DON
:rk
Mhagt.
nning
romantiek.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, nieu
WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, W AUDI NX VEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
S3* Jaargang
Donderdag I Mei 1924
Ne. 15529
1
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
- Gouda
1
•w
r
ie stoffen
1168
76
den. **^g
in
I
1
I
FEUILLETOe.
Mooi
vleien de bladen
6)
“ta en Martha.
(Wordt rorvolgd).
Nog een ander vermeldenswaard feit is
de proclamatie van den Britschen eersten
Minister Ramsay MacDonald heden in de
Daily Herald opgenomen.
In deze proclamatie, die gericht is aan
alle arbeiders in de wereld, zegt MacDo
nald het volgende:
Den letn Mei vindt millioenen in het bin
nen- en buitenland ongelukkig onderdrukt
en in vrees. Over de geheele wereld wordt
thans de oude onheilbrengende orde van wan
de socialistische
de
i zenuwzwakte,
aan energie,
ndrie, nerveuze
lizeligheid enz
verzorging van
880 20
Naar het Duitsch
van
OLGA WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. p. WESSEL1NK—Van Rossum.
Overneming verboden krachtena
art. 15, 2e lid der Auteurswet.
HUITENLANDSCH NIEUWS.
BELGIE.
De erkenning van Movjet-Kualand.
D« Belgische regeering heeft betduten
ouderhandelingen te openen met de Ru**
siache regeeruig over de rekenning de jure.
De Belgische gezant te Londen, Moucheur,
heeft de opdracht ontvangen om zich in
verbinding te stellen met Rakofski en de
Russische handeladelegaüe te Londen.
Het Vlaamseh-Waahtche incident.
De Bruaaelsche kamer van inbeschuldi
gingstelling heeft den W nalachen student
Kolbac, die, zooala men weet, te Leuven
den Vlaamschen student Val lay es neer
schoot, op vrye voeten gesteld. Te lamven
was onlangs het aanhoudingsmandaat te
gen Kolbac voor een maand bekrachtigd.
De Brusselache rechters hebben thans dat
besluit ongedaan gemaakt, bewerende, daL
ue «laad van Kolbac niet met voorbedachten
rade werd gepleegd.
FRANKRIJK.
Fontainebleau in verval.
Na het kasteel en de tuinen van Versail
les zal nu waarachynlyk het kasteel van
Fontainebleau wonden gerestaureerd. Nog
erger misschien dan het kasteel van Ver
sailles, is het historisch paleis van Fon
tainebleau in verval geraakt De tuinen
liOIIMIIE COURANT.
Hartstochten zijn als edele renpaarden
Hebt gij ze onder de knie, dan brengen ze
u spoedig vooruit. Toont gij u daarente
gen zwak, dan gooien ze u tegen de
vlakte.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ245, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, dan boekhandel en da postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den beeorgkring) i
1—6 tegels 1.80, elke regel moer ƒ025. Van buiten Gouda an dan boaorgkring:
1—5 regels 145, elke regel meer 040. Advertantièn ia hot Zatordagnummer 20
beslag op den prijs. Liafdadigheids-adverUotikn do helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELLNGKN: 1-4 regeh ƒ2.06, elke regel meer fQM. Op
do voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentikn en ingezonden mededeelingen bij contract tot seer geroduooer-
dan prijs. Groote letter* en randen worden berekend naar plaataruimta.
Advertentiin kunnen worden ingexonden door tuaechenkomst van Bollede Boekhan
delaren, Advertentiebureaux en onao Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan bet Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verankerd te zijn.
trouwen, haat en verdeeUng, aangevallen
door de nieuwe orde van samenwerking en
vertrouwen. Het socialisme doet de volken
beseffen dat het in het belang van allen
is samen te werken. De Labourparty heeft
de taak tot regeeren op Zich genomen en
ondanks alle moeilijkheden, doet zy voort
durend al het mogelyke, tie smachtende
wereld, de vrede en de stabiliteit te bren
gen, overal komen de volken tot zich zelf.
