NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN BERGAMBACHT, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, nieu WERKERK OUDERKERK, OU DEWATER, REEUWUK. SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDI NX VEEN, ZEVENHUIZEN, era. Maandag 26 Mei 1024 ■o. 15550 64*Jaargang ROMANTIEK. per week 17 cent, met Zondagsblad fcr de bezorging per looper geschiedt. meer /OM. Op 4 on- rou zijn nog 1524 213 (Wordt vervolgd). ^durende do zomer- tember loopen en te tenlam vertrekken, deze trein te Haar- (tterdam1, Dordrecht fiOÜDSCHE COIRANT. ver- 1 en TBJ6GHO-BLOWAJLUK. Militair vliegtuig verongelukt. Op het militaire vliegveld to Praag een Eitel Friedrich ’ruisen waren te- de wel Naar het Duitsch van OLGA WOHLBRUCK. Vertaald door mevr J. P. WESSELINK—Van Rossum. Overneming verboden krachtens art. 15, 2e lid der Auteurswet. 5 com- iefheb- Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen BU1TENLANDSCH NIEUWS. DUITSCHLAND. In vrijheid gesteld. Erna Bischur, de ziekenverpleegster, die onlangs werd gearresteerd onder verden king haar eersten en tweeden man, de moe der en den broeder van haar eersten man te hebben vermoord, om in het bezit te komen van de erfenis, is Vrijdag weer in vrjjheid gesteld. Het zorgvuldig gevoerde onderzoek heeft niets bezwarends voor haar opgeleverd. RUSLAND. Razzia’s onder de studenten. De Sovjetregeering is, naar de M. Crt. meldt, thans bezig, een geweldige razzia te houden onder tie studenten aan haar in richtingen van onderwijs. Of liever: onder haar adspirant-studenten. De duizenden jongelieden, die zich voor het hooger on derwijs komen aanmelden, worden aan een waar kruisverhoor ontierworpen en naar de resultaten van dit „scherp examen" beoor- De inwijding van den gedenksteen in Potsdam. Te Potsdam is gisteren in tie gewezen kazerne van du Corps den gedenksteen in gewijd, die aan de nagedachtenis van de gevallen leden van het regiment is ge wijd. Een vrij groote politiemacht was voor deze gelegenheid in de oude keizer lijke residentie geconcentreerd. Bereden politie patroilleerde door de straten. Het aantal deelnemers aan de plechtig heid was zoo groot, dat zij met extra trei nen naar Potsdam moesten worden ge- .IMONADE g»per«t. i verkrijgbaar, */i flatch f 1.35 */2 Ha«ch f 0.75 'ietjea. 1527 35 lm zake de binnenlandsche politiek ver klaarde Herriot het volgende: „Mjjrt eerste zorg zal zijn, een amnestie voor te stellen ten, gunste van alle poli tieke en oorlogsovertredets, de weder in dienstneming van het spoorwegpersoneel, dat vier jaar geleden in verband met de staking werd ontslagen (onder het bewind van Briand) en de intrekkii^j der machti gingswet. Ik zal evenwel geen inbreuk ma ken op de huidige fiscale wetten, ten einde het evenwicht in de begrooting niet in ge vaar te brengen. Het volgende budget zal echter voorzien in gelijkheid van belastin gen en geen belastingen opleggen aan de verbruikers, maar aan de bezitters. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda mi omstreken (beboerende tot den beaorgkring)i 1—6 regels ƒ1.80, elke regel moer ƒ1125. Ven buiten Gouda en den h—ragkringt 1—6 regel* f 1.66, elke regel meer 0.80. Advorteoübn in het Zatordagnummer M bjjslag op den prijs. UaÈdndigheida-advertentiiin do helft van den prjja. INGEZONDEN MEDEDKELINGEN 1-4 rogela ƒ2.06, elke ----- do voorpagina 60 hooger. Gewone advertentüa en ingesonden modedooliagen bjj contract lot soar gereduceer de prijs. Groote lottere en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentilfa kurmon worden ingezonden door tuaechenkomst van «oliede Boekhan delaren, Advertentioburenux en onze Agenten en moeten daags vóór do plaataing aan