li YoÉal-litilagin
N.V.B. la Klasse
Firma J. C. Dorlas.
Koffie- en Thee Melange's.
niW.lv.ta,iyïlara
Sloan's Liniment
vdm^wfoagckpnjwi
Nieuwe abonné's.
$mes ajfc/identöm&mf
cJ^tterfcam
S. H. van Loon
worden
ZONDAG 16 DECEMBER
vanaf half vijf
aan ons Bureau:
MARKT 31
door onzen draadloos-
telefonischen dienst
bekend gemaakt.
„II IET WIPES VU G6DD1"
THEEHANDEL.
KIFFIEIIANDEIIJ.
Maryland-, Baai-, Portorioo-
en Pruimtabak.
6
PHOTOKAARTEN
(jtagttroat-Spui
Un In «lkaar vervloeien, het biyft altyd een
eenvoudige prnctieche ja» en daarom alleen
seeds van grotoe bekoring. Zoo komt het
dat men de ldaeadeke ja» door de verschei
denheid van uitvoering s{jne waarde tracht
te geven. Dat hy nu een» geheel in lange,
dan weer in dwarse bonrtatreepen gewerkt
ia. Dat hij een rechte of rondloopende
strook bezit en naar willekeur al dan niet
door eene ceintuur wordt omgord! Datzelf
de geldt ook voor den langen bontmantel.
Ook date i» vaak in het half-aanliggende
klassieke model gehouden. Daar hij al weer
gemakkelijker slank afkleedt, laat men de j
fantasie weer wat ruimer spel. Men knipt
hem in het modieuse kimosnit, geeft hem
eene flinke bovenwijdte, pakken ruimte on
der den arm, een wijden wellicht al te
wijden mouw en een rond oploopenden
strook in het dwars gewerkt. Men kan voor
haar die hem met gratie weet te diagen,
selfs zoover gaan hem nog een breeden
modern-ingeplooiden kraag te geven en
doet dat nogal met voorliefde déér, waar
het wel fraai-, doch niet te kostbaar bont
betreft. In kostbaar bont, durft men der
gelijke rijke bontmantels, die somB door
eigenaardige samenvoeging der vellen en
door prachtige détails van het snit, tot cré
aties worden, alleen te brengen als avond
mantels en dan beeteedt men er zoowel in- i
als uitwendig de grootst mogelijke zorg aan.
Zooals altijd hebben ook de bontmantels
van dit seizoen allerlei kleine aanduidin- I
gen, die ze tot nouveauté'» stempelen. Nu
eens is het de voim van kraag en mouwen,
die u van hunne nieuwheid vertellen, dan
doet de combinatie van het garneerbond
met het mantelbont het u vermoeden, kort
om zonder dat ge er meer dan een globaal
begrip van heht, kunt ge er u met eigen
oogen van overtuigen, dat vele der bont
mantels u bekoren door iets origineels en
iets nieuws, iets wat ze alleen aan de mode
van dit seizoen te danken hebben.
GRACE ALLAN.
MEDISCHE BRIEVEN.
Scorbut.
IIL
Een typisch keuiteeken, zooais wij uiteen
gezet hebben, zijn de bloedingen under den
huid en tusschen de spieren, terwijl bloed
uitstortingen in de inwendige organen, bui
tengewoon zeldzaam worden waargenomen.
De arts, die de eerstgenoemde bloeduitstor
tingen bij den patiënt waarneemt, zal nu
aanstonds zijn blik op een ander gedeelte
van het menschel yk lichaam richten, en wel
op het tandvleesch. De ervaring heeft ge
leerd dat bij scorbut het slijmvlies van den
mond aan bloedingen gaat lijden, ja, dat
deze soms nog eerder optreedt in den mond,
dan aan de beenen van den lijder. Het tand
vleesch ziet bovendien niet mooi rood, zoo
als dit normaal het geval is, maar heeft
een min of meer blauwrooden tint gekre
gen, terwijl het tevens een ietwat lossen in
druk maakt. By aanvoeling blijkt het zeer
week te zijn en ontstaat er een bloedinkje,
zelfs als wij het voorzichtig betasten. Zoo
wij den mond van zulk een lijder goed be
kijken, dan valt het ons op, dat deze zieke
plekken zich juist tusschen de tanden be
vinden en zien wij t®vens dat op de plaatsen
waar zich geen tanden of kiezen bevinden
het tandvleesch zijn normale kleur en con
sistentie behouden heeft. Dit laatste ver
schijnsel evenwel is niet kenmerkend voor
den grijsaard, die tandeloos is of voor hen
wier mond kunstmatig tandeloos is gemaakt.
Bij hen vervalt ten eenenmale dit merk
waardig kenteeken, hetzelfde kunnen wij
ook constateeren by de zuigeling, zoo deze
aan scoTbut lijdende is. Ik behoef u niet
te zeggen dat deze tandvleesch-aondoening
buitengewoon onaangenaam en bovendien
xeer pijnlijk is. Ook is de adem van den
zieke onwelriekend, vooral wanneer het
tandvleesch gaat etteren, een proces dat
wij ook bij den huid zagen optreden. Het
spreekt vanzelf, dat door deze tandvleesch-
aandoening de voedselopname in de meeste
gevallen danig schipbreuk lijdt en dè zieke
hierdoor, vooral den langen duur in aan
merking nemend, zeer verzwakt. Voegt men
hierbij nog de bloedingen, die soms zeer
intensief kunnen zym, dan is het geen won
der dat de patiënt binnen betrekkelijk kor
ten tijd tamelijk bloedarm wordt, te meer
dter de meesten die aan scorbut gaan iy.
dea in den regel niet tort de sterlcsten be
hoeden.
Hoe het venloop dezer ziekte zal zyn,
hangt natuuriyk grootendeels af van de
vorderingen, die de aandoening gemaakt
heeft, alvorens ingegrepen wordt. Wanneer
tijdig ingegrepen wordt en de sociale en
hygiënische toestanden waarin de patiënt
leeft, zoodanig ten goede veranderd worden
dat zy het normale wederom naderen, dan
kan het gevaar grootendeels afgewend en
noodlottige gebeurtenissen voorkomen wor
den. Wy noemden reeds het ontstaan van
bloedingen in een of ander levensgewich-
tig orgaan, welke een complicatie kan ver
wekken die in een enkele nacht een einde
aan het leven kunnen maken. Ook is de pa
tiënt zeer vatbaar voor bronchitis en long
ontsteking, ziekten die in zyn omstandig
heden dubbel moordend kunnen zyn.
