c. a. b. mum ttel- en Longlijders n LEVENDE MEST. VLOERZEILEN LINOLEUMS Itaiiirl II op IU. Firma B. DE JONG, Tel. 47. :-i Gouwe 89. Bezoek Mevr. HA VERHOEK Adverteert in dit Blad. Machine-en Motoroliën.1- H. A. JONGEBOER GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 6 APRIL 1924. - TVEEDE BLAD nieuwste en modernste.^ namaak bij de wet verboden A. C. Waardenburg Officiefile Dealer voor Gouda en Omstreken j. hüLLEMAN. y/CI Vrachtautochissis tt| èf1120BBfl295 Oostzeedljk 238 Rotterdam Rechtskundig Bureau „Justitia" Q. HEINS, de NIEUWSTE Dassen Moderne Overhemden Sokken Boorden Bretels Sportriemen Cretol Capsulen Volks-Meubelmagazijn Korte Noodgodsteeg 10 EET STEEDS VEEGEEE'S GELDEKSCH ROGGEBROOD FRANS DEE, Brillen en Pince-Nez. f i Ut 8 1 lllfiÉ ROTTERDAM 16.75 17.50 18.75 Uit ons Parlement. o« Jn de) heele wereld, zoeken jt |vy voor U Steeds naar het/' En wg bieden het U kan tegen de alom zool bekende Düs nietj slechts een over» w|eldigende, alles om- Vattende keuze, die jRBIfc thans dagelijks voor «ff? ohze etalages een 1 k ieders bewondering wekt, maar tegelijker» V. I tijd alles zoo goed- f]|||| kOOP dat U ten slotte de stellige overtuiging vordt afgedwongen: Chique Costuum goede kwaliteit zuiver wolten Gabardine, met zijde gevoerd, volants met tres geboord, Aamborstig? Verwyder die «lijm. maak Uw bor.t weer «terk en vry met AKKER'. ABDIJSIROOP Wü brengen in den handej een ontledings-bacterie, welke de eigenschap heeft de organische stof in den grond te bevorderen en daardoor ten voor- deele van den plantengroei te werken. De zuiverste en natuurlijkste bemesting en veel voordeeliger. Bijna overal verkrijgbaar, waar niet vertegenwoordigd is gelieve te schrijven aan den depóthouder Lange Dwarstraat OS Gouda, Venn, tot Exploitatie van Bernestuig's procédé's, Jufferstraat 6, Rotterdam THE UNIVERSAL CAR Modellen Touring en 2 port Sedan voorradig. Vraagt inlichtingen en bezichtiging. 888 46 MO 60 Scheikundig Laboratorium Urineonderzoek. Scheikundig onderzoek tegen Kanker, Lupus, Huid- en Suikerziekte, Dauworm en andere kwalen, enz Geopend dagelijks van tot S uur. Zaterdags van tot S uur voor de werklieden. P S. Duizend attesten van volkomen genezing ter inzage. 931 30 St. ANTONIESTRAAT 9 TELEFOON 589. Adviezen in alle straf, civiel- en handels zaken. Incasso's langs minnelijke en gerech. teljjke weg. Kantoor 912 v.m., 48 n.m.. Zaterdag 912. Donderdag 9 v.m. en 6 n.m. »ta 16 Turfstlngal 8, Gouda Agent voor Gouda en Omstreken v.d. N.V. B. H SCHELL1NGS OLIEHANDEL, Rotterdam. Levering van alle soorten Ruwe Motorolie. m ,x ONTVANGEN: tegen de LAAGSTE prezen. in groote verscheidenheid. VRAAGT ONZE 4 2.per doos. MAAGLIJDERS vraagt Prof. Ninhles Maagpoeder direct helpend, per doos 1. Balsem van Anijszaad 100 cent Griseapoeder 75, 90 en 120 Bronchial tabletten 75 Asthmodrank .120..,,. PRIJSCOURANTEN GRATIS. Chom.fabrlokfa.B. ROOS Co. Jonkerfransstraat 78 Rotterdam. 986 26 hook Peperstraat Dit is je adres voor REPARATIËN VAN MEUBELEN 772 15 Beleefd aanbevelend. MERK C. V. ROTT. BROOD-, BESCHUIT-, KOEK- EN BANKETBAKKER». RAAM 96—98. OPTICIëN, Westhaven 14, Gouda, Teief 292. Groot, sorteering in U8 15 Electriache SlUp- en Reparatie-Inrichting. Levering van Brillen op voorschrift. Barometers. Kijkers. Thermometers. Leverancier der Goudsche Ziekenfondsen. 918 18 Moderne Gabardine Mantel goede zuiver wolion kwaliteit, wdlg met ires •pgemaakt Aparte Japon pr. crêpe-maro- cam, In goud bruin, amandel- groen en tabak, zorgvuldige af werking |7x Het Nieuwste Costuum zeer fijne kwaliteit zuiver wollen Crepo Marocain of Gabardine, allo nieuwe kleuren, rijko Plisségar- 1 neering met «.uw 2 zijde gevoerd «SÜ g Elegante Voorjaarsmantel prima kwaliteit Ribs- Travers, zeer smaakvolle volants en zijden tresgar- neering, nieuwste kleuren prima «IA VF afwerking Z!Ps75 HOOGSTRAAT N. KORT! HOOQSYRAAT AMSTERDAM ROTTERDAM DEN HAAG UTRECHT LEIDEN GAOHINGEK LEEUWARDEN SNEEK ENSCHEDE Alle veranderingen gratis Hit gebed In de Provinciale Staten van Z.