JURQENS'
„VOOR
ALLE
STANDEN
N. V. B. Ie Klasse
OP HET BROOD
VOOR. BAKKEN
EN BKADEN
SCHUIMT IN DE
PAN
>V£H
De Uitslagen van de Wedstrijden
worden Zondag ,18 November aan ons Bureau i
Markt 31 bekend gemaakt.
Seidithi hikBnkil-, limpviltl- ii
SaikirairUibriik
Jac. v. d. Kind
Jac. v. d. Kind.
FRANS DEE,
Brillen sn Pincs-Nsz.
INGEZONDEN MEDEDEKLINGEN.
Ol
a-
PLANTA
U
ten tuinstoelen. Deze stoffeering valt wel
ietwat uit den toon maar och, hinderlijk is
het tenslotte niet.
Eenige honderden dames en heeren zijn
aanwezig. De heeren keurig in smoking,
de dames geven een keur van toiletten te
zien die de twee laatste afleveringen van
WeLdon's Magazine gansoh en al in beeld
brengen. Dat is het eerste dat opvalt en
dat verschilt met Parys: hei volslagen ge
mis aan orginaliteit in de dameskleeding.
Den Haag laat zich daarne op z\jn artisti
citeit voorstaan maar drommels of de
Haagsohe dames bobben er weinig van of
de Haagsohe coupeuses zyn er niet mee
begiftigd. Zou het misschien gemis aan
durf zyn om met iets aparts te verschij
nen? Niet onmogelyk want dat zefide ge
mis blijkt in de gansche Btenuiüng te schui
len. Het milieu heeft klaarblijkelijk niet
den minsten invloed op de aanwezigen: de
dansavond verloopt nog precies op dezelfde
wijze als vijf en twintig jaar geleden het
groote gala slot-bal van onze danscursus
verliep.
Bij den eersten toon van de muziek ver
rijzen de heeren uit hun stoelen, zjj bui
gen even voor de dame die vlak naast hen
zit in het eigen clubje dus en de
paartjes gaan den dansvloer op. De laatste
knetter-accoorden zijn gevallen, met vaart
schieten allen op hun stoelen af en zitten.
O, dat zitten, dat stijve-harkerige houten
klazen-zitten van al die dames en hee
ren! Er is geen fierheid in hun zitten, geen
elegance in de wijze van gesprek-voeren,
geen luchtigheid, geen spontaan bewegen.
Men zit te... zitten. Wanneer het decor
vaA de zaal plotseling veranderde in dat
van een ouderwetsche balzaal met veel
spieèels, veel licht en veel deftig meubi
lair kou dat alles op de gasten niet de min
ste uitwerking hebben. Zij ondergaan niet
de stemming van het milieu, dat langs ge
leidelijke evolutie juist is voortgekomen
uit de stemming van het publiek.
Grappig was in dit milieu de poging
om ook in de aanwezigen kleur en Reke
ning te brengen door een groepje dames
en meisjes in z.g. apachen-pakjes te ste
ken, grappig hierom, omdat deze aange
kleed» apachen zich als tip-top dames ge
droegen. De fijne, dikwerf onschuldige ge
zichtjes, de elegante maniertjes leden niets
onder deze costuums en zü maakten dus
een typischen indruk van aangekleede pop
pen en karakteriseerden daardoor het ge
heel van dezen dansavond. De omgeving
maakt niet een Mont-Martre, zoo min als
de kleeding een Haagsch meisje tot apache
omschept.
Bij den opzet van deze poging om Pa-
rü zerig te doen vergeet men het psychi
sche element dat daarin juist overheerscht
Wat gsvolg is geweest tracht men oorzaak
te doen zijn: de enscèneering van een too-
neel maakt houten-klazen nog niet tot
soepelev artïsten.
Wü zeiden het reeds: den Haag is nog
te klein voor dergelijke wereldstad-allures.
A!b juffrouw A vanavond meer dan drie
maal heeft gedanst met meneer B en daar
bij tien maal heeft gelachen, weet morgen
heel de kennissenkring het, want wat dat
betreft, zijn wij hier nog een dorp. Slechts
heel weinigen komen over hun schroom
heen en zij riskeeren daarbij te veel.
Holland is mij altijd te *ijf en te def
tig, te provinciaal en te degelijk om zich
te laten gaan en daarom la zoo*n mon
daine inrichting ten slotte toch weer ten
doode gedoemd. Zy past niet bij den volks
aard en niet bij de fase van ontwikkeling
of degradatie als gij wilt die wij hier
over het algemeen bereikt hebben.
'tls aardig maar meer ook ni.it. Een
kijkspul en meer niet.
Precies als 15 jaar geleden. De tijden
zijn veranderd, maar wij Hollanders
maar zeer weinig.
HAGENAAR
Brieven ven een (Jouweneer
uit Parijs.
ra
Parijs, 15 November 1923.
„Heb je 't ooit zoo zout gegeten",
mompelde ik tusschen m'n tanden, „grys-
geel-blauwe juffrouwen met onwijs dikke en
lange beenen en een miniatuur bovenlijf,
zittende in een paars weiland, waarop on
mogelijk blauw-oranje boomen groeien..."
„Wat beweer je?" vroeg haastig m'n
vriend, een Franschman die me vergezelde
naar de Salon d'Automne, de groote schilde
rijen-expositie in het Grand Palais.
„O, ik wou even zeggen, dat ik hier
machtig-leelijke dingen zie hangen", repli-
ceerde ik, „idiote vormen en kleuren, on
werkelijk en absurd."
