Gemeenteraad van Gouda.
De Gemeentebegrooting 1924.
Raad <*m exposé te *oven'
LAATSTE BERICHTEN.
Bsurs van Amsterdam.
Cornelias Cithrinus Krom,
Hei Kamerlid Jo ten.
Da burgemeester van Wouw, de heer
W. J. F. Juten, lid van de Tweede Ka-
mei voor den kieskring Tilburg, ia ern
stig ongesteld. In den nacht van Vrij
dag op Zaterdag heeft hij, naar aan de
Tel. woirdt bericht, een aanval van be
roerte gekregen. Zijn toestand is zorg
wekkend.
De Neutrak Bond gestraft.
Naar wij vernemen heeft de directie
de/ Nederiandsche Spoorwegen, naar
aanleiding van een ingesteld onderzoek
wuarbij gebleken is dat het ledental
van den Neutralen Boud van Spoorweg
personeel allerminst overeenstemde met
het door het hoofdbestuur aan de di
rectie opgegeven aantal, besloten, de
aan dien bond verleende faciliteiten
w.o het verleenea van verlof zonder
bezoldiging aan de bestuursleden in te
trekken.
In de afgeloopen week zijn de ver
schillende diensten bij de spoorwegen
schriftelijk door de directie met deze
beslissing in kennis gesteld.
Mt Academisch Ziekenhuis te Leiden.
Naar wij vernemen, zullen de minis
ter» van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, dr. De Visser, en de minis
ter van Financiën, de heer Colijn, ver
gezeld van de heeren J. C. E. baron v.
Ljnden, chef van de afdeeling Rijksge
bouwen bij het departement van Finan
ciën en den heer P. Visser, hoofdcom
mies bij het departement van Onder
wijs, K. en W., zich naar Leiden be
geven om, naar verwacht wordt, de
(kwestie van de installatie en inwer
kingtreding van het nieuwe Academisch
Ziekenhuis tot een spoedige en bevre
digende oplossing te brengen.
De gehuwde ambtenaressen.
Met betrekking tot de veel besproken
plannen tot ontslag der gehuwde amb
tenares Heeft de Alg. R. K. ambte-
naarsverèeniging een voorstel inge
diend bij de centrale commissie voor
Oeoigani8eerd Overleg in ambtenaars-
zal en, om de voor de afvloeiing gestel
de regeling aan te vullen met de bepa
ling
„De gehuwde vrouw, wier man kost
winner is."
Mevrouw mr. Bakker-Nort heeft den
minister van Waterstaat gevraagd of
hei juist is, dat de minister, hoewel
dcraissionnair, aan den directeur der
post en telegrafie opdracht heeft ge
geven het ontslag der gehuwde ambte
naressen bij dien dienst voor te berei
den en dat met de Centrale Commissie
voor georganiseerd overleg in dezen
geen overleg is gepleegd?
GEMENGDE BERICHTEN.
Tragisch ongeluk.
lil een woning aan dpn Westerweg
in den Haag heeft gisteren een ernstig
ongeluk plaats gehad. De vrouw des
huizes moest iets van de bovenverdie
ping halen en liet de twee kinderen
e«on alleen in de huiskamer achter.
Tijdens de afwezigheid der moeder
schijnt een der kinderen, een vierjarig
meisje, te dicht bij de brandende ka
chel te zijn gekomen, ten minste toen
de bewoonster terugkeerde, zag zij tot
haarontzetting het kind geheel in vlam
men gehuld. Zoo goed en zoo kwaad
als dat ging, trachtte de ontstelde moe-
der met doeken ae vlammen te dooven.
De arme kleine had echter over het ge-
hocle lichaam brandwonden bekomen
en moest in zorgwekkenden toestand
door den Eersten Hulpdienst naar het
ziekenhuis worden vervoerd. De brand
wonden waren zoo ernstig, dat herstel
uitgesloten was en in den loop van den
mlcdag is het meisje reeds overleden.
Ook de moeder bekwam bij hetblus-
schen vrij ernstige brandwonden. Zij
kon echter, na verbonden te zijn, thuis
blijven.
Een ernstig waarschuwing voor de
ouders, om geen kleine kinderen onbe
waakt bij brandende kachels achter te
laten
De aanslag op dr. Deelen.
De man, die den aanslag op dr. Dee
len te Tilburg heeft gepleegd, heeft be
kend dat hij het plan had, den dokter
bewusteloos te slaan en hem daarna te
berooven. Het is de 21-jarige kantoor
bediende D. L., wonende in de Nijver-
straat te Tilburg. De eerst opgegeven
nnam VI. was gefingeerd.
MARKTBERICHTEN.
Coöp. Tuiniersrereeniging.
„Gouda en Omatreken".
Veiling van 4 Dec. 1923.
Witloof lo srt. 3946, 2e art. 22—
28, Sprotten le art. 12.40—24, 2e art.
6(13, per 100 K.G.; Groene aavoye kooi
1.40—8, Boe re kool 0.50—1.70, per 100
stuks; Boerekool 0.130.26. per kist,
Andijvie 0.60—2.90 per 100 stuks; An
dijvie 0.260.82 per kist; Uien 69.20;
Kroten 2.60-6.80 per 100 K.G.; Knol-
selderie 0.10—14, per 100 stuks; Selde
rie 0.50—4.80, Prei 1—«.90 per 100 boa.
Aardappelprijzen Amaterdam 5 Dcc.
Flakkeeffche eigenheimers 6 60—5.80, G«I-
derache bravo's 6, Zeeuwische bonten
6.70—7, Zeeuwsche blauwen 6.80—6.40,
Zeeuwsche Eigenheimers 5—6.50. Aan
voer 4 ladingen.
Kaasmarkt.
Woerden, 5 December 1928.
Aanvoer 168 partijen. Trijs Goudache
kaas le art. 6861, 2e art. 6467, le
art. met RiRwmerk 57—66. Har del vlug.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
Zitting van Dinsdag 4 Dec., des avonds 794 u.
Tegenwoordig met den Voorzitter alle le
den behalve de heer Van Berkel.
D© VOORZITTER opent de vergadering
en deelt mede dat is ingekomen een schre
ven van den heer A. C. van Berkei, waarin
deze mededeelt dat hij wegens drukke werk
zaamheden ontslag neemt als lid van den
Gemeenteraad.
Daar de heer Van Berkel aan de beraad
slagingen van den Baad niet verder zai deel
nemen, spreekt de Voorzitter eenige waar-
deerende woorden aan het adres van den
heer Van Berkel. Spr. wijst er op dat de
heer Va» Berkel gedurende 4 jaren met
groote belangstelling deel genomen heeft
aan de werkzaamheden van den Baad en is
er van overtuigd dat de leden gaarne zullen
terugdenken aan de aangename samenwer
king.
Voort» deelt de VOORZATTER mede, dat
is ingekomen een voorstel van de heeren
v. Staal, Overhand en Sterk om de opcenten
op de Grondbelasting voor het ongebouwd
te. brengen van 10 op 20, en voor het ge
bouwd van 40 op 80.
De ALGEMEENE BESCHOUWINGEN
worden heropend.
Mevr. RIESZNOOTHOVEN v. GOOR
(via) krjjgt het woord en zegt het vol
gende:
Mijnheer de Voorzitter! Dat ik voor de
tweede maai als vrouw het woord vr.tag,
vindt zijn oorzaak in het feit, dat ik ue
wijze van woord voeren, zooals die in deze
begrootingsvergaderingen gevoerd is, aller
treurigst vind.
De heer Van Staal is begonnen ons drie
uur zegge drie uur bezig te houden.
Hij begon met een betoog, dat hij hoopte
dat de zakelijke behandelingen gehouden
zouden worden onder wederzijdsciie waar
deering, ook al waren de beginselen ver
schillend. Nu is daar in zijn eigen gedrag
weinig van te bemerken geweest en ik wil
dringend protesteeren tegen de wijze, waar
op hy namens zijne fractie den lieer IJssel-
Btijn bestreed en beleedigde.
Onze wethouder van financiën toch is een
man, die met voorbijzien van eigen belan
gen steeds werkzaam was en is in het
waarachtige belang der gemeente; ik zeg
piet nadruk van de gemeente in haar geheel,
want dan alleen zou een wethouder van fi
nanciën genade vinden in 't oog der S. D.
