4
ise
Ho* 15538
Maandag 12 Mei 1924
ddel
irant.
ROMANTIEK.
63» Jaargang
F
r
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
De kwestie
MEDE
r arbeid,
de juiste
IKT 31.
(Wordt ▼•rvolgd).
pers van
;eft men
het niet,
st is te
om
ieren
[komst.
'at heeft Hare
offi-
een
FRANKRIJK.
Hollander in Frankrijk gearresteerd.
Aan de „Temps” wordt bericht, dat he
den te Menton een Nederlandsche handel s-
or-
il
ne,
iar
frna
Wie streeft naar het goede, is goed.
FEUILLETO*.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «n omstreken (beboerende tot dan baaorgkringi
1—6 ragala ƒ1.80, elk* regel meer 1X25. Van buiten Gouda en den beaorgkringi
1—6 regel* 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
beslag op den prtys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prtja
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN i 1-4 regel* ƒ2.05, elke regel meer ƒ060. Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bjj contract tot sear gereduceer-
den prjjz. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaachenkomst van «oliede Boekhan
delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór do plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verteken! te zijn.
nende te Utrecht is gearresteerd, die door
<le Nederlandsche Jusitie gezocht wondt we
gens het feit, dat hy een reeks van oplich
tingen heeft gepleegd ten bedrage van
200.000 fra. Hy heeft deze strafbare feiten
gepleegd ten adeele van de Nederlandsche
firma waarvoor hij werkzaam is.
Op het oogenblik van zijn arrestatie had
Van Os slechts 50 francs by zich. Htf is in
het Huis van bewaring te Nice opgesloten
in afwachting van de uitlcveringsformali-
teiten.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Groote brand te Hamburg.
Zaterdagnacht is te Hamburg de 80 M.
lange havenloods van de Freihaven Lager
Gesellschaft door een brand volkomen ver
woest. De materieele schade bedraagt meer
dan een millioen goudmark.
met beide vuisten tegen de deuren
geslagen, hoe vaak ze t?:“
it ge in
èn in
grooten
)aarom
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 545.
Een Nederlandsch voorstel.
De hygiënische commissie van den Vol
kenbond heeft, naar uit Parys wordt ge
mekt: besloten, ten einde gevolg te geven
aan het Nederlandsche voorstel strekkende
tot het verminderen van de sanitaire for
maliteiten, welke het internationale scheep
vaartverkeer belemmeren, den regeeringen
het treffen van particuliere regelingen aan
te bevelen, de praotischo maatregelen te be-
studeeren tot het vergemakkelijken van het
sluiten van dergelijke regelingen, en zich
ter beschikking der regeeringen te stellen
als bemiddelingsorgaan in geval van moei
lijkheden bij de toepassing der genoemde
regelingen.
Naar het Duitsch
van
OLGA WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. P. WESSELINK—Van Rossum.
Overneming verboden krachtena
art. 15, 2e lid der Auteurswet.
nen van blijde opwinding en wierp ze
achteloos neer op de zijden deken.
Die vrouwen, Mitri, ook nu laten zij
mij niet met rust I Lees eens lees
eens, sukkelzou er toch geen kans
op zijn oni haar een klein feestje te ge
ven. Maar waar, waar
Dit St. Petersburg is zoo’n rampza
lig babbeloord I”
En Mitri las met een heel ernstig ge
laat de woofden van liefde en de com
plimenten, die, de generaal aan zich
zelf had geschreven. En de generaal
keek onderwijl ter sluiks naar hem.
Als de kerel grijnslachte indien hij
het zou wagen.
Maar Mitri wachtte er zich voor. Hij
gaf de brieven, voorzichtig, eerbiedig,
in de couverten, terug.
Wal weten dames de woorden toch
goed te kiezen Zoo teer en hartstoch-
telijk I”
„Ja, zoo waren zij allen, met wie ik
te doen had. Maar wij zullen haar niet
compromitteer©!! verbrand de brie
ven I”
Maar in plaats van in het vuur, gin
gen de brieven naar Anton, en van hem
naar mevrouw.
„Laten wij iiem laten spelen. Ieder
moet zijn genoegen en zijn speelgoed
hebben,” zeide zij.
Erger waren de groote vellen postpa
pier, die niet terugkwamen. Waar gin
gen die heen I
Als mevrouw en haar dochter bevel
hadden gekregen in het paleis de lunch
te komen gebruiken, draaide de gene-
14)
In hoofdzaak bestreed de generaal de
'kosten van de huishouding. Hij had
den ganschen dag niets te doen. Slen
terde door St. Petersburg. Had zich in
een aristocratische club laten inschrij
ven, waar hij Fransche sportbladen las,
en zich door zijn kennissen het een en
ander liet vertellen. Hij wist alles, wat
er aan het hof gebeurde, kende alle
bekende namen. Die der gunstelingen
en van hen, die het worden wilden.
