UDA
Blad
)E
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, nieu
WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER, REEL;WIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, era.
J
No. 15541
Donderdag 15 Mei 1924
B4« Jaargang
y;»
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
-
ROMANTIEK.
MacDonald over da uitvoering van de rapporten
dor deekundigen.
F
MM? ƒ0.10. Op
1412 98
zekere
de
FEUILLETON.
Van
van
Dag-
wat moet er nu gebeuren
den vorst te trouwen aal
104 31
(Wordt vervolgd).
t
>owel uit vroege ren
buiten den tekst
uit de beroemde
uclsche Handel en
1; De bedryven der
g te Gouda; Kun-
ouda; De lichame-
eornaamste menu-
GOIINJIE COURANT.
M)
4*
r
T-
le
in
e-
lt
re
e-
k-
1
rand
van haar bed, met in elkaar geslagen
Martha Heller zich
De plannen voor het vormen van een
blok van middenpartijen in Duitschland
schijnen op niets uit te loopen. De Deutsche
Volkspartij heeft officieel te kennen ge
geven dat van een fractiegemeenschap met
de groepen der vroegere parlementaire Ar-
BUITENLANDSCH NIBUW8.
DUIT8CHLAND.
De moord op Rathenau.
Te München heeft de politie een zekeren
Toenies gearrestaeerd, die verdacht wordt
van medeplichtigheid aan den moord op
Rathenau. De man is in de gevangenis van
het rykagerechtshof te Leipzig opgesloten.
Toenies zou ook een belangrijke nol heb
ben gespeeld bij de ontsnapping van kapd-
tein Ehrhardt uit het huis van bewaring te
Ixïipzig. Toenies wachtte met een automo
biel nabij het huis van bewaring toen Ehr
hardt ontsnapte en bracht den kapitein in
een paar uur tijds naar Beieren, waar deze
zich in veiligheid gevoelde. Men vermoedt
dat in verband met de vlucht van Ehrhardt
nog een aantal personen te München zullen
worden gearresteerd
Moord op een lid der Deutsch-völkische
party.
Eenigen tijd geleden werd in een bosch in
het noorden van Berlijn een lijk gevonden,
dat daar wel eenige maanden moet hebben
gelegen. Uit het politieonderzoek bleek, dat
men hier met een politieken moord te doen
had, die reeds meer dan zes maanden ge
leden was gepleegd.
In November 1923 werd aan de politie
medegedeeld, dat een zekere Grütte een
18-jarig Deutschvölkisch agitator een
zekeren luitenant Müller had doodgescho
ten. Grütte werd gearresteerd en bekende
Daar het lijk van den vermoorde echter niet
kon worden gevonden, nam Grütte zijn be
kentenis terug en verklaarde hij deze slechts
te hebben afgelegd om zichzelf belangrijk te
maken. HU werd daarop vrijgelaten en ver
dween onverwijld naar het buitenland.
be politie heeft geconstateerd, dat het
gevonden lijk dat van den indertijd door
Grütte vermoorden luitenant ia, die ver
dacht werd, in de Völkische partij te zyn
opgetreden als spion voor de communisten.
BELG1E.
De uitgever van het Nieuwsblad vaa
Antwerpen aangehouden.
De politie was ter oore gekomen (aldus
„De Schelde”) dat de uitgever van het
„Nieuwsblad van Antwerpen”, een dagblad
dat tijdens den oorlog verscheen, meermalen
naar Antwerpen kwam, om zyn familie te
bezoeken. Een waakzaam oog werd gehou
den in den omtrek waar hy gewoonlyk ver
toefde.
Maandagnacnt ia deze uitgever,
Van Opstraeten, aangehouden.