De arbeiders marcheeren op, de Britsche
arbeiders zenden hunne broederlijke groe
ten aan hun vrienden en kameraden over
de geheele wereld. Zy hopen binnen af-
zienbaren tyd den dictatuur te onderdruk
ken en dezen te doen plaats maken voor
.democratie en vryheid.
ven verdieping.
Mevrouw was de eerste dagen te
zeer temeer geslagen door haar leed,
om ook maar te vragen hoe hij zich
had ingericht. Zij las alle groote Rus
sische dagbladen, om de bijzonderheden
omtrent den dood van den grootvorst te
vernemen. Maar het meest werd ge
sproken over het overbrengen van het
lijk naar 9t. Petersburg en over de be
grafenis. Ternauwernood werd er ge
waagd van de prinses-bruid.
Mevrouw schreef aan de tsarin-moe-
der en verzocht haar, haar zoons te zen
den. Zij kreeg als antwoord in een of
ficieel schrijven het verzoek om met
het uiten van haar wenschen tot een
passend oogenblik geduld te hebben.
Zij wachtte.
Het lijk kwam te St. Petersburg aan.
Alle klokken luidden. Zij lag in haar
weduwen kleed voor de wit-zijden wieg
van haar dochtertje en bad.
De generaal had waarschijnlijk plich
ten bij de begrafenis plechtigheden,
want den ganschen dag kwam hij niet
uit zijn parade-uniform en verwisselde
■zeker wel viermaal op een dag zijn wit
te handschoenen.
Mevrouw sloot zich in haar kamer op
om hem niet te ontmoeten.
En daar zij hem niet wilde uitvragen
woest Anton op haar bevel den gan-
Fchen dag op straat rondloopen om zoo
veel mogelijk uit te vorechen. Maar wat
bij vertelde was niet veel meer dan wat
de dagbladen den volgenden morgen
mededeelden Op zekeren dag had hij
zag hoe mevrouw een diepe neiging
maakte en hoe de keizurm-myeder de
jongens met oen lichten stoot naar haar
ioeschoof. Hij zag ook hoe stijf en ver
legen do jongens stonden in hun met
goud overladen satijnen pakjes, hoe rntv
viouw hen in haar armen nam en hoe'
de keizerin-moeder zich tot Martha Hel
ler wendde en het trappelende kind
van haar afnam.
„Jullie zusje,” zei de tsarina. En toen
zij daar zoo stoiiden in hun met goud
overladen wit-satijnen buisjes, met den
schouderkraag van blauw-fluweel, met
de witgehandschoende handen ouder
de fijne kanten manchetten, met den wit
govederden steek op het hoofd en het
in ae zon blinkende, kinderachtige de
gentje aan de zijde, kwam Anton het
woord „mlaskecade” in de gedachte,
dat de generaal zoo spottend had gebe
zigd
Maar nu klonk de opgewekte stem
van de nog steeds jeugdig-mooie kei
zerin
„Graaf Rudnik, baron Patkul het
wordt lijd, neemt afscheid van uw ma
ma
Nu kromp mevrouw ineen. Twee ver
schillende namen. Graaf Rudnik...., het
vrou-
ongehuwde dames, die allen voer
dagelyksch brood moeten werken.
Het nieuwe Britsche kabinet had de pri
meur van een vrouw als onderstaatssecre
taris, maar het Deensche kabinetnStauning
overtreft het door een vrouw als minister
uan het hoofd van een departement te stel
len.
Mevr. Nina Bang is, zooals wy eerder
meldden, minister van onxierwys en schoo-
ne kunsten geworden in Staunmg's minis
terie. Zy is de eerste vrouw, die minister
wordt in Denemarken en vérmoedelyk hee
lemaal de eerste vrouw, die ergens een por
tefeuille als departementshoofd verkreeg.