„Wij gaan moeilijke tijden tegemoet”
sei hij dikwijls. „Men moet zijn maat
regelen nemen 1”
„Hoe bedoelt u dat, generaal
„Wel, men moet weten waarop en op
fcién men kan steunen, als het tot bot-
aiiifcen komt.”
Mevrouw, die zich moeite gaf, om in
tegenwoordigheid van haar dochter zeer
beleefd te ïijn, tegenover den gene
raal, haalde slechts even de schouders
op.
Poincaré Maar Engeland.
De kwestie van een referendum in Duitschland over de rapporten der des
kundigen. De Nationalisten te Halle. Bloedige botsingen. Het con
flict in de mijnen. De verkiezingen in Japan.
het vraagstuk der schadeloosstelling, dat
door het indienen van de rapporten der des
kundigen zoo’n geheel ander aspect heeft
gekregen en spoedig nader tot een oplos
sing zal kunnen worden gebracht, wanneer
in Duitschland en Frankryk mannen met de
leiding van ’s lands zaken worden belast,
die zin hebben voor realiteiten.
Hoe de uitslag van de verkiezingen in
Frankryk is, is nog niet bekend. Er werd
druk gestemd, maar de dag is overal kalm
verlootten.
ENGELAND.
Het bezoek van het Roemeenache koninklijk
paar.
Koning Ferdinand en Koningin Marie van
Roemenië, die deze week in Brussel ver
toefden, hebben zich vandaag voor een of
ficieel bezoek naar Engeland begaven. In
Dover werden zy door den Prins van Wa
les ontvangen. Een flotilje torpedojagers
zou hun tegemoet vuren.
Dinsdag zullen de souvereinen door de
City worden ontvangen, waar de Lord
Mayord hun in de Guildhall een begroe-
tmgsadres zal overhandigen- in een gouden
kistje. Woensdagavond is er een groot bal
in het Buckingham-paleis.
De Labour Party en het clubleven.
Reeds lang denkt de Arbeiderspartij
over om een Club of de Constitutional Club.
Met het oog op de tegenwoordige positie
der Labour Party wordt dit hoogst wen-
schelyk geacht. De bestaande Parlemen-
tary Labour Club is slechts een klein lokaal
in de buurt, van het parlement, hoofdzake-
lijk voor Arbeidersteden van het parlement.
Het schijnt er echter niet van te zulten
komen. De uitgaven, waarmede een bedrag
van een kwart millioen is gemoeid, gaan
boven de krachten der partykas, en of
schoon de party eenige gefortuneerde le
den telt, kan het geld niet bijeen worde*)
gebracht.
De z<g. 1917-Club, die in het jaar welks
naam zij draagt door een groep geavan
ceerde liberalen en Lsbourmannen werd
opgedicht, en waarvan Mac Donald tot
voor kort voorzitter was, beantwoordt niet
meer aan de behoeften en is verre van een
politiek centrum.
taais, terwijl de kapel van de ryksweer
speelde en de ryksweertroepen op de ren
baan ter eere van de nationalistische gas
ten een parade hielden, werd een commu
nistische bijeenkomst in het Volkspark door
de politie omsingeld en tot laat in den
avond gevangen gehouden.
In de omgeving van de stad kwam het
eveneens tot een vechtpartij tusschen com
munisten en politie. De communisten, die in
de voorsteden van Halle waren, wilden zich
te voet naar de stad begeven. Om hen bui
ten Halle te houden, had de politie, ter ver
dediging der stad loopgraven en barrica
den opgericht. Te Woermlita kwam het ech
ter al gauw tot een gevecht, waarby naar
men meent 10 personen gedood werden. Be
weerd wondt, dat in het geheel 3 agenten
gedood zyn en verscheidene anderen zwaar
gewond. Het juiste aantal dooden kon niet
met zekerheid worden vastgesteld, daar de
communisten hunne pantygenooten die in
den stryd het leven lieten van het tooneel
van den strijd wegdroegen.
Den geheelen dag weiden overal commu
nisten gearresteerd en naar het hoofdbu
reau van politie gebracht, waar tegen den
avond 400 arrestanten te zamen waren. In
de avonduren weid de politiemacht ver
sterkt, daar men voor nieuwe ongeregeld
heden vreesde als de 800 communisten, die
in het Volkspark omsingeld waren, vrijge
laten zouden worden.