het Bureau zjjn ingekosnen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Frankrijk van en Zwitserland van uwe dagtrein (snel- im ovör Brussel, en azel wanden inge- ABONNEMENTSPRUS: per kwartaal ƒ2.26, r-- - - \per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorgi w Franco per poet per kwartaal ƒ8.16, met Zondagsblad ƒ8.80. AOWMmenten worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bjj onzó agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze'bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Tel. Int. 82; Redactie Tel. 545. ,,U gelijkt in het geheel niet op uw moeder”, zei de vorst. „Neen mijn oudere broeder en ik gelijken op vader tenminste uiterlijk. Ock mijn zuster. Onze stiefbroer die die is precies als moeder. Een ver standige kop, maar lastig.” De vorst dacht bij zich zelf „Dat is iemand die het ernstig neemt met zijn familie. Dat beviel hem. „Het is werkelijk een beetje hoog.” De vorst moest blijven staan om op adem te komen. Arpad Czaslo opende de deur. „Het zal u wel niet kunnen schelen, om de goede kamer van moeder te zien iik breng u dadelijk bij mij. lien oogenblik als het u belieft. Ik zal de deur even open doen.” Hij liep tot aan het einde van de don kere gang, drukte met de hand op den knop een stroom van licht verspreid de zich in de smalle, donkere gang. „Als het u blieft, steeds rechtuit”. He» was een kale kamer, de muren waren met een lichtgrijze kalklaag be dekt. Slechts een bed, een waschtafel, een kast een tafel en twee stoelen ston- den er in. Maar tegen de muren, hing zonder lijst, heel primitief aan touwen een klein vermogen. De vorst was als verblind. Hij wilde hel niet toonen. Dat was nooit goed. Overhaaste lof verloor aan waarde. De onderwerpen trokken hem bovendien niet aan. Hij gaf niet om het leelijke an het conflict be- dat de strijd tus- lepen eerst dan zal b.v. 2000 arbeiders ervat. Dan gaat het of de stakers zul- acht het eerste het lukken de fabrieken oorspelt spr. dat de ongerept uil dezen lijn komen. ezigen ter vergade- p 3 a 4000. nsterdamBazel. •neemt zal bij de oorwegverbindihgen In navolging van Duitschland en Frank rijk dreigt thans in Zweden een kabinets crisis, veroorzaakt door het niet aannemen van de legerbegrooting in de Tweede Ka mer. Wel was deze begrooting reeds door de Eerste Kamer aangenomen, een\wnen- dement van de soc.-democraten om de be wapening aanzienlijk in te krimpen was evenwel oorzaak dat de begrooting verwor pen wend'. Volgens dit amendement, dat werd aan genomen, zou de legerbegrooting vermin derd worden van 85 tot 52 millioen Kronen, de vloot-begrooting van 4 Otot 25 miillioen Kronen, terwijl van de 27 infanterie-regi- rrenten slechts 14 zullen worden behouden. Bovendien zullen ook de andere wapenen naar evenredigheid worden verminderd. Op grond van het meeningsverschil tus schen de beide Kamers zou thans, volgens de grondwet, een gecombineerde zitting van bpide colleges de zaak in het reine moeten brengen, doch dit wordt, wegens het principieele verschil, fiot mogelijk ge acht. bracht. De prinsen Oskar, en August Wilhelm van Pr genwoordig. Terwijl de muziek de parademarsch speel de, defileerden de aanwezige oud-leden van het regiment voorbij de gewezen opperbe velhebbers van de Garde du Corps. De hof prediker dr. Vogel hield vervolgens een korte toespraak, waarop generaal von Richthofen ten slotte herinnerde aan de groote dagen van het regiment. Spreker zeide, dut de gewezen kroonprins van plan geweest met zyn twee oudste zoons de plechtigheid bij te wonen, doch dat de po litieke toestand hem belet had te versche nen. in de natuur. Hij hield niet van do el- verlegen, lende, ook niet