„Mon vieux", zei hij toen met een ze
ker aplomb, „je bent conservatief! Je mist
de moderne visie en
„Beste kerel", viel ik 'm in de rede,
„laat mij alsjeblieft maar conservatief zijn,
dat ben ik liever dan gek."
Waarna er van zijn kant een heele oratie
volgde over onze moderne schilderkunst,
over impressie en expressie, visie en fanta-
sie- j i
„Luister", hernam ik, „je weet dat ik
je altijd het beste wensch. Ik mag lijden, dat
jij met een vrouw trouwt, die er zoo uitziet
(hierbij wees ik op een doek, waarop een
rolmopsige heerlijk blauw-groen-ro.se vrouw
geschilderd was) en dan zul je later mis
schien nog wel eens aan me denken."
Hij zweeg en bekeek de juffrouw in casu.
Toen voer er een zichtbare rilling door z'n
leden en zachtjes fluisterde hij in m'n oor:
„Kom alsjeblieft mee, ik voel me niet erg
lekker". Buiten kwam hij weer bij en toen
we groen gras en een paar bekoorlijke Eva's-
kinderen gezien hadden, schudde hij me
dankbaar de hand en prevelde: „Goddank,
ik zie de natuur toch ook maar liever zoo."
Het motto waarmee verschillende liedjes
van Speenhoff vergezeld gaan luidt: „t Is
anders" en deze wijze woorden zijn volgens
mij dan ook uitstekend van toepassing op de
Salon d*Automne. Natuurlijk zie je er ook
schilderijen, die het bekijken waard zijn,
maar het gros van de doeken ifl monstrueus.
M'n geachte confrère Barbarossa, ge
tooid met z'n roode Legioen van Eer-lintjes
liep er ook rond met een gezicht, waarop
duidelijk te lezen stond de bekende vraag-
uitroep: „Nou moe!?" Ik heb voor Baiba-
rossa's kritiek veel respect gehad en het
doet me plezier, dat ook hij in z'n ParUsche
kroniek in de Telegraaf z'n afkeer van deze
moderne schilderijen niet verborgen heeft.
Hem was het ook vuil groen en groezelig
voor z'n oogen.
Onze landgenoot van Dongen exposeert in
de eerezaal twee portretten, die de moeite
waard zijn en dan ook zeer geroemd worden,
een portret van den tooneelschrijver Romain
Coolus, precies het type van een circusdirec
teur, en een van de markies de Castellane,
die wel wat van een onnoozele clown heeft.
In ieder geval zijn dit doeken die iets tot
je zeggen, vooral door hun realiteit.
Bij de schilders is er, naar ik meen, verder
geen Hollandsch werk, maar bij de afdeeling
„interieurs", waar buitengewoon mooie,
knusse en origineele inrichtingen van eet-,
slaap-, huis- en andere kamers te vinden
zijn, maken de inzendingen der Hollanders,
Willem Penaat, Bromberg en Liberty (Metz
Co.) een keurigen indruk. Dit, overigens
nog al stiefmoederlijk behandelde, deel van
de Salon, geeft ook getuigenis van een drang
naar iets moderns. Maar tot zulke excessen
als de schilders is men nog niet gekomen.
Bijna zonder uitzondering heb ik artistieke,
stemmige enpractische meubileeringen
gezien, die mij als „conservatief" zeer kon
den bekoren.
Rest me nog volledigheidshalve te vertel
len, dat aan deze salon verbonden is een
„section gastronomique", waar fijnproevers
de heerlijkste producten van de kookkunst,
oftewel de negende kunst, kunnen savou-
eeren. Aangezien er echter een formeele
salon" van de Fransche keuken op komst
is (ja, 't houdt niet op met salons!) meen
ik dit gedeelte wel stilzwijgend voorbij te
kunnen gaan.
Verder is het hier nog steeds duur, on
danks alle pogingen om het leven goed-
kooper te maken en maken de politici (dat
zjjn dus de diplomaten, kamerleden, jour
nalisten en de mensohen in de tram, auto
bus of metro) zich erg druk over den kroon
prins, die, zooals iemand me verweet „jullie
Hollanders, expres hebben laten ontsnap
pen", terwijl de kranten hardnekkig het be
richt lanceeren, dat onze welbewaakte gast
te Doorn beslist naar Duitschland terug zal
gaan, en reeds pas, visum en toestemming
van onze regeering heeft.
„Is dat waar van de kaiser?" vragen de
menschen me telkens, als ze weten dat ik
Hollander ben en dan kijken ze me aan
of ze zeggen willen „pas op hoor, dat je die
„salaud" niet laat schieten". Want o, er
bestaat nog zoo'n ontzettende haat tegen
alles wat „Boche" heet en vanzelf tegen den
man in wien zij nog steeds den oorlogszuch-
tigen keizer zien, zonder te beseffen, dat
ook hij misschien maar een speelpop was
in <k? handen van z'n omgeving. De oorlog is
voorbij maar nog lang niet vergeten. De
naweeën erva^atfh dan ook verschrikkelijk.
Ach, het gewone leven gaat. door, Paris
s' amuse, maar als jeal die ongelukkige oor
logsgewonden ziet, als je hoort van de tien
duizenden die nu nog lijden... en sterven,
ten gevolge van de giftige gassen, als je al
die rouwkleeren ziet... dan kun je ook wel
die haat tegen de Duitschers billijken. Om
dan nog te zwijgen van miserabele financiën,
wederopbouw van verwoeste gebieden enz.
Enfin, daar praat ik nog wel eens over.
Voor ditmaal genoeg.
