.
munisten de militaire hulp
«ouden kunnen inroepén.
King wensoht, dat Coolidge «onder dra
len een internationale conferentie «al bij
eenroepen en als Frankrijk weigert daar,
aan deel te nemen, van die weigering geen
notitie «al nemen.
'sblad
üedt.
FEUILLETÜM.
(TUB MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Hwr, J. F. WBSSEUNK—VAN ROSSOM.
Nadruk verboden.
ding aan. Zij wordt op de hoogte der ge
beurtenissen gehouden door den Belgischen
rioogen Commissaris, Koiin Jacquemyns,
die op dit oogenblik te Aken vertoeft De
Belgische troepen zijn niet tusschenbeide
gekomen, daar de orde niet is verstoord.
Van de eerste betoogingen der separatisti
sche beweging af heeft de Belgische regee-
ring haar vertegenwoordigers in Duitsch-
land order gegeven, zich van interventie te
onthouden, daar de Rynlandkwestie tus-
schen de Rijnlanders zelf moet wonden uit
gemaakt. De Belgische regeering zal zich
slechts in den toestand mengen, wanneer
het probleem zal wonden gesteld van de
nieuwe situatie in het Rijnland in verband
met de kwestie van het herstel.
De Belgische Regeering neemt tegenover
de Rijnrepubliek te Aken een gereser
veerde voorzichtige en strikt neutrale hou-
ADVERTENTIEI’RIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den becorgkring)
1—6 regels ƒ1.80, elke regel meer /UÜ15. Van buiten Gouda en den bexorgkring:
15 regels l.öb, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnunanner 20
beslag op den prijs. Lieidadighekis-advertentiën de helft van den prys.
INGEZONDEN MEDEDELINGEN 1—4 regels ƒ2.06, elke regel meer ƒ0.60. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen b(j contract tot «eer gereduceer-
den prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaschenkomat van soiiede Boekhan
delaren, Advertentiebureau* en onze Agenten en moeten daags vóór do plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te «yn.
BU1TKNLANDSCH N1BUWS.
1 ENGELAND.
De Prins van Wales uit Canada terug.
De prins van Wales is gisteren te Lon
den teruggpkomen van «ijn vacantinrels
naar Canada. Een ontzaglijke menigte be
groette hem met enthousiasme aan het
Waterloosstation.
De prins die er «eer goed uitaag, «eide
dat hij een prachtigen t(jd had gehad.
Mnzarijk te Londen.
Dr. Masaryk, president der Isjecho-
Slowaksche republiek an dr. Benesj, mi
nister-president, kwamen Zondagmiddag te
Londen aan.
Onder de velen die hen verwelkomden
was do verteenwoordiger van den konipg.
RUSLAND,
Het Finsch-Russische conflict.
Tschischerin heeft in een nota het voorstel
van Finland aangenomen om door een ge
lijkgerechtigde grenscommissie het incident
door den moord op Laworow ontstaan, te
laten onderzoeken.
H heeft echter tegelijkertijd «wart
eischen tegen Finland aangekondigd
De Msurendag.’
Een wetsontwerp is afgekondigd, dat
de zesurendag voor bepaalde categoriën
van arbeiders welke onder den grond ar
beiden, verplichtend maakt.
nel cumuct van de Kykuregeering met
Beieren worut er ook ai niet beter op. De
Beiersche Regeering is er zelis than* toe
overgegaan net ontslag door de Kyksre-
georuxg gegeven aan von Lossow ais mili
tair commandant te beantwoorden met de
oenoeming van von Lossow tot Beiersah
commandant en Opdracht gegeven dat het
Beiersch gedeelte van de Kyksweer plech
tig den eed aan Beieren moet afleggen.
Deze maatregel wordt bekend gemaakt
in twee afzonderlijke proclamaties aan het
Beiersche volk waarin een beroep wordt
gedaan op de noodzakelijkheid om rust en
orde A Beieren te handhaven.
Wel heeft de Kyks-MJnister van Arbeid
Brauns te München geprobeerd bemidde
lend op te treden maar zijn pogingen ble
ven zonder resultaat.