Gedurende de verkiezingen, welke Zater
dag te Tokio hebben plaats gehad, zijn ver
schillende ongeregeldheden voorgevallen.
Er ontstonden vele gevechten en een groot
aantal propagandisten en candidaten wend
gewond.
Te Kure vond een straatgevecht plaats,
dat den geheelen nacht heeft geduurd. Een
der aanhangers van de Seiyukai-partü werd
gedood, terwijl twee anderen ernstig wer
den gewond.
Te Marioka werd plotseling de brandweer
gealarmeerd voor een zwaren brand. Van
alle kanten trok zy er op uit en begon het
aangewezen gebouw van alle kanten te be
spuiten. Achteraf bleek, dat er hoegenaamd
geen brand was. In het gebouw bevonden
zich echter candidaten en propagandisten
van een aan de Seiykai vijandige party,
waarop deze laatste het alarm had gege
ven.
Om 4 uur in den namiddag was bekend,
dat de verkiezingen de Kenseikaipartij 37,
de Seiyukai-parttf 22, de Kakusjiu-club 8,
de Seiyubonto-partij 16, de „handelspartij”
6 en de onafhankelijken 16 zetels hadden
verworven.
Onder de verslagen candidaten bevindt
zich de oud-minister van onderwijs, Naka-
hasji, leider van de Seiyubonto-partij, die
bestaat uit degenen die zich van de Selyu-
kai-partij hebben afgescheiden.
Takahasji, de president der Seiyukai-par-
ty is de Morioka na vinnlgen strijd verko
zen.
De eindresultaten worden eerst Dinsdag
of Woensdag bekend.
De algemeene opinie is, dat de regeering
in de minderheid is geraakt tegenover de
combinatie der oppositiegroepen.
Het besluit van het sociaal-democratische
partijbestuur om een referendum te eischen
waarby het Diuitsche volk in staat zou wor
den geste'd, zich voor of tegen de rappor
ten der deskundigen uit te spreken, wordt
door alle Berlynsche bladen zonder een en
kele uitzondering gehekeld. De bladen der
rechterzyde meenen, dat het besluit van de
sociaal-democratie noodlottig zou kunnen
zijn en slechts voordeelig zou wezen voor
de positie van Poincaré. De Deutsche Ta-
geszeitung vindt de kwestie zeer ingewik
keld en beweert, dat door een referendum,
zooals de sociaal-democraten dit wenschen,
de meening van de bevolking toch niet dui
delijk bekend wordt. De Germania vindt het
voorstel hoogst bedenkelijk, omdat de par
tijen dan de verantwoordelijkheid in deze
kwestie zullen verliezen, hetgeen slechts
voordeelig kan zijn voor de partyen, die tot
dusver tot de oppositie hebben behoord en
dientengevolge met de jongste verkiezingen
gedwongen wenden, duidelijk kleur te be
kennen. Indien het voorstel der sociaal-de
mocraten wordt aanvaard, krijgen, zoo zegt
het blad, de Duitsch-nationalen een kans
om zich aan de verantwoordelijkheid te
onttrekken.
Ondertusschen zal het vraagstuk der
schadevergoeding pas in een nieuw stadium
kunnen komen, nadat eerst de uitslag van
de Fransche verkiezingen, die gisteren
plaats hadden, bekend zijn en eerst de par
lementen en regeeringen in Duitschland en
Frankryk definitief zijn samengesteld.
Daar zullen nog wel eenige weekjes mee
zijn gemoeid en in dien tusschentijd zetten
de geallieerde politici hun officieuse be
sprekingen, waarby de Belgen hun traditio
neels bemiddelingsrol spelen, voort. Deze
officieuse onder-onsjes, die ten doel hebben
elkaar te polsen omtrent de wederzijdsche
opvattingen over de rapporten der deskun
digen, die wat Engeland èn Frankryk
betreft nog al uiteen loopen, zyn inge
leid door een onderhoud tusschen Hymans
en Theunis eenerzyds, Poincaré anderzijds.
