-jd
rya
cl
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 18397
62«Jaargang
Vrijdag 23 November 1923
Dit bladverschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
likje
IJke
ran
een
nde
/zieken.
HET GELUK DER RIJKEN
ND5-
Het dekken en
sieren der Tate]
ek vindt men de regeling
>ebereidselen ervan. De
die men moet geven, hoe
treiden, de volgorde, het
en alle gebruiken, Invi-
en laatsten tijd bij huise-
ibruik zijn. Tevens vindt
iten voor de fijnere keu-
165, franco na ontvangst
8245 50
0e Rijksdagzitting.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIET
WERKERK JUDERKERK OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
2639 II r
K
FEUILLETON.
in den mist
5*
V»
1,
H
Niet ieder, die u vriendelijk toelacht, is
uw vriend.
een kabinet te vormen uit niet-politici. Zeer
waarschijnlijk uit hooge ambtenaren.
Het nieuwe kabinet zal ala een voorloo
pig Ministerie worde® beschouwd.
iruflc
name
It en
men
oeld-
ler in
n er
Een nieuwe inbeslagneming van 85.000
billioen mark door de Franschen wordt ge
meld uit Dusseldorff. Het totaalbedrag der
door de Franschen en Belgen sedert 11 Jan.
in het Ruhrgebied in beslag genomen rijk«-
bankgelden is daarmee tot ruim 200.000
billioen gestegen.
i x/m
vindt.
energie, neerslacht ig-
gtoestanden, hypocbm-
kten, moeten de uit-
agt gratis toezending
Arnhem. f
verkeerd zijn, inclien Hongarije vijandig te
genover het nieuwe Duitschland wu komen
te staan.
De minister voegt er bij, dat den» aamen-
(awering dus volkomen ernstig moet -worden
opgevnt, zwoels blijkt uit het feit, dat vele
Duitsohe nat.-socialisten reeds in Hongarije
vertoefden.
in het
i inden-
(THE MAN OF PROPERTY)
door JOHN GALSWORTHY
in de vertaling van
Mevr. J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM.
Nadruk verboden.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Een huiszoeking op het landgoed van Max
v. Baden door de Franschen.
Uit Karlsruhe wordt gemeld, dat een
afdeeling Fransche infanterie het land
goed van prins Max van Baden heelt
omsingeld en er een uitgebreid onder
zoek heeft ingesteld. De pachter van
het landgoed werdj gearresteerd. De
Fianschen hadden vernomen, dat op het
landgoed wapens waren verborgen.
1TALDL
Een geschenk van den Pms aan den
Spaanschen koning en koningin.
De Corriere delta Sera meldt, dat de
Paus aan koning Altons en koningin
Vittoria ieder een kostbaar mozaïek ten
geschenke heeft gegei
cj*an vervaardigd. De
Het Hbld. vernam uit Boedapest dat de
Hongaarache minister van binnenl. zaken
Rakofsky een brief heeft gepubliceerd, dien
de rechtsradicate afgev. Ulain vóór de
Putsch te München tot den Hiongaarschen
staatsbestuurder Horthy heeft gericht.
Daarin verklaart Ulain, dat Hittier, Luden
dorff en von Kahr samenwerken en binnen
kort Berlijn willen bezetten. Ulain eiacht
derhalve de vrijlating van den te Boedapest
aangehouden afgezant van Hittier, den
heer Döhmel, want het is zeker, dat Hittier
zal zegevieren en het zou in hooge mate
In het Rijnland is de hooge commissie
tot overeenstemming gekomen met een
groot aantal induatrieelen die kleurstoffen
prxxluceeren .Een regeling is getroffen op
voorwaarden, waarbij de fabrieken zich ver
binden, de levering te verzekeren van kleur
stoffen, zooals vastgeateld in het Verdrag
wan Versailles. In ruil stond de hooge com
missie verlaging boe van de uitvoertarieven
en -belastingen, waardoor de fabrieken weer
geld voor haar loopende uitgaven zullen
verkrijgen.
In deze kleurstoffabrieken werken c.a.
