N
rit
ES
rs
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, nieu
OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, eni.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
LING
ING,
>VLVT
UEN
1B0TER
DOOR SMART GELOUTERD
No. 15411 Maandag 10 December 1023 62- Jaargang
WERKERK OUDERKERK
FEUILLETON.
I
I
dan
(Wordt vervolgd.)
35» 110
De Machtigingswet aangenomen-
Het spoorwegverkeei in het bezette gebied. De uitstag der verkiezingen
Pruderie is een reukwater, dat onreine
dampen moet verbergen.
dat voor
groote bet
Straatsbui
bestuur li
over de spoorwegen in het Keulsche gebied
onderhandelingen te voeren.
door HALL1WELL SUTCLIFFE
voor Nederland bewerkt door
J. P. Wesselink—Van Rossum
Nadruk verboden.
in Engeland. Looneischen der Oostenrjjksche ambtenaren.
Een dreigende algemeene staking.
schillende belangrijke punten voor Duitach-
land in vrij gunstigen zin geregeld zijn. Zoo
zal de dienst Frankfort—-Bazel, die zooals
igemeld, heden wordt hervat, uitslui
tend onder de Duitsche administratie ko
men, waardoor het belangrijke stuk Frank
fort—Darmstadt weer geheel onder Duitdeh
bestuur komt. Evenzoo worden het voor
grensverkeer zoo belangrijke station Voh>
winkckel en de spoorwegplaateen te
Limburg en te Dortmund onder Duitsch be
stuur gelatey, evenzoo het station Wezel,
'ét verkeer met Nederland van
ekenis is. Het station Kehl bij
komt onder gemeenschappelijk
;t voornemen bestaat thans ook
De overeenkomst te Mainz, tusschen het
Dukache spoorwegbestuur en de Fransche
regie getroffen, is door de Ryksregeering
goedgekeurd, op de overweging, dat deze
overeenkomst van het hoogste belang is,
om het verkeer en het economisch leven in
het bezette gebied weer op gang te brengen.
Daarbij komt, dat in de overeenkomst ver-
BELGIE.
Wijziging van de achteren wet voorgeaUkL
De oud-minister van landsverdediging,
de heer Devèze, heeft met vier zyner libe
rale collega’s een wetsontwerp ingediend
tot wijziging van den achturendag.
Dit plan ia, volgen» den Brussebchen
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda an omstreken (behoorende tot den beaorgkring)
1—4 regel* ƒ1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda an den baxorgknng:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentién in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheida-advertentièn de helft van den prjja.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN1—4 regels ƒ2.06, elks regel maer 040. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentien en ingezonden mededaelingen bjj contract tot sear garadueaar-
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau» en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545.
Joshua.”
Weer kwam de bezorgde uitdrukking
op het gelaat van den predikant, toen
Hester’s naam genoemd yverd maar
hij sprak nu nog niet over haar.
Na eenige oogenblikken zei hij
,.Is het goed voor een mensch alleen
te zijn De Schrift zegt het tegendeel,
Grift.”
Griff zette z.ijn gespierde borstkas uit
keek den ander in de oogen en lachte.
„UI het goed is?” herhaalde hij. „Zie
ik er naar uit, jongen, alsof het mij
kv. aad doet Herinner je, hoe ik hier
den eersten keer kwam een gebro
ken man, zonder leven of hoop in het
heit En ik' wist niet, toen ik mij aan
het werk zette, dat het uitspansel en
de wind mij konden genezen ik
moest het ondervinden en nu, ik zou
de eenzaamheid verkiezen uit eigen
vrijen wil, als ik mijn leven opnieuw
imoest beginnen. Er is op de heide geen
zelfbedrog. Gabriöl, men behoeft er
zichzelf ook niet te kwellen elk oogeq-
bli'.. heeft zijn eigen werk, zijn eigen
nooden, werkt mee om het groote doel,
dal wij op deze wereld bereiken wil
len, naderbij te brengen. Ik zeg je,
jongen, er is hier nooit stilte of een
zaamheid want dag en nacht hoort gij
Gods weefgetouwen donderend aan hun
/.waren arbeid.”