Na den wapenstilstand had Van Opstrae
ten de wUk genomen naar Nederland. De
uitgever van het „Nieuwsblad” werd oen
eerste maal veroordeeld tot 5 jaar gevange
nisstraf en 200.000 fr. boete of 8 maanden
gevangenisstraf. Nadien werd hij ander
maal gestraft met 2 jaar gevangenisstraf
en 26 fr. boete en tot 2 Jaar gevangenis
straf en 1000 fr. boete, wegens heling van
ontvreemde zetmachines ten nadeele van
een Brusselsch dagblad.
FRANKRIJK.
Een afgevaardigde die geen Framch
spreekt.
Zal men weldra Duitsch hooren In «Ie ka
mer? Charles Hucher, de communiattoche
afgevaardigde van het district van den
Neder-Rjjn, is, volgens de Figaro, voorne
mens Duitsch te spreken wanneer hü het
woord neemt. Deze Elxasser zegt het
F ranse h niet voldoende meester te zijn om
zich in die taal uit te drukken.
Wat het conflict in het «Unbouwbedryf
aanguat, in het ryicaministerie van arbeid
zyn de aamgekondigde besprekingen begon
nen met de vertegenwoordigers van den
mynbouw ter bUlegging van het geschil.
Eerst werd onder voorzitterschap van
rykskanselier Marx in de rykskanselary
een voorbereidende bespreking gehouden
met de vertegenwoordigers van den bond
van mijndirecteuren en die der myniwer-
kersonganisaties. Dr. Marx verklaarde by
deze gelegenheid in een toespraak, dat de
ryksregeering zich volkomen in den nood
toestand der beide partyen aan de Ruhr
kan indenken. Daartegenover staan echter
de groote belangen op het gebied der bin
nen en buitenlandsche politiek, die een spoe
dige beëindiging van den strijd tot een na-
tionalen plicht voor beide parijen maken.
By de eigenlyke besprekingen, die onder
de persoonlijke leiding stonden van den
ryksminister van arbeid, dr. Braun, kwa
men de beide partyen allereerst overeen,
dat een speciale commissie voor het bUl««-
gen der arbeidsgeschillen in het Ruhrge-
I bied zal worden gevormd. Deze „Schlich-
tungskammer” zal bestaan uit een gelyk
aantal vertegenwoordigers van werkgevers
en arbeiders en worden gepresideerd door
den heer Hausmann, vice-president van
het Maagdenburger „Oiberprteidium”.
Laat de wereld u begeven, maar blijf
u zelf getrouw.
Wilde zij zeggen niet verwacht"
of „niet moeten doen?’’. Martha Heller
wist het niet.
De generaal schreeuwde nog steeds.
Zijn haar was verward. Hij kon geen
behoorlijk geluid meer geve».
Anton veegde de asch op een hoopje,
zette de glazen bijeen hoorde alle*.
Graaf Rudnik rookte.
ABONNEMENTSPRIJS: par kwartaal ƒ2.96, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per poet per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en looper*, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 645.
I
d
Naar het Duitsch
van
OLGA WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. P. WESSELINK—Van Rossiun.
Overneming verboden krachtens
art. 15, 2e’üd der Auteurswet.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den beaorgkring):
1—4 ngeb ƒ1.10, «Ba regel moer /DJ5. Van buiten Gouda aa don beaorgkringi
1—4 regel* 146, elke regel moor ƒ040. Advortentüin in het Zatoniagnummer 20
bijslag op den prfja. Uefdadigheida^uivwrtantiba de helft vaa den prtia.
INGEZONDEN MEDEDEELINGENi 1—4 regel* ƒ2.06, elke
do voorpagina 60 booger.
Gewone advortentiA* ea ingeaondca modedeeliagee MJ contract tot neer gereduceer
de» prija. Groote lettere en randen worden berekend naar plaatendeata.
Advertantita kunnen worden lageaonden door tuaeeheokoeMt van «oliede Boekhan
delaren, Advertentiobureaux ca once Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Rurone zijn ingokomen, teneinde van opname verwekard te *ty*.
binet zou kunnen versterken, veel, zoo niet
geheel, zou toegeven.