Daarna hebben de beide Belgische staats
lieden zooals men weet op MacDonald’s of
ficieels buitenverblijf The Qiequers met den
Britschen premier geconfereerd, terwijl zij
eerstdaags Mussolini in Milaan zullen ont
moeten. Hierbij sluit zich aan de invitatie
van MacDonald aan het adres van Poincaré
om te zynent eens te komen praten. De
Fransche premier heeft deze uitnoodiging
aanvaard en het bezoek zal op 19 Mei
plaats hebben. Waarschijnlijk zal pas later
temeer daar de verschillende ontmoetingen
der Fransche, Belgische, Engelsche en Ita-
liaansche politici voorloopig nog van offi
cieusen en particulieren aard zijn, een of-
ficieele conferentie der geallieerden plaats
hebben. Gezien dezen stand van zaken, mag
worden aangenomen, dat pas in het gun-
stigt geval in Juni meer schot zal komen
in de ijzerindustrie van Noord-West reiziger, genaiünd George van Os en wo-
Duitschland doet het gebrek aan kolen zich
ree<is bemerken en in dezen tak van het
bedrijfsleven zal men wel gedwongen zijn,
in het begin van de volgende week den
werktijd aanmerkelijk te vertcorten, indien
de staking der mijnwerkers dan nog niet
ten einde is. Een onderneming der firma
Krupp te Rheinhausen heeft haar personeel
reeds medegedeeld, dat zy gedwongen zal
worden, het heele bedrijf stil te leggen, in
dien in den loop van de volgendeweek niet
op nieuwen kolenaanvoer kan worden gere
kend.
Te Halle in Duitschland is het gisteren
tot een bloedige botsing gekomen tusschen
politie en communisten. Alle volgelingen
van het „Hakenkreuz” en den „Eichenknüp-
pel” waren te Halle te zamen gekomen, om
ter gelegenheid van de onthulling van een
Moltke-standbeeld een groote „Völkische”
parade te houden. Men schat het aantal
nationalisten, dat te Halle defileerde, op
50.000, het oude regime was vertegenwoor
digd door prins Oskar van Pruisen, gene
raal Ludendorff en ook een groot aantal
uit den wereldoorlog bekende hooge mili
tairen. Uit alles bleek dat deze „Duitsche
Dag” voor de Völkische partij groote be-
teekenis had en dat deze grootsch opgezet
te manifestie een eerste poging was,
de nationalistische beweging, die in Bei(
haar hoogtepunt heeft overschreden, naar
Noord-Duitschland over te brengen.
Ten einde het den Völkischen mogelyk te
maken, alle partygenooten naar Halle te
brengen, had de regeering 23 extra-treinen
uit alle richtingen naar de stad laten loo-
pen. Het was de autoriteiten echter ter
oore gekomen dat de communisten beslo
ten hadden deze nationalistische manifesta
tie met een tegen-manifestatie te beant
woorden. Zij lieten toen de passag’ierswa-
gens der gewonen treinen, waarin zich,
naar men vermoedde communisten bevon
den, een station voor Halle afkoppelen en
op dood spoor brengen. De ingangen van
de stad werden voorts door veiligheidspo
litie met machinegeweren bewaakt. Aan af-
deelingen communisten werd de toegang
naar de stad geweigerd, terwijl men de na
tionalisten ongehinderd liet binnengaan. De
politie wilde, dat de nationalisten in geslo
ten gelederen, doch met opgerolde vaandels
onder het zingen van nationalistische lie
deren de stad binnentrokken. Hierbij deden
zich echter een aantal bloedige incidenten
voor, waarbij 10 communisten gewond en
4 gedood werdén. Van de politie werd 7 man
zwaar gewond, van wie één agent inmiddels
overleden is. In het Elisabethziekenhuis te
Halle werden in den loop van den dag 6
gewonden binnengebracht; om vyf uur gis
teravond waren 2 van hen overleden.
Terwijl tienduizenden defileerden voor
Ludendorff, prins Oscar en andere gene-
boisl gericht, met booze, van haat ver
vulde woorden tegen „de slang” zoo
als hij mevrouw nu dikwijls stilletjes
noemde.
Maar met het voorbij snellen der we
ken werd de verveling erger dan de
haat
Vreemd1 was het middel waarmede
hij deze bestreed.
Mitri verstond meesterlijk de kunst
door de sleutelgaten te gluren, hetgeen
Anton in elk geval beneden zijn waar
digheid zou hebben gevonden. Want -
goed hooren was een gave Gods; maar
zich 'bukken naar een sleutelgat ver
nederend I Anton hield streng het ver
schil der dingen in het oog.
In elk geval toonde hij belangstelling
voor de berichten van Mitri. Reeds ter
wille van mevrouw was het goed te
weten, wat er om haar heen gebeurde.
Iets ergs was het in elk geval niet.
Maar zoo iets buitengewoon vreemds.
Want de generaal ging nu dikwijls aan
zijn schrijftafel zitten en schreef uren
aan een stuk. Nu eens op witte lange
vellen, die in het midden gevouwen
waren, zooals men ze gebruikte voor
smeekschriften dan weer op zachtge-
kleurd klein postpapier met geparfu-
meerdeij groenen of violetten inkt.