A. C. S.
MOPEPRAATJE.
St. Nicolaasgeschenken.
Er zijn zoo van die kleine kostbaarheden,
door de Mode tot begeerenswaardige nieu
wigheden geproclameerd en die elke vrouw
verlangt te bezittenmits zij ze niet
zelve behoeft aan te schaffen. Gelukkig is
dan ook weldra weer de goede Sint in het
land, die de uitgesproken en onuitgespro
ken wenschen vervult en niets liever wil dan
uitdeelen al wat het hart begeert. Daarom
is er nu een goede t\jd aangebroken voor
de afdeelingen der kleine nouvéauté's. Want
wie de vrouw kent, kent hare behoeften,
weet dat deze wisselen met de fraaiigheden
die zij ziet en waarop zij al spoedig verzot is.
Nu de leuze „bezuinigen" weder van alle
kanten aangeheven wordt, is het maar goed
dat vele zaken hunne kunstnaaldwerken al
vroegtijdig exposeeren. Als men ten minste
alles wat i» wol met schrille kleuren ge
werkt wordt tot de kunstnaaldwerken reke
nen mag. Zeer zeker is er heel wat fraais
onder en wie eenigermate geoefend is in het
hanteeren van naald en draad, zal geene
moeite hebben om aan de hand van het
„veelgeziene" zijn kunstnaaldwerk-geschenk
klaar te spelen. Theemutsen, kussens, slui-
merrollen, langwerpige en ronde pouffes ze
zijn er in overvloed alle bewerkt met grillige
bloemenpatronen en in fantastische Bo-
heemsche en Hongaarsche kleuren.
Hoe langer zoo meer legt men zich op dit
kleurrijke borduurwerk toe of transponeert
de rjjke kleursamenstellingen op fleurig
haak- en breiwerk zoowel voor homeversie-
ring als tot practisch eigen gebruik. Want
behalve de genoemde attributen van thee
tafel en cosy-corner handwerkt men gaarne
aan de modieuse luchtige shawls, die elkeen
een welkom geschenk zijn, en aan wollen of
zijden jumpers, zonder dewelken de garde
robe der hedendaagsche vrouw niet com
pleet ia. En dan de eigen gewerkte taschjes,
van de eenvoudigste tot de meest geraffi
neerde! De industrie die in alles het voor
beeld geeft, heeft alleraardigste ideeën,
welke door de mode wederom op nog inne
mender wijze gepousseert worden. Daar is
het allereenvoudigste taschje van lichte
perlé-zijde, niets anders dan een buideltje
van open steken met als kleurig middenstuk
een bont chiné lint, dat er een bijzonder
relief aan geeft. En het taschje van goud en
zilvergazen, ook al in buidelvorm met lieve
jours en vaste partyen met hier en daar
garneeringen van de snoezigste rozetjes.
Laat u vooral ook wijzen op de nieuwe
bonbonnières van beschilderd en gelakt, in
figuren uitgesneden hout, die in alle forma
ten en in alle prijzen een aanslag doen op
uw goeden smaak en uwe beurs tegelijk.
Hebt ge het ooit zoo gek vernomen? Er
zijn nu voor dames volledige rookétuis in
den handel, niet alleen die welke een plat
sigarettenkokertje met pijpje en rolstokje
bevatten, maar ook nog zulke wier hoofd
inhoud uit een prachtig bewerkt aschbakje
met toebehooren bestaat. En dat nog wel in
een tijd, waarin de vrouwelijke belft van het
menschdom weer tot inkeer komt en het
rooken net zoo hard weer afzweert als het
er eerst op aangevlogen is. Iedereen moet
het toch bemerkt hebben, dat de ware vrouw
niets meer van mondaine en studentikoze
manieren gediend is? Daarom kom ik nog
eens terug op de bonbonnière, want dat deze
zoo in aanzien stijgt zal wel niet vreemd
zijn aan het uit-de-mode raken van het roo
ken voor vrouwen. Behalve de snoezige
dingkes, die ge kant en klaar kunt koopen,
kunt ge er eene zelf maken, die even sierlijk
als practisch is. Ge hebt slechts op handige
wijze een blikken bisquittrommeltje van bui
ten met gebloemde, gewatteerde zijde te be-
kleeden en daaroverheen chiffon te plooien.
Ge legt dan een smal bloemenrandje om alle
contouren, plaatst een rozetje midden op
het deksel en ge hebt een gebruikstukje, dat
zijne wedergade in geen winkel «windt. Het
laat zich even goed van binnen uitwasschen
als uw blikken koektrommel en het heeft
ten minste een inhoud, die voor een heele
visite toereikend is. Onder de kleine voor
werpen, welke onder de practische geschen
ken te rangschikken zijn troffen mij nog de
nieuwste toiletgarnituurs van licht en don
ker imitatie-schildpap. Alles wat ge als
reizende vrouw op uwe geïmproviseerde toi
lettafel noodig hebt, kunt ge nu in dit vrien-
ielyk-doorschijneiu! goedje hekomen. Het zal
op een fleurig dekje heel wat aardiger staan
als dat doffe celluloid, Nog wil ik wijzen op
de schitterende collectie Eau-de-colognes;
welke in alle luxe zaken in overvloed te vin
den zijn. Zoowel „Imperiale" pis 4711, Maria
Farina als Caraba-Coty en Houbigand, alles
in de sierlijkste luxe flacons en van een om
vang om van te watertanden. Het blijkt al
weder dat men niet eens geparfumeerd be
hoeft te zjjn, om van „geuren doortrokken",
door het leven te gaan.
GRACE ALLAN.