A. P., wanneer hg deed of de gemeente
Gouda alleen uit arbeiders bestond, en al
leen zijn blikken richtte op hunne belangen.
Ik had het edeler gevonden als by de
vriendschappelijke bespreking, waarin de
tieer Sanders 't woord voerde, de heer Van
Staal naar voren had gebracht, dat de S.
D. A. P. n ie t ingenomen was met de finan-
cieele leiding van onzen wethouder, maar
iaarover is met geen woord gerept; hy of
heter gezegd zg allen hadden royaler ge
daan blanco te stemmen, dan zouden wij
voorbereid geweest zgn.
De politieke greep van den heer Van
Staal aan mgn adreH om te weten komen
wat ik als raadslid meer zou zyn, „vrouw"
of „lid van den Vryheidsbond" heb ik goed
begrepen. Ik wil alleen daarop antwoorden,
dat ik niet onder valsche vlag in den raad
ben gekomen, ik kreeg slechts 203 voor
keurstemmen, dus geen overweldigend aan
tal dat doet vermoeden, dat men in mg iets
anders zag dan een lid van genoemden bond.
Trouwens dat bewijst genoeg, dat er in
de verkiezingscampagne sterk propaganda
is gemaakt tegen de viouwelyke candidate
van den Vryheidsbond; zelfs onder het
dienstpersoneel werd uitgesponnen, dat de
Vryheidsbonders byzonder slecht waren voor
hun personeel; gelukkig ben ik zelf in het
bezit van een trouwe hulp, die al bijna 20
jaar lief en leed met ons gezin deelt, en
zóó zyn er in Gouda velen. Ik breng voorts
hulde aan de afdeeling Gouda van den Vry
heidsbond, dat ze den moed heeft gehad een
vrouw in den Raad te brengen, vooral om
dat nog niet voldoende is bewezen, dat wer-
keiyk de vrouw in staat is iets in de ge-
meentehuisihouding te bewerkstelligen.
De harde leerschool van het leven heeft
mg geleerol, dat 't nuchtere verstand moet
zegevieren over het gevoel.
Dat dit voor een vrouw niet altyd even
gemakkelgk is en het dikwerf met harden
en zwaren strgd gepaard gaat, kan ik U
verzekeren. Doet men het echter niet, dan
gaat het gezin waarvoor men aansprakelgk
is ten gronde, evenals de gemeente; wg
zyn als gemeenteraadsleden gekozen en
hebben onzen eed afgelegd om de gemeente
belangen te behartigen in zgn geheel, en
als wg niet oppassen, dan wordt, zooals het
nu gaat, een stryd gevoerd om de politieke
macht en aoiet om het welzgn van de ge
meente.
Ik hoop dan ook, dat wg het vorenstaan
de niet uit het oog zullen verliezen, maar
dat wg onzen eed of belofte getrouw zul
len blgven en wg zullen blgven bg het be
handelen van de zaken, waartoe wg geroe
pen zgn, en niet om hier, ik zou haast zeg
gen betaalde pro.paganda-redervoeringen te
houden voor eigen party. Door het optreden
der S. D. A. P. zal men meer en meer een
toestand krygen zo vals men die in Enge
land beleeft: de burigerlgke partgen tegen
over de arbeiders partg, afgezien van de
godsdienstig® ideeën der personen. Al is ook
de arbeiderspartij de grootste party alleen,
er zgn toch ook nog h eel wat vertegenwoor
digers van burgerlgke partijen.
Hierby zal ik het latien, mgnheer de Voor
zitter, de hoop uitsprekend dat de verdere
begrootingsdebatten eo» meer zakelijk ver
loop zullen hebben.
De heer v. d. WANT* (v.-b.) betoogt, dat
wanneer de nieuwe sti»omingen en ideeën
welke in dezen Raad ztUn ontwikkeld, tot
werkelgkheid komen, hy dit gevaarlgk
acht voor de algemeen» itoestand. Het is
helaas juist dat de genleenteiyke huishou
ding meer kost dan de gomeente aan in
komen heeft en kan dnngevi, daarom moet
er verandering komen, liet -evenwicht moet
hersteld worden. Allerlei raadgevingen
hoort men onder de kree# van bezuiniging.
Het gaat er om, hoe het even wicht te her
stellen. Spr. heeft verstomd g'estaan over
de onbiliyke en onveranb\voorde 1 Uke wijze,
want de hees v. Staal meient dit te kunnen
bereiken dooi zijn be'asti bgsystelm. Groot-
eche plannen zgn voorgesteld, welke de
gemeentelijke huishouding in een nog kost
baarder stadium zullen brengen. Spr. be-
twgfelt of deze op den duur voordeel zul
len geven. Tallooze industriën in den lande
zyn niet in staat het hoofd boven water te
houden. Wat baten dure terreinen wanneer
geen industriën gevonden worden die zich
willen vestigen. Het is ook niet logisch ge
dacht om de industriën te willen lokken
met goedlooope terreinen en ze anderzgds
zwaarder te belasten. De belasting naar
draagkracht is ook al niet goed meer. Het
geheel vrfj stellen van inkomens beneden
2000 acht spr. een gevaar. Ieder moet, bg-
drageri, ook al is 't weinig, ieder is mede
verantwoordelgk voor de gemeenschap.
De heer v. üiAAL (s.d.): is dat op net
oogenblik weinig?
De heer v. d. WiANi (v.-b.) De bo.asiing
ia met weinig, ook ze is schrikbaar hoog,
maar voor hen, die meer verdienen, ze is
procentsgewgs hoog geworden door de rou
ten in de laatste jaren en daarvoor ge
maakt. Volgens de methode-van Staal wor
den weer nieuwe oabillgkheden geschapen.
Door het verhoogen der grondbelasting
met nieuwe opcenten voelt men wel dat
men de lasten gaat verzwaren aan de eene
kant voor de industriën welke men aan de
andere kant door beschikbaarstelling van
goedkoope terreinen wil verkrggen. Meer
dere grondlasten verhoogen ook weer de
huren. Straatbelasting drukt ook weer op
de geheele gemeenschap. Verhooging der
grondlasten, zegt spr. be teekent een ge
motiveerd verzoek tot huurverhooging.
Men vergeet dat men zyn geld maar
eenmaal kan uitgeven. "Wg gaan den weg
op van algemeene achteruitgang.
Het niet overgaan tot salarisverminde
ring is op het oogenblik voor de menschen
gelukkig maar is op den duur achteruit
gang voor de maatschappg.
Dat 'het afwentelen des lasten van een
deel der bevolking op anderen in 't be
lang der gemeenschap zou zgn, noemt spr.
een waandenkbeeld. De lust om het bezit
aan te kweeken en meer werk te versprei
den wordt tegengewerkt.
Omtrent het gesprokene door den heer
v. Staal over de kosten der straatverlich
ting zegt spr. zelf het voorstel te hebben
ingediend indertgd om den toestand te ver
anderen, ook om een zuivere boeking te
krggen.
Wil men er voor waken dat iemand on
verplicht in die belasting bgdraagt, dan
moet men ook andere belastingen afschaf
fen voor de eene billgke: de inkomstenbe
lasting. De straatbelasting is onbiligk,
houdt geen rekening met iemands draag
kracht; ook bg heffing van opcenten op de
Vermogensbelasting is het de vraag of die
belasting juist is.
Spr. kan zich «enigszins indenken dat
men nog niet veel voor salarisverlaging
voelt.
Op het oogenblik is van een zoodanig
voorstel geen goed resultaat te verwach
ten. Gezien de groote bedragen, welke de
salarissen van de gemeente eischen acht
spr. het noodig dit punt aan te roeren. De
salarissen zgn een der groote oorzaken
van het hooge cgfer hetwelk de begrooting
aanwgst. Men begint met iets te doen
om te komen tot een stap in de goede rich
ting n.l. door verlenging van den werk-
tgd. Te bezuinigep door inkrimping van
personeel acht spr. geen gezonde toestand.