Maat den volgenden dag lagen de licht
(blauwe, licht groene, licht rose briefjes
heel netjes geadresseerd en afgestem
peld in de brievenbus van de huisdeur
en bracht Mitri ze op een zilveren blad
aan het bed van den generaal. Deze
ze snel, las ze met alle teeke-
Gonmn: «wjiintT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEL'
WER KERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enx.
Te oordeelen naar de berichten uit de
verschillende mynbouwgebieden is de toe
stand in het groote mynbouwconflict vry-
wel onveranderd, maar er zyn symptomen,
die er op wyzen, dat men toch langzamer
hand den goeden kant opgaat. Zaterdag
hebben de uitgesloten 4ttjjnwerkers bijna
nergens de uitvoering van het voor het on
derhoud der mijnen noodzakelijke werk
trachten te verhinderen, wat den dag tevo
ren vry algemeen liet geval was. Ook blijft
bet aantal werklieden, die zich weer bij de
imynen aanmelden, langzamerhand toene
men.
In hét district Hamm hebben de arbei
ders van verschillende rnynen geheime
stemmingen gehouden over het al of niet
voortzetten van den stryd en bij deze ge-
legenheid heeft het personeel van een myn
zich met groote meerderheid voor het her
vatten van het werk uitgesproken.
Te Berlyn vermoedt men, dat de stakende
mijnwerkers financieele steun van hun bui-
tenlandsche collega’s verwachten. Ook
schijnt men in mijnwerkerskringen op een
sympathiebeweging van de Engelsche mijn
werkers te rekenen. Een aantal Engelsche,
Belgische en Nederlandsche leiders der
mijnwerkers zijn namelijk naar het Roer-
gebied vertrokken om zich daar in verbin
ding te stellen met de leiders van de vak
organisaties.
Intusschen doen de gevolgen van het con
flict zich meer en meer bemerken. De Bo-
chumer Verein heeft sinds twee dagen in
het geheel geen kolen meer gekregen. Ook
I rani een uur lang om do kleedkamers
der beide dames heen.
„Zijt gij haast klaar ‘4 Maukt toch wat
voort I Wat trekt gij toch aan?
Hoe laat zijt gij weer terug. Brengt
de boodschap over, dat ik voor de gunst
bedankvoor de gunst.”
Mevrouw verliet met ruischend ge
waad haar kamer.
„Waarover bazelt ge toch Welke
gunst bedoelt ge
De generaal bracht zelf de dames
naar het rijtuig en wachtte telkens voor
het venster op haar terugl
„Wel hoe was het? Wi
Majesteit gezegd
Mevrouw trok haar wenkbrauwen op.
„Wat zij gezegd heeft? Hoe het ge
weest is
„Zooals altijd.”
Maar eens was het niet zooals altijd.
De oogen van mevrouw fonkelden toor
nig. Zij nam zich niet in acht voor de
dienstboden.
Barstte verontwaardigd los. Ik ver
kies geen inmenging in het lot van mijn
dochter I”
Het jonge meisje was heel bleek en
sloop langs haar moeder heen naar
haar kamer.
„Wat is er gaande, kind vroeg
Murtha Heller.
„Ik bekommer mij om geen botsin
gen, en zou mijn geheele leven blij zijn
geweest, indien men zich wat minder
om mij bekommerd had I”
Schitterende feesten werden gegeven
in de van weelde badende vertrekken
van mevrouw Markoff.
Zij was er trotsch op om haar doch
ter aan de groote wereld te toonen, die
even sterk op haar vader, den groot
vorst geleek, als haar broer, graaf Rud-
nik. Deze gelijkenis van broer en zus
lei1 onderling en niet hun vader was als
een achteraf komende rechtvaardiging.
Want er lag een afstand van achttien
juren tusschen hun geboorte en nu. En
de moeder kon zeggen Ziet hier, geen
gril, geen vluchtige liefdesverhouding
was het met een hooggeboren verleider
neen, een ernstige verbintenis, bijna
een huwelijk in de hoogste beteeke-
nis
En wie „die oude geschiedenis” ken
de glimlachte stilletjes als hij hoorde
hoe het jonge meisje den generaal „pa
pa” noemde.
Maar de generaal straalde als hij dit
woord hoorde. Hij koesterde zich ook
in dc ontluikende schoonheid van het
meisje. Want zij was hem een belofte
vooi toekomende betere tijden.
De generaal leed er zeer onder, dat
de deuren waren afgesloten naar de
vertrekken, die gediend hadden voor
zijn late en verdorven lusten. Hoe dik
wijls had hij zooals Mitri vertelde
tegen zijn eigen opende
