ouda
s
i
EH5
eg GOUDA
pend filmwerk:
STE.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Vrijdag 4 Juli 1924
No. 15582
84» Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
- Gouda
ren
)00
ROMANTIEK.
BERGAMBACHT, BER KEN W OUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER, REE UW LIK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
1 1
UT
opgezegd.
lODUNil
f O.7S
de
FEUILLETON.
(Wordt rorvolgd).
J5
«kj.
•W.
INGIN
IHEIO
Een herinneringsdag.
De rüluregeering heeft besloten, op 8
Wee hem, die zyn eer verkoopt voor
een eereteeken.
XJCHT
;ing S
lak
X*
ert
De conferentie van de Kleine Entente
zal op 11, 12 en 13 Juli te Praag plaats
vinden. Zuid-Slavië zal worden vertegen
woordigd door den minister van buiten-
Augustus op een nader te bepalen wijze de
nagedachtenis te vieren van de Duitschers,
die tijdens den wereldoorlog voor het va
derland gevallen zijn. Voort» zal op 11
Augustus de proclamatie van de grondwet
van Weimar worden herdacht.
der
mis
llng
ran
net
em,
rer-
BUITENLAND8CH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Een aardbeving.
Aan de bevingswacht te Hamburg is gis
terochtend een hevige seismische storing
geconstateerd, van welke de haard op een
afstand van 6100 K.M. te zoeken is, vermoe
de/! ijk in Centraal’Azië. De eerste golven
werden opgeteekend om 5 u. 49 m. 24 sec.
Een tweede krachtige beving was al op
den middag van 30 Juni geconstateerd, met
een haard op 8100 K.M. afstand. De eerste
golven kwamen om 4 u. 56 min. 53 sec. aan.
Den 26sten was er een beving in het anti-
podengebied, ergens in den Stillen Oceaan.
De eerste golven kwamen den 26sten Juni
om 2 u. 5 min. 30 sec. aan.
Naar het Duitsoh
van
OLGA WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. P, WESSEL INK-—Van Rossum.
Overneming verboden krachtens
art. 15, 2e lid der Auteurswet.
fiOÜBSCHE dlllllM.
lundsche zaken Niutajitaj, Roemenië door
diens collega Duca. De conferentie zal zich
bezig houden met de loopende internatio
nale vraagstukken ,-zooals de betrekkingen
van de leden der Kleine Entente tot hun
buren, de kwestie van de saneering van
Oostenrijk en van Hongarije, de kwesties,
die op de agenda van de volgende zitting
van den Volkenbond staan, met name die
van de militaire controle en de ontwape
ning en het verdrag tot wedenzydschen
bestand, alsook de aanstaande besprekin
gen over de kwestie van herstel.
Een bericht uit Berlijn meldt dat Geheim-
rat döckner uit naani van de Commissie
van Zes de Macumovereenkomst tegen 1
Aug. heeft opgezegd, omdat het de Ruhr-
industrie onmogelijk is de uitvoering van
de overeenkomst ook in Augustus nog te
financieren.
In Duitschland hebben thans alle minis-
ter-presidenten zich kunnen uitspreken over
de Dawes-rapporten.
Gisterochtend is in de Rijkskanselarij de
conferentie begonnen, waarop alle bonds
staten vertegenwoordigd waren.
De rykskanselier opende de bijeenkomst
met eep. korte toespraak. Hij wees erop, dat
by hdt uitvoeren van de conclusies der des
kundigen de politiek der ry'ksregeering door
alle bondstaten diende te worden gedeeld.
Het rapport der deskundigen, zeide de
heer Marx, behelst menig voordeel voor
Duitschland, maar stelt ook zware eischen
aan het rijk on aan de bondstaten. Ten slot
te hoopte de rijk «kanselier, dat Duitsch
land van de gelegenheid gebruik zou we-
VHREEN1GDE B'lriTBN.