Het is op zichzelf niet merkwaardig, dat
juist een der Scandinavische staten in dit
opzicht het initiatief neemt, zooals zoo
vaak op het gebied van de vrouwenbewe
ging en het toekennen van rechten aan de
vrouw. Het voorbeeld, dat hier gegeven is,
•zal natuurlijk, sterk de aandacht trekken,
en mevr. Bang neemt ook in dat opzicht
een zeer verantwoordelijjpe^&ts in. Van
haar houding, werk en re^ïtaat kan zeer
veel afhangen voor de vrouwenbeweging
over de geheele wereld.
Nu heeft minister-president Stauning
natuurlyk niet de eerste de beste gekozen,
maar een vrouw, op wie hy staat meent
te kunnen maken. Zy is thans 58 jaar oud
en stamt uit een oude familie van ambte
naren en geleerden. In 1894 deed zij het
laatste examen in geschiedenis, om kort
daarna in het huwelyk te treden met dr.
Gustav Bang, den geschiedschrijver van
het socialisme /lie zy had loeren kennen
bij het bestudeeren dezer geschiedenis.
Haar echtgenoot overleed in 1915.
Mevr. Bang behoort sinds lang tot den
staf van medewerkers van het partyblad
Social-Demokraten, werd gekozen in het
partijbestuur van de Deensche aoc.-dem.
party-, in 1913 tot idd van den gemeente
raad van Kopenhagen en in 1918 tot lid
der Eerste Kamer, waar zy tevens zitting
heeft in de commissie voor financiën. Als
heeft zy naam gemaakt
iet voltooid werk over eco
nomische geschiedenis, dat de scheepvaart
door de Sond behandelt.
De liberale collega van
journaliste, de „Politüken”, kwam op
Zij glimlachte bijna. Het was de eer
ste kleine troost, die haar in al dezen
tijd werd beschoren.
De klokken hielden op met luiden,
da rouwvlaggen werden ingehaald. In
St Petersburg ging het oude leven zijn
gang.
De generaal en mevrouw gebruikten
nu eenmaal per dag samen den maal
tijd aan de groote, ovale tafel in de be
neden eetzaal. Anton, geholpen door
een knecht, bediende hen. Zij spraken
ternauwernood tien woorden gedurende
het half uur, dat zij aan tafel zaten.
Matr als zij elkaar iets aangaven wa
ren zij beleefd en zeiden „dank je” en
„als het je blieft
Het was intiwschen zomer geworden,
en de generaal had een mooi landhuis
je gehuurd niet ver van de keizerlijke
zom er-res ident ie
Mevrouw was nog steeds in zwaren
I de bruid van den grootvorst kunnen
zien. I’
raampjes was heel langzaam vlak langs
hem heen gereden.
De oogeu van mevrouw gloeiden
kocrtsachtig.
Hoe ziet zij er uit Anton
Jong
Anton aarzelde een oogenblik, daar
na stak hij van wal. „Jong was zij
maar mager een boonestaak. Met
stijf, vlasgeel haar en kleurlooze oogen
Daarbij opgetrokken lippen en vooruit
stekende gele tanden”.
„Wat liegen en vleien de bladen
toch”, prevelde mevrouw.
De gisteren door Snowden, den kanselier
der Britsche schatkist, voorgestelde verla
ging der rechten op levensmiddelen, wer
den denzelfden avond voorloopig goedge
keurd en traden onmiddellyk in werking.
De pryizen van thee, suiker, koffie en cacao
waren heden in de winkels reeds evenredig
lager en algemeen bleek, dat de huisvrou
wen de daaruit voortvloeiende besparing
zeer waardeenden.
In het Lagerhuis werden de besprekingen
over de begroeting van Minister Snowden
hervat
De Minister van Koloniën de heer Tho
mas, wees er uitdrukkelijk op dat Snowden
een begrooting had ingediend, die een lo
genstraffing vormde voor al die alarmisten
welke drie maanden geleden allerlei kwade
dingen hadden voorspeld van het aan het
bewind komen van een Labour-regeering.
