E
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Woensdag 24 Ootober IS23
No. IS37I
62* Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
kken
Enz. Enz.
HET GELUK DER RIJKEN
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Het optreden der Separatisten.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK, OUBEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
Ffl.
«telt en
ie men riet,
r, tooals wU
r
FEUILLETON.
(Wordt vervolgd
>te stillevens
□toonstelling
pryzen van
een
De opxnarseh van de Ryksweer in Saksen
is gisteravond geëindigd. Alle troepen heb
ben de plaatsen bezet waarvoor zij bestemd
waren. De Ryksweer heeft twee hoofdlinies
geyorund op ongeveer 20 K.M. van elkaar,
welke elkaar zullen steunen. De troepen be
stonden uit cavalerie, infanterie, artillerie
en machinegeweren. Dresden alleen heeft
4 bat. infanterie, een escadron cavalerie, 5
veldbataljons en 120 machinegeweren, bene
vens eenige dozijnen myu werper» en Roode
Kruistroepen. Duitsche troepen en een pe
leton Saksische Rijkspolitie, volledig uitge
rust en van bagagetreinen voorzien, z(jn
eenige uren door de straten van Dresden
getrokken. Het detachement werd aange
veerd door een Pruisisch kolonel.
121 Ootobar
«IE Markt
RÉE VRIJ
2«M
4M
Hoe nijpend het gebrek op 't oogen-
blik thans overal in het land la moge blij
ken uit tal van advertenties in de bladen
waarby de in nood verkeerende bevolking in
ruil voor levensmiddelen allerlei voorwerpen
aanbiedt.
Iemand biedt bjv. een winterjas, jacht-
costuums en andere kleeren aan in ruil voor
aardappelen of andere levensmiddelen.
Een ander wil sjjn ligstoel geven voor
200 K.G. aardappelen. Een derde tracht oen
naaimachine tegen aardappelen in te Wis
selen.
Juchtleeren schoenen worden aangeboden
tegen aardappelen en appels, terwijl ver
schillende huisvrouwen allerlei keukengerei
wenschen in te wisselen voor aardappelen,
meel of boter.
Marr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSOM.
Nadruk verboden.
WMT
Graaf Kanita, die tot voor enkele dagen
deel uitmaakte van de Duitsch-nationale
fractie in den ryksdag, is tot ryksminister
van voedselvoorziening benoemd. Als eerste
daad heeft de nieuwe minister een oproep
gericht tot zjjn genooten, dat wil zeggen de
agrariërs. In dezen oproep, zegt hy, dat
hjj ontslag heeft genomen als lid van de
Duitsch-nationale party, omdat deze den
stryd voert tegen de regeeringscoalitie. Hy
wil voorloopig aan geen party politiek den
ken. In deze buitengewoon moeilyke tyden
moeten de politieke belangen worden ver
geten. Die my kent, vervolgde graaf Ka
nitz, weet, dat ik niet uit politieke eerzucht
heb gehandeld. Hy wil alleen voor tyn va
derland arbeiden en doen wat hy kan om
het noodige voedsel te verschaffen aan de
hongerlydende bewolking. Millioenen Duit-
schers voeren heden een wanhopigen stryd
om het bestaan; de agrariërs moeten er toe
bydragen om hun lyden te verzachten. De
kloof tusschen producenten en verbruikers
moet worden gedempt. Als practisch agra
riër zal hy nooit maatregelen treffen, die
nadeelig voor de productie zouden kunnen
zyn. Hy weet wel, dat tal van zyn gewezen
partygenooten zyn besluit niet zullen goed
keuren, omdat zy het oiwerantwoordelyk
vinden een portefeuille te aanvaarden in een
kabinet, dat volgens hun meaning den ver
keerden weg op gaat. Maar in deze stonde
van hoogsten nood mag geen belangrijk deel
van het Duitsche volk onverschillig biyven
of den ondergang van het vaderland*vóór
spellen, zonder zelf tot de redding bij te
dragen. In normale tijden kan deoe oppositie
misschien recht van bestaan hebben. Thans
kan zy echter slechts bydragen tot ontbin
ding van het ryk en definitlerven ondergang
van Duitschland, maar niet tot het econo
mische en nationale herstel. Het herstel Is
alleen mogelyk, indien het ryk blyft be
staan en de hongersnood kan worden ver-
Er behoort een zekeren moed toe, ver
volgt Minister Kanita, om in deze tijden een
dergeiyk besluit te nemen, maar zonder per-
sooniyke offers kan het vaderland niet ge
holpen worden. Daarom heeft hy deze minst
populaire van alle portefeuilles aanvaard.