De nisuwe wat op de imrojgi>tja.
De nieuwe wet op de immigratie in de
Ver. Staten is op 1 Juli van kracht gewor
den. Naar aanleiding daarvan heeft presi
dent Coolidge een proclamatie uitgevaar
digd waarin de getallen worden gegeven,
die nu per jaar voor ieder land in de Unie
mogen worden toegelaten. Voor de nieuwe
wet ia voor elk land als grondslag geno
men het aantal in de Ver. Staten aanwe
zige buitenlanders uit dat laad afkomstig,
blijkens de volkstelling van 1890. Van dit
totaal mogen nu 2 pct. per jaar worden
toegelaten .Dat zijn er voor Duitschland
51.227, voor Groot-Bnttannië 34.000, Oos
tenrijk. 785, Tsjecho-Slowakye 3073, Hon
garije 473, Polen 5982, Zuid-SUvW «71.
Italië 3845, enz.
Aan de proclamatie is nog de waarschu
wing gehecht, dat de vermelding op da
lijst van nog niet door de Amorikaauache
regeering erkende gebieden (bedoeld ia b.v.
Rusland) die erkenning niet insluit.
FRANKRIJK.
De Padjactoe banken en da
Rusaieohe scMddqii.
Dezer dagen is te Parijs de tweede con
ferentie gehouden van maatschappijen en
belangengroepen, die geïnteresseerd wa
ren bij Russische ondernemingen. Do con
ferentie had plaat» in het departement
voor Buitenlandsche Zaken.
Naar de „Times’’ verneemt, zouden, in
verband met deze conferentie, de groet»
Parijache banken ruet-officieel aan de
Fransche regeering te kennen hebben ge
geven, dat de kwestie van de erkenning
der eovjet-republiek de jure, een zuivter
politieke kwestie is waarbij in het ge
hoed niet betrokken zijn, doch dat zij het
als haar plicht beschouwen de regeering
te waarschuwen, dat, tenzij de vraagstuk
ken der voor-oorlogoche schulden en der
schadevergoedingen geregeld zijn, de Rus
sische sovjet-regeering in geen geval op
eenige financieele hulp van de zijde der
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (bebooreads tot dra besorgkring) i
1—4 regels flM, regal meer /0J5. Van buiten Gouda en den besorgkriagi
1-4 regels 146, elke regel meer f 030. Advertwtita in het Zaterdagnummar M
fOM. O>
de voorpagina M booger.
Gewone advertentie en iageaondra moderteelingea bg contract tot «eer geredneoer-
oan prjja. Groote letters an randen worden berekend naar plaateruknte.
Advertentie kunnen worden ingtaonden door tuaechenkomst van rollede Boekhan
delaren, Advertentiebureaus en onze Agenten en mesten daags vóór do plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname venMkerd te Mja.
De terugkeer dor SesibanndnMn.
De voorzitter van den Rijksdag geweigerd.
De „Deutsche Tageszeitung" meldt, dat
tot de Duitsche bannelingen, wien de
Fransche regeering niet wil toestean in
het bezette gebid terug t ekeeren, ook de
nieuwe president van den Rijksdag, staats
minister Wal raff, behoort.
BELGHL
Egn boete van 8ft milliOen franca.
Te Brussel is een handelaar in kant, tot
zes maanden gevangenisstraf en 8H nul-
iiocn francs Jftete veroordeeld wegens
irauduieusen invoer.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ246, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, por week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per poot per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT IL GOUDA,
bü onze agenten en loopers, dan boekhandel en da postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—4 uur. Administratie Tol. lat 82;
Redactie Tel. 646.
s Uitgevers
naar huis gekomen. Ari en Dagmar lijn
er op uitgegaan, om kleeren te koopen.
Hij zat in den hoek van de harde
sola en draaide met onvaste hand een
sigaret. Zijn geoefende vingers scheur
den twee papieren door.