-H. vergadering der Staten werd jmet ge- Zoo leest men in de verslagen; dat staat laar zoo doodonschuldig; dat valt niet op. statenvergaderingen, t b.v., in tal van ge- gewoonte en in het Noórd-Hollaind, Utrecht meenteraden is het g reglement van orde voorgeschreven.] Maar voor de Staten van Zuid-Holland was dit toch een novum. Voor het eerst werd dit weer gedaan sedert 50 jiar, en voor degenen die deze evolutie dör 'Staten hebben Meegemaakt, en hebben gbvdlgvj de vier uur lange beraadslagingen, waarvan de lengte en dikwijls ook de inhoud in omge- i tot de teerheid én sub- keerde reden stondpn tol tiliteit van het onrferwei Uf die door dit voorstel in de vergadering ,va£ 23 Dec. '23 z|jn opgejaagd, hebbep n teg inslikken aan hen moet uit deae ge- voélde discussite wel gebleken zyn, dat (fit j|' een gebrek aan verdraagzaamheid, aay waaideering en eerbied voor de overtuiging 'éim andersdenkenden, en voor elkeen, die in zich voelt het gebed heilig moet zij#; jjelfs voor lederen die voor zich zelf nog eenige ïjbeteekenis" aan het gebed toekent, moet hejtjschrijnehd zijn, dat van de hpilig- j heid vaildit ambtsgebed wel geen grejntjé dat mpn hier, in de vergaderzaal heeft' bin- J nengesleept iets wat nooit meer kan zyn dan een blooty formule, die geenerlei I ding ooit aal kunnen geven; terwijl i rerzyds de gedachte zich moet opdringen 5 fl) dat ook hier weer de godsdienst gebruikt j wordt als valsthc vlag om do lading te dek- 6) ken, om aan de zeer kleine fractie der Gére- forrtieerde Staatspartij een politiek succèsje te bezorgen, tegenover dq groote meerder heid der rechUJohe Statenleden. j| Het kan zijn! nut hebben, aan de hand der li handelingen dér Staten, hieromtrent een en Sfj ander vast te leggen. De zagfc staat zoo: Tot 1#74 bestond het gemeenschappelijk gebed, voor en na elke zittii Op voorstel van Ged. St. werd dit afge schaft: door göen der leden is er toen over gesproken. Er werd alleen over gestemd 62 tegen 8. Onder de voorstemmers voor af schaffing waren vele geloovige menschen, van onverdacht rechtschen huize. Een halve eeuw is daarna vergaderd zon der gemeenschappelijk gebed, en zulks ter wijl het college de laatste jaren een recht- sche meerderheid had. Al die jaren is er niet aan gedacht het gebed weer in te voeren en ook bij de jong ste beraadslagingen is door verschillende vooraanstaande leden der rechtsche partijen in de Staten verklaard, dat zy er niet aan zouden denkeji het initiatief tot invoering te De verkiezingen van 1923 hebben in de Sta ten gebracht, als nieuwe fractie, de repre sentanten der Gereformeerde Staatspartij, mannen, wien „getuigen" in het bloed zit, in allerlei vorm, by allerlei onderwerpen, die te pas en onpas met hun godsdienst te koop loopen, in wier oogen de wascheehte C.-H. en de stijfste A.-R. toch ook slechts een iet wat beter soort paganisten zijn. Deze kleine fractie van 2 man kwam al dadelijk met een voorstel: de zittingen met gebed te openen en met dankzegging te slui ten, hetwelk door de leden staande zou wor den aangehoord. In de najaarszitting werd dit voorstel wat slapper opgediend, sterk verwaterd en luid de het slechts een gebed vóór de zitting door den voorzitter opgelezen. De reden, voor zoo'n halveering, of beter tiërceering, zijn ons nooit duidelyk uiteengezet. Men zou toch zoo nuchter rede- neerende, in den gedachtengang der voor stellers, denken, de drie verschillende fac toren