cumiis
;I5
UDA
I
JE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, nied
WER KERK OUDERKERKOUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
No. 1SB73
Dinsdag 24 Jani 1824
84’Jaargang
m
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
3
i
1 t
ROMANTIEK.
ff
HT
IQ S
Hat onderhoud tussohan Harriot an MacDonald.
Een verklaring van MacDonald. De houding der Ver. Staten. De
quaestie der militaire controle. Het aftreden van Generaal Smuts.
FEU1LLET0H.
de
OP
beetje ganzenlever of
u
>owel uit vroegeren
buiten den tekst
uit de beroemde
Hoe meer de mensch bezit dan hij noo-
dig heeft, hoe meer hij wordt afgetobd.
G. B. Shaw.
■udsche Handel en
1; De bedrijven der
g te Gouda; Kun-
iouda; De lichame-
oornaamste monu-
150
«C.
Naar het Duitsch
van
OLGA WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. P. WESSELINK—Van Rossum.
Overneming verboden krachtena
art. 15, 2e lid der Auteurswet.
de
an
>e-
lit
ge
re
ik-
i buitenland, zoo-
"JEN, boedel-
Bijna ronder een lachje, met de op
merkzaamheid behoorend bij haar plicht
als huisvrouw.
Er was veel opgeschroefds in de
Generaal Smuts, die thans zijn p.aota
gaat inruimen voor Hertzog, den leider
der nationalisten, heeft zich gedurende zijn
bewind opgeworpen tot een krachtig voor
vechter voor den Volkenbond. In Zuid-Afri-
ka bettend aanvankelijk weinig belangstel
ling voor dit streven en bij vele gelegen
heden heeft Smuts er op gewezen, hoe
noodzakelijk het was, dat er een krach
tig enthousiasme voor de zaak van den
Volkenbond werd gewekt. Met klemmen
den nadruk trachtte hij steeds zijn mede
burgers in te prenten, dat de toekomst
van de wereld en van de beschaving van
den den Bond afhangt. Volgens Smuts zal
de Bond de wereld uit den gevaarlijken
toestand waarin zij zich op het oogenblik
bevindt, voeren naar een nieuw, dieper en
grooter leven. Dengenen, die cynisch
de schouders ophaaiden, wees hij er op,
dat de Bond, ofschoon klein begonnen, zich
niet alleen heeft, weten te handhaven, doch
zelfs allengs enorm in kracht is toegeno
men.
„74jn taak zoo zeide hij eens be
staat niet alleen in het verzekeren van den
wereldvrede, doch hij moet zich ook voor
namelijk ten doel stellen, de economische
betrekkingen tusschen de naties te rege
len. Dat is nJl. de kwetsbare plek van het
ITALIË.
De „Corriere Italiano”.
De „Corriere Italiano”, voor eenige da
gen nog steeds een regeeringsblad genoemd
heeft gelijk gemld, de stopzetting van het
blad aangekondigd. Wiien kon het nog ver
wonderen? De directeur, een redacteur en
twee administratie-beambten gearresteerd.-
Dat de directeur Phiüppdii, voordat hij
door de politie werd gehaald, de politie
van het blad nog trachtte te redden, iM
begrijpelijk. Maar toen de nieuwe directeur
zijn werkzaamheden begon met een ver
klaring, dat hij geen oogenblik twijfelde
aan de onschuld van den gearresteerden di-
Ganzeniever, sardines, dat komt bij
ons niet alle dagen voor.”
Bela heeft het gezonden, bracht Ma-
49)
Bela had den chauffeur betaald die
met den huisbaas koffers en schilderij-
Kisten naar boven hadl gesleept. Nu
sloot hij de gangdeur en liep op Dag-
mar toe. Met geoefende handen trok hij
spelden uit haar hoed en hielp haar
beur mantel uitdoen.
Marika stond bij het gladde buffet
van nageoiaakt mahoniehout, met den
rug naar de tafel en schikte haastig de
rozen in een vaas, Arpad sprak zacht
en snel tegen haar.
