Adverteert in dit Blad. Laat ons eens een proefwasch behandelen. mm 21 u PliilaaMJee HARLEY-HOUSE m iSElT der Barley DaiiMoln u SinpMjiitla. C. J. A. VERGEER, H. A. JONUEBOER Ziekenhuisverpleging, UE «OUIISCUE FRUITHANDEL ZOUNEBEIL OF PINCE1TEZ GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 17 MEI 1924. - TWEEDE BLAD BAD Badmutsen Badhanddoeken Badbroeken Badhandschoenen w uil BIJ n. S. H. FÖLAK, OPTICIEN Brillen en Plnce-Nez. S. H. van Loon Aromatisch Staaltinctuur. Volks-Meubelmagazijn Korte Noodgodsteeg 10 Reclame aanbieding. Prima Lucifers Costumes - bÜ - C. A. B. Bantzinger Nieuwe zentling Overhemden. V Hei-aanbiedingen Gabardine-Mantel, «I Anton Coops lfereeniging voor CROFLAA 6 PHOTOKAARTEN A. BLOEMEN, N. Markt 2. Telef. 610. Uit ons Parlement. modbpkaVtjk. OPTICHN, Weatharui 14, Gouda, Tefef 292. Groote sorteering in 118 15 H!eetri»ch« SLtyp- en Reparatie-Inrichting. Levering ven Brillen op voorschrift. Barometers. Kijker». Thermometer». Leverancier der Goudache Ziekenfondsen. Da Qoudtcha Elaetr. Houtwaranfabrlak „DE VOLHARffiND" LOONZAGER1J EN -SCHAVERIJ, HOUTDRAAIERIJ. Brul van Blafttraat 14a BavVa Beveelt «ich beleefd aan voor de levering van alle voorkomende DRAAIWERKEN voor JLH. Meu belmakers en Timmerlieden. Prijs opgaven worden op yerlangen gaarne verstrekt. Spoedig aflevering. 1475 15 DROGISTERIJ MARKT 8. 1439 10 18 stuks voor 10 Aent. Raam 96-9». 1U8 10 hoak Peperstraat Dit is j© adres voor REPARATIÊN VAN MEUBELEN. 772 15 Beleefd aanbevelend. 4k 8 cent par Pak Drogisterij „HET GROENE KRUIS'' gleiweg 91 Telefoon 317 er no£ een bewijs noodig was voor de waarheid van onze bewerintf. dan hebben onze dit op een schitterende wijze geleverd, b.v. Moderne goede kwaliteit zuiver wol, smaak vol gegarneerd, het nieuwste model Het nieuwste Costuum wollen blauwe stof (fijn ge- nDd), moderne treegarneering, goede afwerking Aan schriftelijke aanvrage* kan niet worden ROTTERDAM HOOGSTRAAT |L koste hqoqstmaT Bezoekt onze Heerenzeek. Thene ook Heerénkleedlno Voor dezelfde leg. prfjzen, AMSTERDAM ROTTERDAM DIN HAAS UTRECHT LEIDEN «UtONINOEN LEEUWARDEN ffhlfHIfffl DROOIST WIJDSTRAAT 31 SPONSEN. 144.W10 ZEEMLEDER. BORSTELWERK. opgericht door de GOUDSCHE ZIEKENFONDSEN. Vanaf heden bl| alle Zlakanfondabodan gelegenheid tel INSCHRIJVINO ala Lid CONTRIBUTIE ffl.per jaar, fO.88 per half jaarenfO.IO p. maand. Ook ^iiet-L«den van Ziekenfondsen kunnen toetreden lo68 Vo,or Ziekenfondsleden direct ingaande rechten LANGE T1ENDEWEG 27 - TELEF 313 heeft in vooraadt GOUDA BLAUWE DRUIVEN. - VERSCHE AARDBEIEN. TAFELPEREN. TAFELAPPELEN. MANDARIJNEN, SINAASAPPELEN. BANANEN. DOOSJES TUNISDADELS. NIEUWE VIJGEN. DIVERSE SOORTEN NOTBN. BLIKGROENTEN (merk Sleutela) tegen scherp coneurreereiule prijzen. VOOR IINBOEOtL tl kunt dan xalf oopdaalan. T TELEFOON 540 GOUDA. vanaf f 1.— Fotografisch Atelier WEES VOORZICHTIG! EN SPAAR UW OOGEN VOOR SCHERP ZONLICHT - VRAAG ONZE SPECIALE MET HOLBOLLE GLAZEN - GEEL GROEN EN ROOKKLEUR. ALLE SOORTEN VERkRIJOQAAR ^1 MARKT 23 - GOUDA. Vraagt prijsopgaaf. TWEEDE KAMER. Rijwielbelasting. Nederland-Rusland. Aardappelziekte. Goud en Zilver. Minister Colyn heeft zyn rywielbelasting Binnengehaald. Reeds dit jaar zal ieder voor zijn fiets ƒ3.aan den fiscus moeten of feren. En dat zal tot 1 Januari 1930 duren, want deze eind-datum is met goedvinden van den Minister in het ontwerp vastgelegd. Eén uitzondering is gemaakt, n.l. voor het gammele fietsje van den onvermogende. Dat zal onbelast blijven als de bezitter het noodig heeft voor zyn beroep, als h\j huis vader is en als hy geen ryksinkomstenbe- lasting betaalt. Van vele zyden is aandrang geoefend om deze uitzondering te