Blad.
iVSlOBID
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
>ondspakjes
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
KEN
FEUILLETON,
Gouda
nspak,
in ons-
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER. REEUWIJK. SCHOONHOVEN. STOLWUK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, ens.
EERSTE BLAD.
Een gelukkig symptoom.
■brlaken
worMerveer
DOOR SMART GELOUTERD
JUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en».
62*Jaargang
No. 15426
per
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN.
3727 240
leu'
(Wordt vervolgd).
Een minuut overleg bespaart een om
weg van een uur.
mezeil wei durf bekennen.”
„Giste/en zijt gij allesbehalve lui ge
weest naar Gabriel mij verteld heeft
Hij zei, dat gij de spade tweemaal heen
en weer zwaanlet tegen hij eens en
van
:hte
art-
ing,
erd
ÜOIBSCHE COURANT.
■er”
Iteit.
uden Medalllea.
wel-bezien niets anders dan de raad: tracht
te houden wat ge hebt d.1. individualisme,
hoogstens groeps-egotane.
Behoeven wij nu nog te zeggen, waarom
het schijnbaar locale gevalletje te Hardinx-
veld ons interesseerde ah een symptoom
van algemeene beteekenis?
In verschillende gemeenten mo^en de
factoren, die hier in *t spel xijn, niet pre
cies gelijk lijn, hier is slechts gradueel
verschil. En wait voor de gemeenten geldt,
geldt ook voor het Ryk.
Niemand dringt voor zyn pleixier aan
op loonsverlaging. Hoe veel „sympathieker”
is ’t om op te komen voor groote groepen
menschen, die waarlijk geen millionairabe-
staan leiden, op wier inkomen een „aan
slag” (zooals het in het socialistiach-com-
munistüKh jargon heet) wordt gepleegd.
Denken de roode dames en hoeren wms,
dat nlet-socialisten liever in salaris ach
teruit gaan dan socialisten of communis
ten? Waar niets is, verliest echter de keizer
zijn recht I
De moeilijkheid is om het velen, die een
socialistische opvoeding krijgen, aan het
verstand te brengen, dat teruggang soms
onvermijdelijk ia en zelfs in het belang van
die lieden, die de overheid iets afneemt.
Waren er méér socialisten al zoo ver als
deze Hardinxveldsche roode Raadsleden,
dan zou er samenwerking kunnen z(jn waar
nu haat en nijd is.
WJj plegen ons in onze artikelen niet met
quaesties bezig te houden, die in platte-
landsgemeenteraden de aandacht vragen. Op
iederen regel bestaan uitzonderingen en
wanneer de quaestie, die wij op het oog
hebben, verder reikt dan het dorp, waarin
ze behandeld werd en als ’t ware van
symptomatische beteekenis is, zal niemand
ons euvel duiden, wanneer wij er hier bij
stilstaan.
Het begin was een bericht, dat de socia
listen met de staatkundig-gereformeerden
in den Gemeenteraad van Hardinxveld had
den voorgesteld om de gemeente-salarissen
30 beneden die van 1920 te brenge’n, op
grond van daling van de kosten van het le
vensonderhoud en van de noodzakelijkheid
van aanpassing bij de loonen in het particu
lier bedrijf.
Van liberale zijde werd hierop de aan
dacht gevestigd. Hier waren nu eenvoudige
soqiaal-democraten, die begrepen, dat de
toploonen uit den hausse-tjjd ook door de
overheid niet te handhaven waren. Het
was voor den liberaal, die dagelijks in de
roode pers voor „conservatief”, „kapitalis
tisch”, „reactionnair”, „arbeidersvyand” en
wat niet al meer wordt uitgemaakt, een
heele rehabilitatie! Alleen maar voor de
socialistische leiders was het een onaange
naam geval en het/hoofdorgaan van de S. D.
A. P. zette zijn Hardinxveldsche partijge-
nooten ongemakkeljjk op hun nummer. Wat
verbeelden deze mannen zich wel! De vroe
de vaderen kregen te hooren dat zy zekere
beschouwingen in de socialistische pers wel
niet begrepen zouden hebben en de vader
lijke vermaning uit het hoofdkwartier be
sloot met d^ vriendelijkheid, dat zjj het
a. b. c. van de socialistische politiek, d. i.
van de klassenstrydpolitiek nog niet heb
ben leeren verstaan.
