icoiiius
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Mo. 15603
Dinsdag >.-28 Juli 1024
64» Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
l
kleur van
I Uw geld
kelen of
bh schade.
JGMEEL
1 wel, dat
-•*!
ROMANTIEK.
n.
la
h.
-i
Do conferentie te Londen.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
W ER KERK OUDERKERK0UDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, W ADDI NX VEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
b Duif op
Tien jaren Oorlogspolitiek.
ir.
FEUiLLETOS.
willen
(Wordt vervolgd).
lp
Voorzoover dat nog noodig kon heeten,
hadden de politici en econome® ons erop
voorbereid, dat de aus. groote oorlog, zou
Beter blind geboren te zijn dan niet de
glorie van het leven te zien.
n buitenland, zoo*
GEN, BOEDEL*
Naar het Duitaoh
van
OLGA WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. P. WESSELINK—Van Rosaum.
Overneming verboden krachtens
art. 15, 2e lid der Auteurswet.
an
ol
da
l|n
•m
lal
55
De uitnoodiging aan Duitschland en aan de Commissie van Herstel. -
een dilettant daarbij vergeleken I Een
groot kunstenaar, een zeer gi
stenaar had daar gesproken
een 1
Volgens de Daily Tel. zal ook heden een
voltallige zitting worden gehouden. Het
Wad weet voorts nog mede te deden dat
Herriot er in toegeetemd heeft dat <le Duit-
schers by de besprekingen over de econo
mische ontruiming van het Ruhrgebied de
zelfde rechten als de geallieerden zullen
hebben. Verder heeft Herriot goedgevon-
gen dat na het vraagstuk der economische
ontruiming ook dat ter terugtrekking van
de bezettingstroepen zal worden behan
deld. Naar de diplomatieke medewerker
van dit blad schrijft zijn de vooruitzich
ten voor de conferentie aanmerkelijk en
volkomen veranderd, dank zjj het besluit
van Herriot om zich niet te storen aan
zette gebied buiten de bevoegdheden van
de commissie valt en dus niet kon worden
behandeld.
De data voor de economische ontruiming
van het Roergebied zjjn reeds bekend. Op
16 October moet dese zijn voltooid. Op 16
Augustus moet de algemeen® agent in
functie treden en moet de Duiteche wet
geving worden ingevoerd. Op 1 October
moot aan de vyf voorwaarden van de Com
missie van Herstel zijn voldaan.
Ook worden de verplichtingen der ge
allieerden opgesomd, die vóór 16 October
morton zijn vervuld. Nieuw is de bepaling,
dat de opheffing der douanegrenzea tus-
schen bezet en onbezet gebied eerst in
de eerste helft van September zal plaats
hebben. I
Ten slotte bevat het rapport de bepa
lingen aangaande de betalingen voor het
herstel, de amnestie en de gemengde arbi-
trage-commissies.
om zich geheel uit te putten, is veel groo-
ter gebleken dan eenig econoom kon voor
spellen, en het is vermoedelijk daaraan in
de eerste plaats te danken, dat wy nu een
byna geheel vernietigd Europa, om van
het overige deel van de wereld maar geen
eens te gewagen, voor ons hebben.
Het begin van den oorlog deed zoo iets
niet voorspellen. Zeker, toen heerachte er
verwarring, een zeker soort van hinder
lijke bevreemding, dat tal van dingen, die
wjj in onzen tegenwoordige® tijd heel ge
woon vonden, plotseling waren veranderd.
Maar aan de mogelijkheid van uitputting
dacht men zelfs niet en in de gebleken
moeilijkheden viel vrij gemakkelijk te
voorzien. De paniek b.v. die men hier te
lande vreesde op de Amstardamsche Beurs,
werd dank zy het krachtig ingrijpen van
den heer van Aalst, die het steunsyndicaat
van 200 miUioen vormde, voorkomen;
de Beurs werd maanden achtereen geslo
ten. Het tekort aan klein geld werd door
de uitgifte van zilverbone spoedig voor
komen; tegen de algemeene neiging van
prijsopdrijving werden wettelijke maatre
gelen beraamd, die met oen zejdzamen
spoed in werking traden.