,.Wat was dat voor een begroeting
van moeder Waarom zijn jullie zoo
stijf tegen haar Is zij jullie niet goed
genoeg Zijn jullie zoo op geld veraot.
dat
»,0di, Ari,” viel Marika in, terjH
dikke tranen haar uit de oogen vmv
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie TeL 545.
„Frenkf. Zrtjg.” - krachtig door het blad,
dat andere officieren opwekt even moedig
te zijn als deze soldaat, gesteund de
noodzakelijkheid aan van de aanvaarding
van de inspectie en wijst erop, dat een
eventueele afwijzing in het geheele buiten
land zou worden opgevat als een aandui
ding, dat Duitschland geweldige oorlogs-
toebereidselen te verbergen heeft. „Waar
mede de welbekende propaganda haar voor
deel zou doen! In plaats van de controle
commissie eindelijk kwijt te raken, zouden
wjj dlat instituut door een weigering nieuw
leven inblazen. En de daarmee verbonden
onrust zou blijven bestaan."
De „Vorwarte” vestigt de aandacht op
een verklaring van den ryksminister dr.
Gesiler aan een vertegenwoordiger van de
Aimerikaansche Hearst-pens, waarin de mi
nister de campagne over de militaire toe
rusting, die sinds de Fransche regeerings-
crisis door rechtsche kringen in Frankrijk
in scène wordt gezet, enitiseert en con
stateert dat al die sensatieberichtA allen
grond missen en dat Duitschland in ma
terieel opzicht absoluut ontwapend is en
niets vermag tegen een Fransch leger
Waaraan de „Vorwarts” de zeer juiste
opmerking vastknoopt, dat de beste metho -
ie om dezen veldtocht van de buitenland-
sche chauvinisten te doen mislukken, isf\ie
aanvaarding van de laatste algemeene in-i
spectie over de ontwapening van Duicsch-
land.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda m> omstreken (beboerend* tot óm basorgfcring) i
1—5 regel* flM, «ik* regel meer 045. Van buiten Gouda on dan beaorgkringi
1—5 regain 145, elke regel moer 040. Advortentihn in hot Zaterdagnummer M
bijslag op den prijs. Liafdadigheide-advertentiün de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN1-4 regale ƒ2.06, elke regel maar 040. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiin en ingezonden mededaalingan bjj contract tot zeer gareducaor-
dan prijs. Groote letters an randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiin kunnen worden ingezonden door tuaechenkomst van soliede Boekhan
delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau aijn Ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
huidige systeem. Het evangelie van alge-
heele samenwerking der menscheid, waar
van de Bond de belichaming is, moet alom
en over de geheele wereld verkondigd
worden.”
Ook met betrekking tot de herstelkwes-
tle heeft Smuts meermalen van zich doen
spreken.
«leeds zwaarder wordende licht der ka-
inei
Kort voordat de huisdeur werd ge
sloten kwam Gebhard met zijn vrouw
en zwager. Marika liep hen op de gang
tegemoet. Zij trok Line snel terzijde.
„Zij heeft een ring met een parel als
een erwt zoo groot en ook parelen in
haar ooren, weet je, met zoo’n rozeu
glans.
Ik geloof, dat haar japon met zijde is
gevoerd. Als zij loopt ruisoht het altijd
een beetje. Maar zij zegt bijna niets.
Ik ben ontzettend nieuwsgierig hoe gij
haar zult vinden.”
„Dagmar stond op omdat allen op
stonden.
Zij was koud tot in de toppen van
haai vingers niettegenstaande het warm
ja drukkend in de kamer was. Tubs oh en
haar en de anderen lagen dichte, grij
ze nevelen, die elk geluid als van heel
uit de verte tot haar deden doorklin
ken
In haar droom had zij soms een der
gelijk gevoel gehad, alsof haar voeten
in den modder bleven steken en de
angst haar de keel dichtkneep, zoodat
zij niet om hulp kon roepen. Steeds die
per zonk zij maar als het op het ergst
was ontwaakte haar bewustzijn en zei
tot haar
Het is maar een droom. Zij ontwaak
te en tastte met blijde zaligheid over
haar zijden deken over de kanten van
haar zacht geurend hoofdkussen.
