V
werking
toch koffie
e HAG de
n product,
en in reuk
koffie ver-
J. No. 31.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
NO. 15370
Dinsdag 23 October 1823
82* Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
:en
F2
OON
HET GELUK OER RIJKEN
r
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUPERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWDK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
87) -
De bedreigde Rijkseenheid.
di
:r.
I
V
V
'i
n, uui
kolenh
FEUILLETON.
2841 32
te.
de
die
(Wordt vervolgd.)
>r en.
2746
34
)UDA.
jrieken
WORMERVEER
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Mevr. J. p. WESSELINK—VAN ROSSUM.
Nadruk verboden.
2954 40
de vorming der Rynlandsche republiek on
afhankelijk van het Duitsche staataverbanu.
Zü hebben aangeboden het Rijnland het aan
deel te doen betalen in de schadevergoe
ding.
De berichten uit Beieren zyn niet veel
opwekkender. Leek het er eerst op of de
Beiersche Regeering verzoeningsgezind zou
optreden, volgens het Berl. Tageblatt had
Beieren reeds lang het voornemen met Ber
lijn te breken en heeft het geval-Lossow
slechts als een voorwendsel gebruikt.
Zoo werden sedert lang Beiersche depo
sito’s in Noord-Duitsche banken opgeëischt.
De Rijksregeering beschikt over brieven
van Beiersche zakenlieden is Noord-Duitech-
tand, waarin nadrukkelijk wordt verklaard,
dat het opvragen der depots niet uit per
soonlek wantrouwen voortspruit, doch door
de spoedig verwachte omwenteling en de af
scheiding van Beieren van het Rijk wordt
gemotiveerd. De Beiersche minister van
handel heeft geruimen tijd geleden ter ken-
nisnis der Beiersche steden gebracht, zich
zoo mogelijk rijkelijk van kolen te voorzien,
vreezend althans volgens het „Berliner
Tageblatt” dat een schending der Grond
wet tot een stopzetten van den kolentoevoer
zou leiden. Toen de directie der Rijksbank
eenige weken geleden in verschillende ste
den en ook in Neurenberg haar goudvoor
raad opeischte, verbood commissaris-gene-
roal Van Kahr het transport van dit ?oud
uit Neurenberg, hoewel dit transport des-
cntdanks tot een hoogte van 80 heeft
plaats gehad. Het kan niet worden ontkend
dat deze feiten een eigenaardig licht werpen
op de tegenwoordige houding der Beiersche
regeering. Toch wordt men in München niet
moe om te betoogen dat het geenszins een
conflict tusmhen Beieren en het Rijk be
treft, maar slechts een politiek conflict van
Beieren met de huidige Ryksregeering.
En het blad der Beiersche Volkspartij (de
partij van Von Kahr en von Knilling publi
ceerde gisteren een verklaring waarin wordt
gezegd dat Beieren den opgedrongen scr(jd
tegen een misleide regeering en vóór alles
tegen een growlwet, welker geest Duitsch-
land’s herstel verhindrt, heeft aanvaard, al
ken omdat het Duitsdhland lief heeft. Daar
Beieren slechts aan Duitschland denkt, mag
het op dit oogenblik plechtig verklaren dat
het er nooit en nimmer aan denkt de trouw
aan het Rijk te verbreken. De wereld en
vooral Frankrijk dient te weten dat len
2len October van München uit niet het sein
tot ontbinding, maar veeleer tot wederop
bouw van het wankelende Ryk is gegeven.
Natuurlijk hebben de Duitach-nationalen
it
ouden Medailles.
aanstonds de gelegenheid aangegrepen om,
evenals kort vóór do jongste regeerlrgs-
crisis, ook thans weer een aanval op het
Kabinet-Stresemann te doen. De Duitsch-
nationaie partij heeft zelfs e«n manifest
gepubliceerd, waarin vaststelt dat de
regeering-Stresemann door haar strijd met
Beieren voor de tweede maal definitief heeft
afgedaan. Het party-regiem is ondragellj-
ker dan ooit, het Duitsche volk wenscht zijn
lot aan nieuwe mannen toe te vertrouwen.
ZÜ eischen aftreden der Regeering.