Hij zeide, om iets te zeggen
Dagmar had zeker nieuwe kleeren
noodigDat was te voorzien.”
Marika schudde het hoofd.
Drie portretten van haar, die nog
maar half gereed waren heeft hij in den
hoek geworpen. Een geknoei I Hij zegt
het zelf I En hij kwelt haar. In de gang
hoot ik hoe hij tegen zich zelf en haar
te keer gaat. Alsof zij er iets aan kan
uoen I”
Zij ging aan de tafel, in het midden
der kamer zitten, steunde er met haar
ellebogen op en sloeg haar handen om
haar hals, die in het zonlicht als licht
barnsteen glansde, Bela zag hoe ele
gant de vorm van haar nagels was,
welk een goed verzorgden glans zij
hadden en hij verzint aan wie zij de
techniek van lichamelijke verfijning had
te danken.
„Weet je nog, Bela, hoe hij mijn por
tret heeft geschilderd In drie zittingen
was het gereed on het is zeker zijn
beste al wil moeder dat niet hoo-
ren 1”
Het hoofd van Marika met het haar
nog verward van den slaap, overmoe
dig lachend, vol jeugd en duizend zon
dige beloften in de warm glanzende
oogen, keek uit de witte lijst op Bela
ten te maken om zijn bedrijfsleven weer
op de been te brengen en het. vraagstuk
van het herstel te helpen oplossen. Van
de conferentie der minister-president ver
wacht de ryksregeenng positieve i-esulta-
ten.
Achtereenvolgens voerden nu dr. Strese-
itnana en dr. Luther het woord. De Ryks-
minister van buitenlandsche zaken sprak
uitvoerig over alle politieke problemen van
den dag, terwijl zijn collega van financiën
het woord voerde over de financieele zijde
van hei rapport der deskundigen. Hy her
innerde er aan, dat dit rapport met het be
staan van de bondstaten ernstig rekening
houdt, daar het aan de Zuid-Duiteche bond
staten en aan Saksen het recht wil ver-
leenen om, echter niet in onbeperktte mate,
wettel ijk geldige betaalmiddelen te mogen
uitgeveo.
Nadat bij de Lunch de leden der confe
rentie de gasten van den rykskanselier
waren geweest, werden in de middaguren
de besprekingen hervat, waarna met uit
zondering van den heer Brandenstein, de
Duitsch-nationale minister-president van
Mecklenburg-Schwerin, alle deelnemers ter
conferentie zich voor het uitvoeren van de
conclusies der deskundigen hebben uitge
sproken.
Nog wordt gemeld dat de organisatie
commissie voor de Duitsche rijksspoorwe-
gen gereedgekomen is met de behandeling
in tweede lezing van de ontwerpen voor
de rijkuspoorwegenwet en de statuten voor
de maatschappijen. De buitenlandsche le
den Acworth en Leverve vertrokken on
derscheidenlijk. naar Londen en Parijs en,
zoo zegt het bericht, zij hebben den ster
ken indruk gekregen, dat de werkzaamhe
den goede voortgang nemen, welke werk
zaamheden in meer dan 20 bijeenkomsten
in igoede harmonie, plaats vonden.
De commissie zal de lOden dezer nog
maals bijeenkomen te Londen, ter behan
deling van de ontwerpen in laatste lezing,
waarvoor nog enkele quaesties van op
rechts- en financieel gebied dienen te wor
den afgedaan. Op het oogenblik ontbreken
daartoe nog enkele gegevens.
Men mag het er voor houden dat de be
sprekingen in Londen slechts enkele dagen
zullen vereischen, zoodat de commissie te
gen den 15den of de 20sten Juli aan de
commissie voor de schadevergoedingen
haar rapport of haar voorstellen zal kun
nen indienen.