Ten slotte wil ik U er nog op wijzen dat
het dieet een buitengewoon gewichtiger» rol
speelt in hert genezingsproces. Het zyn voor
al de plantaardige stoffen, die hier voor
het herstel van zulk een werkwaardige be-
teekenis zyn.
Het toedienen van sinaaaappelennat of
citroensap van het jeugdig kind kan in be
trekkei yjc koVten tyd aan het wegkwynende
kind de frlasche levenslustige tint terug
geven.
FINANCIEELE BERICHTEN.
Weekoverzicht.
Het verloop van de Engelsche verkiezing,
waarop men in ons land met zooveel span
ning gewacht heeft, is in het algemeen ge-
I sproken uit een oogpunt van d« commer
cieels politiek van Holland, niet onbevredi
gend geweest. De vree» voor een sterke con
servatieve party, die zonder moeite hare
I protectionistische plannen zou kunnen door
voeren, is gelukkig niet bewaarheid ge
worden. De bedreiging was inderdaad zeer
ernstig. Indien Engeland de preferemtiëele
rechten, die het ten nadeele van enkele on
zer koloniale producten reeds toepast, ook
I nog een hooge tariefmuur zou oprichten,
dan zou het met tal van binnenlandsche in
dustrieën in ons land er zeer somber uit
zien en het is dan ook niet ten onrechte,
dat men in nyverheidskringen den 6en De
cember als een dag van groote beteekenis
niet spanning tegemoet zag.
In DuitschLaad nemen de monetaire moei
lijkheden een minder dreigende vorm aan I
en ook in politiek opzicht mag men zeggen,
dat een periode van rust is ingetreden, die
in het binnenland, zoowel als in het overige
gedeelte van Europa den indruk wekt, dat
een nieuwe phase is ingetreden.
Zeer vermoedeiyk zou de New-Yorksche I
effectenbeurs dezen gang van zaken met I
meer uiteriyk vertoon van bevryding ont- I
vangen hebben, ware het niet, dat hare I
technische positie zich hiertegen verzette. I
Wel is er nog altyd een sterke neiging I
merkbaar om de komende dagen met ver- I
trouwen tegemoet te zien, maar daar naast I
bestaat een baisse party, die doorloopend I
zeer actief te werk gaat en die niet nalaat,
de zwakke punten in de industriëeele huis-
I houdöng naar voren te brengen. Een dezer
zwakke punten vindt zyn formule in de
viaag, of de industrie hare huidige bedry-
vigheid niet ontleent aan het werken op
voorraad en of niet de komende winter
maanden een hinderlyke stagnatie in den
afzet van tal van producten zullen brengen.
Vandaar dat 't koerspeil van Wallstreet by
I tamely k levendigen handel weinig fluctua
ties deed zien en dat de koersschommelingen
I zich in hoofdzaak bepaalden tot de kleinere
spoorweg^hares, van welke vooral Eries een
levendige belangstelling ondervonden. De j
Internationale Commerce Commission pu
bliceert cyfars, die in verband met de vroe
ger reeds uitgesproken dividendsverwach
tingen zeer hoopvol genoemd mogen worden
en hèt is dan ook begrypelyk, dat de specu- I
latie zich op ruime schaal met dit mate- I
riaal bezig houdt.
Ook op de Amsterdamsche markt gaf de I
Amerikaansche afdeeiing een levendige af- I
faire te zien in de lichtere spoorwegshares, I
doch overigens lag deze afdeel ing weder I
nagenoeg verlaten.
Meer belangstelling trokken op de locale I
markt de afdeelingen der olie- en cultuur- I
waarden. Van de eerstgenoemde «waren het I
in het bizonder Consels, die tegen sterk sty- I
gende koersen gekocht weitien, als gevolg
van het feit, dat de Roemeensche regeering I
zeer vermoedelyk hare copimercieele poli- I
tiek ten aanzien van de petroleum-industrie
in gunstigen zin zal herzien. Het hoofd-
fonds trok minder aandacht, was aanvanke-
ïyk wel goed gedisponeerd, doch brokkelde
later wat af, doordat Londen vry sterk ver
koopend optrad. Ook het feit, dat het in
terim dividend niet meer dan 10 bedroeg,
terwyl toch de uitlatingen van den heer'
Deterding resultaten dedep verwachten, wel
ke die van 1922 overtroffen, heeft er toe
I bijgedragen, dat de stemming min of meer
bekoelde.
Cultuurwaarden waren niet onbehagelijk
I van voorkomen, maar aangezien de suiker
prijzen slechts weinig fluctueerden en de
V. I. S. P. blijft afdoen op het overigens
zeer winstgevend niveau, waaraan men reeds
lang gewend is, bleven prikkels voor deze
afdeeling uit en kwamen Blechts weinig j
koersverschillen tot stand. Ook hier valt een
dividendsdeclaratie tegen. De H.V.A. n.l.
kondigt een interim van 15 aan, hetgeen
I de verwachting verwekt, dat het dividend
I over 1923 zyn voorgangers niet zal over-
I treffen. Voor sommige incourante soorten
bestond een redelijke vraag van de zyde
I der kalme speculatie.
Zeer vast gestemd waren scheepvaart- I
fondsen. Wel konden zy zich op de beste I
koersen niet handhaven, maar de gunstige I
politieke vooruitzichten, zoowel als het feit, I
dat de transatlantische reeders een pool ge- I
vormd hebben, waarmede zy de vrachten I
op loonender peil hopen te kunnen hand- I
haven, had voor de geheele markt een op- I
timistischer tend enz tot gevolg. Fondsen als I
Houtvaart, Maas, e. d. werden mede goed I
gekocht, doordat ook de wilde vaart, zoowel I
als de Oostzeediensten meer loonende vrach
ten kunnen bedingen.
Tabakken waren goed pry»houtiend, doch
evenals Rubbers gedurende het grootste ge
deelte van de week uiterst kalm gestemd.
