AUTO
Bahlmann Co., Gouda
Schitterende Stoffen Collecties*
A. PERDIJK, F. W. Reitzstraat 22.
i
mm en PIANO'S
P. J. Spee Az„ Gouda
LEVENDE MEST.
1. DE» i Co. - Kantoor ISME! 24 - Gil
Staphorster Boertje
A. DE VRIES
CADENA SIGAREN
Een aangewezen adres
A- DE VRIES
STRENGE KOUDE.
J. W. PEETERS, Kleiweg
Bezoek Mevr. HA VERHOEK
JOSÉ Dl TORRÉRO,
J. UITMAN,
»E G0UDSCJ1E FRUITHANDEL
SANATOGEN
Industrieels Waarborg Maatschappij.
HANDELSDRUKWERK
Genezing.
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 1 MAART 1924. - TWEEDE BLAD
Namaak bij de wet verboden
A. C. Waardenburg S'
Iiritmit Gttiirtn ti iistrieb
Winkel
en Woonhuis
Een Burgerwoonhuis
Een Woonhuis met Erf
Een Woonhuis met Erf
Drie perceelen Tuingrond
Uiterdijk'» Land
Engelsche Anthraciet -
Belgische Anthraciet
Bruinkoolbriketten
Eierkolen
L. Stegeman Pzn.
lidii T oestBlIen sr Onderdeelen
Oostzeedl|k 238 Rotterdam
l'Ondulation Iodéfrisable,
Spatschermen
Veeren
Torpedofronte enz.
Vraagt ons gratis Modeblad.
Drukkerij A. BRINKMAN ZOON - Markt 31 Gouda
ANTON COOPS
Bank- en Aesupantiebedrijf
InduBtPleSIe Waarborg Maatschappij,
ACCUMULATOREN
ACCUMULATOREN
J. ZIJLMAN,
Uit mi Piit.in.st
Feuilleton.
IAvanVALKENBU
k •'iLEVERTff;
i.EEUWAR^n
Wij brengen in den handel een ontledings-bacterie, welke de eigenschap
heeft de organische stof in den grond te bevorderen en daardoor ten voor-
deele van den plantengroei te werken.
De zuiverste en natuurlijkste bemesting en veel voordeeliger.
Bijna overal verkrijgbaar, waai' niet vertegenwoordigd is gelieve te
schrijven aan den depothouder
Lang* Dwarslraal 48 Gouda-
Venn, tot Exploitatie van Bei nestuig's procédé's, Jufferstraat 6, Rotterdam
Notaris J. KOEMAN te Haastrecht zal
verkoopen op WOENSDAG S MAART 1924
by inzat en WOENSDAG 12 MAART 1924
by combinatie en afalag (zonder hooging)
belde dagen dez «norgenz te 11 ure in het
Koffiehuis van den Heer C. ran Duuren
te Huurt recht!
No. 1. Een
met daarachter gelegen SCHUUR en TUIN,
aan de Noordzijde van den Hoogstraat C
67. Ontruimd te aanvaarden 15 April 1924.
No. 2. Een
met TUIN en groot* SCHUUR aan de
Zuidzijde van de Hoogstraat C 129 met uit
gang op het Kerkplein. Ontruimd te aan
vaarden by de betaling der koopenningen.
No. 8. Een
«an de Groote Haven C 248. Verhuurd bi)
de week voor 2.50.
No. 4. Een
aan de Groote Haven C 247. Otnruimd te
aanvaarden 1 Augustus 1924 of zooveel
eerder, ate met den verkooper kan worden
overeengekomen.
Noe. 6, 6, 7.
met VRUOHTPOOMEN, uitstekend ge
schikt voor Bouwterrein, liggende naast en
achter de perceelen 8 en 4, groot ongeveer
28 aren, begrensd door eigendom van de
R. K. Kerk te Haastrecht Ontruimd te aan
vaarden by de betaling der kooppenningen.
No. 8. Een perceel
met VKUGHTBOOMEN, gelegen In Stein
gemeente Reeuwyk, groot 65 AREN 70
CENTIAREN.
VnU van huur te aanvaarden 1 Mei 1924,
of zooveel eerder ate kan worden overeen
Broeder by notities welke zijn te beko
men vanaf 25 Februari «j. ten kantore van
den notaris.
46B71
Ondank, de (trenge koude hebben w|) nog voldoende voorraden
Bestellingen worden ook aangenomen KARNEMELKSLOOT No. 134
Q«n*«»snr^lcf dellen
Wettig gedeponeerd.
Houdt DINSDAG 4 MAART ZITTING
in Lunchroom „VICTORIA", Markt 80.
Gouda, van des voormiddags 11 uur tot
namiddags 4 uur.
Vervolgens om de 14 dagen zitting.
E 90, Staphorst.
Westh&ven 30, Gouda,
Electr. Techn. Bureau.
Levering van
REPARATIE-INRICHTING
6P aan alle apparaten. c^g|
667 80
Verschillende merken der
vindt men in het magazijn van JJj
Soheikiindig Laboratorium Urineondorzoak.
