icumiis
Blad
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Vrijdag 15 Augustus 1824
84" Jaargang
No. 15618
OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK. SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, ent
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
am
-
FEUILLETOS.
J met
ü"l
ROMANTIEK.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGI&VEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WER KERK
is ijoei
BUITENLANDSCH NIEUWS.
ur.
dan Zaterdag kunnen
ligste I
commissie.
au
1901 gevestigd.
zweet
ver-
(Wordt vervolgd).
Laat de 'wijze mensch zijn gedachten
bewaken, want ze zijn zeer kunstig en
gaan zoover ze gehoord worden.
als
maar
aan
ge
niet
van
IS: Uit Gouda an omstreken \tx hoorende tot den bexorgkj ingli
regel meer ƒ0.25.
proloog
bestaande
hun
en buitenland, zoo-
STGEN, BOEDEL-
Naar het Duitsch
van
OLGA WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. P. WESSELINKVan Rossum.
Overneming verboden krachtens
art. 15, 2e lid der Auteurswet.
GDI DSCHE COURANT.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, p-
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar
een betrapte die! omdat hij dacht, dat
er ongemerkt iemand in de kamer was
gekomen. Maar het was slechts het rit
selen vaH enkele bladeren, die de
i.eifstwind omhoog had gewarreld.
per weak 17 cent, met Zondagsblad
u..f --w—-t— - lr de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Tel. Int 82;
Redactie Tel. 545.
naar gesciiilderd had. itopieecen
Een donkern blik werd op Ertzky ge
worpen. Een blik die den man, die zien
steeds wist te beheersehen en die altijd
boven de omstandigheden stond, van
kleur deed verwisselen.
Laten wij er niet over spreken, beet
Czaslo.”
Ertzky ging aan het raam van zijn ka-
keek in dijn kalen tuin
t broer
bjjslag op den prijs.
INGEZONDEN M
de voorpagina 50 w__.
Gewone advertentiën an ingezonden madedeelingen ktf contract tot zeer gtreduceer-
dan prijs. Groote letten en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusachenkomat van «oliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau! en onze Agenten en motten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
4 De besprekingen te Londen,
Een critieke dag. Nieuwe concessies, der Franschen. De zonderlinge
positie van MacDonald- De „Recovery Act”. Het voorspel der
Amerikaansche presidents-verkiezingen.
Er is reeds in het begin, toen de Lon-
densche conferentie bijeenkwam, gewaar
schuwd tegen de al te optimistische mee-
ning, dat deze conferentie slechts korten
tijd zou duren. Maar het is nu reeds vier
weken en het telkens beloofde einde ver
schuift met ieder uur van den dag. Als de
Ruhr er maar niet wasHier echter ligt
de groote moeilijkheid en de quaestie, die
heel den arbeid der conferentie overscha
duwt en thans den gang der besprekingen
vertraagt is die van de militaire ontruiming
van het Roergebied.
Zin hééft de militaire bezetting van dit
gebied niet meer, als eenmaal het plan der
deskundigen in werking is getreden. Inte
gendeel, zij kan met de haast onvermijde
lijke moeilijkheden, die het behoud va> een
vreemde bezetting in het Duitsche industrie
gebied na het herstel van de economische
eenheid van Duitschland moet geven, slechts
een overlast zyn. Ook voor de Franschen en
Belgen zelf, die de kosten moeten dragen.
Want in het plan der deskundigen is immers
nadrukkelijk vastgesteld, dat de betalingen
volgens dit plan aan Duitschland opgelegd,
ook de bezettingskosten omvatten, wordt
uitgegeven van de vergoeding ten dienste
van het herstel afgaat.
Maar invloedrijke kringen in Frankrijk
hopen nu van deze ontruiming een' ruil
object te kunnen maken voor meer onmid
dellijke voordeelen, waarbij ze kunnen reke
nen op den steun van alles wat in Frank
rijk nationalistisch denkt en op allen, die
met deze bezetting politiek-militaire bedoe
lingen hoopten te kunnen verwezenlijken,
en zich, nu de kansen hierop vrijwel verke
ken zyn, zich dan wel willen tevreden stel
len met een Fransche economische expansie
in het „vijandelijk” land.