Wat de laatstgenoemde betreft, deze war-n
van tyd tot tyd levendig en vast van voor
komen, als gevolg van een tydelyke prys-
herstelling op de Ixmdensche markt van
rubber. Da pessimistische lezingen omtrent
de positie van het product kunnen niet be
ter weerlegd worden dan door het feit, dat
de Nederland8ch Indische maatschappyen
opnieuw in staat zyn, belangryke voor-ver-
koop contracten voor oogst 1924 af te slui
ten en wel op een basis, die gemiddeld 100 7c
netto winst op den kostprys toelaat.
Van dê specialiteiten waren Oompania's
zeer vastgestemd, een tendenz, die verwekt j
werd door allerlei gunstige geruchten om
trent de positie van het bedryf in Zuid-
Amerika. Het valt moeilyk, zich dienaan
gaande op definitieve gegevens een oordeel I
te vormen, maar wanneer wy de balans van I
deze onderneming voor ons nemen, dan zou- I
den wy zeggen, dat er heel wat moet ge
beuren, voordat de aandee'houders weder
van een leteren gang van zaken profyt
kunnen trekken, terwyl men zich omtrent
een eventueele liquidatiewaarde natuuriyk
heelema&l op gissingen moet verlaten.
Ode Jurgensfondsen werden beter ge
vraagd en tegen scherp oploopende koersen
I verhandeld. Naar wy vernemen, stellen de
I resultaten, welke deze onderneming over
1923 behaald heeft, het preferente dividend
I volkomen veilig.
I Op de Beleggingsmarkt kwamen betrek-
I kaïyk weinig zaken tot stand, doch de
I grondtoon was ook hier niet onbehagelyk,
I welke uit New-York gelanceerd worden,
I doch waaruit in ieder geval met zekerheid
I biykt, dat dit land zyn traditie van ein-
I delooze revoluties nog altyd handhaaft.
Prolongatie 4 a 414 7c.
Aansterdaan. Fa. B. SANDERS Ezn.
Een nieuw bankgirostel»el.
Ten bate vsn groot- en kleinhandel.
Naar de N. K. Ct. verneemt hebben
de groote banken te Amsterdam en le
Rotterdam, het plan opgevat, het reeds
tufschen verschillende banken en ook
turschen kassiers in de pfovmeie be
slaande giroverkeer, op een broederen
grtndsiag te reorganiseeren.
Reeds vele jaren lang oestond voor
kasbiersfirma's in de provincie de mo
gelijkheid om onderlinge betalingen te
uotn via een bankinstelling, waarmee
beide betrokkeu partijen in rekening
courant stonden. Enkele oankon, de
Twtntache Bank breidden dit systeem
verder uit, zoodui ook particuliere cliën
ten, via de giroaideeimg van de bank
eikander betalingen konden doen.
Naar aanieiuuig van de ervaringen
die men met ü.en postcheque- en giro
dienst heelt opgouaan, eis in recüt-
stieeksch verbuuu met de dóbacle bij
de instelling hebben de groote bankiu-
stellingen hier te lande liet initiatie! ge-
I nomen tot invoering van een aigemeeue
I bankgirostelsel, Noodig, om hiertoe te
I kunnen komen, was pruuo een girolijst,
I waarop vermeid stonden de namen van
I alle aangesloten bankiers en kassiers
I met daarachter de bank (resp. banken)
waar zij een rekening-courant onder
houden.
P de tweede plaats zouden alle par-
tifylieren, die van dit stelsel gebruik
I wcoachten te maken, op hun brieven,
facturen e.a. nebben te vermelden den
naam van de plaatselijke bank of de
kassiersfirma, met welke zij in reke
ning courant staan, en aan welke alle,
voor hen bestemde bedragen zouden
kunnen worden gegireerd.
Deze girolijst is thans gereed onge
veer 850 namen komen er op voor. Om
het tweede desideratum te bereiken zul
len de verschillende kassiers eerstdaags
per circulaire tot hun cliënteele een
desbetreffend verzoek richten.
Op 1 Januari a.s. zal het stelsel waar
schijnlijk in werking treden.
LAND- EN TUINBOUW.
Wat elke maand te doen geeft.
2e helft December).
Met rasse schreden loopt het jaar nu
I ten einde. Eind' goed al goed, zegt het
I oude spreekwoord. Laten wij in deze
I dagen daaraan denken, en alles doen,
wat onze hand nog vindt te doen. Er
is binnens- en buitenshuis, in den tuin
I en op den akker, op het erf en in de
I schuren ook op den winterdag nog vrij
j wat te doen, te beredderen, op te knap-
Ten, weg te bergen, in orde te maken
en te reinigen. Denken we daaraan niet
htuden wij niet de hand aan deze vele
z.g. kleinigheden, dan kunnen we ons
door slordigheid en verwaarioozing heel
wat schade berokkenen. Om iets te noe
men er mogen geen gereedschappen
en kleine werktuigen liggen te slinge
ren, zoodat ze ten eerste niet goed
woiden onderhouden, ten tweede later,
ais men ze weer noodig heeft, „zoek
zijn'' en, worden ze weergevonden, in
minder goeden staat verkeeren». En van
nog veel meer belang is, dat de groote
werktuigen op een behoorlijke plaats
gtboigen worden, dus niet maanden
lang, zoolang ze niet worden gebruikt,
aan weer en wind zijn blootgesteld, en
dat ze op tijd worden schoongemaakt
en geolied of gevet worden. Wat men
hiermee bespaart, is winst wat in de
ze door slordigheid wordt verloren, is
scha die drukt op de uitkomsten van
bedrijf, 't Geldt hier en trouwens
in het heele boerenbedrijf Acht (ge
ven) is meer dan 1000, en Het oog
yau den meester maakt het paard vet.
Want niet alle knechts enj arbeiders
zijn van zoodanig gehalte, dat men al
les aan hen kan overlaten, en elk toe
zicht en alle controle overbodig is. Wie
zulk een knecht heeft toone hem te
woardeeren. Gisteren nog zei me een
landbouwer: „Harm )dat is mijn
knecht) vroeg me dit jaar veertig gul-
I den opslag, ik heb me lang achter mijn
ooi er. gekrabd of ik het doen zou maar
mijL vrouw zei beslist „Geef ze hem
I mear, want hiLjs het waard hij komt
voor ons op 4ls voor zijn eigen, en als
je van huis bent, eaat alles even goed
zijn gang." De boerin had gelijk die
40 kwamen er wel weeruit. Laat dus
voor alles onze eerste zorg zijn, dat we
geschikt, betrouwbaar personeel heb
ben, dat onze zaken goed behartigt, en
laten we daartegenover hun een loon
geven, dat hun toekomt en een besten
dige prikkel is tot ijverige en trouwe
plichtsbetrachting.