Volgens den diplomatieken medewerker
van de „Daily Telegraph” is de stemming
in diplomatieke kringen omtrent den uitslag
van de Londensche conferentie veel optimis
tischer geworden, en wordt thans zelfs door
velen geloofd, dat het rapport der deskundi
gen reeds in de eerste of tweede week van
September in werking zal kunnen treden.
Algemeen wordt verwacht, dat de con
ferentie öp den vastgesteiden datum
zal aanvangen. Z(j zal uitsluitend het
in werking stellen van de experts-rappor-
ten behandelen en de vraagstukken van
veiligheid en intergeallieerde schulden ge
heel van de agenda uitsluiiten.
In officieeie Engelsche kringen verwacht
men, aldus een H&vaa-bericht, dat de cozu
fereatie een week zal duren.
De Duitsche regeering zal worden uit-
genoodigd de conclusies te aanvaarden.
Voorts zal de conferentie een speciaal pro
tocol onderteekenen, waarin alle betrok
ken landen tot overeenstemming met elk
ander zullen komen aangaande de uitvoe
ring van de expertsplannen, terwijl voor
Duitschland een datum wordt bepaald
waarop deze in toepassing moet worden
gebracht en aan de geallieerden een ter
mijn wordt gelaten, om de huidige finan
cieele en economische sancties te beëindi
gen, t.w. een maand na de volledige uit
voering door Duitschland.
De geallieerden zullen zich van sancties
onthouden, tenzij in geval van een ernstig
in gebreke blijven van Duitschland, te con-
stateeren door een nieuwe organisatie, wel
ke de conferentie buiten de C. v. H. om
zal instellen.
Alle onderteekenaars verplichten zich
aan het Haagsche Hof tie onderwerpen in
geval van een eventueele uiteenioopende
interpretatie.
Ook ten opzichte van de eerste leening
van 40 millioen pond, die op de buitenland
sche geldmarkten zal moeten worden ge
plaatst, heerscht thans ook meer vertrou
wen. Men neemt aan, dat aan het hoofd van
Volgens de „Echo de Paris” zal op voor
stel der Engeische regeering te Londen een
protocol geteekend worden omvattende de
vier volgende puntem lo. de onderteekenen-
de mogendheden keurenhet plan der des
kundigen goed; 2o. op een te bepalen datum
moet Duitschland de noodige maatregelen
tot uitvoering hebben genomen; 3o. een
andere datum, twee of drie weken later,
wordt vastgesteld, waarop de geallieerden
alle economische en financieele sancties, die
thans op Duitschland worden uitgeoefend,
moeten hebbpn afgeschaf4o. de geallieer
den verbinden zich geen nieuwe sancties
toe te passen tenzij Duitschland de aange
gane verplichtingen ernstig schendt. Elk
dezer schendingen zal echter voortaan moe
ten worden onderzocht door een nieuw orga
nisme, geheel afgescheiden en onafhankelijk
van de Commissie van Herstel, aangezien
immers de nieuwe verplichtingen, door
Duitschland aangegaan, buiten het verdrag
van Versailles vallen. Aflle geschillen
waartoe de interpretatie van het nieuwe
protocol aanleiding zou kunnen geven,
moeten door het Internationale Hof te Den
Haag, zoo zegt ook de „Echo de Paris”,
worden beslecht. Het vraagstuk der interge-
allieerde schulden en der veiligheid blijft
natuurlijk geheel buiten de Londensche con
ferentie.
e zijn Eer. ieder
laai neen - blind
Je film van dezen
asgeschienenis van
4822 40
lorm succes.
pelen.
De draadlooze meldt ons dat de Raad,
van Ambassadeurs in groote lijnen het
antwoord op de Duitsche nota heeft vast
gesteld. De Raad van Ambassadeurs ver
klaart, acte eiwan. te hebben genomen dal
- het Duitsche Ryk zich veo*plicht, de mili
taire controle toe te staan.
De Raad stelde de hervatting dezer
controle vast op 20 Juli zonder zich te
binden dat de operaties op 30 September
zullen zijn geëindigd. Het hangt van
Duitschland zelf af, of de militaire contro
le op 30 September zal eindigen.
