ZOON
shuis
v*
r’s
OUDA
x
- 's-taiiilii!i
RDE
ding
rijen
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, HAASTRECHT, MOORDRECÉTj MOERCAPELLE, nieu
WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
No. 15534
Woensdag 7 Mei 1924
83» Jaargang
"S
tukje
lijke
van
't een
inde
makerij
ROMANTIEK.
oed.
Den Haag,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
uda:
DEL.
vindt.
„Notstandsarbeiter”
FEUILLETOB.
ingelsche stoffen
1816 4Q
mfdpyn; zij geeft nieuwe
«uda
evat, zoowel uit vpoegeren
in en buiten den tekst
RAAM uit de lieroemde
Het Engelsche Lagerhuis heeft verschei
dene door conservatieve leden voongestelde
amendementen inzake de rechten op thee,
koffie, suiker^enz. verworpen.
iets schreven,
denken.
ibrnlk
aname
aft en
t, men
noeid-
der la
dn er
t er de proef van-
fl. 21.—.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25,
Por
Frai
De Goudsche Handel en
te land; De bedryven der
svesting te Gouda; Kun-
js te Gouda; De lichame>
De voornaamste monu-
Dn verkiezingen in Duitsohlnnd.
De nieuwe Rijksdag. Samensmelting van fracties? De strijd om de
Rijkskabinet kwam gisteren reetls
reking van den uitslag der
len zal evenwel den offici-
toegezonden.
in.
Naar het Duitsch
van
OLGA WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. p. WESSELINK—Van Rossom.
Overneming verboden krachtens
art. 15, 2e lid der Auteurswet.
RUSLAND.
Trotlki over de oude Russische schulden.
Volgens de „Prawda” heeft Trotaki in een
te Bakoe gehouden rede sprekende over de
Britsch-Russische conferentie een heftigen
aanval gedaan op Engeland, dat hy „te con
servatief” vond. Hij vertelaarde, dat de aov-
jets nimmer de eischen der Britsche ban
kiers betreffende de oude schulden, zullen
aanvaarden.
Volgens Trotaki moet de hervatting der
economische betrekkingen tusschen beide
landen gebaseerd z\jn op jie ^Igeheele an-
nuleering der oude staatsobligaties, welke
als van nul en geener waarde moeten wor
den beschouwd.
Niettegenstaande geruststellend^ offici-
eele mededeelingen omtrent den gang van
zaken in de Engelsch-Ruasische conferen
tie, is men toch verre van optimistisch,
vooral aangezien de quaestie der schulden
tal van moeilijkheden oplevert. De Russen
hebben zich in principe bereid vertelaard
hun oude schuld aan Engeland te erkennen,
mits Rusland zijnerzijds vergoeding krijgt
voor de schade door de Engelschen tijdens
de bekende interventie aangericht. Het
blijkt thans, dat de Russen zijn gekomen
tot een totaal voor deze interventieschade,
dat ver boven de drie milliard pond sterling
uitgaat en hetwelk dus veel meer bedraagt
dan Engeland, ook namens zijn onderdanen,
van Rusland heeft te vorderen.
linose.
iNGUINOSE bleek voor
daarom? De SANGUI-
ing en herstelt die, waar
Eigenlijk zonder eenig respect. Anton
wae ver in de veertig. Sedert zestien
jaren diende hij mevrouw. Diende hij
haai met al de gehechtheid en al het
zelfbewustzijn aan zijn stand eigen, had
nooit veel naar menschdom en men-
schenrechten gevraagd. En was er goed
bij gevaren. Dat wil zeggen, sedert hij
bij mevrouw was. Vroeger wel is waar?
Toen was het j’aime, tu aimes, il
aime vervoegen en oorvegen voor het
don me gravenzoontje opsteken.
Kwajongen, waarom heb je de les
sen van den graaf niet overboord
Waarom heb je je geen moeite met
hem gegeven de woorden niet zoo dik
wijls herhaald, totdat hij ze onthield
Waarvoor ben je anders eigenlijk op de
wereld En dan ging het klits, klats
op zijn gezicht. Of tien stokslagen in
den stal, als het gravenzoontje meer
dan tien fouten had im zijn Duitsch
dictée I
Eerst huilde het gravenaoontje en
smeekte om gratie voor zijn speel- en
leesgenoot. Later wende hij er aan.