MEDISCHE BRIEVEN.
Verlamming der aangezichtszenuw.
I.
Een van de verlammingen, die het aller
meest den mensch kunnen treffen is wel die
voor de aangezichtszenuw of nervus faciales.
Dit is wel te verwachten wanneer wy beden
ken, dat deze zenuw voor een belangrijk
gedeelte aan de oppervlakte der huid is ge
legen en bovendien onze huid daar ter
plaatse onbeschermd pleegt te zijn tegen de
verschillende invloeden voor buiten. Als een
der meest veelvuldige oorzaken der z.g. fa
ciales paralyse of verlamming der aaiige-
lichtszenuw is dan ook het koude vatten. Zoo
kan men b.v. midden in den zomer zelfs, na
met een open raam 's npchts geslapen te
hebben, des morgens opstaan met een aan
gezichtsverlamming of tijdens een spoor-
reisje des zomers, terwijl je 't heerlijk vond
dat de raampjes aan beide zijden van de
coupé openstonden en de wind heerlijk in het
gelaat blies, dat gij 's avonds naar huis te
rugkeerde met een fiksche facialisparalyse.-
Deze beide voorbeelden zijn aan het dage-
lijksche leven ontleend, doch het spreekt van
zelf, dat behalve op genoemde wijze ook nog
op tal van andere manieren de aangeziAts-
zenuw aangetast kan worden. Bedoelde ze
nuw neemt haar oorsprong uit een bepaald
gedeelte der hersenen en loopt dan na haar
weg door de hersenmassa te hebben afge
legd door een nauw kanaal achter het oor
gelegen. Wanneer men nu weet, dat de bee-
nige massa achter ons oor, het rotsbeen ge
naamd, nog al eens aan ontsteking bloot
staat, dan is 't niet te verwonderen, dat de
aangezichtszenuw by een dergelijke gele
genheid vaak aangetast wordt.
Ook in de omgeving van de grootste
speekselklier, die een mensch bezit en die
voor ons oor gelegen is en waar de nervus
faciales zich vertakt, dreigt gevaar. Zooals
bekend is, gaat deze speekselklier of paiotis
nog al eens opzwellen en spreekt men aan
van de bof. In een dergelijk geval ontkomt
de aangezichtszenuw nauwelijks aandege-
volgen, die* de bof met zich medebrengt,
vooral wanneer het ontstekingsproces een
ernstig karakter draagt en geen voldoende
maatregelen getroffen worden. Voegt^~*"
hier nog bij, dat een of ai
proces of door een gezwelvorming in de
hersenen genoemde zenuw in de knel komt,
dan is het duidelijk dat op velerlei wijzen
deze in haar functie belemmerd kon worden.
Gelukkig is men in Btaat onmiddellijk te con-
stateeren of de aandoeningsposifeer of cen
traal gelegen is d. w. z. of de aangpiichts-
ienuw in de hersenmassa aangetast of wel
de kwetsuur meer aan de oppervlakte zit.
Het spreekt van zelf, dat dit feit, in verband
met de in te stellen behandeling van buiten
gewoon gewicht is. Voor ons «loei willen wij
in de eerste plaats er op wyzen, dat de ver
schijnselen van de verlamming der aange-
xichtszenuw zoo typisch zijn, dat zy voor
iedereen kenbaar zijn.
Alvorens hierop nader in te gaan, moet ik
u er op wijzen, dat de aangezichtszenuw tot
taak heeft om aan ons aangezicht, een ge
wilde uitdrukking te geven, d.w.z. de be
trokken spieren zoodanig te beïnvloeden, dat
dezen de gewenschte bewegingen uitvoeren
op een gegeven oogenblik. De prikkel der
bewegingen wordt door de hersenen via de
nervus facilis overgeseind naar de betrok
ken spier. Wanneer nu door een of andere
reden storing in het geleidingsvermogen
der zenuw ontstaat, zal de verlangde samen
trekking der aangezichtsspieren achterwege
blijven.
Met deze kennis toegerust zullen wij den
volgenden keer met elkander bespreken op
welke wijze de faciales paralyse zich doet
gelden.
De pantoffelheld.
Maar mijnheer, nu is u al een half uur
in de telefooncel. Spreek dan toch eindelijk.
Ik ben al aan het spreken... met mijn
vrouw!
LAND- EN TUINBOUW.
Wat elke maand te doen geeft.
(2e helft November.)
In den tuin staat nog andijvie, wat zijner
uot mooie knoppen, komt de vorst oigaat
ze rotten, breng ze dan in den kelner,
ais die droog is, in liet zann oï op cou
rantenpapier. Wanneer ge van den wor
tel zooveel mogelijk iaat zitten, kunt ge
er nog iang van eten. Kunt gij ze op
een droge, vorstvrije plaats opnangen,
dan kan ze uuren zelis tot l' eoruari.
Zaak is elke week nazien om de rotti
gs blaren te verwijderen. Selderij
kan wel tegen een vorstje, maar vriest
het aanhoudend, dan gaat het blad,
waarom het te doen is, verloren. Nu
kan men ze dekken, maar zoo licht gaat
het blad dan ook rotten.
Wie ze wil behouden, moet ze in een
bak onder glas zetten en vorstvrij dek
ken als het niet vriest bij go<ed weer
luchten. Men kan dan geregeld de groot
ste bladen afsnijden in 't voorjaar
plaatst ge de wortels weer in den kou
den grond, waar ze weer spoedig uit-
loopen. Hebt ge, in den nazomer spi
nazie gezaaid, dan hebt ger er tot
dusver nog van gegeten. Zorg er straks
voor, als 't gaat winteren dek ze met
een licht dek, als de strenge kou is ge
passeerd, gaat ze weer groeien.
