924,
.NT
ÏRK
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKEN WOÜDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDI NX VEEN, ZEVENHUIZEN, ena
2
Donderdag 27 Maart 1924
92* Jaargang
No. 10501
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
Gouda
id.
9 -
ra
ra
ra
DOOR SMART GELOUTERD
door HALLIWELL SUTCLIFFE
voor Nederland bewerkt door
J. P. Weeaelink—Van Rosaum
Nadruk verboden
I
9
701 90
den
oorlog
FEUILLETO*.
(Wordt rmvolfd)
Het licht wat wij voor ons zelf ontste
ken, schijnt ook voor anderen.
In Griekenland ia de val van het Koning
schap gasteren feestelijk gevierd. Het land
dat een ernstige politieke crisis heeft door-
- - -- - ,j.. - vaD
met Turkye, heeft men de
fiOlïBSCHE Uil HUT.
ei.
dan
zie,
1
per wede 17 cent, met Zondagsblad
«ar de bezorging per looper geschiedt,
agablad ƒ8.80.
aan one Bureau: MARKT 81, GOUDA,
da postkantoren.
van ƒ9—4 uur. Administratie Tel Int 82;
ENGELAND.
Een groot Engelseh grondeigenaar,
lord Allendale, is overleden. Zijn nala
tenschap wordt geschat op 2% mi'-
Hoen. 800.000 komt daarvan aan den
Staat voor successie-belasting.
MrheM"
Co. Til. M7t
gktvoarwaardea
719 10
ABONNBMKNTSPBUBi pn kwarto»! fl
Abonnementen worden degelijke aangename
hij qhm agenten en loopers, den boekhandel e
Onze bureaux rijn dagelijks geopend va
Redactie Tel. 546.
De Kabinetscrisis in Frankrijk.
Poincaré bereid aan te blijven. Griekenland een republiek.
Ala een donderslag uit helderen hemel is
gisterenmiddag het bericht gekomen dat
de Fransche Regeering tengevolge van een
nederlaag, door haar inzake de civiele en
militaire pensioenen geleden, haar ontslag
had ingediend. MiMerand heeft, zoo bericht
te de draadlooze ons, het ontslng aanvaard,
het besluit van Poincare om heen te gaan
is onherroepelijk.
Met een meerderheid van zeven stemmen
slechts, drie na de rectifications de vote in
de mixldag’ritting niet eens meer bleek te
bestaan, was de terugverwijzing naar de
begrootingscoinmissie waartegen de Las-
teyrie, de minister van Financiën, namens
de regeering de vertrouwensvraag had ge
steld, aangenomen.
Niemand was op deze crisis verdacht.
Omtrent de onmiddellyke aanleiding van
het votum wordt opgemerkt, dat een pen-
sioensquaestie vooral zoo kort Vóór de ver
kiezingen altijd gevaarlijk is. De Kamer
had oorspronkelijk tegen den wensch van
de meerderheid der commissie een tekst
aangenomen, die wegens bezuinigingsnood-
zaak veel minder ver ging dan de eerste
voorstellen der regeering. De Seiteat had
het Kamervotum echter ter zijde gescho
ven en een veel ruimeren tekst aangenomen.
Daartoe wenschte de linkerzijde thans te
komen, en in weerwil van het betoog van
de Lasteyrie, dat bezuiniging meebracht,
geen nieuwe uitgaven te voteeren, die niet
door inkomsten worden gedekt, wist zij, ge
bruikmakend van de verdeeldheid, die in
de commissie was blijven bestaan, haar zin
door te drijven.
In de middagzitting, waar zooals gebrui
kelijk geen minister aanwezig was, tracht
ten de aanhangers der regeering, een me
nigvuldige stemrectificaties, een motie van
vertrouwen in de regeering voor te stellen,
hetgeen de voorzitter als inconstitutioneel
weigerde. De zitting werd toen onder groot
tumult tot Vrijdag verdaagd.
In de couloirs heerschte groote opwin
ding en men zag er de tegenstanders van
Ptoincaré met name Tardieu, met strelende
gezichten rondloopen.
Poincaré had dan toch de nederlaag ge
leden.