van de eerst voorgestelde redactie behooren bij elkaar, vullen elkaar noodwen dig aan. Vanwaar dan zoo'n stap terug? Was dit omdat aan de heeren te verstaan is gegeven dal een al te strak en stijf vast houden aan 4e eerste formuleering een ge vaar voor verwerping meer zou kunnen geven, en heeft men toen „accomodements" toegepast? Die zijn immers overal mogelijk, aeüfs „avec le ciel". Maar deze qu^estie daargelaten. Over dit waterig extract dan is vier uur lang gedis cussieerd en gedebatteerd. Slechts enkele klanken uit deze beraad slagingen hier en daar opgevangen mogen een klein beeld geven van de behan deling van dit voorstel. De fractie van den Vrijheidsbond had be sloten niet in breede beschouwingen te tre den over dit teere onderwerp iedereen dient toch immers voor zichzelf te beoordee- len of hij zich vóór den aanvang der werk zaamheden wil sterken door gebed. Maar dat behoort niet tot de werkzaam heden in de vergadering. Dat zou de leden, die daar geen waarde aan hechten, dwingen if er aan deel te nemen óf zich te verwyde- Dit is in strijd met de heijigheid van het gebed en met de eerbiediging der over- edging van andersdenkenden. En van an- de werd gewezen op de raadzaal van dam, waar de leden binnenkomen on der het voorlezen van het gebed daar heerscht dan een onheilig profaan ge- dmiach: het is een afgrijselijk oogenblik. Gevraagd werd of de zaken in de laatste jaren in deze Staten dan niet goed zijn be hartig*!, door ieder op zijne wyze? Waarvoor dan dit voorstel van onver draagzaamheid en gneerbiediging van an- Of zijn er dan links niet i hebben, en staat dit niet te hoog om in den politieken strijd tegenover anderen te wor den uitgespeeld? Worden niet gelukkig ii_ de latere jaren, by alle schaduwzijden van dien strijd, juist de intieme conscientie-ge- voelens over^ en weer meer gerespecteerd dien, het is moeilijk, omidSiyk, een fomrnle te vinden, die ook maar aan een zeker UI leden voldoening zal geven. De voorstellers wilden de vaststel 1 mg van hét gebedsformulier maar aan Ged. Staten overlaten: gedachtig zeker aan I de Stan daard, die, de moeilijkheid erken: bevredigende formule te vinden, daar dan '#htigjesweg bijvoegt: „dat is echter sléchts een quaestde van uitwerking. T<fct groote ergernis van het lid der Herv. Staatsparty, die geen gebed wilde, waarin ook niet dé Zone Gods erkend werd en daar van zelfs zijn stem voor of tegen liet afhan- AÉp. En hoe moeten dan geloovige Israëlieten 8Mir weer tegenover sUan? of de Katho ffn, indien geen kruis te voren geslagen it gebed moet dus een compromis wor- tvan verschillende geloofs-overtuigingen en groote gemeene deelerj professor Veraart het den distdl- product van heterogene godsdienstige gevoelens, zonder kleur, geur, reuk of smaak. En de rechtsdhe leden der Staten? De voorstellende fractie getuigde, maar argumenteerde niet; dat zou o- hs|l ilmoeilyk z|}n geweest. De C. H. eö§ getuigenis af, en een verklaring onge- ve'i|- aldus: We vinden het een qüaestie; er zijn gevaren en bezwaren, die njöt mogen onderschat worden, maar we moeten nu wel voorstemmen. Jpi de A. R. sloten zich daarbij aan, en verklaarden evenzoo nu wel te voorstemmen nu zy geplaatst werden voor dé vraag, die zonder hun toedoen is gesteld. Gewis een moeilijk probleem en een benau wende situatie voor deze heeren, in het vooruitzicht aldus onder het Caudynstih" juk der jongere fractie te moeten doorgaan. En de R. K.? Zy waren verdeeld in drie groepen. Sommige waren eon amore vóór. An deren, laiuw, onverschillig: het zyn slechts een paar woorden, duurt slechts een paar minuten een kruis maken is niet noodig. Men behoeft er niet naar te luiste ren aldus hun redeneering. Weer anderen en niemand minder