Bi eten, wortelen, rapen,
schorseneer moet ge nu als
hot nog niet geschied is (alles is
laat), spoedig bergen, eer de vorst ze
overvalt. Tusschen de wortels en er
over komt wat vochtig (niet te vochtig)
zand, dit voorkomt het uitdrogen. Heeft
men veel, dan kan men inkuilen. Staat
het water hoog in uw grond, dan sta
pelt ge de vruchten boven den grond,
bedekt ze met een handdikte stroo en
daarover de omringende aarde. Is de
grond erg nat, dan make men van den
loop af een greppel. Ontdoe de bieten
eerst van het loof (afdraaien)en breek
dit ook van de wortels. Men kan nu bij
los weer vruchtboomen planten, wij ko
men hierop terug.
De H ovr t e n s i a s welke in
den herfst prijken met groote witte
en rose bloemtrossen, kunnen vrij
wal vorst verdragen en lang zonder dek
king blijven. Er zijn echter ook bonte
Hortensia's, prachtige!» gaaompianten,
welke men niet buiten mag laten, maar
vorstvrij moet bewaren.
Uw Rhododendrons hoeft
ge ook niet te dekken, maar be
schermen tegen den scherpen noor
denwind met een rietmat b.v. en een
laag blad om de wortels is aan te be
velen. Huismoeder, denk nu om uw ka-
mei planten laat de lucht in de kamer
door het stoken niet te droog worden.
Hcud de planten zelf ook matig voch
tig, verwijder 'het stof door afsponson
en besproeien.
Kon. Nederl. Landbouw-Comité.
Het Kon. Ned. Landbouwcomité hield
een dezer dagen zijn 10e algemeene ver
gadering.
Ip deze vergadering heeft de voor
zitter de heer H. V. R. IJ. Croesen
een rede gehouden over „De beteeke-
«is van land- en tuinbouw voor de sa
menleving."
Spr. betoogde, dat een uiteenzetting
van dit onderwerp voor d* honderd
duizenden, die buiten do landbouwbe-
weging staan, broodnoodig is. Telkens
toch ziet men het weer gebeuren, dat
die bet eekenis schromelijk onderschat
wordt, zoowel in de z.g. groote bladen,
Do ooroto uitslagen worden draadloos ta hall vl|l
verwacht, do laatsto vóór aoa uur.
Dief stal-epidemie.
uij geiieel staan ouder den invloed van
do stedelijke maatschappijbeschouwing,
als in de Volksvertegenwoordiging en
ui de kringen van de verschillende
overlieden, die geroepen zijn om de
belangen van heel het volk te dienen.
£.11 ook komt het telkenmale voor, dut,
wanneer de belangen vun het land- en
tuinbouwbedrijf en de veehouderij niet
geheel sumeidoopeu met die vuu de an
dere groepen in de> samenleving en
meer in het bijzonder met die van de
stedelingen en de arbeiders, men de
belangen van onze bedrijven aldus
spr van ondergeschikte beteekenis
op den uchtergroud schuift of wel ge
heel verwaarloost.
En vraagt men dan nuar het waar-
om, dan kan men de meest uiteenloo-
pende, maar vooral ook bekrompen ant
woorden uooreii. Niettegenstaande dut,
moet het echter toch tot de onaanvecht
bare waarheden gerekend worden,, dat
land- en tuinbouw de grondslagen vor
men voor iedere samenleving en dut
zonder die grondslagen onze heden
daagsche samenleving niet zou kunnen
bestaan, daarom is het niet alleen een
landbouwbelang maar ook een gemeen
schapsbelang, dat betere begrippen om
trent de beteekenis vun den land- en
tuinbouw en de veehouderij gepropa
geerd worden en dat dienovereenkom
stig bij voorkomende gelegenheid ge
handeld wordt.
Spr. betreurde het dat bij een zeer
groot deel van de op den voorgrond
tredende Nederlanders de meaning be
staat, dat industrie en handel de meest
belangrijke bronnen voor ons volksbe
staan zijn, die een geheel zelfstandige
plaats innemen en waarvoor men mits
dien maatregelen kan treffen zonder de
vraag te overwegen, welken invloed
deze maatregelen op ons land- en tuin
bouwbedrijf. zullen hebben.
Om te komen tot beantwoording van
de vruug, welke de beteekenis van ons
eigen land- en tuinbouwbedrijf in onze
samenleving is, staail meerdere wegen
open, en spr. wees ar op hoe over het
jan 1922 de totaalwaarde van onzen
uitvoer 1257 millioen gulden bedroegen
waartegenover een totaalinvoerwaarde
van 20J4 millioen staat.
Hiertegenover noemde spr. voor het
ja er 1922 verschillende cijfers voor de
waarde van de uit- pf ingevoerde land
en tuinbouwproducten en grondstoffen
voor die bedrijven. Voor den uitvoer
komt hij tot een totaalcijfer van 378.2
mill, gld., hetgeen, vergeleken met de
totaalwaarde van onzen uitvoer in dat
jaar. wil zeggen, dat 30 van de to-
taal-uitvoeirwuarde afkomstig is uit het
land en tuinbouw bedrijf.