Hy kan iets bereiken, indien zUn mede-agra
ribra hem steunen. Hy weet trouwen», dat
hun vaderlandsliefde geen grenzen kent.
Mogen zy er daarom aan denken, dat een
onbeschryfiyke nood in de steden heerscht,
dat dageiyks Duitsche burgers van honger
sterven, dat een nieuw en gelukkig Duitsch
land niet kan worden opgebouwd, indien de
steden vergaan en dat den minister
daarom moeten helpen om zoo spoedig mo
gelyk de noodige levensmiddelen te ver
schaffen. Wat slechts mogelyk is met hun
vrywillig» medewerking.
mst. Kortom
2914 80
tonde generaal von Lossow, die voor de
rechtbank behoort”
Tot een dergelyk optreden zal de Regee
ring echter wel niet overgaan. Immers op
een verzoek van de diviaietevelhehbers der
Ryksweer heeft de Ryksweerminister toe
gezegd maatregelen te zullen nemen om te
voorkomen, dat er in het vervolg nog der-
zullen requisites plaats hebben. Zy moeten geiyke radiogrammen worden verspreid.
De verwachte actie tegen de proclamatie
der Rynlandrepubliek is te Aken op ver
schillende plaatsen uitgebroken. De bot
singen, die gevreesd werden na de zoo ge
spannen toestand, zyn niet uitgebleven en
hebben verschillende menschenlevens ge
vorderd.
Het begon eerst met samenscholingen
voor het regeeringsgebouw, waar de separa
tisten hun hoofdkwartier hebben. In enkele
minuten werd de proclamatie der republi
keinen met protestbrieven van verschillen
de groepen en partyen overplakt. Opeens
werd in de omgeving van de kathedraal het
geweervuur geopend en werd een aanyal
gedaan op een huis in de Ursulinnenstrasse,
waar de republikeinen een bureau hadden
ingericht. De meubels werden door do ven
sters op straat geworpen. In een geheime
lade werd een lyst ontdekt met namen der
aanhangers van de staatsgreep.
Kort na den aanval verschenen gewapen
de separatisten per auto en begonnen on-
Jiuddellyk op de menigte te vuren. Naar
verluidt, zouden alleen in deze schermutse
ling 6 dooden zyn gevallen, terwijl vele
personen werden gewond. Na deze bestor
ming begaven de betoogers zich in verschil
lende groepen naar de huizen van hen wier
namen op bovenbedoelde lyst voorkwamen.
Onderwyl werd steeds door de separatism
ten die in een auto door de stad patrouil
leerden, op de bevolking geschoten. De vlag
der republiek werd door de woedende me
nigte neergehaald en aan stukken gescheurd
of verbrand.
Op het regentengebouw bleef zy het
langst hangen, omdat de separatisten zich
daar hadden verschanst. Om 2 uur in den
middag hadden de betoogers het regenten
gebouw omsingeld en zaten de separatisten
gevangen in hun eigen lokalen.