dan Prof. Veraart, vertolkte him gedachten waren beslist tegenstander en wenschten niet mee te doen aan de zotte en dwaze vertooning, gelyk die uit den Amsterdam- schen raad is geschilderd. Wy hebben met onze ryke liturgie en godsdienst er geen behoefte aan en we maken bezwaar tegen een gemeenschappelijk gebed met niet-ka tholieken, aldus des hoogleeraars betoog. De eerbiedwaardige voorzitter deed ten slotte nog een ernstig beroep op de voor stellers om, gezien den geest die uit de ver gadering was gebleken, en uit een oogpunt van verdraagzaamheid en onderlinge waar deering, waardoor toch alleen vruchtbaren arbeid kan verkregen worden, de motie in te trekken. Daar werd zelfs aan die zyde niet op ge antwoord. De stemming besliste: 32 voor, 30 tegen. Op zulk een wijze is uit dezen brouwketel, die vier uren lang heeft gekookt, te voor schijn gekomen een gebed, waarvan boven reeds gezegd is, dat het een compromis is, een grootste gemeene deeler gebed, een dis- stillatieproduct, een zinledige formule, die opgedrongen werd ook omdat het slechts een paar woorden zyn, slechts een paar mi nuten duurt, omdat men er niet naar behoeft te luisteren en dergelijke eerbiedwaardige argumenten meer. W|j hebben respect voor het gebed, dat uit het hart van den geloovige opgaat tot het Opperwezen. Maar w|j vragen: Is dót nu het gebed, waarvan onze groote Meester in de Bergrede spreekt in Ma theus 6 6? Of is op dit gebed toepasselijk Matheus 6 5 en misschien ook Mattfu 23? Is niet deze discussie zoowel van rechts als links de felste veroordeeling van dit voorstel G. B. i TWEEDE KAMER. Oorlog. Binnenlandse he Zaken en Land bouw. Marine. Waterstaat. Met de begrooting voor Oorlog is het gegaan zooals te verwachten was: da Lin kerzijde heeft haar stem er aan onthouden minister Van D|jk zal op z Ij n wyze voortgaan: met een, naar verhouding, te groot leger, dat onvoldoende geëncadreerd en bewapend zal Uyven. By de amendementen zullen we niet stil staan. Bijna alle waren ware afbraak-voor stellen, luk-raak gegrepen cijfers, propa- ganda-amendementen, geen ernstig werk en aan het slot werd de S.D.A.P. opeens royaal, den poet voor de mobilisatie-slacht offers van 30.000 op 2 ton te willen bren gen, een jaarlyksch stokpaardje, evenals de bestrijding van burgerwachten en vrij wil ligen landstorm; jaarlijksche tot mislukking emrie stemmingen, die het dubbed vreemd doen z|jn, dat de S.DA.P. niet be reid was voor een amendement tot af»chaf van den gezantschapepoet by den Paus ommen, omdat men niet ieder jaar over hetzelfde moest beginnen. Hoe dit zij, de Minister van Oorlog heeft toegezegd b|j de uitkeeringen ai satie-siachtoffers niet schriel te zijn en noodig den toegestanen post te zullen over schrijden, Daarmee was de zaak beslist Binnenlandache Zaken Landbouw. Een urenlang debat over de afwenteling van de Staatabydragen in de koeten voor behoeftige krankzinnigen op de gemeenten. Minister Ruys had op die ma nier 4% ton „bezuinigd". Terecht betoogde mr. van Gyn, dat dit geen bezuinigen is en dat de gemeenten waarlijk reeds genoeg door het Kyk belast zyn. Had de Regeering de Kamer in haar oordeel vrij gelaten, on getwijfeld zou de poging van mr. van Gyn om, aan deze manier van afwentelen een einde te maken, succes gehad hebben, maar de Minister meende ook hier het groote woord „niet te aanvaarden" te moeten bezi gen (hoewel hy-zèlf tot voor enkele weken op hetzelfde standpunt stond) en toen was alle kans verkeken; de Haagsche anti-revo- lutionnaire wethouder van financiën, Mr. de Wilde, viel om, gelyk zoovele coalitiegenoo- ten plegen om te vallen als een bevriend Minister de wenkbrauwen fronst en Mr. van G|jn was toen zoo verstandig om ztfn amendement niet