Voor den invoer komt men in 1922,
wat betrelt de grondstoffen voor het
land- en tuinbouwbedrijf, tot een totaal
bedrag van 244 mill. gld. Onder de in
gevoerde granen en meel komt even
wel een groote hoeveelheid voor, welke
geen betrekking heeft op de behoefte
van het land- en tuinbouwbedrijf. Spr
neemt aan, dat alle tarwe en tarwemeel
bestemd was voor menschelijk voedsel
en alle rogge, roggemeel, haver en
gerst voor de voeding van onze land-
bouwdieren. Vermindert men nu bot
ci ter van 244 mill, met de waarde van
de ingevoerde tarwe en tarwemeel, dan
blijft er als waarde van de ingevov'rde
grondstoffen voor het land- en tuin
bouwbedrijf over f 160.5 millioen. Uit
gedrukt in procenten van totaal invoer
waarde is dit 8.1
Uit <fe verschillende cijfers volgt, dat
ons land- en tuinbouwbedrijf en de
veehouderij een hoogst belangrijke rol
spelen bij het herkrijgen van het zoo
zeer gewenschte evenwicht in onze be
talingsbalans.
Uit de cijfers voor het jaar 1920
blijkt, dat onze land-, tuinbouw- en ve
houderijproducten toen 23 van de
waarde van den totaal-uitvoer uitmaakt-
ten en de grondstoffen voor die bedrij
ven 4.4 van de waarde van den to
taal-uitvoer. Ook voor den oorlog vorm
den de producten van onzen bodem een
belangrijken factor in onze haudelsba
lans t
ons pluimvee.
Sprokkels uit de praktijk.
Alleen die overjarige nut-rashoender»
mogen ruien, welke waard zijn aange
houden te worden dat zijn dus fok-
hanen, welke men alsnog in het vol
gend broedjaar hoopt te kunnen gebrui
ken, de jonge fok-hennen, welk in den
eersten leg bewezen hebben goede en
regelmatige legsters te zijn, terwijl de
oudere fok-hennen bovendien buiten
gewone eigenschappen hadden. Aan al
le andere overjarige hoenders moet het
ruien belet worden door ze tijdig door
afslachting op te ruimen.
Hoewel het ruien! een natuurlijke
eaak en geen ziekte is, kan het de hoen
ders toch terdege aanpakken, vooral de
tnindeA krachtige, alweer een reden
nm zulke exemplaren goed in het oog
te houden en gedurende en nè de rust
periode te onderzoeken of zij wel ge
schikt zijn voor de fokkerij.
Men kan bij veie hoenders den rui
veigemakkelijken door bijtijds die stof
fen bij tiet dagelijKs wees- of droog-
voeder te voegen, welke eeu goeden
invloed uitoefenen op nol vormen van
nieuwe vederen, warmte in het ticliuam
brengen en de dieren, op kracht hou
den. Die stoffen zijn o*m. lijnzaad, pit
ten van zonnebloemen, hennepzaad, ka-
uurieaaad, veel versch en mulscii groen
voer, versch gemalen beenderen, ge
hukt van puarüonvleesch, zwavel en an-
dero miuoraalzouten ettz. enz. Wat dit
lautste aangaat zoude wellicht Dr. 't
Hoen de hoenders ter wille kunnen
zijn door in ons olad een opgave te
geven van de noodzakelijkste mineraal-
zouten en de hoeveelheid van elk, wel
ke dagelijks in liet voeder gegeven
zoude kuiinen worden.
Goede voeding en verzorging gedu
rende den rui is een yereischte. Aan
gezien de hoenders in den ruitijd wut
leem, derhalve traug zijn, moeten zij
zonder overdrijving natuurlijk
op koude dugen ia beweging worden
gehouden, waardoor zij dan minder last
van de koude zullen hebben.
Veelvuldig toezien op den gezond
heidstoestand is zeer noodig en groote
zindelijkheid op nacht- en dagbokken
zeer gebiedend.
Zijn de hoenders door den rui, dan
volgt voor hen een rust-periode, waar
in zij zich moeten herstellen èn van den
rui èn van de afgeloooen legperiode,
om wederom op kracht te zijn tegen
het volgend legseizoen. Aangezien het
fok-dieren zijn inoetepVj in de rust
periode ook rust» hebbenden dus niet
tot leggen wordepr aangezbL integen
deel. In deze rustperiode worden zij
alleen op onderhoudsvoeder gezet, dat
is alleen gemengd graanvoer, grooten-
deels vérstrekt onder het strooisel ge
harkt, zoodat zij het korrel voor korrel
moeten opzoeken en den geheelen dag
volop, zoo lang mogelijk versch groen
voer. Het voeder dat zij gedurende den
rui verkrijgen moet dus oordeelkundig
en van lieverlede overgaan op onder-
houds voeder.
Op deze wijze zullen de hoenders ge
durende de rustperiode wederom op
kracht kunnen komen, uniet vet worden,
niet geprikkeld wordéti tot vroegtijdi
ger leg en derhalve tegen den tijd, dat
broedeieren verlangd worden, krachti
ge eieren van goede samenstelling kun
nen geven. Voor dat de hoenders op
krachtvoer worden gezet, moet door
een streng onderzoek worden uitge
maakt, welke exemplaren niet meer
voor de fokkerij gebruikt mogen, wat
dus zeggen wil, dat zij zich niet krach-
lig genoeg hersteld hebben. Zulke ex
emplaren worden dan door afslachting
opgeruimd.