al was die weergegeven door een kunstenaar. Maar hij had be grip voor het ongewone, dat hij zag voor het oergezonde, stralende kunnen. „Waar heeft u gestudeerd Bij mij zelf. Wa nf het ging mij omge keerd als U ieder wilde mij zijn smaak opdringen. Dat kon ik niet ver dragen. Ben van drie leeraren wegge- k-open, heb een wijden kring om de academie gemaakt. Heb hier en daar zoolang het mij plaste, bij beroemdhe den omgehangen. Totdat ik merkte waar do kunst ophield en de kunstgrepen be gonnen. Dan trok ik weer verder. Van den een naar den ander, totdat ik ge noeg van het kijken had. Toen begon ik te werken voor mijzelf. Heb ge- teekend niets gedaan dan teek enen Nu, en toen ik zoo ver was heb ik geschilderd wat ik maar te pakken kon krijgen. Het mooiste was heft kleine zieke meisje, dat u zooeven heeft ge- ’zien. De k leer en zooiets teers als een wóas.... Die kleuren brengen mij buiten mijzelf van geluk „Zulke teere modellen vindt u hier zeker niet dikwijls, mijnheer Czaslo?” „Neen ziekte vertoont zich meestal in een leelijke gedaante. Alleen wan neer het gelaat adelt, dan „Ik begrijp u, mijnheer Czaslo. Maar hel zou toch eenvoudiger zijn, wanneer u uw modellen in een andere sfeer in een andere! klas»» der -maatschappij zocht Nu werd Arpad Czaslo voor het eerst De profijten, niet de profeten zijn belang in de schilderkunst. In kunet in zonder een zweem van een lachje. het, die de toekomst voorstellen. FEUILLETON. Da opvolger van Poincaré. Een interview met Herriot. De legerbegrooting in Zweden. Beper- is legervliegtuig brandend naar beneden gestort. De bestuurder werd half verkoold onder de overblijfselen te voorschijn ge- haald. deeki En wie blykt, niet voldoende ge drenkt te zijn in de heiltheorieën van het bolsjewisme, wordt niet alleen uitgesloten van de academie, maar ook verbannen. Zoodat het heel goed kan zijn, dat candi date» voor de univeraiteit b.v. van Moskou b ijden aanvang van het studiejaar bemer ken, dat ze in Siberië inplaats van in de Kremlinstad zitten. Er zijn voor deze karwei speciale missies ingesteld, die de maraa'flht bers door de communistische zeef laten stroomen. De lieden van zuiver rood nat siepelen er door, de droesem blijft boven op liggen. Zoo zijn, naar de „Times" meldt, ai 8000 studenten, verbannen, hetgeen groote opwinding heeft teweeggebracht. Dezer dagen manifesteerden de studenten voor Zinovjef’s bureaux en moesten door <te be- reden politie verspreid worden, die 900 ar restaties verrichtte. Uit Moskou alleen zullen waarschijnlijk 20.000 studeemde jon gelieden uitgewezen of verbannen worden. Een zeer treurig gevolg van een en ander is een toeneming van het aantal zelfmoor den onder de studeerende jongelingschap. Verlteden jaar werden 30.000 nieuwe stu denten tot de inrichtingen van onderwijs toegelaten, dit jaar komt men niet boven de 13.500. Tal van „arbelderscol loges” te Moskou, Leningrad, Simbirsk, Tambof en elders moeten bij gebrek aan studenten ge sloten worden. Bij het lager en middelbaar onderwijs is de toestand enorm veel slechter geworden. Waarbij de nailruk wel mag vallen op bet feit, <lat ondanks den zeer hoogen levens standaard de onderwüzeraaalarisaen 20 bedragen van die van vóór dan oorlog. n stallen in veracfcil- 1<? stad liepen onder, ink. Zelfs de spinne’ ibriek der firma Ter zoodat deze stoppen sloeg in in het huis ykes op Entos, ver- lé van het dak en tar veroorzaakte geen iger Ebbing sloeg een dde. e textielindustrie. d inl Enschede de shit” aai^ekoiidigde waar ais sprekers Rengelink, voorzitter en Stenhuis, voor- het N.V.V. aeide - heeft als algemee- uen, dat bij deze sta- van 3 tot f 5000 per bijgepast. De eerste unbeweging f 22.000 Htgekeerd f 26.000. bracht f 29.000 op, ceerd f 32.000. Het 8.