Eind goed, al goed, zeiden we. La
ten we dan ook de laatste hand leggen
aan onze boeken, en nagaan, hoe we
geboerd hebben. Ge hebt toch boek ge
houden Ook voor een landbouwer, die
piet alleen bouwer of (en) veehouder
w, maar ook zakenman, dewijl hij ge-
regeld koopt en verkoopt, is bedrijfs-
bcekhouden een eisch des tijds ook
om, zoo noodig, tegen den aanslag van
den fiscus met voldoende gegevens te
I kunnen opkomen. „Wie schrijn, blijit
luidt een oud spieekwoord, d.;fwuz.
wio alles te boes stelt, houdt een kijk
op zijn zaken en gaat niet zoo licnt
naar» deq kelder, firn den tuin:
Neem van uw slabakken, zoo mogelijk
lederen dag de bedekking af, om zon
oil warmte toe te laten, maar vriest liet,
dek dan spoedig weer, voor de zon ge
heel voor de ramen is. Men kan nu be
ginnen met het aanleggen van bioem-
kcolbakken bak leeg maken, opnieuw
vullen met blad en ruigen paarueumest
damp er uit laten trekken, dan een voet
biadaarde vermengd met verganen paar-
denmest of oude koemest er op. Om de
andere ruit een plantje, dus wijd van
elkaar. Raapstelen, radijs of sla kan er
tusschen. Reinig uw vruchtboomen met
borstel of krabber van het mos als het
wortelgestel goea is en de grond niet
te vochtig, dan kan de mosvorming wo^-
di-u bestreden door het gieten niet ver
dunden koemest, welke wordt onder
gespit. Het afkruidien mag den boom
bast miet i beschadigen. Huismoeder,
denk er aan, dat uw Cyclamen niet te
warm mogen staan, daar kunnen ze
niet goed tegen, en ze verwelken dan
ook spoedig. Zijn ze uitgebloeid, houd
ze dan een poos droog en geef ze rust.
Ongeveer Mei kunt gij ze weer aan den
groei brengen. Moge 1928 U, lezer en
lezeres, een goed einde geven, zoodat
ge op Oudejaarsavond dankbaar kunt
zeggen 1928 heeft ons gezegend, eind
goed al goed 1
Varkensfokkerij,
i Toen voor een paar jaar geleden
door een Lom missie een onderzoek .s
ingesteld naar de varkenstokkenj en
-mesterij en den varkenshandel m De
nemarken, kwam zij tot de conclusie,
dat wij van de'Denen ook in deze nog
heel wat kunnen leeren, en dat m onze
mesterij een en ander moet verbetera
worden willen wij ons op debuiten-
iandsche, bepaaldelijk op de Engelscne
ïjiarkt, bandhaven en niet worden ver
drongen door de Denen en de leren.
Het ontbreekt ons produkt aan uni
formiteit, wijt de Handel neemt, wat
t|em door den meester wordt geboden.
Voorts dient de voeding gewijzigd te
worden, ten einde een produkt te ver
krijgen, zooais door de consumenten
wordt verlangd. Een ratioueele voe
ding kan ook ae retabiliteit der var-
kenslokkerij ,en -mesterij verhoogen.
Dit werd uitvoerig in liet licht gesteld
op het 'jongste Landhuishoudkundig
Congrens, te Uouda gehouden, door ir.
1. Sybesma te Groningen. Deze besprak
eerst dq( voordeelen van weidegang
voor varken(. Gedurende den weide-
gang ontvangen de dieren een gezond
voedsel van goede samenstelling en
worden de gezondheid en de constitu
tie en de ontwikkeling van pezen, ban
den, spieren, skelet en organen van
den bloedsomloop en de vertering op
een gunstige wijze beïnvloed. Dit zal
ui de eerste plaats van belang zijn
voor jonge, voor de fokkerij bestemde
dieren, doch eveneens voor toekom
stige roestvarkens in het laatst ge
noemde geval speciaal uit een oogpunt
van goede ontwikkeling der spiermas
sa's en snelle gewichtstoeneming gedu
rende de latere mestperiode. Bij drach
tige zeugen voorkomt men door weide-
gang een vet worden dezer dieren,
waardoor de gezondheid der oiggen
gunstig worden beïnvloed en hun ver
pleging beter tot haar recht komt. Ge
durende de periode van Weidegang
voorkomt men een üe eenzijdige voe
ding der varkens, zooals die in veie
gevalien bij (Uitsluitende» staihouding
wordt gegeven. Uï gedurende den wei
degang moet worden bijgevoederd, en
zoo ja, welke hoeveelheden bijvoeder
van een of andere samenstelling moe
ten worden verstrekt, hangt voorat af
van denaard van deweide, welke men
beschikbaar stelt, voorts van den leef
tijd der geweide dieren en van de ma
te van hun vroegrijpheid. Men moet
een zoodanig weidepian op maken, ftat
de varkens gedurende de geheele wei-
penode Jong, weinig verhout groenvoe-
der op kunnen nemen.
De voeding der biggen is voor de
fokkerij en mesterij van groote betee
kenis;
Allereerst is het voor het verkrijgen
van een snelle gewichtstoeneming der
biggen noodig, dat het moederdier voor
al een eiwitrijk rantsoen ontvangt met
een hoog gehalte aan kalkzouten, waar
bij de grootte van het rantsoen zich re
gelt naar het gewtcht van de zeug en
het aantal te zoogen biggen, (joo spoe
dig mogelijk moeten de biggen worden
bijgevoederd, eensdeels voor ontlasting
der zeug, anderdeels voor een zoo gun
stig mogelijken groei der jonge dieren.
