iuda
Blad.
systeem
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WER KERK OUDERKERK, OUDEWATER, RËEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
62»Jaargang
Donderdag 14 Februari 1924
No. 15495
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
f 0.75
- Gouda
1 - Gouda
■LEN
n
FEUILLETON
DOOR SMART GELOUTERD
door HALLIWELL SUTCLIFFE
voor Nederland bewerkt door
3. P. WesselinkVan Rossum
De plannen van den Engelschen premier.
OUDERKERKOUDEWATER, RËEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, eni.
379 M
Uitgevers
1
de
t, - Dtn H»q.
(Wordt vervolgd).
V
van
schte
aart-
zing,
verd
Verstaat elkander: want misverstand
is de bron van veel ellende.
BR
)0
dat
het
Nadruk verboden
3
Men ziet uit het vorige dat dus niet kan
wonden ontkend, dat chauvinisme aan Mac
Donald’s beschouwingen vreemd is en dat
hij veraoeningagexind is tegenover Frank
rijk.
Naar thans verluidt brengt men de
©enigszins geheimzinnige woorden betref
fende de verhouding tusschen de beide lan
den in verband met een hardnekkig gerucht
van Parijschen oorsprong, dat Poincaré
werkelijk bereid zou zjjn zijn politiek in het
Duitsche vraagstuk te wijzigen. Dit zou
zjjn geschied onder indruk van de daling
van den frank en tevens op grond van be
richten uit de subcommissies der experts.
Het heet, dat Poincaré zich bereid zou
willen verklaren genoegen te nemen met de
garantie hetzjj van Engeland, hetzij van
Amerika voor de richtige nakoming der
Duitsche financieele verplichtingen, zooals
die binnenkort zullen worden vastgesteld.
Als een der twee genoemde landen of lie
ver nog beide borg willen blijven voor
'Duitschland, tengevolge waarvan de uit te
■geven Duitsche obligaties een discomptabele
waaide zouden krijgen, zou Poincaré zijn
troepen uit het Roergebied willen terug
trekken.
Vermoedelijk is deze gewijzigde houding
de „geest van toenadering” waarvan Mac
Donald siprak.
ker, ik doe iets,” pleitte ze voor zich
zelf. ,,’t Kan nu niet zoo eenzaam voor
hem zijn, gedurende de lange avonden
en soms dwing ik hem van kleeren
te wisselen, als hij doorweekt van den
regen thuiskomt en Zij hield
zich in, liet een zacht lachje hooren
een lach, zooals alleen een groeiend
geluk over iemands lippen kan toove-
ren. Ze zag het meisje, trotsch, onbuig
zaam, met een groote minachting voor
alles, wat met den wil van de DanehoV-
mes instrijd was, en daarna zag ze de
vrouw, gehuwd met een doordraaier en
weer zag ze de vrouw, die hier stond
en die over de heide uitkeek. Was het
mogelijk dat ze nog eenige aanspraak
op achting kon maken
Terwijl zij iemand de winteravonden
hielp korten, die met zijn handen werk
te Was het vergeeflijk, dat dit een
zame verblijf in de wildernis zulk een
tehuis voor haar was, dat de gedachte
abeen het te moeten verlaten haar
reeds met droefheid vervulde en een
schrikbeeld voor haar was
7o lachte weer ze zag de dingen
nu zooals de zon en de sterren ze zien;
er bestonden geen ketenen hier op
Ling Crag Moor mannen en vrouwen
waren geen slaven van de zwakke men
schel! jke wetten, zij waren sterk van
nature of slecht uit zichzelf, en de wel
voegelijkheid of redeloosheid van hun
leven werd niet door de banden van
maatschappelijke wetten, maar door de
neiging van hun harten gelegd.
Ik zou één van ben worden, als ik
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.16, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Ome bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 546.