Na afloop van de conferentie werd een
communiqué 'uitgegeven waarin uiteenge
zet wordt dat de eventueel te nemen maat
regelen, indien Duitschland zijn verplich
tingen niet nakomt, een intergeallieerde
aangelegenheid vormen, doch waarbij
Duitechland ten nauwste betrokken is, om
dat het plan omtrent een leaning, welke
noodzakelijk is om het plan-Dawos tot uit
voering te brengen, gebaseerd is op het
vertrouwen der geldschieters, dat het eco
nomische leven van Duitechland niet zal
worden gestoord door een onvoorziene ac
tie van de zyde van deze of gene mo
gendheid.
Om deze reden moet da intorgealktoarde
overeenkomst inzake de sancties aan
Duitschland worden medegedeeld op een
wijze, welke de Duitsche regeering in staat
zal stellen er van gebruik te maken bij
haar onderhandel ingen met de bankiers.
Hoewel het karakter der verechiUecde
maatregelen, vervat in het plan-Dawes,
het maken van drie afzonderlijke overeen
komsten medebrengt, vormt dit plan toch
een eenheid en het doel der conferentie
is de volkomen en loyale verwezenlijking
te verzekeren. Daartoe zal het nuttig zijn
om de drie overeenkomsten te combinee-
ren en te verbinden aan een elndverdrag
of protocol.
De Duitsche delegatie. Fransche bankiers naar Londen. De Ürïtsch-
Russische onderhandelingen.
De plenaire zitting van de Intergealli
eerde Commissie is gisterenmiddag eerst
te 4 uur geopend.
De zitting begon met 4» benoeming van
de reeds vroeger vermelde juridische com
missie, samengesteld uit een vertegenwoor
diger van elk der vijf groote mogendhe
den en een adviseerend lid van Amerikaan-
sche nationaliteit. Daarop overhandigden
de beide juristen Hurst en Fromageot hun
rapport, dat wend aangenomen.
Vervolgens had een bespreking plaats
over de uitnoodiging aan Duitschland.
Daar de conferentie nog niet met haar
werk gerefed is gekomen en hiermede nog
eenige dagen gemoeid zullen zyn, werd be
zaten de Duitsche delegatie niet terstond
uit te noodigen, doch de leiders der dele
gaties te machtigen de uitnoodiging te
verzenden zoodra zy den tyd daarvoor ge
komen achten. Men hoopt dat dit Donder
dag of Vrydag het geval zal zijn.
Het Britsche departement van buiten-
landsche zaken wyat er in dit verband op,
dat dit uitstel niet moet worden opgevat,
alsof de geallieerden het eerst onderling
eens moeten worden om daarna hun voor
waarden aan Duitschland te kunnen opleg
gen; men wil slechts een document, dat als
basis voor de onderhandelingen met de
Duitechers zal kunnen dienen.
De conferentie heeft de leiders der de-
lagaties bovendien gemachtigd, stappen te
doen tot uitnoodiging van de Commissie
van Herstel. Daar de conferentie zich niet
bevoegd achtte dit machtige Lichaam zon-
wil iksuii: muiixT.
vertrek
«chuw-
prikke-
hoogge
borene te staan een linksche «troet-
,Niet waar het schilderij ia mooi?”
Het lag aan de welving van haar
mond, dat haar lach vol belofte wa*.
Hij lette er niet op
Heel mooi. En wij willen hopen, dat
uw broer
gek- had gehouden en zoozeer was hij
verdiept in zijn toornige gedachten, dat
hij in het geheel niet merkte, dat een
jong meisje riet eenvoudige®, bruin
roeden rok en lichte gestreepte blouse
die den als barnsteen glanzenden hals
vrij liet, zonder hoed en met ’n bood
schappenmand je aan den Wooten arm
hem tweemaal voorbij ging, weer om
keerde en hem voor den derden keer
weer tegenkwam. Dezen keer zoo dicht
Lij, dat hij bijna op haar voet had ge
trapt.