Scheikundig onderzoek tegen Kanker, Lupus, Huid- en Suikerziekte,
Dauworm en andere kwalen, enz.
Oeopend dagelijks van tot 3 uur. Zaterdags van tot B nar
voor de werklieden.
P.S. Duizend attesten van volkomen genezing ter Inzage. 636 30
WIENER DAMENFRISEUR.
Salon dagelijks geopend tot t aar,
li Zaterdag, tal 11 uur 'a avaada. tl
HIERINQRACHT,
hoek Fluw. Burgwal DEN HAAG.
0»4tr- h aargolving; Amerikaansch systeem
(Nfestle) blijvend, 1 jaar garantie, en nog
langer, kan tegen wasschen en alle weers
gesteldheid.
Arztl geëx. Haarkundige.
Gedipl. Meester in 't Haarverven.
Specialist in artistieke onzichtbare H«r-
1 werken. 20 525
Baan 133,
Tal al. 3859 - ROTTERDAM.
Vanaf heden wordt door ons bij
aankoop van stoffen een compleet
Fransch Modeblad met de laatste mo
dellen verstrekt. Iedere maand een
nieuwe uitgave. HollandfOhg basehrljvlng.
ONMIDDELLIJKE GENEZING
door
Antlnarvin. JS
Por koker 1.50
CIimi. Fabrflk B. ROOS Co.
78 Jonkerfruunstraat. R'dam.
IMP Vratfi hiJtMorazL 31
LANOE TIENDEWEG 27 - TELEF 313 OOUDA.
hoeft in voorazd: 206 30
SINAASAPPELEN,
BLAUWE DRUIVEN.
PERZIKEN.
PRUIMEN.
TAFELPEREN.
TAFHLAPPELRN.
MANDARIJNEN.
BANANEN.
ANNANASSEN.
DOOSJES TUNISDADBL8.
NIEUWE VIJGEN.
DIVERSE SOORTEN NOTEN.
BLIKOROENTEN (merk Sleutels) tegem scherp concurreeremde prijsc*.
voor good* Schoen-r«paratle
is onderstaand adraa
Werkplaats Aalt|abakstaag 7.
DROQIST W1JDSTRAAT 31
voor zenuwzieken.
Westhaven 30, Gouda,
Electr. Techn. Bureau.
financiert voor het publiek den aankoop op termijnbetaling van alle
marken an alia soorten p trsonenautomoblelen, mo-
lorvrachtwagens, motorrijwielen, landbouwmachines en tractoren.
Vraagt toezending van prospectus met volledige Inlichtingen aan de
AMSTERDAM.
Kaiiarsgraoht SIS - Talaffoon
ALSuFACTUREN, KWITANTIES, WISSELS,
BRIEFPAPIER, BRIEFKAARTEN, ENVE
LOPPEN, PRIJSCOURANTEN, CATALOGI,
ORDERBOEKEN, ENZ. KORTOM ALLE
DRUKWERKEN VOOR DEN HANDEL,
WORDEN VLUG, ACCURAAT EN TOT
BILLIJKE PRIJZEN DOOR ONS GELEVERD
LEVERING VAN ALLE
SOORTEN
gEGEN UITERST
BEREKENDE PRIJZEN.
Laat Uwe
vakkundig laden en
Wegens plaatsgebrek bieden
wij eenigc le Idee
aan tegen voordeeligen prljt.
MT Vraagt Catalogua aan. ~P8
Hoogstraat 36 Rotterdam
Anno 1900.
Aanleg GAS- en WATERLEIDING
KEIZERSTRAAT «7 TEL. 694
•LOOD- EN ZINKWERKEN
MASTIEK-DAKBEDEKKING
Baden en Geisers, Waach tafels
Fonteinen, Closet-Inrichtingen
Junker en Ruh Gascomforen
Vlugge bediening. Billijke prijzen.
H7 90
Slapeloosheid
Zenuwtoevallen
Zware Hoofdpijn
Zenuwkwalen,
TWEEDE KAMER.
Algemeene beschouwingen over de
Staatsbagrooting. J«rtwe.
Het groote jaarlijkache debut is beëindigd.
Overeenkomstig onze voorspelling «ijn alle
moties verworpen, nadat mej. Westerman,
wars van politiéken naijver, haar motie ten
bate van die van mej. Groeneweg had in
getrokken.
B(j de replieken ia het soms scherp toege
gaan. Nadat ittr. Dreaselhuya betoogd had,
dat de voorgenomen bezuiniging niet vol
doende is en dat men tot blyvenrle maat
regelen dient over te gaan, die tot hen-tol
van welvaart bunnen leiden, heeft een der
jongere anti-revolutionairen, :le heer Schou
ten, het noodig gevonden, naast ver ledi
ging van mini-ster Coiyn, ook bestrijding
van den Vrijheidsbond te laten hooren
Wy kennen langzamerhand de metii-.de.