Voor wie nu mocht meenen dat thans
aan het regime van Poincaré een einde zou
komen en wy meenen, dat dit door de we
reld over het algemeen niet zonder vreug
de zou worden vernomen, vergist zich zeer.
Algemeen ie men van oordeel dat tijdens
het bewind van Poincaré de inschikkelijk
heid en wat haar kenmerkte, ontbrak even
eens het onvermogen om de Fransche po
litiek te doen opnemen in een algemeene
Europeesche en wereldpolitiek, die aan-
stuurde op liquidatie van den oorlog. De
Fransche staatkunde der laatste jaren heeft
de wereld in een staat van onrust gehou-
den, omdat zij niet de overtuiging wiet b|j gemaakt Sinds de ongelukkige afloop
te brengen, dat zij onbaatzuchtig was. Zy den oorlog
kon je inphats van hier te komen en
die arme Nell te dwingen weg te gaau,
mo niet helpen, om dien molensteen er
uil te krijgen. dien ondersten molen
steen. GabriélHij ligt precies midden
in de greppel en ik kan hem niet op
lichten. Ik probeer al telkens weer, en
dun valt hij weer naar beqeden en
komen er weer andere bij. Zie, zie,
Gabriël, je hebt den heelen veenkant
over ons uitgestort met de dwaasheid I
Die steenen rollen, rollen overal heen
mijn God, ze hebben mijn heele af
graving opgevuld. Het veen heeft het
gcu onnen vervloekt I het veen
heeft het gewonnen I”
Nel) durfde hem niet te verlaten om
drie mijl verder op Windyfann hulp te
gaan zoeken. Ze kon ook niet zonder
iets te doen bij het bed blijven staan.
Het scheen haar toe, of'3e inspanning,
die het hem kostte om dien zwaren
steen op te lichten, ook voor haar een
marteling was, niet voor hem alleen.
Ze ging naar de deur en staarde over
hei land van de zingende lijster» en
blijde leeuweriken, over de zorgelooze
heide en het onberoerde turfland. God
sc been plotseling zoo ver al, maar toch
bad zij uit alle macht, dat er hulp zou
mogen konten. En steeds praatte de
Bian in het bed maar door.
„De steen wil niet bewegen,”
schreeuwde hij. „’t Is de steen van die
groote sonde vsn mij, Nell Ik heb ge
dacht hem op te kunnen heffen, maar
het gaat niet. En wat te Jouw beetje
kracht, nebje Dat zou niet helpen, je
schuld van alles geworpen op de dynastie
en Koning George ate zondebok gebruikt-
Veel heeft Koning George eigenlijk nooit
in te brengen gehad Men zal zich herin
neren dat hij z(jn vader, Koning Constan-
tjjn, die heelemaal niet gezien was, opvolg
de, maar reeds by zyn optreden overlegde
men hoe zich van Koning George te ont
doen. Aan de activiteit der republikeinen,
die een fait accompH verlangden, moet het
worden toegeaehreven, dat reeds in de but
ste decade van December de republikeinen
gedaan wisten te krijgen, dank zy den
steun van marine en leger, die achter hen
stonden, dat koning George het land ver
liet en naar Roemenië vertrok, welks ko
ningshuis met het Griakaohe verwant is.
Een decreet om af te zien van het koning
schap werd echter niet door koning Geor
ge geteekend.
Dit heeft evenwel niets veranderd aan
het besluit tót uitroeping van de republiek,
die dan gisteren feestelijk heeft plaats ge
had.
De uitroeping geschiedde op den Griek-
schen nationalen feestdag, drie wordt ge
vierd naar aanleiding van het feit, dat het
gisteren 108 jaar geletjen is, dat de bevrij
dingsoorlog begon tegen Turkije, welke in
1829 uitliep op de bevryddng van het Thirk-
sche juk en Griekenland maakte tot een
onafhankeljjken staat. In de readutie, die
de Nationale Vergadering gisteren heeft
aangenomen, wordt da dynastie-Glucksburg
van den troon vervallen verklaard en Grie
kenland tot een republiek geproclameerd,
mits een plebisciet dit besluit bevestigt. De
leden van het Griekscha koningshuis zullen
niet langer mogen vertoeven in Grieken
land, terwijl voorts de bezittingen der dy
nastie door de republikerinsche regeering
worden onteigend. Voorloopig blyft Kon-
doeriotis als regent de macht uitoefenen.