De „Evening Standard" verzekert, dat
de heeren Hymans en Theunis zich te Che
quers er van konden overtuigen, dat Poin
care zich in de waardeering van des hee
ren Ramaay MacDonalds houding had ver
gist.
Het blad verklaart verder, dat Poincaré
ook geen ooren had naar het decreet van
Wallstreet, dat Wallstreet geen dollar z<ou
geven voor Europa, indien aan de conclu
sies van het rapport-Dawes werd gemor
reld.
Naar verluidt zou MacDonald, nu de
reis van Poincaré naar Londen niet door
gaat, voornemens zyn zelf naar Parys te
gaan .teneinde met den opvolger van Poin-
caré overleg te plegen.
Wie de opvolger van Poincaré evenwel
zal zyn, hangt nog geheel in de lucht.
Herriot schijnt te aarzelen om het voor
zitterschap van den ministerraad aan te
nemen. Hy zelf wil, als het gaat, liever
voorzitter van de Kamer worden. Zijn
vrienden dringen er op aan dat hjj premier
wordt zonder portefeuille. Onder de radi
calen vindt men er meer die zeggen geen
mannen van vage beginselen, gelyk Briand,
in het ministerie te willen zien. Eerst moet
worden uitgemaakt of deze uiterste radi
calen met de socialisten een groep zullen
vormen, waarop de regeering kan steunen,
dan wel of de gematigde radicalen zich
naar de vleugels zullen orienteeren. Dit
zou de homogeniteit bevorderen, met na
me ten opzichte van de begroeting, waar
voor, volgens de traditie, de socialisten niet
stemmen. Als zy en de radicalen samen
blijven, moeten zij zich verstaan op een
minimumprogramma, dat de toekenning
van de door de beambten gevraagde en
door de oude regeering op financieelen
grond geweigerde loonsverhooging zal in
sluiten. Als de socialisten niet aan de re
geering willen deelnemen, moeten de radi
calen zich verstaan met de socialistische en
linksche republikeinen, welke meerderheid
ongeveer 310 leden zou omvatten. Ze ®ou
staan tusschen de gematigden met de rech
terzijde, tezamen ongeveer 140, en de so
cialisten met de communisten, tezamen 132
man.
Zoo ziet men dat het nog wel eenige da
gen kan duren eer men inderdaad tot een
oplossing zal komen.
Poincaré zal zich naar verluidt eenigen
tyd uit het openbare leven terugtrekken.
Inzake het Duitsch-Rusaisch incident kan
worden gemeld dat de Duitsche regeering
te Moskou een nota heeft doen overhandi
gen, waarin zy haar leedwezen uitspreekt
over het feit, dat door een fout der poli
tie rechten van personen, die genieten van
de ex-territorialiteit, zyn geschonden.
De leider der politieke politie in Prui
sen, Oberregierungsrat Wei»», is door de
regeering op non-activiteit gesteld, totdat
de gebeurtenissen volkomen sullen zün
opgehelderd.
Het bericht, ala zou «de Russische regee
ring te Berlijn een nota met vrij vergaan
de eischen hebben doen overhandigen,
wordt van bevoegde zijde niet bevestigd.
Een dergelyke nota ia op het dept, van
buitenlandsche zaken niet ontvangen.
„Mevrouw pakte het meisje bij de
armen en schudde haar.
„Zeg, ben je dan krankzinnig Wat
wil je doen
Hel meisje doorstond den harden. Wik
van haar moeder, zonder dat haar wim
pers trilden.
,.Wat u gedaan heeft, mamu toen
u mijn vader liefhadt.’’
Mevrouw liet het jonge meisje los en
steunde zioh aan het bed.
„Je wilt weg? Je wilt bet huis uit?"
,.Ik wil doen, wat u heeft gedaan,
mama."
Martha Heller gilde het uit.
De hand der moeder was hevig en
£waar op de wang van haar kind geval
len. Voor den eersten keer.