Baldwin, de voormalige premier, heeft de
uiteenzetting van MacDonald aan critiek
onderworpen, maar hij moest toegeven dat
er voor de oppositie reden is tot dankbaar
heid, dat de tegenwoordige regeering reeds
zoo spoedig nadat zij aan het ibewind was
gekomen, de politiek van minzame redelijk
heid voortzette, die de vorige regeering en
haar voorgangsters onafgebroken hadden
gevoerd. Hij sprak de hoop uit dat de Ar-
beidersregeering meer succes zou oogsten
dan de andere hadden geoogst.
Na Baldwin voerde Asquith het woord,
die alleen een bespreking wijdde aan den
bestuursmaatregel van den minister van ge
zondheid, waarbjj de beperking werd inge
trokken ten aanzien van het bedrag aan uit
fasering, dat de plaatselijke autoriteiten aan
armlastige personen kunnen uitkeeren, en
eveneens de straffen werden kwijtgeschol
den, krachtens deze beperking door het arm
bestuur van Poplar opgelegd. H jj zeide, dat
indien de regeering dezen maatregel niet
herzag, het uitgesloten was dat het Lager
huis er zijn goedkeuring aan zou hechten.
Deze zinspeling op de omstandigheid, dat
der regeering bij de aanstaande discussie
oever dit onderwerp wel eens een nederlaag
zou kunnen worden toegebracht, werd bij
de conservatieven en liberalen met gejuich
ontvangen.
In het Hoogerhuis maakte het regeerings-
program eveneens een punt van discussie
uit. Lord Pannoor bepleitte geestdriftig dat
Critiek van Baldwin en Asquith. Dr. Schacht over de goudbiljetten-
bank. De onlusten in de Paltz.
De twee voornaamste punten uit het pro
gram van de Labourpartij, door den premier
in het Engelsche Lagerhuis naar vorén ge
bracht, zijn wel verzoening en reconstructie.
Ln de lijn van dit streven lag in de aller
eerste plaats de erkenning van Rusland,
waardoor weer een belangrijke schakel in
het economische systeem van Europa en de
wereld wordt ingelascht. Dit be toekent na
tuurlijk niet een onmiddellijke opheffing
van alle moeilijkheden, die tusschen Groot-
Brittannië en de Sovjetrepubliek bestaan,
maar de erkenning schept al dadelijk een
prettiger atmosfeer, die een vlot verloop
van onderhandel ingen, die met voortvarend
heid zullen worden gevoerd, bevordert. Di
plomatieke actie op dit stok van zaken is
reeds wederzijds ingeleid en de Engelsche
regeering vleit zich in dit verband met de
hoop, dat het oude zeer zal verdwenen en
tusschen .beide landen nieuwe en vriend
schappelijke relaties zullen worden aange-
knoopt, die beide landen ten goede komen
en den vrede van Europa bevorderen zal.
Een belangrijke factor voor de rust in
Europa is eveneens een goede verstand
houding tusschen Frankrijk en Engeland.
Het was mijn eerste taak een gezonden
atmosfeer te scheppen tusschen beide lan
den, zoo sprak MacDonald, en hij procla
meerde daarmede de vredelievendheid van
Engeland, terwijl in zijn rede duidelijk naar
voren kwam een optimisme ten aanzien der
Fransch-Britsche relaties. Zelfs vóórzag hij
nog in dit jaar een zeer hartelyke samen
werking tusschen beide landen mede met
andere staten om een Europeesche schik
king in ’t leven te roepen. Voorwaarden
voor een dergelijke uitgebreide regeling
acht MacDonald in de eerste plaats de op
lossing van het Ruhr- en van ’t vergoe-
dingisvraagstuk, dat hij zoowel van Fransch.
'^iBritsch als Europeesch standpunt uit
wensoht te zien bekeken. Maar deze vraag
stukken wil de Britsche premier verbinden
met die der schulden en een volledige re
geling tot stand brengen zoodra de deskun-
digen-commassies klaar zijn met hun werk
en de C. v. H. kennis heeft genomen van
hun rapporten. MacDonald wenscht deze
zaken internationaal te zien geregeld en
verwacht evenleens Amerika’s deelneming
aan het reconstructiewerk ten behoeve van
Europa, wanneer op eerlijke, idealistische
en geestdriftige wijze, de Europeesche
staatslieden aan ’t werk tijgen om de el
lendige toestanden, die Europa verdeeld en
verscheurd houden, te liquideeren. Mede wil
MacDonald de militaire machtsmiddelen
voor het voeren van een oorlog zien inge-
krompen. Beperking der bewapening staat
dus eveneens op zijn programma. Ter be
vestiging van de rust in Europa wil hij
den Volkenbond meer maken tot een vre-
desinstituut, o.a. ook door Rusland en
Duitschland in den bond op te nemen.
