WERK!
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, niev
WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEL'WLIK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enx.
62»Jaargang
rkt 31 - Goud,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
IN UW
rootste
ngswaarde.
wanen'»
Fabrieken
DOOR SMART GELOUTERD
door HALLIWELL SUTCLIFFE
voor Nederland bewerkt door
J- P. Weese linkVan Rossum
ogende J
ren lippen
cht beter met
erxacT~
XER*.
vzleken?
raietl
FEUILLETOM.
(Wordt vervolgd)
ISSËLS,
ENVE-
'ALOOI,
I ALLE
4NOEL,
EN TOT
.EVERD
*rt».
uid-
de beurt
houding
ufl
)ratis
alle
sjch.
*flOt
rtiT
M. V.
‘mgiwMr.
ERÏCHT 1765.
ig van
ristof.
tonde
zijn
e om I
Uil
GRIEKENLAND.
Het Grieksche plebisciet ever den
Staatsvorm.
De nationale vergadering heeft met 192
tegen 12 stemmen een motie der republi
keinen verworpen, waarin vovrgesteld werd
de onmaddellijke vervallenverklaring van
de dynastie. Vervolgens werd het regee-
ringevooratel goedgekeurd, volgens hetwelk
een plebisciet zal plaats vinden ter vast
stelling van het regiem. De dag en de wijze
waarop het plebisciet zal worden gehouden,
zullen door de regeering nadar worden be
paald.
Nadruk verboden'
GOIBSCHE «011!A\T.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
b|j onze agenten en loopers, den boekhandel en da postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545.
van het voorbeeld van Oostenrijk. De land
bouwpolitiek der Britsche Regeering.
dat degenen, die het wetsontwerp verwier
pen allen deele de buitenlandsche poll
eek der regeering afkeuren, maar alleen
beducht waren, dat voor Beigie uit het op
12 Mei 1923 te Biussel geteekenue econo
mische verdrag ernstige nadeelen zouden
voortvloeien. De Fxansche bladen laten uit
komen, dat de verwerping van het verdrag
niet neerkomt op een manifestatie van Bel
gië, <|Ke tegen Frankrijk is gericht, maar
deze zienswijze lykt ons niet geheel juist.
•Want wel zeer duidelijk geeft de uitslag
der stemming te kennen, dat België niet
bereid is economisch afhankelijk te wor
den van Frankrijk door een nadeelig geacht
handelsverdreg en niet genegen is alle^
goed te noemen, wat door Parijs wordt ge
ïnspireerd.
Algemeen is men van oordeel dat Jaspar
yoor goed heeft afgedaan. De katholieke
„Standaard” betoogt nog eens, tot welke
teleurstelling de hooggespannen verwach
tingen in Theunis’ beleid hebben geleid.
Economisch noch financieel werden vorde
ringen gemaakt; de valuta daalde bijzonder
laag; het is echter vooral de buitenland
sche politiek die het kabinet ten val heeft
gebracht. De Ruhrexpeditie was de groote
vergissing. Het blad somt dan de quaesties
op, die het nieuwe kabinet zal dienen op
te lossen, de Ruhrquaestie in de qerrie
plaats. Heel bijzondere aandacht, zoo zegt
het blad, zal moeten besteed worden aan
onze relaties met het buitenland, niet al
leen tegenover onze geallieerden worde onze
houding zorgvuldig herzien, vooral met
onze vrienden van over het Kanaal dienen
de banden van historische vriendschap en
warme sympathie nauwer toegehaald te
worden, terwijl niet wdrde vergeten, dat er
nog steeds een reeks gewichtige aangele
genheden met onze Noord-Nederlandsche
jburen te regelen vallen.
Ai te weinig aandacht werd daar in den
(aatsten tijd; aan besteed en terwijl wij er
ons in mochten verheugen, dat de atmos
feer tusschen Nederland en België op zoo
bemoedigende wijze is vooruitgegaan, kun
nen we enkel den wensch koesteren, dat
het nieuwe gouvernement de gunstige ge
legenheid wete te kiezen opdat de weder-
izijdsche belangen der twee broederlanden
op de meest voortreffelijke wijze worden
gediend. Ten slotte moet het vraagstuk
onzer betrekkingen met Rusland aan een
grondig onderzoek onderworpen worden om
een houding aan te nemen in deze aange
legenheid, welke geen uitstel duldt en waar-
ons belang innig mede verbonden is.