Wanneer men de hoenders in 't vrije
veld aandachtig gadeslaai dan zal men
spoedig tot de overtuiging komen dat
een groote hoeveelheid groenvoer tot
het dagelijksche voeder moet behooron
en toch, hoeveel hoenders krijgen veel
te weinig of moeten zich daarvan ge
heel spenen. Groenvoer dient aan op
gesloten hoenders den geheelen dag ter
beschikking te zijn en niet alleen tus
schen „12 en 2 uur" volgens „voor
schrift". Het mag alleen verstrekt wor
den in goeden toestand en droog, hoe
jonger en malscher hoe beter. Thans is
er volop en keur en keus, weshalve het
nfet ondienstig is eens te herinneren,
dat het dan ook thans de gunstigste tijd
is om een goeden voorraad groeuvoer
te dpogen voor de wintermaanden.
Daarvoor komt in aanmerking de
brandnetel, de paardebloem en het dui
zendblad, dat als onkruid op alle vel
den en wegen en langs de sloten
massla te vinden is. In den wind
schaduw gedroogd en goed droog be
waard zal,het in de wintermaanden
zeei te waardeeren eu goedkoop
derdéel van het dagelijks te geven
weeWvoeder kunnen uitmaken. Brand-
ntels bijv. bevatten 5% vet en 15%
eiwit.
Heeft men hiertoe geene gelegenheid
dar wordt aanbevolen gedurende de
wintermaanden geschoten of gekiemden
havr to voeren. Goede haver is een
van de beste graansoorten om aan de
hoenders te voeren door die haver te
doen schieten of ontkiemen heeft men
tegelijkertijd groenvoer, terwijl dan te-
vons het nadeel wordt weggenomen dat
dj scherpe bastpunten aanleiding zou
den kunnen geven tot kropwandontste-
king.
Om de haver te doen ontkiemen moet
men voorbereidingen maken, welke
juist nu goed kunnen geschieden.
Voor de hoeveelheid te ontkiemen
haver, die per dag voor de hoenders
noodig is, moet men één platte kist
hebben van pl.m. 5 c.M. diepte, waar
van de bodem uit zeer eng gemaast
vertind vlechtdraad bestaat, zoodat de
haver er' niet door kan vallen en toch
lueht heeft. Heeft men zulk engmazig
vlechtdraad niet, dan neemt men ver
tuid vlechtdraad met groote mazen en
legt daarover een passend stuk zak-
keugoed, dat ua eenigen tijd vervan
gen moet worden.
De haver die ontkiemen moet, wordt
daarin gedaan op de hieronder uuu te
geven wijze eu ueelt dau naar gelang
ue temperatuur vun de opslugpiuuts
ii 10 dugen noodig om spruiten te ver
krijgen van pl.m. 2 c.M.
Acht tien van die kisten bevat
tende de hoeveelheid voor éóu dag
zijn voldoende. Zij, kunnen op eikaur
worden geplaatst met voidoeude tus-
scheiiruimte, in een bergplaats of ka
mer, met gelijkmatige temperatuur vuu
15 gr. C.
Een luchtige kelder eigent zich daar
toe het beste. De hoeveelheid haver,
voor éón dag noodig, wordt in een pot
of bak geduan vu uiet zooveel lauw
warm water overgoten, dat de haver
onderstaat. De pot of bak zet men 2 A
dagen In eeu warm vertrek waarnu
de haver in éón der kisten wordt ge
stort, gelijkmatig over de bodemopper
vlakte verdeeld en met eeu dubbel ge
vouwen stuk zakkengoed overdekt, zoo
dat de haver vochtig blijft. Dagelijks
moet de haver in die kisten worden
omgezet en met lauwwarm water rijke
lijk besprenkeld. Begint de haver te
ontkiemen dan laat men de kisten rus
tig staan totdat de kiemen pl.m. 2 c.M.
lang zijn en voert ze dan. Na het ge
bruik worden de kistetn en zakken zorg
vuldig met water, waarin 1 creolin,
gewasschen, g-oed nagespoeld en daar
na in de zon of wind gedroogd om ze
dan wederom in gebruik te nemen.
We leven (hik) in een vreeselijken (hik)
t(jd (h*). Nu hebben ze van den maan (hik)
ook al drie kwart gejat...
ONDERWIJS.
WETENSCHAPPELIJK NIEUWS.
Nad. Ouderraad hij het openb. U.
Dezer dagen had ten stadhuize te
Utrecht do eerste vergadering van deu
bestuursraad van den Nederlhndsclion
Ouderraad bij het O. L. O. (N.O.RO.
L.O.) plaats.
Het Dagelijksch Bestuur werd als
volgt saamgesteid
li. de Vries Mzn., Amsterdam, voor
zitter C. J- do Best Can., Jakob CNtn-
kade 22, Amsterdam, secretaris mevr.
J. BeiinfanteMendes da Costa, Deu
Haag, penningmeester©» N, M, H,
Luns berg, Utrecht, 2e voorzitter W.
Nieuwholf, 2e secretaris.
De bestuursruad besloot een onder
zoek in te stellen naar de werking van
de Ouder commissie» bij de openbare la
gere scholen in Nederland, en drang
uit te oefenen op de besturen van on
derscheidene kleinere gemeenten, dia
nog steeds in gebreke zijn gebleven om
uitvoering te geven aan het R. b. van
31 December 1920, waarbij de instel
ling van oud er commissies bij de o. 1
scholen wordt voorgeschreven.
Over de geneeskrachtige werking van het
N oordzeeklimaat.