(XX) slonk daardoor voortgaande, zeide je>n 20 tot 26 weken is de steunbeweging Del ulükeering zal 1 worden en wel met Reorganiseerden (ge- uiers), id. ongehuw- r week. De verhoo- i'ganiseerden zal be en kostwinners 50 /erhooging van den 15 cent per kind op ’t algemeen. Ja ook in jonge kun stenaars. Vooral in die, met wie het to&val mij in kennis brengt. De ande- rou zijn nog te veel op hun eigen be lang uit. Die kennen mijn smaak en la ten mij altijd alleen dat zien, wat met mijn smaak overeenkomt om mij in te palmen. Dat is te dom'. Misschien is mijn smaak slecht. Buitendien is het in de eerste plaats vervelend. Het is alsof men tusschen spiegels loopt en steeds weer zijn eigen gelaat te zien krijgt. Dus al» u mij iets wilt laten zien.” „Graag.... maar dat is zes trappen hoogdat bent u niet gewoon.” „En daarbij, een woning uitziende op de binnenplaats. Maau het huis is netjes Wij hebben niet altijd; zoo goed ge woond. ^Vooruitgaan, mijnheer daar komt het op aan. Hoe was uw naam ook weer „Czaslo, Hoogheid”. „Weer die glimlach.—* maar heel even en snel onderdruk*^ Zij liepen over de binneiïplaate. Een vrouw met een blauw huishoud- sthort om het magere lijf, een grijzen wollen doek om de hoekige schouders, een overvollen emmer met keukenafval in de afgewerkte zeer propere hand kwam ben op weg naar den vuilnisbak op de binnenplaats tegen. „Mijn moeder”, zei Arpad Gaaslo. D< vorst nam beleefd zijn hoogen hoed af. Zij bleef staan en groette. Groette met groote waardigheid en Noodweer in Saksen. De streek ten Zuiden van den heuvel rug Huy bij Halberstadt, is door hevige onweders, vergezeld van wolkbreuken, ge teisterd. Het woest atroomende water der rivieren baande zich een weg door de dor pen, wierp muren ondersteboven, deed het plaveisel openecheuren en voerdo vee en huisraad met zich mede. De zaailanden zijn te deele verniekl. De aangerichte scha de, vooral aan vee, is zeer groot. Te Heidelberg is in den ouderdom van 96 jaar overleden de schoenmaker Karl Friedrich Ebert, oom van den Duitschen rykspresident. De overledene heeft den grooteten tyd van zyn leven in de Sand- gasse gewoond, waar <x>k president Ebert is geboren. Het is een der somberste en armoedigste straatjes van de oude staid. ENGELAND. De moord op Emily Kaye. In verband met een gruwelyken moord op Emily Kaye in een bungalow by East bourne ia tegen de „Daily Express”, de Guardian" een vervolging ingeeteld wegens .contempt of Court”. Zy zouden namelijk door hun berichten over deze moordzaak het werk van de justitie benadeeld hebben. Een H. N. bericht ineidt thans, dat de „Evening Standard" veroordeeld is XfK een boete van 1000 pond en de beide andere bladen elk tot een boete van 300 pond. J'IlVgVU. „Hoe kan ik daar binnenkomen, in dien anderen kring der maatschappij Ja.... als ik „leerling” had willen wor denmisschien zou ik dan iets te zien hebben gekregenaan gone zij de van onze kleine wereld. Maar dat kon ik niet. En het zou ook te lang hebben, geduurd. Wij zijn zeer arm, Hoogheid wat moeder mij geeft gaal op aan verf, penseelen en doek. Dat moet alles van de allerbeste soort zijn. Liever lijd ik honger. Maar lu>e zou ik aan de kleeren komen, die daarbij be- hooren Die alleen al.... meer dan 20 mark heb ik nooit voor een portret ge kregen. De papierhandel aan de over zijde heeft mij aangeboden een paar van mijn sdiilderijen voor bet winkel raam te plaatsen. Wat zagen die er uit tusschen al de prentbriefkaarten en scbrilgekleurde banden der boeken! Ik heb mij doodgeschaamd. Den volgenden dag heb ik ze weer weggehaald. „En gij hadt geen vriend, die iets voor u kon doen geen Maecenas die genoeg begrip van uw kunst had ..Ik had nooit tijd om vriendschaps banden aan te knoopen. Een Maesonas- sen? Die zijn als belegerde vej'ingm. Dan moet men een machtigen bondge noot hebben, die men met kanonnen een bres kan laten schieten, om opge- i.’