I ATIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN 62" Jaargang Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen EERSTE BLAD. ÜNB, dgRenmuM. isien DOOR SMART GELOUTERD Ons dure Onderwijs. Wat noodig Is. BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIED WERKERK JUDERKERK., OUDEWATER, REEUWUK. SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDI NX VEEN, ZEVENHUIZEN, enz Nb. 15473 Dit nummer bestaat uit twee bladen. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. 6* t I FEUILLETON. (Wordt vervolgd). Wat wij in dezen tyd noodig hebben, dat is dat de leiders onzer zich aangorden voor den strijd tot behoud en versterking van de heele menscheljjke eigenschappen, die zoo- velen onzer medemcnschen gieren en welke menschen desondanks door overheidsmaat regelen der laatste jaren worden gedrukt, soms ten bate van hen, die de beoefening van christelijke en maatschappelijke deug den liever aan anderen overlaten. 2de Buffetten, Tetós, aeldmaen, Mand*' Atatttz, flpaal MN« •tatora» NMaricaa- mn, Gkm vitri- :halen en gewich- echtige kast voor Koctoumumeto, ■vpttaa Marde J. DE MOL EN ZOON Tnrt>irkt 78 - Td. 411 - Suite iurii- ii Duukluiiii MNM> NMU8Z. JU4d i. Nieawe •MK.eMd». door HALLIWELL SUTCLIFFE voor Nederland bewerkt door J. P. Wesselink—Van Rossum Nadruk verboden zal die zich ongelukkig gevoelen als meid- alleen in een eenvoudig burger-gezin, waar de uiterste zuinigheid betracht moet worden. Is daarvoor zoo’n kostbare inrichting noodig, vragen wij one af Moeten de belas tingen zoo hoog worden opgevoerd, dat het houden van een hulp in de huishouding een buitensporige weelde wondt? Huishoudscholen, kookscholen, scholen voor dienstboden wij leven wel in een tijd van het „instructionisme”. En alsof er geen finantieele nooden be staan, bouwt men er maar op los. Er komen steeds meer onderwijapaleizen gebouwd met rijkfisuibsidie totdat men zich zóó arm gebouwd heeft, dat kommer en gebrek zich zoo nijpend zullen doen gevoelen, dat steeds ernstiger zorgen onze regeerders zul len bezig houden. Het wordt hoog tijd, dat men deze en der gelijke overdreven onderwijs-bemoeiingen staakt. man af gevraagd of zij een van deze beide stelsels aanhangen, een beslist ontkennend antwoord zouden geven, laten soms onwille keurig blyken, dat zij er ondoordacht of onbewust door aangetast zijn. De strijd om de ambtenaarssalarissen, laat dit b.v. zeer duidelijk zien. Dit geeft een onvastheid in de bestrijding van boven genoemde bedde maatschappij-beschouwin gen, die de liberale politiek van de laatste tijden heeft gekenmerkt Het zijn vooral de vrijzinnig-democraten geweest, die de gren zen tusachen de liberale economie en de so- ciaal-democratieche leer, zeer dikwijls uit het oog hebben verforen, zóó zelfs dat men, als men een vrijzinnig-democraat hoort, met een S. D. A. P.-er te doen meent te hebben. Wil men komen tot een meer doelbewus ter strijd wil men komen tot vernieti ging van dwaalbegrippen omtrent maat schappelijke verhoudingen en economische mogelijkheden, dan zal men zeer nauwkeu rig moeten nagaan welke economische wet ten werkelijk wetten zijn en hoe de er varingen, vooral in de laatste jaren opge daan, kunnen dienen om ons den weg te wijzen in de zeer moeilijke tijden, welke de thans lévende geslachten ongetwijfeld te gemoet gaan. Het wil ons dan voorkomen, dat het in de naaste toekomst in de eerste plaats zal gaan om ons materieel bestaan op peil te houden, voor zoover dit den bodem vormt waarop geestelijke ontwikkeling en vervolmaking mogelijk is. Daarvoor is noodig, dat men er zich ter dege rekenschap van geve door welke oor zaken men in de tegenwoordige malaise is geraakt en in hoeverre de heerschende in zichten over maatschappelijke verhoudingen zich aanfluiten bij de verschijnselen, die men thans dagelijks kan waarnemen. Vervolgens dient nagegaan te worden of de Overheid rekening houdende met eco nomische wetten niet meer dan thans regelend kan optreden om hetgeen er aan goeds