Uit alles blijkt dat de Beiersche regee
ring, alles wat de rijksregeering doet, vol
komen negeert. Zoo is er niet de minste
notitie genomen, dat president Ebert ge
neraal Kress van Kressenstein benoemd
heeft tot oipvolger van Von Lossow, in
diens 'positie by de rylcaweer, en de Beier
sche regeering heeft uitgenoodigd, een op
volger voor te stellen voor generaal Von
Lossow, als militair bevelhebber in Beieren
In een mislukte poging kan meer
kracht, meer genialiteit zijn, dan in een
schitterende overwinning.
juupige regeering in nanoen gegeven van
oen voorzitter uer piaatseiyke party, den
neer A. uecxers. waarop zyn overar in ue
o cao proclamaties aangepiaat, waarin de
oevoiking medeaeeiing weru gedaan van
net reit en üeze verzoent werd zich by de
oeweging aan te siuiten. „Einueiyk is ue
tyd daar", luiude ue aantier van een der
proclamaties, „dat Kynland zien bevrijden
Kun van het Pruisische juk. De Pruisische
regeering is aigezet. 'xhans breekt een tyd
van vrede en rust aan voor het Ryniand-
sche volk, in vrede en vriendschap willen
wy met de omliggende volken leven. Ge
daan is het met de Pruisische methode.
Op een ander groot manifest wordt ue
bevolking mededeeling gedaan, dat elke te
genstand tegen de nieuwe regeering met
de wapenen onderdrukt zal worden. „De
nieuwe regeering”, staat daarin, „zal voor
arbeid zorgen en ook levensmiddelen zullen
voldoende beschikbaar gesteld worden.
Plunderingen en ordeverstoringen zyn
streng verboden.” De proclamaties zyn ge-
teekend door den heer Deckers en Dr. Gut-
hart, een geneesheer uit Aken
Later werden nog enkele andere gebou
wen bezet
De geheele bezetting geshiedde in een
minimum van tyd en had zonder bloedver
gieten of ongeregeldheden plaats.
In het telegraaf- en telefoonkantoor na
men de dienstdoende beambten de zaak
zeer lakoniek op. Zy gaven de toestellen
over en verlieten, daar het telegraaf- en
telefoonverkeer verboden werd, de bureaux.
Toen de .bevolking ontwaakte was de ge
heele omwenteling geschied. De inwoners
van Aken namen de situatie nogal kalm op.
Het tramverkeer vond ongestoord plaats,
café's worden gesloten, theaters en bios
copen waren geopend. De politie doet haar
dienst als gewoon en heeft de gewone pos
ten voor de officieele gebouwen ingetrok
ken. Voor deze gebouwen staan separatis
ten op wacht. Zy zyn freojbaar aan een
rood-witegroenen armband. Wapens dragen
zy' niet, ten minste niet zichtbaar. De
nieuwsgierigen worden door hen op een af
stand gehouden.
Vandaag zullen de aanhangers der Re
publiek uit Aken zich naar Gladbach en
Duisburg begeven als een leger zullen wij
optrekken, zoo verklaarden de aanhangers
van deze nieuwe Republiek, om onze broe- I
ders van het Pruisische juk te bevrijden.
loola. Hij geloofde het ook nu niet. Het
seneen nem ongeioonijK. Hij haa riet
geyoel alsof hij voor altijd zijn macht
lol oordeeien had verloren, indien zij,
zoo zacht en meegaand aid hij haar ul-
tijd beoordeeld had, dezen uoelisien
slap kon nemen, wat zou er dan niet
Kunnen gebeuren"*?
Dan vroeg hij zich weer ai, ot zij
4»jet met Bosinney samenspande. Hij ge
joolde dat niet, hij kon zoo n reden
voor haar gedrag niet vinden de ge
dachte moest onder de oogen worden
gezien.
Hei zou onverdragelijk zijn in de
noodzakelijkheid te komen, om met zijn
huwehjks-verhouding tot een publiek
bezit te maken. Bij gemis aan de méést
overtuigende bewijzen Bloest hij nog
steeds weigeren te geiooven want hij
wilde zichzelf niet straffen. En al dien
tijd geloofde hij het in zijn hart.
Het maanlich wierp een grijsachtige
tint over zijn gestalte, zooals hij ge
kromd tegen den muur van de trap zat.