Het meisje gaf geen kik. Maar haar
groote stralende oogen sloot zij in gren
zeloos verdriet en met het bovenlijf viel
zij zijdelings in de kussens.
„Mevrouw... mevrouw.. sBïffelde
Martha Heller.
Maar mevrouw wendde zich af. Zij
prevelde
„Dat had ik niet. Neen.... dat had
ik niet..."
Wilde zij zeggen
beitsgemeinschaft in den RUksdag, wat
haar betreft geen sprake i». i
In de gemeenschappelijke zitting van het
partijbestuur en de nieuw® fractie der D. 1
V. P. werd er met nadruk op gewezen, dat
de partU rich blyft houden aan de reso-
lutie van 12 Jan. 1924, waarin wordt uit-
gesproken, dat om redenen van binnen- en
buitenlandsch politieken aard een samen
gaan van alle burgerlyke partyen nootza
kelijk is. Dit doel kan echter niet wonden
bereikt door de vorming van de z,g. fnac-
tiegemeenschap der middenpartyen, welke
de D. V. P. onuitvoerbaar acht, üiuidelyk
is, dat de D. V. P. er op uit is een achter- l
deurtje open te houden, waardoor eventueel
de D.-nationalen in de regeeringscoalitie
kunnen komen. 1
Met betrekking tot de buitenlandsche po
litiek werd verklaard dat het' noodzakelijk
is zich aan de richtsnoeren, die tot dusver
hebben gegolden, te bdyven houden. Men
keunde het principieele standpunt der ryks
regeering inzake de deskundigenrapporten
goed en sprak de verwachting uit, dat de
regeering na de aanvaarding daarvan voor
de Duitsche belangen zal waken en met
name voor het herstel van de financieele
en economische eenheid des Ryks zal zorg
dragen.
De verkiezing
I „De eerste verliefdheid, generaal
u neemt het te ernstig op. Het zal ma
ma stellig gelukken."
Daar kwam mevrouw binnen. Heel
langzaam, met loome schreden. Zij had
zijn woorden gehoord en schudde het
hoofd
„Je vergist je, juist mij kan het niet
gelukken. Zij is sterker dan ik om
dat zii mij met mijn eigen woorden
slaat.4
De generaal barstte los.
„Ja, ziet ge nu wreekt het zich
Alles wreekt zich eenmaal. Ik heb lang
op dezen dag gewacht Wat zal er nu
van ons worden
Zii haalde de schouders op.
„Voor u is toch steeds gezorgd.
honger omkomen zult gij niet."
Hij zei smalend „och zoo, niet van
honger omkomen. Wat gij zoo, niet van
honger omkomen noemt I"
Graaf Rudnik stond op, Zijn gezicht
was vaalbleek.
.»Ja
Pijnlijk.”
Mevrouw strekte haar arm naar beo»
uit
„Beproef gij het, haar tot andere ge
dachten te brengen. Men neemt dikwijls
iets geheel anders op, wanneer men
als gelijken tegenover elkaar staat. Zij
houdt van haar broers. Zeg haar dat
dit huwelijk een reddingsplank is voor
Scbura. Voor jou vooral. Zij zal jullie
die toch niet onder de voeten willen
wegtrekken I Dat alles heeft zij een-
voudta niet overdacht, men kan bet
Overigens is in het Ruhrgebiod de toe
stand onveranderd.
Uit het Saksische kolengebied wordt een
aanziienlyke toeneming van het aantal
werkwilligen gemeld.
Dreigend blijft de toestand nog steeds
in Opper-Silezië. Hoer valt van een ver
betering niets te bemerken en kan veeleer
van een verscherping van den twrtand
worden gesproken.
niet ernstig opvatten.
„Ik ben alleen niet onbevooroordeeld
genoeg."
„Het is mogelijk. Het is ook moeilijk
voor u iiMima Laat mij maar begaan."