„Pardon
Hij koekpop, zag in een paar groote,
donkere vlammende oogen, die hem be
nend voorkwamen, a.
„Pafdon....” herhaalde hij en greep
vluchtig naar den rand van rijn hoed.
Bent u niet.... de vorst... de Russi
sche vorst Warjagin
„Ja juffrouw.... stellig.”
„Ik ben Marika Czaslo de zuster
van Arpad.”
Nu nam hij zijn hoed kort en koel af.
„Ja juffrouw waarmede kan ik u
van dienst rijn?”
„Zij zeide Waarmede weet ik nog
niet. Maar mogelijk zou het rijn. Bent
u om Dagmar gekomen, Hoogheid?”
Hij vond haar vraag brutaal. Maar
zoo onverwacht, dat hij antwoordde
,Ja alleen voor haar. Ik heb haar
ook reeds gesproken.”
Zijn oogen waren dreigend op Marika
gevestigd. Zij haalde de schouders op.
„Ja, is het niet, Hoogheid een
der meer te verzoeken naar Londen te ko
men, werd bepaald, dat iedere regeering,
die in de Commissie van Herstel verte
genwoordigd is, haar vertegenwoordiger
zal opdragen het voorstel tot tydelyke ver
plaatsing van den zetel der Commissie van
I’arys naar Londen, dat Barthou op ver
zoek van de Fransche regeering zal indie
nen, te ondersteunen.
Namens de eerste commissie bracht de
heer Snowden verslag uit, voor de twee
de commissie sprak de heer Thomas. De
eerste verklaarde dat de Commiarie Woens
dag opnieuw zal vergaderen en dan be
tere vorderingen hoopte te maken.
Thomas deelde mede dat de tweede com
missie het niet eens is kunnen worden over
de quaestie 0 va® het Fransch-Belgische
spoorwegpersoneel, doch dat de commissie
haar besprekingen daarover zal voortzet
ten. Hat rapport, dat hy uitbracht en dat
aangenomen werd, behandelt dan ook al
leen de economische ontruiming van het
Ruhrgebied. Besloten werd de rapporten
omtren de financieele en economische
quaesties niet te publiceer©® alvorens
Duitechland er kennis van heeft gekregen.
Aan het rapport der tweede commissie
is een memorandum toegevoegd, waarin de
voorzitter uiteenzet, dat uit dit rapport
niet mag worden afgeleid, dat de betrok
ken regeerir^h haar oorspronkelijk stand
punt ten aanzien van de bezetting van het
Roergebied hebben gewijzigd en waarin
verder wordt verklaard, dat de quaestie
van de militaire ontruiming van het be-
79
„Wilt u aan mij denken indien u ge
looft, dat ik u kan helpen
„Ik dank u voor uw goede bedoe
ling.”
Hij voelde zich als een afgewezen
bedelaar.
De winkeldeur belde. Twee kleine
meisjes kwamen binnen, stieten elkaar
aan giebelden.
„Wij zouden graag twee stalen pen
nen hebben,, juffrouw, maar die niet
zoo hard zijn, zegt de onderwijzeres.
Zoo’r. tusschensoort heeft rij gezegd.
Zij zegt dat de twee vijf centen kosten.
„Komt kinders, zoekt zelf maar uit.”
En terwijl Dagmar Markoff een lade
tiittrok met het opschrift „Schrijfpen
nen” snelde hij naaf buiten en trok de
deur hard achter rich dicht.
Nu stond hij buiten in de zon. Het
was hem alsof een spook beur voor den
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal fZM, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.16, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagtaks aangenomen aan one Bureau: MARKT 11, GOUDA,
bö onze agenten en loopers, den boekhandel en da postkantoren.
Onze bureaux rijn dagelijks geopend van 8—4 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 546.
krankzinnige geschiedenis
Dat was het laatste wat hij had ver
wacht. Maar het gaf hem toch eenige
hoop.
„Indien u mij wat heeft te zeggen,
juffrouw, kan het dan niet ergens an
ders zijn?”