Nog wordt gemeld dat de Beiersche
staatscmnmissaris-generaaal von Kahr oen
aantal Joodsche zakenlieden uit Beieren
heeft laten uitwazen; onder hen waren
hoofden van firma’s, die sedert meer dan
twintig jaar in München gevestigd zyn. De
uitgewezenen zjjn uitsluitend Joden, die nu
of vroeger uit Galicië naar Beie/en zjjn ge
komen.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring)
15 regels ƒ1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en don bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGENi 1—4 regels ƒ2.05, elke regel moer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 honger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bü contract tot zeer gereducoor-
den prüs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliode Boekhan
delaren,* Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
wisseling, is een onbeschaamde dom*
heid.
Door een toeval, maar niet ónmoge
lijk in de dichte gemeenten van wette-
njke kringen, kwamen boames veel in
lichtingen ter oore betreffende deze ajn
van staatsbeleid de werkende deelge
noot m zijn firma, Bustard, zat op een
diner bij Walmisley, den ontvanger, aan
tafel naast den jongen Chankery, van
hel kantongerecht.
De noodzakelijkheid om over zijn
„eigen vak” te spreken, die alle rechts
geleerden overvalt, zoodra de dame»
zich hebben teruggetrokken, deed than
kery, een jong en veelbelovend advo
caat, een woordraadsel opgegeven, zon
der dat hij namen noemde, aan zijn
buurman, dien hij mui kende, want,
daar Bustard zich gewoonlijk op den
achtergrond hield, had hij leitelijk geen
ngam.
Hij had, zei Chankery, een gevat
met een „heel aardig punt daarna
verklaarde hij, waarbij hij alle beroeps
discretie bewaarde, het raadselachtige
in het gevat van Soames. Hij zei, dat
iedereen, met wien hij er over gespro
ken had, het „een aardig punt” vond.
De uitkomst was ongelukkig gering,
ofschoon vervt. ernstig”, naar hij
meende, voor zijn client.
In Saksen is intusschen de opmarsch der
Rljksweertroepen begonnen. Zü hebben
de streek benoorden Dresden, Meissen,
Nauenhoff, Wurzen, Oelnitz en Plauen be
zet. De cavalerie werd b(j het binnentrek
ken in Meissen door de roods „Hundert-
schaften" beschoten. De troepen beant
woordden dit, waarbü aan de zijde der
roode garde verschillende mannen werden
gewond. Tal van arrestaties hadden plaats.
Groote afdeelingen Pruisische Rljksweer,
n.1. infanterie, cavalerie en artillerie z(jn
zonder incidenten Leipzig binnengerukt.
De troepen zullen ten deele in Leipzig blij
ven, ten deele naar Chemita en Plauen
worden vervoerd.
HOOFDSTUK XXIV.
hei bewijs van Mevrouw MacAnder.
Zonder twijfel zouden verscheidene
menschen, waaronder de uitgver van
de Ultra Vivisectionist”, toen in den
bloei van zijn eerste jeugd, hebben ge
zegd, dat Soames geen man was, om
dat hij de sloten der deuren van de ka
mers zijner vrouw niet had laten weg
nemen, en nadat hij haar duchtig had
geslagen, zijn huwelijksgeluk niet had
hernomen. Ruwheid is niet zoo 'betreu-
Geen land van r.uiupa veivooni op act
oogenblik sterker ue teeltenen van ontbin
ding, innerlijke verdeekkieid en oenard-zyn
van alle kanten dan Duicscnland. lerwyi
h rankryk door zyn optreden den schyn wekt
vlotte onderhandel ingen over net probleem
der schadeloosstelling moedwillig te sabo-
teeren en elke poging van Duitsche zyde
om weer met de rransohen in contact te
komen, bot aï te wijzen, wondt de toestaiiu
in het land zelf voortdurend ernstiger.
Het uitstel van de regeling van de schude-
^ergoediogskwestie beïnvloedt natuurlijk in
zeer sterke mate den binnenlandsohen toe
stand. Van vele züden en van den kant
der Daitschers niet alleen wordt dan ook
reeds als een vermoeden uitgesproken, dat
de politiek van Poincaré er op uit is, door
telkens en telkens weer voorwendsels te
zoeken om de besprekingen te verdagen,
een toestand in Duitschland in ’t leven te
roepen, die hoe langer hoe meer op een on
herstelbare debacle schynt te zullen uitloo-
pen. Tal van teekenen wijzen op Duitsch-
iand'8 verbrokkeling.
Drie gevaren bedreigen momenteel de
eenheid van het Duitsche rijk en wel het
conflict met Beieren, met Saksen en thans
de toestand in West-Duitschland. Nog was
men niet bekomen van de schrik over de
dreigende houding der Beiersche Regeering
of reeds kwamen de berichten over de sepa
ratistische beweging in het Rijnland binnen.