Ibet ronde stukje bordpapier werd
voor het kijkgaatje weggeschoven,
ketting rinkelde en Marika deed open.
Zij was in haar onderrok en wit, los
ochtend jak je. Heur haar hing los en
vochtig in zware golvingen over haar
rug.
„Eindelijk, Bela I Ik dacht al, dat
je den ganschen zomer weg zou blijven,
tiindelipcI”
In de donkere gang viel zij hem nog
onstuimiger dan anders om den hals.
„Je ruikt naar de zee, Bela, naar
nieuwen parfum. Wat heb je al weer
niet gezien.... Wat heb je beleefd
En wij hier
Haar stem brak af.
„Ik ben pas een paar uur geleden
met den Hamburger trein gekomen.”
Zij stiet de deur van de huiskamer
open, die in de schemering van de
neergelaten jaloeziön was gehuld en
waar een doffe, zware lucht hing, nog
vermengd met eenigen keukendamp.
„Je treft het slecht Bela, ik ben al
leen thuis.”
Deze kleine steek liet zij zich -niet
ontgaan voor haar of moeder was
Bela niet gewoon dadelijk uit den trein
te komen oploopen.
Hij vroeg, eenigazins verward, niet
vermoedend hoeveel hij hierdoor be
kende
„Geheel alleen? Waar zijn Ari en
Dagmar toch Werkt hij dan niet
Zij lachte kort en boos
•Wertenr
neer.
„Om verliefd op te worden”, had
Karl Ebert gezegd, toen hij het voor
hot eerst zag en had daarbij een hooge
kleur gekregen.
Maar mevrouw Czaalo kon het niet
hebben, als men er al te lang naar keek
Een schaamtelooze bekentenia vond
zij van al de geheimen der zinnen.
Deze halfgeopende, keroroode lippen,
als ontloken onder vurige kussen I Die
vochtig glinsterende tanden I De bloots
hals. Het duidelijk begin van de bruin
achtig glanzende stevige kleine borat I
Zou zij de harde in den arbeid grija-
geworden vrouw al het leven hebben
gegeven van haar leven bloed van
haar bloed I
Slechts noode had zij het portret des
tijds opgehangen tegenover haar met
ridderorden versierden man en in
hoofdtaak omdat Bela, „de uitgave ge
daan had een dure lijst er voor te koo-
pen
„Zou ik naar zijn atelier kunnen
gaan?” vroeg Bela.
Marika schudde het hoofd.
„Dat sluit hij altijd af en steekt den
sleutel in zijn zak. Wat is er ook te
zien Beklad doek en verscheurd bord
papier, kijk liever naar mijn portret,
dan zie je wat hij kon vroeger.”
Bela’s hart klopte zwaar en snel. Hij
liad drie weken lang in Westerland ge
speeld. Slechts korte groeten per brief-
kaait met zijn familie gewisseld, zijn
moeder tweemaal geld gezonden „tot
dekking van de meerdere onkosten”, en
er bijgevoegd, dat zoniersalariissen
slecht waren en het lang niet zooveel
was, als hij had hopen te geven.
„Kom meisje maak hier een beetje
licht.”
Hij wilde tijd winnen, vreesde de
duidelijke brutale antwoorden op tas
tende vragen. Knarsend gingen de ja-
loeaiën omhoog als vloeibaar lood
stroomde de Julihitte door het open
raam
„Heb je je haar gewassehen vroeg
hij alleen om de stilte te breken, die
zv aar als voor een onweersbui in de
kamer heerschte.
„Mijn haar ja. Ik heb mij geheel
tot over het hoofd in het koude water
gedompeld. Met deze hitte twee uur
aan de bank van leening, dat is geen
pretje I”
„Aan de bank van leening?”