Uit Berlijn komt het bericht, dat de
Rykspresident een verordening heeft uitge
vaardigd, waarbij de militaire uitzonde
ringstoestand wordt opgeheven, waarbij
SPANJE.
Het einde van hft Spaanache directorium?
De Daily Telegraph verneemt uit Madrid
dat Primo de Riviera ixuierhandelingen
heeft geopend met de verbannen politici on
dier wie Maura, bffweffende deelneming
de regeering. Het blad voegt er aan toe dat
Primo de Rftvera bereid zou zijn af te tre
den.
Sommige menschen zijn als brand-
netels. Raakt men ze voorzichtig aan, dan
branden ze, grijpt men ze daartegen ste
vig vast, dan zijn ze machteloos.
echter een gedeelte der bepal ngen nopens
den uitzonderingstoestand wdrdt gehand
haafd, zoodat de uitvoering uit handen der
militaire in die van den rijksministd van
binnenl. zoken wordt gelegd
Het proces Hitler werd gistten vocrtge-
zet, deels in openbare, deels in geheime
zitting. De militaire leider van den Duit-
schen Kampfbund, de gep. luitenant k donel
Kriebel legde daarbij verklaringen nf om
trent zijn actie en de beweegredenen daar
toe.
Reeds by de wapenstilstaqdsconferenti-1
te Spa was het hem duidelijk geworden, dat
ook de vijanden in het binnenland uit den
weg moesten worden geruimd, voordat men
zich met de andere quaestiee kon bezighou
den.
Kriebel beschreef vervolgens zijn werk
zaamheid bij de Einwohnerwehren, welker
ontbinding alleen aan v. Kaiir moet worden
toegeschreven, daar deze had geweigerd
haar te steunen. Spr. had V. Kahr toen lee-
ren kennen als een man van de „open ach
terdeur”.
Daarna verhaalde Kriel, hoe hij in 1922
geleidelijk de betrekkingen met de organisa
tie van den Kampfbund had voorbereid, hoe
hij Hitler had feeren kennen en ten slotte
militair leider van den,Kampfbund was ge
worden. Deze positie had hem in den toe
stand gebracht, waarin hij thans verkeert.
Op voorstel van den eersten Ëtaatsanwalt
wend het verdere verhoor van dezen be
klaagde met gesloten deuren gehouden, daar
de openbaarheid de veiligheid van den staat
n gevaar zou brengen.
Vandaag komt Ludendorff
om te worden gehoord ovgj
op 8 en 9 Nov.
Het comité-Dawea heeft, zoo wordt uit
Parys gemeld, een onderhoud gehad met
Sir Arthur Salter, die zich grondend op de
verkregen resultaten, verklaarde dat het
mogelyk was de toekomst ten aanzien van
Duitschland met vertrouwen tegemoet te
zien in het geval dat ten bate van Duitscn-
land een wenk van denselfden aard werd
ondernomen als dat in Oostenrijk ver
richt.
07.
energie, neerslachtig-
«toestanden, hypocfcg.
Jrten, moeten de uit-
i. Vraagt gratis tomen-
8WM
gelijke moeilijkheden zou zijn gekomen.