60UBSCHE COURANT.
Dr. Schacht, de president van de Rijks
bank, heeft een belangrijke verklaring af
gelegd over de werkzaamheden van de com
missie van deskundigen, waarover de des
kundigen zelf tot dusver het volkomen stil
zwegen hebben begaand, zooals was over
eengekomen. -H
Dr. Schacht begon met te zeggen, dat de
experts het geheel eens zijn geworden over
de door hem voorgestelde gowinotenbank.
Duitschland kan niet tot een definitieve
gouddrculatie komen door eigen krachten.
Miijn eerste pogingen in deze geest richtte
ik, zoo zei hij op het dienstbaar maken van
het renteloos liggende buitenlandsche wis-
selkapitaal, zoowel in het binnen- als in het
buitenland, aan de Goudnotenbank. Het lag
met in mijn bedoeling een circulatiebank te
scheppen, die het geld direct in omloop zou
brengen. Bovenal was mijn plan er niet een
om de papier en rentemarken voor goud-
banknoten in te wisselen.
Om deze bank en haar kapitaal vrij te
houden van politieke invloeden, etc., moest
het goudkapitaal in het buitenland gestort
worden. Het kapitaal van deze goudnoten
bank zou nuttig gemaakt kunnen worden óf
door credieten in het buitenland óf door de
uitgifte van promessen, certificaten etc., te
gen buitenlandsche koersnoteering, van
eerste klasse handelspapieren. Het was niet
de bedoeling deze goudnoten in de eerste
plhats uit te geven voor de uitbetaling van
loonen of voor het aankoopen van goederen
en materialen.
Een definitief herstel van het Duitsche
muntwezen, zooals de experts zich dit voor
de buitenlandsche politiek van Groot-Brit-
tannie zich zou baseeren op den Volkenbond
en hij wees er op, dat hjj, teneinde als ver
tegenwoordiger van Groot-Brittannië in den
Raad van den Volkenbond in staat te zjjn
voortdurend voeling te houden met het de
partement van Buitenlandsche Zaken, in dit
departement gehuisvest was. Parmoor ver
klaarde dat de quaestie der bewapening deel
diende uit te maken van de buitenlandsche
politiek. Des te dichter men het vraagstuk
der ontwapening tot »jjn oplossing bracht,
des te grooter zou het succes van den Vol
kenbond z(jn. De regeering zou de ontwape
ningsvoorstellen, die burggraaf Cecil, de
vorige vertegenwoordiger van Groot-Brit
tannië in den Volkenbondsraad, had gedaan,
nauwgezet en met sympathie overwegen,
want de tegenwoordige regeering erkende
ten volle zijn toegewjjden arbeid ten be
hoeve van den Volkenbond.
tjes zich sjXMxlig zouden ontrollen, niet
tegenstaande de nabijheid van ruige,
groote stukken heide hij hoorde het
klaterende lachen van den stroom, die
klotste en kabbelde tegen de knoestige
boomwortels, wortels, die boven ‘t wa
ter uitstaken eij donkere spelonken
vormden, waar forellen wachtten op de
komst van den visseber. Boven .alles
rook hij dien geur, samengesteld uit
allerlei zoetheden die, naar het hem
altijd voorkwam, in het bijzonder eigen
waren aan Hazel Dene. De geur van
de vochtige aarde, van de bladeren van
het vorig jaar, van het jonge groen dat
ontsproot de geur van het koeltje,
dat de geuren van de heide meebracht
de geur van den koestal die één
hoek van het erf besloeg al die
geuren waren tot één welriekendheid
vermengd, die als zij eens was waarge
nomen, nooit werd vergeten,
Griff hield zijn stap in, terwijl de
merrie, begeerig om weer vooruit te
komen, dicht naar hem toe kwam en
haar bruinen snuit langs zijn wang
streek.