50.000 arbeiders.
jij en je zoon zouden ‘t
mee te komen.”
Daar niemand zich tegen dit bevel
verzette, ging hij vóór, de kamer uit.
De dag was stil, helder en licht
toen hij van Stanhope Gate naar Park
Lane reed, had de oude Jolyon de kap
van het rijtuig laten terugslaan.
(Wordt vervolgd.)
^ven, in het Vati-
'e eene stelt voor
a®0N2<E?1???i?PRIJS: E®r kwartaal ƒ225, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren-
Onze bureaux rijn dagelijks geopend van 9-6 uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 545.
m omstreken (bshoo rende tot den baaorgkring)
0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
Advortontiin in hot Zaterdagnummer 20
tor gaat de reds naar Chicago. Anton
Long zal de Christusfiguur uitbeelden.
Do economische crisis.
Kleinhandelsprijzen in goudmarken.
Thans zijn in den kleinhandel alle
prijzen in goudmarken vastgeeteld. Een
vergelijking met de vredesprijzen doet
zien, hoezeer de kosten van levenson-
deihoud zijn gestegen. Een middelma
tige kwaliteit vleesch kost 8,6 goud-
nturk, dus het 3- 4-voud van den vre
desprijs, spek het 8- 10-voud, nl. 6
goudmark. i Verder kosten bevroren
vleesch 2 mark, visch 2 mark, haring
10 b 20 pf. por stuk, ganzen, hoenders
en konijnen 8 H mark per pond.
BELGiE.
De ^vrijheidstelling vso dr. Jacob?
Gisterochtend is dr. Jacob, die vijf
jaren gevangenisstraf heeft ondergaan
wegens zijn Vlaamsdk national ia tbohe
houding tijdens den oorlog, in vrijheid
gesteld. Buiten de gevangenis hadden
zich tal van Jong-Vlamingen opgesteld
om den Vlaamschen strijder over wien
de Antwerpsche correspondent dezer
dagen uitvoerig heeft geschreven, te be
groeten.
Zondag zi
vergadering
lid) -
Het was hem niet verteld, hij had die
gevolgtrekking gemaakt alleen uit hel
feit, dat hij den ouden Jolyon had ge
zien in gezelschap van zijn zoon en
kleinkinderen, gevoegd 'bij een tweede
feit het wegnemen van zijn testament
van Forsyte, Bustard en Forsyte.
Hij sloeg den spijker op zijn kop.
„Wie heeft je dat verteld vroeg
de oude Jolyon.
„Ik weet het werkelijk niet meer,”
zeide James „ik kan geen namen ont
houden ik weet dat iemand het mij
heeft gezegd. Soamee heeft heel wat
geld aan dat huis besteed hét is niet
waarschijnlijk, dat hij het van de hand
zal doen anders dan voor een goeden
prijs I”
„Nu,” zeide de oude Jolyon, „indien
hij denkt, dat ik een bespottelijk hoo-
gen prijs zal betalen, dan vergist hij
zich Ik heb het geld niet om het weg
te gooien, zooals hij het schijnt te heb-
ADVERTENTIEPRU81 Uit Gouda
1—6 regels ƒ1.30, e&s regel moor 021
1—6 regel» L55, «iko rag»! «teer ƒ020.---
bljalag op dm Liefdadighsids-advartentita do helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN i 1—4 regel» «Ik» regel meer ƒ020. Op
do voorpagina 50 honger.
Gewone ndvertenttim en ingesonden mededeeUngen bü contract tot seer gereduoeor-
den prjjs. Groote lettors en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiin kunnen worden ingezonden door tuMchenkomst van «oliede Boekhan-
dolaren, Advertentiebureau* en oase Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau rijn ingekomen, teneinde van opname veraokord te xün.
Auberammef-gau ea Amerika.