Slechte één ding kon hij doen, daar hij
wist, wie de man was hij kou naar
Ned O'Bracken Clough gaan en trach
ten hem tot betere gedachten te bren
gen
„Ik zou den man graag willen op
zoeken,’ging Joshua voort, „want ik
geloof, dat ik me gelukkiger zou kun
nen voelen, ate ik hem dood geslagen
bad. Men beschouwt mij altijd als een
vriendelijk mensch, en ik weet, dat ik
van alles houd, wat vier ledematen
heeft, en ik heb niemand eenig kwaad
gedaan, voor zoover ik weet, ik heb
zelfs nooit iemand geslagen behalve
eens, toen ik een vlegelaehtigen kerel
uit Ling Crag een paard zag mishande
len, dat hij bijna dood had laten wer
ken ik smeet hem dwars over de
lage brug, die over de beek van Wyny-
ates ligt en hij viel met zijn hoofd op
een steen en zes weken lang hing hij
tu^chen leven en dood. Toen kon 't me
niets schelen, en datzelfde gevoel heb
ik nu ook, kerel. *t b een afcrijselijk
ding om iemand te dooden. maar ik kan
het nu soo niet voelen. Als ik Hester
er maar toe kon krijgen om te spreken
maar «oodra ik haar wil dwingen het
mij te vertellen, klemt zij haar lippen
stijf dieht en dat op een wijze, die ik
maar al te goed van haar ken.”
B UITEN LAND8CH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
De communistische agitatie.
Een maasa-arreetatie in Saksen.
De communistische afgevaardigde Bött-
cher heeft in de Saksischen Landdag mede
gedeeld, dat gasteren op last van den
Wehrkftiskommandant 66 leden der com
munistische partij zyn gearresteerd, waar
onder gemeenteraadsleden en het Landdag
lid Renner. Dit schijnt te zijn geschied by
een inval in een vergadering van spoor
wegpersoneel, waarin over een spoorweg
staking word beraadslaagd-
Heden heeft de ryksweer te Dresden
vele huiszoekingen gehouden.
DENEMARKEN.
Gisteravond in in ühristdania de uitelui-
tmg van ongeveer 8 90.000 arbeiders in
de verschillende industrieën begonnen.
De nationale comnuswe heeft aan de
'werkgevers te kennen gegeven nieuwe be
sprekingen te willen houden met de werk
gevers over de hangende geschillen, en er
zyn aanwiijoingen dat de arbeiders tot con
cessies bereid zyn, om het uitbreken van
een algemeente staking in het land te
voorkomen.
Afgezien van enkele exesten van haven
arbeiders te de toestand in het geheele
land kalm, ondanks de heftige redevoerin
gen van de communistische leiders voor
dat de uitsluiting begon. Ln de haven wer
ken 4nder militaire bescherming weriowil-
Mg^
maar nu wensch :k dat Hij
met meer. Ik zou liever doodgaan dan
nog langer te leven en dat is een üek-
te, waarvoor noch dokter Reddhiough,
noch een ander genezing kan vinden.”
Ze rookten een oogenblik in vreed
zame, stilte en de boer scheen, terwijl
hij in het houtvuur staarde, met zichzelf
te beraadslagen. Ten slotte keek hij op
en zijn oogen zochten nu niet langer
een uitvlucht.
„Mijnheer Lomax,” zei hij, „het is
nooit mijn gewoonte geweest een leu
gen te vertellen, zelfs niet als de waar
heid zeggen me veel kost. Ruim zestig
jaar ben ik gewoon de dingen bij hun
noair te noemen, en het is nu te laat
om van taktiek te veranderen. Nu dan,
ik heb iets op mijn hart iets, dat me
beletten zal ooit weer blijde te zijn als
de zon schijnt op de brokkelige groe
ven
Weer keerden Griff’s gedachten te
rug naar de gestalte, die tegen den
Tend Steen leunde en hij stond op en
ging* naar het raam, zoodat boer Royd
zijn geschiedenis gemakkelijker zou
kunnen vertellen. Royd wijde daar
echter niets van weten.
„Ga weer zitten,” zei hij ruw en hij
wees met den steel van zijn pijp naar
den grooten stoel tegenover hem. ..De
geschiedenis zal in alle bijzonderheden
bekend worden over de geheele heide
van Ling Crag en Marohcotes en hoe
eerder ik een eerlijk man, die alles
weet, in het gelaat zal hebben te zien,
det te beter zal het voor me zijn.”
ENGELAND.
De verkieauig voor Bumley.
De uitslag dor tuaechentydeche verkie
zing voor Burnley ia, dat de minister van
binneniandsche zaken Henderson gekozen
werd met 24571 stemmen. De conservatief
Camp» kreeg 17534 stemmen.