De Hardinxveldsche sociaal-democraten
hebben deze vermaning niet berustend aan
vaard. In een artikeltje in „Het Volk”,
waarin de humor niet ontbrak, gaven de
heeren te kennen, dat de Raadsfractie haar
optreden had vastgesteld in overleg en met
goedvinden van de afdeelingsvergadering
en vap den gewestelyken propagandist der
S. D. A. P. Het bleek, dat de roode voor
stellen slechts een verlaging van het mini
ma met’ 10 vergeleken by 1920) inhiel
den en het voornaamste was, dat H. voor
circa 90 uit arbeiders bestaat, arbeiders,
die hetzy met 7 per week als werkloozen
men zegt dat er onder de burgerwach-
lus center leden zijn die door anderen
met ten volle worden vertrouwd. Dat
i» natuurlij* een ieeiijk duig waar daar
voor benoeit men toen niet wón aa-
Duai te maken.
De foutieve opzet van de burger
wacht 1» liet militaire karakter dal men
uaaraan heelt gegeven. De wekenjk-
»che schietoefeningen die gehóuden wor
den zijn nogal overdreven. De agenten
van politie die toch in eerste instantie
geroepen zuilen zijn om de orde te
uandiiaven doen dsit ook met. Dit is
echt m litaire dikdoenerij die kwaa<
bloed zet bij velen. De burgerwacht
maakt iets te veel openbaar opzien met
haar werk en haar ijver. Het ware be
ter geweest indien zij gemeentelijk ver
band had gezocht met de overheid en
ae politic, zoodot zij onmiddeiiijk ai»
steun daarvoor ware te beschouwen.
En al het oefenen ware overbodig. In
dian het noodig heet om dien ijver en
de waakzaamheid er in te houden dan
u het middel erger dan de kwaal.
Het relletje Ln de Haagsche burger
wacht heeft een aetualtetbch karakter
en zonderling genoeg zijn de actuab»-
tep in hun soort precies van hetzelfde
kaliber als degenen tegen wie de bur
gerwacht is opgericht. Misschien is voor
het oogenblik nog eer gevaar voor hel
gezag van deze nieuwe soort tyrannen
Je wachten dan van de mannen van 1918
Niet onmogelijk is het dat dit relletje
het begin ia van de ontbinding dec bur
gerwacht. Eendracht was de hoofdzaak
voor deze zaak en tweedracht zal wel
gt'uw een debacle veroorzaken.
Een ander spektakel woedt tn een
vereoniging die ook tegen een maat
schappelijk euvel strijdt n.l. in den
Hragkchen Bond tot bestrijding der
iuurte. Deze Bond organiseerde de be
kende Bibabo-tentoonsteilingen. Hier
speelt' zich het geval af dat deze bond*
een speciale commissie instelde voor
het organiseeren van de tentoonstellin
gen en dat deze commissie zich ioa-
ntaakte van den bond en de tentoonstel
ling als een eigen zaakje exploiteerde.
Nu deed zich het merkwaardig geval
v ooi dat deze exposities winst oplever
den en die winsten kwamen niet ten
goede aan den Bond maar wel zij ver-
dwenen in de beurzen der commissie
leden.
One kwam althan# een circulaire irt
BRIEVEN UIT UE HOFSTAD.
DCXCII.
Het zonderlinge spektakel dat in de
Haagsche Burgerwacht aispeelt, ver
dient weliswaar niet al te veel aandacnt
i: aar mag toch niet gepasseerd worden
ook al omdat het eon aanduiding is voor
de verkeerde wijze waarop de burger
wachten zijn ingericht. Nu de Haagsche
Burgerwacht, evenals oile andere al vijl
jaai tot rust is veroordeeld gelukkig
maar begint het sommigen schijn
baar ietwat le vervelen. Onderling ge
kibbel is daarvan het gevolg. Het ge
schilpunt is van m.serabel weinig be
teekenis le B. en W. heeft tot taak
,.het gezag'* te helpen handhaven als
dit noodig is. Nu wenschen eenige der
leden duidelijker te doen uitkomen, dat
als gezag alleen erkend wordt het Ko
ningshuis van Oranje. Een nuchter
mensch zou' zeggen dat dit voor het
oogenblik vanzeli spreekt en dat mocht
te eenigertijd langs grondwettigen weg
daarin verandering worden gebracht
aan zal iedere burgerwachter toch de
vnjheid bezitten om zijn bereidwillig
heid tot verdediging van dat nieuwe ge
zag in te trekken* Waarom men zich
di uk moet maken,*» nog niet duidelijk.