Intusschen verkeert het Ruhrgebied zelve
in een ontzettende economische crisis, die
niet alleen tot het ontslag van taliooze ar
beiders zal leiden, doch tevens de Ruhrin-
dustrie en daarmee het geheele Duitsche
industrieleven doet wankelen. Sedert Za
terdag zyn bovendien alle deviezen enorm
gestegen en de levensmiddelenprijzen zün
vanzelf met groote sprongen naar boven ge
gaan. In tal van winkels zyn levensmidde
len zelfs niet meer te koop, niet alleen dus
dat ze voor de meeste menschen onbereik
baar duur zyn, ze zyn ét gewoon niet meer.
Dat dit alles de opwinding vergroot is be-
grüpelük. Maar by al die zorgen voor hef
dagelijksch brood zijn nu ook gekomen de
opwindende berichten uit alle oorden van
het land.
In Aken bleef de toestand onveranderd.
De separatisten trachten ook in andere ste
den de Rünlandsche republiek uit te roepen,
maar dit bleef tot nu toe zonder resultaat.
Te Juelich mislukte de poging door de te
genstand der overheid, in Coblenz hadden
onderhandelingen plaats tusschen de sepa
ratisten en den opper-burgemeester betref
fende het uitroepen der Rynlandsche repu
bliek. De opperburgemeester verklaarde
GOUME COURANT.
maar ze duwde zijn hand weg.
„Raak me niet aan I” zeide ze.
Hij greep haar pols zij trok men
terug.
En waar ben je wel geweest
,.In den hemel uit dit huis I”
Met deze woorden snelde ze naar
boven.
Buiten uit dankbaarheid voor
hun nuts, speelde de orgeldraaister de
wals.
doames stond onbeweeglijk. Wat be
lette hem haar te volgen
Kwam dit, doordat hij metzijn gees
tesoog Bosinney zag neerkijken uit het
hooge raam in Sloane-Street, met oogen
die zich inspanden om nog één glimp
✓an Irene s verdwijnende gestalte op te
vangen, en zijn verhit gelaat af te koe
len, droomende» over het oogenblik,
toen zij zich aan zijn borst had gewor
pen, haar geur nog altijd m de lucht
om hen heen, en het geluid van haar
lach, die was ais een snik.
De cavalerie werd by het binnenrukken
te Meissen beschoten, waarop de troepen
het vuur beantwoordden. De leider der
communisten, Cupke, is In hechtenis ge
nomen. Hedenmorgen zou generaal-lui-
tenant Müller de troepen, die door Dresden
komen, bü het Neustëdter-stadhuia laten
defileeren.
De Duitsche ambassadeur te Rome heeft
volgens de „Information" een stap bü
Mussolini gedaan om gedaan te krijgen,
dat Italië te Pary* zal optreden „ten ein
de de taak van pacificatie In het Ruhrge
bied te vergemakkelüken".
Baron Neurath deed opsnerken, dat ge
zien den huidigen toestand de kolenleve-
renswaardig door humaniteit verslapt
als het placht te zijn toch zal een ge
voelig deel der bevolking verlicht we
zen te vernemen, dat nij niets van dit
alles deed. Want daadwerkelijke ruw
heid is niet gezien bij de Forsytes ze
zijn te omzichtig, en nebben over net
geheel een te gevoelig nart. En Soames
bezat eenigen algemeenen trots, niet
voldoende om hem een werkelijk edel
moedige daad te laten verrichten, maar
wel voldoende om hem te weerhouden
een buitengewoon lage te doen, uitge
nomen misschien als hij zich in een
zeer opgewonden toestand bevond. De
ze ware Forsyte weigerde bovenal zich
belachelijk te voelen. Hij kon niets an
ders bedenken dan zijn vrouw te slaan:
hij aanvaardde den toestand zonder
meer.
Gedurende den zomer en het najaar
bleet hij naar zijn kantoor gaan, zijn
schilderijen sorteeren, en zijn vrienden
te dineeren vragen. Hij verliet de stad
niet Irene weigerde weg te gaan.
Het huis te Robin Hiti bleef, ofschoon
het gereed was, ledig, en zonder eige
naar Soames had een aanklacht inge-
diena tegen den „Boekanier”, waarin
hij van hem de som van driehonderd
en vijftig pond eischte.
Bosinney had als zijn raadslieden en
verdedigers de heeren Freak en Able.