De bolsjewistische actie.
De minister van binnenlandse he «aken
Henderson heeft aan het kabinet een ver
slag aangeboden aangaande de bolsjewis
tische actie in Engeland, gebaseerd op
materiaal in het bezit der politie, waaruit
blijkt, dat de actie der Engeteche commu-
nistische groep geheel op orders uit Mos
kou geschiedt. Naar het schijnt te bet ma
teriaal van dien aard, dat optreden der
overheid voldoende gerechtvaardigd wu
zijn, doch vwmoedelük zal de tegenwoor
dige regeering evenmin als de vorige hier
toe overgaan, teneinde geen martelaar» te
n taken.
Een aehadevergoedinzaetoch van drie tea.
By een der Londeneche rechtbanken u»
op het oogenblik een proces in behande
ling, waarbij twee doktoren terecht staan.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda an omstreken (behoorende tot den bosorgkriag)
1-4 rogMs flM, elke reg4 “«r ƒOJ5. Van buiten Gouda en den besorgkring-
1—5 rogols 1.55, elke regel moer K80. Advertentten in hot Zaterdagnummor 20
bijslag op den prfja. Liefdadigheids-advertentiën do helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1-4 regels ƒ2.06, elke regel moer ƒ040. Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentita en infeaondon modedoelingen by contract tot zoor gerodueoor-
den prü». Groote lettors en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuascheakomst van soliodo Boekhaa
delaren, Advertentiobureaux en onze Agenten en moeten daags vóór do plaatainn
aan het Bureau zijn ingekomon, teneinde van opname venokerd to z|jn.
Het aftreden van het kabinet-Theunie.
Opheffing van de militaire uitzonderingstoestand in Duitschland. Het
proces Hitler. Navolging t.r~—iij tj
bouwpolitii
De eerste indruk van den val van het
kabinet-Theunis Iten gevolge van de ver
werping der Franach-Belgische overeen
komst is, naar de bladen oordeelen, zeer
ernstig. Zelfs de tegenstanders van Theu
nis ien Jasper hebben een woord van lof
over voor de nauwgezette wijze, waarop
deze beide staatslieden tijdens de moedlijke
jaren, die achter ons liggen hun dankbare
taak hebben verricht. Allen verwachten een
periode van verwarring en onrust en ont
veinzen de moeilijkheden niet van hel sa
mensteller! eener nieuwe regeering.
De beteekenis van de nederlaag die *het
katholiek-iiiberaal ministerie Theunis heeft
geleden, moet echter niet worden overschat,
daar het votum van wantrouwen niet de bui
tenlandsche staatkunde der regeering ais
geheel gold, maai' slechts een onderdeel der
politiek, zooals die was belichaamd in het
wetsontwerp nopens het economische ver
drag met Frankrijk. Begrijpelijkerwijze
hebben de liberalen voor het regeeringsont-
werp gestemd, maar de katholieken, of
schoon minister-president Theunis de leider
was van een katholiek-liberaal kabinet, heb
ben niet en bloc zich uitgesproken voor
aanvaarding van 't verdrag. Juist aan de
verdeeldheid der katholieken op dit stuk
van zaken is heit te danken dat de regee
ring de nederlaag heeft geieden. Wel is de
socialistische oppositie sterk (68 leden van
de partij van Van der Velde stemden tegen)
doch de 10 stemmen meerderheid ten gun
ste der verwerping zijn verkregen, dank
zjj de omstandigheid, dat, behalve de vier
froaters, 24 kaitholieken, waaronder de
Vlaamsche Christen-democraten, Van C»u-
welaert en enkele zijner aanhangers, het
hunne ertoe hebben bijgedragen om de wet
te doen vallen. Het zijn in hoofidzaak de
rechtsche flaminganten geweest, die dit
maal den doorslag hebben gegeven.