De andere punten, die naar voren zgn
gebracht bg de beschouwingen, zgn in
hoofdzaak oud en bekend. Op de samen
stelling van het college van B. en W. zal
spr. op het oogenblik niet ingaan. Er is
echter nog een teer punt n.l. de werkloo-
zen-steun, een der moeilgkste vraagstuk
ken. Behalve van uit zgn goed hart moet
men die zaak van alle kanten bezien en
beschouwen de oorzaken, die er toe geleid
hebben dezen steun in stand te houden. Spr.
'gelooft dat de vrijheid van arbeid beter ge
waarborgd zou zij» dan op het oogenblik
als ieder arbeider vrg was te handelen, zoo
als hg zelf dacht dat het moeet. Aan vraag
en aanbod kan men zich toch op den duur
niet onttrekken. Wanneer daarmede meer
rekening werd gehouden, zou de werkloos
heid niet zoo groot zgn. Al is het niet pret
tig voor een kleiner bedrag te werken, de
gemeenschap zou er op den duur wel bij
varen. Wil men het algemeen belang in het
oog houden, dan moet men geen belangen-
pofitiek voeren, zegt spr.
De Arbeidsbeurs zal moeten verdwgnen;
de voordeelen aan de beurs verbonden, zijn
zeer denkbeeldig. Het geld dat er aan ten
koste is gelegd, is volgens spr.'s inzicht,
verloren geld. Het werkloozenvraagistuk be
rust op de practyk. De banen, aangegeven
door de organisaties, die over de arbeiders
hier de lakens uitdeelen, vergroot de werk
loosheid.
De heer BOKHOVEN (vi>.) wil nog eeni
ge opmerkingen maken van technischen
aard. Spr. wgst er op, naar aanleiding
van de uitbreidingsplannen door den heer
Van Staal naar voren gebracht, dat een
ieder die hier eenigazins békend is, weet dat
ruim 20 jaar geleden plannen bestonden
voor een nieuw station, het omleggen van
de spoorbaan en verlegging van de Gouwe-
mond. De vroegere besturen van de ge
meente waren hierop reeds lang vooibereid.
Dat hiervan nog niets gereed is, is een der
redenen dat er aan de uitbreiding weinig
gedaan kon worden. Spr. ondersohrgft het
gesprokene van den Voorzitter, dat het Ge
meentebestuur diligent is geweest. Het uit
breidingsplan is 1)4 jaar geleden opnieuw
naar voren gebracht. Het is te begrgpen
dat door de malaise van het uitbreidings
plan zeer weinig gekomen is. Er ia geen be
hoefte «tn fabrieksterrein. Spr. ziet de uit
breiding niet zoo snel gaan. De vergelgking
met Dordrecht, een zeehaven, gaat niet op-
Spr. wijst op Utrecht, een plaats veel beter
dan Gouda voor industrieterreinen met haar
doorgaand verkeer tusschen Rijn en Am
sterdam, daar is een groote industriehaven
die millioenen heeft gekost en van de terrei
nen die zyn aangelegd, Is geen stukje ver
huurd of verkocht. Dit wyst er op dat wij
geen haast behoeven te hebben. In andere
plaatsen kan men bovendien zoo maar bou
wen, hier ziet men op tegen den slappen
bodf*ni om er fabrieken op t« zetten. THt
fotceeren gaat niet.
Spr. erkent de groote behoefte aan betere
verkeerswegen, maar het zou volgens den
heer Van Staal groote bedingen kosten. Spr.
vraagt of geen oplossing te vinden is b.v.
door een doortrekking van de Stegnkade
naar den Bodegraafschen weg, zonder over
het spoor te gaan Spr. heeft gehoord dat
ook particulieren zich voor dien weg inte
resseeren en grond willen afstaan. Dan
wordt een directe door-verbinding verkre
gen.
Het is spr. opgevallen dat door den heer
Van Staal als oorzaak van den toestand
der bestrating is genoemd het niet op tgd
ophoogen. Spr. wgst er op dat juist waar
wel opgehoogd is, de straat het slechtst is,
b.v. in de Crabethstraat. Poldergrond moet
niet te veel worden opgehoogd, dat geeft,
zegt spr,, nog de beste bestrating.
Met asfaltheetrating zou spr. zelf graag
een proef nemen, maar de kosten zgn zeer
hoog. In den Haag en Amsterdam is men in
een stadium van voorbereiding voor het ne
men dier proeven. Die kunnen wg hier ge-
voegelgk afwachten.
Meer straatmakers zullen op den duur
onze wegen niet verbeteren, meent spr. Het
aantal is voorloopig voldoende.
Voor vereeniging der bedrgven, aange
voerde argumenten van het opbreken en
herstellen van straten en levering van kool-
asch, voelt spr. niets. Dat zgn geen argu
menten van eenige beteekenis.
Spr. stelt de vraag of het verzoek om in
lichtingen is uitgegaan van gemeentewer
ken, van B. en W. of van den heer Van
Staal.
Spr. is het eens met den heer Donker om
het transport wel in één hand te brengen en
wgst op Rotterdam, waar al het vervoer
door Gemeentewerken geschiedt. Ook hier is
dit met goeden wil in te voeren.
Ten slotte zegt spr. ten aanzien va» de
wethoudersbenoeming er voor in te staan,
dat de heer Muyiwgk in de gehouden bgeen-
komst de belofte heeft afgelegd op den
heer Donker te zullen stemmen.
De heer POTHARST (r.k.) moet tegen
spreken de woorden, welke de heer Lafeber
hem in den mond heeft gelegd, n.l. dat er
met geld gesmeten zou zgn. Spr. is opge
komen tegen de wgze van boekhouding,
daar nu gebleken is dat alles veel duurder
is geweest.
Ten opzichte van het Ziekenhuis is spr.
alleen gekant geweest tegen den post van
6400 voor afschrgving, daar reeds een be-
langrgke post voor onderhoud is opgenomen.
De heer Donker heeft niet bewezen zgn
stelling inzake de wethoudersbenoeming, die
spr. bestreden heeft, dat er een afspraak
was gemaakt. De heer Donker is verplicht
zgne beschuldiging te bewgzen; dat kan hg
niet. Zelf zegt hy, dat hem gevraagd is can-
didaat te zgn van een andere groep, terwgl
hg voorzitter is van onze Raadsfractie en
deze daarvan niets is gezegd. Spr. vindt dat
merkwaardig.
De heer Jongenburger heeft volgehouden,
dat wg, zegt spr., zouden hebben beloofd
den candidaat te stemmen van de tegenpar
tij, dat is niet gebeurd. Spr. tart ieder dat
aan te toonen.
Spr. zegt, dat onjuist is, dat in de bg een
komst van 4 September een besluit is geno
men, aan het éind waren wg allen vrg. De
heer VAN DER WANT knikt.)
De heer JONGENBURGER (a.r.)Waar
om was de conferentie dan noodig
De heer POTHARST (r.k.) De heer v. d.
Want heeft toén gezegd: we zijn allen vrij.
De afspraak is niet te bewgzen. Er is totaal
geen afspraak gemaakt om den heer Mugl-
wgk te kiezen.
Spr. acht zgn eer en goeden naam aange
tast door de woorden van den heer Vinger
ling, waar deze zegt „de heeren Potharst,
en Koemans hebben hun woord gebroken".
Spr. verlangt, dat de heer Vingerling die
woorden intrekt, het gaat niet aan om zich
achter de onschendbaarheid als raadslid te
verschuilen. Geschiedt dat niet dan zal spr.
deze vraag in het openbaar buiten den
Raad stellen en tegen den heer Vingerling
desnoods een klacht indienen.
De heer v. d. WANT (v.b.) maakt een
enkele opmerking naar aanleiding van het
slotwoord van den heer Bokhoven en den
vorigen spreker. De juiste gang van zaken is
dat enkele dagen vóór de wethoudersbenoe
ming in een bgeenkomst is besloten den
heer Donker te benoemen en toen de Raad
bgeen was heeft spr. voorgesteld een gehei
me zitting te beleggen. Aan het slot dier
zitting zgn alle leden vrijgelaten in het uit
brengen hunner stem.
Dr. HOFFMAN (r.k.) vraagt het woord;
hg wil nu spreken nu de pers aanwezig is,
de vorige maal was de pers reeds vertrok
ken.