J. DE MOL EN ZOON
T«r]|frkt 71 - T«l. 4t( - 8.uO
liiru- u OiiuUiüiii
■aar Maat. 304»
1) Wie kan ons één socialistisch arbei
der noemen, die deze wet niet volgde
toen er méér vraag dan aanbod (van werk
krachten) was en het dus in het direct be
lang van den arbeider was om die wet te
volgen
Op dit oogenblik bevond hij zich hal-
vciwege het dorp Ling Crag en had hij
het huis gevonden, dat hij zocht een
grijs, rustig hu.s met een keurigen tuin
voor aan de straat, waarin met sneeuw
bedekte goudenregen, hulst en zilver-
beik stonden. Hier woonde de predi
kant Gabriel Hirst, die heen en weer
geslingerd werd tusschen de blijdschap
ovei het bezit van zoo’n lieve vrouw
en de vrees, dat deze liefde om zijn
grootheid, een doodzonde was. Griff
wierp het hek open en ging het goed
onderhouden pad op. Toen hij hier den
laatsten keer langs was gegaan, bloei
den er stamrozen en madeliefjes, en
weren de kleine grasperken groen aan
beide zijden van het keurig onderhou
den pad maar nu was het pad zelf
mei sneeuw bedekt en langs de randen,
waar men niet had geveegd, lag de
sneeuw even hoog als de vensterban
ken. Alleen de vrouw van den predi
kant, die eens de knappe Gpeta Ro-
thtrson van de Mill was geweest, zag
er even keurig en opgewekt uit als al
tijd zij leek wat zwaarder, nu zij
daar met de klink van de deur in de
hand stond en Griff verwelkomde
maar haar gelaat was nog steeds dat»
van een kind en de kuiltjes speelden
ah kleine elfen, om haar mond en kin.
„Wel, mijnheer Lomax, dat gebeurt
niet vaak, dat ik u hier zie”, zei zij
hartelijk. „En het is net iets voor u
zulk een dag uit te kiezen om u einde
lijk uw vrienden eens te herinneren. U
komt tbch binnen?”
En ik ging met hem naar uw hub en
gij waart gezond en wel, dank zij den
doornstruik, die daar op den bodem
der steengroeve groeide. En de vreug*
de daarover maakte mij ziek en*deed
mij rillen de vreugde, dat er geen
bloed aan Gabriel's handen kleefde.”
Griff's oogen waren nu somber. Met
steeds grooter kracnt kwamen de ver
vlogen jaren weer bij hem lenig met
hun zonlicht en hun stormen en hun
tui», uie utnn
voo»- nu en eeuwig van alle kameraad
schap met mensdien scheidden.
„Was het slecht of goed, dat ik dien
imdit niet stierf zei hij meer tot zich
zelf dan tot Greta.
„O, schaam u, zooiets te denken of te
zeggen gij, die sterk rijt en veel
werk hebt en den lust om te werken.”
„Gij hebt gelijk,” zei hij rustig. „Ik
zou deze vijf jaar niet hebben willen
missen voor alles, wat het leven mij
zou kunnen schenken.”
Er volgde een stilte, die verbroken
weid door het openen van een deur en
het stampen van voeten op den gang
vloer Gabriel kwam de ontvangkamer
binnen met een gelaat, geheel rood en
tintelend van kou. Vlak op zijn hielen
volgde Trash, die er niet in geslaagd
was tegelijk met zijn meester binnen
te sluipen.
door HALLIWELL SUTCLIFFE
voor Nederland bewerkt door
J. P. Wesselink—Van Rossum
Nadruk verboden
„Zeker, als de vloer van uw gang er
tegen kan. Gij waart altijd bang voor
miyn voeten, mevrouw Hirst, ais ik,
na over een stuk natten veengrond te
zijn gegaan, uw vader kwam opzoeken.
Hij volgde haar naar binnen, ver
baasd over zichzelf, dat hij zoo gauw
en gemakkelijk den halfschertsenden,
vriendschappelijken toon had hefvon-
den, die altijd tusschen hem en Greta
had geheerscht. En zij, van haar kant,
herinnerde zich, dat deze groote, breed
geschouderde man, wiens gelaat zij op
den eersten blik nauwelijks had her
kend, eens als een goed vriend haar
en ook den man, dien zij liefhad, had
bijgestaan.
„Ik zal brood en kaas voor u ha
len”, zei zij, toen hij zich had neerge
zet in den grooten stoel bij den baard
In de ontvanvkamer. „U zult na zoo'n
wanoeiing wei honger hebben.”