Haar oogen keken hem fonkelendl pan
„Wilt u niet boven komen, Hoogheid.
Hei is waar, het is zes verdiepingen
Loog Maar u waart reeds eens boven.”
Hij aarzelde.
„Ik ben alleen. nog langer dan een
uur, heel alleen, en indien u iets wilt
vernemenI”
Hij merkte hoe rij herademde toen
hij zeide „Gaat u voor, juffrouw Czas
lo ik volg u I”
Bij elke trede, die hij op de smalle,
(donkere trad deed, dacht hij deze
trede is Dagmar Markoff gegaan. Den
lijdensweg op, trede voor trede I
Jammer van de hand, die dat ver
mocht. Hoezeer hij den kerel haatte....
Jammer
Marika opende de deur naar de huis
kamer
„Indien Uwe Hoogheid een oogenblik
geduld wil hebben, ik ben opmiddellijk
weer terug.”
Hij zag de kleinburgerlijke kamer
met de stijve, oude, versleten meube
len. En ofschoon hij veel ontzettends
gezien had in het hartje van Rusland,
als mijlen in het rond de hongertyphus
aan de mensohen knaagde, zoodat rij
geen kracht meer hadden om naar de
mogelijk verklaarde. Immers, zoo was in
het kort zyn redeneering, alle landen zijn
zoozeer economisch verbonden, dat een
ooriog niet alleen de belangen der tegen
standers, doch tegelijk hun eigene belan
gen treft. Stel, zoo schreef hij, dat een
Duitsche onderzeeboot een Engelsch han-
delsschip in den grond boort, wie waar
borgt dan, dat dit schip niet eigendom ia
van een naamlooze vennootschap met veel
Duitsch kapitaal, en wie tenslotte waar
borgt niet, dat het schip, desnoods in En
geland verzekerd, niet by een Duitsche
maatschappij is herverzekerd. Waarbij
Norman® Angell vergat, dat de Regeerin-
gen zich in den grooten strijd veroorloof
den om met geen enkel bestaand recht re
kening te houden, zeker niet met de ver
plichtingen van den Duitschen herverze-
keraar tegenover de Engedsche verzeker
en. Ook in ander opzicht trouwens dwaal
de Norman® Angell toen hij de economi
sche weerstandskracht der landen zooda
nig schatte, dat een werkelijke wereld
oorlog nauwelijks enkele maanden zou du
ren en dan wegens uitputting der weder-
zydsche partyen zou moeten worden opge
geven. Het weerstandsvermogen der vol
keren, of liever gezegd hunne geneigdheid
[root kun-
I En welk
leven had Czaslo in die® kop ge
legd, wat verrieden de oogen, de hall
geopende mond
,Zoo, Hoogheid I”
Marika
tafelfa te^uin, die dank rij oen door
hem opgOTlchten) reddingsdienst met
dampende schotels waren beladen, of
schoon hij onmetelijk veel lijden gezien
had in de koude, lage hutten, waar de
nenschen hun eenig vertrek met hun
huisdieren deelden om het warmer te
hebben, ofschoon hij reeds mannen op
harde banken had zien sterven en vrou
wen op vuil stroo kinderen had zien
baren was nog nooit het gevoel van
medelijden zoo geweldig in hem opge
wekt als nu bij het zien van deze
kale, nuchtere kleinburgerlijke kamer,
die hij wist dal ook door Dagmar werd
towoond.
Op de tafel lag een opengeslagen
Russisch gebedenboek met ’n gekleurd
heiligenplaatje er tusschen, dat blijk
baar als boekenlegger dienst deed.