Nu de met dollars-rinkelende Ameri
kanen huiverig zijn om naar Auberam-
niergau te trekken ten einde de be
roemde passiespelen te komen zien,
zullen de Beiersche acteurs ondanks
den tegenzin van hun aan traditie ge
hechte landgenooten naar Amerika gaan
Zij zullen op reis hun karakteristieke
kleedij dragen en voorwerpen meene
men, die zij gemaakt hebben om er in
het land van den dollar een afzetge
bied voor te vinden.
Veertien der beste spelers, doch, geen
vic uwen, zullen zich 1 December te
Hamburg inschepen. In het Centraal Pa
lace te New York wordt een miniatuur
Oberammergau gebouwd, waar een ten
toonstelling zal worden gehouden. La-
agent Ik weet niets van een politie
agent. Maar ik veronderstel, dat jij iets
omtrent hem weet,” voegde hij er met
een achterdochtigen blik op den ouden
Jolyon aan toe. „Ik denk dat het best
is om met hem te gaan spreken.”
In de hal stond een inspecteur van
politie hij keek strak naar de mooie
Engelsche meubelen, die James gekocht
had op een beroemden Marrogapo-ver-
kGop in Portman Square.
„tl zult mijn broer daar in de kamer
vinden.”
De inspecteur bracht zijn vingers eer
biedig aan zijn helm, en ging het stu
deervertrek binnen. James zag hem met
een vreemde gewaarwording binnen
gaan.
„Ik vind dat wij moeten wachten en
zien wat hij wil,” zeide hij tegen Soa-
mes. „Je oom is hier geweest om over
het huis te spreken I”
Hij keende met Soames naar de eet
kamer terug, maar kon niet rustig blij
ven
„Wat zou hij willen prevelde hij
weer
„Wie antwoordde Soames. „De In
specteur Zij hebben hem van Stanho
pe Gate naar hier gezonden, dat is al
les wat ik weet. Die „non-cohformist”
van oom Jolyon heeft, naar ik verondor
stel, gestolen I”
Maar, ondanks zijn schijnbare kalmte
was ook hij niet op zijn gemsk.
Na tien minuten kwam de oude Jo
lyon binnen.
Hij liep naar de tafel, en bleef daar
ben. Laat hij het probeeren en het ver-
kcopen bij gedwongen verkoop, en zien
wat hij krijgt. Ik hoor dat het geen huis
is voor iedereen I”
James, die in stilte deze meening
deelde, antwoordde „Het is een huis
voor een gentleman. Soames is op het
oogenblik hier, als je hem soms wilt
spreken.”
„Neen,” zeide de oude Jolyon, „zoo
ver ben ik nog niet, en zal waarschijn
lijk ook zoover niet komen als ik een
maal tot een besluit ben gekomen, is
het vroeg genoeg om het huis te zien.”
James kreeg een weinig vrees als
hei tot de werkelijke cijfers van een
handelstransactie kwam, dan was hij
zeker van zichzelf, want dan had, hij
met feiten te doen, niet met menschen;
maar voorafgaande onderhandelüngen,
zocals deze, maakten hem zenuwachtig
hij wist nooit goed hoe ver hij kon
gaan.
„Och,” zeide hij, ik weet er niets
van, Soames vertelt mij niets, ik zou
denken, dat hij het in overweging zal
nemen het is een kwestie vameprijs.”
„O,” zeide de oude Jolyon, „laat hij
zich niet laten beïnvloeden omdat ik
zijn oom ben.”
Hij zette boos zijn hoed op.
De deur werd geopend en Soames
kwam binnen.
„Er is hier een politie-agent,” zeide
Joch, „voor oom Jolyon.”
De oude Jolyon keek hem toornig
aan, en James zeide „Een poiitie-
De Minister van Financiën, Dr. Luther,
heeft na de rede van Dr. Staresemann den
geweldigen financieelen nood van het Rijk
geschetst, die tot de uiterste zuinigheid
dwingt De stopzetting der bankbiljetten
pers is niet vrijwillig geschied, maar onder
den druk der omstandigheid, dat de mark
haar laatste adem heeft uitgeblazen. Indien
het niet gelukt de uitgaven te beperken en
de inkomsten te vengrooten, dan bestaat er
voor het 'Duitsche volk geen kans meer op
redding. De uitgifte der rentemark kan niet
worden uitgebreid, daar z\j anders eveneens
tot inflatie vervalt
Wü zullen genoodzaakt zijn, aldus Dr.
