BROEDEIEREN.
1.1. DEN HOLLANDER
P. J. Spee Az„ Gouda
TRANSVALIA" z
STROOHOEDEN.
m
p Z „TRANSVALIA"
Adverteert in dit Bjad.
POLAK
H. A JONGEBOER
Recalzeep
I
Pd
O
O
Pd
O
O
CC
LEVENDE MEST.
I fes**»
TZ
- H
c
»G C0CBSCBI FRl'ITIIANIIJfL
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 3 MEI 1924. - TWEEDE BLAD
FRANS DEE.
Brillen en Pincs-Nez.
Creool Qpaulen h-
Meubelmagazijn
Noodgodsteeg 10
YEBCffiEE'S
ROGGEBROOD
A
n
ion
onze verratsend lage prijzen
9.75
13.75
16.75
ROTTERDAM
hoogstraat
I
tl A Zonen, Schild*
Oi
«I.
losthavan 65 -s- Gouda.
A
Markt 67
Markt 67 Tel. 340 G^uda W
Slappe en Stijve Hoed^p.
Petten.
Groote keuze Engelsche
Kinder Barets.
Kinder Stroohoeden
namaak bij do wet verboden
ipdonbupg
A. C. Wl
Lang* Dwarstraat 48 - Gouda-
r,\
j7Z""de"»
per stuk
WIT LEGHORN 15 cent
PATRIJS LEGHORN 15 cent
BARNEVELDERS 15 cent
RHODE ISLAND RED 25 cent
Alles van eisen fokdieren losloopend
in grasland.
Bekroond met Eere-, Eerste en
Tweede prijzen.
HOENDERPARK „TER GOUW".
ZWARTE WEG. GOUDA.
KEIZERSTRAAT 67 TEL. 694
LOOD- EN ZINKWERKEN
tyASTIEK-DAKBEDEKKlNG
Aanleg GAS- en WATERLEIDING
Baden en Geisers, Waschtafels
Fonteinen, Closet-Inrichtingen
Junker en Ruh Gascomforen
Vlugge bediening.
Billijke prijzen
law 90
HEBT UW EEN RECEPT
VAN DE OOGARTS
OR EEN BRIL OF PINCENEZT
GAAT DAN NAAR
GKDIPL. OPTICIEN
MARKT 25 GOUDA.,
IULT ER HET BESTE SLAGEN
feoOTSTK VOORRAAD
BESTE KWALITEIT
VERTROUWD ADRES
1966 W
OPTÏCIëN,
Westhaven 14, Gouda, Telef 292.
Groote ■orteerlng in 118 15
Electriache peparsiis-lsricbttng.
Leverinc Tin Brillen op voornchrift.
Bn rometer». KUkern. Tkermomelern.
Lerarencier der Goudnche 2}iek«nfond»en.
VUAA4JT ONZE
k l.— per doos.
tyAAGLIJDEBS
vraagt
Nrof. Nlehle* Maagpoeder
(liract helpend, per doos ƒ1.—.
Ballen* van Anysjaad 100 cent
Grifëapoeder 75, 90 en 120
Bronchial tabletten 75
Aithmodrank 120
PRIJSCOURANTEN GRATIS
Ch^m. fabrlak fa. 8. ROOS Ci
Jonkerfrsnsstraat 78 Botterda
ns.
&Co<
erdan.
1987'96
hoik P«iwrttr«»t
Dié lp je adrea voor
REPARATiSN VAN MEUBELEN.
772 15 Beleefd aanbevelend
MERK C. V.
HOTT. BROOD-, BESCHUIT.,-
KOEK- EN BANKETBAKKERIJ.
RAAM 98.
DROt
iT WUDSTRAAT 31
1290 ié
Gedurende de maand Mei ordanin
aeeren wij een groote. buitengewoon
voordeelige „Mel-aanbledinfl".
Thans zullen wil U een doorslaand bei
wijs leveren, dat ome dagelijksche annon
ces werkelijk op waarheid berusten en zullen
ook U overtuigen, dat C. A. Inderdaad veel
voordeeliger is.
Ziehier onze prijzen:
Moderne Mantels. 67® 8.®° 11?° 147® 5
Moderhe Costuums. 97®12?°15?°197® *n*.
Moderne Japonnen1?° 1?° 2?° 37® *n*.
Moderne Kinderjurken 50 cent 90 CfiDt 1®° 1?° éni.
Moderne Klndermantels2?° 37® 4.®° 6?°
Moderne Blouses. 5Ö£Ml75tëDl 1?° 1?° enz.
Moderne Rokken. 1?° 21® 3?° 47® enz.
Os verkoop begint Maandagmorgen 9 uur.