(Wordt vervolgd).
op de rozen en op haar handen.
Bela schikte de plaatsen.
,,Dat van het willen toekijken bij het
eten is gewoon onzin. Hier zit moeder,
en naast haar Arl, dan komt u, juf
frouw Dagmar, en dan ik en daarna
Marika. En als later de anderen komen
schikken wij wat in, is het niet En u,
juffrouw Dagmar”, hij sprak nu wat
zachterJi „zult| met uw mooie oogen
steeds Arlpardon Ari zien en onze
zuster als u wat moois wilt zien. Want
u bent bij heel.... héél eenvoudige lie
den gekomen, zooals u het in uw erg
ste droomen niet zult hebben gedroomd,
ja, ja, ik weet heel goed wat ik zeg.
Maar dat wordt eens alles anders! Want
Ari is een genie en in zijn oogen en
handen zitten Siberische goudmijnen I
Dagmar zuchtte zacht en bevend.
Maar haar oogen keken met streelen-
de dankbaarheid naar den knappen,
eleganten man die zoo op haar Ari ge
leek en toch ook weer niet, en die het
ongeluk, een scheven schouder te heb
ben en een kleinen bult, met zulk een
opgewekte gelatenheid droeg.
,,Ja, dan.... gaat u als het u blieft zit
ten. Ik zal den rol van gastheer vervul
len. Mag ik u bedienen, juffrouw Dag
mar.... een beetje ganzenlever of sar
dines.”
Arpad trok met een driftige beweging
zijnamgtfhwt den ouden houten ring
letters A. C.
er wel van, Sneeuw-
je hier verwend wordt?
ilN
no gg
BUITENLANDSCH NIEUWS.
DUITGCHLANd/
Wolkbreuken in de buurt van Berlijn.'’
In den Ober-Lausitz by Berlyn heeft Za
terdag een onweder gewoed, dat vergezeld
ging van hevige wolkbreuken en waardoor
groote materieele schade is aangericht in
een tiental dorpen.
De beken zwollen in enkele minuten tot
wilde stroomen, met een diepte van twee
meter en vaak tot honderd meter breed,
welke het te velde staande gewas in hun
vaart medesleepiten. Ook drong het water
vele benedenverdiepingen van woningen
binnen, waar eveneens groote schade werd
aangericht.
Menschenlevens zijn gelukkig niet te be
treuren, doch de materieele schade wordt
geschat op verscheidene millioenen.
Door den Franachen krijgsraad veroordeeld
Gorges, de ingenieur van de Badische
Anilin- en Sodafabriok, en Gottfried, de
spoorweg-inspecteur, die indertijd door den
Eranschen krijgsraad wegens sabotage ter
dood zijn veroordeeld en vervolgens gratie
hebben gekregen, zyn, naar mededeeling
van het Itoode Kruis, in de gevangenis te
Zweibrücken aangekomen.
FRANKtUJK.
De prMHiidNnt vtiraot op een pijp.
I\>incaré is geen rooker en in zyn werk
kamer aan de Aiuai d’Orsay werd tijdens
zyn ministerschap niet gerookt. Thans
heeeft Herriot de deftige ambtswoning die
de regeering voor den minister van bui-
tenlandsche zaken beschikbaar «telt, be
trokken en er wordt gerookt in het stren
ge bureau, waar het hoofd van de Fran-
sche diplomatie, te midden van schoone
etyl-meubelen uit een tijdperk toen Frank
rijk nog «en koning had en schoone gobe
lins, gezanten en andere gewichtige perso
nages ontvangt. In deze traditioneete pn
weinig democratische omgeving rookt Her
riot. Maai- wat hy rookt weet alleen de
Miati-n te onthullen: hij rookt pijpen! De
boden van het ministerie kunnen er maar
niet over uit: meneer de minister rookt
pijpten! Vorige ministers zeiden bijvoor
beeld: ,/>m zoo en zoo iaat wil ik niet ge
stoord worden.” Of: „Je mag nooit zeggen
dat ik er ben.” Of: „je moet me daxlelyk
waarschuwen als or ongewenschte bezoe
kers dn de wachtkamer zijn.” Herriot heeft
alleen maar gezegd: f,je moet voor myn
pijpen zorgen.”