„Het kon Anton niet veel schelen.
Hij heeft het zelf gezegd. Hij heeft een
geheel andere huid dan ik, is het niet
zoo, Anton? Of heeft het pijn gedaan?”
En Anton zei, zooals zijn plicht was,
„Wel neen.
Het was toch duidelijk, dat de knecht
zijn rug moest klaarhouden voor zijn
meester. De geringe voor den aanzien
lijke, de arme voor den rijke, de onbe-
teekenende voor den machthebbende.
Het lag alles aan de huid, den een
BINNENLAND.
Bezuiniging.
Dc regeering overweegt de instelling
van een interdepartementale Commissie,
samen te stellen uit ambtenaren van de
verschillende departementen van alge
meen bestuur, die een leiding gevende
functie uitoefenen, aan welke commis
sie de opdracht zou worden verstrekt,
nog eens grondig na te gaan de moge
lijkheid en uitvoerbaarheid van een tot
flinke vereenvoudiging en bezuiniging
leidende reorganisatie van den staats
dienst.
Vooral zweeft daarbij den minister
van financiën voor oogen, in de toe
komst te voorkomen de dupliceering van
ambtenaren voor verschillende in aard
en wezen overeenkomende takken van
De Hoop is de morgenster der Jeugd,
de Herinnering het avondrood der Grijs
heid.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2,90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—uur. Administratie Tel Int. 82*
Redactie Tel. 545.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot <toa beeorgfcriag)i
1—5 regels ƒ1.80, elke regel moer ƒ045. Van bulten Gouda ea dea besorgkrinai
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advortontibn in hot Zatordagnummer N
bijslag op den prijs. LieiCdadigheids-advertentiim do helft van don prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 rogeb ƒ2.05, elke regel moer ƒ0.50. O»
do voorpagina 50 hoogcr.
Gewone advertentie en ingesondea mededoelingoa bfl contract tot Mor gvodueoor-
den prijs. Groote lotton en randen wordea bonkend naar plaataraimt*
Advertentie kunnen worden ingesondea door tusochonkouast van soHodo Boekhan
delaren, Advertentiebureau! en onso Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau sjjn in gekomen, teneinde van opname verzekerd te sijs.
601IDSfflE 101lil VI.
trent o.a. de volgende cijfers mee. In de
tien grootste steden van Frankrijk: Parijs,
Marseille, Lyon, Bordeaux, Ry.sel, Straats
burg, Nantes, Toulouse, St. Etienne en Le
Havre is het geboortecijfer in de eerste drie
maanden van dit jaar 3888 lager geweest j reorganisatie
dan in de drie overeenkomstige maanden kunnen semi:
van 1921. Toen zijn er 27.000 kinderen ge
boren, in het eerste kwartaal van dit
slechts 23.862. Sinds 1921 neemt het,'ge
boortecijfer geregeld af. Het sterftéctffer
h daarentegen in dit eerste kwartaal aan
merkelijk toegenomen vergeleken bij dat
van verleden jaar. Toen bedroeg het aantal
sterfgevallen 23.982 tegen 26.907 in het
eerste kwartaal van dit jaar. Het aantal
sterfgevallen heeft dus in de tien grootste
steden van Frankrijk over de eerste drie
maanden van dit jaar het aantal geboorten
met 3045 overtroffen.
Brand in Amsterdam— Parijs expres.
Door het warm loepen van een as van
een eerste klasse wagen uit den sneltrein
AmsterdamParijs is gisteren in dat rij
tuig brand ontstaan tusschen de stations
Bohain en St. Quentin. Onder de reizigers
in den wagen bevond zich de Italiaansche
gezant te Brussel.
j[De sneltrein had een half uur vertraging,
daar de beschadigde wagen te St. Quentin
moest uitgeschakeld worden.
preferente rechten in Engeland.