(0* «w Hmc9«ih<N)
Vergelijkt 1/maar/
Aardige
Kindermantel
Elegante
Sport-jekker
prlnéa wit flaueoh
mot gekleurde
•tropen
Modsrns
Japon
pr. zuiver «ollon
stof, rijke pllaeéi
en borduureele
Marins-blauw
Costuum
nieuwste model,
rijk goud engekl.
zijden-borduursel
pr. jaken, modern
vólantsmodel
Prachtige
Voorjaarsmantel
Schitterende kwaliteit
Glanelaken, smaakvol
met acht volante geflür-
neerd, alle nieuwe kt,
hoofdz. reseda, (loud-
Aan schriftelijke aonvnagefi kan niet' worden voldaan.
Alle veranderingen gratis.
bruin en
tabak.
H. HURT. MMOITM.T
lage prijzen.
AMSTERDAM ROTTERDAM DEN HAAG UTRECHT LEIDEN GRONINGEN LEEUWARDEN SN6IK ENSCHEDE
Vraagt oaxa z.lfberoido Grond-, Qlana-,
aa Lakvarf in buasan wan I, an K.Q.
w
90
jm. Een schitterende eorteering in
Nieuwe kleuren en modellen.
1263
70
WU brengen in den handel een ontledinga-bacterie, welke de eigenschap
heeft de organische stof in den grond te bevorderen en daardoor ten voor-
deele van den plantengroei te werken.
De zuiverste en natuurlijkste bemesting en veel voordeeliger.
Bijna overal verkrijgbaar, waar niet vertegenwoordigd w gelieve te
schrijven aan den depóthouder
561
50
Venn, tot Exploitatie van Bernestuig'» procédé'», Jnffeistraat 6, Rotterdam
LANGE TIENDEWEG 27 - TELEF 313 OOUDA^
995 30
BLAUWE DRUIVEN.
VERSCHE AARDBEIEN.
TAFELPEREN.
TAFBLAPPBLBN.
MANDARIJNEN.
hooft h will»
SI NA AS A
BANANEN.
DOOSJES TUNISDADELS.
NIEUWE VIJGEN.
DIVERSE SOORTEN NOTEN.
BLIKGrtOENTEN (oorh Slootoli) tegea ochor» co—«rwreude peg—-
De „Cleywegh".
Naar verluidt is door de Buurtvereeni-
ging „Eendracht", die vele bewoners van
den Kleiweg onder hare leden telt, aan den
Gemeenteraad verzocht den Kleiweg te her-
doopen in Hoogstraat, omdat:
Is. op een zoo voorname winkelstraat
als deze Btraat is de naam Kleiweg niet
past;
2°. op vreemdelingen en ook op han
delsrelaties buiten de gemeente de naam
Kleiweg e*n indruk maakt, die niet in over
eenstemming is met de beteekenis van deze
straat;
3°. meermalen gebleken is, dat deze
straatnaam voor neringdoenden en hunne
clientèle bu'ten de gemeente geen aanbeve
ling is;
4°. li .r. geen eerbiedwaardige histori
sche redenen hekend zijn die pleiten voor
behoud van <len naam Kleiweg;
5°. de naam Hoogstraat h.i. een gang
bare" aanduiding voor deze winkelstraat is.
Zoowel van een topografisch-historisch
als van een economisch standpunt gezien
is dit verzoek der Kleiwegbewoners te be
treuren en het komt mij gewenscht voor
de bezwaren, die m.i. tegen dergelijke
straatnamen-veranderingen in oude steden
moeten worden ingebracht, nader aan te
stippen.
Mijn eerste en uiteraard voornaamste be
zwaar is het topografisch-historische. Uit
de namen door onze voorouders aan de stra
ten hunner groeiende woonplaatsen gege
ven, leest men de historie dier tijden niet
alleen, maar ook zijn zij belangrijke gege
vens voor het nasporen der wordingsge
schiedenis dier woonplaatsen en der midde
len van bestaan „de neringen", die de wel
vaart en den bloei der steden bevorderden.
Verondersteld mag wordén, dat de le
zer (es) in meerilere of in mindere mate de
geschiedenis van Gouda( een 'der groote
steden van Holland, die grooten invloed had
in 'b lands bestel en die door de eeuwen
heen een belangrijke rol heeft gespeeld in
onze landshistorie, kent.
Gouda was ^uiteraard in den aanvang
slechts klein en vond zijn oorsprong in een
kleine nederzetting aan den Gouwemond,
eerst wellicht meer noordelijker, daarna
gebracht ter plaatse waar ook nu nog de
hartader van uwe stad klopt, langs Haven
en Gouwe. Nevens de natuurlijke verbindin
gen met omliggende steden j^n nederzettin
gen te water, was evenwel ook een ver
keersweg te land noodzakelijk en de heer
baan, die der Goude verbond piet in het
bijzonder het machtige Leiden én Haarlem,
was de weg, diè omdat zij gemaakt was van
het jjeschikbare en daarvoor meer gebruike
lijke materiaal ter plaatse eenvoudig als
onze voorvaderen waren aangeduid werd
ala „de Cleywegh".