Deze Franschen hopen er meer uit te kun
nen slaan en voor Frankrijk nog bijzondere
voordeelen te verwerven. Hoe men daarover
in Engeland denkt dat hierbij den steun
heeft van België, hetwelk van een economi
sche machtsuitbreiding van Frankrijk bena-
deeling zijner eigen belangen vreest blijkt
o.a. uit een artikel in de Times, waarin op
de „anomalie” van een voortduren der be
zetting na inwerking treding van het plan-
Dawes wordt gewezen en wordt betreurd
dat nu op het laatste oogenblik het succes
der conferentie zou worden bedreigd door
den eisch van Herriot om troepen in het
Roergebied te laten „for no obviously legiti
mate purpose”. Er wordt, zoo zegt de
Times, „gesproken van een ruilovereen
komst, van een poging om het terugtrekken
van de troepen uit het Roergebied afhan
kelijk te maken van bijzondere commercieele
tegemoetkomingen’ van Duitschland aan
Frankrijk. Er zijn zelfs aanwijzingen van
een herleving van het denkbeeld van een
nauwe combinatie tusschen de Fransche en
.,oa, iivei uei.’
Het was niet zijn gewone manier van
zich uit te drukken. Hij zei als Bela
Heel lief.”
Dagmar was zoo gelukkig. Zij be
merkte het niet. Zij had een nieuw een
voudig jajxjnnjtje aan, van soepele,
grijze stof, dal haar mooien hals vrij
liet.
Nu pa^ bemerkte Marika hoe mager
zij was geworden, als een lief, arm' vo
geltje zat zij op den stoel naast de sofa,
bediende hem met vlugge, zachte be
wegingen, die de luchil als met teere
vleugelslagen deden trillen.
Marika stond op. Zij moest noodzake
lijk iets aan den schildersezel verzet
ten Zij had in het geheel niet moeten
blijven, alleen Arl afleveren”, en dan
weer moeten weggaan.
„Hier naast is een kamertje. Ik dacht
voo, als je weer wilde slapen Arl, of
voor een dame die zich even wil ver-
k leerton. Wil je het zien
„Later, ja. Een kamer, om te slapen.
schap en achting voor de Japansche natie
te toonen.
Ten slotte deed president Co >lidge een
krachtig l>eroep op trouw aan <’e partij.
94 f -
En sindsdien had het hem niet losge
laten. Het had zich steeds tusschen zijn
wilde droomen gedrongen, zoodat hij
dikwijls ontwaakte met een luiden, gil
lenden kreet indien de in elkaar ge-
1 fonkelde lichamen plotseling begon
nen tejiewegen, als hij den damp van
hen zaBomhoog stijgen, aan witte wol
ken g®k, indien honderd reusachtige
aroionaBrtseling naar hem werden uit-
«estretfOhuizen hooge steenblokken en
bronzxwjzuilen als kiezelsteenen over
elkaar vielen als knetterende vlammen
begeerig aan blanke ledematen lekten,
de reuk van «gezengd haar en smeulen
de beenderen hem den adem benam
als vrouwen nu eens lieftallig als Dag
mar of van drieste schoonheid als Ma-
vka, vrouwen hard en door het leed
k©bogen als zijn moeder of wel trolsch
ADVERTENT1EP1
1—5 regel* 1 JA, elk| regel meer ƒ0.25. Van buitin Gouda en den beaorglring.
I5 regels 1.55, elke .regel meer 6.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
n— "-“"^U^tda^heide-advertentiën de helft van den prijs.
mer staan en 1
waar Marikd Czaslo op|‘ haar
wachtte.
Zij had het hoofd achterover gewor
pen en keek de ramen langs, was hel
om haar broer te ontdekken hem een
teen en te geven zich te haasten, o! was
het om hem zeli een laats ten groet toe
te werpen ofschoon zij reeds officieel
bedankt en afscheid genonve^„had
Ertzky wist het niet.