Daar de socialisten in het parlement de
sterkste oppositiepartij vormen, zou het
voor de hand liggen, dat zij thans de lei
ding van het Belgische kabinet op zich ne
men. Het schijnt echter, dat <te party Van-
dervelde geen geneigdheid toont om de er
fenis van premier Theunis te aanvaarden
en het is ook eenigszins begrijpelijk, dat zjj
hiervoor niet is te vinden, daar de partijen,
die de regeering de nederlaag hebben be
zorgd, niet sterk genoeg zjjn om een meer
derheid te vormen. Er is zoodoende een
kabinetscrisis in het leven geroepen, dde
zeer moeilijk kan worden opgelost; reke
ning moet worden gehouden met de mo
gelijkheid, dat het kabinet-Theunis zonder
diens naamdrager herleeft en slechts in
eenigszins gewijzigden vorm, door het aan-
brengen van eenige persoonswisselingen, de
tot dusver gevoerde zaken op dënzelfden
▼oet zal voortzetten. Want de stemming
het zjj herhaald heeft niet beteekend,
RUSLAND.
Rakowsky zaj voorloopig te Moskou blij
ven, voor de uitwerking van de richtlij
nen der delegatie van de Unie van Sovjet
republieken in de Engeiach- Russische com
missie, die zoo spoedig mogelyk met haar
Het plan der Britsche regeering tot het
verleenen van steun aan dein landbouw
door bevordering van coöperatie onder de
boeren en door financieelen steun te ver
leenen aan coöperatieve organisaties werd
in het lagerhuis nader uiteengezet
door den minister van landbouw Buxton.
Hijj deelde mee, dat de regeering voor
stelde, dat voorschotten aan groote coöpe
ratieve vereendgingen zouden worden ver
leend op gropd van de Trade Facilities Act
en dat aan de kleine vereenigingen voor
schotten zouden worden gegeven tot een
maximum van 10.000 pond volgens een
plan, uitgewerkt door het ministerie van
landbouw.
79)
„Het ia niets,” herhaalde hij na een
oogenblik wachtens om op adem te
komen. „Er is heelemaal geen reden
M?1 ^e’ miinheer. Lomax, om hier te
blijven, heelemaal geen reden en ik heb
aocveel niet te doen, alleen maar een
half mud aardappels te poten en om
twaalf uur de beesten melken en
mag vandaag niets anders doen
dan kijken, hoe ik werk, Joshua”, viel
de ander in. „Als ik je aanzie, dan
vind ik, dat Hester gelijk heeft, en dat
Jo het beste in bed waart.”
„Wanneer ik mijn bed moet houden”
jot de boer, terwijl even een glimlach
je over zijn gelaat gleed, „wanneer ik
bed °>oet houden, dan zal men er
m>) heen moeten dragen, want ik ml
Jet nooit uit mezelf doen - niet voor
h»t dagwerk klaar is.”
”h 4e dokter er geweeet T'
dokter Reddhiough T Mm,
:::j wachtte, lol O rilt gezotvü waa
toeu hijgde hij even naar adem au ging
moedig voort.
’t Betreft Hester en het is in een
paar woorden gezegd, jongen. En als
ik je zeg, dat ik den man wil opwe
ken, die haar zonder predikant trouw
de, dan zal ik je wel niet behoeven te
/.eggen, waarom ik mij schaam en oud
voet en mijn hart gebroken is.’.’
Griffs ergste vermoedens waren nog
oiibchuldig in verhouding tot deze wer
kelijkheid. Hij wist niet, wat te zeggen
ea wilde ook niet zwijgen tegenover
dit treurspel, waaraan deze oude man
zoo moedig en waardig het hoofd bood,
't Pijnlijkst van al zouden de troosten
de. verzachtende woorden van de veen
bewoners aandoen, die Joshua meestal
een weinig uit de hoogte behandeld
had
Hèster was zonder predikant ge
trouwd I O, me$ge jonge vrouw met
biutale oogen kqn hetzelfde zeggen ter
wijl ze nog niet in de schaduw kon
staan van zulk een rein, oprecht meisje
als de dochter van Joshua.