aan een onzuivere stem ming bloót te stellen. Bij de werkloozenzorg vernamen we van de Regecringstafel, dat de Regeering haar plan in de miliioenennota-Colyn vastge legd om de werkloozen naar armenzorg te verwyzen, had opgegeven („voorloopig", zei mr. Ruys, maar het zal wel zoo blyven) op grond van practische bezwaren. Over deze quaestie lijkt ons het laatste woord nog niet gesproken. De belangrijke afdeeling Landbouw bracht vele agrariërs en boerenvrienden in het veld. Vr|j algemeen waren de klachten over te scherpe bezuiniging op deze afdee ling en de malaise, die zich ook op een groot deel van onzen landbouw zoo geducht doet gevoelen, kwam natuurlijk in de volks vertegenwoordiging tot uiting. Heel veel verder is men echter niet gekomen. Het bleef bij vragen en klagen en de Minister van Binnenl. Zaken en Landbouw kon. niet veel meer doen dan overweging toezeggen van alle ter sprake gekomen punten. Mocht men later weer eens beter in de financiën komen te zittien, dan wil ook minister Ruys gaarne royaler worden; voorloopig kan daar geen sprake van z|jn. Wy noteeren nog, dat uit den katholieken hoek der Kamer wéér een stem opging voor protectie, doch de Re geering heeft, tot ons genoegen, dezen wensch in haar Memorie van Antwoord be leefd maar stevig afgewezen. Inderdaad is hier protectie, meer nog dan op ander ter rein, uit den boo ze. En met instemming hoorden wij, hoe de Minister zich aansloot b|j het betoog van den bekwamen landbouw deskundige van den Vripieidsbond, dr. Bie- rema, die op den voorggond stelde, dat de boeren niet in de eerste plaats heil ver wachten van Regeeringsmaatregelen; zij willen vr|j zijn en door de Regeering met rust gelaten worden. Bovendien sprak dr Bierema het vertrouwen uit, dat de land bouw niet zóó scherp door de malaise is aan getast, of h(j zal de crisis wel te boven ko men. Wie zou het onzen landbouwers niet van harte toewenschen? Ook deze begrooting heift weer de stem men der sow&liften moeten missen. B|j de begrootingen van het Stnatsboschbedryf en het bouwfonds \oor Binir.»niandsche Zaken en Onderwys was zulks b ijkoaar niet noo dig; misschien hebben de heeren wel ver geten stemming te vragen, gelyk z|j jaren lang vergeten hebben te stammen tegen Hoofdstuk I der Staatsbegrooting, ondanks de plechtige verklaring van hun leider in hun party-orgaan „Het Volk", dat z|j dit „plegen" te doen om zich daardoor „prin cipieel" uit te spreken tegen het „burger lijk" karakter van de Regeering. Marine heeft dit jaar een vr|j bewo gen debat opgeleverd. Het komt in hoofdzaak hierop neer: Mi nister Westerveld heeft, b|j een simpele nota van wijzigingen, een aantal nieuwe schepen en vliegtuigen aangevraagd, na melijk twee dure flottieljevaartuigen, twee torpedojagers, een zeer duren onderzeeboot- mynenlegger, benevens 6 verkenningsvlieg tuigen .alles tezamen voor een bedrag van ruim 21 millioen, welk bedrag over eenige jaren aal verwerkt worden. Het ongeluk wil echter, dat dit precies is wat de verworpen Vlootwet voor het jaar 1924 bestemd had, m. w. de Regeering doet alsof de Vloot wet aangenomen, in plaats van verworpen is en haar verklaring, dat de Regeering de verwerping der Vlootwet als feit aanvaardt, bl Ijkt dus Ij del woordenspel. Hiertegen is een vry scherp verzet gere- 3i, niet alleen van de „nihilisten", maar ook van de z|jde van den Vrijheidsbond, die erkent, dat voor Indië een marine voorals nog onmisbaar is, maar die in deze moeilijke tyden vooropstelt en blyft vooropstellen, een sluitende begrooting, herstel dus van onze zieke Staatsfinanciën en daarna pas overweging van nieuwe, difre plannen. Ook Tan Rechts was niet iedereen ingenomen met de handelwijze der Regeering. Minister Westerveld