Ze is al niet nieuw meer, maar, handig
voorgedragen, zal ze menigen argeloozen
kiezer weten te verschalken. Daarom staan
we er even bii «til.
De methode-Schouten komt hierop neer:
Men herinnert aan redevoeringen van libe
ralen en aan stemmingen, waarbij zij op
maatregelen aandrongen (of daarvoor
stemden) die geld kostten. Inderdaad, zul
ke redevoeringen zyn in vroeger jaren ge
houden en -zulke stemmingen zijn er ge
weest. Met evenveel, neen met méér recht
zou men kunnen wijzen op het beleid der
anti-revolutionairen en van de Rechterzijde
in het algemeen, die door dik en dun een
Minister van Financiën (een anti-revolutio
nair!) steunden, die de uitgaven tot in het
ongelooflyke heeft laten stijgen en ons allen
daardoor onder de belastingen als 't ware
heeft bedolven. Doch er is meer. De heer
Schouten en wie zoo vriendelijk als hij de
Vryheidsbonders in den hoek tracht te du
wen, vergeten (verzuimen er althans by te
vertellen), dat de Vryheidsbonders
tegen tal van andere uitgaven
hebben gestemd en allerlei
bezuinigingsmaatregelen
hebben voorgesteld, waarby de
heeren van de Rechterzyde tegenover hen
stonden. Men ziet, dat de beschuldiging op
deze wij-ze ietiwat al te eencydig wordt!
En daarenboven, wie er ook in vroeger
t(jd tegen de zudnigiheid mogen gezondigd
hebben en wie onzer zich zonder zonden
waant, werpe den eeroten steen dit
staat vast, dat het de Vryheidsbonders zyn
geweest, die het eeret hebben beeeft, dat
het met onze Staatsfinanciën mis ging en
die sedert een welbewuste bezutaigingspo-
Mtiek hebben gevoerd. Het zal hun eer
blijven, dat zy in een tyd, toen men nog uit
gelachen weid als men het woord „bezui
niging" in den mond durfde nemen, deze
leuze hebben aangeheven en de instelling
van de bekende Beauinigings'-oommiasie
Rink hebben geëischt, hetgeen het bélgin
is geworden van een bezuiniging over de
geheel e linie, zij het dan ook van een be
zuiniging, die nog niet vèr genoeg is door
gedreven door het wanbegrip, dat terugko
men op te dure maatregelen en beeluiten
„reactie" zou zyn, waarvoor men zou moe
ten terugdeinzen.
Het meikwaandigete was, dat na de rede
van genoemden heer Schouten de niet min
der anti-revolutionaire Minister van Finan
ciën, de heer Coiyn, aan het woord kwam,
die ten slotte al heel dicht bij den leider
van den Vryheklstoond bleek te staan. Zeker,
er was eenig verschil in tactiek (de heer
Dresselhuys zegt ronduit, dat de 48-urige
werkweek voorloopig een 53-urige moet
worden en minister Coiyn zegt, wat glim
mer: laat ons den 48-uurs norm behouden,
en dan komt het practisch, door vergunning
tot verlenging vun den arbeidsduur, toch
op hetzelfde neer), maar in doel en streven
is minister Coiyn «en practisch man, met
zin voor realiteit en daarom komt hy naast
de Vryheidrfjonders te staan. Had nu.
Dieaselhuys betoogd, dat een positieve wel-
v aarts politiek noodig was om tot economi
sche reconstructie te komen met name
door inkrimping van de Staatsbemoeiing
de Minister van Financiën zei het met wat
andere woorden, zonder veel zakeiyk ver
schil. Wat wy noodig hebben, zei de heer
Coiyn, is meer productie en verlaging van
de directe belastingen. Die richting moet
het uit en in die richting rtroeft ook (veel
al onder het geroep van conservatisme, ma
terialisme, reactie, of welk leelijk woord
ook van de zyde van Rechtsch of Rood) de
Vrijheidsbond.
Een andere vraag is, of deze Minister zyn
doel zal bereiken. Zyn geheele doel is één
beschuldiging van het stelsel, dat mede
leden in zyn Kabinet hebben in 't leven
geroepen; het gaat met name -rechtstreeks
tegen Aalberse en zyn aanhangers in. Wy
vreezen dan ook, gezien het beleid, dat
tot dusver vertoond werd en de cyfers, wel
ke minister Coiyn ten beste heeft gegeven,
dat er niet alleen in 1924 en 1926, maar
ook daarna nog geen sluitend boudget zal
komen. En van belastingverlaging komt
zeer zeker de eerste jaren nog niets;
deze Minister van Financiën legt er inte
gendeel nog een flink schepje op, zy het
dan ook in den vorm van indirecte belas
tingen, die men niet zoo opletTot wer-
kelyke verlaging van lasten zal men niet
eerder geraken, voor er een meerderheid
is, die zonder angst, doelbewust, inkrimping
van de belachelijk uitgegroeide Staatstaak
aandurft.