Steeds meerdere bewoners vestigden zich
aan den Gouwemond, en weldra werd dan
ook het voor huizen tjouw beschikbare ter-
Mark „Vonakop in Star" da baata «arf
om Kleeren.Blousea, Gordijnen, enz. zelf te verven
Verkrijgbaar by: ANTON COOPS, Wy<l-
straat. Drogisterij „HET GROENE
KRUIS", Kleiweg No. 91. 1288 8
rein op en langs de Gouwe en IJsseldyken
te klein. Het Goudsche bosch belette oor
spronkelijk op vermoedelijk ook daarmede
verband hdgiendo utiliteitsgronden een
meer westelijke ontplooiing en het natuur
lijke belang dat ieder neringdoende had om
zich zoo dicht mogelijk naby de haven te
vestigen, was nevens de andere destijds
voor stedenbouw geldende eischen oor
zaak dat Gouda zich geleidelijk uitbreidde
in den vorm die zich thans nog zoo duidelijk
in haar stadsbeeld afteekent Werd der
Goude voor de omwalling in 1270 nog slechts
begrensd ten noorden door het water ,der
tegenwoordige Turfmarkt en dat bijlangs
de Zeugestraat, toen Raamweg geheeten,
ten westen door de gracht langs de RaaiA,
ten zuiden door de IJssel en ten Oosten
door het water aan de Westzijde van de
Spieringstraat, spoedig werd cirkelvormig
een nieuwe strook grond aan het stadsge
bied toegevoegd en werd o.m. da „Cley
wegh" gedeeltelijk binnen de muren opge
nomen.
De stadsbestuurders van destijds, trotsch
op den bloei hunner stad, lieten den naam
van den weg, die thans werd een van de
voornaamste toegangswegen naar het cen
trum van hunne woonplaats, zooals zij was,
Zij waren trotsch op hun „Cleywegh", wiens
naam blyk gaf dat hunne stad zoodanig uit
gelegd had moeten worden, dat de omlig
gende verkeerswegen daarin dienden te
worden opgenomen. Zij mogen in latere ja
ren verandering in onderscheidene straat
namen hebben gebracht, omdat deze, hetzij
niet zoo nauw met de historie van de stad
samen hingen (verandering- van Honakoop en
Tevekoop in Turfmarkt; Raamweg in Zeu
gestraat), hetzij dat ter anderer plaatse
een voldoende nadere overeenkomstige aan
duiding werd gevonden („Raam-Raam-
weg" nimmer hebben zij in de aandui
dingen „Cleywegh" en „Tiendewegh" wijzi
ging gebracht
Daarom Gouwenaars! eerbiedigt ook thans
nog dezen wensch van degenen die voor U
"den bloei en de eer Uwer stad voorstonden
<m dringt er op aan dat Gouda zyn „Cley
wegh" blijve behouden, de straat, die steeds
voor Uwe voorzaten is geweest een bewijs
van hun werken en streven hunne woonstad
uit te breiden en te doen bloeien.
Pleit dus van een historisch-topografisch
standpunt gezien alles voot behoud van den
naam Kleiweg, ook economisch kan deze
m.i. voor de bewoners, en speciaal voor de
neringdoenden, in deze str'aat geen enkel
bezwaar opleveren. Men doet alsof deze
naam minderwaardig is voor een belangrij
ke winkelstraat, een dorpschen klank heeft
voor de vreemdelingen.
Maar, zou ik willen vragen, voelt een be
woner, nëringdoende, van den „Amsterdam-
schen Nieuwend ij k", of „Heiligew e g", de
„Leeuwarder Voorst reek", de „Bossche
Hooge Steenw e g" of de „Utrechtsche Leid-
schew e g" dit ook, of zijn wellicht deze ge-
De naam Raam, Raamweg hfudt ver
band met de lakenfabricage, die in Gouda
een zeer belangrijke tak van nijverheid is
geweest. Het geweven, in klèurstoffen ge
drenkte laken werd op houten ramen ge
spannen teneinde gedroogd te worden. Deze
ramen werden opgesteld op een afgeheind
terrein, dat steeds onder bewaking stond.
meenten en straten minderwaardiger dan
Gouda of zijn Kleiweg?
Ik geloof dat deze motieven zeer ver ge
zocht zijn en noch door den neringdoende en
wellicht nog minder door z\jn leverancier
ernstig gemeend zijn. „What is a name"!