Hij glimlachte weer, rekte zijn knap
pe gestalte uit, wierp de ternauwernood
begonnen cigarette in het asohbakje,
greep naar een kristallen fleschje met
e»u de cologne, goot wat van den in
houd op zijn handen en bevochtigde
daarmede rijn voorhoofd. Het bloed
kwam langzaam terug in mjn wangen.
Hij glimlachte weer. Overtuigd ab hij
was, nu weer te zullen overwinnen.
Het kleine onnoozele meisje zou hij wel
tot andere gedachten brengen.
Voor den drommel, de vorst waa toch
Keen monster.
„Zeg eens Anton. Wat denk je er
van, wordt de kleine juffer weer ver
standiger
„Men kan het nooit zeggen, mijn
heer
„Och wat I Let maar eena op een,
twee, drie men heeft het slechts goed
aan de pekken.”
In het voorbijgaan klapte hij Anton
op den schouder
Ja. Wie b daar U graaf Rudnik?”
Martha Heller, met roode gezwollen
oogen opende de deur halverwege.
„Zij b juist wat tot kalmte gekomen,
mijnheer. Moet zij zich nu weer opwin
den
gowm AND.
De treinbotsinK.
De directie tbr Zwiteersche Boudsspoor-
wegen houdt zich momenteel bezig met da
schadevergoedingen aan de overlevenden
vaa de slachtoffers van de ramp te Bellin
zona. In h«t algemeen staat de directie op
het standpunt, dat zU liever een rente, dan
een kapitaal ineens betaalt. Zij zal zich nu
by de vaststelling van de te betalen scha
devergoedingen regelen naar den staat van
inkomen en vermogen van de betrekkenen.
Te dien einde heeft zy strikt vertrouwe-
lijke inlichtingen gevraagd over de door de
verslagenen betaalde vermogens- en in
komstenbelastingen.
RUSLAND.
De strijd tegen het particuliere kapitaal.
Alle berichten uit Rusland stemmen in
één opzicht overeen: er heerscht in Rus
land een toestand ais in «ten vreenetyken
tyd van de onbeperkte heerschappy van
het zoogenaamde „militaire communisme”,
H)
Het meisje kwam de kamer uitstor-
“fcn, zooals zij was, met loshangend
•Har, een wit kanten jakje over den
ajden onderrok.
„Damnar, Dagmar.”
Ja, daar had Martha Heller lang kun-
Een stukje kant was alles
ai zij tusschen de vingers hield. De
e© stonden echter hand in hand, ke-
Ren elkaar aan en lachten.
u»* geven de schilderijen werke»-
l‘Ik my. vroeg het mejsje
ïi a,c^*e Heel vergenoegd.
Ik denk er niet aan.”
In» van en dat een
Ai«J?t€naar evbn a*8 ‘«der ander mensch
en drinken moet betalen. Maar hij
had ’1 dacht hij er niet aan. Hij
trei a6 duizend roebel voor het por-
eer tsarki-moeder gekregen roe-
Hij verbeelde zich zoo ongeveer een
van het fractiebestuur
werd uihgesteW tot nu liet bijeenkomen van
den Ryksdag. Blijkbaar wil men afwacliten
of Stresemann als rUksminister in het
nieuwe kabinet zal terugkeeren. Zoo niet,
dan zeu men hem tot voorzitter der frac
tie kiezen.
Een onthulling. De verkiezingen in Frankrijk. Het conflict in het
mijnbouwbedrijf-Het Duitsch-Russisch incident.