Voor we van de algemeene beschouwin
gen over de Staatsbegrooting afstappen,
moet nog vermeld worden, dat de Premier
heeft medegedeeld, dat de Regeering het
veelbesproken besluit der Regeering tot
verhooging van den toelatingeleeftyd op de
lagere schoo/tol 1 Sent ember a.8. heeft op
geschort. Dat Wide eerste stap op den te
rugtocht! Ook (fit échec had de Regeering
zich kunnen besparen, maar er schijnt den
laatsten tyd een\noodlot deze Regeering te
achtervolgen: telken# weer 2et zy het land
op stelten met een maatregel, dien blijkbaar
een of ander autoriteitje, dat het geheel
niet kan overzien, heeft uitgedacht en waar
by alle beleid te eenenmale zoek is. Op
deze wyze komt de Regeering er zeker
niet Zy verspeelt veeleer op die manier
het vertrouwen, dat ze in zoo hooge mate
noodig heeft by de vervulling van haar
zware taak!
De Tweede Kamer heeft na het groote nl-
gemeene debat de hoofdstukken Justitie en
Waterstaat aangesneden, het eerste in dag-,
het laatste in avondvergaderingen. Heel
veel byzonders leverde het tot dusver niet
op. Minister Heemskerk toonde zich weer
een meester in het afpoeieren, overwegen,
keuvelen zonder veel te zeggen, kortom in
het „kirren", een nieuw werkwoord, ge
vormd van de letters k.i.r., afkorting van
„kluitje in het riet". Laten we er voor dit
maal niet meer van zeggen.
Het ^ort Verslag afgeschaft.
Slechts 15 van de 71 aanwezige leden
hebben hun stem tegen het voorstel tot
afschaffing van het Kort Verslag- uitge
bracht, de meeste S. D. A. P.'ers en zes
enkelingen uit verschillende fracties. De
uitrfag was geen verrassing meer. By het
debait den vorigen dag bleek reeds, dat het
een verforen zaak was en toen or rfechts
21 elden voor het ameodement-®uye stem
den, om het Kort Verlag altham niet
minden ln het jaar (1 April) stop zet
ten, was het vonnis gevold. Tegen het
voorstel-Rutgers (ondeizoek naar de mo
gelijkheid om door vermenigvuAUgtng van
de ongecorrigeerde stenogrammen de dé-
batteerende Ministers en Kamerleden te
hulp te komen) heeft niemand zich verzet.
1 April aai. wordt de uitgave dus ge
staaktDe begrooting voor dit jaar voor
de Heoge Colleges van Staat werd ei fluks
door ontlast met 62,760 en daarna is de
zaak afgedaan.
Vervolgens verscheen minister de Visser
achter de rageermgrtafei voor de verdedi
ging van zyn begrooting.
Met zijn gewone gemak van improvteee-
>ren heeft dr. de Visser de verschillende
sprekers beantwoord. Overtuigend spreekt
deze bewindsman immer, maar nimmer
hebben wy hem méér geloofd, dan toen hU
zyn feilen bestryders de vraag toevoegde:
Zouden de heeren meenen, dat ik hier voor
mijn pleizier sta? De vraag ia eenigszins
ongewoon jle omstandigheden echter niet
minder. Minister de Visser toch is genoopt
een deel van zyn eigen werk af te breken.
Zyn budget, thans nog ongeveer 165 mil-
lioen. is te hoog. Het moet omlaag. Van de
156 nullioen zyn niet minder dan 110 mil-
lioen salarissen ;die post kén niet zoo blij
ven. Of het aantal salarifcsen, óf de jaar
wedde moet naar beneden. Daar is geen
ontkomen aan. De Minister begreep niet,
hoe zyn felle bestrijders, de heeren Gerhard
en Ketelaar, zoo blind konden zyn voor de
gevolgen van den wereldoorlog. De Minis
ter zei er niet by, dait hy zelf en zy'n ambt-
genoofcen ook al te lang blind voor die ge
volgen zyn geweest.
Brlsvan «in am Bouwanaar
uit Pari]*.
XXI.
Parijs, 28 Februari.
,,Wie z'n vaderland wil leeren kennen, die
reize naar het buitenland". Ik herinner me
niet precies meer wie de zegsman van deze
paradox geweest is, maar in ieder geval hy
had volkomen gelyk. Het zy my vergund
aan deze overigens genoeg zeggende woor
den nog een raflexie van mezelf vast te
kaoopen. „Wie Holland wil leeren w^ardee-
ren, die leere Frankryk kennen". Ik zeg
Frankryk, deels omdat ik daar het beste
over ooideelen kan, maar o>k «mdat het
verschil tusschen Frankryk en Holland veel
frappanter is dan byvooibeeld dat van
Duitschland en Holland. 1
Ik wil geen loflied zingen op ons kleine
landje, dat naast z'n „waardeerlyke" dingen
ook vele gebreken en fouten heeft, maar ik
ben er heilig van overtuigd, dat je wat er in
en aan Holland te apprecieeren valt, nog
meer zuft appreciearoa, als je Frankryk
kent
Het is niet aan my om de verschillen van
het Romaansche en het Germaansche ras
nog eens naar voren te brengen en evenmin
hoeft u van my een psychologische analyse
van den Franechman en den Hollander te
verwachten, maar ik wil enkel en alleen
even doorpraten over de twee aforismen
(d. w. z. één aforisme en één epecialiseering
van my), waarmee ik deze brief begonnen
ben.