Welke naam moet onze oude Kleiweg zich
nu volgens de verzoekers laten welgevallen
Wel zeggen zy: wy achten die van Hoog
straat meer gangbaar 1 Maar waarom! Welk
nader motief is hiervoor? Dit sullen zij die
beweren, dat' de naam Kleiweg niet meer
voor deze straat past, toch zeker wel kun
nen toelichten? Men geeft toch geen naam
zonder eenige aanleiding, zonder eenige
meerdere toelichting!
Uit het verzoek blijkt dit niet Moet hier
gedacht worden aan een verlenging der be
staande „Hoogstraat", de eerste „verhoog
de" Rtraat in het oude Der Goude. Haar, mij
in den gedachtengang van verzoekers ver
plaatsende, komt mij de naam van „Ver
lengde Hoogstraat" dan toch beter voor.
Hoewel dan misschien het bezwaar dat men
liever niet in den) „bijwagen" zit, om den
hoek komt kijken.
Maar dan moeten wij ook verder gaan en
moeten wy de Kleiwegstraat (vneeger
Kleiwegateeg) herdoopen tot Korte Hoog
straat en noeme men de Kleiwegsbrug b.v.
de Hooge Brug, van alle wijzigingen mis-
schien de meest rationeele.
Maar nu de gevolgen! Hebben verzoekers
zich wel ingedacht de vele administratieve
moeilijkheden en niet minder de kosten die
uit een dergelijke, op papier zoo eenvoudi
ge, „herdeoping", zullen voortvloeien Deze
telle men toch vooral niet te licht
Gevolg zal toch zijn een noodzakelijke
nieuwe plaatseiyke nummering der percee-
len in deze herdoopte jftraat (straten), wij
zigingen in de bevolkingsboekhouding, het
kadaster, adresboeken, verordeningen, enz.,
om niet spreken van de uitgaven die
vooral de neringdoenden, ter plaatse zich in
verband hiermede zulleh moeten getroosten.
Is dit in een tijd die zoozeer bezuiniging
op alle uitgaven, in ieder geval voorkoming
van niet strikt noodzakelijke nieuwe, eischt,
niet reeds van overwegend belang?
Waar iB het einde wanneer meerdere
buurtvereenigïngen wijziging vpn straatna
men verzoeken, die hen om een of andere
reden misschien van grooter aanbelang
dan de thans aangevoerde gewenscht
voorkomt
In het wyzigen van bestaande straatna
men schuilt een zóó groot gevaar, dat naar
myne meening hiervoor zeer uhdr^kkeiyk
moet worden gewaarschuwd, en dan ook,
zeer terecht, hieróp reeds door Gedeputeer
de Staten van Noord-Brabant is gewezen.
Deze schreven toch d.d. 6 Februari aan de
Gemeentebesturen in die provincie:
„Vaderlandsche feesten en herdenkingen
van verdienstelijke personen geven nu en
dan aanleiding tot. besluiten, om den naam
van een straat, weg, plpin, plantsoen, sin
gel, e. d. te w ij z i g e
Met alle waardeering voor de goede en
zinrijke bedoeling, die meestal aan zulke be
sluiten ten grondslag ligt, meenen wy u toch
erop te moeten wjjzen, dat verande
ring van historische en inge
burgerde namen vaq straten
enz. 'in het algemeen volstrekt geen
aanbeveling verdient.'
Zulke namen hebben een plaats gevonden
in allerlei akten en registers; vaak zijn er
persoonlijke herinneringen aan verbonden
voor velen. Bovendien en dit i« eAl, zeer
voornaam argument tegen verandering
zijn zij als 't ware ingeweven in de ge
schiedenis van gemeente of gewest e n
teekenen zy de opvattingen
van het voorgeslacht.
Wil men vaderlandslievende gevoelens ut
bewondering voor verdienstelijke personen
uiten door aan een straat ens. een bepaal
den naam te geven, dan doe men dat by den
aanleg van nieuwe wyken, wegen, pleinen,
plantsoenen e. d., zoodat de opvat
tin ge p van ONZEN tUd °ok ver
bon d,en worden aan de gebouwen
die wy oprichtin, of de verfraai
ingen-die wy aanbrengen.
Wy geven u in overweging met deze wen
ken rekening te houden, wanneer de gele-
geiwieid zich voontoet.".**)
Ik meen ^n aansluiting met het door mij
hiervoren vermelde, den wenk van Gedepu
teerde .Staten van Noord-Brabant den Ge
meentebesturen van dat gewest in ernstige
overweging gegeven, ook hier ter overden
king te mogen aanbevelen.
G. J. J. POT,
Archivaris der gemeente Gouda.
Gouda, 80 April 1924.
Spat leering van mij
Brieven ven eee Beuwenear
alt Parijs.
XXX.
Pari)», 1 Mot 1WM.