De ware Griff gluurde naar buiten in
het vuur van het oogenblik. Hij sprak,
hij keek, hij voelde, dacht Gabriöl
'hirst, als een man, die den waren gods
dienst heeft gevonden. En toch, hoe kon
sLhen zeggen, dat ik „gezichten zie,”
ofschoon God weet, dat zulk een macht
mij ntet aangenaam ia ja, ik ben er
niet zeker van, of het niet een zich
mengen is in de geheimen van den boo
ze. Luister, jongen I Deze geestvervoe
ringen zijn geheel verschillend van die,
waarbij de gave van de tongen over mij
komt, als een wervelwind, waarop ik
het woord voel, en mij bewust ben van
mijn macht om het uit te spreken lot
verheffing der menschen dan ben ik
meester van mijzelf, maar op die ande
re tijden ben ik zwak en onder den in
vloed van een ander.*'
Grift luisterde met geduld en vrien
delijkheid. Zelfs de flauwe glimlach op
zijn gelaat getuigde daarvan, want wai
dat niet de Gabriöl Hixat, dien hij zoo
goed kende, met zijn oprechtheid, zijn
rotsvast geloof, zijn sobere, zakelijke
manier van spreken over geheimzinni
ge en heilige onderwerpen. Ja, op zijn
eigen wijze was de godsdienst van den
predikant even verheven als de bevro
ren wildernis, die hem dezen nacht in
sloot beide waren volkomen en geen
van beide wankelde.
„Gisteren tegen de avondschemering
greep mij een van deze geestvervoerin
gen aan, vervolgde de ander.
liUWMUV i'ugvtuaug CUHCVSS1V UÜÖH gW-
k regen.
u exp.uHauu worui kracntig aauge-
ipaxi ou ouiMtu» legt Zien ouuuHgewuuu
toe op euii viug iiunapurl. oiiunes laai
»ue; aiie arucul oen aantal oiiv-sUlwu»
mugs ue iwuiuzee uuuwen ouuer ueu
nuuin van ue uieuecz vonvuu> lu UUk'
ie. ueauienue ue laatste zee maanuen
Kreeg nij nel grootste gedeelte van nel
leaein urn ue nibc-uiouumg in zijn oe-
zit
bluuies beheert op hel oogenblik ze-
kei Urieswari geueeite van Ue tolalu
MiJtscne peiroiuum-inuustrie, netgeeu
piacUscn iioeiaomi op ven monopolie.
Hinnen zes maanuen nuelt hij hel be
lleer weien le Krijgen over de iuvouu-
re GoiUsvnmiül Corporation en andere
beiangrijKv midaou-huropeescbe pelro-
Ivum-maatsciiappijen. Hij is nagenoeg
eenig aandeeïnouuer van de pelroleum-
uuiti(schappij „Evag”.
binds 1919 werkt Stinnes stelselmatig
voort.
De stedeigke politie weer in functie.
De .bkansciiei militaire autoriteiten
hebben bevel gegeven dat de slvdeiijkv
politie van ue steden Bochum, Essen,
Gelsenkirchen, Dortmund en Dussei-
dorp de bewaking der steden weer op
zich moet nemen.
De ievensmiddeien-vóorxicuinK verzekerd.
Uit Brussel wordt geweld, dat door
het hootd van de Belgische delegatie in
bet Roergebied aan den minister van
buitenlantlschv zaken, Jaspar, verstrekt
zijn waaruit blijkt dat de levensmidde-
lunv oorziening voor de Koer-bevolking
verzekerd is. Voorts, dat er gratiemaat-
rvgelen in voorbereiding ziju en in en
kele gevallen reeds uit uitvoering zijn
gebracht met betrekking tot wegens
z.g.n. politieke misdrijven uitgeweze
nen en veroordeelden.