De Engelsche consul Flin is toen, waar
schijnlijk, handelend uit eigen menschlie-
Ivendheid, zoo vertelt de heer Nypels in het
Hbld., naar de belegerde separatisten toe
gegaan en heeft hen den vryen aftocht aan
geboden. Hy verzekerde dat er niets zou
gebeuren. Deckers wilde daarop hpt Regee-
ringsbureau verlaten, maar juist op dat mo
ment verscheen de Belgische luitenant
Charles Peters van de Sureté, die vergezeld
van enkele Belgische officieren, door de se
paratisten met gejuich begroet, de trappen
van het regeeringsgebouw opsnelde tegelijk
met verscheidene journalisten en die Dec
kers bewoog het aanbod van den Engelsch-
man af te wijzen. Na eenige verwarde dis
cussies kreeg Peters persoonlijk een brief,
door Deckers onderteekend, waarin Deckers
Tijd en geduld veranderen een moerbei-
blad in glanzend satijn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 9—4 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545.
teiten moeten evenals vroeger hun dienst
verrichten, terzy door om andere instruc
ties worden gegeven. Alle ongehoorzaam
heid zal meedoogenloos worden onderdrukt
De geheele bevolking moet rustig aan haar
bezigheden blyven. De voedselvoorziening Is
verzekerd, zoo wordt voorts verklaard.
Slechts by volstrekte noodzakelijkheid
de onderteekening dragen Van den plaatse-
lyken commissaris of zyn vertegenwoordi
ger. Op plunderaars en onruststichters zal
worden geschoten. De bladen mogen slechts
„met onze machtiging” verschijnen. Verga
deringen zyn verboden.
De onafhankelijke Rynrepubliek is uitge-
roepen, zoo besluit deze proclamatie. De
voorloopige regeering is .gevormd. Het uit
voerend gezag voor het geheele gebied Is in
handen gesteld van het uitvoerend comité,
dat districts- en plaatseiyke commissarissen
heeft benoemd als zijn vertegenwoordigers.
De proclamatie is onderteekend door
Matthes namens het uitvoerend comité voor
het Noorden van Rynlahd.
Generaal van Lossow heeft in een draad
loos telegram aan de Ryksweer in Beriyn,
Spandau, Stettin, Hannover, Breslau, Dres
den en Frankfort a. d. Oder gericht, uit
eengezet dat de Beiersche regeering er niet
aan denkt het ryk den oorlog te verklaren.
Niemand, zegt hy, Overtreft Beieren in
rykstrouw. Wat wy willen is, dat aan de
Beiersche regeering en den Beierschen
staatscommisaris-generaal door de onder
marxistischen invloed staande Beriynsche
regeering niets wordt opgedrongen, dat
Beieren, de haard van DuMxhe en nationale
gezindheid, onschadelyk moet maken. Wy
zyn, zooals vanzelf spreekt verplicht, ons in
dit conflict aan de zyde der Beiersche regee
ring en van den iteiersohen staatscommls-
saris-generaal te plaatsen, die met ons het
bedreigde „Deutschtum” willen beschermen.
Naar aanleiding van dit draadloose tele
gram schryft de „Vorwarts”;
„Hebben v. Kahr en v. Lossow eigenlyk
niet gelyk, wanneer zy de Beriynsche re
geering als lucht behandelen? Loopen zy
daarmede niet alleen wat vooruit op den
gang van zaken, zooals die binnenkort een
feit zal worden? De leden van het rykska-
binet zyn werkelijk reeds 'genoeg gewaar
schuwd om ook iets geleerd te kunnen heb
ben. Zy hebben gezien en zien elk uur dui
delijker, waartoe zwakheid leidt. Zal men
desniettegenstaande boven dit tot dusver
droevigste hoofdstuk van de Duitsche ge
schiedenis moet schrijven: „Zelfmoord van
de ryksregeering, zelfmoord van het ryk?"