Het spenen moet met zoo weinig mo
gelijk stoornissen gepaard gaan, omdat
hierdoor de groei der dieren tijdelijk
kan ophouden, of zich zelfs gewichts
verlies kan voordoen. In dit opzicht is
het van belang, dat de biggen op het
oogenblik, dat ze gespeend worden,
reeds groote hoeveelheden vast voed
sel opnemen, en dat ze in hun verdere
ontwikkeling worden gesteund door het
verstrekken van producten als melk of
ondermelk. Heeft men over de laatst
genoemde voedermiddelen niet de be
schikking, dan kan men met succes
andere producten toedienen, mits de
zoogtija wordt verlengd, en er voor
gezorgd wordt, dat alle overgangen zich
op een geleidelijke wijie voltrekken.
De gespeende biggen moeten, vooral
wanneer wij met vroegrijpe dieren te
maken hebben, rantsoenen ontvangen
met voldoende hoog eiwit- en kalkge-
htfhe. Naast het houden bij weideoanlr
in hei noodig in bovengenoemd opzicht
gescliTkt krachtvoeder te geven des
noods aan te vullen met kodlture ot
lOHiorzure kalk. Het hoofdbestanddee
van de rantsoenen voor inestvarken»
wordt gevormd door de granen en Z
aardappels hieromtrent genomen proe-
ven hebben geleerd, dut de Werme
hnkvruchten, in eenigszins grootere hoe
veelheden gegeven, géén voldoende h
chaamsaanzet, konden geven. De moo1.
ste dagelijksche gewichtsvermeérdernJ
gen zai men in t algemeen verkrijgen
met het geven van de geconcentreerd'
ste voedermiddelen als granen, poui.
vruchten en eiwitrijke krachtvoedenme..
delen .Uit een oogpunt <Van Kwal, e,.
van de slachtproducten is het aoodw
dal men niet te waterrijke rantsoenen
geeft, terwijl verschillende voedenatd.
delen (maïs, de meeste eiwitrijke koei
morton, rljntvoodermeel, vleesch- en
vischmeel, enz.) niet in te groote mJ
veelheden mogen worden gego/en, 0»
m het laatste gedeelte der meslp
mei mogen worden verstrekt.
UIT DE PERS.~
Stroppen.
De „Vrijheid" schrijft
De vorige week is een suppletoire
Waterstaatsbegrooting voor het dienst,
jaar 1922 ingediend. Daaruit blijkt o a
dat het verlies op het P. T. T bedriii
over dat jaar f 7.300.000 heelt bed™
geit of f 3.430.862 méér dan het tot"
dekking van dat verlies toegestaan be-
Verder krijgt in dit wetsontwerp ook
de bekende geschiedenis van de Duit-
sche chèque, waarop de Kekenkamer
reeds de aandacht vestigde, haar be.
slag w
Men herinnert zich de zaak allicht
nog wel. Ter betaling van een drijvend
droogdok voor dé visschershaven te
IJm uiden was voor Juni 1919 een Duit-
sclie chèque van R.M. 750.000 aange-
kocht Later werd overeengekomen in
Netlerlandsoh geld te betalen de chè-
que werd dus niet gebruikt, maar ook
niet weer verzilverd, doch raakte zoek
en werd eerst veel later, toen men zich
Op het Departement van Financiën haar
bestaan herinnerde, teruggevonden on
der de papieren' van een inmiddels
overleden ambtenaar van Waterstaat.
Inlusschen was de Mark enorm gedaald
f r(^t een be<,rag aangevraagd
van f 127.000 om de deswege geleden
schade, eenvoudig het gevolg van ver
regaande slordigheid in 3e administra-
nh I ken. Een fraaie geschiede
ONZE KOLONIËN.
Een gijzeling.
d Indische pers wijdt uitvoerige be
schouwingen aan de gijzeling van den
heer W. F. K. Pijper, oud-directeur
van het administratie-kantoor Mercurius
te Soerabaja, wegens het niet voldoen
van een plotselingen ambtshalven aan
slag voor de privé O.W.-belasting 1915-
1919, tot een totaal f 65.000. Gelaakt
wordt de vrijheidsberooving en wille
keurige wetsinterpretatie. De heer Pij-
por heeft den landvoogd telegrafisch
verzocht in te grijpen waarbij hij de
absurditeit van den aanslag betoogt;
hij heeft steeds eenvoudige dienstbe
trekkingen bekleed.
Instiallatie waarn. hoofdcommssaris van
politie.
De waarnemende hoofdcommissaris
van poutie te Batavia, de heer Treffers
is geïnstalleerd. De resident schetste
zijn taak als het wegnemen van onder
ling wantrouwen en het brengen van
orde in den chaos van het kasbeheer.
De politie moet voorkomen, dat ver
keerde practijken onder de burgerij
voorkomen, waartoe het vorige wanbe
leid voerde. De heer Treffers was als
mar van het binnenlandsch bestuur de
aangewezen persoon om ,de> standing
van het corps omhoog te brengen.
Diefstal van rubber.
Ih. J. W. V., waarnemend adminis
trateur van Tanah Besi, van de Soriété
r inancière des Caoutchoucs, en de as
sistent C. zijn gearresteerd wegens
diefstal van rubber. -
GEMENGDE BERICHTEN.
Col port rice gearresteerd.
De recherche te Delft heeft 'n Haag-
sche dame aangehouden, die met bons
a 10 ct. colporteerde ten behoeve van
Tol Hulp der Menschheid.
Tegen deze colportage is reeds bij
neibaling gewaarschuwd, daar het leeu
wenaandeel van de ingezamelde gelden
komt in de zakken van het bestuur en
coiportrice.
i r\ 14. Verduistering.
in Delft is gearresteerd P. G. V.,
agent van de reederij De IJssel, ver-
dficftt van verduistering van ruim f 1000
ten nadeele van die maatschappij. In
veiband daarmee is ook aangehouden
mej. D. wegens heeling.
n i"k^nker8pec*Jit*h".