Bij de verkiezingen in Duitschland valt
het bijzonder op dat wel de soc.-democraten
zich als sterkste partij hebben weten te
handhaven, maar toch bijzondér veel veeren
hebben moeten laten. Hun verlies zal voor
al den communisten ten goede zijn gekomen.
De ver doorgevoerde partyversplintering,
het feit, dat allerlei belangengroepen can-
didaten hadden gesteld, zal den soc.-dem.
bovendien veel stemmen hebben gekost.
Maar ook schrijven de soc.-dem. hun échec
toe aan Frankrijk’s politiek tegenover
Duitschland, inzonderheid aan de bezetting
van het Ruhrgebied. Het daardoor ontstane
misnoegen heeft vooral den aanwas der ex
tremistische rechtsche en linksche partyen
bevorderd en hiervan zyn de soc.-dem. de
dupe geworden. Dezen kritiseeren dan ook
ten zeerste het Fransche imperialisme, dat
uiterst links en uiterst rechts de schitte
rende stemmencijfers heeft bezorgd ten
koste van de soc. democraten, die in hun
verwijten aan het adres van Frankrijk zich
aandienen als de party, die steeds er voor
is opgekomen Frankrijk naar de mate van
*t Duitsche prestatievermogen te betalen.
Tegenover de soc.-dem. verliezen staan
buitengewoon groote winsten der commu
nisten, die begrijpelijkerwijze ten zeerste
hebben geprofiteerd van de ontreddering
der geesten in Duitsahland, nu de terug
keer van normale toestanden tengevolge van
de vertraging in de oplossing van het scha-
devergoedingsconflict zoo lang op zich laat
•wachten. Na de sociaal-democraten,
Duitsch-nationalen en centrum, vormen de
communisten thans de sterkste partij in
Duitschland.
staatsdienst. Het komt thans toch voor,
dat dergelijke soortgelijke diensttakken
een afzonderlijk bestaan hebben en dus
elk afzonderlijk ambtenaren verelsohen,
die, naar de regeering meent, door een
“s in boven bedoelden zin
kunnen gemist worden.
Overheidspersoneel.
In de laatst gehouden vergadering
wan het permanente comité van Chris
telijke organisaties van personeel in
publieken dienst is de vraag ter sprake
gekomen, of in verband met de oip 1
Mei 1024 ingaande salarisverlaging van
het rijkspersoneel een actie tegen den
staat behoorde te worden ingesteld. De
vergadering was van oordeel, dat een
zoodanige actie geen enkel resultaat,
doch wel groot nadeel kan opleveren
en derhalve geen aanbeveling verdient.
Wint de regeering het proces, dan
komt, zoo werd gezegd, uitdrukkelijk
vast te staan, dat publiekrechtelijke li
chamen 'bevoegd zijn, de loonen en ar
beidsvoorwaarden van in dienst zijnd
personeel eenzijdig te wijzigen. Dit zou
een groot nadeel zijn, omdat thans in
het algemeen bij de overheid nog de
neiging bestaat, bij wijziging van de ar
beidsvoorwaarden voor het reeds in
dienst zijnde personeel eenige over
gangsmaatregelen te treffen.
Wint de ambtenaar het proces, dan
is echter voor het rijkspersoneel nog
grooter nadeel te vreezen. Immers dan
bestaat de mogelijkheid, dat de regee
ring tot andere bezuinigingsmaatregelen
overgaat, die voor het personeel veel
en veel ongunstiger zijn, dan de thans
toegeposto salarisvermindering. Zooals
bekend, kan de regeering, indien arti
kel 40 gehandhaafd bleef, de na 1 Juli
1922 toegekende salarisverhoogingen in
trekken, de periodieke verhoogingen
stopzetten, den kinderbijslag inhouden,
verhooging van den pensioenaftrek
voorstellen, de wachtgeldregeling ver
slechten, aan het geven van ontslag en
het in dienst nemen op arbeidscontract
uitbreiding geven enz, enz.
De s.s. loonsverlaging voor de gemeente-
- werklieden in AmaterdaM.