De ryksregeering moet zich duidelijk op het
standpunt plaatsen, dat er van rechtswege
geen Beiersche uitzonderingstoestand be
staat, dus ook geen Beiersche staatscom-
missaris-generaal en geen bevelhebber van
het Beiersche leger, maar slechts een mui-
terecht den „Boekanier’ noemde.
hij was er zeker van, dat Irene hem
nog ontmoette waar en hoe, dat wist
hij niet, evenmfn vroeg hij er naar,
teruggenouden door een vage en gehei
me vrees, te veel te weten te komen.
Alles scheen tegenwoordig „bedekt.''
Als Soames zijn vrouw vroeg, waar
zij was geweest, wat hij nog steeds als
zijn plicht beschouwde, zooals ieder
Forsyte zou doen, keek zij heel vreemd
tiaar zelfbeheersching pvas bewonde-
renswaardig, maar er waren oogenblik-
ken, dal door het masker van haar ge
laat, ondoorgrondelijk ais het altijd
voor hem was geweest, een uitdrukking
straalde, die hij daar nog nooit had
gezien.
Zij had ook de gewoonte aangeno
men buitenshuis de lunch te gebruiken;
als hij Bilson vroeg, ot haar mevrouw
thuis was gekomen om te lunchen, was
het antwoord bijna altijd „Neen, me
neer.”
Hij keurde het ten sterkste af, dat
zij alleen rondzwierf, en zei haar dat
ock. Maar zij nam er geen notitie van.
Er was iets in de kalme manier, waar
mede zij zijn wenschen in den wind
s’oeg, dat hem vertoornde, verbaasde,
en toch bijna amuseerde. Het was wer
kelijk, alsof zij zich in stilte verkneu
terde over de gedachte, dat zij over
hem zegevierde.
Hij had het advies van Waterbuck Q.
U. doorgelezen, stond op, liep naar bo
ven en ging haar kamer binnen, want
zij sloot haar deuren niet voor bedtijd
Aan een gisteren m de Zuid-AfrikaaMche
Club te Londen gehouden banket heeft ge
neraal Smuts, de Zuid-Afrik. premier,
het woord gevoerd en volgens de Tel. heeft
hU daarbij verklaard dat hy een poging wil
doen om Europa te behoeden voor de ge
varen die dit werelddeel bedreigen. De tyd
is gekomen, zoo zegt hy, voor een groote
conferentie van de mogendheden die in de
Boulter, die de zaak in handen had
Jobling was eenige jaren geleden ge
storven zei hem, dat, naar zijn inee-
ning, het nog „een aardig punt” was
hij zou er gaarne den raad van een
rechtskundige over hoor en.
Soames gaf hem de opdracht naar
een bekwaam persoon te gaan, en ze
gingen naar Waterbuck, Q. C., die de
papieren zes weken hield, en toen het
volgende schreef
„Yolgens mijn meening hangt de wa
re verklaring van deze briefwisseling
heel veel af van de bedoeling van par
tijen, en zal afhankelijk zijn van de
verklaringen der getuigen, die in het
verhoor zullen worden afgelegd. Ik ben
tan meening dat er een poging gedaan
moet worden om van den architect een
erkenning te verkrijgen, dat hij be
greep, hoogstens twaalfduizend en vijf
tig pond te mogen uitgeven. De uit
drukking „een vrije hand” in de ter
men van deze briefwisseling, waarop
mijn aandacht gevestigd is, blijft „een
aardig punt" maar ik ben van mee
ning, dat over het geheel de rechter
lijke beslissing van Boileau tegen „The
Blasted Cement Co., Ltd” zal toegepast
worden.”
Volgens dit advies handelden rij, stel
den schriftelijke vragen, maar tot hun
ontstemming beantwoordden de heeren
Freak en Able deze op zulk een mees
terlijke wijze, dat er hoegenaamd niets
wero teegegeven, en dat, omdat het
niet anders kon.