Koning George zal althans vooreerst in den
loop van zaken moeten berusten, daar hem
geen machtsmiddelen ter beschikking staan
en de republikeinen de monarchisten op het
oogenblik in getalsterkte verre overtreffen.
Hij zal zich dan ook slechts tot een pro
test kunnen bepalen en overigens moeten
af wachten, of de volksgunst te eeniger tijd
nog eens keert.
Sinds de vroege morgenuren was het vol
gens een bericht uit Athene aan 'de Voss.
Zeitung buitengewoon druk in de stad. De
menigte trok door de straten met borden
en transparanten, waarop om. Leve de re
publiek! en Leve de verzoening der vol
keren !te lezen stond. In de kathedraal is
een Te Deum gehouden ter eere van de on
afhankelijkheidsverklaring van het nieuwe
Griekenland. Ministers, parlementsleden en
hooge militairen vulden de kerk.
Toen minister-president Papanasta&ioe
met de leden van zyn kabinet, van wie er
velen ten tyd« van Konstairtfyn als revo
lutionairen in de gevangenis hebben ge
zeten, op het middaguur in het parlement
verscheen, brachten de afgevaardigden en
D« afschaffing dar doodstraf.
De minister van binnenlandsche za
ken Henderson heeft dezer dagen een
deputatie ontvangen, die kwam aandrin
gen op afschaffing dor doodstraf. De
heer Henderson gaf te kennen, dat hij
in rijn langdurige parlementaire erva
ring weinig blijken had ontmoet van
eomgerlei ulgemeeuen wensch van het
publiek tot afschaffing, daar het onder
werp sedert tal van jaren niet was be
sproken Hij voegde er bij, dat alvo
rens een regeering een wijziging in de
wet kon aanbevelen, «ij zeer zorgvuldig
zou moeten overwegen welke bevredi
gende straf zij dahj-voor in de plaats
kou stellen.
De verkaeraatakhg te Lande*.
De vereeniging van locomotiefmachi-
ntelen en -stokers, die in nauwe be
trekking staat met den Trauaportarbei-
de re bond, heeft aangekondigd, dat zij
Viijaag tegen middernacht, wanneer de
verkeersstaking dan met is bijgelegd,
de staking voor de ondergrondsdie
spoorwegen zal afkondigen.
Een draadloos bericht wijst er op, dat
een groot gedeelte, zoo niet de helft
van de arbeiders der Londensehe on-
dergrondsdie spoorwegen lid is van den
Nationalen Bond van Spoorwegarbei
ders (de N.U.R.). Totnogtoe bleek de
Nationale Bond niet geneigd het sta
kend omnibus- en trampersoneel ie
steunen, doch het bestuur komt morgen
bijeen oen te overwegen, of het een so-
lidaritoitsstakiag zal afkondigen.
RUSLAND.
Tretaky.
Zooals men weet verblijft Trotski nog
altijd in den Kaukasus. Hij schijnt nu
echter vrijwel hersteld ie zijn en bel is
een der gewichtigste vraagstukken der
bolsjewisnsche politiek, wat er nu ver
der met TroUki moet gebeuren, en wel
ke positie hij in de regeering en in de
partij zal innemen. Voor zijn ziekte
wa« hij het hoofd der oppositie en de
leider der jongeren, die een meer voort
varende economische politiek wensch-
ten. Hij vindt de thans gevoerde eco
nomie veel te voorzichtig, te weinig
temperament vol. De voorstanders van
het tegenwoordige systeem vreezee ech
ter juist, dat bet onstuimige tempera
ment van Trotski weldra alles in de
war zou laten loopen de heropbouw
is nog veel te weinig gevorderd om nu
reeds grootsche experimenten mogelijk
te maken Velen hebben dan ook hun
best gedaan om Trotski na zijn herstel
aau hot ministerie van buitenlandsche
zaken te laten benoemen. Isjitsjerin
zou dan als gezant naar Londen gaan.