maken en de Minister heeft ze geaccepteerd. Mr. van Kappard o.a. heeft zyn best gedaan om al thans een lager tarief te krijgen voor deze fiets en ten slotte is de Minister voor dien aandrang bezweken. Er is dus weer een rij wielbelasting. In 1896 in het rijwiel tot grondslag in de personeele belasting ge maakt, niettegenstaande minister Sprenger van Eijk zich er tegen verzette en ver klaarde dat de jaarlijksche vertering, die het houden van een rijwiel is, te gering was om er een grondslag voor de personeele belasting van te maken. In 1919 is deze grondslag afgeschaft op aandrang- van de Kamer, waarvoor minister de Vries be zweek. Thans, vijf jaar later, komt de mi nister terug met een bizondere heffing, waaraan precies alle deugden ontbreken, die althatis binnen het kader der perso neele belasting aanwezig waren. In de laag ste klasse bedroeg de heffing toen niet meer dan 75 cent per rijwiel. Nu is drie gulden het uniforme bedrag, waarop dan de ééne uitzondering is gemaakt. Minister Coiijn heeft zijn belasting verdedigd met het ar gument, dat geen andere belasting ver hoogd kan worden en dus moest over de ge- heele linie de belasting worden opgevoerd. De bekende bezwaren zyn tegen deze uni forme regeling aangevoerd, maar de Mi nister heeft geld noodig en nu bepaald is, dat de belasting slechts voor zes jaar geldt, is het grootste deel der linkerzijde er met meegegaan. In uitzicht heeft de Minister gesteld luxe verteringsbelastingen, waaronder waar schijnlijk ook de auto zal vallen. Hoe deze verder geregeld zullen worden is nog niet uitgemaakt, maar zij liggen in het vat. We zijn dus nog niet aan het eind der be lasting-misère. Eenige interpellaties zijn aangevraagd. Dr. van Ravesteyn zal interpelleeren over den stand der onderhandelingen met Rus land. Mr. Boon over de weigering der Koninklijke goedkeuring op de statuten van de vereeniging De Dageraad. Een reorganisatie der artillerie-bedrijven is op til. Hoe het zal gaan weten we nog niet, maar zij zullen worden ingekrompen tot een zuiver artilleristischen kern. Op dit oogenblik geeft de Staat 3 mfl- lioen gulden 's jaars aan loonen uit voor dit bedrijf, waarin 2H millioen gulden aan materiaal wordt verwerkt. Afgeleverd wordt aan Oorlog voor 6V6 millioen gulden en voor 1 millioen aan andere departementen. Het is dus geen gering bedrijf. Administra tie en controle sleepen een goed deel van de uitgaven weg; te veel, meenen verschil lende leden. De werkplaatsen te Delft gaan over naar de Hembrug, hetgeen een aanzienlijke be sparing geeft Ter voorzorg voor de gevreesde aardap pelziekte zijn bij voorbaat strenge maatre gelen genomen. Tweeërlei zullen die voor zorgen zijn, n.l. verbod van vervoer dar door de ziekte aangetaste aardappelen, en* bepa lingen die de mogelijkheid scheppen om een verbod pit te vaardigen dat op perceelen, welke een gevaar voor besmetting kunnen opleveren, voor de aardappelwratziekte vat bare aardappelen verbouwd worden. Deze bepalingen zijn o.a. voorgesteld omdat de bestaande bepalingen niet afdoende waren bij de bestTijding dezer ernstige ziekte, die iter in ons land zoo goed als niet heerscht laar waarvoor men in landen, die uit ons lahd aardappelen betrekken, zeer bevreesd is.JSommige leden vreezen, dat het verbouw- vejtbod niet afdoende zal zijn, maar de Mi- iter ziet er in elk geval een belangrijk [eermiddel in. Er zijn reeds immune aaraftppelen gekweekt en men gaat daarme de voort. In afwachting daarvan is met de nieuwe bepaling een sterke beveiliging voor de gevreesde ziekte te krijgen. Bij het treffen van maatregelen zal de Minister overleg plegen met de landbouw organisaties. De grensregelingskwestie, die