In de gisteravond te Londen onder aus
piciën der Labour Party gehouden vergade
ring, waar de heer Ramsay MacDonald het
woord heeft gevoerd, heeft hy volgens een
draadloos bericht een paar belangryke uit
latingen gedaan met betrekking tot het
rapport der deskundigen. Het groote pro
bleem voor de regeering op het oogenblik
is, zoo zei hy, de uitvoering van het rap
port der deskundigen te verkrijgen. Er zyn
in dit rapport of deze rapporten, enkele din
gen, ten aanzien waarvan ik een beetje
achterdochtig ben. Doch veronderstel, dat
wy beginnen met eiken regel, elk hoofd
stuk en elk voorstel te onderzoeken
waar gaan wy dan heen? Ik beweer nog
altyd, dat wat de regeering deed binnen
24 uur na beëindiging van de bestudering
van het rapport, nJ. het nemen van het
initiatief, aan de wereld bekend te maken,
dat het rapport in zyn geheel moest wor
den uitgevoerd, het juiste standpunt was
en wanneer dit geschiedt, zal Europa een
nieuwe kans hebben, weer op de been te
komen. Duitschland, Frankryk, Italië, Bel
gië en ook Engeland geen onzer kan
zich thans veroorloven, zich met de details
beiag te houden.
Wanneer wy by de uitvoering ervan op
moeilijkheden stuiten, dan is er nog altijd
het gezond verstand en kan men verande
ringen aanbrengen. Doch ik verzoek alle
andere betrokken landen dezelfde gedrags
lijn te volgen, die wy hebben gevolgd, n.l.
om het rapport in zyn gehepl van harte uit
te voeren.
Merkwaardig is het dat ongeveer gelijk
tijdig met deze verklaring van MacDonald
de „Evening Standard” zegt in staat te
zijn de waarheid te onthullen over de be
sprekingen, dezer dagen tusschen den heer
Ramsay MacDonald en de heeren Theunis
en Hymans te Chequers gevoerd. Het blad
verneemt, dat deze besprekingen inderdaad
een mislukking waren tengevolge van de
onverzoenlyke houding van Poincaré en dat
het lot van het rapport-Dawes en daarme
de de reconstructie van Europa aan een zij
den draad hingen. Wel was in bovenbedoel
de besprekingen voldoende goede wil aan
wezig, doch er was geen voldoende grond
slag, waarop deze goede wil kon rusten
teneinde tot overeenstemming te komen
met Parys on andere voorwaarden dan die
van Poincaré. De Fransche premier geloof
de, en de heeren Theunis en Hymans met
hem, dat hij den onbeperkte® steun had van
de overgroote meerderheid van het Fran
sche volk. Hy was in dit geloof gesterkt
door den ongewoon eerbiedigen toon, dien
de Engelsche arbeidersregeering tegen hem
aansloeg, waaruit de premier afleidde, dat
de Britsche premier, teneinde een onmid-
delljjk politiek succes te winnen, dat de
zwakke binnenlandsche positie van het Ka-
Amerikaansche inillioiuiair te zijn, om- ik immers
dat de vorst hem van een zijner reizen
in zijn extrtf trein had meegebracht uit
een Duitsche stad waar hij ergens op
eein zesde verdieping zich in het leven
had trachten te houden.
Anton had zichzelf kunnen slaan voor
zijn langzaam loopen, „lomperd, lom
perd I” zei hij telkens tot zich zelf.
Het was een slechte nacht, die op het
feest volgde. De generaal raasde en
tierde. Eerst wilde hij den schilder
doodschieten, daarna met de karwats in
hel gezicht slaan, en toen weer door
Mitri laten afranselen.
Graaf Rudnik rookte de eene siga
retje na de andere in de nu half in het
duister liggende zaal.
Mevrouw ging naar de kamer
haar dochter.
„Je hebt je verstand verloren,
mar I”
Het meisje antwoordde niet.
Stil en gelaten zat zij op den
Van naar utxi, ure
handen terwijl
groote tranen uit de oogen wischte.
„Weet je dan nie< welke gevolgen je
weigering om den vorst te trouwen zal
hebben
Het meisje prevelde
„Indien ik dood was zou het ook
moeten gaan."
„Dwaasheid. Buitendien het is ge-
makkelijker om te sterven dan om te
leven
Maar dat weet je nog zoo niet
„Indien het gemekkeli jker is dan kan
r