De dingen die de grootste indruk maken
op een mensch zyn die, welke hy aan den
lyve ondervindt. Het is di|s biliyk en recht
vaardig om eenige welgemeende woorden
te richten aan het adres van onze stokoude
„boerenkool met worst", karnemelkscho pap
of andere stevige Hollandsche keukenpro
ducten. De beroemde „Fransche keuken"
met haar duizenden mondergertje»" en
'„liflafjoa" geniet een weroidreputatie. Iets
dat „op z'n Fransch" bereid te en een fraaie
Fransche naam heeft recommandeert zich
zelf. Het is dikwyls heel lekker, maar
da'» mijn grootste grief: het Is nooit ge
noeg. Myn maag is Hollandsch zy ado
reert het woord hoeveelheid meer dan het
woord kwaliteit. Het woord „hors d'oeuvre"
zegt haar niets by „bruine boonen" be
gint ze al by voorbaat te knorren van ple
zier. Laat ik zwygen 'm n ziel beeft by
het opwekken van dergeiyke herinneringen,
ik ben, en wil het tot ra'n schandè erkennen,
iit een aanbidder van onze gezonde „J»ny-
uen uit de potgeweest, een kost die vol-
>ns de huisvrouw „stéat in je maagmaar
zou er een lief dubbeltje voor over heb-
n -ala ik ze nu kon eten, nadat ik van
avond toch zooals alle Franschen een hors
d'oeuvre, een entremets, een grillade en een
dessert geconsumeerd heb.
Dus om kort te gaan leve ome „ste
vige pot". O ja u lacht misschien even
tjes en vindt het een beetje overdreven,
maar ik garandeer dat u, als u eenigen tijd
hier bent niet meer lachen zult, maar be-
grypen enHolland in dat opzicht waar-
deeren.
Dat, wat het eten betreft. Maar „eten en
drinken" noemen we in een adem. Welnu
wat drinken betreft ben ik m'n vaderland
afvaUig. Wy, zonen van „Skiedaam", zoo
als ze dat hier zeggen, houden naast een
stevige pot ook van een stevigeborrel
of een stevig glas wyn, met het glorieryke
gevolg, dat iemand boven z'n theewater een
zoo niet dageiyksch dan toch niet ongewoon
verschynsel ia. Een Franschman drinkt
wyn, drinkt z'n aperitif, z'n glas bier
zelfs z'n sterkere alcoholische producten
maar...... altyd met mate. Zoolang Ik hier
ben, heb ik éénmaal iemand gezien die gron
dig ln da olie was. Het spyt me, dat Ut het
zeggen móet, maarhy vloekte ln zuiver
Hollandsch. Er was geen woord Fransch by.
Eten en drinken zyn echter maar zeer
profane en onbelangrijke kwesties, 's Lands
wys, 'e lands eer.'In Engeland hebben ze
een lunch, die speciaal Engelsch is en de
cowboys in Zuid-Amerika eten biltong. (Zie
Gustave Aimard of Karl May). Dit alles
was maar een, zy het dan iets te lang, aan
loopje voor de andere verschillen.
U kent natuuriyk het klassieke beek! van
den Franschman, door Hollandsche opgen
gezien: Klein kereltje, levendige bruine
oogen, hovig gesticuleerend, vlug pratend,
vroolijk, geestig en galant. Een Hollander
door Fransche oogen gezien is een groote
blonne reus, met blauwe oogen, traag, laco
niek, serieus en niet zoo besohaafd-geestig
en beleefd als een Franschman. Aan beide
voorstellingen mankeert vew. Je hebt net
aoo goed plompe onbeleefde Fransehen als
levendig-geoatige en beleefde Hollanders.
Dat heeft me 't meest getroffen en telkens
weer zie Ik dat verschil sterker geaccen
tueerd.-Het onderwys in Frankrijk is niet
slecht, maar goed is anders. Wat ln de
Hollandsche scholen gedaan wordt is...
serieuzer, solider en intenser, terwyi niet te
vergeten is dat wy, kleine natie, gedwongen
zijn ongeveer een derde van de beschikbar?
tyd te benteden aan t leeren van vreemde
talen, terwyi de Franschen van Duitsch en
Engelsch niet verontrustend veel afweten.
(N.B. Ik praat, zooals in dew heele brief
over de doorsnee-Franschman!) De opper
vlakkigheid begint dus al op school. Maar
wat doet een jongen van 18 of 19 jaar.