Hij zag slechts haar mooi, lachend
gelaat met de groote, vlammende oogen
en wist, dat hij het voor den laatsteny
keer zag.
Toen stak hij zijn hand uit en grAep
een kleinen kodak, die op zijn schrijf
tafel stond. Schoof het gordijn terzijde
^pende het raam en stelde het toestel-
j zag hem niet. Hij hoorde
slechts haar stem.
Haast je wat Arl, Dagmar wacht.”
En hij zag in de bleeke zonnestraal,
die haar bruinachtig gelaat verhelderde
twee rijen tanden glinsteren..Toen kiek
te hij.
Dat behield hij tenminste van haar,
/tenminste wat. En hij kromp ineen als
Dat was dus zijn atelier.
.Bevalt het je hier?” vroeg Dagmar.
Zij trok hem op du ronde, kleine sofa
under de lamp met den gelen kap. Zij
vulde een glas met geurige thee voor
hem.
„Ja, heel lief.*
Tengevolge van de gebeurtenissen die
zich gisteren afgespeeld hebben is MacDo
nald in een zeer zonderlinge positie geko
men, niet alleen als leider van de Labour
Party, maar ook als Minister-president.
Door het voortduren van de bezetting van
het Roergebied goed te keuren heeft hij
ook die bezetting zelf goedgekeurd, het
geen zoowel in stryd is met het programma
van de Labour Party en dó’ resoluties van
de Tweede Internationale, als met het of-
ficieele standpunt van djj J3ritsche regee-
ring, het Foreign Office-en de juridische
adviseurs van de Britsche Kroon. MacDo
nald heeft het daarom noodig gevonden de
voornaamste politieke redacteurs der Lon-
densche bladen tot een conferentie in Dow
ningstreet 10 uit te noodigen. Hij verklaar
de dezen journalisten, dat hy niet
Britsch premier heeft gehandeld,
slechts als voorzitter der conferentie
de Duitschers heeft medegedeeld, dat de
„Groote Zeven” van oordeel zjjn, dat
Frankrijk inderdaad de uiterste concessies
heeft gedaan, die het bij de in Frankrijk
heerschende openbare meening kon doen.
Inderdaad werd echter tegenover de Duit
schers met? zeer veel pathos gesproken.
Men zeide hun dat de uitvoering van het
plan-Dawes in gevaar zou worden
bracht, indien zy de voorwaarden
aannemen, dat het economisch leven
Europa en het economisch leven van Euro
pa en het* lot van de wereld op het spel
staan en dat de Duitschers de verantwoor
delijkheid vpor het mislukken der confe
rentie zouden dragen. Verder werd hun
gezegd, dat het toch niet zooveel verschil
maakte of het Roergebied nu nog zes
maanden of een jaar bezet blijft.
De houding van MacDonald kan niet an
ders dan een volledige omkeering worden
genoemd, zij stemt overeen met de tradi-
tioneele Engelsehe politiek om van een
1234
Advies des-
„ZEKERHEID”,
als eerste resultaat de bop*ling wil mee
brengen, dat het Roergebied nog een jaar
bezet wordt gehouden, temeer daar hy
van MacDonald geen enkele toezegging
aangaande de intergeallieerde schulden
heeft gekregen. Herriot schijnt dan te wil
len wachten totdat de Fransche industriee-
len zoozeer op het sluiten van een handels-
verdrag aandriifgen, dat de openbare mee
ning ,in Frankrijk erin toestemt, dat in
ruil daarvoor het Ruhrgebied wordt ont
ruimd.
In een telegram dat tegen middernacht
uit Londen verzonden werd sprak men de
verwachting uit dat Duitschland vandaag
de voorwaarden van Frankrijk zal aanne
men.