.erkt te worden. Zij verdwalen in elk geval niet naar onze omgeving. Ik be grijp niet,' hoe u.,...” BINNENLAND. Wijziging Leerplichtwet en Lager Onderwijswet 192U. De memorie van antwoord op het voorloopig verslag van de Tweede Ka- n.er omtrent de nieuwe overwegingen ui de afdeelingen van het wetsontwerp tul wijziging van de Leerpliditwet en l.ageronderwijswel 1920 is Zaterdag verschenen. Daaruit blijkt dat bij door voering van de voorgestelde wijziging van art. 28 der Lageronderwijswet en de voorgenomen salarisverlaging een besparing zal worden bereikt van f 29 millioen. Deze besparing, zoo zegt de Milds te», is slecht» te verkrijgen, wanneer naast verlaging van de wedde der in dienst blevenden, het getal onderwij zers dat thans nog ruim 38.000 be draagt tot ongeveer 26 a 27 duizend wordt, teruggebracht. Dat «Ie minister om hiertoe te geraken niet aanstonds greep naar het voor de hand liggend middel om het getal leerlingen per on derwijzer nog veel sterker te verhoo- gen', is na het onthaal welke zijn eerste nabij en Herriot de zai worden, burgemeester 26) „Natuurlijk Dat wil zeggen van va dert- kant een Hongaar. Mijn vader was een Hongaar ook alleen van geboor te”. „Zoo zoo ja. Veel talent komt daar vandaan. Er bestaat tusschen ons veel overeenkomst merkwaardig. Ik ben een Rus vorst Warjagin is mijn naam.” „Arpad CzaMo.” ffia’^et„V€rheugt mij kennis met u te t De vorst stak hem' de hand toe, die *n een lichtgrijze Deensche handschoen M 88 gestoken en haalde dadelijk daar op zijn cijgarettenkoker te voorschijn. „Dank u vorst Warjagin.” Deze onderdrukte een glimlach. heelt zeker nog wel andere schil derijen gemaakt, ik zou graag wat van u zien ik heb u al gezegd, ik stel De besprekingen te Berlyn tusschen de verschil lende politieke partyen duren voort en de kans op een samengaan van de mid denpartyen met de Duitsch-nationalen is nog niet heel groot. Vandaag zullen de derhandelingen worden voortgezet. Is er alzoo van de crisis in Duitischland niets nieuws te vertellen, in Frankrijk schynt de oplossing nabij en men gelooft wel dat Herriot de opvol- ,ger van Poincaré zai worden. De radicaal-socialistische burgemeester van Ljxm, die thans algemeen wordt ge doodverfd als de toekomstige eerste- minister van Frankryk en die waarschijn lijk ook de portefeuille van buitenlandsche zaken zal nemen, schynt niet ongeneigd te zjjn de erfenis van Poincaré te aanvaarden en afgaande op de berichten, zou men tot de slotsom moeten komen, dat Herriot zich voorstelt een regeering samen te stellen, waarvan de ministers worden gerecruteerd uit de naar links zich orienteerende burger lijke partijen. De socialisten zullen wel niet de regee- ringsverantwoordelijkheid willen dragen, maar zij gaven reeds te kennen Herriot te zullen steunen by het uitvoeren van de mocratische maatregelen. Uit de verschil lende uitlatingen van Herriot blijkt dat de weg die Herriot denkt te bewandelen, ge plaveid is met goede voornemens, en goe den wil. Veel zal er hem aan gelegen zijn een goede verstandho-uding tusschen Duitschland en Frankryk te herstellen, en blijkens zijn eigen woorden is de oplos sing van het Duitsch-Fransche vraagstuk ,de verhevenste, de meest ethische taak, waarvoor de staatslieden rich ooit geplaatst hebben gezien.” En het is nu deze taak, die Herriot van zins is tot een goed einde te brengen. Hij heeft