De feiten erkennend, naalden zij een
punt in de briefwisseling aan, dat, ont
daan van alle wetteltjke phraseologie,
hierop neerkwam te spreken van een
vrije hand in de termen van deze brtef-
op. Hij versperde haar den weg.
Waarom zulk een haast;?” zeide hij,
terwijl zijn oogen zich vestigden op een
lok van neur haar, die los over baar
oor hing.
Hij herkendq haar ternauwernood.
Zo scheen invuur, zoo diep en rijk was
de kleur van haar wangen, haar oogen
haar lippen, en van de ongewone niuu-
se die ze droeg.
Zij hief haar hand op, en streek de
lok glad. Ze haalde snel en diep adem,
alsoi ze hard had geloopen, en bij elke
ademhaling scheen er geur van neur
haren en haar lichaam te komen ge
lijk aan den geur van een bloem
opengaat.
„Ik houd niet van die blouse, zei
de hij langzaam, „het is een zacht,
vormloos ding 1”
Hij richtte zijn vinger naar haar borst
regeeringsgebouw by het theater, en de
overgebleven regee ring «beambten in het po
litiegebouw. Zü hebben sinjen ettelyke ma
len onderhandeld in het byzyn van beamb
ten der Belgische Süreté, Velke onderhan
delingen de toon der separatisten steeds la
ger doet worden, naarmate het hun duide
lijker wordt, dat de bevolking niet van de
vryheid onder deze schutefatronen hebben
moeten. Tenslotte ovenhand<den de separa
tisten een ultimatum, dat d« politie afwees,
zoodat thans de oorlog vertelaard is. Deze
zal waarschynlyk niet bloedig wezen, daar
de separatisten weinig lust toonen om te
vechten tegen de gevreesde Schupo en de
Schupo niet vechten mag van de Belgische
regie.
De Belgen zyn blijkbaar al tot inzicht
van hun fout gekomen. Na eerst dezen
Putsch geprepareerd te hebben door de uit
wijzingen, schijnen zy thans toch maar lie
ver weer terug te krabbelen nu zü zien op
wat voor een gekkenhuis de regeering van
deze separatisten zou lyken. Misschien is
het ook weder de overal steeds voorkomen
de stryd in het bezette gebied tusschen mi
litaire en civiele bezetters, daar ook in deze
dagen de militairen zich vóór de separatis
ten, de civiele autoriteiten zich meer voor
de oude regeering betoonden. In ieder ge
val erkent, zoo zegt de heer Nüpels. thans
de Belgische bezetting weer de oude regee
ring en onderhandelt zy met deze.
Een gelüksoortig bericht ontvangen wü
zoo juist draadloos uit Aken. In een gister
avond gehouden geheime vergadering be
sloten de Schupo’s zich tegen de separatis
tische beweging te verzette».
Een afdeeling der Schuixnkrok naar het
centrum der stad en trachtte de Rynland
sche vlaggen van de openbare gebouwen
neer te halen. Hiertegen verzetten zich de
separatisten, die met revolvers gewapend
waren. De Schpuo schoot op de separatisten,
aie het vuur beantwoordden. Er vielen eenf-
ge dooden, waarna een Belgische troepen
afdeel ing spoedig aanwezig was en de orde
herstelde. Drie leden der Schupo werden ge-
arresteetd.
Ook in andere wijken der stad hadden on
lusten plaats. Verschillende winkels die aan
separatisten toebehoorden, werden geplun
derd en verwoest. Gevreesd wordt dat der-
geljjke onlusten ook in andere plaatsen zul
len uitbreken.
Toch komt nog het bericht dat de leiders
der republikeinsche beweging in het Rijn
land Matthes en Dr. Dorten voornemens zyn
de te Aken begonnen actie voort te zetten
en uit te breiden in de door de Fransche en
Belgische troepen bezette gebieden. In de
Britsche zone zal evenwel geen proclamatie
van de Rynlandsche republiek plaats heb
ben, waardoor Keulen een vrystaat zal wor
den in de Rynlandsche republiek.
Aan de geallieerde commissie voor het
Rynland hebben zy mededeeling gedaan van
Het was de wals, die zij gespeeld
hadden bij Roger, toen Irene met Bo
sinney had gedanst en Soames rook
t' opnieuw den geur der gardenia's, die
zij gedragen had, hij werd naar hem
ioegedjeven door de boosaardige mu
ziek, evenals hij in de eindelooze bal
zaal naar hem toegedreven was gewor
den, toen zij hem, met haar glinsteren
de'haren, en haar heel zachte oogen,
diet Bosinney voorbij zweetde.