heeft echter, op een klein échec na, zyn begrooting gemakkelijk er door gekregen. Slechts 19 leden hebben bij de eindstemming het „tegen" laten hoo- ren, namelijk de Linkerzijde behalve de Vryheidsbonders, benevens mr. Bomans, die dus alleen is blyven staan in z|jn fractie. Dat de Minister de stemmen der liberalen ten slotte heeft gekregen, is te danken aan het feit, dat de Minister van Marine tegen over het amendement van den leider dier fractie een opvallend tegemoetkomende houding heeft aangenomen. Ue militaire controle in Duitsehiand. Aan het N. H. wordt uit Londen geiueul, dat men aldaar met gerust ia over den vt-rmoedelyken gang van zaken op het ge bied der buitunlandsche poütiuk. Men vreest, dut de verkiezingen, zoowel 111 Duitaohland als in Irankiyk een verster king der rechtervleugels zullen veroorza ken en is overtuigd, dat de tegenstellingen Vussohen de beide landen dan nog sterker Zullen uitkomen dun nu reeds hut geval is. Als de chauvinisten in Duitschlund aan hut roer komen of althans een overwegeuden invloed op de rugeering zouden kunnen gaan uitoefenen, zou Krankryk meer dan ooit motieven hebben om sioh bedreigd te gevoelen en dus aan te dringen op krach tige maatregelen. Het is zeer de vraag of de belanghebbende mogendheden zich zul len uitspreken over de rapporten der des kundigen alvorens de verkiezingen in Krankryk achter den rug zyn, omdat een demissionaire Kamer moeilyk beslissingen zal kunnen nemen of aan de besluiten van een op haar berustend kabinet haar zegel zal kunnen hechten. Bovendien zal het on derzoek, zoowel door de Commissie van Herstel, als door de verschillende ïogee- ringen vry veel tyd in beslag nemen en zal er vermoedelijk een byeenkomst dei premiers plaats hebben alvorens de geal lieerden hun meening uitspreken. Het spreekt van zelf, dat deze meening den in vloed zal ondergaan van den uitslag der verkiezingen en van d« vermoedelijk door Duitschland aan te nemen houding, üp deze gronden acht men de vaak gehoufcle mee ning, dat het officieele Engeland het prin cipieel oneens is met het standpunt van Foincaré ten opzichte der ontruiming van het bezette gebied, voorbarig. Vermoedelijk zal Mac Donald in deze aangelegenheid een afwachtende houding aannemen, tot tijd en wijle er een oordeel kan worden gevold over de rapporten der experts en op grond daar van een gemeenschappelijke gedragslijn kan worden vastgesteld. De kwestie van de militaire controle der geallieerden in Duitscluand blyft eveneens een der neteligste problemen, waardoor, in veiband met Krankryks hurhaaklelyk ge uit verlangen naar garanties voor zyn vei ligheid, de verhouding tusschen Benyn en Parys steeds een moeilyk karakter bi|jtt dragen. Het vraagstuk heeft opnieuw aan actualiteit gewonnen, nu de Duiisohe ge zant te Parys Dinsdag j.l. aan den voor zitter van den gezantenraad een nota zy- ner regeering heeft oveihand.gd, die een antwoord is op een nota van vorengenoem den gezantenraad dul. 5 Maart. In dit laatste document lieten de gealli eerde en geassocieerde mogendheden uit komen, dat zij in de vyf groepen der col lectieve nota van 29 Sept. 1922 niet allo, maar alleen de voornaamste ontwapenings maatregelen hadden beoogd op te sommen, ten aanzien waarvan de gezantenraad meen de, dat Duitschland nog ten achteren was. De gezantenraad was van oordeel, dat er aan de Duitsche ontwapening, behalve wat betreft de in de v|jf punten genoemde ge vallen, ook overigens nog wel het een en ander ontbrak. Bovendien wees de bewuste nota van den gezantenraad erop, dat hst al léén aan d« beanasing van den iniergoaiu- eerde militaire controlecommissie stoou om uit te maken, of binnen hut kauer üer vyt punten ter plaatse coniroiohandeungea noodig