Dikke tranen welden in de oogen van
den man, want de tocht naar Hasel
Dene had hem in het verleden terug
gevoerd, wat geen geluid of geen ge
zicht had kunnen doen, ofschoon ook
geluid en aanblik ieder hun boodschap
kunnen brengen uit lang vervlogen tij-
den
Ik had het niet moeten wagen hier
te komen”, zei hij ongeduldig, terwijl
hij met rijn hand over de oogen streek.
liet was waar. Hij had zichzelf ge
leerd het verleden te laten rusten en
hij had ook niet naar dezen éénen hoek
op de heide moeten komen. Want Hazel
Dene met zijn ruischende beek, ujn
grillige zijpaden, zijn vredige schaduw
plekken als met franje omzoomd door
do zonnestralen, had hem in de glorie
van zijn leven gezien, toen hij nog het
hof maakte en vocht en Ipngs de oevers
van het stroompje doolde, en de volheid
van rijn geluk genoot. Hier was bet,
dat hij en zijn vrouw samen hadden ge
wandeld de eerste dagen van de witte
broodsweken, toen de wereld hen groot
scheen, maar niet .zoo groot als hun
liefde hij herinnerde zich, dat het
hoekje van het pad, waarop hij nu
stond, de eerste sleutelbloem ah schuil
hoek had gediend en dat zij haar had
gevonden en bij hem gebracht met een
kinderlijk lachje op de lippen en de
liefdeblik van een vrouw in de licht
bruine oogen. Dieper dan de jaren van
hard werken, dieper dan de tevreden
heid die zoolang de belooning was ge
weest van zijn overwinning op de hei
de lag het oude leven, dat waakte en
luide riep.
..Meisje, meisje, je hadt bij me moe
ten blijven,” fluisterde hij.
Maar, de doode vrouw antwoordde
niét slechts da leeuwerik gaf ant
woord en de kievitten en de lachende
stroom, die onder langs rijn voeten
mui melde.
Een Witboek.
De Duitsche regeering is voornemens
het Duitsche materiaal, dat t»r beschik
king der deskundigen is gesteld, in eeu
Witboek te publiceeren.
BBLG1K.
Een bal in hel Nederlsndsche gezsatsetexp
te Brussel.
De „Etoile Beige” geeft een verslag
van eeu receptie, door een bal gevolgd,
in het gebouw van het Nederlandsche
gezantschap te Brussel gehouden. Esu
driehonderdvijftig uitnoodigingen wa
ren verzonden. Het corps diplomatique
was voltallig aanwezig, alsmede de Bel
gische ministers Jaspar, vicomte Ber-
ryer, baron Ruzette, Franck en Moyer-
soen. Te 10 uur verscheen de Belgi
sche kroonprins, die het bal opende
Te middernacht werd het bal even on-
dei broken en had een souper aan klei
ne tafels plaats. Te een uur vertrok
prins Leopold. De danspartij duurde tot
Üiep in den nacht. Het was, zegt de
„Etoile”, een schitterende receptie.
De Duitsche («Mat.
De nieuw benoemde Duitsche gezant
te Brussel, ven (Keiler, zal nog in deze
maand te Brussel aankomen ter aan
vaarding zijner functie.
ENGELAND.
Een Sinn Fein-pariemenUrild vrjjgeüdra.
De heer Cahir Healy, het Sinn Fein-
parlementslid voor Tyrone en Ferma
ta Kaiserlautern werd eveneens gevoch
ten. Het Besirksnmt werd onafgebroken
door do bevolking bestook!.
De klokken riepen allen tot den strijd,
alle zaken, fabrieken, winkels en zelfs de
scholen waren den ganschen dag goatoten.
De Franachen bleven neutraal.
De beweging onder de bevolking om zich
self te helpen schijnt zich thans ook over
andere planteen in de Paltz uit te breiden.