Gisteravond hebben de Amsterdam-
sche gemeentewerklieden en -ambtena
ren, aangesloten bij de Federatie, twee
vergaderingen gehouden, om te protes
teer en tegen de voorgenomen loonsver
laging. Ongeveer 1000 personen namen
er aan deel Verschillende sprekers
hebben betoogd, dat de loonen der ge
meentewerklieden, ondanks de verze
kering van den wethouder voor de fi
nanciën, den heer Wibput, een sluitpost
voor de begrooting zullen vormen. Maar
niet alleen tegen de a.s. loonsverlaging
en de verlaging van den vacantiebijslag
zal, naar de heer Schilp, van de Fede-
deed het pijn, den ander niet.
En nu waren er schrijvers die dat in
hun boeken weerspraken. Geen heer en
knecht, niet gering en aanzienlijk, arm
en rijk onbeteekenend en machtig
Neenmenschen 1 Gelijke huid, ge
lijke zenuwen, gelijke ziel, gelijke rech
ten I
Dan had de ’jonge baron toch mis
schien gelijk. En, er was nog een ander
leven dap hetgeen in de romans werd
beschreven en dat de groote hoeren
leefden. En dat leven was pas het ware.
Terwijl zijn hand wat beefde over
handigde Anton de boeken aan me
vrouw.
Maar toen hij op een morgen helpeer
ste kamermeisje betrapte, dat zij in een
der boeken bladerde jeukten zijn
handen om haar een klap te geven, in
plaats daarvan sloqg hij het dikke boek
hard voor haar neus dicht.
„Wat snuffel je daarin
Zij lachte bits.
„Nu, boeken zijn geschreven om te
worden gelezen. Ik besteel er toch nie
mand mee
Anton wilde antwoorden I Toch wel,
je steelt. Diefstal is het, als je iets
neemt wat je niet toekomt.
Maar het woord bleef hem in de keel
steken.
Indien de boeken gelijk hadden, dan
mocht hij dat niet zeggen. Hij voelde
zich inwendig zeer verward en om dat
te verbergen snauwde hij haar toe.
„Ga aan je werk en doe je plicht.”
En tegelijk dacht hij zoo deden ook
den vroolijker, hartelijker tegen elkaar.
Alsof dit kleine meisje, dat zij zuster
ftoemden, het contact had bewerkstel
ligd. den polsslag van) het gemeen
schappelijk bloed tot een verwarmen
den stroom had vereenigd.
Van Dagmar hoorde de moeder, dat
haar jongste Alexander, of „Schu-
ra” zooals hij genoemd werd in geen
geval officier bleef, maar in de staat
huishoudkunde wilde studeeren. In
stilte had hij Marx en Lassalid gelezen.
Hij was overvallen toen hij „de Herin
neringen van den Kroonprins bestudeer
de en gestraft geworden met veertien
dagen arrest.
Den volgenden dag moest Anton naar
St. Petersburg gaan en uit den boek
winkel werken van Marx, Kropotkin en
Herzen halen.
Het was goed, dat mevrouw de na
men had opgeschreven. Want de boek
handelaar, die sinds tien jarèn voor de
geestelijke behoefte van mevrouw Mar
koff zorgde zette zeer verbaasde oogen
op, toen Anton het briefje oplas.
„Marx.... hoe nu Lassalle is dat ook
juist
En hoofdschuddend haalde hij de be
stoven boeken te voorschijn uit de ach
terste rijen.
Anton bladerde gedurende de drie
kwartier, die de spoorreis duurde, in
de vreemde boeken, waarvoor hij, „da
delijk. versta J^krnwar St. Petersburg
had
10)
De jongste in zich zelf gekeerd, de
oudste oppervlakkig babbelend en toch
met goed overdacht weglaten van alles
wat kwesties zou kunnen opwerpen of
ernstige vragen kon aanroeren.
Viermaal in den loop van den winter
een half uur.
>,Een schaijde”, zei Martha Heller.