ENGELAND.
Het goud van de „Laurentie”.
De „Westminster Gazette” meldt, vol
de met elke bete.
„Houdt het mij ten goede, Dagmar,
maar wat jullie kok ook op tafel heeft
gezet, niets heeft mij ooit zoo goed ge
smaakt als moeders gebraad.”
Hij had zonder het zelf te merken
zijn oude wijdbeensche manier van aan
tafel te zitten aangenomen, die hij nu
met opzet overdreef^ Hij wilde zijn moe
der in een goede stemming brengen, en
hoopte dat te bereiken, door de schijn
baar afgebroken draden van oude ge
woonten weer aan te nemen en verder
te spinnen.
Marika liet zich door Bela, den eenen
opgehoopten hap na den anderen met
de vork in den mond schuiven.
Te voren stelde zij zich een beetje
aan
„Houdt toch op, Bela. Ik kan niet,
werkelijk.
„Tast toch toe, juffrouw, geneer
niet,” zei mevrouw Czaslo.”
Bijna zonder een lachje, met de
rika in het midden, en streek met haar
spitse, roode tong over haar lippen.
Maar zij stond nog steeds achter het
buffet.
„Nu, Marika, hoe is het, ga toch zit
ten”, riep Bela.
,Wij hebben toch reeds...”
Arpad trommelde ongeduldig
tafel.
Bela schonk wijn in.
„Je bent gemelijk, Arpad, je bent de
spoorkoorjs nog niet te boven.”
Mevrouw Czaslo kwam met het dam
pende gebraden vleesch binnen.
„Wat zijn jullie nog niet klaar? Hoe
lang doet gij dan over een paar hap
pen Intusschen wordt het vleesch
koud
Zij zag de sardines op haar bord en
op dat van Marika liggen.
„Ik heb toch al gezegd, dat wij heb
ben gegeten.
Zij bedoelde het niet boos. Maar de
innerlijke opwinding trilde door haar
stem en gaf er een ruwe kortheid aan.
„Als men jong is, moeder, kan men
tweemaal achter elkaar middageten en
driemaal avondeten gebruiken, wat
zeg je er van meisje.
Bela drukte zijn zuster op haar stoel.
Marika verslond de pasteitjes en de
sardines. De blik van haar moeder be
dierf bet genot, de onrust bleef slechts
over het verwisselen der borden, dat
Generaal Sn'.uts, Je premier der Zui'h
Afrikaansche UnJe, heeft zyn ontslag in
gediend. De gouverneur heeft Hertzog, den
leider der national'steo, verzocht een ka
binet te vormen. 1
haar wachtte.
Van het vleesch mede te eten wei
gerde zij met beslistheid.
„Als er wat overblijft snijden wij
het morgen op het avondbrood,” had
moeder gezegd.
Mevrouw Czaslo was niet gierig. Het
lag aan de omstandigheden, dat zij
moest overleggen. En nu meer dan ooit.
Arpads gevoel van welbehagen groei-
iDe aan .staande conferentie der Geallieer
den heeft zooals vauzdlf spreekt aller be-
lamgstelliing, maar niet minder de voorge
nomen reis van de beide premiers naar
Genève. Het doel van dit bezoek, dat, naar
gemeld wordt, kort zal zyn, werd in het
offficieele communiqué niet meegedeeld,
maar het is niet onwaarschij.nl ijk, dat het
verband houdt met de kwestie van Frank-
rijk’is veiligheid. Vermoedelyk zal het stre
ven van de beide premiers erop gericht
zyn te bewerken, dat aan den Volkenbond
in den vervolge de taak wordt opgedra
gen te waken voor de veiligheid en deze
op doeltreffende wyze, zóó, dat Frankrijk
gerust kan zijn, te garandéeren. Ook ligt
het voor de hand, dat het bezoek van Her
riot en MacDonald aan Genève verband
houdt met beider verlangen om het toezicht
der geallieerden op de Duitsche bewape
ning voor de verdere toekomst, zooals
trouwens ook in het vredesverdrag is voor
zien, over te dragen aan den Volkenbond.