Trotoki’s vrienden vinden dit echter
absoluut geen, oplossing. Builenlajid-
•che zaken te Moskou is immers van
in brand staat. Zeg aan Gabriel, als je
hem ziet, dat zijn vlammen echt zijn
ik heb hem, zooals je weet in Scartop
C'hapel hooren preeken hij was niet
zuinig met zijn vlammen.-Hij dwaalde
af tot allerlei onmogelijkheden, en nu
zag de vrouw met een schok van schrik,
dat zijn oogen schitterden van koorts.
Hier alleen in de hut met hem, wat
moest ze doen Maar het kon niet waar
zijn 1 Een uur geleden had zij hem nog
zien werken als een krachtig man, en
nu een oogenblik later, was hij als *t
ware teneergeslagen. leder oogdnblik
kreeg de koorts meer de overhand op
hem en in zijn ijlen was hij het meest
bezig met zijn ontginningswerk.
.Natuurlijk kan het gedaan worden"
riep hij met de uuttelooze heftigheid
van den koortslijder. „God, wat ben ik
moe I Maar het zal nog wel licht ge
noeg zijn voor een enkele greppel
nog maar een! Vervloekt, die steenen!
Die houden een mensdi tegen. Och he
mel Ik zal er mijn houweel bij moe
ten gebruiken. Daar, nu zijn we er net
onder hupsa jongen, die steen wil
niet meegeven
Nell had den plotselinge^ schrik in
zijn stem gehoord en beefde, toen hij
zijn dwalende» gedaontengang weer
volgde.
„Hij wil niet meegeven. Ik k&n hem
niet loskrijgen, ’t Is als een molensteen
om mijn hals Gabriël kent wel dien
ondersten molensteen. Hij is een beste
jongen, GabrW, maar een reusachtige
gek. Hoor je wel, Gabriël? Waarom
deedt het beste me er maar in te la
ten.”
Zelfs nu was het lieflijk hem van
„NblT te hooren spreken. Maar hei was
ontzettend te bedenken, dat deze vloed
van woorden de uitkomst was van zijn
gedachten en het wanhopig streven van
de laatste dagen mogehjk wel van
de laatste weken. Weer bad ze en weer
►potten de leeuweriken, die midden
tusschen de sleutelbloemen zaten.
„Ik kan niet ten einde brengen
natuurlijk kan ik wel Ik ben taai,”
klonk Griff’s sten» weer, toen de koorts
hem weer terug voerde in zijn eersten
gedachtengang of liever, wat bij men-
schen in dien toestand daarvoor in de
plaste komt.
..Zal er dan geen hulp komen?”
schreide Nell.
Het scheen, dat haar gebed ten alette
were* verhoord, want om den hoek van
den koestal weerklonk een zaeht heel-
getrappel en plotseling reed een zwaar
lijvig vreemdeling met een rood gezicht
naar de deur van de hut. De man keek
virwonderd naar Nel|, en| trok toen
even de schouders op. Hij was steeds
klaar twee en twee samen te voegen,
maar hij vond het niet zijn taak aan d
wereld te vertellen, hoe goed dat af
men vier maakte.
„Ik ben dokter Reddhiough,” aei hij
kortaf. „Ik wilde juiat op mijn weg
naar huis mijnheer Lomax even opaoe-
ken.
de aanwezigen op de tribune ben een har-
telyke ovatie.
De president van de kamer las de motie
voor, dat de dynastie was afgezet en met
al haar leden uat Griekenland was verban
nen. Het bezit van de dynastie wss verbeurd
verklaard, voor zoover dit imzit afkomstig
is van den staat, van de gemeenten of van
de kloosteiw. Aan den koning en z(jn fa
milieleden zal geen schadevergoeding wor
den uitbetaald. Alle afgevaardigden hoor
den staande de voorlezing van dit docu
ment aan. Stormachtig applaua volgde,
waarop de president mededeelde, dat uit
het applaus wel bleek, dat <le raaolutie
aangenomen was. Op heteelfde oogenblik
vlogen tien wdtte duwen de zaal in, terwijl
lauwerkransen en bloemtuilen van de tri
bunes naar de bank der ministers werden
geworpen. Sommige afgevaardigden rie
pen: Wiy stemmen duizendmaal tegen de
dynastie en een afgevaardigde riep: En ik
een miljoen maal. Niet een der aanwezige
283 afgevaardigden stemde voor de dynas
tie.