Voorts sprak hy de hoop uit dat de La-
bourregeering nog vele begroetingen zou
indienen. Dit was slechts de eerste ter-
inyn, maar het toonde aan de wereld, dat
wanneer Labour aan het bewind kwam,
het niet wraakgierig was, maar bereid was
om „fair’’ te zyn en het overschot billyk
en rechtvaardig te verdeelen. „Hoewel wij
misschien degenen hebben teleurgesteld,
die aannamen ,dat wy onze positie zouden
gebruiken voor de belangen van een groep,
stemt het ons, zoo zeide hy, tevreden te
gelooveu, dat de groote massa van het volk
de begrooting zal uitleggen als een op
rechte aanwijzing, dat de regeenng voor
nemens is allen recht te doen wedervaren.
Deze woorden van Minister Thomas en
de plannen van Minister Snowden zijn door
de liberale party pn de liberale pers op
merkelijk warm ontvangen.
De Daily News begroet de begrooting
van Minister Snowden als een goede vrjj-
handelsbegrooting „safe, sound and practi
cal”. De „Manchester Guardian'' zegt: „In
alle opzichten is het een liberale begroo-
ting in den besten zin en wy vertrouwen
dat zy den stevigen steun zal hebben van
de liberale partij.” De „Westminster Ga
zette” doet opmerken, dat Labour by zyn
eerste begrooting zich definitief op vrfl-
geplaatst en ver
rekenen op libera-
„Star”
draaien
the men niet laitger ntitawygend kau voor
bijgaan.
Gelyktydrg met de aankondiging van dit
bezoek heeft de Volkenbond van Italiaan
sene z^de een uitnpodiguig uotvaugeu, die
pr op wyat, dat uwn in Kotne liet werk van
den Bom! meer begint te waardaeren.
Mussokni heeft n.1. den voorzitter van
den Volkenbondarnad, Guam, en den socre-
taris-generual uitgenuodigd om by de ope
mqg van hot Internationale Innigmtiecon-
gres te Rome, op 15 Mei a.»., tegenwoor
dig te zijn. Guam zal zich persoonlijk naar
Rome begeven, terwijl Sir Eric Drummond
zich zal doen vertegenwoordigen door den
ilaJiaansclien omlersocretans-generaal van
den Bond, Attolhco. Daar de econanrach-
fuuuMheele-, de hygiënische- en de tranai-
to-süctiën van het Volkenbondswecreta
riaat roods versehillende vraagstukken, die
te Rome aan de orde zullen komen, m sta
die hadden genomen, zullen «enige leden
dier secties hun medewerking uun bel eon-
gres verleenen. Tenslotte heeft de Ita-
liaaiMche regeenng den secretaris-gene-
raal verzocht voor de werkzuiuniieden der
conferentie een gedeelte van het lagere
Volkonbondsperaoneel af te staan, omdat
het over een administratieve ervaring op
het gebied van internationale conferentie»
beschikt als geen ander.
Het ligt voor de bami, dat deze hoffe
lijke uitnoodigingm, na de houding van
Italië m de Gnoksch.-Italiaananhe quaeatie.
hier de aandacht hebbed getrokken.
geschiedkundige
met een nog lii<
gedachte, haar te interviewen, Het ge-
.spiiek. Wend gaarne toegestaan en het on-
derlkoud, dat zeer lang duurde, werd
oen zeer aaigonamen toon gevoerd.
Allereerst liet mevr. Bang zich uithoo-
ion over het feit, dat voor het eerst een
vrouw een departement van algemeen be
stuur onder zich heeft. Opzienbarend is
dat, erkende zy, maar zy voegde eraan
toe, dat in Kopenhagen meer dan liondenl-
duizend vrouwen boven 25 jaren leven, die
alleen wonen, weduwen, gescheiden
wen,
haar
Voor al dezen heeft het misschien betee-
kenie, dat er een vrouw in het ministerie
zitting heeft.