in de menschen-maatschappij aanwe zig is te beschermen en te versterken en om al datgene, 't welk zorgeloosheid, karak terloosheid en cynisch egoïsme in de hand werkt, te doen verdwijnen. Een dergelijk onderzoek kan het best worden toevertrouwd aan hen, die niet aan bepaalde vaste leerstellingen verbonden zijn, die niet reeds bij voorbaat hun „leer" als de eenig juiste erkennen en hun verdere stu dies slechts richten op die onderwerpen, welke niet met hun leer in botsing kunnen komen, of indien een botsing dreigt deze kalm uit den weg gaan en er verder het zwijgen toe doen, of zich te verliezen in spitsvondigheden. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, b|j onze agenten en loopss, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—8 uur. Administratie Tsl. Int 82; Redactie Tel. 545. bescheidenheid zou de buitenstaander kunnen opmerken dat het wel wat min der kon. Het senijnt er wei goed aan te zitten, dat men dit voor kantoorge bouwen over heeft. Maar afgezien daar van, is het voor de residentie een aar dige aanwinst. Al is het modern, het is gelukkig ook sober en aantrekkelijk, in details voornaam en als geheel geniet baar. Het gebouw staat vlak bij den Dierentuin op het gedeelte grond, dal jarenlang geen aftrek had voor woning bouw, maar plotseling weer in het bod is gekomen. Het is de eenige hoek van den Haag die nimmer heeft willen reudeeren, een soort koude deftigheidsbuurt, Waar het krioelt van hoogere militairen die een groot huis voor niet te veel geld willen hebben. J af en lang was de uitbreiding van dit gedeelte geheel en al stopgezet maar thans nu de tram naar Wasse naar van dit punt afrijdt zal deze hoek wel uit zijn isolement komen. Het gaat som» zoo zonderling bij den groei van een bepaalde wijk. Eerst breidt zoo’n nieuw gedeelte zich heel snel uit en dan plotseling staat het proces stil, ja ren lang. Een der oorzaken is dikwijls de slechte verbinding met de overige stad, die maakt dat er weinig liefheb bers voor zoo’n wijk opkomen. Eén voordeel heeft men in vele wij ken van den Haag en het is gelukkig dat men deze heeft weten te behouden nJ, dat men geen „duurdere" en goed- koopere woningen door elkaar heeft gebouwd. Van hetzelfde slag huizen heeft men groote complexen gesticht en daardoor blijft zoo’n groep ook op peil. Achter de duurdere rijen staan niet on middellijk volkswoningen, gelijk dat in Amsterdam en Rotterdam steeds het ge val pleegt te zijn. Dat maakt het wonen voor beide groepen van de bevolking minder aangenaam. Bij de verplaatsing van het dorp Scheveningen heeft men met deze kwes He ook rekening gehouden. In den om trek van het Kurhaus heeft men de duurdere wijken aangelegd, om en na bij de Visschershaven de goedkoopere. Hi t klinkt misschien vreemd dat wij spreken van de verplaatsing van het dorp en toch is de uitdrukking niet overdreven. Inderdaad blijft er van het oude dorp op den duur niet veel meer stijve ea rtrawuM rstuüdufsa, spier- uwpüa, letutapga, wrdwr alls rhsuma- Pijnen dia oatataaa vatte koude geneest wröfmiddel Worteb Maria Wortelboer. per flacon bjj de boor’s Arük^ML De man van karakter wijkt niet van zijn plaats; hij is bescheiden in spreken; maar munt uit in handelen. hem Deze gedachte troostte haar eenigszins daarna echter, na een blik op de figuur geworpen te hebben, die daar verloren irf droosnenj tegenover haar zat, kwam plotseling een golf van ongeduld over haar. „Hij kan niet zuiver meer voelen,” fluisterde ze, en tevens voelde ze vaag, dat dit niet de juiste verklaring kon zijn. „Hij heeft zijn geschiedenis aan den wind verteld, maar niet aan mij.” En toen lachte ze over deze uitbarsting, w-ant ze was de laatste dagen even eigenzinnig als de wind, wien ze Griffs bekentenis benijdde. Griff hoorde haar lachen en draaide zich om. „O, het is niets,” zei ze. Zij beiden het reeds geleerd onuitgesproken vra gen te beantwoorden. „Heelemaal niets het scheen me alleen maar zoo aot, je daar te zien staan met den wensch, dat de