Het was kenmerkend voor Grif! dat
hij toen de eerste ontsteltenis voorbij
was geen tijd verloor om woorden van
deelneming te spreken maar ijverig
ging’zoeken naar een middel mn Royd
voor schande te behoeden. Het stond
niet aan hem een ander te veroordee-
len hij zei niet tot zichself, zooals
menig «wakker mensch rich son haas
ten te doen, dst hij, hoe de ometendig-
hedea ook mochten rijn, nooit ia dar-
en veriiert, töo-pt dan
héden
CH CAOHI.
voorkomt en gewent
odt alle enrein en be-
besmetting. Per flacon
te Gouda bfl ANT0N
S. H. VAN LOON,
srtj „HET GROENE
1. Imp. HeMgoewer-
2907 20
nog niet en hij kan voor mijn part weg zien opgroeien
blijven, ’t Zijn geen doktersdrankjes, -
die een ziekte als de mijne zullen ge
nezen.”
Griff keek hem scherp aan en zag
in het gerimpelde, oude gezicht een uit
drukking, die even nieuw vbor hem
was als^de verdrietige trek op Hester's
gelaat. Er stond heel wat zorg op te
lezen, en achter die zorg stak iets
kwellend», en het was zeker, dat li
chaamspijn het gevolg en niet de oor
zaak van Joshua’s ziekte was.
Spoedig waren ze echter aan 't werk
want Royd wilde ook meehelpen bij het
aardappelen poten, al was het alleen
maar om Grin de potertjes aan te ge
ven, terwijl deze langs de zandige vo
ren liep. Toen ze dit gedaan hadden,
was er van alles te doen op de boer
derij allerlei kleinigheden, die ieder
hoekje van een werkdag in de Hoog
landen weten aan te vullen. Het was
eerst toen zij naar binnén gingen en
met een pijpje en een kop thee met
rum, rustig gingen zitten, dat de geest
kracht van den boer gebroken was.
„Ik word oud,” zei hij bedaard, na
dat hij zich met een zucht in een lan
gen stoel had uitgestrekt.
„Wel, dat worden we allemaal Jos
hua maar, mandje bent flink genoeg
om nog menig jaartje bezig te kunnen
zijn
,»Nu niet meer. Dr had eens gedacht
en ik dacht het nog op den laatsten
Sabbat, dit ik graag zou willen leven
om de kinderen van mijn dochter te
werioaainheden aanviu<en. De bemmuung
van een embeemdeur «al plaate hebben
onafhankelijk v*n ooderhandelingen.
JAPAN.
Prtoa Mataoe Kate een van de twee over
levende Japansche eteateUetten der oude
garde is te Tokio overleden.
Mataoekata is voornamelijk een finan
cier en althans in algnmeenen sin
geen party-poUtocus geweest. Tweemaal
was hü nüniater-preaidexM, en «evenmsal
beheerde hij het departement van finan
ciën. Zyn drie hoofdverdienaten wa
ren de geaoodmaking van de fi
nancieel huishouding en van hyt muntatei-
sel van Japan na de omverwerping van het
Bjagoenaat, de fiiumcietnng van den Ghi-
neesch-JapmMchen oorlog in 1894—-W, en
ten slotte de invoering van den gouden
standaard in 1897. Om dat mogwi(jk te ma
ken trok Mateoekata party van de baten
uit de Qhinieesche ooriogeechattang.
Mateoekata stond hoog in aansien by
Keizer Josjihito en men schryft het voor
namelijk aan Mateoekata’s invloed toe, dat
het ministerie-Kato tot stand kwam, het
geen tot veel verdeeiende kritiek leidde.
In Sept. 1922 werd Matsoekata op eigen
verzoek ontheven van het ambt van Groot-
Mgelbewaarder en tot prins verheven.
In 1903 was hij president geworden van
het Japansche Roode Kruis en hij nam
steeds een werkzaam deel aan alle liefda
digheidswerk.
Prins Matsoekata was op ouden leeftijd
gezond en krachtig; en hy was gezegend
met zoo vele kinderen, Heinldnderen en
achter-ldeinkindervu, dat naar de volks
mond zeide hü ze niet allemaal uit el
kaar kon houda»