De VOORZITTER zegt, dat Dr. Hoffman
in de vorige zitting niet verzocht heeft zgn
rede voort te zetten, doch die geëindigd
heeft. Spr. moet aan de regeling vast hou
den en kan in tweede instantie hem niet
nogmaals het woord verleenen.
Dr. HOFFMAN r.k-zegt verontwaar
digd: Ik vraag myn recht, M, d. V.
(Gehamer. Interrupties. Ge
mopper. Dr. Hoffmangaatweer
Z De 6 heer VINGERLING (a.r.) zegt de
woorden van den heer Muglwyk, die het be-
denkelgk vond, dat onder Christenen inter
ne aangelegenheden in den Raad naar voren
zgn gebracht, niet te begrgpen. De A. R.
kiesvereeniging heeft deze zaak in den Raad
ingedragen. Dat verwgt treft dus de kies
vereeniging. Het karakter des heeren Mugl-
wgk heeft spr. niet aangetast, alleen heeft
spr. er op gewezen, dat hij beloofd had op
den heer Donker te stemmen. Spr. kan zich
niet begrgpen, dat de heer Muyiwgk na die
belofte den heer Koemans stemde.
De heer Koemans vond spr.'s houding wei
nig kiesch. Wat spr. gezegd heeft, was niet
anders dan een publiek geheim. Mgn mee
ning daarover te zeggen is mgn zaak! Spr.
heeft dat noodig geoordeeld.
De heer KOEMANS (rJk.): Schunnig!
De heer v. STAAL (sxL): Laagheid!
Viesheid! Gemeenheid!
De VOORZITTER hamert herhaaldelijk.
De heer VINGERLING (a.r.) vervolgt,
dat de fracties de mannen naar voren zou
den roeren, dat was afspraak. Over perso
nen is niet gesproken, de fracties zouden be
slissen. W\J hebben onzen man opgegeven,
evenals de S. D. hun man aan ons opgaven.
Daaraan ontleent spr. het recht te zeggen,
dat de heeren Potharst en Koemans hun
woord hebben gebroken.
De heer SANDERS (sH.) «egt, dat zijn
persoonlijke meening is dat op de vergade
ring, welke onder *yn leiding plaats had
geen bealiaping is genomen. Spr .opvatting
was, dat de fracties de menschen zouden
aanwijzen. De R. K fractie wilde daar niet
aan, hetgeen begrgpeiyk was, omdat daar
de eenheid ontbrak. Men liet ons vry in de
wethouderskeuze- Als na dien niets andera
was gebeurd, zou spr. zich aan het gegeven
woord hebben gehouden.
De beraadslagingen, die later zgn gehou
den, zonder spr.'s fractie hebben een zekere
bedoeling gehad. Door ons er buiten te laten,
wisten we niet meer hoe het stond en meen
de ik, zegt spr., in laatste instantie vry te
zgn. Het spgt spr., dat men Nnadien zóó
heeft gehandeld. Men kon verwaten, dat
spr. zich aan de afspraak zou hebbek, gehou
den.
De heer v. d. BRUG (cd.) wgst op de
treurige toestanden in de A. R. party, wélke
de uitbreiding van het Koninkrijk Gods in
den weg staan en op de schade, welke het
Christendom ondervindt door de houding van
de rechtsche party eb. Spr. waarschuwt te
gen de manier, waarop de heer v. d. Want
het financieel evenwicht wil herstellen. Men
moet van de salarissen en loonen geen
sluitpost maken. Hetgeen hier voorgevallen
is over de wethoudensbenoeming, noemt spr.
een schande. Ook buiten den Raad is er
schande over gesproken door menig burger.
Opde bewuste vergadering heeft spr. zich
zgn vrgheid absoluut voorbehouden. Toen
spr. de raadzaal binnenkwam, wist niemand,
op wien spr. zijn stem zou uitbrengen.
Interrupties van de heeren JON
GENBURGER en MUIJLWIJK.
De heer DONKER (r.k.) zegt, dat de
wethoudersbenoeming ook voor hem een
onaangename zaak is. Voor spr. is het niet
weggelegd hier de bewgzen te leveren, waai
de heer Potharst over sprak. Spr. herhaalt
hetgeen voor 6 weken in het bestuur zijner
kiesvereeniging is géschied. Daarop is toen
door de heeren Potharst en Koemans niet
ingegaan. Spr. is nog niet bekeerd van zgn
meening, dat een vierde wethouder in het
belang der gemeente is. Bg het bombarde
ment door den heer v. Staal heeft deze over
zich zelf de loftrompet gezwaaid. Spr. is
dankbaar voor diens woorden, maar niet
voldaan .Hy is niet wijzer geworden door
dat bombardement.
De heer v. STAAL (s»d.): Dat 's een reu
zen-viezigheidje
De heer DONKER (rk.) weet wel, dat de
heer v. Staal veel hooger staat dan spre
ker. Voor spr. staat vast, dat de wgze waar
op door den heer van Staal gesproken is,
niet bevonderlgk is aan een zakelgke behan
deling. Het is voor spr .de vraag of een
vierde zitting voor de algemeene beschou
wingen nuttig of noodig is. Een zaak ver
ontrust spr., n.l. dat de heer v. Staal alle
standen wil oprichten. Spr. zou niet gaarne
handel en industrie in van Staal's handen
zien.
De heer OVERHAND (s.d.): Socialisatie!
De heer DONKER (r.k.)Dat wil zgn
eigen party niet!
De heer v. STAAL (s.d.): Tracht dat nu
eens te bewgzen, geef eens een gedocumen
teerd betoog! Ik vermoed, dat u van het on
derwerp niets weet.
De heer DONKER (r.k.) vraagt waarme
de is de heer v. Staal begonnen! Belasting-
verhooging! En dan daarna te zeggen tegen
de industrie: komt maar binnen, we zullen
jullie wel laten betalen!
Omtrent het geopperde door den heer La
feber in zake het reserveeren voor éen stra-
tenfonds veronderstelt spr.., dat B. en W.
toch geen posten op de begrooting zullen
brengen, die niet allernoodzakeiykst zUn.
Ten aanzien van de door spr. genoemde sa
larisverlaging met 6 tegen 1 April, heeft
spr. vergeten te zeggen de politie daarvan
uit te zonderen, op grond van den velen
nachtarbeid.
De heer SANDERS (s.d.): En in het con-
tinu-bedrgf dan?
De heer DONKER (r,k.): Die wil ik er
ook gaarne bij aansluiten.
De heer OVERHAND (sjd.concludeert
uit de woordvoering door drie leden van den
V. B.-fractie, dat de rede van den heer van
Staal nog al bres heeft geschoten.
De aansporing in de Goudsche Cou
rant om stelling te nemen tegen het
rood-roomschndemocratisch blok, zal ook
voor spr. een aansporing zyn om de dragers
der nieuwe gedachte krachtig stelling te
doen nemen tegen de vernielingspolitiek, die
een deel van den Raad poogt uit te voeren.
Spr. citeert uit werken van Mej. Mr. van
Dorp, over het bankroet der sociale politiek,
van Pastoor Weijnen geen steunverlee-
ning aan werkloozen, toestanden in arbei
dersgezinnen en over het te kort aan levens-
vrougde, welke spr. op allerlei wgze illus
treert.
De heer BOKHOVEN (v.b.) interumpeert
dat de heer Overhand zeer goed weet, dat
niemand de slechte toestanden van vroeger
terug verlangt.
De heer OVERHAND (s.d.) betoogt ver
der, dat de sloebers terug moeten naar het
donkerste donker, naar den toestand van on
gezonde beestachtige verhoudingen.
Mevr. RIESZ (v»b.) merkt op, dat Mr. van
Dorp niet behoort bg den V. B.
De heer OVERHAND (sxl.) gaat verder.
Tegenover de opmerking van Mevr. Riesz,
dat het bij spr.'s fractie gaat om de machts
politiek, zegt spr., dat het nog nooit anders
is geweest dan. een strijd om de macht!
Daarom gaat het. Het gemeentebelang be
hartigen? De macht!
De heer BOKHOVEN (v.b.): Behalve dan
toch bg den Vrg'heidsbond!