Het zou van met te onderschatten betee-
kenis zyn, wanneer dit eventueele voorne
men werd verwerkelijkt, want het is juist
deze controle der Franschen en Belgen ge
weest, die herhaaldelyk aanleiding heeft
gegeven tot wrijvingen en pijnlijke inciden
ten met Duitschland.
Wiat de conferentie der Geallieerden be
treft, men is in Engeland van meening dat
deze nog geen week zal duren.
Volgens de „Manchester Guardian” is
men by de conferentie op Ghèquers aldus
te werk gegaan, dat men die aspecten van
het vraagstuk heeft gekozen, die het minst
aanleiding geven tot meeningsverschil en
de quaesties, ten aanzien waarvan geschil
len zyn gerezen, tot later heeft uitgesteld.
Eenige maanden geleden verklaarde Mac
Donald, dat „één stap is"$oor my genoeg”
tyn leuze was in de buiterilandsche poli
tiek en de „Guardian” meldt, dat dit zoo
zal blyven gedurende de internationale be
sprekingen en dat met het oog op de vele
moeilijkheden in Europa een algemeene al
les omvattende poging tot een regeling niet
zal worden gedaan vóór het terrein zorg
vuldig is voorbereid. Daarom wordt ver
wacht, dat de conferentie een beperkten
omvang zal hebben. Van alle zijden wordt
erkend, dat spoed een der meest essentieele
elementen is voor de uitvoering van het
plan-Dawes.
In het Lagerhuis' werd Mac-Donald gis
teren de vraag gesteld of Duitschland zou
worden uitgenoodigd aan de conferentie
deel te nemen, waarop MacDonald zeide,
dat het in de eerste plaats noodig was, dat
er overeenstemming heerscht tusschen de
Geallieerden ten aanzien van de vraag, in
hoeverre zy bereid waren uitvoering te ge
ven aan het rapport-Dawee, dat, naar de
meening der geallieerden, aan Duitschland
bepaalde verplichtingen oplegde, die lagen
buiten de verplichtingen, aan Duitschland
door het Verdrag van Versailles opgelegd.
gens den Britsclien druudloozen dienst, dat
na een werk van zes jaar alle goud >n baar
en de meeste zilveren munten, een totale
waarde vertegenwoordigd van 6.500.000
pond, die zich aan boord bevonden van de
„Ijaurdntic" van de White Star Une, toen
dit schip tydans den oorlog door een Duit-
schen onderzéeër in den grond werd ge
boord aan den ingang van Lough Swilly in
het graafschap Donegal, aan de oppervlak
te zfjn gebracht. Het bergingswerk <ioor
den bengingsdienst der marine is thaiu be
ëindigd. De bemanning van het marine-
vaartulg „Racer”, groot 1000 ton, heeft
«lezen schat gered na een ingespannen ar
beid, onder buitengewoon moeilijke om
standigheden. Het succese van het werk
werd volledig gemaakt door liet bezigen in
1022 van het instrument van prof. Brooks,
tot bepaling der plaats van het good. Er
was een speer aan verbonden, die wanneer
hij op den zeebodem in den modder werd
gestoken, de aanwezigheid van goud op
een galvanometer registreerde. Het ber
gingswerk werd zoo goed als zonder on
gevallen voltooid.
Bezoek van den koning en de koningin
van Denemarken.
De koning en de koningin van Denemar
ken zyn gisteren te Londen aangekomen
voor een niet-officieel bezoek aan het En-
gelsche koninklijke paar.
008TENRUK.
De industrie in Weenen.