de gemoe deren van de bewoners van Dokkum, Dan- tumadeel, Oost- en Westdongeradeel in be roering brengt, zal in dit gedeelte van het land wel niet veel aandacht hebben. Het ging om een wijkje waar eenige rijkere lie den wonen en bij de verdeeling wilde Dok kum het in de wacht slepen en Oostdonge- radeel het behouden. Ten slotte na bijkans een middag gepraat heeft Dokkum zijn zin gekregen. In de laatste plaats is de wijziging in de rógeling van de waarborg van goud en zil ver behandeld. Dit ontwerp bedoelt het te gengaan van den smokkelhandel in goud en zilver uit het buitenland. De gansche rege ling van dezen waarborg heeft dringend herziening noodig en daarvoor heeft de heer Staalman een krachtig pleidooi gehouden, toegelicht met monsters van namaak om te demonstreeren hoe slecht er gecontroleerd wordt Een poging om dit wetje, dat een noodwetje is, uit te stellen om de Minister te dwingen de gansche regeling te herzien, mocht niet baten. Spoedig echter zal een motie tot herziening worden behandeld, door den heer Staalman voorgesteld. Het anti-smokkel-wetje werd in afwachting daarvan aangenomen, hetgeen trouwens weer het beste is want het gesmokkel is vaak zeer erg en neemt steeds grooteren omvang aan tot schade van de Nederland- sche handelaren ende Nederlandsche schatkist Het zal wel dit allerlaatste zijn geweest, dat Minister Coiyn bewoog tot indiening van dit wetje. Hoewel minister van Karnebeek een week geleden in het antwoord op het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over hoofdstuk III duidelijk heeft uitééngezet wat er ge beurd is by de onderhandelingen met de Unie van Socialistische Sovjet-republieken, achtte de heer van Ravesteyn het toch nog noodig over den stand der onderhandelingen te interpelleeren. Dat hij trachtte de schuld voor de mislukking zooveel mogelijk op het hoofd der Nederlandsche onderhandelaars te schuiven, is van dezen pleitbezorger der Russische republiek volkomen te begrijpen. Nederland was de deftige koopman, meende hij, die wel genadiglijk een kooper als den fatsoenlijk mensch wil erkénnen als hij eerst een goede zaak met hem kan maken. Der gelijke luxe kan Nederland zich niet permit- teeren, vond hij. Onmiddellijk liet de heer van Ravesteyn ,met den vinger dreigend, er op volgen, dat Nederland toch moest be denken wat een groot en belangrijk land Rusland is en dat een "klein land niet kan volharden in een afwijzende houding. Met de?e houding van den heer van Ra vesteyn nam minister van Karnebeek in zijn bijzonder fijn en telkens vlijmscherp betoog, aanstonds een loopje. Gij verwijt, zoo sprak hij ongeveer, Nederland, dat het zich te def tig gedraagt en gij vraagt even later meer onderdanigheid van Nederland voor het deftig-gropte Rusland. Deftigheid in het vraagstuk der internationale verhoudingen is niet juist de meest karakteristieke eigen schap eener democratische regeering, meen de de minister, en de Kamer had* stil ge noegen in deze afdoende beantwoording. Berlijnsche Brieven. Van onzen specialen medewerker, Berlijn, 14-6-'24. De verkiezingen zijn wij gelukkig: zonder kleerschuren doorgekomen. De groote dag, de 4e Mei, verliep zeer rustig; alleen de laatste dagen daarvoor heeft men elkaar hier en daar een beetje afgeranseld. In hoofdzaak zijn dit argumenten, die de jeug dige leden der twee uiterste partijen ge bruiken; vuisten, knuppel^, ..slagringen" en revolvers zyn erg in xwaiAy de commu nistische» jeugd, terwijl de LBismarck-ju- gend" die „natuurlijk" alleeéter verdedi ging bij zich voert. Dit heeft/wel aanleiding gegeven tot gevechten, maar verder waren de kiezers zeer waardig én zich den ernst van hunne taak bewust. Eigenaardig