Luther, een nieuwe belastingpolitiek te voe
ren op grond van 446 der rijkagrondwet,
al zullen deze belastingen voor de dekking
der uitgaven des Rijks niet voldoende zijn.
Voorts kondigde de Minister aan een gelei
delijke veriiooging der huren, terwijl met
de uiterste kracht zal worden opgetreden
tegen de overschrijding der goudprijzen.
Of de Minister al deze plannen zal kun
nen uitvoeren, zal de dag van heden wel
uitwjjaen.
doen van bezit, hard. O, het is hard!
Zelden misschien nooit kunnen
zij het volbrengen en toch hoe
dicht zijn zij er soms niet bij geweest!
Zoo ook met James I Toen, in zijn
groote verbijstering, barstte hij uit
Wel, ik zag het gisteren in do courant
„„In den mist overreden I”” Zij wis
ten zijn naam niet 1”
In zijn zielsverwarring keek hij van
het eene gelaat naar het andere maar
instlnktmatig verwierp hij ai dien tijd
het gerucht van zelfmoord. Hij durfde
aeze. gedachte, die zoo tegen zijn be
lang, tegen het belang van zijn zoon,
tegen dat van iedere Forsyte was, niet
door te denken. Hij streed er tegen
en daar zijn natuur steeds onbewust
datgene verwierp, wat hij niet veilig
ken aannemen, overwon hij gaandeweg
deze vrees. Het was een ongeluk I Het
moest het zijn geweest I
De oude Jolyon verbrak zijn gepeins.
„De dood volgde onmiddellijk. Hij
lag gisteren den geheelen dag i
ziekenhuis. Er was niets om lijn
titeit vast te stellen. Ik ga er nu heen
>t doen door
De Italiaansche en Spaanache dictatoren
hebben elkaar gevonden! Aan een noen
maal, hetwelk Mussolini aan Primo de Ri
vera, die Koning Altons op zijn bezoek aan
Rome vergezelt, heeft aangeboden, zijn re
devoeringen gewisseld, welke belangwek
kend zijn, daar de politieke toestand in
Spanje op het oogenblik veel gelijkenis met
dien van Italië toont
Mussolini voorspelde Primo de Rivera dat
zijn regeering nou stand houden en verge
leek de positie in Spanje met die in Italië
kort na de omwenteling. „In de eerste tij
den, toen het fascisme in Italië de regee-
ring in handen had genomen, zater er niet
minder dan vier werklooze politici met me
lancholieke gezichten van den ochtend tot
den avond te wachten op den val van mijn
regeering! Dag in dag uit, maand in maand
uit hebben ze gewacht en jaar in jaar uit
zullen ze blijven wachten, wan* het fascis
me blijft en zal blijven. Desgelijks zal ook
uw regeering hlijtven, aldus Mussolini, om
dat zij beantwoord aan de behoeften van
uw land.”
v vrouw
v dochter
m aanetooede
U self.
de lezers onderstaande
H, GOUDA.
rijk behoefte had aan buitenlandsche cre-
dieben. De kanselier deed een beroep op de
genen, die zich bewust zijn van de betee-
kenis van Duitschland voor de stabilisee-
rimg van de wereldhuishouding. Frankrijk is
er, zoo vervolgde hjj, op uit, het Duitsche
volk voor eeuwig tot heerondiensten te ver-
oordeelen. Daar tegenover is het eenige wa
pen, het eenige actief, een juiste buiten-
laadsche politiek: de solidariteit.
De rede vond groeten bijval. Toch werd
door de Duitsch-nationalen een votum van
wantrouwen ingediend. Over deze motie
wend nog niet gestemd, vandaag zal dus
eerst de beslissing vallen.
Men verwacht dat de soc.-democraten zul
len tegenstemmen, zij het dan ook gedeelte
lijk met tegenzin.