Eon hevig gestommel op de trap, een
kreunende zucht di« evengoed een vloek
had kunnen zyn... een paar harde tikken
op m'n deur... toen stond Dupont hygetnd
ou puffend met oen hoofd als oen biet'en
groote dropfKilen zweet op z'n voorhoofd,
ut m'n kamer.
„Je woont hier onbehoorlijk hoog",
sprak ie haastig tuswehen twee adenüialjn-
getL
„Ik zog altyd goeiendag a(s ik ergens
bénnen kom", beweerd® ik, lang uitgestrekt'
in he^ zonnetje léggend op m'n divan.
„Bonjour dan", repliceerde Dupont,
„maar ik sta altyd behoorlyk er
iemand m'n ""lbmer binnenkomt
„Je hebt alweer gelyk", antwoordde
ik lachqnd, „ga zitten en vertol welk be
langrijk nieuws je in de®e aan den hemel
grenzend© kaïfter gevoheeft"
Dupont plofte op ee^^toel, strekte z'n
bennen uit, nam een cigérot, stak the aan
en zweeg. De stilte van de eemte Meidag,
slecht» nu en dan verstoord door ©on snor
rende auto, deed 'm weldadig aan. Een lek
ker Wrm zonnetje, een tjilpend huw, tuin
of keuken nuischje (Parijech lentesymbool)
wat kalme rust en een goeie gesmokkelde
Hollanduche cigarot, dat zyn ook allemaal
dingen waar ieder l'aryzonaar vatbaar voor
i». W© zwegen en genoten van de bande.,
zelfs in "t hartje van het stoffige Parijs
op een zoovodwte verdieping met alè uit
zicht huizen, daken en een klein stukje
van de blauwe lucht 't Was heelemaal niet
om or geïnspireerd te worden tot een ver
heven Honjiet^ maar je moet je weton te
schikken naar de omstandigheden. Met ©en
beetje poetiache fautazie kan je 't dan een
eind schoppen. Maar Dupont ia niet van
dat slag. Hy houdt niet van, al die „lente-
f ra teen", zooals ie dat noemt. En z'n atil-
zwygen was dan ook niet het gevolg van
urn voorjaanwttymery dan wel van een za-
kaiyk© overdenking. Met de woorden:
„Ik wor socialist", verbrak 'hy heal
plotseling en prozaïsch de stilte. Boem! Om
van can lentedroomery ineens in het reAele
leven te worden teruggeroepen is nog er
ger dan de afgesleten „donderslag by hel
deren hemel", vooral abt dat rebele leven
voorgesteld wordt door het woord socialist
lk ontveinsde m'n verbazing dan ook niet,
zat ineens rechtop en >4aard© Dupont aan.
De veronderstelling dat ie een zonnesteek
hud verwierp ik dadel(jk, 't was wel warm
maar niet zóó erg.
„Ja", herhaalde pupoof, „ik wor so
cialist Uit sympathie voor de 1 Mei-dag.
Da's oen buitnitgewoon geschikte dag om
mot te werken, 't Is op dien dag altyd mooi
weer, Handig, uitgekiend door die socialis
ten. 't Heeft veel voordooien ale de leiders
hun tyd weten te kieaen. Waarom nemen
ze niet 18 November? Natuurlyk omdat
tüui niemand rtakun sou vanwege de kou.
Maur dez© dag is uitstekend. Er rydt geel*
taxi, autobus of tram vandaag. se zyn
allenutufaan 't wuitdelen met t mooie weer.
Niemand werkt, of liever, iedereen komt
er vanduag openhartig voor uit dat je niet
werkt. Op andere dagen domooatreer j#<
«lat nooit sqo. Zie je, ik weet heelemaal
met wat die 1 Mei-dag beteekent, «lat in
teresseert ook niet, maar ik vin 't am
nobele instelling. D'r zyn alleen taal te
weinig 1 MoUlagen. AJN ik in „De Party"
ben stel ik direct voorier een paar by te
nemen, in den zomer. Dat kan best, 't ie
eon goeie prupagunda en je bestaan wordt
iets menschwaandignr."
'lk glimlachte. N»et sarcastisch, maar
enkel omdat ik van Dypont, die ik verdacht
ooiwervatief-liberaai toAiyn, een dergeiyk
entluAiaiusm© niet gewoon ben.
„Dus", vroeg ik, ,,j© sluit je aan by het
socialistisch blok, je stesnt rood en je denkt
rood, je »try«It voorsele rechten der ver
drukte mensch en je bent wild op het ka
pitalisme tot ja je koetjus op 't droge
hebt?"