waren. Verder legde de nota van den gezantenraad er den nahruk op dat de geallieerde en geassocieerde moge milieu en bereid zyn de lasten der controle te vorden- ten, die op DuitscMand dtukten, maar dat zy inmiddels nog eens een ungebiOAl on derzoek weneohea in te stellen, omuat zy zich geen denkbeeld konden vormen van den staat van Duitscluand s bewapening, aangezien de controle in 1923 byna geueel had gerust Verder was de gezanten, and, als uitvoerend orgaun der göameerde en geassocieerde regeuringen, bereid om haar taak verder tot de vyf punten te beperken en de intergealüeerdo controlecommissie na zekeren lyd te vervangen door een un der orgaun, op voorwaarde, dat, ter ge ruststellende vergewissing, de controlecom missie nog eens ui vollen omvang een in spectie instelt over den togeuwoordigen toe stand der bewapenmg. In de nota doet de gezantenraad dus een poging om met Duitschland tot eeu vergeiyk te komen. De Duitsche rugeering heeft in haar nieu we nota thans uitdrukkeiyk verklaard er niet mee accoord te kunnen gaan, dat de beperking der controle door de geallieer de en geassocieerde mogendheden afhanke lijk wordt gesteld van een voorafgaand on- .derzoek naar de tenuitvoerlegging vun de ontwapeningsverplichtingen, afgezien van de vyf punten. Ten bewyzo, dat Dwitsoh- luiul, behoudens de vyf punten, in Sept. 1922 ook volgens de geallieerde en geasso cieerde regeeringtm ten aanzien der voor naamste punten van het ontwapeningspro gramma niet meer in verzuim was, wordt niet alleen gewezen op den inhoud der col lectieve nota van 29? Sept. 1922, maar wor den ook verklaringen der Engelsche rogee- ring aangehaald. Hieruit zou blijken, dut de Engelsche rogjjering van oordeel was, ('at Duitschland, afgezien van de v|jf pun ten ,op voldoende wijze had ontwapend en met name z|jn weermucht tot beneden het geoorloofde cijfer van 100.000 man had ge reduceerd en wapens en munitie op volko men bevredigende Wyze had ingeleverd. Volgens de Duitsche regeering komt de kwestie, die de geallieerden op het oogen blik hebben dan ook hierop neer, dat z|j willen weten, of de stand der Duitsche be wapening thans nog dezelfde is als in den zomer van 1922 en het voorjaar van 1923. De nota meent dan ook. dat men in de rech ten van den Volkenbond zou treden, wan neer men deze nieuwe control© zou opdra gen aan de intergeallieerde militaire con trolecommissie in plaats van den Volken- bortd, die kftichtens artikel 213 alleen de In stelling ia, die gerechtigd ia op te treden wanneer zij den indruk heeft, dat zich in de Duitsche bewapening veranderingen heb ben voltrokken, welke, van het standpunt bezien van de belangen van geheel Euro pa. bedenkelijk moeten worden geacht. Een good onthaal heeft dit alles in Frank rijk niet gevonden en men interpreteert de nota als een poging om zioh aan de oon- trolo te onttrekken. Brieven van een Bouwenaar uit Parijs. XXVI. Par|js, 3 April 1924. Genieën en groote mannen worden meest al „ontdekt" als ze v|jftig of honderd jaar dood zijn. Er z|jn er ook, die nooit ontdekt worden, dus van wie het nageslacht niet kan zeggen „Dót was een genie" of „H|j was een groot man". Maar als het toeval wil, dat een werkelyk groot man „ontdekt" wordt, dan moet en dan zal ie ook een standbeeld, een herinne- ringabank of een borstbeeld hebben. Dat is het goed recht van ieder groot man. Het is slechts een kwestie van geld of de grootheid gedemonstreerd wordt door een steen in de gevel van z'n geboortehuis of door een groot bronzen beeld op een openbaar plein. De Franschen zyn erg sterk in het geven van beelden en gedenksteenen. Lodowyk de veertiende liet er zelfs eenige van zich zelf maken toen h|j nog leefde, daarmee te kennen gevend, dat