Papanastasioe hield vervolgens nu een
toespraak ter verheerlijking van de repu
bliek.
Tevens kondigde hy een algemeene am
nestie aan, eveneens voor de gewezen roya
listische tegenstanders, 24 kanonschoten
obderbnüpen den spreker. De in de zaal
aanwezige officieren en soldaten rukten de
cocanlee van hun cepi en staken et de re-
publikeinsche cocarde op. In de garnizoe
nen geschiedde op dit oogenblik hetzelfde.
101) -
Niet voor zijn rust vocht Griff iede-
ren dag het lot had hem een vrou-
wenhandschoen toegeworpen en daar
voor vocht hij, daarvoor en voor het
geluk, dat hij, evenals wij allen, één of
twee dagen vroeger wilde veroveren.
Het einde van zijn arbeid kwam op
een zomeravond. Lijsters zongen in de
kleine kloof achter Lostwithens, waar
Nel) sleutelbloemen geplukt had, om
op het grafje van haar kind te leggen.
De onvermoeide leeuwerikken pre-flen
den aomer, zooals ze het eens de lente
gedaan hadden. Een frteeh, zacht koel
tje, vervuld van varengeur, kwam uit
het westen. Nell Netheccliff, een weinig
bezorgd^ dat, een van haar schotels
koud zou worden, die ze met veel zorg
WM om den ar-
widei te zoeken. Ze aag hem op rijn
gP*** leunen aan het einde van de
ffy”» Mj juist gegraven had; een
iMMhsid. vertoonde het tagewm-
kea liduu. g.bog«i hoetó.
„Kom toch binnen,’’ riep ze. „Ik heb
al veel te lang op je gewacht.”
Hij lichtte rijn hoofd op en glimlach
te Ziek of gezond, haar stem zou hij
altijd herkennen en bij het hooren er
van zou er altijd een trilling door hem
heen gaan. Langzaam raapte hij rijn
schop en piek op, wierp ze in den
kruiwagen en ging toen met wankelen
de schreden naar de gereedschaps-
schuur.
„De zal in een oogenblik klaar zijn”,
antwoordde hij zoo vroolijk als hij
slechte kon.
Spoedig volgde hij haar in de hut,
gyeep om zich heen naar een stoel en
liet er zich zwaar in neervallen.
Ik ben op, lieveling”, zei hij, „God
weet hoe graag ik het voleindigd had.”
Het roereride van zijn woorden, zoo
rustig en eenvoudig, alsof ze behoor
den bij zijn langen, zwaren arbeid,
bracht een stroom van tranen in de
oogen van de vrouw. Ze hield ze ech
ter terug het was nu haar beurt om
te verplegen en sterk te zijn. Na een
tijdje overreedde zij hem uit zijn stoel
op te staan en hielp hem naar de lig
plaats van helde en legde de dekens
over hem heen
„We hebben nu de rollen omgekeerd
meisje”, zei hijzwakte en een droge
humor betwistten elkaar de overhand.
Weer wilden de tranen te voorschijn
komen, zoo vriendelijk en zacht was
zijn blik
„Heb je pijn vroeg ze.