Zij ging naar de deur en bracht spoe
dig een blad met toebehooren naar bin
nen en zette dat naast zijn elleboog
neer dit allee deed zij met die beval
lige zorg voor het gemak van een man,
waardoor zij zi?h ook in de dagen, die
voorbij waren, had onderscheiden. s
„En zal het ooit weer dooien?” vroeg
zij, terwijl zij op een» laag voetenbankje
ging zitten, en haar handen voor den
vuurgloed hield. „Ik ben uit het zui
den, zooals gij u zult herinneren, en
o, de winter duurt hier zoo lang.”
„Ja, hij is lang, en misschien houd
ik er minder van dan vroeger, want hij
maakt mij tegenwoordigluier dan ik
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal f2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Tel. lat 82:
Redactie Tel. 545.
worden gesteund, of niet-werkloos, niet
meer dan 12 of 13 per week verdienen.
De Raad heeft zich dan ook hiermede zon
der debat vereenigden de Hardinxveldsche
socialisten verklaarden ten slotte, dat zij
het onderzoek, dat het partijbestuur der S.
D. A. P. zou instellen, met een gerust hart
afwachtten.
Natuurlijk gaf de redactie van het partij -
orgaan niet toe. Er was niet veel tegen m
te brengen, maar de socialistische redactie
vond in een plaatselyk blaadje, dat de
socialistische vroede vaderen „de markt
van vraag en aanbod hadden gevolgd” en
voegde hier vaderlijk aan toe, dat dit ge
heel on-socialistische 1) standpunt waar
schijnlijk aan de s. d. raadsfractie parten
had gespeeld, om ten slotte het debat op
een heel andej* punt over te brengen (een
voetbalverbod op Zondaghetgeeen met de
gemeenteloonen al zeer weinig heeft uit te
staan.
Tot ons genoegen hebben de Hardinx
veldsche roode vroede vaderen geen kamp
gegeven. Zij constateeren vooraf, dat „Het
Volk” op hun verweer, niet is ingegaan en
dat „Het Volk” door verkeerd citeeren een
onjuiste voorstelling gaf van de roode voor
stellen, een opmerking welke, hoe juist ook,
de redactie niet schijnt te verplichten tot
het aanbieden van excuses: het zjjn ook
maar socialisten, dfe een loonsv e r 1 a g i n g
voorstellen! Verder merken de bedoelde
raadsleden nog op, dat hun loonsverlagings-
voorsteHen niet alleen door den gewestel ij
ken propagandist waren goedgelf^urd, doch
dat deze daartoe zyn licht had opgestoken
bij het dagelyksch bestuur van het socialis
tische partygewest en ten slotte weet de
redactie van het partyorgaan er niet an
ders onder te schrijven, dan dat zij op een
debat op vraagpunten niet zal ingaan, te
minder nu het geval bij het partijbestuur in
behandeling is.
Misschien zullen er onder onze lezers zyn,
die niet begrijpen wat al die buitenstaan
ders, de gewestelyke propagandist, het
dagelyksch bestuur van het gewest, het
informatiebureau voor s. d. a. p.’sche raads
leden (door „Het Volk” aan zijn Hardinx-
veldeehö vrienden aanbevolen) en zelfs het
partijbestuur der S. D. A. P. met dat Har
dinxveldsche geval te maken hebben. Die
lezers gelieven dan te bedenken, dat de
propaganda bij de S. D. A. P. het hoogste
is en dat zulk een geval van loonsverlaging
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda an omstreken (behoorencte tot den basorgkring):
1—5 regel» ƒ1.80, alka regel maar JüM. Van buiten Gouda en den besorgknag:
1—-5'regels 1.55, elke regel meer ƒ0.30. AdvertenUèn In het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheule-advertentMin de helft van den prya.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN i 1—4 rejeh ƒ2.06, allu n(ei man IM0. Of
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentihn en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceer-
den prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuMchenkcmurt van soliede Boekhan
delaren. AdvertenUebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan bet Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
hij is toch geen sukkel, onverschillig
w wel* werk hij aanpakt.”
’„O, dat deed ik maar om mijn ge
duid te bewaren. Werk is voedsel en
drank voor mij in deze dagen.” Hij
zweeg even stil en lachte toen, een rus- hum «muicui vu nun Hiurmuu «i nun
tigeu, vroolijken lach, terwijl hij de laatste dagen van duisternis, die hem
oogen van zijn kameraadje zocht.
„Herinnert gij u nog, Koe hij eens in
Hazel Dene op een blok pijnboomhout
hebt gegeten vroeg hij. „Dat is min
sten» zes jaar geleden en toch lijkt het
niel langer dan gisteren. Gij hadt poo
tjes gebaad in het beekje en ik kwam
aan den oever en gij zat met de voeten
onder u, denkende, dat ik het niet
(Een vuurroode blos bedekte Greta’s
gelaat. Zij herinnerde het zich ook
«n tevens, hoe een kramp had zij ge-
hau in haar voeten, toen zij ten laatste
den indringer was kwijt geraakt.