„Je owendryft", zei Dupont, Je be
grijpt me niet goed. Lk sal noch rood den
ken, noch rood stemmen. En wat di©( ver-
«1 rukte mensoh betreft daar strijd ik al
tyd voor, da's m'n plicht ale mensch. En
die kapitalisten, nou da's allemaal maar
jalouzie. No© the 1 Mei-dag, daar ben lk
voor da's het voornaamste. Daarom sluk
ik rn« aan... maar ik stem Poincaré", flu be
turtle hy erachter. „Als ar nog meer par
tyen zyn die er zoo'n feestdag op na hou
den sluit ik me daar ook bU aan, mits hun
dag in den zomer valt. Werken is xallg,
maar rusten nog meer. Kom ik stap weer
op. Hqu je taai. Maf ze. En tlenk er eens
over na. 't Is voor jm ook wel wat. Dan
gaan we samen, picnic een 't volgende jaar.
"k Moet nou wwer naar t kantoor, "k Meest
oven oen boodschap doen voor de bans, lie
je, on als ik te lang wegbiyf dan heb Je
'k KW»001 'n d© glazen."
„Dus JU werkt vandaag?" vroeg ik ver
wonderd.
.Ja natuurlyk b*j ons betalen se niet op
de laatste maar op de eerste van de maand.
En jw snapt hè
Malen in de provincie Groningen broe
dend aangetroffen was (1878). Tbana
broedt hij in ongeveer aile provincies
en is in sommige streken, o.a. Kenne-
merland, algemeen.
De Groene en Groote Bonte Specht
ontbraken, als typische bosahvogehi, na
tuurlijk niet. Do tocht is toch, wat de
vogels betreft, uitstekend geslaagd; be-
hiklve de bovenvermelde soorten zagen
w-s de Vink, Pimpel- en Koolmees, Fi
lial en Tjiftjaf, Gekraagde Roodstaart en
Winterkoning, Merel en Zangiijstef, To-
rcAvalk en Sperwer. Onderweg bemerk-
tcéi we nog behalve de vele •Ikstera, de
iv|ngrouscii, Witte Kwikstaart en de
IVberenzWmluwen, tie Lenteboden/'
in het bosch vonden we nog v4mcfeil-
*ende resten van vogels, gevali^i als
.slachtoffers van gevleugelde of vierbee-
nige ro*Aers, o.a. de overblijfselen van"
veoii zoo kraohtigen vogel als dè Vlaam-
sche Ghat.
Hazen moeten er nog al veel voorko
men In' die streek wij »gen slechts
,een enkel exemplaar.
Van de planten, die we vonden, wil
ik m het bijzonder releveeiren de,
HoschanemoQn en het Maartoehg Viool
tje De Anemoontjes vWien we aan
dcnVand van den grootcm^ijver bi) het
kasteel, niet veel exeAplaren, misschien
wel aangeplant, 't Zijn slanke teere
plantjes\met een wortelstok, waaruit
een paaryange bloemstengel» groeien:
Onder de Vioem vinden we een krana
vati, meeetaNdrie, sohutJ>HfilWL De bloe
men vin dlktwijla
ecnigszins ro>e ze brengen hoogst zel
den kiemkraehtig zaad voort, de wortel-
*»ok zorgt voor de vermenigvuldiging.
Het Maart ache Viooltje draagt den
naam Welriekend Viooltje niet ten on-
réchte; 't gèürt heerlijk, ik kan 't fie
dames (en sommige hoeren) aanbeve-
ttn l De violette bloemen leveren ook
hiei slechts zelden zaad. Het kiem bare
zaad wordt voortgebracht dooi) 314.
leistogame bloemen, dje onder aan <tqn
slungel zitten en steeds gesloten, blijven.
Rest me nog te veeïnetyen, dat we bij
I lokendorp- in het gras 't Groene Nies
kruid vonden, een nauwe verwant van
de Kerstroos.
Onze excursie was wei uitmuntend
geslaagd t
Gouda, April 19M. A. 8.
Vogelleven in 't bosch.
in de bespitking van het Jaarboekje
1922—1923 van de Vereeniging tot HÓ-
Brherming van Vogels heb ik er al oj)
gewezen, dat wij hier kunnen bogen op
't bezit van een paartje Raven. Ik zal
U daarover nu wat meer vertellen.
Vroeger was de Raaf in ons land niet
zoo zeldzaam als tegenwoordig. In de
Germaansche oerwouden was 't een re
gelmatige bewoner en de oude heiden-
sohe mythologie verhaalt, dat de mach
tige Oppergod Wodan steeds vergezeld
was van een paar Raven. Een» Dijitsch
.ornitholoog, Dr. Kurt Floericke, heeft
dan ook |öls herinnering hieraan de
Raaf in 1922 een nieuwen wetensohap-
pelijken naam gegeven n.l. Corvus co-
rax wotan,die, hoewel aardig gevonden,
minder aanbevelenswaardig is.