Hy volgt het Hoogcr Onderwys (sic),
maar vergeleken met ons land is het per
centage studenten voel kleiner. En ale hij
niet studeert.Dan besteedt ie al z'n be
schikbare tyd aan vermaak, d.w.z. zeker al*
hy in een groote sted woont Hy schaft zich
een „petite amie" aan, loopt dancings, cine
ma's en theaters af, zit in een café of be
oefent sport Z'n gesprekken zullen 9 van
de 10 keer over een van deze onderwerpen
zyn en natuuriyk het meest over de „petite
amie". Het spjjt me dat het hier niet de
plaats te om daar eens dieper op te te gaan.
Een Franschman en „amour" da's nog heel
wat nnder» als" een Hollander en „liefde".
Nergens komt de mentaliteit van het Fran
sche volk zoo goed tot uiting alt ln haar
„liefdeleven". Je hoeft heusch geen boertje
te zyn om hier hoogst verbaasd te staan
over toestanden op dat gebied. Er beerscht
vooral in I'ariJs op 't gebied van de zeden
een moraal, dio een serieuze Hollander zon
der chauvinisme kun doen zeggen: Nee, ik
waairfeer Holland tienmaal meer in'dat op
zicht. Laat die opvatting conservatief typ
ze is normaler on... gezonder.
M'n onderwerp is nog laag niet uitgeput.
Integendeel, het is onuitputtelijk. Maar aan
allee komt een eiwL Ook aan deze nog niet
geëindigde brief, dewelke zoodoende dus
wel geëindigd te.
A.C. a
MEDISCHE BKlËVm
Het Maagwater.
1.
Door vnendelyko bemiddeling van de re
dactie ontving Ik hot schreven van één mij-
nor geachte lezers, aan wiens verzoek om
eens iet» mede te doelen over bovensteand
euvel ik gaarne wil voldoen. Over het an
dere onderworp in z(jn briel' genoemd, hoop
ik binnenkort iets te vertellen.
Onze Boskoopsche lezer nu etende vraag
wat wy onder 't sgm. maugwater, dat ook
wel hartwater genoemd wordt, hebben t»
verstaan. Alvorens hierop nader in te gaan
moet ik U allereerst modedoolen, dat de
eerste benaming, hoewel, zooals wy straks
zullen zie», geensains volledig beter is dan
de tweede die een geheel en al foutieve
voorstelling van de zaak geeft. Men doet
«los in 't algemeen beter te sproken van
„maagwater" dan van „hartwater". Im
mers iemand kan behept zyn met een vry
ernstig hartgebrok zonder dat hy behoeft
te klagen over „maagwuter of hartwater".
Waaneer Ik nu spreèk over een hartgebrok
dan versta ik hieronder niet het abnormale
gevoel dat wy soms hebben en zich uit door
kloppen en bonzen, zelfs in tld« mate dat
het ons dikwerf slapelooze nachten kan be
zongen, doch dan heb ik op hot oog die
categorie van personen, by wie een o«rga-
nisch gebrek voorhanden te, d.wjL waarby
één of meer der liartkleppen, die binnen in
hart zitten en het bovenate gedeelte van
het onderste scheidt, zoowel links als r
rechte als by de ln- en uitraondingsplaatsen
der groote vaten aanwezig zijn, defect zijn,
waardoor de blosdaclrculatie nu eens maer
dan wat minder iJelemmerd wordt. Zooals
ik reeds zeide behoeven (tergelyke men-
schen niet ln 't minst last Ie hebben van
de aandoening, die wy thans op 't oog heb
ben. 1« dit echter wel het geval, dan ia dit
geheel onafhankelijk van het hartgebrok,
waaraan zy ïydende zyn.
Wellicht zult ge nu by u zelf denken:
„Wwt is 't dan toch elgeamardlg da* men
aan die benaming „hartwater" zoo heeft
vartgehouden, als '4 niets met dit orgaan
hoeft uit t« staan." Welnu mijt» waarde
lezeressen «n 1 eters, Zlechts één antwoord
wwt ik u te geven, dat ln slaa* te eenig
licht te werpen op deze duistere kwestie.
Onretwyfeld komt 't t g.n. maagwater voor
by een groot percentage der neurasthenie!,
d. z. zenuwzwakte menschen. Aangezien
deze lydeseesen en lijders ook meestal kla
gen over hartkloppingen sa ia de mooning
DE MUIS.
Toen Selien met haar gewone preciese be
wegingen 't gebruikte ontbijtgerei had bij
eenverzameld op het withouten blad waarop
se het altyd wegdroeg naar de keuken,
bleef ze nog even by de ontredderde tafel
staan en streek een paar plooien van hfet
Zatendagschverfrommelde servet glad.
„Pa!" begon ze gedecideerd.
En de oude heer De Vry, sedert den
laatsten hap van zyn tweeden boterham in
zchijnrust achter zyn krant gedoken, be
greep dadel yk, wat er volgen zou. Het liet
lang op zich wachten trouwens.
„De heb hem vannacht gevangen in de val
in de tuaschenkamer!"
„Ja Selien
Och Heere, ja, hy had het wel geweten
en in zy'n stem klonk niet die biyde verras
sing, die zyn dochter sr blijkbaar in ver
wacht had. Hy wachtte op wat hem nu
zeker zou worden opgedragen.