dagen zullen lengen, waardoor je jezelf nog een beetje eerder zult kun nen dooden." „Je haalt je nog altijd allerlei dwaa»- heden in het hoofd gisteravond sprak je er van om Loatwithens te verlaten.” „Je hebt je aangewend je maar steeds op mijn zwakheid te beroepen. Mtar ik zeg je dat ik sterk ben, en in derdaad, ja, werkelijk, ik moet je spoe dig verlaten.” Haar toon was heftig, met de vurig heid van iemand, die tegenspraak ver wacht. bij Griff slechts zelden voor, maar als ze kwamen, maakten ze hem zwak, dan verpletterden en beschaamden ze hem, en de kleine hut, die hem den weg naar den vrede had zien winnen, kon hem dun zien ineenkrimpen als een laf- aard, die zich bewust is van zijn eigen schande voor dezelfde angsten. Dat was alles nu veranderd. Wan neer de avond gevallen was en hij zich had gewaeschen in den bruinen veen poel, dan vond hij een vroolijk wach tend vuurtje, een maal en een kame raad. Als dan het maal geëindigd was, ging hij zitten op een stoel, die hij in deze laatste dagen gemaakt had uit stukjes en brokken van een plank en daarna stak hij zijn pijp aan. Nel Ne- thercliff glimlachte dan tegen hem van uit haar stoel aan den anderen kant van den haard ze was zichtbaar tevreden als een kind met de huiselijke behage lijkheid van haar leven en ze praatte met hem over gelukkiger dingen dan Barguest en het loon der zonde. Griffs geheele uiterlijk was veranderd. Er straalde een zachter licht door z’n hard geworden trekken hij kon soms la chen met iets van de oude luchthartig heid. Het was, alsof deze late lente, dia gekomen was om het veen van zijn banden te bevrijden, tegelijkertijd de vorst had verjaagd, die niet alleen turf en moeras in haar macht had gehouden maar ook het hart van den man. Greta’s voorspelling begon in ver vulling te komen want meer en meer kwam in die dagen de gedachte bij hem pas vrede zal vinden, wanneer het werk gedaan is." Hij wendde den blik naar het ven ster en keek vol liefde naar het land. Do vrouw keek hem aan, gelijk ze op zulke oogenblikken reeds zoo dikwijls gedaan had, en zij vroeg zich verwon derd af, welk treurspel de oorzaak kon geweest zijn van zijn tegenwoordig le ven. Steeds meer, als zij bij het turf vuur zaten te praten, werd het haar duidelijk, dat hij haar zijn geschiede nis had moeten vertellen, even open hartig als zij hem de hare had verteld; maar geen bekentenis kwam over zijn lippen. Hij was steeds klaar om over den ouden t,jd te praten, te vertellen van de bijzonderheden van zijn werk en zelfs bij zeldzame tusschenpoozen te vervallen in een hartstochtelijk roemen van het veen, welks betoovering eten en drinken voor hem was maar onder dat alles schuilde een zorgvuldig be waakt geheim, dat hij niet zou verra den. Dezen avond scheen hij zichzelf voor het eerst te hebben vergeten; het was misschien meer een hardop uit sproken van zijn gedachten dan een be kentenis aan zijn vriendin. ,,Wat beteekend het toch?” vroeg de vrouw zich af. „Het leven bracht hem vrede, heeft hij vroeger altijd gezegd, maar nu spreekt hij van wezenlijken vrede, alsof o, maar hij heeft zoo lang geleden I Hij moet geleden heb ben, tot breken» toe. Zouden mijn eigen zorgen niet klein zijn naast die van Dezer dagen lazen wij het volgende be richt in de groote pers: Te Rotterdam; in de Graaf Florisstraat, ia een nieuwe Huishoudschool in aanbouw. Het tegenwoordige schoolgebouw, in de 2e Middel land straat, Is veel te klein gewor den; door plaatsgebrek moesten steeds in de laatste jaren leerlingen geweigerd wor den, die haar toevlucht dan buiten Rotter dam hadden te zoeken. De nieuwe school, die met steun van het ryk wordt getouwd, zal aan alle eischen van den modernen tijd voldoen, terwijl toch de zuinigheid betracht is. Ze zal plaats bie den voor ruim 300 leerlingen, over de ver schillende cursussen verdeeld. Er zijn groote lokalen, waar o.a. lessen zullen gegeven worden in alle huishoudelijke en aanver wante vakken. Verder ruime keukens voor de kooklessen. Op