Rosinney had haar lief. Hij haatte
den kerel, en zou hem niet sparen. Hij
kon, en zou weigeren, een stuiver te
bataten boven de twaalfduizend en vijf
tig pond de uiterste grens, die in de
briefwisseling was vastgesteid of be
ter, hij zou betalen, en hem in rechten
vervolgen voor schadevergoeding. Hij
zou naar Jobling en Boulter gaan, en
hun de zaak in handen geven. Hij zou
den armen bedelaar rulneeren I En
plotseling wat kan er niet een ver
band tusschen de gedachten bestaan
viel hem ui, dat Irene ook geen geld
had. Zij waren beiden bedelaars. Dit
gai hem een vreemde voldoening.
De stilte werd verbroken door een
zwak gekraak, dat door den muur heem
klonk. zij ging eindelijk naar bed.
droom maar blij en aangenaam 1 Indien
ze de deur wijd opendeed, zou hij nu
niet binnengaan I
Maar zijn lippen, waarop een bittere
glimlach lag, vertrokken zenuwachtig
hiJ bedekte zijn oogen met de handen.
Het was al iaat den volgenden mid
dag toen Soa mes, voor het raam in <lq
eetkamer, somber neeraag -p het squ
are.
Het zonheht overgoot nog ie plats
nen, en in het koeltje glansden en be
wogen zich hun vrooiijke, breeds bla
deren, als het ware op ue maat van
een draaiorgel, dat op den hoek stond.
Het speelde een wals, een oud®
die uit de mode was, en oove.i'lten we
ncel uit de maat werd gespeeld en
het ging maar steeds door, terwijl er
toch niet bij gedanst werd dan door de
Alle openbare gebouwen in Aken bezet. Opmarsen naar triad óach,
Duisburg en Dusseldorff. De werkhervatting in de Ruhr. Het con
flict tusschen Beieren en de Rijksregeering. Een AmeriKaansch
voorstek
Sisternamiddag reeds bracht ons de diaad-
looze het bericht dat te Aken de Rynland-
Republiek was uitgeroepen, de groen-wit-
roode vlaggen overal in «Aken wapperden
van de openbare gebouwen en de separa
tisten alle regeeringsgebouwen hadden be
zet. Een proclamatie was afgekondigd.
Deze gebeurtenis moet zeer vroeg in den
morgen zijn geschied, en heeft zich blijk
baar in alle stilte voltrokken.
Meerdere berichten kwamen niet door,
daar alle telefonische verbinding met Akep
gestoord was, en men Keulen niet kon be
reiken.
Hedöhmorgen zyn nieuwe berichten be
leend geworden, die melden dat het aarftal
separatisten dat by dezen staatsgreep is
betrokken, geschat wordt op c.a. 2000.
Een proclamatie der voorloopige regee
ring kondigt aan, dat het gebeurde ’n fait
accompli is; zy verbiedt elk verzet of elke
betooging, alsook plunderingen. De voor
loopige regeering geeft de bevolking de
verzekering, dat de levensmiddelenvoonzie-
ning en de arbeid zijn verzekerd en ver
zoekt haar, zich kalm en waardig te ge
dragen. De Rynlandsche troepen zullerf nu
naar een plaats in het Noorden der Belga-
waar-
en
De werkhervatting in het Ruhrgebied
heeft natuurlyk alle aandacht van de Re
geering en de industrieelen. Blijkens laatst-
ingekomen berichten hebben de industriee
len nieuwe voorstellen aan de Regeering
gedaan, die hierop neerkamen, dat de re
geering zal voldoen aan de voorwaarden,
welke Poincare gesteld heeft voor het voe
ren van onderhandelingen met Duitschand,
door toe te staan, dat de industrieelen in
het bezette gebied de reparatie-leveringen
voornamelijk wat betreft de 'kolenleveran
ties aan Frankrijk en België, hervatten.
Daar de regeering echter niet in staat
is deze reparatie-leveringen te financieren,
zullen d« bedragen, welke de industrieelen
voor het uitvoeren van de reparatie-leve
ringen zullen voorschietfli, afgeschreven
worden van hun "T zulks wel
tot 24 April 1924.
De regeering heeft ten aanzien van dit
voorstel nog geen besluit genomen, doch
verwacht wondt, dat zij- er op «al ingaan,
daar op andere wyze moeilijk een oplossing
te vinden zou zyn.
Nog wordt uit Brussel gemeld dat de
minister van Buitenlandsche Zaken een
onderhoud had met den chef der Belgische
delegatie in het Roergebied, waarbij er op
gewezen wend dat de onderhandtelingen
tusschen de Duitsehe industrieelen en de
intergeallieerde controle-commisaie met den
dag een diepgaander karakter aannemen.