Eer, pijnlijk lachje vertrok zijn lip
pen, die als verdord tegen zijn tanden
kleefden.
Dat is toch nog nooit gebeurd, Ma-
rika>bij geen enkele gelegenheid. Dat
Zij knikte gedwongen onverschillig.
„Ja, dat is iets nieuws. Opwindend,
Hele I Ik heb mij zelf daarvoor op eho-
ooladeijs getracteerd en ben in ’n auto
O« Slilitaira oantrola in Ouitenhland.
De aanstaande intergetdlieerde conferentie. De minister presidenten
der Duiteche Staten en het Dawes-rapport. De werkzaamheden van
het comité voor de Duiteche spoorwagen. De Micumovereenkomst
opgezegd. De bijeenkomst der Kleine Entente. Generaal Hertzog
aan het woord.
het lichaam, dat met het toezicht op de voor
deze leening verpande inkomsten zal wor
den belast, een Amerikaan zal staan, die
uitgebreide volmachten zal hebben, doch
wiens verantwoordelijkheid aan den anderen
kant ook zeer groot zal zyn.
Wat de hervorming van het Duitsche
geldwezen betreft verneemt de Daily Tele
graph, dat het rapport van de organisatie
commissie, dat aan de conferentie zal wor
den voorgelegd, waarschjjnlyk een pleidooi
zal bevatten voor een volledige reorganisa
tie van de Duitsche Rijksbank.
58 -
Als Arpad dan goed uitgerust .kwam
met arbeidslust in zijn vurige, donkere
oogen ternauwernood gunde hij zioh
tijd zijn ontbijt naar binnen te Werken
dan naar zijn grijze kamer snelde,
waar Dagmar, reeds vooraf angstig,
hem in een gedwongen houding afwach-
te, dan was het of een verlammende
ontnuchtering hem overviel. Want hij
zag in plaats van de lieftallige gratie
van etherische schoonheid een, door
he* ’s nachts wakker liggen vaalbleek,
afgetobd gelaat en vermagerende ar
men, die krampachtig een omhulsel vast
hielden, dat, indien het was neergegle
den zijn bloed geen oogenblik sneller
door zijn aderen had doen stroomen.
Bela Czaslo belde aan de moederlijke
woning.
Generaal Hertzog, de nieuwe premier
van Zuid-Afrika, heeft, naar uit Johannes
burg aan de „Times” wordt gemeld, aan
een feestmaal te Pretoria het woord ge
voerd. Hy verklaarde, ,n-*ns, evenals
in 10-12, het gxw _~ug zurd-
Afrika is: Jfkuu-.. u® le
den der nieuwe „u.oe.dn, dat zij
geroepen zyn om UHvoerrng te geven aan
den wil des volks, welks vertrouwensman
nen zy zyn; xy .weten, dat zy naar hun
daden zullen worden beoordeeld. Het hoo-
ge doel, dat moet worden nagestreefd, is
de wereldvrede, waarin naar Hertoog hoop
te Zuid-Afrika zyn rol zal spelen. Groot-
Bnittannië zal altoos, voor zoover het hem
en zyn kabinet betreft, de eerste en voor
naamste vriend zijn. Helaas zyn er in het
verieden tal van beschuldigingen jegens de
nationalisten te dier zake geuit, alleen om
dat zij den nadruk hadden gelegd op de
leenstelling: „Zuid-Afrika vóór al^s”. Het
verheugde hem thans te zeggen, dat onder
degenen, die de nationalisten hadden be
schuldigd, velen zyn, die het thans op dit
punt met hem eens zyn. Het zal steeds
het doel der Zuid-Afrikaansche regeering
zyn met Groot-Britannië en de overige
Dominions samen te werken. Voor zoover
de belangen van Zuid-Afrika het toelaten
zullen hy en zyn kabinet steeds verheugd
ztfn zóódanig te arbeiden* dat de belangen
der andere landen niet in gevaar worden
gebracht.