De heer OVERHAND (8Jd.): De Vrij
heidsbond behartigt ook steeds de belangen
van de klaese, die zij vertegenwoordigt. Spr.
komt tot het bespreken van de werkloozen-
zorg en de arbeidsbeurs. Spr. wil ^el eens
zien, dat ze die beiden willen kapot maken
en ook het Georganiseerd Overleg. Er moe
ten permanente onderkruipers worden ge
maakt!
Dr. HOFFMAN (r.fc), die nog eens spre
ken wil, zegt tot den heer Overhand: Ga
maar door; wy kooien in Januari wel aan
de beurt!
De heer OVERHAND («jd.) gaat verder
met citaten uit het rapport-Zaalberg en be
sluit, dat vergelgking me* 1914 niet op
gaat. Toen werden geen loonen betaald,
maar wm het bedeeling.
De feat VAN AS (cK) heeft vrijheid ge-
vondel liet woord te voeren, nu een ander
lid van den Raad, die even als spr. als
raadslid op sterven na dood is, dit ook heeft
gedaan. De rede van den heer Va^Staal,
geprezen en becrittaeerd, deed spr. denken
aan een anecdote: Een koopman verkoopt 26
briefkaarten voor 10 cent, maar hy krijgt
M terug omdat «e niet te gebruiken zijn,
want er zgn geen postzegels op. Zoo is het
00k met de raadgevingen van den heer Van
Staal: men kan er niet veel mee doen, zg
«even op het oogenblik geen practisch ef
fect Hoe steit hij zich de uitvoering zijner
behtftingvoor stellen voor, een complex?
Zeer verschillend zegt de heer Van Staal.
Afzonderlgk hebben ze meer kans van sla
gen. Spr. merkt op dat meerdere opcenten-
beffing op de Personeele belasting met kan
plaats hebben voor die der grondbelasting.
Bg de bespreking heeft de heer Ijisselstgn
zich in de ruimte gehouden ten aanzien van
de mogelgkheid eerier herziening van de
Inkomstenbelasting. Spr. zou meer duide-
ïyisheid wenachen ter bepaling zgner stem
over de voorstellen.
De heffing va» opcenten op de Vermo
gensbelasting komt spr. niet zoo drukkend
voor om die te behoeven af te wgzen. Spr.
was niet in de gelegenheid het voor-onder
zoek der begrooting bg te wonen.
Omtrent het onderwge heeft spr. ook den
indruk dat wg niet kunnen handelen als wel
gewenscht is. Niets is zoo noodlottig als
haast bg het onderwijs. Spr. wees in dit
verband op het door minister Colgn ge
sprokene in de millioenennota over het 7e
leerjaar. Wij leven in een toestand van on
zekerheid. Had men zich vroeger minder
gehaast, dan had dit de gemeente uitgaven
kunnen besparen. De heer Knuttel, nog al
voortvarend, heeft gebruik gemaakt van de
gelegenheid tot Bplitsing der scholen. In
plaats van 4 kwamen er 8 scholen. Had hg
gewacht, dan ware de splitsing onnoodig
geweest. Hieruit blgkt hoe noodzakelijk het
is geen overhaaste beslissingen te nemen.
Spr. heeft geen enkel concreet bezuini
gingsvoorstel hooren aanvoeren als afschaf
fing premievrg pensioen en werktgdverlen-
ging. Een belangrgke bezuiniging voor de
gemeentenaren acht spr. het afschaffen der
kennis. Spr. zal een voorstel doen om den
Raad de gelegenheid te geven er zich over
uk te spreken. De derving der 12000 zou
kunnen worden teruggevonden door inkrim
ping der lesuren aan de Muziekschool of
afschaffing dier school. Nu is het, zegt spr.
een geschikt tgdistip daarvoor (het aftreden
van den directeur die een zoodanige reputa
tie bad, dat moeilgk een plaatsveryanger,
zijner waardig, zal gevonden worden). De
muziekschool brengt op 9000.— en kost
de gemeente 20.000.en krggen we daar
voor terug het leeren bespelen van muziek
instrumenten, welke kennis evengoed kan
worden verschaft door particuliere muziek-
onderwgzers.
In verband met het gesprokene door den
heer Overhand aan de hand der brochure
van Pastoor Wegnen, zegt spr. dat daarin
toestanden werden besproken, ontleend aan
een enquete-verslag van 1874, die toestan
den zouden nu niet meer mogelgk zgn, daar
de kinderarbeid verboden en de vrouwen
arbeid beperkt is bg' de wet.
Verlenging van den arbeidstgd zal den
arbeider niet in zoo ongunstige omstandig
heden brengen als de heer Ov erhand zegt.
De VOORZITTER zal niet ingaan op de
weinig verheffende wgze van bespreking
der wetahouderskeuze. Een conclusie trek
kend geeft spr. den Raad in overweging,
indien nog eenmaal dergelgke besprekingen
plaats hebben: Legt uw conclusie vast, zoo
dat geen twgfel omtrent besluiten kan be
staan.
Naar aanleiding van het gesprokene door
den heer van Staal inzake het onderwgs,
zegt spr. dat de geuite woorden klonken als
een dreiging. Teneinde niet den indruk te
vestigen daarvoor op zgde te gaan, wil spr.
zeggen dat de afdeeling onderwgs door hem
is aanvaard als van zeer tydelgken aard.
De heer v. As heeft reeds aangevoerd de
moeilijkheden, verbonden aan de reorgani
satie van het onderwgs. Er zgn grieven,
waar men machteloos tegenover staat. De
kopschool is gebouwd voor het 7e leerjaar,
hervat 10 klassen. Nauwelgks was de school
klaar of het bericht kwam dat het 7e leer
jaar niet zou worden toegepast. Daardoor
kwamen maar 4 lokalen in gebruik. De
school van den heer Verjaal werd er in
geplaatst, men werkte er vreedzaam en
daar komt het bericht in September dat het
7e leerjaar wèl zal worden toegepast en
maatregelen genomen moeeten worden.
Daarna is weer gekomen een mededeeling
van den minister dat na den crisis geen
voorstel van hem zal uitgaan om het 7e
leerjaar af te schaffen. By informatie in
den Haag wist niemand er op te antwoor
den of voor het 7e leerjaar het uitstervings-
eysteem ral worden toegepast. Zoo is het
onderwgs ook gedesorganiseerd, door de
oprichting der neutrale school, waardoor
een opschuiving zal moeten plaats hebben.
Nu is er tegen de U. L. O. afdeeling beroep
ingesteld. De beslissing van Ged. Staten is
voor de gemeente van het grootste belang.
Onder deze omstandigheden blgven de ty-
aelgke vacatures voortduren en omtrent
aanschaffing van leermiddelen is niets te
bepalen. Men «al begrijpen, zegt spr., dat
Dnderwg's door mg niet kan worden over
gedragen op het oogenblik dat deze niet is,
«ooals ze wezen moet. Zoo spoedig als
•enigszins mogelgk zal die portefeuille door
aeergelegd, omdtt na de wet
van 1920 de schoolstrgd is verplaatst van
de Kamer naar den Raad en naar spr.'s
meening de burgemeester niet het voorwerp
van strgd in den Raad mag zgn.
In verband met het gesprokene in een
vorige vergadering over het niet ontvangen
van Rijkssubsidie voor de kopschool, heeft
pr.bg de hoogste autoriteit geïnformeerd
M hem ia te kennen gegeven dat tegen ge
negeerde uitgaven leer ernstig beawaar zou
w>Men gemaakt en men er niet z«o maar
m zou berusten.
knpaohool iz grootendeels be-
"andeld door wethouder Knuttel in den tgd
w »pr. met ziekteverlof wan Het Is de be-
^dat reder kan oordeelen dat B. en W. niet
konden handelen dan zij gehandeld
irs&tre^Ld8 wonrngkweotie zegt spr. dat
"ram wordt voortgegaan met het bouwen
u mnderden woningen als in Kort Haar-
dra eerUng bewoond zouden worden,
Xd 0,1 niet out.
zijn. De Woningwet, nu 20 jaar in
£2®». upeciaal bedoeld tegen de
""«ft in dit opzicht gefaald. Dat
ö*1 ra» uitvoering die er destijds aan
"Wjyra. De Woningwet gaf geen mtni-
wmmachen aan vwr de woning van een
™"ra werkman. Men heeft sioh een op-
•ttoMngaajwteem gedacht Wil men oprui-
■ra* van krotten, daa moet men ander
X "««togen bouwra, gwm woningen
"•w veel ie schoon te houden, waarvan
personeele belasting betaald moet worden
en die niet kostbaar zgn in verwarming,
woningen van geringe afmeting, doch vol
doende droog met toevoer van licht en lucht.