De gematigd socialisten hadden immers
verwacht dat de kanselier ten minate in de
quaestie van den uitaonderingstoestand vol
doende toezeggingen zou doen. Maar door
slechts te verklaren, dat hij dien plaatse
lijk zal opheffen, overal waar de rust is
weergekeerd, heeft hij de sympathie van
vele socialisten verspeeld.
In een fractievergadering die na afloop
van de Rtfksdagzitting werd gehouden, be
sloot men een motie van wantrouwen tegen
de Regeering in te dienen, waarin verklaard
wordt, dat, aangezien de RJjksregeering
geen gegronde redenen voor haar maatre
gelen tegen Saksen en Thuringen had en
tegen Beieren niet op denzelfiden voet op
trad, zü het vertrouwen van den Rijksdag
niet meer heeft.
Deze motie van wantrouwen zal evenwel
door de Deutsch-nationalen niet wonden on
dersteund, evenmin als de soc.-dem. voor
de motie van wantrouwen van de D. N. zul
len stemmen.
Daar nu evenwel de rijkskanselier, die
met het door de soc.-dem. genomen besluit
onmiddellijk in kennis werd gesteld, zal
staan op het indienen eener algemeene mo
tie van vertrouwen door de regeeringspar-
tijen, zal over de motie van wantrouwen
wellicht niet behoeven te worden gestemd,
daar de motie van vertrouwen de voorkeur
heeft. Men verwacht dat deze zal wonden
(verworpen, waardoor het lot van het kabi
net bezegeld is. In elk geval neemt men aan,
dat het kabmet-Staeaemann zal vallen. Als
opvolger noemt men in parlementaire krin
gen reeds den Wurtenbergschen staatspre
sident dr. Hieber.
Nog wordt genoemd de naam van Dr.
Heinze, vroeger Minister van Justitie in
het Kabinet Fehrenbach. Heinze komt uit
Dresden en is, evenals Stresemann, lid van
de Duitsche Volkspartij. Hij is evenwel een
neutraal persoon en zijn opdracht zal zijn
Een rede van Dr. Stresemann. - Moties van wantrouwen van de Duitsch-
nationalen en soc.-democraten. Dr. Luther aan het woord. 35.000
billioen marken in beslag genomen in Dusseldorff. Een brief van Ulain
aan Horthy. Mussolini en Primo de Rivera.
Gisteren zou, zoo meende men algemeen,
beslist worden over het lot van het kabinet
Stresemann, en toch, tot een beslissing is
het nog niet gekomen.
De Rijksdagzitting, Dinsdag door het op
treden van een oproerig communist ver
daagd, wend gisteren gehouden en daarin
heeft de Rijkskanselier ongeveer 2 uren het
woord gevoerd. In deze rede, die grooten
bijval vond, weigerde Dr. Stresemann uit
drukkelijk een eigenlijk regeeringaprogram
te geven, evenmin vroeg hij nadrukkelijk
het vertrouwen van het parlement.
De aanstaande onderhandelingen van het
Rijk met Beieren, de terugkeer der Beier
sche rijksweer op grondwettige basis, achtte
de kanselier onvoorwaardeltfk noodzakelijk.
Verder sprak de rijkskanselier er over, dat
de partijen van de burgerlijke arbeidsge
meenschap het kabinet in overweging had
den gegeven, den militairen staat van beleg
door den burgerlijken te vervangen. Daar
toe was de regeering bereid, maar slechts
voor die deelen van het rijk, waar het reeds
rustiger geworden is.
De rijkskanselier gaf een eenigazins ge
heimzinnige aanduiding omtrent een cre-
dietaanbod van een particuliere groep, dat
echter aan het aanblijven van de tegen
woordige regeering gebonden was. Blik
baar was dit een poging om indirect de
stemming van het parlement te beïnvloeden.
<Dr. Stresemann zeide te moeten erkennen
dat de binnenlandsche toestand van het rijk
hopeloos is en hij verklaarde voorloopig
geen kans te zien, in den toestand verbe
tering te brengen.