dit gebied zijn de meest moderne inrichtingen, zooals b.v. naar Deensch systeem de laboratorium- en de familiekeuken, aanwezig. In deze school kan de leerares, de huis houdkundige en de hulp in de huishouding opgeleid worden; de jongmaan a taande werk geefster, zoowel als de toekomstige dienst bode zal daar in staat worden gesteld de voor haar zoo moedige kennis op te doen. Voor de maatschappelijk zwakke kinde ren, zooals leerlingen van de scholen voor doofstommen en hardhoorenden, zullen spe ciale cursussen gegeven worden. Een groot internaat, aan de school ver bonden, dat ruimte biedt voor ongeveer 20 leerlingen, zal aan buiten en ook in Rotter dam wonende meisjes gelegenheid geven, als inwonende leerlingen het onderwijs te ontvangen. Iedere interne leerling vindt er een eigen eenvoudige zit-slaapkamer, prac- tisch en hygiënisch ingericht. Ook voor di rectrice en leeraressen zijn goede kamers aanwezig. Een flink ingericht gymnastiek- I lokaal toont, dat ook aan de lichamelijke op voeding van-de leerlingen gedacht is, en de bad- en kleedkamers en toiletten ontbreken natuurlijk niet. Hoewel wordt medegedeeld, „dat de zuinigheid betracht is” blijkt uit dit bericht, dat er hier geen (rijkskos ten) gespaand zijn om een model-inrichting te krijgen. De toekomstige dienstbode, opgeleid te midden van zooveel moderne weelde, wat 73) - Hij leefde dan weer in die woeste week, die hem van hüis en haard ver dreven had hij kon zichzelf dan niet meer beschouwen als een eerlijk man, een die tot het uiterste werkte, maar overtuigde er zich dan opnieuw van, dal hij een uitgeworpene was, die een vlek op iedereen moest werpen met wien hij vriendschap sloot. Op andere Hjden en vooral, wanneer hij zijn krachten, hoe groot ze ook waren, toch overschat had wilde hij weten, wel ke angsten zijn voorvaderen gekend hadden in de dagen, toen het veen rood gekleurd was door bloedveeten, toen Barguest en de Bedroefde Vrouw, genomen en de Bruine Heideman, hun spel met het land gespeeld hadden en menschen vormden, die bij dag tegen sterfelijke dwazen vochten, en tegen donker sidderden van angst voor het bezoek van geesten. Zulke gemoedsstemmingen kwamen BRIEVEN UIT DE HOFSTAD. DCC. Onzen vorigen brief vingen wij aan met een woord van hulde aan twee ju bilarissen, ditmaal is er weer één dien wij niet mogen overslaan. Het is een type-Hagehaar dat uitstervende is, een betreurenswaardig feit. We hebben op het oog den heer Van Zuijlen van Nije- velt, den zeventigjarige, die verleden week gehuldigd is als de onvermoeide djrigent der volksconcerten van het Re- sldentie-orkest. Behalve dirigent was hij de maecenas voor de muzikale kunst In beide kwaliteiten heeft hij uitge blonken en al heeft hij sinds geruimen tijd den dirigeerstaf aan d«m kapstok gehangen, het dankbare publiek heeft hem niet vergeten. De heer Van Zuijlen was een type Hagenaar in dien zin dat hij voor alles wat in de residentie van belang was, aandacht had en bereid was zijn krach ten te geven. Jarenlang was hij lid van den gemeenteraad en in die functie heeft hij veel goeds gedaan. Zijn liefde was speciaal op de boomen, bloemen en planten gerichthij heeft zich daar door den bijnaam van wethouder der pliintsoeneit veroverd. .Sinds eenigen tijd heeft hij den Haag verlaten om zich te Doom te vestigen, maar zijn naam bleek nog niet vergeten te zijn toen men het publiek opriep om hem to huldigen. Voor debevordering van muziek aan hot volk heeft hij zeer veel gedaan en dnurvoor verdient hij waardeering. Wederom is er een monumentaal ge bouw in de residentie verrezen. Vlak bij het gebouw van de Bataafsche Pe- troleummaatschappij is de Amerikaan- sche dito dito ten tooneele versdienen met een ultra-modern gebouw, ’t Zijn paleizen deze olie-gebouwen en in alle Indien men de gebwrtenissen in de men- schenmaatschappij der laatste jaren wat naderbij beschouwt, dan komt duidelijk tot ons bewustzijn, dat die gebeurtenissen v/ij zen op zeer belangrijke fouten in de in richting