E aantal Duitsche medici hebben
een onderzoek ingesteld naar den aard
ven de werking vun een verblijf uan
he: Noordzeestrand op slecht gevoede,
ziekelijke kinderen. Niemand betwijfelt
de gunstige werking van eeu verblijl
uu'i zee voor zwakke, scrofuleuze Kin
deren. Maar niemand wist tot beden
hoe deze werking is te verklaren.
in de eerste plaats werd onderzocht
hoeveel zuurstof door de kinderen werd
verbruikt, wanneer zij aan hot strand
naakl in de zou lagen of als zij
zeebad namen. Vooral dit laatste deed
het zuürstofgebruik sterk toenemen
muar ook een bad van warm zeewater
haa een anuioge, hoewei minder sterke
werking. Het grootere zuurstofgebruik
beteekent verbranding van een grootere
hoeveelheid vet of hoolhydraten in het
lichaam en ais een gevolg daarvan een
verireerdeïing van den eetlust. Daar
door kunnen grootere hoeveelheden ei
witten en vitaminen ingenomen worden,
wat bij zwakke kiuderen voordeelig is.
Ten tweede werd het gehalte aan
bloedkleurstof bepaald van het bloed
bij kindoren met normaal bloed wissel
de dit niet bij bloedurme kinderen
daarentegen ging het bloedkleurstofge-
liülte snel naar boven en wel evenredig
met de hoeveelheid zon, die de kinde
ren genoten hadden.
Eindelijk werd onderzocht het ver
mogen van de huid om op koudeprik-
kels te reageeren met verwijding van
de huidvaten. Ook dit vermogen nam
tijdens het verblijf aan zee belangrijk
toe.
De schrijvers wijzen er op, dat de
zon e n der belangrijkste factoren is
van het verblijf aan ?ee en dat er dus
naar gestreefd moet worden de kinde
ren zooveel mogelijk buiten in de zon
te laten.
(Klinische Wachenschrift
Een succes volle-oog-opers tie.
Dr. Bonnefou te Bordeuux h< eft, naar
de „Daily Mail" meldt, onlangs een op
zienbarende oog-operatie verricht. De
arts heeft een patiént, die reeds zes ja
ren volslagen blind was, het gezichts
vermogen teruggegeven.
De patiënt werd in den oorlog door
de splinters van een granaat getroffen
Zijn linkeroog werd gedeeltelijk ver
nield, terwijl zijn'rechteroog ernstig g».
wond werd het netvlies scheurde en
geraakte los. De man werd geheel van
zijn gezichtsvermogen beroofd. Daar
1 wam nog bij, dat zich op het netvlies
grauwe staar ontwikkelde. Zes maan-
d«*r. geleden ongeveer zes jaar
het verlies van het gezichtsvermogen
onderzocht dr. Bonnefon de oogen. Ze
kere vage aanwijzingen gaven hem aan
leiding den man „van de staar te lich
ten". Na de operatie kreeg het netvlies
allengs het vermogen om beelden op te
nemen, terug.
Verleden week ontving nu de be
kwame oogarts tot zijn groote vreugde
een brief, door zijn met zooveel Succes
geopereerden patiënt geschreven. Ook
het lezen is (lezen weer mogelijk ge
worden. Naar dr Bonnefon heeft vast
gesteld, heeft zijn patiët 3,10 van het
•normale gezichtsvermogen teruggekre
gen.
GEMENGDE BERICHTEN»
Overreden.
Gisteravond Is op de Paul Kruger-
laar te 's-Gravenhage, de 32-jarige me
vrouw M. F. uit de Asterstraat onder
een volgwageii van lijn 12 gekomeu.
Volgens ooggetuigen zou de dame, die
op de fiets was, links hebbeo uitgewe
ken voor een pas» eerend en handwagen
en daardoor tegen een wagen van lijn
12 zijn aangereden, met het noodlottig
gevolg dat zij kwam te vallen en ouder,
deu wagen terechtkwam, zij brak een
sleutelbeen en hoeft een beenfractuur
opgeloopen.
Drenken of achter.
Dr. Bruce, een politie-dokter te Black
pool (Lancashire) heeft een proefne
ming ontworpen om te zien, of een
chauffeur dronken dan wel nuchter is,
uldus letten wij in de Euge|Uche bladen.
Deze proefneming luidt als volgt
le. Hem zijn naam en adres laten
noemen.
2e. Hem in een rechte lijn laten loo-
pen
3e. Hem eeu bepaald punt op een
muui laten aanraken.
4e. Hem eerst met de linker, dan met
'<fe rechter*" hand zijn neus te laten aan
raken.
5e Hem zijn neus te laten aanraken
met gesloten oogen.
6e. Hem het woord „rural" laten uit
spreken.
7e. Hem een speld te laten oprapen.
Dr. Bruoe heeft zijn methode reeds
dadelijk in toepassing gebracht en vast
gesteld, dat een chauffeur die als dron
ken werd beschouwd, slechts lichtelijk
onder invloed was.
ADVERTENTIEN.
Print Hendrikstraat 106.
BOTERLETTERS
TOMPOESEN
GEVULDE KOEKEN..
SIROOPWAFELEN
SUIKERGOED
BORSTPLAAT
18 cent per ons.
5 cent per stuk.
6 cent per stuk.
314 cent per stuk.
12 cent per oen
12 cent per ons.
Alles wordt uit de beste vrendstoflen
Wegens de St. NieeUasdrukte beleefd ver
zoek: Boterletters en Suikergoed tgdig te
bestellen.
Let'goed op bet juiste adres.
3262 30 Aanbevelend,
OPTICIËN, mm
Westhaven 14, Oouda, Telef. 292.
Groote sorteering in
Electriscbe Slgp- en Reparmtie-Inriebting.
Levering van Brillen op voorschrift.
Barometers. Kijkers. Thermometers.
Leverancier dm Geodacbe Ziekeafendsen