BUmSNLANDBCH NIEUWS
DUITSCHLAND.
Het procee-Hitler,
l’ohner vrijgelaten.
De voormalige Münchener politiepre-
sident Pöhner is uit de hechtenis ont
slagen, volgens het „Berl. Tag.” in
weerwil van hel feit, dal hij geweigerd
bad zijl» eerewoord te geven. Van an
dere zijde wordt gemeld, dat de vrijla
ting wel op eerewoord is geschied.
Het Kijksindexcijfer.
Het rijksindexcijfer voor de koelen
van het levensonderhoud bedroeg op
Maandag 11 Februari het 1.03 biliioeu-
vuud van dull van voor den oorlog, het
geen in vergelijking met de vorige
week een vermindering van 0.1 be
took ent.
slechts hier kon blijven,” eindigde ze
met een zucht.
Griff was in dien tijd naar Ling Crag
gereden. Voortdurend dacht hij aan het
weik, dat hij genoodzaakt was achter
te laten, doch steeds onder de betoove-
ring .van de heuvels, welker oude hoof
den een stralenkrans van jeugd vertoon
den. De boodschap, die hem het veen
overbracht, was onbelangrijk genoeg,
maar mocht niet verzuimd worden. Tot
nu toe had boer Royd zijn haver naar
den molen van den Hazel Dene ge
bracht, om ze daar te laten malen en
hei gemalen meel had hij naar Lost-
withens gebracht met zulke tusseben-
poozen ais Griff ’t beste uitkwam. De
overeenkomst was aangegaan, toen Griff
’t vermeed met zijn kameraden in aan
raking te komen en had tot nu toe ge
duurd. Royd was echter ziek en of
schoon hij als gewoonlijk had willen
gaan niettegenstaande zijn riekte, wil
de Griff daar niets van hooren.
I'e merrie, blijde de lente weer te
voelen, galoppeerde onbezorgd over de
oneffenheden en kuilen in ’t veen en
meestentijds liet Griff haar den vrijen
teugel, leidde haar slechts als de grond
verraderlijk nat was of wanneer rij een
steenachtigen rug overtrokken. Op den
top van Hazel Dane steeg hij af, wierp
den teugel over rijn arm en ging lang
zaam langs het pad naar beneden. Hij
keek naar rechts en links, zag de eiken,
de Lijsterbessen en de hazelaars, die
de helling opklommen, het vochtige
kreupelhout, waartusschen de eikvaren-
In het Lagerhuis werd verder na 't debat de
conservatieve motie, waarbij de benoeming
werd aanbevolen van een commissie van
onderzoek naar de doeltreffendste wijze,
waarop de Britsche industrieën tegen de
Buitenlandsche concurrentie kunnen worden
beschermd, verworpen met 290 tegen 103
stemmen. De liberalen en Labourmannen
stemden tegen.
De gevechten in de Beiensche Paltz heb
ben in Pirmasens een ernstig karakter
aangenomen.
Nu de separatistische beweging in
Paltz snel verloopt en de leiders zich over
al terag trekken uit de openbare gebou
wen had men nieuwe onlusten zeker niet
meer verwacht.
Oorzaak hiervan was in Pirmasens
de „Selbstschutz” een stormloop op
regeeringsgebouw, dat door separatisten
was bezet, ondernam. De aanvallers wer
den beschoteM Daarop werd het gebouw
met benzine begoten en in brand gestoken.
De separatisten capituleerden daarop, doch
werden door de opgewonden volks
massa, naar een bericht verluidt, in
stukken gescheurd. Schwab werd doodtfe-
slagen. Het aantal dooden bedraagt aan
tien kant der separatisten 28, aan den kant
der bevolking 8. Het aantal gewonden ia
groot.
ADVEKTENTIEPRU81 Uit Gouda M omstreken (beheormds tot dm beaorgkriM)
1—ragete /1J0, elke wri mmr /0J6. Va* buiten Gouda m daa bmocgkringi
1—5 ragete 1A5, elke ragel mmr 0J0. Advurtwtifa i* bot Zatordagnummor M
bijslag op dea» prija. Uefdidighajda-advortentiMn de helft vna da* prijs.