Gisteren zou een overeenkomst geteekend
zijn, met de groep-Qtto Wolff en Carp,
waardoor in de gratis levering van steen
kool voorzien wordt als bijdragen tot de
lerstelleveringen.. Er zijn belangrijke on
derhandelingen met de groep-Stinnes gaan
de, terwyl ook de groep-Harpener ver
zocht heeft, onderhandelingen met mis
sie aan te knoopen.
De Óuitsche arbeiders zouden over de
arbeidsverlenging tot overeenstemming zijn
gekomen Meer dan 69.000 spoorwegplan
nen vroegen het werk te mogen hervatten.
Op persoonlijk initiatief van president
Coolidge heeft de Amerikaansche Trustee
van de in de Vereenlgde Staten in beslag
genomen Duitsehe eigendommen met het
voornemen om de vrij geven vermo
gens zoo spoedig mogelijk ter beschikking
te doen stellen van de rechtmatige Duit-
sche eigenaren, zijn vertegenwoordiger
Wilson en den directeur van de Trustee
Williams met een bijzondere opdracht naar
Duitschland gezonden.
Beiden zijn te Berlijn aangekomen.
Een bijzondere berichtgever van
„Daily Telegraph” te New York meldt
verder pog dat de opinie ten gunste vm
een optreden der Amerikaansche regeering
om' de belanghebbende staten te bewegen
tot bijwoning eener conferentie tot rege
ling der schadevergoeding, opnieuw veld
wint in bepaalde kringen te Washington,
die van meening zijn dat een wereldkamp
onvermijdelijk is als men de toestanden In
Europa verder op hun beloop laat. Zy, die
een krachtige actie voorstaan, sluiten zich
aaneen onder leiding van senator King, die
toen hij dezen zomer deel uitmaakte van
de congrescommissie, die Rusland
Duitschland bezocht, getroffen werd door
de gevaren, die mogelijkerwijze in Duitsch
land zouden kunnen ontstaan en vooral
door de mogelijkheid dat de Duitsehe com-
86) -
Maar ‘de deur ging niet open, ook
n»et toen hij er aan trok, en den knop
met kracht omdraaide. Ze moest haar,
om de eene of andere reden, gesloten
hebben, en dat vergeten zijn.
tiij ging zijn kleedkamer binnen,
waar het Licht ook nog Laag brandde,
8P liep snel naar de andere deur. Die
was ook gesloten, i’oen merkte hij, dat
net veldbqjl, dat hij nu en dan gebruik
te. gereed stond, en zijn pachtgoed er
op lag. Hij bracht zijn hand aan zijn
voorhoofd, en voelde dat die vochtig
t ®8 loen hij terugtrok. Het drong
hem door, dat hij buitengesloten wa«
moil1 lerMg naar de deur’ en ram’
«Me aan den knop, terwijl hij riep
d«urC 0*^ dpOpe“’ to0°r JÖ Doe de
^«e^anhv^d6611 geritsel’ maar
na*11"'me 7 L,"t m« dadelijlc bin-
ik st» er op^ binnengelaten te
worden I
Hij kon het geluid van haar ademha
ling hooren, vlak bij de deur, gelijk
aan net ademhalen van een schepsel,
dat door gevaar bedreigd wordt.
Er was iets ontzettends m deze on
verbiddelijke stilte, in de onmoge
lijkheid bij haar te komen. Hij ging
terug naar de andere deu!r,^plaatste zijn
geheele gewicht er tegen, en trachtte
haar te doen openspringen. Het was
een nieuwe deur hij had ze zelf la
ten vernieuwen, voor uat ze thuis kwa
men, na hun wittebroodsweken. In een
aanvdl van woede hief hij zijn voet op,
om het paneel in te trappen, doch de
gedachte aan de dienstboden weerhield
hem, en hij voelde plotseling dat hij
verslagen was.
Hij wierp zich in de kleedkamer neer
en nam een boek.
Maar in plaats van de letters scheen
hij zijn vrouw te zien staan. met
haar goudblond haar, dat over naar
bloote schouders peerviel, en haar groo
te donkere oogen als een dier dat
zier te weer stelt. En de volle betee-
kenis van haar daad van verzet werd
hem duidelijk. Zij bedoelde, dat het
zoo voor goed zou zijn.