is, dat iÜ zich zoo min mogelijk uitlaten over tot welke party rij behooren; als men hen vraagt, voor wien zy gestemd hebben, zeg gen zij meestal: „daarover spreekt men niet!" Waar wy ditmaal de keus hadden uit 76 partyen en partijtjes, kon men er ook niet gemakkelijk achterkomen. Er is echter een soort menachen, die dol blij waren met deze vele partyen, en eiken avond in eene andere vergadering gingen (zeiden zy). Dit zyn de heeren, die slechts sporadisch, by heel groote gelegenheden, een huissleutel meerkrygen en die nu flink van deze groote gelegenheid profiteerden. Den eene avönd waren ze by den Boeren bond, den tweeden by de Duitsch-nationa- len, de volgende by de democraten, völki- schen, socialisten, huisbezattersparty, enz. enz. En als ze eens ergens een „rencoutre" hadden en er niet geheel zonder blauwe oogen of gescheurde kieeren afkwamen, dan waren zy by de communisten geweest (zeiden ze). Het was toch ook zeer noodig zich grondig te oriënteeren, aan welke par ty zy hunne waardevolle stemmen moes ten afgeven (zeiden zy!). Maar ondertus- schen oriënteerden zij zich in het Berlyn- sche nachtleven en de vergaderingen wa ren meestal zeer klein, dikwijls maar twee personen! Dat zeiden zy echter niet! Deze lieden betreuren het zeer dat de verkiezin gen afgeloopen zijn, en hopen, dat het in gevolge politieke moeilijkheden spoedig tot nieuwe verkiezingen komen zal. Het zal echter waarschijnlijk niet noodig zün, ge lukkig! Ook de lente is eindelyk uitgebroken. Zy heeft eene maand noodig gehad, sinds haar officieel begin om te toonen, dat zij er werkelijk is. Zelfs nu nog is liet tamelijk koud en slechts nu en dan kan men met open raam zitten. Maar dat neemt niet weg, dat het Lunapark zijne poorten ge opend heeft, dat Werder in bloei staat en dat iedereen plannen en kieeren maakt voor de zomerreis. Kleermakers en naaisters werken koortsachtig, om alles op tyd klaar te krygen, in de winkels zyn de prachtig ste zomer-nouveauté's uitgestald, de „H*- dio" houdt voordrachten over de beste reis- gelegenheden, en hier en daar ziet men reeds een eenzamen stroohoed of een wit ten rok met dito mantel opduiken, 's Nachts vrieat het nog en ook overdag is het geens zins lente, maar dat doet er niet toe. In de ondergrond hoort men brokstukken: „naar Zwitserland!" „In het Riesengebirge is het niet duur", „wij gaan weer naar Herings- dorf", „Schwarrwald", „Hara", „Sftchsische Schweii", „Erzgebirge", men ziet, de Ber- lynor heeft keus genoog. Alles trekt er op uit, de rijke man, het kleine kantoormeisje, dat meehelpt haar ouders te onderhouden, het chique typistetje, dat een vriendinnetje van den chef is, het gaat alles voor een poosje naar buiten toe, om eens echt uit te spannen. De enorme hoeveelheid warme en koude bronnen in Duitschland lokken eveneens oud en jong om genezing te zoe ken voor alle mogelykie kwalen. Velen gaan in „Erholung»-heime" voor kantoorbedien den en chefs, waarvan de meeste door bon den en vereerugingen zijn opgericht, en die in de mooiste gedeelten van Duitschland liggen, en dikwijls 4600 personen kun nen bevatten, groote baden, tennisvelden, billartzalen, muzieksalons, enz. bezitten en ongelooflijk comfortabel zyn ingericht. Hij die lid is van zoo'n „Verein", betaalt zyne jaarilyksche contributie en kan dan in het ,4Ieim" voor een luttel bedrag een maand verlof doorbrengen. Hy bevindt zich daar als in een groot hotel, behalve dat men nog „en table d'höte" eet Vn geen tafelmuziek heeft, maar verder is hij geheel vrij a'8 'n een hotel. Hij treft daar echtparen, oude en jongere, jonge meisjes, allen kantoorbe dienden, waaronder ook boekhouders, pro curatiehouders van groote