„Misschien is het zoo goed”, zei An
ton
Zij maakten ook hun opwachting bij
den generaal. Anton keek telkens op
de straat om hun weggaan te contro-
leeren.
Zij bleven boven langer dan bene
den. Telkens langer. En als zij bene
den kwamen had de graaf oogen die
schitterden en hoog gekleurde wangen,
bhwt de baron had een vermoeiden,
geprikkelden trek om den mond.
Als jonge vaandrigs kwamen zij een
h’lven da<? naar het landhuis. Zij wer-
De Britsch-Russische conferentie.
Duitsch-nationalen in de quaestie van het
al of niet aanvaarden van het raport der
deskundigencommissie reeds tijdens de ver
kiezingen begonnen zwenking reeds verder
doongevoend.
De „Kreuzaseitung”, die als het orgaan
van Hengt geldt, bevatte reeds een artikel,
waarin betoogd wondt, dat DuitschlRods po
sitie in buitenlandsch politiek opzicht niet
het meest gebaat zou zyn door een onvoor
waardelijke aanvaarding van het raport,
doch door dezelfde taktiek te volgen als
Poincaré, d .w. z. door de rapporten niet
zonder meer te verwerpen, maar zich bereid
te verklaren, over verschillende onaanneme
lijke punten te onderhandelen. Daarom zijn
de Duitsch-nationalen ook reeds geheel te-
rugigekomen van hun vroeger ingenomen
standpunt, dat onder andere ook door Helf-
ferich werd verdedigd, dat de rapporten ón
mogelijk als basis voor onderhandelingen
konden gelden. Het conservatieve blad wil
voorloopig nog niet nader aanduiden, aan
w.elke voorwaarden absoluut moet worden
voldaan, alvorens dergelyke onderiiandelin-
gen kunnen beginnen. In ieder geval moeten
deze voorwaarden zeer nauwkeurig en dui
delijk geformuleerd zyn, niet in de laatste
plaats, omdat ze, als de Duitsch-nationalen
inderdaad met de Kabinetsvorming belast
mochten worden, eveneens als grondslag
voor deze Kabinetsformatie zullen moeten
dienen.
Het
bijeen ter besprt
verkiezingen. Me
eelen uitslag afwachten, alvorens een be
sluit zal worden genomen omtrent het al
of niet aftreden der regeering of de even"
tue'el te nemen maatregelen.
Een datum waarop de Rijksdag zal bij
eenkomen is nog niet bepaald.
Volgens de laatste opgaven verkregen
van de tot dusver bezette 417 zetels de soc.
dem. er 100, de D.-nat. 96, het Centrum 65,
communisten 62, de D.V.P. 44, de Völki-
schen 32, de democraten 28, de Beiersche
V. P. 16, de Beiersche Boerenbond 10, de
Landbond 9, de D.-Hannoveranen 5 en de
Duitsche werknemerspartij 4 mandaten.
De vraag ryst thans, hoe zal de nieuwe
Regeering er komen uit te zien, en de be
antwoording van deze vraag is al weer
moeilijker geworden. Gisteren was men het
er over eens dat president Ebert natuurlijk
aan de soc.-democraten zou vragen een
nieuwe regeering samen te stellen.
Thans is men in politieke kringen er van
overtuigd dat de fractie van de Duitsch-
nationalen van de Nationaal liberale Ver-
eeniging en van den Landbond zullen wor
den saamgesmolten tot één groote fractie,
die dan 105 leden zal tellen en de sterkste
fractie van den Duitachen Rijksdag zal wor
den, en men houdt ernstig rekening met
de mogelijkheid, dat de Rijkspresident den
Duitschnationalen partijleider Hergt tot Ka
binetsformateur zal benoemen.
In dit verband is intusschen de door de
BUITENLANDSCH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Een tragisch einde.
Schwieta, een bekende Duitsche beul,
heeft gisterochtend in zijn woning te Bres
lau zelfmoord gepleegd. De man, die 74 jaar
oud was, verkeerde in een uiterst moeilijken
financieren toestand. Hij genoot een pen
sioentje, waarmede hy onmogelyk rond kon
komen. Om aan geld te komen reisde hij
de dorpen af om de bijl te loonen waar
mede hy 123 misdadigers had berecht. Te
vens vertelde hy dan bytzonderheden uit zyn
avontuurlijk leven.