Beteekems ook voor de vrouwenkwestie
meende haar interviewer, maar <laarop
antwoordde de minister dadelijk, dat zy
nooit een „v rouwen-kwestie-dame” ge
weest was. Wanneer een vrouw eenzaam,
onbevredigd is, wanneer haar leven geen
inhoud heeft, grüpt zy wel eons naar
zoo’n kwesiie. Zijzelf acht zich gelukkig,
reeds 25 jaren geleden door het socialis
me meegesleept te zyn geworden en toen
bestond er voor haar geen afzonderlijke
vrouwenkwestie meer.
Mevr. Bang verheugt zich op haar werk
als minister van onderwU* en kunsten. Er
zijn immers zooveel dingen, waarbij de
vrouw zich kan laten gelden, de scholen,
ile opvoeding in het algemeen, de kunst.
De wetenschap zeker niet het minst. De
universiteit van Kopenhagen werd immers
door een vrouw gesticht. Er is echter heel
veel te doen. Veel moet veranderd worden
en dat gaat nu eenmaal niet opeens, ook
omilat het geld ontbreekt. De taak is groot
ën omvangrijk. Alles, wat met onderwijs
en kunst m verband staat, kost geld, veel
geld. Daar w de koninklijke schouwburg,
het nationale museum, het volksmuseum,
die alle geld noodig hebben. En toch is het
de eerste taak van het ministerie, de va
luta weer vast te maken en de financiën
in evenwicht te brengen.
Vooral voor de school, in het algemeen
het onderwijs denkt mevr. Nina Bang veel
te kunnen doen.
schillende namen Graaf Rudnik
was «een herinnering aan lang geleden.
Maar baron Patkul.En haar dochter*?
Bij het souper liet de generaal dien
avond champagne in de glaseu schen-
Da uitvoering van het Vredesverdrag.
Instelling van verschillende comité s. De verlaging der rechten op le
vensmiddelen in Engeland reeds in werking getreden. De eerste vrou
welijke Minister. Vorstelijk bezoek aan Génève.
De Commissie van Herstel is reeds be
gonnen met het uitwerken van het herstel
plan op basis van de conclusies der experts.
Aangenomen wordt dat de werkzaamhe
den minstens een maand zullen duren in
v eiken tyd de geallieerde regeenngen,
naar de Commissie van Herstel aanneemt,
tol aigeheele overeenstemming kunnen ko
men.
In de gisteren gehouden officieele by-
eenkomst van de Commissie van Herstel
is besloten: lo. onverwijld een comité van
organisatie voor de maatschappij tot be
heer der Duitsche spoorwegen in te stel
len, en aan William Acworth en Leverve
te verzoeken persoonlijk aan de werkzaam
heden van dit comité deel te nemen; 2o.
Robert Kindersley, directeur van de Bank
van Engeland, aan te wijzen om deel uit
te maken van het organisatoe-comité van
de bank, welker oprichting het rapport des
deskundigen beoogt; 3o. Descampe, voor
zitter van de Kamer van Koophandel te
Rijssel, en Pirelli, industrieel, tot lid te
benoemen van het comité inzake de indus-
tiüeele obligaties, welker invoering door
het eerste deskundigencomité was bepaald.
Deze plannen van de Commissie van
Herstel gaf de commissie voor de organi
satie der ryksspoorwegen in Berlyn reeds
aanleiding te beraadslagen over de rechten
van het personeel bij een verandering der
My. Zy besloot den minister van verkeer
den eisch te stellen, dat de rechten van het
personeel, welke by een verandering der
maatschappij in een vennootschap op aan-
deelen gevaar zouden kunnen loopen, ten
spoedigste worden gewaarborgd.
Koning Ferdinand en Koningin Marie
van Roemenië zullen, zoo verneemt het
HbkL, in de eerste helft van Mei een offi
cieel bezoek aan den Bondsraad te Bern
brengen. Dit bezoek wordt in de hoofdstad
met des te meer vreugde begroet, wijl de
vorstelijke bezoekers by hun voornemen
waren gebleven nadat de Bondsraad hun
er op had gewezen, dat het Zwitsersche
protokol den Bondspresident verbiedt het
bezoek te reciproceeren.