niet onder stoelen en banken gestoken, dat, evenals vroeger, ook thans nog zyn genegenheid uibgiaat naar de breede massa van het Duitsche volk; zelf heeft hij erkend onder de Duitschers verscheidene vrienden te hebben. De toe naderingspogingen van Herriot zullen ech ter alleen kunnen worden verwerkelijkt, wanneer hy straks zal hebben te onder handelen met waschechte Duitsche repu blikeinen, die te goeder trouw en eerlijk van wil zyn .Tegenover deze laatsten kan Herriot onbevangen staan en met hen vertrouwt hy zal het lukken het vraag stuk der schadevergoeding tot bevrediging v^ti beide partijen definitief op den grond slag van de rapporten des deskundigen op te lossen. Aandacht verdient in dit verband de volgende uitspraak van Poincare’s ver- moedelyken opvolger: „Wanneer ik morgen aan het hoofd van de regeering kom te staan, zal een repu- hlikeinsche regeering zich met volkomen vertrouwen tot mij kunnen wenden. Eiken wensch zal men mij kunnen voorleggen; king van bewapening. ik zal steeds den besten wil toonen. Ik lang alleen: eerlijkheid, goeden wil góede trouw." Met andere woorden: het Frankryk Herriot is van harte bereid een politiek van toenadering tot Duitschland te voeren, mits van Duitsche ayde eveneens een dergelyke gezindheid leiding geeft aan de daden. Hieruit volgt ook, dat, mochten in Duitsch land de rechtsradicalen met de kabinets formatie worden belast, de regeering-Her- riot alsdan niet zoo spontaan met Duitsch land tot overeenstemming ?al kunnen ko men. Want gely'k Poincaré, moeten even min Herriot en de overige linksche partijen in Frankryk iets hebben van d« Luden dorff’s en de Hittier’s en andere Duitsche militaristen. Vandaar dat de verwachting mag worden uitgesproken, dat tegenover een weerspannig, door Duitsch-nationalen geleid Duitschland, hetwelk de uitvoerig van het vredesverdrag en vooral die van de rapporten der deskundigen saboteert, op even straffe wyze zal worden opgetre- den als in de regeeringsperiode van Poin caré. Ln een interview verklaarde Herriot dat hy met de samenstelling van een kabinet reeds goede vorderingen heeft gemaakt. Word ik aan het bewind geroepen, zoo zei hy, dan is myn programma kant en klaar. Mijn eerste taak zal zijn, zoo ging hy voort, den grondslag te leggen voor een de- gelyke financieel® politiek en het budget in evenwicht te Mengen, niet door zwaar dere belastingen op te leggen, maar door de nalatigen tot betaling van hun belas ting te dwingen. De buitenlandsche politiek levert even dringende als delicate problemen op. Bij de oplossing hiervan zal ik trachten de be ginselen van verzekering van den wereld vrede te dienen, een waren vrede van ge rechtigheid te grondvesten, alsmede de vei ligheid van Frankryk en betaling der scha devergoeding te waarborgen. „Zoowel jn zake de binnen- als buiten landsche politiek zal A my verlaten op de democratische partyen'. Ik heb van demo craten in ‘andere landen reeds aanmoedi gende beloften van steun ontvangen. Al lereerst zullen wy hebben te overwegen de moeilykheden, verbonden aan het rapport der experts. Wy zullen de wyzigingen in de Roerbezetting hebben te 'bestudeeren. Wat Rusland betreft, dit: ik vereenzel vig het Russische volk en zelfs de Russi sche regeering geenszins met de commu nistische internationale, welker politiek op mij niet den minsten indruk maakt. In myn streven tot herstel van de betrekkingen met de Sovjet-regeering kan ik my niet laten Wjnvloeden door allerlei opgewonden per sonen, maar zal ik bedenken, dat de kleine Fransche geldbeleggers groote belangen ten opzichte van Rusland hebben.”

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1924 | | pagina 1