banken, en*., zoodat hij gemakkelijk „Auachluss" vindt. Er. hot lijn niet de armsten, die hiervan gebruik maken, die het overigen» ouk niet zouden kunnen betalen, maar juist sü, dia genoeg vendienen, om fatsoenlijk te leven, maar geene zomerreis zouden kunnen ma ken, als zij dit niet ha<kien. Een minder vrooiyk chapiter is het groote aantal ongelukken en zelfmoorden, die in den laatsten tijd te Berlyn voorko men. In de maand April waren er niet minder dan plm. 460 straatongelukken, hoofdzakelijk door en met auto's, dan kwamen de autobussen en electrische tram, dan de wielryders. De voetgangers waren voor byna de helft zelf schuld aan het on geval. In de afgeloopen week hebben ach tereenvolgens drie politie wachtmeesters zelfmoord gepleegd, de eene, een jonge man, omdat zijn vader gestorven was, de beide anderen zonder bekende reden. Een jongen van 13 jaar schoot zich dood, om dat h(j een slecht raport had gekregen, een meisje van 18 jaar wierp zich in het Land- wehr kanaal, omdat zij geene ouders, gee- ne woning, geen betrekking en geen geld meer had. Een trooste}«ozen toestand voor een kind van 18 jaar-f Zaterdag 1.1. werden een oudere man by Johunni/ttUval en een jongen by Ladarva dood en verminkt op de treinrails gevonden. Men neemt ook in deze gevullen zelfmoord aan. Waaróm er eigenlyk zooveel .levensmoede zyn, die daarby nog dikwyls met een openstaande gaskraan hunne medemenschen in gevaar brengen, is in den huuligen tijd niet zoo recht duideiyk meer. De toestanden *yn beduidend beter geworden, de lente is ge komen, men behoeft niet meer te stoken, en men kan weer buiten zitten by Josty, by Kranzler, Café Victoria, Bellevue, aan den Kurfürstendamm, waar elk volgend huis een terras heeft om te 5 0 'clocken. Maar het is waarachynlyk, dat de ongeluk- lugen behoorden tot hen, die géén geld voor deze mondaine genoegens hebben, zooals de bankier, die zich van de week doodschoot wegens ongeluk in franken- speculatiea- OverigenB is de Kurfürstendamm nog steeds tegen 5 uur het middelpunt van Berlyn, natuurlyk zyn werkeiyk verleng de, de Tauenbzierwtrasse, medegerekend. Officieel loopt hy achter de Gedichtniiw- kirche om langs den „Zoo" verder, maar verliest daar zoo tamelyk zyn karakter. Wanneer men by „Schilling", Café des Westen», of een der vele andere boulevard- café's zit, gaat eene Beriynsche mode show aan hem voorby. Daarby is my reeds de nieuwe oude goede „planken jas" opge vallen, die het terrein weer verovert, van waar haar de pandjes jas zoolang ver drongen \eeft. De geklcedd jas en de daar by behoorende hooge hoed\ komt weer in eere, „ausgerechuet" tegen/den zomer, ter wijl dit fraaie kleedinvtuk juist in de warmte de minste rauen van bestaan heeft. Maar ah de mode Hbt wil, dan moet «nen lyden, om mooi te zyn, evenals de «lames, die in den winter lrag dunne zyden kousen droegen, terwyl au wollen en fil- d'ecoase dito's zyn voorJeschreven 1 Zomerkleeding. Zonder geleidelyken overgang, als 't wa re met één sprong staan we midden in den zomer. De voorjaarskleeding, lijkt plots zwaar en kleurloos, we verlangen naar Ucfcte frissche kleeding, naar sterke zondoor- drenkte kleuren. Ei, wat is dut iets opvallends, onze kleurappreciaite is totaal veranderd. In de droefgeestige gryze lentedagen die achter ons liggen, leken de sterke madel- kieuren zoo schril, zoo fei-vlammend, zoo ba kei bont. Maar nauw overgiet de Zon alles met haar gouden licht, of we vinden die kleu- renorgie heel normaal, genieten ervan, ver langen naar hare leven<l-warme aanraking. Het heldere kanariegeel brengt ons in verrukkiog, zoo in zyne diverte schakee ringen ais in zyne combinaties met zwart, met wit, die