üp den laten October las Bpnmes het
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «n omstreken (behoorende tot den bmorgkring):
1—5 regel» ƒ1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en dan beaorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het ZMerdagnummer 20
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGËNi 1—4 regel» ƒ2.05, elke regel meer /OM. Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceer-
den prys. Groote letters en randen wonden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomat van «oliede Boekhan
delaren, Advertenttetmreaux en onze Agenten en moeten daaga vóór de plaataing
het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te xijn.
Een proclamatie van Matthes. Het conflict in Beieren. De regeerings-
troepen in Dresden. Minister Kanitz aan het woord. Onlusten te
Hamburg. Gebrek aan levensmiddelen. Een beroep van Generaal
Smuts op Amerika.
de bezettingsautoriteiteQ om bescherming
door het Belgische leger vroeg met het oog
op de gewelddadige actie tegen hem van de
zyde der Pruisische politie.
Inderdaad hebben daarop de Belgen den
staat van beleg afgekondigd en werd door
een groep gendarmen de straten sbhoonge-
veegd.
Hierby bleef het echter niet alleen, in
de avonduren kwam het tot een bloedige
tragedie, die den geheelen nacht voortduur
de. De separatisten die de bevolking tracht
ten te terroriseeren, kwamen zelf slecht
weg. De menigte, ofschoon ongewapend,
slaagde er in enkele separatisten in handen
te krygen, die gruwelyk afgemaakt werden,
meest dood geknuppeld met stoelpooten én
vuisten.
Een algemeene jacht op de separatisten
volgde, in hun woningen werd alles kort en
klem geslagen. Hoevelen er vermoord wer
den is niet te zeggen, vele zwaargewonden
liggen in de hospitalen en in de huizen.
Thans zyn alle gebouwen van separatis
ten gezuiverd. Alles heeft aan deze zuive
ringsactie meegedaan, tot zelfs jongens van
13 en 14 jaar.
Zoo is de aktie den separatisten in Aken
al heel slecht bekomen, ondanks
dat zyn zy in het gansche bezette Rynland,
met uitzondering van de Engelsche zone,
thans tot openlyke actie overgegaan. Het
betreft blykbaar voörloopig slechts de mo
bilisatie der plaatselyke aanhangers, die
reeds sedert langen tyd ruimschoots van
wapens werden voorzien. Een uniform plan
valt by het optreden der separatisten in elk
geval niet te bespeuren. Zy hebben, daar de
bezetters de politie het gebruik van schiet
wapens hebben verboden, wel op verschil
lende plaatsen eenig aanvankelijk succes te
boeken, maar stuiten op den krachtigen te
genstand der bevolking. De ambtenaren wil
len niet onder hun leiding werken en de
arbeiders kondigen de algemeene staking
af.
Ondanks dezen tegenstand heeft Matthes,
een der leiders van de separatisten in ver
schillende steden van bet Noorden van Ryn
land een proclamatie doen aanplakken, waar
in gezegd wordt, dat de onafhanelyke Ryn-
landers zich van het burgerlijk gezag heb
ben meester gemaakt om te elfder ure RUn-
land te redden van den volledigen onder
gang, uitgelokt door de schuld van Pruisen
en om het te beware® voor de communis
tische revolutie. Het gezag der bezettende
mogendheden moet natuurlyk, aWus de pro
clamatie, in de toekomst strikt worden er
kend. Alle staats- en gemeentelijke autorl-
zij had tenminste de welvoeglijkheid
vono hij, de gevoelen» der dienstboden
te ontzien. Zij was bezig haar haren te
borstelen, en wendde zich met n vreem
de hettigheid IqI Mm.
Wat wjl je zeide zij. „ua, alsje-
blieh, uit mijn kamer
,,lk wil weten,” antwoordde hij, „hoa
lang deze toestand tusschen on» zal
moeten duren Lk heb het lang genoeg
verdragen”
„Wil je, alsjebfielt, mijn kamer ver-
laten
„Wil mij als je echtgenoot behan-
„Neen.”