Te Doncarter heeft een Vroegere mijn
werker terecht gestaan wegens het 10e-
brengen van zwaar lichamelijk letsel en
oplichting. Uit de behandeling dezer
zaak bleek, dat de beklaagde na mijn
werker te zijn, boer werd en vervol
gens vrachtrijder. Daarna werd hij btk-
ker en een jaar of vier geleden begon
hij met het exploiteeren van een zoo
genaamd geneesmiddel tegen kanker
als eenig middel van bestaan. In een
circulaire, die hij verspreidde, waar-
bdgue nij genezing zonuor operatie.
iuj begon, zooal» üe vertegenwoordiger
vuit het openbaar ministerie het uit-
oiukte, proeven ie neuten op menscne-
ivjke wezens en de wreedheid, die mj
uaarbij ten loon spreidde, was vreese-
li jk- Ai ju eenig oogmerk was blijkbaar
ptjboonhjk winstbejag en zooveel geld
ais maar mogelijk wua, uit zijn siacht-
otlera te halen, waarvan ei reeds vier
overleden zijn. Hij wist heeiemaainiets
van kanker ai, maar ongelukkig genoeg
voor zijn siaentofters, had iuj een diep
gaande kennis van de behandeling van
paarden. Toen hij gearresteerd werd,
werden er boeken over veeartsenijkun
de in zijn bezit gevonden. Verschillen
de zalven en papjes, die hij bezigde,
waien onderzocht en volgens verkla
ring van een veearts werden de ingre
diënten daarvan dagelijks gebruikt voor
de uitwendige beliandeling van dieren.
Tengevolge) der gebezigde middelen
tifdden de patiënten van den beklaagde
geleden aan ontstekingen, puisten enz.
Bezuinigngsplannen.
Naar de* Maasbode verneemt, zijn
door de directie der Nederl. Spoorwe
gen de vertegenwoordigers der 5 groote
personeei-orgaiusaties tot een spoed
vergadering bijeen geroepen op heden
15 December. De te houden besprekin
gen houden verband met door de direc
tie in te voeren bezuiniging.
De redders van Staint-Sauveur.
Een herineringsmedaille.
Het bestuur van de Stichting „Kunst
groep Bilthoven" dat in Augustus i.l.
in verschillende bladen een oproep
plaatste, waarin bijdragen werden ge
vraagd voor een plaquette den beiden
onverschrokken redders van den eenig
overlevende bij de autoramp te Saint-
Sauveur aan te bieden, heeft den me-
dailleur C. J(. v. d. Hoef te Amsterdam
ojigedragen tieze plaquette te vervaar
digen.
Het opschrift op de plaquette luidt
„Aux Sauveurs de Saint-Sauveur, la
Hollande reconnaissante."
Het ligt in de bedoeling de aanbie
ding op 1 Januari a.s., een voor de
Franschen feestelijken dag, te doen
plaats vinden, terwijl in een begelei
dende oorkonde de daad omschreven
eii de gevers vermeld zullen worden.
De moord hy SchUttorf.
Mevr. de wed. Rüben, die gelijk men
weel bij den ulscnuweiijken moordaan
slag in den trein bij Sciiuttorf ook .ern
stig gewond werd, is gisteren via üi-
denzaal naar haar iamilie te Amster
dam gereisd. Zij is nog niet geheel her*
steld. Mevr. Kiiben deelde mede, dat
ze nog eemge maanden naar het zie
kenhuis te bchüttorf moest terugkeeren
oin verder verpleegd te worden. Ook
ha*ar dochtertje is nog niet volkomen
genezen.
Een kind verdronken.
Onder verdachte omstandigheden.
Le burgemeester van Diemen heelt
als nuip-oiucier van justitie een onder
zoek ingesteld naar aanleiding van net
veidriHken van een achtjarig jongetje
aldaar. Het kind stamde uit liet eerste
huwelijk van een boerenarbeider, die
van z'n eerste vrouw gescheiden is en
bij z'n tweede vrouw "drie kinderen
heeft. Het is bekend dat deze vrouw
liuar stielkind, aait min of meer achter
lijk was, nog ai zaak streng bestralte.
Le vrouw beweert dat het kiiul Zater
dagavond is verdronken, terwijl zij (de
vruuw) uit een sloot achter de woning
een emmer water ging halen. Het is
gebleken dat het kind op dit oogenblik
maar half gekleed is geweest, zoodat
het zonderling wordt gevonden, dat de
vrouw het kind in den duisteren avond
heelt meegenomen naar een sloot, die
om zoo te zeggen slechts met levensge
vaar te bereiken is. De vrouw verklaart
(lat het kind achter haar in de sloot is
gevallen, terwijl ze water schepte. Ze
zag slechts een paar •kringen op het
water, miste het kind en is toen schreeu
wend weggeloopen om de buren te
woaijschuwen. Even later werd het kind
opgehaald. iEr wordt over deze zaak in
Diemen druk gesproken.
De buurman, die het eerst op het
hulpgeroep verscheen, zeide, nadat de
vrouw hem had verteld, dat Melisje te
water was geraakt „Zoo, dan heb je
ja zin".
Het lijkje dat heden thuis zou wor
den gebracht is voorloopig in het Wil-
hfciminagasthuis gehouden.
Een nieuwe Philip» fabriek in Warehau.
In het jaar 1922 is met medewer
king van belangrijke groote rndus-
trieelen door de Naamlooze V. Phi
lips gloeilampenfabrieken in Warehau
een fabriek opgericht. Doordat helt oude
fabrieksgebouw spoedig te klein werd
k tot den bouw van oen nieuwe fabriek
besloten. Het gelukte binnen 12 maan
den de fabriek te bouwen en te instal-
leeren, met machinale inrichtingen te
Ëindhoven vervaardigd. Gisteren werd
de nieuwe fabriek onder groote belang
stelling van de Poolsche autoriteiten
door den heer A. F. Philips geopend.
Behalve een aantal ministers der Pool-
sch republiek waren hierbij aanwezig
de Poolsche gezant te den Haag, Ko-
wnteky en de Ned. gezant te Warehau,
baron van Asbelch, en vele hoogge
plaatste persoonlijkheden in handel en
industrie.
Naar men gelooft heeft er Dinsdag
aan de kust van Norfolk tijdens dikken
mist een scheepsramp plaats gehad.