beide uiterst modern zyn. Het kleurengewemel der zyden tricots en jaspè» erlangt eerst thans zyne voile waar de. De statige praal van bebloemde- en god amuseerde vesten op pronk van ryfce casaque» wordt boeiend en luiaterryk. In den gulden schyn van het volle zon nelicht trekt ook tie echt-zomerache Wee dy onze bewonderende blikken. Want nietwaar, er ia plotseling, ala met tooveralag een zomerache adem gevaren over de showrooms en uitatalkaaten onzer groote modehuizen. Het lykt wel of een alziend oog, de brouwketels in werking heeft gesteld. Vandaag is het weer dienende, en mor gen is alles lichte biyheid, aomersche fee- tyn in de voorraadschuren van Mevrouw Mode. Det witte standbeeldjes. stralen en lok ken. De zomersport ziet zich met zl hare at tributen, temidden van zonnige sportklee- dy geplaatst. We worden door alles wat tot d« zomer uitrusting behoort, uitgenoodigd tot deel name aan de geneugten die een ouder- wetsch warmen zomer ons te bieden heeft. 't Jeugdig uitziend tussor-naturel-japon netje zoekt zich een bovenstuk uit van tutwor-fantasie en probeert ons onder zyn bekorende macht t« krygen door de mo dieuze zakkleppon, zoowel als door het sierlijke kraagje dat in vaat verloopt. Een vederlicht cretonne kleedje met schattig kringpatroon probeert het den loef af te stekn en is daar met z'n prettig voile kraagje en z'n aardige klein® knoop- jes-garaeering warempel toe in staat. Wat hebben deze zomerjurkje» vlugge korte mouwtjes en hoe pittig omgordt hen het runke ceintuurtje, van voren gestrikt. Sieriyke zomerjaponnetjes, het moet ge zegd 1 Doch de degelijke «portjurken, ze zyn van ander allooi. Van stevig crêpe, van yzersterk kleurhoudend spon jé, kunnen ze de wisselvalligheden der sport weerstand bieden. Ze zyn in den vorm van een lan gen Jcilty", d.i. zoo glad moge!Uk van maaksel, met wat knoopjes belegde biezen om de contouren van dit heel eenvoudige model. Toch dragen ze de speciale kentee- kenen der nieuwe zomemvode, te weten, hare snoezige zakjes en een felkleurig op gewerkt medaillon met initialen. Ook is er in de spoftafdee ling de moderne trolepiece* japon. Effen wit katoenen crêpe, groen gebiesd, rozenkleurig gebiesd, gaat de Jrilty" hier voor vergezeld van eene rechte vareuae, waarop de losse das zoo bevallig mogelijk zich dragen laat. Dit is het byeenpaasende coHtuumpje op ééne wijze. Op de andere is de verwantschap nog van nauweren graad. Daar is het jasje; eenvowlig het verkorte bovendeel van den Jrilty", terwijl het al leen door losser mit, door mantelkraag en mantelmouwen, tot zomermanteltje getrans poneerd is. Kijk, in deze regionen ontmoeten we ook de kloeke wollen reis- en strandmantela, alle van soepele stoffen op licht, syigwol- len fond met hardkeurige streepen, ruiten en blokken dooriynd. We begroeten al» comernouveauté het heldere licht-getinte wollen jaspé, onze blik vermeldt zich in gewaterd, met snoezige tresjos afgezet zyden jaspé. 1» het voor «tranddracht, dient het voor uitguanspakje in een iuchtkuurooni, dit wit wollen pakje met bontgebloemd borduur werk van zyden slingergalon versierd? In elk geval is 't een beeldje en te weiuwhen is liet nu een» dat een wann-rijpen zomer tijd ook ruim baan mag maken voor vele van zyne consorten. Dan zal het witte plusérokje van fyn wollen crêpe met de beeldige easaque van crêpe marocain udprimé van onze gading »yn! Dan zulien we ons verheugen over zulk een sierlijk complet dat voor het aanr (hgste japonnetje niet onderdoet en hovend dien nog allerlei vriendeiyke variaties toe staat. Nu de zomer in 't land ia, ho{k>n we dat De Kievitsbloemen. Hoe lustich staet den Mey nu in sayBoene Ghebloesems fier met bloemkens