Wiat het opgeven van het lijdelijk ver
zet aangaat, spr. wees op de onderfjandelin-
gen die nog steeds niet tot een resultaat
hebben geleid.
De rijkskanselier herinnerde aan zijn
vroegere uitlatingen over de verantwoor
delijkheid van Frankrijk voor den dreigen
den hongersnood in ’t Ruhrgebied. Duitsch
land kan de reusachtige sommen voor de
voeding van de werklooze bevolking niet
lang meer opbrengen. De werkloosheid in
Rijnr en Ruhrgebied zou veel geringer zijn,
zoo niet het Parijsche dictaat het hervatten
van den arbeid verhinderde. Stresemann
zeide verder, dat hij de hoop koesterde, dat
wanneer de onderhandalingen tusschen de
Duistche industrieelen en de Fransdhe auto
riteiten resultaat opleveren, de gedwongen
werkloosheid niet blijft bestaan. Wanneer
wü veertig procent van onze productie moe
ten afleveren, moet de productie loonend
zün, anders staat alles stil Wü denken er
niet aan, ook maar één oogenblik den strijd
om Rü’n en Ruhr op te geven.
Wat betreft de quaestie van den munt-
standaard, verklaarde Stresemann, dat het
G0UD8CHE tflIRAXT.
zal dr. Jacob een openbare
j toespreken.
RUSLAND.
De wolvenplaag.
De wolvenplaau neemt in verschillen
de atrlken van Rusland, verontrusten
de afmetingen aan, aldus „Izweetia”.
De wolven vertoonen zich op klaarlich
ten dag in de hoofdatraten van de dor
pen, verscheuren schapen, vallen paar
den ep koeien aan. Er waren ook veel
g©\allen van aanvallen op menschen.
De verliezen, die de boeren lijden, aijn
zeer groot, maar de bevolking staat
machteloos tegenover deze plaag. In
sonmige streken worden jagerabenden
gevormd, die systematische razzia's on
der de wolven, organiseeren, doch ook
hiervan zijn de resultatenj voorloopig
niet groot. De regeering heeft besloten
hu»p te verleenen aan alle vereenigin-
gen, die zich .ten doel stellen de wol
ven plaag te bAampen. Er worden prij
zen uitgeschrevïm en de verkoop van
schietkruit en p&tronen is vrijgegeven.
Tevens wordt de) mogelijkheid overwo
gen de garnizoenen voor dit doel te ge-
bruikefr>— X
heel stil staan, terwijl hij aan zijn lan
ger witten knevel trok. James keek
naar hem met open mond zoo had hij
zijn broer nog nooit gezien.
De oude Jolyon hief zijn hand op,
en zeide langzaam
„De jonge Bosinney is
overreden en gedood.”
Daarna, terwijl hij boven zijn broer
en neef uitstak, en met zijn diepe oogen
op hen neerzag, zeide hij „Er loopt
een gerucht dat hij zelfmoord
heeft gepleegd.”
Het gelaat van James scheen langer
te worden.
„Zelfmoord, waarom zou hij dat ge-
dran hebben
Do oude Jolyon antwoordde streng
„God weet het, indien jij en je soon
het niet weten
Maar James antwoordde niet.
Voor alle menschen van hoogen leef
tijd, zelfs voor alle Forsytes, heeft het
kien bittere ervaringen gehad. De
voorbijganger, die hen ziet, gehuld in
mantels van gewoonte, rijkdom en ge
nui, zou nooit veronderstellen, dat zul
ke zwarte schaduwen over hun pad zijn
gevallen. Voor lederen man van hoogen
ouderdom zelfs voor Sir Walter Ben
tham is de gedachte aan zelfmoord
tenminste ééns in de wachtkamer zijner
ziel aanwezig geweest wachtende op
den drempel om binnen te kunnen gaan
nog teruggehouden van de binnenkamer
door een toevallige omstandigheid, een
vage vrees, een pijnlijke hoop. Voor
Forsytes Is dit geheel en af afstand