In Volkenbondskrmgen wordt die Konin
klijke belangstel ling op hoogen prys ge
steld; men constateert met voldoening, dat
qok de gekroonde hoofden den Bond lang
zamerhand gaan lieschouwen als oen scha
kel in het internationale politieke leven,
»>Ja, ik kan mij voorstellen, wat gij
dacht. Maar ik moet u verzoeken uw
slaapkamer elders inte richten. Want
uier wilde ik mijn kind hebben met de
M»n en Martha. Gij zelf zult wel zoo
vriéndelijk willen zijn, de noodige be-
'e™n er voor *e 8eveD”.
Wat kenden Anton en Martha den
»°on waarop dit werd gezegd IMaar
v<Nt den generaal was die nog onge
woon
Hij wilde een driftig antwoord geven
®aar net het na, met het oog op de
dienstboden.
,,'Voorloopig aal het dan gebeuren,
zooala gij win. tater zult gij wel tot
andere gedachten komen.”
Dd generaal verhuisde naar de bo-
handelsstandpunt heeft
klaart dat Snowden kan
len steun voor deze politiek. De
merkt op: „De winden der politiek
verbazingwekkend plotseling. Verleden
week waren de Labour-partij en de libe
rale partij gewikkeld in een ietwat scherpe
discuasie. Deze week heeft Snowden’s be
grooting zoowel liberalen als Labourman-
nen in verrukking gebracht. Als met een
tooverstaf heeft de kanselier den oorlogs-
nevel weggevaagd en wy staan allen naast
elkaar in een heldere atmosfeer als voor
standers der meest democratische begroe
ting sedert 1914.”
Algemeen wondt het feit vermeld, dat
zoowel Asquith als Lloyd George gisteren
Snowden hartelylk gelukwenschiten na zijn
begrootingsrede en de in het Lagerhuis ge
houden vergadering van de liberale party
besloot tot steunen van Snowden’s begroo
ting, welke Asquith zeide te beschouwen
als een rechtvaardiging van het verslaan
door de liberale party van de regeering
van Baldwin.
touw, maar haar japonnen waren van
Het rijtuig met de neergelaten dunne, doorzichtige stoffen gemaakt, die
- je 8Choonhejd van haar schouders de
den vermoeden. De generaal draaide
gedurende deze weken veel om haar
heen. Maar zij bewees hem niet eens de
eer het op te merken.
Op zekeren dag legde hij een brief
voor haar op een bord. Qp het couvert
stond het i^apen der tsarm-moeder.
En zij las zonder zich te storen
aan Anton, die achter haar stoel stond.
„Lieve mevrouw Uw beide zooiis
zijn morgens, als hofpagee, ontboden
aan de keizerlijke tafel en zullen mij
daarna vergezellen op mijn rijtoer, door
de lanen van het park. Zorg dat gij
met uw dochtertje in de nabijheid zijt
van het zuidelijk nymfenbassin. Daar
zullen wij uitstappen. Maria”.
In plaats vati de min hield Martha
Keiler de kleine Dagmar op de armen.
Me\rouw wilde geen vreemde getuigen
om zich heen hebben bij dit eerste weer
kien Anton wachtte op den bok van het
rijtuig, half verborgen door het dichte
loof. Van verre zag hij de open keizer
lijke équipage naderen, zag de witge
pluimde hoeden der jeugdige pages.
Het rijtuig hield stil. De jongens spron
gen er uit en hielden hun tot vuisten
gebalde handen de keizerin-inoeder tot
steun toe.
Zij liep op haar snelle, veerkrachtige
manier regelrecht naar het nymfenbas
sin toe.
Anton ging op de teenen staan, rekte
zich uit, schoof de takken terzijde eu