„Enne, Pa, nou zorgt U straks wel even
tjes, dat ie wegkomt, hè?"
Nou 't bevel er was, teviun by hem ook
opeens de moed tot tegenspreken.
„Maar, Selien, waarom wil je in 's hemels
naam toïh, dat ik altyd deod. Je weet dat
ik er zoo'n hekel aan heb!"
Selien deed beleedigd en verbaasd als
werd dit chapiter voor de allereerste maal
door hen beiden aanfceroerd.
„Lieve help, Pa, dat ia toch geen vrouwen
werk!" en ze lachte zoetjes verleideiykjes,
als wjjzende op haar vrouw zijn gelyk op
iets verhevens, dat haar stelde boven omge-
wenachte werkzaamheden. Maar Pa, sedert
v(j f-en-twintig jaren huishoudend met Se
lien haar bekijkend als dochter tout court,
niet als vrouwelijk wezen, werd niet getrof
fen door haar vale, preciese verschijning, in
een vaak gpwasachen huishoudschort
„Ben jij dan bang voor een mute?", vroeg
hy mteprifzemL
„Nou bang béng is het woord niet
U weet, bang ben ik allerminst. Ik doe
voor een bedelaar de knip niet op de deur,
en U kunt my gerust door een koelenlandje
laten gaan. Nee, bang voor een muis ben
ik niet; maar ik gruw ervan, dat is het
beam."
Pa gooide het over oen andere boeg.
„Waarom koop je niet zoo'n krripval, die
klapt ze meteen dood!"
Daar kwam Selien echter met een vloed
van woorden tegenop.
„Kan U denken. Soms klapt ie ze dood.
Ja. Maar soms heb je alleen by een poot
of een staart en denk nou eens aan
jpffrouw Vecht, die had 'm voor de muizen
gezet, en die kreeg er op een goeien nacht
een rot in. Weet U niet meer, wat ze er van
verteld heeft, hoe ze midden in den nacht
wakker was geworden door een yaeiyk ka
baal, en W6" die rot als een bezetene door
de kamer vloog, met de va! aan z'n staart
en hoe die al op de schoorsteen was geweest
en t glas van de klok aan stukken nee
hpor, hijgend besloot ze haar verhaal
„in myn huis geen knipval!"
De oude De Vrij kon er niet tegenop.
't Argument, da* hy had kunnen ge
bruiken: dat het dan toch te alle geval zyn
huis was, viel hem niet eens in. Hy waag
de eigenlijk tegen beter veten in, nog een
poging.
„Waarom neem je geen poee? Da» ko
men er geen muizen in httis!" zei hy, m. a.
hij keek, terwijl hy sprak schuchter en «tie-
kum naar Sevens om te zien hoe
ze 't opnam.
Die antwoordde niet met woorden. Haar
uitdrukking van haar gezicht sprak boek
doelen. En, ja de oude De Vry had 't wel
geweten. Hy kon Selien» meening over
poesen. Zij had zich er eens en vooral met
verontwaardigde krasheid over uitgespro
ken, en toen sterk den nadruk gelegd op haar
ongepast gekrysch by nacht en ontij, °P t
eeuwig joi*en krijgen van de „poedes", op
't steeds op avontuur ui^ zyn van de kater».
Hy was dom geweest er over te beginnen
hy merkte wel, 't ongewenachte karwei
was voor hem, en blèèf voor hem.
Met een rinkelenden ruk tilde Selien 't
afnemenblad van de tafel en zwenkte naar
de deur.
„Ik zal dan op de plaat» een emmer water
met een deksel erbij neer zetten, en de val
staat nog in de tusschenkamer, Pa!"
Een laatste pyi schoot Pa af vol wan
hoop:
„Waarom laat je t hietje niet doen?"
Rietje was 't schoolkind, dat 's-Woensdags
en Zaterdags middags Selien kwam helpen,
en dat door haar dan met de onsmakelykste
werkjes werd belast.
Selien stend, alsof ze betooverd was. Een
nobele verontwaardiging vlamde op in haar
gezicht, en haar bestraffende atem deed den
ouden De Vry nu heelemaal echter de krant
verowijnen.
„Pa, hoe is het godsterwereld mogelyk,
dat U veertig jaar, met verdienste werk
zaam bent geweest by het onderwys, dertig
jaar nog wel als hoofd der school, dat altyd
de jeugd moet voorgaan in deugd en fat
soen en dat U nou, my 'ijskoud aanraadt.
RietjeRietje zou hier in huis Jeeren
moorden e» doodslaan en dat later mogelyk
nog rondvertellen ook!"
Zy gunde den ontaarden opvoeder der
jengd geen blik meeiv maar draakfe eiiuL-
iyk met haar blad d/Ueur uit.
De Vry sprak geftt woord meer. Hy keer
de met de stille hardigheid van die eervol
verslagen zyn tot zyn morgenleètuur terug.