der tegenwoordige maatschappij. Uit zeer vele verschijnselen bRjkr, dal men in de laatste jaren niet alleen aan 'Je economische wetten, welke ons materieel bestaan beheerschen, onvoldoende aandacht schenkt bjj het nemen van overheids-maat- regelen, doch ook dat men al heel weinig moeite doet om die economische wetten te leeren kennen. Dit laatste is zeker geen gemakkelijke taak. Wij kunnen echter wijzen op een reeks van economen, die hebben getracht die taak ten uitvoer te brengen. Doch Aver het alge meen is ieder z’n eigen econoom en tracht dan de verschijnselen in eigen kring, die dikwijls zeer bepertet is, te generaliseeren. De groote economen zijn het toch niet met elkaar eens, dus behoeft men zich niet aan hen te storen,” zoo redeneert men. Men gaat dus als men ziek is ook niet naar den dokter, omdat in de medische wereld ook zooveel verschil van meening 18??? Veelal houdt een of ander economisch stelsel verband met „de politiek”. Meende men een gesloten economisch systeem gevonden te hebben, dan gaf dit al spoedig aanleiding tot de stichting of aan bouw van een politieke partij, die dan als doel had de menschen-maatschappij naar dat systeem te veranderen. Hoe beter dat systeem nu op werkelijke economische wetten steunde, des te be ter waren de praktische resultaten. De libe rale politiek kan in dit opzicht op zeer be langrijke resultaten bogen. Ook de socialistische leer steunt op een economisch systeem dat van Marx terwijl sinds ettelijke jaren het soladarisme door de Roomsch-Katholieke democraten als economisch stelsel wordt gepropageerd. Tot op zekere hoogte kan men zeggen, hebben zoowel de socialisten als de soli- daristen de groote massa van het volk be vangen, niet alleen in ons land, doch in schier alle landen van Europa. Wel is waar staan daartegenover zeer belangrijke bevolkingsgroepen, die deze bei de laatste maatschappij-beschouwingen niet deelen, doch „de massa” heeft ze tot de hare gemaakt En ook velen van hen, die op den ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring) i 1—5 regels 1.80, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den besorgkring: 1—5 regels 135, slke regel meer 030. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prjjs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN i 1—4 regels ƒ2.05, elke regel meer ƒ030. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertenties en ingezonden mededeelingen bty contract tot zeer gereduceer- den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliods Boekhan delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn. op aan vrouw en kinderen. Slechts in éen opzicht was hij niet veranderd. Ge durende den werkdag hielden zijn ge dachten zich onafgebroken met de hei- deontginning bezig, die hij nog te vol tooien had het deed hem als van ouds prettig aan, als hij de spade in zijn handen voelde en de omgespitte klom pen aarde zag want hij keek verder dan het tegenwoordige en hij zal al groene kopjes hoffelijk buigen voor dun wind op denzelfden dorren grond, waar hij nu werkte. „Het was toch beter, dat je jezelf een beetje ontzag", zei mevrouw Nethercliff op een goeden dag het was op een lauwwarmen namiddag int de laatste helft van April, toen hij thuiskwam na een dag van zwaren arbeid. Hij was door en door nat binnen gekomen, zijn gelaat doorgroefd met diepe rimpels en plooien van het al te ingespannen wer- xen „Ik kan het niet,” zei hij, ten deele gelaten, ten deele driftig. „Het land wordt steenachtiger met iedere voet breedte en ik moet nog meer dan een bunder klaar hebben voor het jaar om is „Maar als je er jezelf nu mee doodt? Wat komt zoo’n bunder meer of minder er nu op aan. Hij zal er het volgend jaar nog wel zijn.” „Noem het inbeelding, als je wilt”, zei Griff, glimlachend om haar ernst, „maar ik heb mezelf een zekere taak 'gesteld en ik heb die bijna volbracht en mijn bijgeloof zegt me, dat ik GOllkSCIIE COURANT.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1924 | | pagina 1