Het troonleen Oeh.
Voor het Landgericht te Oels is behan
deld de zaak van den Duitachen ex-kroon-
.prins tegen den Prwswchen staat betref
fende het troonleen Gel». H«t Landgericht
heeft den eisch van den ex-kroonpnns toe
gewezen en vastgeateld dat ten gevolge
van de November-revolutie het dominlum-
Rathe niet aan den Pruiatechen staat ia
vervallen. Door deze beslissing van het
Landgericht, welke meteen geldt voor de
overige deelen van het troonleen Goals, is
thans bet particuliere eigendomsrecht van
den ex-kroonprins op het troonleen Oei*
erkend.
tend het poet-, telegraaf- en telafoonver-
keei zal worden gestremd en dat togelijker-
>yd de douanebeambten te Weenen den ar
beid zullen neerleggen.
De oorzaak van deze stakingsbeweging <s
de weigering van den Bondskanselier, dr.
Seipel, de eisohen van liet ambtenarenkorps
in te willigen. Immers, tie inwilliging van
deze eischen zou het budget, op welks be
zuinigingsmaatregelen de saneeringiMKtie
van den Volkenbond ten behoeve van Oos
tenrijk berust, ontwrichten. De Bondsregee.
ring is echter bereid den ambtenaren tege
moet te komen tot een bedrag van 540 mil
liard kronen. Méér weigert zy evenwel. In-
tusschen heeft dr. Seipel, zooals bekend,
verklaard, dat de Bondsregeering, indien de
staking uitbreekt, by het parlement haar
ontslag zal indienen, zoodat de economische
crisis gepaard zal gaan met een politieke
crisis.
Den geheelen Zondag zjjn tusschen de
verschillende partyen, alsmede tusschen dó
regeering en de leiders der parlementaire
fracties, besprekingen gevoerd, zonder dat
men nochtans in den laten avond tot over
eenstemming is gekomen. Men verwachtte
derhalve, dat de staking heden zal uit
breken.
Het spoorwegpersoneel neemt niet onmid-
dellyk aan den strjjd deel, daar dit tot dus
ver hooger loon genoot dan de overige be.»
ambten. Waarschijnlijk zullen de spoorweg
beambten echter uit sympathie voor de be
weging den arbeid neerleggen.
Met betrekking tot de politieke zijde der
kwestie wordt de staking door de sociaal-
democratie gesteund, ten einde het kabinet-
Seipel moeilijkheden te bereiden, die wel
licht zouden leiden tot deelneming van de
sociaal-democraten aan de regeering.
Ook een andere mogelijkheid kan nog on
der oogen worden gezien: een samengaan
als regeeringspatryen van Labour en libe
ralen, d,ie tezamen door hu» bestrijding der
protectionnistische politiek de regeering-
Baldwin feitelijk ten val hebben gebracht.
Het voornaamste punt van Labour’s pro
gramma echter, de heffing van een kapi
taalsbelasting ter aanzienlijke vermindering
van de nationale schuld, «tuitte by de libe
ralen zoowel als by de conservatieven op
tegenstand, en juist die kwestie maakt <le
oplossing ven de huidige regeeringscrisis
des te moeilyker.
Het aftreden van Baldwin wordt alge
meen verwacht, maar wat daarna zal ge
beuren is nog onzeker. Baldwin kan geen
nieuwe coalitie met de liberalen aangaan,
want hij hielp verleden jaar mede, de vo
rige coalitie ten val te brengen. Het gros
der conservatieven gevoelt ook geen lust,
nog eens tot een conservatief-liberale coa
litie toe te treden en met Lloyd George
samen te werken. De „Sunday Times’’ be
pleitte een coalitie, bestaande uit de meest
bekwame mannen van alle partijen.