Hij keek stilletjes om zich heen als
een dief, die hij op dit oogenblik ook
was. Het volgend oogenblik had hij het
plaatje in zijn zak laten glijden. Dade
lijk daarop schrikte hij geweldig. Had
de zuster van Czaslo niet.... neen
Hij herademde. Een man met zwarten
nevel en veel ridderorden keek glim
lachend op hem neer van achter het
glas van de portretlijst, en de zuster
van Czaslo, die hij had meenen te zien
was slechts de weerspiegeling van een
schilderij aan de tegenovergestelde rij
de Hij wendde rich snel om.... Drom
mels
Het „Sneeuwvrouwtje”, „de Zwarte
Droom” waren niets dan prutswerk van
deze eenmaal uitbreken, van geweldigen
econojniachen aard zou zyn. De politici
door er op te wyzetn, dat de strijdvragen
der laatste tientallen van jaren alle een
ecotnomischen of kolonialen ondergrond
hadden; de economen door erop te wijzen,
dat steeds meer de wereldhuishouding een
internationaal karakter heeft aangenomen,
en, om het plastisch uit te drukken, eiken
dag op de tafel van den eenvoudigen ar
beider de producten van drie werelddee-
len worden gebracht. Wy hebben dan ook
dit economisch karakter van den grooten
oorlog aan de® lijve gevoeld. Direct en in
direct. Indirect niet alleen in de oorlog
voerende landen, maar^gok in de neutrale
die niets met den oorloPte maken wensch-
ten te hebben, maar die toch duiddltfk be
merkten, dat hunne levensmiddelen- en
grondstoffenvoorziening niet onafhankelijk
zyn van wat zich verder in de wereld af
speelt. Direct in den oorlog zelf, die niet
als vroeger tot het militaire- en politieke
strijdperk werd beperkt, maar al spoedig
op economisch gebied werd overgebracht.
Door verschillende maatregelen trachtten
Engeland en Frankrijk reeds dadelijk den
ievensmiddelentoevoer naar Duitschland
te beperken; ale antwoorddaarop ving
Duitschland den duikbootenooriog aan, die
zich vooral richtte tegen het handelsver
keer zoowel van de oorlogvoerenden on-
deriing als van dezen met de neutralen.
De economische blokkade, over Duitsch
land afgekondigd, en de daarop gevolgde
represaille-maatregelen, ontredderden
niet alleen geheel den handel van de oor
logvoerenden jmaar zy hadden ook een
funeste® invloed op dien der neutrale lan
den; ja, dit ging uiteraard zooter, dat lan
den met ryke koloniën genoodzaakt wa
ren hare producten naar andere landen uit
te voeren. En sterker nog, te Parys kwam
gedurende den oorlog de z.gm. Economi
sche Conferentie der Geallieerden byeen,
die de grondslagen vaststelde, waarop,
ook na den oorlog, de economische kryg
tegen de toenmalige tegenstanders zou
worden gevoerd. Zelfs het internationaal
privaatrecht, vóór den oorlog door Asser
en de zijnen opgebouwd, werd niet met
rust gelaten; tengevolge van de opzegging
van verschillende dezer tractate® werden
ook de neutralen getroffen en was het b.v.
in Frankrijk tijdens den oorlog voor wel
ken vreemdeling ook, ja zelfs voor een on
derdaan van een der geallieerde landen,
moeilijk, zoo niet ónmogelijk om op be
hoorlijke wyze te procedeeren. Op econo
misch gebied hebben wy tijdens den oor
log wel ervaren, dat het internationalis
me, hetwelk schijnbaar de laatste tiental
len van jaren had geheerscht, meer op in-
dividueele verbindingen der personen van
verschillenden landaard berustte, dan op
de verbindingen der Staten als zoodanig
en wederkeerig.
Niet zoo heel lang vóór den oorlog pu
bliceerde Normamn Angell aijn bekend
boek, waarin hij, uit economisch oogpunt,
den oorlog der toekomst min of meer on-
kwam in de kamer. Zij had
heur haar opnieuw opgeetoken en een
rijden al le blauwe blouse aan getrok
ken haar voeten staken in kleine
dansschoenen, wier diepe uitsnijding
oju een rijden koue sloot.
Hij onderdrukte snel een onwiltekeu-
rigen glimlach. Zij liep naar de tafel,
sloeg achteloos het gebedenboek dicht
en schoof een stoel recht.
„Zou Uwe Hoogheid! plaats
nemen.”