In de laatste eeiuw is de Raaf echter
sterk aan 't achteruitgaan. Prof. Dr. H
Scbjegel schreef reeds in zijn werk „De
Vogels van Nederland" „Lntussehen
wordt zij jaarlijks zeldzamer, daar zij,
om de schade, die zij aanrigt, aan veel
vervolging van de zijde van den mensch
is blootgesteld."
Vooral in de^Matste jaren sohjjnt het
proces versnelde zijn immers Baron
Snouckaert vart Schaubufg schreef nog
in 1908 in zijn „Avifauna Neerlandica":
„Komt in alle provinciën voor, maar
broedt slechts hier en daar in enkele
paren, het meest waar hooge boomen
staan in de nabijheid van heidevelden
of andere, weinig bezochte vlakten."
Volgens de laatste mededeelingen
van Mr. C. H. Thiebout broedde in
1923 de Raaf alleen nog in Millingen
aan den Rijn het paur wordt echter
geregeld van jongen of eieren beroofd.
Wat de Raven betreft, die vroeger in
bet Linschoterbosch 1)in de omgeving
van Oudewater, nestelden, deze hebben
sinds 1921 ook niet meer gebroed. Wel
zijn ze er telkens gesignaleerd per
soonlijk heb ik qr in 1922 ook een ge-
Ik was dan ook zeer verheugd
zien.
a deze week bericht te ontVangen, dat de
vegek weer gezien waren en zelfs aan
I) 't Linschoterbosch is 't verwilderde
park van het Huis te Linsehoten, met
de daarbij behoorende grienden, 't I«
niet voor 't publiek toegankelijk.
't nest bouwdpn. 't Gevolg van dit
schrijven was, dat de Goudsche Orni
thologische Club '„Hirundo" op Zater
dag 19 April naar genoemde plaats toog
om tc zien wat er van de Raven te be
speuren was. Mr. Thiebout bleek er
juist, den vorigen dag te zijn geweest,
terwijl Donderdag tevoren een paar
Ulrechtsche ornithologen het bosch be
zocht hadden. Zij allen hadden de Ra
ven gezien. Ook wij waren zoo geluk
kig de Raven herhaalde malen waar te
nemen. Nog voor we in het bosch zelf
waren gekomen, padden we er al een
gezien. 4
Wij zaten aan ««1 graskant van een
der lanen, die om' het bosch loopen, de
meegenomen proviand, (e verorberen,
toen plotseling een vkn ons opsprong
me: den uitroep „Daar heb je er een!"
Hoog boven de weilanden zweefde een
groote zwarte Kraai, die een diepkras-
send, eenigszins rollend, geluid deed
hooien. Met een prisma-kijker konden
we de evoluties van 'den fraaien vogbl
good volgen, zelfs toen hij voor het
bloote oog al onzichtbaar geworden was-
In het bosch hadden we telkens het
genoegen de Raven te zien, soms van
zeer dichtbij, zoodat wij ze met ded
kijker op ons gemak konden gadeslaan.
De Raaf heeft, als vele roofvogel», de
gewoonte hoog in de lucht rond te cir
kelen, wat we ook een eukelbn keer
goed kondeit zien.
Ik vrees echter, dat er van broeden
ook dit jaar wel niet veel meer zal ko-
me.i't wordt daarvoor wel wat laat
gewoonlijk toch beginnen de Raven
Teeds te broeden in het eind van Fe
bruari of 't begin van Maart.
't I» nochtans een verheugemd en
hoopvol stemmend feit, dat de Raven
weer aanwezig zijn. 't Zou werkelijk
zeer jammer zijn, wanneer ook deze
vogel van de lijst der Nederlandsche
broedvogels geschrapt moest worden l
Keiaas wijzen alle symptomen in deze
richting. 4
Ook in de naburige landen is zij zeer
sterk in aantal verminderd. In Duitftch-
Innd btijv. was de Raaf Wrdeger een
vrijwel algemeen voorkomend^ vogel,
terwijl ^ij er thans slecht» hier en daar
in enkele paren broed(t. Algemeen is
do Raaf nog iiLAteaitdinavty en in Oos
telijk Europa.
iiyBpaodir
Raven kunnen, volgen» verschillende
schrijver», zeer oud worden. Naumaiui
geeft een maximum aantql jaren aan
van niet minder dan een eeuw hij
steunt hierbij op gegevens Van in ge
vangenschap gehouden exemplaren. Des
Engelsche ornitholoog Gurney vermeldt
eveneens een Raaf, die ih een kooi 69'
jaar oud werd. in 't.volksgeloof wordt
dit alles natuurlijk s^rk overdreven
zoo verhaalt de ouob Grieksche schrij
ver Hesiodus, dat een Raaf negen maai
zoo oud wordt als een mensch, en op
de Füroör is er een spreekwijze, die
zegt, dat eeu mensch zoo lang 'leeft als
drie paaiden, een Kraai zoo lang als
drie menschen en een Raaf zoo lang als
zeven Klraaien.