Een paar weken geleden heeft een an
dere Duitsche beul, Spaethe genaamd, even
eens zelfmoord gepleegd, terwijl, een derde
collega, die in de buurt van Berlyij leefde,
krankzinnig werd. De man rende door de
straten van zyn dorp en riep voortdurend
de namen van zyn slachtoffers. Met veel
moeite kon hy worden overmand. Hij werd
opgesloten in een gesticht, waar hy spoedig
stierf.
De stijging der prijzen.
De pryzen op de Berlynsche levensmid
delenmarkt zyn in de laatste dagen weer
aanmerkelijk gestegen. Dit geldt o.a voor
worst, boter, versch vleesch en koloniale
waren. Boter, die verleden week 2 a 2.20
mark per pond kostte, kostte heden 2.50
2.60 mark. De prys van een pond ham is
van 2 mark op 2.40 gestegen. In Beieren
kost de boter slechts 2 mark a 2.10, Daar
betaalt men voor een ei 9 10 pfennig; te
Berlyn echter 14 pfennig.
Actie onder de mijnwerkers.
In de gezamenlijk mét het communisti
sche partijbestuur door de Unie van hand
en hoofldarbeiders gehouden districtscon-
ferentie te Bochum, waar 247 mynen uit
het Ruhrgebied vertegenwoordigd waren,
werd een resolutie aangenomen, waarin
met ingang van heden de staking van alle
mijnwerkers in het Ruhrgebied en ook de
stopzetting van alle
wordt aangekondigd.
Men vreest, dat het inderdaad tot een
algemeene staking zal komen, ,daar de in
vloed der gematigde vakvereenigirgensbe-
sturen op de mijnwerkers in den laatsten
tyd bedenkelijk aan het tanen is, terwijl
de invloed van de Communisten en Syn
dicalisten met den dag stijgt.
Bij de mynen in het Ruhrgebied werd
aan alle arbeiders, die gisteren slechts
zeven uren hadden gewerkt, heden de toe
gang geweigerd. De meeste mynen heb
ben de poorten gesloten.
FRANKRIJK.
Daling van het geboortecijfer.
Het Fransche geboortecijfer blijft dalen;
op onrustbarende wijze. De Nationale Bond
voor den aanwas van de bevolking van
Frankrijk, waarvan de oud-minister, Het
Kamerlid Isaac voorzitter is, deelt hierom-
zekei anderen, die geen antwoord wis
ten. Snauw maar „vraagt niet gaat
aan het werk. Denkt niet doet uw
plicht I”
In elk geval waa het beter de ge
vaarlijke boeken in de boekenkast op
te sluiten.
Maar eens vergat hij ze tijdig op hun
plaats te leggen mevrouw luidde storm
„Waar zijn de boeken, Anton.”
„Dadelijk, mevrouw I”
„Hij liep naar de kast. Zij fronste
het voorhoofd.
„Wat moet dat beteekenen Sedert
wanneer worden mijn boeken wegge
sloten, voordat ik het zeg.
Anton wilde in zijn eersten schrik in
het Fransch antwoorden. Zij stampte
met haar voel.
„Ben je krankzinnig geworden? Ik
vraag je waarom mijn boekenAnt
woord in het Russisch, schaapskop, als
ik Russisch tegen je spreek”.
Nu had hij ach hersteld. „Mevrouw
zulke boeken mag men niet laten lig
gen.”
Zij leunde achterover in haar stoel
en haar oogen glansden als blinkend
staal
„Zoo en waarom niet
Hij talmde. Zij werd ongeduldig.
Nukomt het haast
Ja.... hei ia aoo.... hoe aal ik het
zeggen, mevrouw.... als die oognaebon-
bona in gindsche flesch. Wie er mede
weet om te gaan neemt twee, drie stuk
jesen die doen hem goed.
(Wordt varvolgd).