De orgelvrouw draaide het rad lang
zaam zij had haar deuntje den gehee-
jen dag afgedreund, hier dichtbij in
Noane-Street, misschien] afgedreund
voor Bosinney zelf.
Soames wendde zich om, nam een sl-
Karet uit de gesneden houten doos, en
hl? i!erug naar net raam' deuntjd
«ad hem gemagnetiseerd, daar zag hij
jrene over het Squeare aankomen ze
aa naar parasol opgerold en haastte
hinaar hui8 Z» droeg een zacht ro-
n’et k«Semet °Pen nrouweo’ die
Zij bleef bij het orgel staan, haalde
haar beurs te voorschijn, en gaf de
vrouw geld.
Soames ging wat terug en plaatste
zich daar, waar hij in de vestibule kpn
zien.
Zij kwam binnen met haar sleutel,
zette haar parasol neer, en bekeek zich
in den spiegel. Haar wangen waren
gekleurd alsof de zon ze had verbrand;
haar lippen waren door een glimlach
gescheiden. Ze strekte haar armen uit,
alsof ze zichzelf wilde omhelzen, met
een lach die klonk als een snik.
..Heel mooi I” zeide hij.
Ze draaide zich zoo plotseling om,
alsof ze door een schot was getroffen,
en zou hem voorbijgegaan zijn, de trap
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 9—0 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545.
De gebeurtenissen in het Rijnland, Beieren en baksen. Een Duitsche
stap te Rome. Graaf Kanitz benoemd tot minister van levensmidde-
lenvoorzieninjg. De Rjjksconferentie. Revolutie in Griekenland.
echter slechte de Duitsche Regeering te zul
len erkennen en alleen voor geweld te zul
len zwichten.
Ln Wiesbaden moet men zich by de sepa
ratistische beweging wel hebben aangeslo
ten en ook in Bonn zou de Rünlandrepu-
bliek zyn uitgeroepen.
In Duren werden de openbare gebouwen
door de separatisten bezet, in Münster en
Gladbach werd de burgemeester door de «se
paratisten afgezet en,werd het raadhuis be
zet. In Keulen verenigden de arbeiders zich
tegen de separatisten. Het wachtwoord
waaronder de republiek Zondag te Aken
werd uitgeroepen was „Frei Rein’’.
Aan een Belgisch journalist verklaarde de
Akensche separatist, dr. Guthardt, dat het
uitroepen der Rynrepubliek is geschied bui
ten invloed van Frankryk en België. Het
ligt in de bedoeling der republikeinen van
gisteren de Roer in bezit te nemen tot Dort
mund, terwijl ten Zuid-Oosten der grens de
nieuwe republikeinen de bruggehoofden der
bezette gebieden zouden oversohrüden. Ver
der verklaarde Guthardt, dat de Rynland-
republiek in de mate harer middelen de her
stelbetalingen aan België en Frankryk zal
afdragen en dat de aanhang der republikei
nen te Aken over de 5000 beloopt. België
en Frankrijk waren van den loop der ge
beurtenissen op de hoogte gehouden.
Ten slotte zeide Guthardt nog, dat de
Rynlandrepubliek voor haar buitenland-
schen handel Antwerpen als voornaamste
haven zal nemén, terwijl van Duisburg en
Ruhrort maar weinig gebruik zal gemaakt
worden.
Deze verklaringen dienen echter met de
noodige reserve gelezen te worden.
De heer Nypels, de medewerker van het
Hbld., die in de nabyheid van Aken ver
toeft, spreekt reeds van een fiaisco van deze
Akener comedie, en hy schrijft aan zün blad
dat de stryd om de macht in Aken komische
vormen gaat aannemen.
De politie, zoo zegt hy, die zich even over
bluffen liet en besluiteloos was, heeft ’s
morgens met regeeringsbeambten verga
derd, waarby na een vlammende redevoe
ring van den nieuw aangewezen plautsver-
vangenden regeeringspresident, Regierungs-
rat Buihr, die er op wees, dat Aken thans
het centrum dei wereldbelangstelling was
en dat de toekomst van het Ryk van de
treuw der Akener beambten kon afhangen,
met algemeene stemmen besloten werd niet
voor de Putchisten te wijken. De politiwas
daar weer voltallig in het Polizeiprksid'tum
geconcentreerd met de ^ageeringstrouwe be
ambten. Zoodoende zyn er thans in Aken
twee regeeringen. De separatisten in het