gracieus. De publieke belangstelling gaat op 't oogenblik uit naar de sieriyke slanke Kie vitsbloemen, die nu algemeen en in grooten getale bloeien in het Land van Steyn. kin deren en groote menschen loopen nu met armen vol van die paarse klokken met hun fraaie schaakbordachtige teekening, die thuis, in vazen en potjes bewaard, geduren de vele dagen een liefelyke herinnering zyn aan de Mei-flora van onze weiden. t Zyn heerlyke decoratieve planten, die heusch niet behoeven onder te doen voor 't overgroote deel van de gekweekte «o ver edelde bloemen uit onze tuinen en kasseg. Er valt toch gelukkig'in de laatste jaren een neiging waar te nemen tot meerdere appreciatie van de wilde bloemen. Dit is een verheugend verschynsel, want hierdoor worden velen de oogen geopend voor de schoonheid van het Hollandsche landschap. De Kievitsbloemen komen slechts hier en daar in ons land voor en zyn aan vele Hol landers dan, ook onbekend. In den jaargang 1881 van het „Album der Natuur" vinden we een artikel van den, inmiddels over leden, botanicus F. W. van Eeden, waarin slechts een vyftal vindplaatsen van de Kie vitsbloem worden genoemd, nd. by Zwolle, Baambrugge, Oegstgeest, Zvojndrecht en Hoogeveen. Ook in ons werelddeel komt ze x*er verspreid voor, wat als een bewys wordt aangemerkt voor de veronderstelling, dat de Kievitsbloem uit den vreemde is in gevoerd, later is verwilderd en zich nu hier geheel thuis gevoelt. In geheel Frankryk en Engeland komen ze voor, ook in Duitsch land, met uitzondering van Pruisen en Pommeren, terwyl ze in Italië en Ierland onbekend zyn. E!%leimans schreef in den tweeden jaar gang van „De Levende Natuur", in een arti kel over de Kievitsbloem, dat ze volgens sommige auteurs, afkomstig is uit Turkye en PalestÜia, en vandaar reeds door de Kruisridders naar Europa is gebracht, ter wyl van Eeden in bovengenoemd artikal 1676 noemt als het jaar waarin de Kievits bloem vqor 't eerst uit Konstantinopel naar Weenen is gezonden. Nadat Heimans de aandacht op deza plant had gevestigd, zijn er heel wat meer vindplaatsen bekend geworden, wat bewees, dat de Kievitsbloem in ons land niet zeld zaam is, maar wel behoort tot die plan ten, die slechts op bepaalde plaatsen, en dan in grooten getale, voorkomen., Zooals wel algemeen békend is, komen behalve de paarse ook witte bloemen voor, die door hun relatieve zeldzaamheid een grootere aantrekkelijkheid hebben voor het plukgrage publiek. By Haren in Groningen tomen echter byna uitsluitend witte exem plaren voor en a^n de paarse zeldzaam. De witte bloemen staan verspreid tusschen de andere, en slechts enkele malen vindt men er eenige by elkaar staan. Dit heeft bij sommigen Afvraag doen rUzen of die witte vorm wel zo<k constant is als altyd wordt beweerd; imqiers dan zou zich ten slotte, doordat de oude bol steeds weer nieJiwe vormt, eefl groep witte bloemen tusschen de paarse moeten vormen, wat niet het ge val is. Behalve die zuiver witte, treffan we nog wel eens witte bloemen aan, die aan den buitenkant, vooral aan de basis de schaak bordachtige roode teekening vertoonen van de paarse. Ook dubbele bloemen komen voor, d.w.z. twee bloemen aan een steel; een hoogst enkele maal worden exemplaren gevonden met nog meer bloemen aan den zelfden steel/ In enkele gevallen wordt deze dubbelvorming veroorzaakt door z.g. band vorming of fasciatie; gewoonlyk is zy toe te gchryven aan gunstige levensvoorwaar den. De Kievitsbloem behoort tot de familie der Lelieachtigen. De wetenschappelyke naam, haar' door Linnaeus gegeven: Fritil- laria Meleagris, duidt op de eigenaardige gevlekte teekening van de bloembladen; meleagris wil n.1. zeggen: als een Parel-' hoen gestippeld. Een onderscheid tusschen kelk en kroon is niet te maken; wy hebben hier te doen met een z.g. dubbel bloemdek, bestaande uit twee kransen van drie bladen. Óp 't oogenblik bezit ik een exemplaar, waarby de buitenste krans ses, de binnen ste vyf bladen telt Bovendien zyn er tfen in plaats van zes meeldraden en heeft de stamper vyf in plaats van drie 8tempel lobben. 