INGEZONDEN MHDEDKEL1NGKN: 1—4 ragria ƒ2.05, aün rogel omar fOM. Op
da voorpagina 50 booger.
Gewone advertentidn en ingezonden mededeeliagen bfl contract tot ster goraducoor-
de* prijs. Groote letters an naden wondan berekend near plaataratante.
Advertentibn kunnen worden ingmondm door tuaocbenkomat ven aoliade Boekhan
delaren, Advartenttebureaux en oase Ageataa ea moeten daags vóór de pieairieg
aan het Bureau rijn ingekomen, teneinde van opname versakerd te rija.
men en willen be-
elen zqn genezen,
rd) en U ontvangt
dragen zijn) en
itend door ons af-
8 30
den Haag.
stellen, kan natuudyk slechts werkelijkheid
wovuen door een internetioMde actie om het
benoodigde geud qp te brengen.
De experts hebben een aantal veiligheids
maatregelen in overweging gegeven, om de
ouafhank»ljjikiheid van de bande van politieke
invloeden, zoowel in bannen- als buitenland
te verzekeren.
Voor zoover deze door de experts vooi'-
gestekie bank dienstbaar gemaakt zal wor-
den aan de technische verplichtingen van
liet schadevergoedingisprogrum, kan buiten-
landsche medewerking in deze definitieve
circulatiebank door ons natuurlijk afgewe
zen worden. Aan den anderen kant voelen
de experts veel voor een Duitsche Bank en
voor een discontorecht onder jurisdictie
van de leiding der Duitsche Bank.
Volgens dr. Schacht zün de experts het
volkomen met hem eens, hetgeen bewezen
wordt, doordat men zjjn plan van een goud-
credaetbaikk als interim-noodmaatregel gaat
verwezenlijken.
Dat critiek* op het werk van Dr. Schacht
weer niet zou uitblijven, blijkt ook thans
weer, en men verwacht algemeen een strijd
tusschen hem en Helfferich, die evenals
Schacht gerekend mag worden te behooren
tot de finantieele Duitsche voormannen.
De aanhangers van Helfferich hebben het
vuur reeds geopend. HiJlger, president van
den Reicha Land Bund en lid van het Uit
voerend Comité van de Itentebank, ver
klaarde in een gesprek met zjjn politieke
agrarische vrienden:
„Niets kan er voor Duitschland verwacht
worden van de werkzaamheden van de
commissies van deskundigen. Geprotesteerd
moet wonden tegen tie betalingen der acha-
deveigoedingen en van de militaire bezet-
tingskoateh. Schacht heeft te Parijs te veel
gesproken over een goudnotenbank. Haar
zetel zal in het buitenland gevestigd wor
den. Wijj worden in volkomen lijfeigen
schap gebracht Wjj zjjn financieel overge-
leverd in de handen van ,x>nze vyandeip
65)
Was dit de reden, dat hij zichzelf af
vroeg, waarom de laatste dagen zoo
rustig waren voorbijgegaan Ze wer
den door niemand lastig gevalen, wa
ren vrij gebleven van Hester’s bezoe
ken en toch schenen zij eikaars nabij
heid en vertrouwelijken omgang even
natuurlijk te vinden als het waaien van
den wind. Was ’t omdat rij elkaar lang
geleden gekend hadden en ze de her
innering bewaarden aan een romanne
tje van één dag Neen, dat was ’t niet.
De hervonden vrede was geboren uit
oe groote wijsheid en uit de groote stil
te en rust van het Lostwifliens veen.
ze daar, en hield
naar blik gevestigd op de verwijderde
a*1 u 8’ verw aderde rich er over,
dat haar trots zoo ver gevlucht was
naar trots, eens grooter dan noodig
kvl en d’€ ïlaar nu toestand hier te
Mihen, den eenen gelukkigen dag na
den anderen, waarbij rij afhankelijk
van de goedheid van een ander.
„Toeh doe ik iets voor hem t te-