Volgens te Cromer ontvangen mede-
dedingen van het vuurschip liaisbo-
rough hoorde de bemanning van dit
schip even voor twaalf uur s middags
©dn stoomschip, dat drie stooten op de
sirene gal, welke werden beantwoord
door één stoot van een ander schip,
dadelijk daarop gevolgd door hot ge
luid van een aanvaring. Bijna een uur
iater voer een groot stoomschip, waar
van de naam door den mist niet te le
zen was, langs het vuurschip, in noor
delijke richting. De voorsteven was be
schadigd en op het achterdek zag men
een groot aantal meuschen. Later rap
porteerde een stoomschip, naar het heet
de „Moordrecht" uit Rotterdam, een
ferpote hoeveelheid ,wrakhout gepas
seerd tö zijn, waaronder scheepsboo-
len, twee mijlen ten Noorden van het
vuurschip en menschen te hebben hoo-
ren schreeuw ën. Later dreven booten
en wrakhout langs het vuurschip. De
reddingsboot van Cromer heeft zee ge-
kezen om naar schipbreukelingen, te
zoeken.
Twee oplichters.
Twee onbekende mannen kochten
Dinsdag van zekeren C. O. uit Lekker-
kerk op de veemarkt te Rotterdam een
koe. Een hunner ging met mee naar
een café om hem daar te bjetalen. Al
daar aangekomen zacht hij ijn alle zak
ken, maar vond geen geld, waarop hij
tot O. zeide, dat zijn kameraad zeker
al het geld had. Men ging toen weer
op zoek naar den kameraad, doch deze
was intusschen met de koe verdwenen.
Do ander ging toen weg om zijn kame
raad te zoeken doch hij moet nog terug
komen.
Een „fyne familie".
Aan den Laansloterw. in Rotterdam, ver
een woonwagen een 85-jarige Elzasser
met een 9ó-jarige vrouw. De vrouw
heeft een verhouding met een 28-jari-
gen chauffeur. Deze kwam gisternacht
in den woonwagen op bezoek en ver
zocht den Elzasser den wagen te verla
ten Als antwoord daarop loste de El
zasser eenige schoten op den chauffeur,
dtzen echter niet rakend. De Elzasser
is door de politie in bewaring gesteld.
Inmiddels heelt de vrouw uangilte ge
daan, dat de cnautieur haar 4oU gulden
en twee gouden ringen heelt algesto
len. Ook de chauffeur is aangehouden.
Hij beweert, dat hij het geld van den
vrouw neeft gekregen om inkoepen te
doen, daar zij trouwplannen had.
Een overjas aia parachute.
Dank zij zijn overfas heeft een ooer
te Wickwar (Eiigelamj), die uit een
trein sprong, welke met een snelheid
van 40 mijl door een tunnel reed, het
er levend kunnen afbrengen. De boer
k\iam van de markt en was in den
trein een weinig ingeslapen. Door het
gei aas van den door de tunnel van
Wickwar rijdenden trein gewekt, en
door de misleidende reflectorlampen
der tunnel denkend, dat hij het station
was binnen gereden, rees de boer op,
opende het portier en sprong uit üe
coupé. Zijn medereizigers trokken on-
miodeliijk aan de noodrem. De trein
stopte en men ging op zoek naar den
man, van wien niet anders werd ge
dacht, dan dat nij zou verpletterd zijn.
Men vond hem echter ongedeerd in een
nis. De luchtdruk, door den snel rij
denden trein veroorzaakt, had zijn jas
bol doen staan, welke als ^parachute had
gewerkt en den val had gebroken.
Het styltoilet.
Hert atyltoilet is thans voor #oed in het
mode-repertoire ingelyfd schrijft de M a n u-
f ac t u ri e r. Men ziet geen balzaal, of er
worden styijaponnen gedragen. Het is ech
ter jammer, dart hy het meerder-opgang-
maken van deze toiletten veel gemakkei y-
ker „styl"-£outen worden begaan en sma
keloosheden zich doen zien, dan by ander
soort kleeding.
Vooral dames van geposeerden leeftijd en
zy die een ietwat corpulente gestalte heb
ben, moeten uiterst voorzichtig zyn in haar
keuze. Voor haar leent zich hert gewone
stylkleed niet Anderzyds behoort het doen
uitkamen van de figuur of gestalte voor
loopig nog niet tot de mode; jongensachtig
en slank is het parool, ook daar, waar b.v.
„Patou", „Worth" en andere Parysche ate
liers een nieuw „princessekleed" met in-
loopende taille willen Lanceeren.
Voor een damestoilet in jeugdigen styl
geldt „ruim" als bizonder modem en chic.
Boven elkander aangebracht volants (men
noemt ze ook wel étages) zyn ook in de
slanke lyn „de" algameene richting.
Allerlei effecten kunnen worden verkre
gen door nu eens de enkele volants in een
nuance van één kléur aan te brengen, dan
weder de kleuren-serie van «Jen gaheelen
rok te doen afsteken, of nog andere mo
gelijkheden in toepassing te brengen.
In plaats van pliasées en volants ziet
men ook tongen, bladeren, van stof en der-
gelyke. Het ryk gegarneerde styltoilet moet
zich door een byzondere luxe onderschei
den.
Doch er zyn ook andere, meer eenvou
dige modellen, die eveneens een goed ef
fect maken. De aangezette, gebolde rok is
niet meer het allernieuwste, sinds men heeft
bemerkt, dat minder slanke dames hem
niet kunnen dragen. Daarom heeft men de
japon zonder den bekenden rondomloopen-
den, aangezetten rok, door een handige in
snijding bijna het aanzien gegeven van een
princessekleed, waarbij het bollende van
den rok, zoo goed als van geen nadeel is
voor de gestalte der draagster.
Verder brengt men ook nog styTtoiletten,
die de wydte en den ontvang van
den rok, slank afhangen. Dit zyn de echte,
moderne toiletten, die in alle moge
lijke variëteiten zyn te vervaardigen. Hoe
strenger en hoe eenvoudiger dc lyn der ja
pon is, des te zuiverder en klassieker moe
ten de lynen van gezicht en lichaam zyn.
WETENSCHAPPELIJK NIEUWS.
Coffeïne, een hart- en zenuwvergif.
Het steeds grooter wordende veibruik
van koffie en thee waa reeds voor vele
mannen Van de wetenschap aanleiding de
werking dezer genotmiddelen aan een na
der onderzoek te onderwerpen. Voordat de
scheikunde op het liedendaagsche hooge
peil stond, was het voldoende bekend, dat
koffie, zoowel als thee, een opwekkende
werking hebben en men sich met een paar
sterke kopjes koffie 's avonds wakker kon
houden. Meestal voelde men zich echter
na een dergelijke kunstmatige opwekking
veel slapper als te voren en gevallen van
hoofdpyn en hartkloppingen deden zich
veelvuldig voor.