hy zich als een „groot man" beschouwde. Tengevolge van de groote wereldoorlog verrozen overal in Frankrijk monumenten, voor net meerendeel opgericht om de dooden van een stad, een dorp of een gehucht in herinnering te houden. Maar de groote man nen van 19141918, de beroemde legeraan voerders der Fransch^p, hadden hun stand beeld nog niet. Wie waren dat? Joffre, hoor ik u zeggen. Nee, Joffre bescnouwen de Franschen niet als een der grooteten. Galliène en Foch, ziedaar de namen der menschen die volgens de Franschen de oor log gewonnen hebben. Foch leeft nog, maar Galliéne is kort na den wapenstilstand ge storven. En hoewel het nog geen vijftig jaar na z'i dood Is, toch besloot men een stand beeld voor maarschalk Galliéne te maken. Ik zal u eerlyk vertellen, dat Ik dit niet wist vóór vandaag. Maar.toevallig in den omtrek van het „Hotel des Invalides" zijnde, zag ik een groep menschen, die hef tig ge<-Ticuleerend om een groot gevaarte bijeenstond. Met menschelljke nieuwsgierigheid liep ik er op af en een bakkersjongen lichtte me ongevraagd al in „dat ze maarschalk Gal- liéni gingen probeeren". Erg duidelyk was het me na deze mededeeling nog niet, maar toen ik eens om me heen keek, zag ik, dat het groote gevaarte een maquette van kar ton en pleisterwerk wru, een officier voor stellende die met z'n eene hand op een sa bel leunde en met de andere naar de ho rizon wees. Ik vermoedde dat dit het stand beeld van Galliéni in statu naxondi was en het biedt, dat m'n vermoeden me niet be drogen bad. De heeren er omheen vormden te zamen de „Schoonheidscommissie" van Parys, die bijeengekomen was om te over wegen op welke plaats het standbeeld het beste tot z'n recht zou komen. Het was een vreemdsoortige ceremonie. Ik was gelukkig net op t|jd om 't heele ge val mee te maken. Zooals ik zei: het aanstaande standbeeld stond in 't midden, op wieletjes nogal liefst, en de omstander» waren behalve de leden der commissie menschen met bloc-notes, dus journalisten, photographen en nieuws gierigen, waartoe behalve de bakkersjongen, een stel baliekluivers en een krantenverkoo- per, ook ik de eer had te behooren. We waren op het plein voor den hoofdin gang van Hotel des Invalides en de commis sie had net beraadslaagd en besloten dat „het daar niet stond". Dus een ander oord gezocht. Terwijl de commissie, met aanhang, naar den hoek van de rue Galliéni en de Esplanade des Invalides liep, volgden op een v|jftig meter de werklui, die het monument in ape voortrolden. We wachten tot ze gearriveerd *|jn, het geen niet gauw is, want het z|jn gemeente werklieden. Halt. Het gepleisterde beeld staat dadelijk stil. Men draait er om heen, keert dan het beeld om maar 't helpt niet. Vooral die eene hand, die naar de horizon w|jst, maakt het erg lastig. Onmogeiyk hier, zegt dan een klein propje van een meneer met een nijdig ge baartje van z'n korte armpje „t l|jkt wel of de maarschalk k|jkt hoe laat het k op de klok van 't station des Invalides". Het rollende standbeeld vertrekt opnieuw, hortend en stootend Heel oneerbiedig moet ik even stilletjes lachen om het komische van de situatie, die wat l|jkt op die van een carnavalswagen, gevolgd door een stel men schen. „Laten we hier eens stilhouden", zegt een van de commissieleden een eind verder. Deze keer wyst de rechterarm met een majestueus gebaar naar de Eiffeltoren. 't Lijkt wel of de maarschalk wil zeggen: Entree, dames en heeren, voorziet u van plaatsen! De Eiffeltoren, het grootste won der der negentiende eeuw! De voorstelling neemt direct een aanvang. De muzikanten gaan uit en de lichten gaan naar binnen." Belachelijk, zegt hetzelfde dikke heer-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1924 | | pagina 3