't Is een bolgewas, en aan die gelukkige omstandigheid is 't èaarachijnlljk te daiAen, dat de Kievitsbloem niét uit te roeien ie, hoevee! duizenden bloemen er elk jaar ook geplukt worden. Zelfs komt het plukken aan den bol tea goede, daar ze geen meer behoeft af te staan voor vruchtvor- ming. Een bezwaar is natuurlyk, dat zich dan ook geen zaad kan ontwikkelen, maar het staat nog niet vast, dat de zaadvorming een groote rol speelt by de voortplanting. Mooi is zoo'n weide met Kievitsbloe men! In een der laatste jaargangen van het meergenoemde tydaehrift „De Levende Natuur" staat een aardige beschryving van het „Bloemenlandje" by Zwolle, waar se in grooten getale groeien: „Als dan 's avonds de roode zonneschijf daalt, lager en lager tot haar stralen byna horizontaal de groote klokken der Frftil- laria's treffen en men kykt dan over het weiland in de richting der ondergaande zon, dan is het alsof daar duizenden roodbruine lampions te schommelen hangen, waarin geheimzinnige lichtjes gloeien. Dan is het in het bloemenland één gezoem van dikke hommels, die rondzwerven van bloem tot„ bloem, zich vastgrypen aan de zes meel draden en de stamper en zich ophyschen in de hangende klokken, die speciaal voor de dikke Hommellyven schynen gebouwd' te zyn. Dat gaat zoo door, dat nyvere leven tot de duisternis valt en tot de Kieviten, die allerlei gewaagde vliegtoeren boven ons hoofd hebben uitgevoerd, de rustplaats voor den nacht opzoeken en de koppels Wilde Eenden, die wy opgejaagd hebben, hun wijde kringen weer nauwer en nauwer toe- om eindeiyk neer te dalen in de buurt Van het nest" fenaotta wil ik nog in t tort vermehMn irband tusschen den grondsoort en de Oplaat* der Kievitsbloemen, waarop door J. Heide ma de aandacht is gevestigd. Hy zegt hierover onder meer: „In zuiver iaagveen werd door my ook na veelvul dige nasporingen nooit een Kievitsbloem gevonden. Op grond hiervan vermoed ik, dat het taai vasthouden van de Kievite- bloem aan dezelfde groeiplaats verklaring kan vinden in haar groote voorliefde voor of wellicht sterke gebondenheid aan klei, by voorkeur vette klei, en dat in zeer veel moerassige weiden, geen Kievitsbloem te vinden is, omdat daarin geen kleilagen of kleiaders voorkomen." Een deskundig Gouwenaar heeft nu in „De Levende Natuur" geschreven, dat 1 Land van Steyn bestaat uit Iaagveen, waar in ook klei voorkomt, 't Behoort tot de g. zure gronden, waarvan de zuurgraad aan- merkelyk hooger ia dan normaal. Landbouw kundig moet t tot de onverbeterde graslan den gerekend worden, die uitsluitend voor hooibouw dienen en dan nog een minder waardig soort hooi leveren. De aard van de flora is ook zeer bijzonder, wat reeds onmiddeliyk in t oog valt De vraag Is of de Kievitsbloem wellicht aan deze zure gronden gebonden is. De exemplaren, welke jk dit jaar uitstak groeiden alle in vette klei, vermengd met wat zwarte aarde. Ik hoop, dat dit wilde bloemenpraatje zal bijdragen tot vermeerdering van de kennis en waardeering van de inlandse he flora en dat steeds meerderen zullen gevoelen als Gezelle, toen h\j neerschreef: My spreekt de blomme een tale, my is het kruid beleefd, 41 m(j groet het altemale, dat God geschapen heeft! Gouja, Mei 1924. A. 8.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1924 | | pagina 3