In den iaateten tyd syn nu uit weten-
schappelyke kringen reeds herhaaldeiyk
stemmen opgegaan, welke waarschuwen to
gen het gebruik van koffie en thee, speciaal
door personen, die vatbaar zyn voor hart
en zenuwkwalen of last hebben van slape
loosheid, migraine (zenuwhoofdpyn) enz.
Het rejsultaat der laatste onderzoekingen
door den bekenden Nederlandschen phar-
macoloog,Prof. Dr. W. Storm van Leeu
wen, Hoogleeraar aan de Universiteit te
Lieiden, heeft de twyfel, die hier en daar
nog bestond, geheel weggenomen, daar on-
omadjoteiyk is komen vast te staan, dat
de schadelylce jiitwerkingen tengevolge van
het gebrulkvan gewone koffie, uitsluitend
en alleèn veroorzaakt worden door de cof
feïne.
Vooraanstaande geleerden, o.m. de Zwit-
sersche medicus Dr. Mensch, qyn thans be
zig te onderzoeken, welken Invloed de als
koffie of thee door moeders en minnen ge
bruikte coffeïne kan uitoefenen op de ont
wikkeling van het kind. De Nederlaiulsche
kinderarts, Dr. G. A. Ootmar, schryft hier
omtrent in zyn „Boek voor Jonge Moe
ders", dat de kleinen met de moedermelk
ook de coffeïne, zy het ook in uiterst kleine
hoeveelheden, in zich opnemen en dat daar
door schadelylce gevolgen veroorzaakt kun
nen worden
Zooals algemeen bekend geacht mag
worden, wordt in de laatste jaren een cof-
feïnevrije koffie, onderyftoi merk HAG, in
den handel gebracht, nlkeW de coffiene
ontdaan is. Door ty ondergahe bewerking
is koffie HAG t$n opzichte vark smaak en
geur veredeld en deze koffie is beslist even
lekker als de schadelylce ooffeïne-bevatten-
de drank. Naar men ons mededeelt is juist
verleden jaar door Nederlandsch Octrooi
bescherming verkregen voor een nieuw pro
cédé, waardoor de coffeïnevrye koffie HAG
tot een byzonder fyne drank gemaakt wordt.
Wat het hart presteert.
Over de arbeidsprestatie van 't men
schelijk hart publiceert een Engelsch
anatomisch tijdschrift iqterorante be
rekeningen. Uitgaande van het stand
punt, dat het hart een pomp is, wordt
geconstateetrd, dat deze pomp per mi
nuut 70 maal werkt, derhalve in een
uur 4200, per dag 100.800 en in een
jaar 86.792.000 slagen doet. Nemen wij
als gemiddelde duur van een menschen-
leven 70 jaar aan, dan doet het hart in
het geheel meer dan 2x/t milliard sla
gen.
Welke arbeidsprestatie wordt nu door
doze hartwerking verricht
De pomp, die ons hart vormt, brengt
gemiddeld bij iederen slag 100 gram
bloed in omloop, derhalve 7 liter per
minuut, 420 liter per uur en tien vaten
per dag. Gedurende 70 jaar brengt het
hart, zonder zijn arbeid ook maar een
oogenblik te onderbreken, de enorme
hoeveelheid van 200.000 kubieke meter
bloed in beweging.
Voor een ouiioop van liet bloed zijn
slechts 24 seconden noodig. l'er dag
legt het bloed dethulvc zijn weg 80UU
mua! afdat maakt per jaar miiii-
oen oinloopen. Men kuu zien meruit
eenigszins een voorstelling vormen, uoe
veel wrijving do aderen hebben te weer
sti.au. De Lengte van den weg, die het
bloed aflegt, is moeilijk vast te steiloa
door het groote auntul adertjes, die van
do bloedbaan deel uituuiken. Nemen
wij als gemiddelde drie meter aait, wat
zeer matig berekend is, dan komt men
tot de slotsom, dat het bloed in een dag
meer dan 10% K.M., per jaar meer
dan 89000 K.M. aflegt en in 70 jaar
275.000 K.M. ol ongeveer zea maal den
omtrek van de aarde.
Ongevaarlijke melk.
Het belang van melk als voedings-
micdel en het feit, dat het product tan
go afstanden moet afleggen voor het ter
markt komt, maken een goede melkhy
giëne noodzakelijk. Men kan hiertoe
twee methoden volgen. De eerste be
staat hierin, dat men in de eerste ptiaate
besmetting van de melk door degenen
die ermede in aanraking komen voor
komt, en verder zorg draagt voor den
gezondheidstoestand van de koe. De
zoodanig verkregen inelk wordt in En
geland en Amerika „certified milk";
bij ons „melk van modelboerderijen"
genoemd. Een zeer nauwlettend, voort
durend toezicht op deze melk is nood
zakelijk.
De tweede methode is de pasteurisa-
tie, die in Amerika de laatste jareu
meer en meer wordt toegepast. (Bij
ons is deze methode reeds betrekkelijk
h.ngen tijd ingeburgerd.) Er is in Ame
rika een strooming om alle melk, be
halve de bovengenoemde van de model
boerderijen, te pasteuriseeren en in
sommige groote steden is dit wettelijk
voorgeschreven.
De redactie van de „Journal of the
An»er. Medic. Association" schrijft, dat
het wenschelijk is te onderzoeken hoe
deze commercieele pasteurisatie wordt
uitgevoerd, of b.v. inderdaad de tuber
kelbacillen gedood worden.
zy, dl* ilch met Ingang van 1 Jan.
1924 voor minuten» een kwartaal op
dit blad abonneeran, ontvangen de
tot dien datum verachUnende num-
gratla.
ADVEKTENTHN:
DROGI8TBUJ
1179 ie
Tabaksfabriek
Op,«richt 1122. Amiterdan, Draaibak 2.
Telefoon 46998.
fleude, Woethaven t.
Telefoon S67.
STEEDS DE BESTE EN FIJNSTE
vanaf f I.—
Fotografisch Atelier
3584 174