„Qabriöl had dien dag twist met u,”
zei zij beschroomd.
„Voor de eerste en de laatste maal.
Plotseling werd haar gelaat bleek.
„O, wat was dat eeti vreeaeUjke nacht!
Hij kwam bij mij aan den molen
herinnert gij het u - vader was van
hui» en vertelde mij, dat hij met u
gevochten had op den hoek bij de
steengroeve en hoe hij u in den «war-
ten poel naar beneden had geworpen.
uitgebuit door de nog rooder broederen, de
S. D. A. P. veel stemmen kan kosten, het
geen weer een gevolg is van de propaganda
dn 8. D. A. P., die zóózeer op onmiddellyk
voordeel der arbeiders aangelegd is, dat
de meeste aanhangers dier party geen be
wuste socialisten zyn, doch heel gewone
menschen, die het gelyk zoo velen
gaarne wat beter in de wereld zouden heb
ben en van een groot aantal roode Raads-,
Staten- of Kamerleden een gouden regen
verwachten.
Voor ons is het Hardfhxveldsche géval
van belang, omdat hier sociaal-democraten,
was-echten, vertrouwenslieden van de par
tijgenoten in hun gemeente, oog toonen
voor economische waarheden. Deze mannen,
die ongetwijfeld liever hooge loonen
zouden zien uitgekeerd, staan niet voor een
duizendkoppige menigte te oreeren; zy heb
ben ook niet tot taak by duizenden lezers
den moed er in te houden, door hun de
nuchtere waarheid te verbergen of achter
dikke woorden tegen het „kapitalisme” te
verdoezelen. Deze lieden staan voor een
begrooting van een kleine gemeente, waar
men gemakkel ijker het geheel overziet dan
in een groote stad met zooveel ingewik
kelder gemeente-huishouding. Die menschen
zien de feiten vóór zich: 90 arbeiders,
waar (vooral nu) weinig van te „halen” is
en van de 10 niet-„arbeiders” zullen de
meesten allicht evenminin weelde baden.
Dan: de weridoozen, die slechte 7 per week
verdienen (waarvoor de arbeiders tien uur
peAdag moeten werken) en ten slotte: voor
de aelukkigen, die wèl werk hebben, slechts
12 18 gulden per week. Valt het te ver-
wdnderen, dat Raadsleden, die deze even
nuchtere als welsprekende feiten voor oogen
zit», begrypen, dat de hooge gemeente-sa-
larissen uit den royalen tijd, toen zoo velen
dachten, dat geld bijzaak was, niet te hand
haven zün; niet te betalen, maar ook
miet te verantwoorden tegenover
jhen, die het moeten opbrengen? Welke re
den kan men hebben ,om tal van menschen,
die in deze tyden hun belasting niet dan
met de grootste moeite vaak kunnen beta
len, menschen wier positie soms heel
wat moeilijker is en zeker heel wat onze
kerder is dan die van ambtenaren om
al dergelyke burgèrs geld uit den zak te
kloppen, ten einde een betrekkelijk kleine
categorie, ambtenaren en werklieden, in
dienst der gemeente, een positie te doen be
houden, belangrijk beter dan die van lieden
in het particuliere bedrijfsleven? Wy we
ten er geen re«ten voor en wat de roode hee
ren plegen aan te voeren om hun volgelin
gen in overheidsdienst aan te vuren, Is
25) -
Het was toen een avontuur geweest
in het zorgelooze leven van een flink
ruller hij was bovendien met haar
naar huis gereden en zij warén op tien
mijl afstand van Saxilfon- alleen ge
weest, toen de avondschemering reeds
viel en misschien,had hij zich geduren
de negen dagen na dien rit en .’t oogen
blik, waarop hij haar vaarwel had ge
zegd aan de poort van Daneholme Pri
ory, een hemel op aarde voorgespie-
geïd, zooals een knaap dat doen kan.
Wel was de verklaring voor de aan
dacht, die hij nu, schonk aan een voor
bijgegane episode, een verklaring voor
de duidelijkheid, waarmede de verbeel
ding h^t schoone gelaat en het rijke,
wanordelijke haar voeder voor oogen
tooterde van die Ipnige, jonge gestal
te Hij was zeer verbaasd over zich
zelf, daar hij er zich niet bewust van
was, dat sinds gisteren een zwakke
schakel het verleden met het tegen
woordige had verbonden.
ap771itt