Als hy dan al de muis moest verdrinken,
zou hy eerst rustig zyn krantje lezen.
En hy bleef zitten, ofschoon hy uit de
kamer elke fase van 't „den emmer op de
plaats klaarzetten" kon volgen. Hy hoorde
het rinkelen optillen van den waterstraal
tegen t zink, evenals Seliers zwaren stap
door de gang, zooals zy emmer torsen ging
uit de keuken naar de plaate. Het korte
„raag" van den emmer op de steenen, 1
bUkkig geklepper van hei deksel, dat Selien
cr naast zette, ontging hem evenmin.
Dadelijk daarop stapte Selien terug naar
de keuken en riep: „Kom nou Pa, wou
de tusschenkamer doen!"
Even later stapte hy blootshoofds het
bleekveld je over, het achterpoortje uit. Hy
wtet goed wat hy wou. Een eind, een heel
eind met de muis, die hy met de val in een
citybag droeg, uit wandelen, een mooi plekje
by 't duin opzoeken, dan de val open
zetten
Buiten was het waariyk verrukkelyk. Uit
een onbewolkten hemel vielen de gouden
stralenbundels op het nog bedauwde land.
In de nog ongcenaaide hooivelden geurde
en kleurde het van de boterbloemen, den zu
ring en de groote pollen margerieten. On
bewogen staken oude Iepen hunne frisch
groene bladeren de stille morgenlucht in.
Waar weilanden en huiaen ophielden, be
gonnen de duinen, scherp groen en zilver ln
het gouden licht, de bosschen aan hun voet
blauw schemerig en koel. In De Vrfj'e oude
hart zong de morgenstemming een verhef
fend lied en hy voelde zich als gewyd,
daarheen gaan met het nietige leven, dat
hij ging redden.
Langs een paar pittig geurende vroege
Oost Indische kers-akkertjes, tuszehen vel
den wuivend aspergegroen volgde hy een
landelyk wegje naar den duinrand. Op eer»
heerlijk schaduwplekje ln 't eikenhakhout
Weef hij staan. Met een plechtig gebaar
knapte hy den citybag open en haalde er
voorzichtig de muizenval uit
„Zoo, ouwe jongen, dat te beter dan een
emmer water hè?" zei h\j vaderlijk tegen
de van angst reeds half gestorven mui» en
met een ongeduldig nikje haalde hy het
ijzeren valdeurtje naar boven. Toen zette
hy behoedzaam de val op den grond, waar
tusschen mos en fyn gras de hoopjes gryze,
dorre bladeren van het vorig jaar nog aa-
'mengewaaid lagen. En met kinderiyk wy.l
en «ieawagierig geopende oogen wachtte hy
het wonder der vryhekteopeabaring, dat au
komen moert maar de mui» verroerde
zich niet. Eenlgezhw teleurgesteld ging De
Vry eon paar stappen achterak: er kwam
geen verandering in de situatie. In elkaar
gedoken, half verlamd zét de tnul» en bleef
zitten.
„Beest, je weet niet wat goed voor je If!"
mopperde De Vrfj, vermande zich, nam de
Brul boet ,en schudde die met z(jn bescherme-
|ifig er uit viel-, op t zachte mos, van waar
ly, einde! yk tot besef van den toestand ge-
Üomen, onder een hoopje dor blad wegschool.
„Aa!" lachte de oude heer vergenoegd
„nu snapt le het!" En hU sloot zorgvuldig
de val weer in den city-hag. Toen keek
hy nog eens om zich heen, beaag de heer-
ïykblauwe Mit, knikte goedkeurend met
liet hoofd jBmttritl» den terugtocht.
Hy liep ntecen «tapje langzamer en ln
zyn bezig hoofd spookten verward de gran
diooste gedachten: vrijheid levensbehoef
te, terugkeer tot de rtatuur - den schepper
eener, ook in zyn kleinste openbaringen
kortom, h(h kende één zijner verhevenate
urea. En zoo wandelde hij op zyn gemak,
innig gelukkig, terug naar zyn woning, e*n
mogelyk, ja bijna zeker onweer met Selien
iaartegen hij, in zijn bovenmen-
Mnmtng, geheel niet opzag,
iter hem wandelde de mate. De
op den grond schoot zy met rak-
schermend hoopje bladeren tot be-
e struik. Ze volgde op de hielen
ligen bevrijder.
,y de oude De Vrfj triomfantelijk
zyn v(f>rtutntje, de open voordeur, daarna
de gang binnen, en zich bedacht, wat hy
toch wel tegen Selien moest zeggen, *1» die
eens vroeg, waar hy van daan kwam, zag
hy door de keukendeur Selien met een gil
op een stoel ^ringen.
Er schoot wat donkers met een vaartje
een aanrechtkastje in en Selien riep jamme
rend„Pa, pa, alweer een mute?"
En hy dacht, mismoedig, „zie »oo, nu
kan het spel morgen opnieuw beginnen!"
Maar gelukkig bleef het inzicht van de
ware toedracht der zaak hem beepaard.