De protectionistische „Observer” geeft
den rahd, de liberalen en de Labourparty
voor de regeering verantwoordelijk te stel
len en (jat lykt ook de beste oplossing; doch
de Labhurpartij schijnt heel weinig heil in
de coalitie te zien. Zy zou zelf de regee
ring willen aanvaarden en dan steun wil
len zoeken bij de liberalen. Mc. Donald zou
daarvoor wel te vinden zijn, doch hij heeft
rekening te houden met vele van zyn aan
hangers.
Tot de vele nieuwe afgevaardigden van
labour behooren verscheidene overtuigde
socialisten en leden van soclaal-demo-
cratische federatie, welke niet op bijzon
der goeden voet verkeeren met de Indepen
dent Labour Party, waartoe Mc. Donald
behoort. Deze sociaal-democratische fede
ratie kantte zich tijdens den oorlog krach
tig tegen het pacifisme van Mr. Donald, en
terwijl de Independent I^abour op de hand
van Duitschland is, staat de federatie aan
de zijde van Frankrijk.
Labour heeft het volk gouden bergen be
loofd van een kapitaalbelasting ter vermin
dering van de nationale schuld, die zij, ter
wille van den schijn, ingeval van samen
gaan met de liberalen noodzakelijkerwijze
zoude moeten opschorten, en dat zou weer
verzet uitlokken van vele afgevaardigden
van Labour, die ook in zeker opaicht diph-
ter bij protectionisme dan by vrijhandel
staan.
In Oostenrijk dreigt een staking onder
het post-, telegraaf- en spoorwegpersoneel
Deze staking zal wellicht tot de ernstigste
behooren, die het land ooit medegemaakt
heeft, 't Betreft hier het dreigement van
het gezamenlijke personeel der staatsin
richtingen en bedrijven, de zg. „Bundesan-
stalten”. De staking zal dienen om meer
kracht by te zetten aan de looneischen van
het personeel. Men vreesde dat hedenoch-
hat ermeelpap. In de kast bij de deur
was, gelijk Gabriöl al vermoed had, het
aardewerk, dat de eenzame man noo-
dig had een paar theekoppen, enke
le borden, een mes en een vork. Ner
gens was er eenige weelde te bespeu;
ren het was klaarblijkelijk de woning
van een man, die zijn thuis daar bui
ten vond, waar veen en heide de vloer
van het huis waren en het uitspansel
het dak vormde en welks muren opge-
woipen waren door de oosten- en wes
tenwinden, door die uit het noorden en
zuiden. Neen, als men nu naar Griff
kee^ terwijl hij daar zat met over
elkaar geslagen armen, zijn hoofd naar
achteren geworpen, zijn oogen zoo zeld
zaam vervuld van het uitspansel en de
zon en de stormwolken (alsof deze alle
zich daarin weerspiegelden) dan was
het iemand duidelijk, dat geen huis met
handen gemaakt hem lang gevangen
zou kunnen houden.
„Het ziet er hier wel netjes uit, Griff
zei de predikant, „ofschoon het mij be
vreemdt, dat dat groote lichaam van
jou hier huizen kan.”
..Er is zoo weinig in orde te houden,
dat het gemakkelijk gedaan is. Het is
het werk van Hester Royd, die, gelijk
de gewoonte van vrouwen is, nooit goed
vindt, wat ik er aan doe en die daarom
gewoonlijk tweemaal in de week zelf
hier komt om op te ruimen. Zij is bijna
hei eenige menschelijke wezen dat ik
zie, Gabriöl, soms wekeq achtereen,
tenzij ik haar Windy Farm wandel, om
een pijp 4e rook en met den ouden
6OID8CHE MURI VI.
10) -
„Ik ben vanavond in de groote we
reld, Gabriöl,” zei hij lachend. „Eerst
komen er twee bezoekers dat ga ik uit
soupeeren en nu heb ik een gast voor
den avond, die over den ouden tijd met
gaat praten. Ik herinner mij niet
ui jaren zoo vroolijk te zijn geweest.”