De algemeene .secretaris van het hoofd
bestuur der vereenigang van Ooetenryksche
nijverheid melkt ón het Mootagblatt o.a. op
dat het de tindustrie in Weenea op het
oogenblik Hiecht gaat. Het ergat ie «le ma-
chmenyvenheid er aan toe, terwijl de elec-
triciteitfmyii’hekl er betrekkelyk nog het
boste voor staat Een zeer drukkemden in
vloed oefenen <le hoogun rentekoersen, die
er voor bunkeredieten wonleu verlangd.
Het is intusschen niet juist, zooals wel ge
méld is, dat de banken de tot dusver ver
leende credieten opzeggen. Wel Is het waar
dat zy geen nieuwe credieten meer aan do
nijverheid verieenen. Vandaar dat het
dringend noodzakalyk is, <lat er van dene
kant van heit buitenland hulp in den vomi
van credietverstrekking aan de Oustenrijk-
eche industrie wordt verleend.
(iOniSCHE OMHNT.
De conferentie zou zich hebben bezig te
houden met het rapport- Dawejs, en zoodru
het mecanisme voor de inwerkingstelling
van het rapport inderdaad werkte, zouden
de geallieerden overgaan tot bespreking
van de voorname vraagstukken, o. a. de
internationale schulden, ofschoon de inter-
geallieerde schulden niet zouden worden
vermengd met het vraagstuk van het in
werking stellen van het rapport-Dawes. De
quaestie, in welke verhouding de verschil
lende geallieerden zullen deelen in de be
taling door Duitschland te doen, zou niet
worden heropend.
Herriot heeft zich door de „Evening
Standaard” laten interviewen en daarbij
wees hy op de openhartigheid van den En-
gelschen premier, die oprecht en vol ver
trouwen en geduld met groote nauwgezet
heid luisterde naar de uiteenzetting van
het sitandpunt van Herriot.
Natuurlijk is er ^00 zeide hij, niets van
den aard van een formeele overeenkomst
tot stand gekomen. Dat was zonder de vol
ledige medewerking van onze geallieerden
onmogelyk; doch iets méér dan dat is, naar
ik werkelyk geloof, bereikt, nJ. terugkeer
tot het oude moreeie pact tusschen Frank-
ryk en Engeland en herleving van de goe
de verstandhouding tusschen ons. Ik ver
trek naar Brussel, om den heer Theunis te
bezoeken, in het algemeen om hem mede te
deelen, dat volledige overeenstemming tus
schen Groot-Brittannië en Frankrijk is
verkregen en dat ofschoon het groote werk
dat wy te verrichten hebben, eerst begint,
het, naar ik geloof goed is ingezet. Ik ben
voldaan, vooral omdat ik er zeker van ben
dat Frankrijk voldaan zal zyn.”
De Fransche pers is over het algemeen
zeer tevreden over de te luonden bereikte
resultaten. In de Ver. Staten schijnt men
hef vanzelfsprekend te achten dat een uit-
noodiging voor het bij wonen der conferen
tie de Ver. Staten zullen bereiken.
Belangwekkend acht men het, dat de
voorgesteld conferentie waarschijnlijk zal
worden gehouden in denzelfden tijd, dat
Hughes met leden van de Aimerikaansche
juristenvereeniging Engeland bezoekt
Vóór 30 Juni moet de Duitsche regeering
antwoorden op de jongste eischen van de
geallieerden: algemeene inspectie in
Duitschland van kazernes enz., nu een jaar
lang geen toezicht heeft kunnen plaats
hebben op de ontwapening. Eerst daarna
zou gepraat kunnen worden over verdere
controle door den Volkenbond.
Terwijl van rechtsradicale zyde beproefd
wordt druk te oefenen op de regeering om
deze afwijzend te doen, antwoorden, o.a.
door de bedreiging met een soort revolutie
in de kringen van de officieren van de
rijksweer in geval van een toestemmend
antwoord, klinken elders wèl zoo verstan
dige stemmen, o.a. die van den gep. kolo
nel Siegfried Bëlcbe. Deze toont in dft