In 't Linschoterbosch. nestelt elk jaar
een aantal Blauwe Reigers, dat echter
vroeger veel grooter schijnt te zijn ge
weest. Jaren geleden broedden er zelfs
Aalscholvers. De Reigers hield men
vroeger algemeen voor schadelijk, zoo
dal er zoo nu en dan eens een flinke
opruiming onder werd gehouden. Wij
'telden nu pl.m. 20 nesten, in twee groe-
pgp over de'boomen verspreid. Het on-
daAoek van Prof. Dr. H. F. Nierstrasz,
nWrgelegd in het „Rapport der Com
missie Reigers en Apljicholvera", uit-9.
gebracht aan de Neder la nósche Heiddk^
Maatschappij^ heeft echter voldoende
aangetoond, hoe onjuist deze meening
is. I)e Blauwe Reiger i» dóór z'n eigen
aardige ranke gestalte en z'n kleurver-
seheidenheid een sieraad van net Hol-
laiidfcche polderlandschap, dat we slecht»
noode zouden kunnen missen, 'f Wordt
dan ook tijd, dat de Regeering deze
aietlijke vogel verwijdert v9n de lijst
van schadelijke vogels aangewezen bij
K. B. van 18 November 1913.
Aan den rand van het bosch zit in
de toppen van een groepje boomen een
kleiqè Roekenkolonie, pl.m. 36 paar,
die natuurlijk heel wat leveu in de
brouwerij brengt\
Hoogst eigenaardig klonk ou» telkens
het geroep van de Fasanlenhanen in de
ooren. 't Is'een kort, héesch gekraai,
dat ze vooral in April, soms al in Maart,
eJk in het najaar laten hooren. De ha
nen zélf kregen we niet te zien, wel
stootten we uit het struikgewas een F*>
santeohen op, die daarbij zooveel la-
i"
waai maakte, dat een der deelnemers
er werkelijk van schrok.
Een van de mooiste waarnemingen,
die we deden, was bij don vijver in
het midden van het bosch, om Jiot Huis
te Liuschoten. Daar bungelden in de
struiken een paar Staartmeesjes, vlugge
tderlijko vogeltjes met een wit kopje en
eoi^ langt) zwart» staart met witten
zuom en een- rose buik. Heipians heeft
ze oen» zeer typeeroud gouoéiml „een
kluwentje wol met ee;i breipen erin."
De Staartmees behoort hier in den win
ter tot de zeldzame verschijningen
't frappeerde ons daarom zeer nu nog
Siaartmeezen aan te treffen. D« broed
tijd valt in de maanden April tot Juni^
de mogelijkheid, dat wb hier met brood-
vogel» te doen hadden, i» dus niet uit
gesloten.
Nesten met eieren hebben we, hoe
we ook zochten, niet kunnen vinden
wol vonden we een groot aantal nesten
uit vorige jaren. Een onzer vond zelf»
oen nest,, dat uit drie verdiepingen be
stond, beter gezegd uit drie nesten.
Onderaan een Zanglijsternest, daarop
een Duivennest en hierboven weer hel
nest van een Zanglijster. Tegen den
tijd, daf we vertrokken vonden we nog
bet nest van eeh Wilde Eend, dat de
„"vogel zelf ons verried door op te vlte-
gfen. 't Meü donkerbruin dons gevoerde
nest bevat té* 12 'geeigrobue eieren.
Van de ubdere vogel», die we hoor
den fit zagend vermeld ik in het bijzon
der de Grbote Lijster. Tot voor kort
was ons het voorkomen van dezen vogel
in onze omgeving onbekend wel had
den we meermalen een opvallend vo
gelgeluid gehoort, (lat on» onbekend
was, maar we aarzelden dit toe te
sthrijven aan de'Groote Lijster. Intus-,
sehen is deze vogel positief geconsta
teerd en ook nu konden we ons her
haalde maten van z'n aanwezigheid
overtuigen, hoewel we de vogel zelf
met te zien kregen, 't Geluid herinnert
door z'n'volheid en sterkte aan dat van
de Merel,' 't is kort ,en eenvoudig en
reer melodieus. De Groote of Mistel-
liVMer behoort ongetwijfeld tot die vo
gel», die in ons land toenemen.in aan
tal. Schlegei schrijft nog in zijij taeer'
genoemd boék, dat de Groote Lijster
hier hoofdaakelijk, en wel zeldzaam, op
den trek voorkomt en »lecht» een paar