Hij kon met stil zitten en liep weer
naar de deur. Hij kan haar nog hooren
en hij riep „Irene I Irene 1”
Het was zijn bedoeling niet, zijn stem
pathetisch te maken. Maar hij beschouw
de het als een onheilspellend antwoord
dat zelfs het fthuwste geluid ophield.
Hij stond met gebalde vuisten na te
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsl
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschi
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelyks geopend van 9—6 -uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 545.
fiOlIDSCHE miRAVT
bladeren.
De vrouw keek niet al te vrooUjk,
want ze was vermoeid, en niemand
wierp haar uit de hooge huizen een
koperstukje toe. Ze reed haar orgel
voort, en begon drie deuren verder
weer.
ZU1D-AFRIKA.
Liefdeadrama.
Een 35-jarige politieagent van
landache afkomst betrad Vrijdag een boek
winkel in een voor«tad van Kaapstad,
drong door een aantal kluten heen en
schoot tweemaal op de jeugdige eigenares
van de zaak, een vrouw vu 24 jaar. De
vrouw stortte dood neder. De politieagent
richtte de revolver op xichaelf en pleegde
zelfmoord. Er schijnt jalousie in het spel
te sjjn.
VEREENIGDE 8TATKN.
De race ZevPapyrea.
De met zoo buitengewone en algemeene
belangstelling tegemoet geziene race tus
schen het Amerikauache renpaard
en den Engelschen derbywinnaar „Papy
rus", werd Zaterdag op Belmont Park ge-
loooen.
Als gevolg van den «waren regenval
was de baan zeer «waar. Een geweldige
donken.
Spoedig daarop sloop hij op zijd tet-
uen naar de andere aeur, en deed een
Krachtige poging om deze open te Dra
ken Ze kraakte, maar gai niet mee.
Hij ging op de trap zitten, on veroorg
zijn gelaat in zijn handen.
beruimen tijd zat mj daar in Let
duister do maan wierp door net val
licht boven hem een bieeke vlek die
zich langzqtóerhand verlengde yaai nem
toe. over de trap. Hij beproefde wi|s-
geering te zijn.
Sinds zij naar deuren gesloten had,
kon zij er niet langer aanspraak op ma-
kep, zijn ecidgenoote te zijn, en hij zou
zich met andere vrouwen troosten I
Miiar hij beleefde deze genietingen
slechts in gedachten hij verlangde
er niet haar. Hij nad er nooit veel aan
mee gedaan en had de gewoonte naar
voor verloren. Hij voelde, dat hij die
nooit zou terugkrijgen. Zip honger kon
slechts gestild worden door zijn eigen
vrouw, die zich onverbiddelijk achter
deze gesloten deuren bevond. Geen an
dere vrouw kon hem helpen.
Daar, m de duisternis, kwam deze
overtuiging met ontzettendo kracht tot
hem. Zijn phiiosoiie had hem verlaten;
en norsche toorn kwam er voor in de
plaats. Haar gedrag was onredelijk,
onvergeeflijk, elke straf waard, waar
toe-hij de macht had. Hij verlangde
niemand dan haar, en zij weigerde
hem
Dan moest zij hem wei echt haten I
Hil had het tot pu toe nog nooit ge-
sche zone optrekken en zich daarna
schynlyk naar-h^t floor de Franschen
Engelschen bezette gebied begeven.
Merkwaardig is, dat dadelyk na de be
zetting van het stadhuis de vice-burgemees-
ter zich ter beschikking heeft gesteld van
het hoofd der beweging.
Het hoofd van de separatistische bewe
ging moet volgens de „Temps" een koop
man uit Aken, Deckers zyn, die niet tot de
groepen van Dorten, Smeets of Matthes be
hoort.
Nailer wordt gemeld dat een aantal le
den van de separatistische party, welke
Matthes is toegestaan in totaal circa 500
man, op verschilende punten der stad is
bijeengekomen. Onder aanvoering van
vooraanstaande bestuursleden dier party
«Ijn zy achtereenvolgens het ryksregee-
ringsgdbouw in de Hindenburgstraat, de
rijksbank, het post-, telegraaf- en telefoon
kantoor binnengedrongen en hebben die
gebouwen bezet. Vervolgens werd de Rijn-
landsche republiek uitgeroepen en de voor-
2912 310