„Dan zal ik stappen nemen om je er
toe te dwingen I”
,.Doe dat I
Hij staarde haar aan, verbaasd over
de kalmte van haar antwoord. Haar hp*
pen warem tot een dunne lijn bijelkaar
geklemd heur haar lag in donzige mas
«a's over haar ontbio(4e schouders m
ai zijn vreemde, goudglanzende tegen
stelling met haar donkere oogen e
pogen, levendig door de aandoeningen
van vree», haat, minachting, en een
vreemden, hem kwellenden triomf.
„WH je nu, alsjeblieft, mijn kamer
verlaten T’
Hij wendde zich om, on verliet norsch
het vertrek.
Hij wist heel goed, dat hij niet van
plan was stappen te nemen-, en nij zag,
dat zij dat ook wist wist, dat hij er
bang vpor wz».
(iOll)SCHE COURANT.
88) -
De champagne van Walmisley was
slecht, maar overvloedig. Een rech
ter zou er, naar hij vreesde, korte met
ten mee maken. Hij was van plan een
ernstige poging te wagen het punt
w»r een bizonder aardig. Wat zei zijn
buurman ervan
Bustard, die een voorbeeld van ge
heimhouding was, zei niets. Hij vertel
de het voorval echter met eenige boos
aardigheid aan Soames, want deze kal
me man was vatbaar voor menschelijk
gevoel, en eindigde met zijn meening,
dat het punt was „een zeer aardig.”
Overeenkomstig zijn besluit had onze
Forsyte rijn belangen in handen gesteld
van Jobling en Boulter. Van het oogen-
h had Redman, speet
net hem, niet zelf voor zijn belangen
rijn opgekomen. Toen hij de copie
van de verdediging van Boeinney ont
ving, ging hij dadelijk naar rijn kan
in Hamburg ia het tot plunderen van win
kel» gekomen, op verschillende werken I»
een staking uitgebroken en kwam het tot
communistische onlusten.
Naar het officieele Hamburgcche per»-
bureau mededeelt braken de communisten
op het baanvak LubeckJÖeuchen op een
plaat» de rail» op en wierpen boomstammen
daarover heen; 30 dader» werden gearres
teerd en het baanvak werd vrygemaakt.
advies van Water buck, terwijl hij, vóór
het diner, in de eetkamer zat. ’t Maak
te hem zenuwachtig niet zoozeer om
het geval van Boileau tegen „The Blas
ted Cement Co., Ltd,” dan wel omdat
hij de kwestie sinds kort ook een „aar
dige” ging vinden er was dat aange
name tintje van scherpzinnigheid aan,
dat zooveel aantrekkingskracht heeft
voor de beste advocaten. Te merken
dat zijn eigen indruk werd bevestigd
door Waterbuck Q. C. zou iedereen in
de war gebracht hebben.
Hij zat te overdenken, en staarde
naar den ledigen haard, want ofschoon
de herfst er reeds was, hield het weer
z>ch zoo schitterend, alsof men zich
nog in het midden van Augustus be
vond. Het was niet aangenaam in de
war gebracht te worden hij verlangde
er te hartstochtelijk naar, om zijn voet
op den hals van Bosinney te zetten.
Ofschoon hij den architect sinds den
laatsten middag te Robin'Hill niet meer
gezien had, was hij nooit geheel vrij
van het gevoel zijner tegenwoordigheid
nooit vrij yan de herinnering aan zijn
uitgepiit gelaat met de hooge wang
beenderen en geestdriftige oogen. Het
zou met te veel zijn te zeggen, dat hij
het gevoel van dien avond, toen hij in
de ochtendschemering den kreet van
den pauw had gehoord, nooit kwijt had
kunnen raken, het gevoel, dat Bosm-
ney in het buis rondspookte. En elke
gestalte van een man, dien hij op don-
kera avonden voorbij mg gaan, scheen
«ie te sijn ven hem, dien Ueorge x»