Spr. hoopt dat het particulier initiatief zich
zal laten gelden.
Ten opzichte van het uitbreidingsplan her
innert spr. er aan, dat er een voorstel is
geweest, dat werd aangenomen zonder be
spreking of hoofidelgke stemming. De heer
Schaap zal spoed maken, maar stuit op
moeilgkheden bg waterschappen. Voor het
ontwerp in behandeling komt, zal de ontwer
per met den Gemeente-Bouwmeester gele
genheid geven vragen te stellen.
Met de meening van den heer v. d. Want
omtrent het niet weten wat te beginnen
met nieuwe industrie, is spr. het niet eens.
Er moet verbetering komen in de toekomst.
De gemeente moet paraat zijn als de ople
ving komt. Men zegt Gouda leent zich er
niet voor. Maar hoe komen dan hier zooveel
industrieën gevestigd, vraagt spr.? Het is
plicht om het plan in groote lgnen uit te
stippelen. Het tempo, waarop de uitbreiding
moet geschieden, kan de Raad zelf aangeven.
De bespreking over het onderwerp finan
ciën leent zich beter als de voorstellen aan
de orde komen, evenals dat over arbeids
duur en salarisregeling.
Het wil spr. voorkomen, dat de heer v.
Staal eenigermate de draagkracht der ge
meente overschat. De partggenooten van
den heer v. Staal, die voor 4 jaren fitting
namen, zullen op het oogenblik niet meer die
optimistische gedachten hebben, als toen zg
hier binnentraden.
Betreffende de kermis, zegt spr., dat de
opbrengst ia 15000, n.1. 12000 staangeld
en ƒ8000 aan belasting op de venmakeiyk-
heden. De beslissing zal spr. den Raad over
laten. Ongetwgfeld zal het gemis van een
dergelgke bron van inkomsten zwaar ge
voeld worden. De voorziening daarin door
de afschaffing van de muziekschool, noemt
spr. een paardenmiddel en spr. meent te
mogen betwgfelen of daarvoor een meerder
heid te vinden zal zgn.
Wethouder MUIJLWIJK (a.r.) moet nog
maals het woord voeren, zg het met groo-
ten tegenzin, over de wethoudersbenoeming.
In de eerste plaats omdat Mevr. Riesz als
dame in den Raad hier al zooveel onaan
genaamheden moet bgwonen. De heer Jon
genburger heeft gezegd: de vierde wethou
der is weggegooid geld! Waarom is, vraagt
spr., de heer Jongenburger dan zoo woedend
geworden toen h g niet benoemd is?
De heer v. STAAL (sxi.): Volkomen
JUlRl!
Wethouder IJSSELSTIJN (v.b.): een
goed wethouder iB .nooit te duur!
Wethouder MUIJLWIJK (a.r.): Zgn
kleine ziel spreekt er uit. De heer Jongen
burger hééft staan bedelen om de stemmen
van de sociaal-democraten.
De heer JONGENBURGER (a,r.): 't Is
'n leugen!
De heer MUIJLWIJK (a.r.) noemt ver
schillende symptomen voor 's heeren Jon
genburgers kleine ziel ,n.l. omdat de heer
Jongenburger niettegenstaande de kiesver
eeniging gevraagd had spr. te steunen, het
niet deed en later den Raad betitelde met
„snertraad" en hatelgkheden naar spr.'s
hoofd wierp. Het was zoo erg, dat de heer
Van As verzocht om tusschen ons beiden te
gaan zitten en de heer Van der Brug daar
over schande riep.
In de bg'ne 20-jarige periode, dat spr. lid
der Lichtcommissie is, waarin hg heeft er
varen, dat zgn adviezen op prgs werden
gesteld, komt hier nu iemand, die absoluut
onbevoegd is, komt de heer Jongenburger
zeggen, dat het weggegooid geld is die af
deeling aan spr. op te dragen en wil men
spr. het leven zuur maken! Het is alleen,
omdat de heer Jongenburger niet kan zien,
dat ik hier zit, zegt spr.! Indien spr. bg
3 wethouders er niet zou zitten, zou dan de
rechterzg'de zich voldoende vertegenwoor
digd achten door den heer Koemans
Spr. zal den heer Jongenburger niet vol
gen op den weg van kleine hatelgkheden.
De heer BOKHOVEN (v.b.): U is anders
al aardig bezig!
De heer MUIJLWIJK (a.r.) zegt, dat als
hg zóó aangevallen is, hg ook het recht heeft
zich te verdedigen. Spr. verklaart ten
slotte niet te hebben ontkend bg den heer
Bokhoven een belofte te hebben afgelegd,
maar achtte zich daaraan niet gebonden toen
bleek, dat hetgeen van den heer Koemans
was gezegd, grootendeels laster was.
De heer BOKHOVEN (v.b..): O zoo!
Geroep: Dan hadt u zich vry moeten
maken!
Wethouder MUIJLWIJK (a.r.): Hou nu
als je blieft even je mond, mynheer de
Voorzitter!
De VOORZITTER: Ik houd mgn mond!
(Groote hilariteit).
Wethouder MUIJLWIJK (a.r.): De gron
den voor mgn toezegging zgn weggenomen
door den laster over den heer Koemans ge
sproken.
Pr- HOFFMAN (r.k.): Het wordt een
schande lid van den Raad van Gouda te zijn!
De heer JONGENBURGER (a.r.): Waar
in heeft u op Koemans en niet op Donker
gestemd
Interrupties! Gehamer!
Wethouder MUIJLWIJK (ar.) vraagt den
heer v. Staal of hy zgn voorstel tot gasprys-
verlagmg voorloopig wil intrekken in
verband met de rekening der lichtfabrieken.
De heer v. STAAL (s.d.): U weet net
zooveel als ik.
Wethouder MUIJLWIJK (ar.): U hebt
vergeten het verlies aan gas in de buizen
met uw kostprysberekening van 7,6 cent.
De heer v. STAAL (s.d.) antwoordt dat
ook het winstcgfer daarmede verband houdt.
Wethouder MUIJLWIJK (ar.) zegt dat,
indien de gemeente het licht gaat betalen, de
begrooting met ƒ28000 moet woiden ver
hoogd.
De heer v. STAAL (s.d.): Dat is mgn
voorstel; stemt u er voor, de heer Jongen
burger stemt ook voor!
Wethouder MUIJLWIJK (ar.) acht de ar
gumenten voor bgeenbrenging der bedrgven
te gering.
De heer v. STAAL (sxl.): Ik vraag alleen
onderzoek.
Wethouder MUIJLWIJK (ar.): Daar ben
ik niet tegen.
De VOORZITTER zegt, dat is ingekomen
van de heeren van As, Dr. Hoffman, Jon
genburger en v. d. Brug het voorstel tot
afschaffing der kermis, en de post 129 te
verminderen met 12000 en de belasting uit
vermakelgkheden met ƒ3000. Spr. stelt voor
het voorstel by de betrokken post te behan
delen. Aldus besloten.
De heer VAN STAAL (s.d.) merkt op, dat
de heer Jongenburger aan spr. gevraagd
heeft of de a4.ap.-lractie zie» met houdt
aan de afspraak om de door de fracties
genoemde candidaat te stemmen. De heer
Muglwgk kan daaruit de conclusie trek
ken, dat de heer Jongenburger het voor zich
vroeg.