In de begrensdheid van het
hater moeder was er iets als
heid over haar gekomen, het
tend bewustzijn tegenover een
ADTERTKNTUBPBU8: Uit Goods m omstrotae (bshooroads tot dm bmorgfcitac)i
1—4 regale 14», elke regel meer ƒ036. Vea Imttaa Gouds ea den heoeëgirriig»
1-4 rogeb 1A6, elke rogel meer ƒ030. Advertentie ia het Zatoróegnummer M
bijslag op don prtfa. Uefdadighakto-advertantie do helft vea daa prtta*
INGEZONDEN MEDRDKEUNGBNi 1—4 regale f2M, alk» regel mam 030. Op
de voorpagina 54 booger.
Gewone advertentie m lageeoadea medodeoliagoa hg contract tot soar geredoeoer-
dan prijs. Groote letter» en randen worden berekend naar plaatsruimte
Advertentie kunne® worden ingeaondon door tuaecbonkomat van soliodo Boekhan
delaren, Advortentieburoaux on onze Agenten on moeten daags vóór e plaatsing
aan et Bureau rijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te stfn.
1914 1 Augustus 1924.
IIL
Want de taak, die Griekenland in Kdedn-
Azie tegenover Turkije op zich had geno-
tnne, kon het niet volbrengen. Moestafa
Kemal Pasja, opgekomen uit de stammen
van het echte Turksche Kilein-Azië, orga
niseerde den tegenstand, en zoo krachtig
greep het nieuwe bewind van Angora om
zich heen, dat in weinig weken tyds de
Grieken als het ware waren weggevaagd
uit Klein-Arië; dat Constantinopel door
de troepen van Angora werd bedreigd en
slechts met moeite een schijn of schaduw
van Europeesch gezag werd gehandhaafd.
Geheel nieuwe politieke verbindingen ont
stonden; Angora en Moskou reikten elkan
der een korten tyd de hand. Maar ook niet
meer dan een korten tijd. Te Lausanne in
de achtereenvolgende twee vredesonderhan
delingen "bleek de innerlijke krachteloos
heid der groote Geallieerde machten te
genover Turkije, dat durfde. En Turkije
heeft het voorioopig gewonnen; de vrede
van Lausanne is Turkije’s succes en blijkt
zoo straks wellicht zyn opkomst. Wij zyn
er verder dan ooit vandaan om Turkije uit
Europa te verdrijven I
Men zie rond-waar men wil; by na over
al spreken de politieke hervormingen. In
het Heilige Land een begin vah Zionisme;
in Egypte een begin van onafhankelijk
heid; de Dominions bijna gelijkgerechtigd
met het oude Britsche Koninkrijk; Ame
rika zich terugtrekkend uit alles wat
Europeesche aangelegenheden betreft.
Groote politieke hervormingen zyn bijna
in elk land voltrokken; en ook in Neder
land. Te midden van de stormen van den
oorlog wijzigden wij onze Grondwet op
twee belangrijke punten: de school en het
kiesrecht. Nog moet het de vraag heeten
of deze Grondwetsherziening ons land ge
luk heeft gebracht. Ook op Nederland
siette 1918 zijn stempel; ook hier dreigde
een oogenblik de uit het Oosten waaiende
wind de overhand te nemen, maar ndet
meer dan een oogenblik. Sociale denkbeel
den, tevoren ónmogelijk geacht, schenen
plotseling alle tegelijk in verwezenlijking
te moeten komen. De politiek had de over
hand; e® v<x>r een groot deel een niet-con-
sequente, een weinig sterk sprekende po-
htiek, voornamelijk bedacht op opportu
nisme. Nederland, dat een korten tyd door
België’s annexnonisme werd bedreigd, heeft
vooral economisch de gevolgen van den
oorlog ondervonden. Politiek-geografisdi
is het gebleven wat het was en het is ge
lukkig daarmede. Economisch heeft het
zich den invloed niet van het lijf kun
nen houden, noch in noch na den oorlog.
Gelyk trouwens geheefl de wereld. Maar
daarover nader.