Gabriöl keek de kleine hut rond
en weer viel hem de netheid op, de
andelijke kaalheid van deze plaats, die
«echts een beschutting was, geen huis
te meubelen met een ietsje meer
dan strikt noodzakelijk was. Het bed
weid gevormd door een hoop gedroog
de heide, bedekt met ruwe dekens; het
oikenblok, waarop Grift op dit oogen-
bI1* zat, kon alleen maar dienst doen
•Is tafel voor één persoon, die slechts
Weinig tijd aan zijn maaltijden besteed
de De ketel een omvangrijk voor-
Werp» want Griff nam nu en dan een
warm bad na een dag in den regen ge
arbeid te hebben stond naast het
vuur en dicht daarbij was een pan vol
De Ryksdag heeft Zaterdag de Machti
gingswet met 313 tegen 18 stemmen aange
nomen. De Duitsch-nationalen onthielden
zich van stemming, terwijl eenige commu
nisten en agrariërs tegenstemden.
Dit resultaat werd door iedereen ver
wacht, daar het grootste deel der Ryksdag-
leden geen belang heeft by een ontbinding
van het parlement. De regeeringspartyen
en in het bijzonder de sociaal-democraten
waren de laatste dagen zeer verbitterd te
gen de rechterzijde, daar deze door hare
obstructie de beslissing van den Rijksdag
eenige dagen had vertraagd. De Duitsch-
nationalen blijven evenwel van meening dat
met den tegenwoordigen Rijksdag niet te
regeeren valt en zy hebben dit op zulk een
ondubbelzinnige wyze gedaan, dat het zéér
twyfelachtig is, of de Rijksdag in zyn te
genwoordige samenstelling nog by een zal
komen.
Algemeen wordt verwacht dat in de eer
ste maanden van het volgend jaar de Rijks
dag toch zal worden ontbonden en reeds
treffen de partyen maatregelen voor de
verkiezingscampagne die spoedig verwacht
wordt.
De nederlaag van de conservatieven in En
geland wordt in Duitschland beschouwd als
een stap nader tot de oplossing van het
herstelvraagstuk, en men verwacht dat
Frankryk onder pressie van Engeland en
Italië, zal terugkeeren tot de politiek van
Briand en Loucheur.
Op de Ministers Stresemann, Jarres en
Luther resp minister van Buitenlandsche
Zaken, Binnenlandsche Zaken en Financiën
is alle hoop gevestigd, en het kan niet wor
den ontkend dat ’n zekere ontspanning over
al in het land merkbaar is. De Rentemark
dringt thans overal in het verkeer door en
handhaaft zich, tegen alle verwachting in.
In de weinige weken van haar bestaan is
de Rentemark voor Duitschland een ware
zegen geworden. De astronomische cyfers
van trillioenen, billioerien, en milliarden
hebben thans plaats gemaakt voor de oude
reken-eenheid. In de plaats van het bilüoen
is thans de Rentemark getreden: de ban
ken kunnen hare werkzaamheden weer over
zien, daar niemand er meer aan denkt che
ques uit te schrijven voor bedragen, welke
in werkelijkheid slechts over enkele marken
loopen. De wisselkantoren verdwijnen, daar
niemand er meer belang bij heeft om de
kleine koersverschillen uit te buiten.
BUITENLANPSCH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
De plannen van Stinnes.
Do overeenkomst tusschen de Ruhr-
ihdvstrieelen en de bezettings-autoritei-
ten stelt Stinnes in staat ziju activiteit
te hervatten.
Over de plannen van Stinnes zich
meester te mukeu van een gedeelte van
de Amerikaansche petradeum-industrie
wordt het volgende gemeld Stinnes
heeft thans reeds groote belangen bij
do volgende Amerikaansche petroleum-
maatschappijen de Refining Company,
Chicago, de Freeport and Tampico Fuel
Oil Corporation, de Gulf Oil Company,
de Cudahy Pipelines en de Grade Oil
Purchasing Company. Behalve laatstge
noemde maatschappij behooren al deze
ondernemingen tot de Sincian-belangen
De Grade Oil Purchasing Company
behoort evenwel aan de Standard Oil
Indiana.