Dr. HOFFMAN (rik.) wil ditmaal voor
de tribune spreken en zegt, dat hier op al
lerlei wgze is geknoeid. Spr. ia aanvankelgk
ook geweest voor een toestand als in Enge
land, door Mevr. Riesz genoemd. Burger
tegen socialistische partgen. Maar spr. is
daarvan teruggekomen, in 't diepste wezen
beheerscht het verschil in levensbeschou
wing. In Engeland is thans ook reeds een
R. K. Staatapartg.
Nu onze gulden wankelt, zal het leven
duurder worden en een toestand komen,
waarbg de arbeider het eerst het kind der
rekening wordt Wg moeten haixier en lan
ger werken. Doen wg dat niet, dan zgn wg
de Chineezen van Europa.
Spr. big ft, ondanks de treurige verhoudin
gen, lid van den Réad, omdat hg 't ver
trouwen heeft van de kiezers voor 4 jaar.
Spr. zegt zgn meening dbg eens over de
wethoudersbenoeming. De fractie heeft 't
recht aan te wgzen. Spr. beschouwt den
heer Mulgwgk niet als wethouder, die de
A. R. partg vertegenwoordigt.
Spr. krggt plots een heftige woordenwis
seling met den heer Potharst, naar aanlei
ding van een brief van de fractie. Spr. roept
uit: Tast my niet aan!
Interrupties! Gehamer!
De heer JONGENBURGER (a.r.) ver-
krggt ten slotte het woord voor een per-
soonlgk feit en wenscht de verklaring af te
leggen, dat hg in zgn fractie sterk naar
voren heeft gebracht geen vierden wethou
derszetel te aanvaarden, omdat een fractie
van 3 personen sterker in de oppositie staat
dan dat zg zitting neemt in het college van
B. en W. De heeren weten, dat ik -met
geen enkel woord heb gesproken over de
vervulling van den wethouderszetel.
De A. R. kiesvereeniging is niet gehoord
en heeft de houding van den heer Muyiwyk
afgekeurd.
De vergadering wordt verdaagd tot V r g-
dagavonda.8. Dan zullen de a 1 gemee-
ne beschouwingen worden
voo r t g e z e t.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 5 December 1923.
Aanbesteding.
Het bestuur van de maatschappg voor
volkswoningen te Rotterdam heeft aanbe
steed den bouw van een complex woningen
op een terrein gelegen aan de Kerkhoflaan,
Kerkhofstraat en Rusthofstraat en den
houw van een kindertewaarplaaits op het
tusBohen die »traten gelegen binnenterrein,
onder de volgende bepalingen: a. woningen,
b. kindenbewaarplaata, c. het bedrag, dat in
mindering wordt gebracht, indien de wo
ningen gebouwd worden zonder de water-
stokerü en deze door twee woningen ver
vangen wordt, d. wanneer het woorxl uit
sluiting achter het woord staking in het be
stek wordt toegevoegd.
Het laagst was ingeschreyen door de N.V.
Maatschappg tot AannemiHg van Weiken,
vjh. H. J. Nederhorst alhier, voor: a.
386.443, b. 13.960, c. 8000 en d. ver
lengd.
C. C. Krom. t
Na een langdurig lgden is in den afge
loopen nacht overleden de heer C. C. Krom,
een bekend en gezien stadgenoot.
De heer Krom, die geboren werd op 15
Aug. 1866, genoot zgn opleiding in het vak
van lakken en vernissen by de firma de
Waal Co. te Utrecht, voor welke firma
hg als vertegenwoordiger pptrad voor Rot
terdam en Amsterdam en waarvoor hy ge-
ruimen tgd het buitenland bereisde.
In 1898 vestigde de heer Krom een eigen
zaak in verfwaren, glas en vernissen in het
pand Markt, hoek Kerksteeg, welke zaak
hy tot grooten bloei heeft weten op te voe
ren.
Buiten zyn zaak bewoog de heer Krom
zich gaarne in de middenstandsbeweging,
waardoor hg voorzitter werd van de Goud
sche Wittkeliersvereeniging, welke functie
jarenlang door hem is vervuld.
Ook in de landelgke organisaties was hy
een geziene figuur; was hij in vroegere ja
ren hoofdbestuurder van d« Ned. Handels-
reizigersvereeniging, in lateren tgd is hy
opgetreden als voorzitter van de Ned. Bond
van Glashandelaren.
Jarenlang was de heer Krom ook lid van
de Commissie van Oppertoezicht van de
Ned. Herv. Kerk.
Met den heer Krom is een warm belang
stellend mode-burger heengegaan, dié vele
vrienden had.
Examen Ziekenverpleging.
Voor het diploma Ziekenverpleging zyn
o.a. geslaagd Zusters M. Sanders en J. H
Haasbroek, beiden opgeleid in het Van Iter-
son-Ziekenhuis alhier.
Tweetal Rem. Geref. Gemeente Amsterdam
Dr. L. J. van Holk, predikant bij de Rem.
Geref. Gemeente alhier is met De. Macken
zie uit Utrecht geplaatst op het tweetal
voor predikant bg de Rem. Geref. Gemeente
te Ajmaterdam.
Brandstichting.
De rechtbank te Rotterdam veroordeelde
P. F. J. D., pettenmaker, 63 jaar, gedeti
neerd te Rotterdam, die op 8 Juli brand had
•gesticht in het pand Kleiwegatraat 6 alhier,
wegens het veroorzaken van brand, waar
door gemeen gevaar van goederen te duch
ten was, tot 2 jaar en 6 maanden gevan
genisstraf.
Drooglegging Reeuwjtfuche plassen.
Door het bestuur van den Goudschen Be-
stuurderabond is volgens de Voorwaarts
onderstaand adres aan de Prov. Staten ver
zonden:
Gelezen de plannen der Gemeente Reeu-
wgk inzake drooglegging der Reeuwgksche
en Sluipwykache plassen, waaromtrent zij
aan uw College adresseeren, teneinde te
komen tot uitvoering daarvan, en wol dat
de Provincie met Rijksbydrage en subsidie
van de Gemeente Reeuwyk en den polder
Vettenbroek, deze zaak ter hand zal nemen;
betuigen met deze plannen hun volle sym
pathie omdat zg dit achten in het alge
meen en ook in het economisch belang van
dozen ganschen streek en tevens hot pogen
van de Overheid om te komen tot produc
tieve werkversehafling en werkverruiming
zeer sterk bevorderd wordt.
Een ïyder aan toevallen.
Gisteravond omstreeks acht uur kreeg de
heer M. B., wonende te 'a-Gravenhage. toen
hg zich hier op de Tiendeweg bevond, een
zenuwtoeval. Per brancard van E. H. b. O.
werd de ongelukkige naar het politiebureau
overgebracht, waar hu gelukkig spoedig
weer by kwam.
Van een verdwenen karretje.
Een rywielhandelaar hier ter stede heeft
by de politie aangifte gedaan dat een door
hom voor een bepaalden tyd verhuurd ry-
wiel niet is terugbezorgd en naar hy ver
moed in andere handen is overgegaan. De
politie heeft direct een onderzoek ingesteld.
Een valsch bankbiljet.
Door een winkelier te Ngniegen ia aan
gifte gedaan by de politie aldaar, dat door
hem ontvangen is een bankbiljet groot ƒ25,
gemerkt CJ 007862, hetwelk bg onderzoek
van minderwaardig papier bleek te (Un ver
vaardigd.
Men zg dus op zyn hoede.
Goudsche Bestuurdersbond.
Het bestuur van den G.B.B. is, naar de
Voorwaarts meldt, thans als volgt samen
gesteldW. J. de Rotte, voorzitter; A. de
Groot, secretaris, Pretoriaplein 62; J. van
't Hul, penningmeester; L. Overhand, 2e
voorzi.; A. Hoogerdgk, 2e seer.; L. Straver,
2e penningm.; W. J. Kwiukelenberg, com
missaris.
UIT DEN OMTREK.
BERKENWOUDE.
GEBOREN: Hilligje Elisabeth, d. v. J.
Bcriohouwer en A. H. Slubbe; Willem, z.
v. C. Sugker en J. Slingeerland; Annigje
Neeltje, d. v. D. Scheer en A. de Jong.
GETROUWD: M. Hak en G. Rahorst.
OVERLEDEN: L. Boom, 68 j.
MOORDRECHT.
Mej. H. J. van Mens komt als no. 2 voor
op een voordracht voor onderwgzera» aan
een O. L. school te Aan sterdam.