„Neen, alleen lijkt het, of mijn hoofd
wist geen vertrouwen te wekken en wekte
de vrees, dat zy werd geleid door hetzij
veroveringszucht, hetzy het verlanigen om
IhiitBchland economisch eronder te krijgen
en te houden. De Fransche politiek heeft
voor een goed deel het economisch herstel
van Europa tegengehouden en vooral door
de Ruhrbezetting is de economische vrede
op uiterst ernstige wjjze verstoord. Boven
dien wekte de groote militaire macht, die
Frankrijk op de been hield, zyn fïnancieele
steun aan door Frankryk gecreëerde sta
ten, de uitbreiding zijner luchtmacht, de
onwil te Washington indertijd om tot de
maritieme ontwapening van harte mede te
werken, niet alleen by zijn voormalige vij
anden en de neutralen, mdar evenzeer bij
zyn bondgenooten Engeland in de eerste
iplaaits ernstig en stellig gemotiveerd
wantrouwen. De systematische politiek van
Frankrijk om de mogelijkheid van een ver
gelijk men Duitschland te vernietigen, de
steun aan afscheidingsgezinde stroomingeh
in Duitschland en zoovele andere zaken
nfiSbr, die een verzoening in den weg ston
den, waren zoovele oorzaken, dat een re
geling van het herstelvraagstuk, waaraan
Europa en de wereld ernstig ziek is, op
vlotte wijze nadeibij werd gebracht.
Nu moet worden toegegeven, dat ook
Duitschland in meer of mindere mate een
regeling zal hebben gesaboteerd en ook
zullen vele maatregelen van Frankrijk zijn
voortgevloeid uit vrees voor zijn veiligheid,
doch aan den. anderen, kant kan niet wor
den ontkend, dat het Frankrijk van Poin
caré ook meermalen minstens den schijn
wekte de veiligheid als voorwendsel te ge
bruiken om Duitschland te knevelen en te
vernietigen.
Dit alles moge waar zijn, verandering
zal hierin toch voorloopig niet komen,
want het is eigenlijk slechts een loos alarm
geweest.
j In de eerste opwindii< zegt Poincaré
,.mijn besluit om heen te gaan is onher-
loepelyk". Een dringend verzoek van Mil-
lerand om aan te blyven en een nieuw mi
nisterie te vormen echter is door Poincaré
in overweging genomen en hij antwoordde
Millerand den levendigsten wensch te koes
teren, dót beroep in bevestigenden zin te
beantwoorden.
Hedenmiddag zal Poincaré een beslissing
nemen en algemeen wordt verwacht dat
het géheele ministerie zal aanblyven, doch
zonder de Lasteyrie, in wiens plaats dan
y.ou optreden Francois Marsai.
BUITENLANUSCH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Het Zeignar- precee.
Te Leipzig werd gister 3 jaar tucht-
iiui- tegen oud-oriiMster Zeigner ge
vraagd eu 4 jaar tegen zijn medeplich
tige en zuiaa met verwerping
vau verzachieude ometandighedeu.
De procureur erkende, dat inzake het
verbranden vau acten de geheeie situ
atie ten gunste van Zeigner «preekt,
muar anders m het met de gevallen van
omkoopbaarheid gesteld. Met alle wel
willendheid tegenover den persoon van
Zeigner te zijn mtedaad hier zoo groot
en de schade, die hij het prestige van
de Saksische regeering en de Saksisdie
justitie aangedaan heeft, zoo ernstig,
dat er van goedmaken niet meer ge
sproken kan worden. Daarom ontzegt
de aanklager hem het benefice van ver
zachtende omstandigheden en eischt hij
zulk een zware straf.
ADVERTKNTTKPRUS: Uit Gouda aa ooaatnte (briworenda tot dn bawrgkria<)i
1—6 regria /1J0, aMa rog"! maar ffM. Va* tadtan Gouda a* da* ba®ngkri*«i
1—6 ragate flM, alka regel maar ƒ0.80. Advertenties i* het ZatardagaumoMr 20
beslag op da* prjj*. Lieddwdi^eids-advertauttea de helft van de* prha.
INGEZONDEN MEDEDEELINGENi 1—4 regain ƒ2.06, elke regel meer ƒ040. Op
da voorpagina 60 booger.
Gewone advertantilu t* ingeaonda* mdadeeliagea b* coafaraat tot sear geredueaar-
<iea prüa Groote latten a* randen worden berekend M*r ptaataraiaste.
Advertentün kunnen worden ingeaondea door tnaaitiaeknaMt van aoliede Boekhan
delaren, Adverteatieborenex en oaae Agentea ea moeten d*aga vóór de pl*atai*g
aan het Bureau *tyn ingekomen, teneinde van opname versekard te stya.