Stinnes beoogt in do eerste plaats
de olievelden le Sachaline te exploitee-
ren, waarvoor hij kort geleden van de
dat Konden wind en zon en bodem
als een goede ruil beschouwd worden
voor het geloof, dat Griff in zijn jon
gensjaren had verloren, het geloof, dat
Gabriel’s leven bestierde en mooi maak
te Voor den eersten keer kon de pre
dikant geen strenge, haastige ontken
ning vinden op zijn eigen vraag want
leverde Grift, zooals hij daar zat in
zijn zelfbewuste kracht, met heldere
licht in zijn grijze oogen leverde
Grift zelf niet het bewijs, dat er iets
goeds school in zijn geloof, dat hem
vervulde
Z’j zaten een poosje zwijgend toen
keek Gabriöl Hirst op van de turven.
„Jongen, je zult hier niet lang alleen
njn. Er komt een verandering in je
leven.”
„En wie zal mijn eenzaamheid dee
len vroeg Griff met sarcastische ver
bazing.
„Ik kan je niet anders zeggen,
dat het een vrouw zal zijn.”
„Gabriöl, Gabriel I Je hebt den laat-
sten tijd te veel met het vieesch ge
woisteld, of te veel gepreekt, of beide.
Ik heb al lang geleden met de vrouwen
afgedaan en je weet het.”
„Ik heb, zooals je zegt, te lang ge
worsteld,” vervolgde de ander kalm,
„en na langen strijd met den tegen
stander op de hemeltoppen ben ik ge
neigd tot zwakheid te vervallen Griff.
Ik voel me vreemd staan tegenover de
dingen van deze wereld en ik zie
slechts in een wereld aan gene zijde;
en het is op zulke tijden, dat de men*
Met de enorme meerderheid, die de con
servatieven in 1922, toen Baldwin aan de
regeering kwam, behaalden, is het nu ge
daan. Het experiment van Baldwin, die de
groote parlementsmeerderheid zijner partij
eraan waagde, is op een erbaranelijke mis
lukking uitgeloopen en de kiezers hebben
door het uitbrengen hunner stemmen met
niets te wenschen overlatende duidelijkheid
te kennen gegeven, dat zij in hun over-
gÊoote meerderheid niets moesten hebben
van de beschermende tarieven, die de con
servatieve Briteche eerste minister wensch-
te in te voeren.
Het inconvenient nu, dat door den ver
kiezingsuitslag werd geschapen, is, dat ook
geen der beide andere partijen, die hun
zetelaantal op een voor hen verheugende
wijze zagen toenemen, de Labour Partij en
de liberalen, een meerderheid heeft kunnen
behalen, zoodat het nieuw te vormen ka
binet niets anders zal kunnen worden dan
een coalitie-regeerang.
De omvang der débacle, die een zeer na»
drukkelyke verwerping inhoudt der protec
tionnistische regeeringspolitiek, zal stellig
den tegenwoordigen premier Baldwin no
pen heen te gaan. Daar nochtans de con
servatieven de party vormen, die ook na
deze voor hen noodlottige verkiezingen nog
de meeste zetels in het Lagerhuis hebben,
is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat zij
alsnog een nieuwe regeering zullen trach
ten te vormen. Maar in dat geval zullëh
zy moeten aankloppen om samenwerking
by de liberalen, doch in dat geval zullen
hun handen voor een goed doel zyn gebon
den, omdat zij de wenschen van hun hart,
de verwerkelijking der beschermingspoli-
tiek, moeten smoren. Bovendien bestaat bij
ihen ook niet al te groote geneigdheid sa
men te gaan met de partij, waarin zoo’n
groote rol wordt gespeeld door Lloyd Geor
ge, den ex-premier, wiens gezindheid je
gens Frankryk velen hunner maar matig
kan behagen.