STOLWIJK.
Bij den slager D. Zuidervliet is een var
ken geslacht dat een gewicht haalde van
716 pond.
De melkprgs iB alhier me^ 1 cent per
liter verlaagt! en gebracht op 15 cent per
liter. Nog meerdere daling wordt verwacht.
Het plan van de Tooneelvereeniging
„Kunst na Arbeid" oih op 6 Dec. een uit
voering te geven ,ia wegens ongesteldheid
van een der leden nader bepaald op 13 Dec.
a.s. Opgevoerd zal worden „Het verloren
document of de twee visschersldmleren",
tooneelspel in 4 bedryven van P. K. de
Vries.
Deze vereeniging, welke de laatste jaren
in hoofdzaak volksstukken heeft gegeven,
sch\jnt ook thans weer een goede keus te
hebben gedaan. Het stuk speelt in een vls-
schersgezin en geeft op treffende wyze
weer het leed dat in di ekringen wordt ge
leden.
Evenals vorige jaren is de medewerking
verkregen van het StolwUks strykje, dat
tusBchen de bedryven door het publiek zoo
goed weet bezig te houden.
We twijfelen niet of de zaal zal weder
om goed bezet zUn. terneer daar Kunst nu
Arbeid in de 17 jaren van haar bestaan zich
een goeden naam heeft weten te verwerven.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN: Adrianus. z. v. G. van Bem-
mel en A. Stigter; Neeltje, d. v. J. Deelen
en K. Verburg; Dirk, z. v. C. Slappendel en
A. de Jong.
ONDERTROUWD: A. C. Verheul en P.
M. Both; G. van Erk en W. Loeve; G. van
Wgngaarden en K J. de Vos.
GETROUWD: J. J. de Vreugt en J.
I-ammers.
OVERLEDEN: Martinus Verburg, oud
2 jaren.
(Draadlooze Dienst.)
De Duitache gezant in Amerika.
BERLIJN, 5 Dec. Het bericht van het
L-erl. Tagebl. volgens hetwelk de Duit-
sch gezant te Washington Wieldfeld
ver-zocht zou hebben om onthelling uit
zijn ambt wordt van welingelicht zijde
tegengesproken.
De vermindering der bezetting in het
Kuhrgebied.
DUSSELDORFF, 5 Dec. In Verband
met de officieele mededeeling dat het
Frcnsch-iBelgisohe regime zal worden
veranderd kan nog het volgende wor-
dou gemeld.
De strijdkrachten in het Kuhrgebied
zullen binnenkort verminderd worden
tot 10000 man. Alle openbare gebou
wen zullen worden ontruimd. De Fran-
sche generale staf zal uit Dusseldorfl
en Mainz teruggetrokken worden, ter
wijl het beheer van de douanen-post-
kentoren en openbare diensten aan de
Duitache autoriteiten zal worden terug
gegeven.
Nog vernemen wij dat met het oog op de
omstandigheid, dat het lijdelijk verzet
in het Rijn- en Roergebied dezer dagen
een einde zal nemen, wanneer 't werk
in de mijnen zal zijn hervat op grond
van overeenkomsten, onderteekend door
de Duitsdie mijn- en fabrieks-direeteu-
reu, de arbeidersorganisaties en de
staatsspoorwegen, generaal Degootte,
de Fransche opperbevelhebber, voorne
men^ is amnestie te verleenen aan de
Duitscbers, die zich in deze districten
aan vergrijpen hebben schuldig ge
markt. Bijna alle Puitsche ingenieurs,
spoorwegarbeiders en andere werklie
den, die verbannen waren, zullen mo
gen terugkeer en en sij, die zich thans
ui gevangenschap oevinden, zullen in
vrijnekt gesteld worden. Naar verluidt,
zuilen slecht» zij in hechtenis worden
gehouden, die zich aau cruuuieeie ver
grijpen hebben schuldig gemaakt.
Een dievenbende.
HAMBURü, 5 Dec. Hier ter stede is
een wijdvertakte dievenorganisatie ont
dekt welke zich bezig hield met ongc-
ooiloofden handel met het buitenland.
Kei dertigtal groote firma'» zijn bij
deze zaak betrokken. Er ziju 70 perso
nen gearresteerd.
De Hanzebank te 'o-Hertogen boeeh.
Het deokunüiuen rapport ui *a*t> de aange
vraagde surseance van betaling.
Heden ueooeu de deer de rechieauk
beuoeaide desKuudigeu mzake de aan
vrage ooi surceauce vuu betaling dour
ue Credietvereeniging Ue Haiuebank
te Den Bosch hun eerste rapport bij de
rectiCouuk ingediend.
De bij de aanvrage om surcéauce iu-
geuiende staat van baten en schulden
is door de deskundigen onvolledig en
onjuist bevonden. Uit de gegevens moe
ten de deskuudigen de gevolgtrekking
nuikon, dat èu do Raad vau toezicht bij
do vaststelling der baians per 31 Doe.
1921 van den slechten stand van zaken
kennis moeten hebben gedragen.
Naar de overtuiging der deskuudigen
blijkt uit bet becijferd deficit dat er
geen vooruitzicht is dat na verleend
maximaal uitstel volledige betaling van
crediteuren zal kunnen volgen.
WISSELKOERSEN.
4 Doe. 6 Doe.
Officieel.
Londen 11-46)4 11-47)4
Beriyn 0.53 0.6114
per billioen. per bülioen.
l'argH 14.10 14.16
Brussel 12.16 12.22)»
Zwitserland 46.96 46.90
Weenen 0.0037)4 0 0087)4
Kopenhagen 47.30 46.90
Stockholm 69.20 69.20
Christlania 39.20 39.30
New-York 2.64)4 2.62)4
Betumoverzicht.
Wederom was het dej olioafdeeling
die eou omvangrijke affaire te zien gaf,
waarbij geconsol id eerden den boventoon
voerden en opnieuw een uanmerkelijk
koerspeil behaalden. De koers steeg
tot boven 170 waarna een kleine re
actie intrad. Koninklijke oiiewaren aan
tamelijk groote fluctuaties onderhevig
en na een koers van 415 te hebben be
reikt daalden die tot beneden 410. De
h«ndel in scheepvaarten was aanmer
kelijk ingekrompen, en de rijzing vóndt
ook geen verderen voortgang. Integen
deel viel in vele gevallen een reactie
waar te nemen. Voor suiker fondsen
•wus de belangstelling tot beseheideii
proporties ingekrompen, waarbij do
ktersen meerendeel een neiging tot te-
rug.'oopen aan don dag legden.
H. V. A. kwamen boven 500. Tabak
ken stil, doch prijshoudend. Omzetten
in rubber waren onbeteekenend. Het
koersverloop was wisselvallig. Van de
aandeelen Handelsvennootschappen ga
ven Compania duidelijke teekenen van
leven, terwijl die zich boven de koer
sen van gisteren wisten te verheffen.
Van de Ned. Indvwtrieelen waren
Jurgeijs-waarden vast. Amerikanen wa
ren aan den vasten kant, vooral de
goedkoopero spoorwerken.
Prolongatie 4 tot 4%
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
8 Dec.
Hoogste stand 758.8 te Memel.
Laagste stand 741.0 te Scilly.
Verwachting 'Zwakke tot matige O.
tot N. wind, nevelig tot betrokken of
/.wear bewolkt, wellicht nog een wei
nig sneeuw, weinig verandering t«i tem
pen etuur.
ADV ERTENTIEN.
Hedennacht overleed na een
langdurig en pijnlijk ziekteverloop
tot onze diepe droetheid onze
lieve trouwzorgende Man en
Vader
in den ouderdom van 57 jaar.
Wed. W. J. C. KROM-
Hkintzen.
J. H. KROM.
COR KROM.
WILLY KROM.
GOUDA, 5 December 1925.
NB.
De Crematie zal plaats hebben
Zaterdag, 8 December, in het
Crematorium te Driebuizen.
Hedennacht overleed tot ons
leedwezen onze geachte patroon
de Heer
C. c. KROM
in den ouderdom van 57 jaar.
Namens het personeel.
A. L. GESTEL.
8*8B 14