De conferentie zou
eindigen. Indien het antwoord ongunstig
luidt zou de conferentie voor den tijd van
drie of vier weken worden verdaagd en
indien het antwoord van dien aard is dat
een compromis nog mogelyk blijft, zouden
de besprekingen te Londen gorden voort
gezet.
moeilijke situatie te maken wat er van te
maken is.
Zooals wij gisteren in onze laatste be
richten reeds meldden heeft de Britsche re
geering besloten de huidige heffing van 5
op den Duitsche invoer weder te bren
gen op 26 r/(zooals oorspronkelijk bepaald
in de Reparations Recovery-Act.
De verhooging van het percentage zal
een blijvend karakter hebben en wordt als
een middel beschouwd, om wat van de
schulden aan Engeland binnen te krijgen,
en zal „met ingang van heden beginnen.
Men zal zich herinneren, dat de Recove
ry-Act in 1921 door het Britsche parlement
aangenomen, een belasting van 30 op
door Duitschland ingevoerde goederen leg
de. Naderhand werd deze belasting gere
duceerd tot 26 Op 25 Februari van dit
jaar na onderhandelingen met de Duitsche
regeering, verminderde de Britsche regee-
ring de belasting tot 5 De Britsche
kanselier van de schatkist verklaarde na
derhand in het parlement, dat deze rege
ling zou gelden tot den datum van inwer
kingstelling der adviezen van de experts
en hartstochtelijk als mevrouw Markoff,
vrouwen, die men roode vlammen om
zich heen wierpen als mevrouw von
Syrsen en vrouwen die spitse schoon
schijnende kronen tegen zich aandri/k-
ten alsof zij kinderen liefkoosden, als
deze vrouwen allen in onafzienbore rij
en naakt en onbedekt met bloedende
voetzolen en zoekende, dwalende oogen
ever dooden en levenden heenjoegen,
en als het ten hemel omhoog steeg in
een huiveringwekkend, oorverdoovend
de wolken van elkaar scheurend koor 1
Leed, leed, leed.
Dan wierp hij badend in het
het dek van zioh af en gilde.
Totdat de nachtverpleger kwam. Tot
dat, men hem wat te drinken gaf. Tot
dat men ernstig en gestreng het dek
weer over hem« legde en hem beval
kalm te zijn evenals men het een stout
kind1 zou doen. En hij nog half onder
den indruk van zijn visioen, jamme
rend. klagend, steunde.
„Mijn schilderij, mijn sduldern niet
wegnemen.”
Totdat het hem duidelijk werd pas
na vele dagen, dat hij het schilderij
nog in het geheel niet had geschilderd. Hetje. Zij
Dat het nog heel diep in zijn ziel ruste, slechts ha;
O, neen het was belooning genoeg dat
hij den professor schilderde.
Meer dan genoeg. Maar zijn vrouw
ook De lieve kindertjes misschien ook
in witte kanten jurkjes en licht blauwe
ceintuurs en lange krullen Niet eens
J^arika meer, tenminste niet zooals hij
In de Vereenigde Staten is de
van de presidentsverkiezingen,
uit redevoeringen van candidaten en
partygenooten, begonnen.
President Coolidge heeft het republi-
keinsch candidaatschap voor het preii-
dentschap aanvaard met een uitvoerige
verklaring waarin hij o.a. het volgende
zeide:
Het woord vrede drukt het best de bui-
tenlandsche politiek van Amerika uit.
Amerika is voornemens lid te worden van
een wereldgerechtshof en zoodra het Da-
wes-jplan in werking is getreden, zal de
Amerikaansche regeering zich met de an
dere mogendheden in verbinding stellen
voor het houden van een nieuwe conferen
tie voor de verdere inkrimping der bewa
peningen .en voor de codificatie van het
volkenrecht.
Hoewel Amerika weigert het Volken-
bondsstatuut te bekrachtigen belet zjjn
grondwet toch niet, dat het by belangrijke
zaken met den Volkenbond samenwerkt
zooals reeds is geschied voor de onder-
dnikking van den handel in verdoovings-
middelen en de bevordering der openbare
gezondheid.
De president hield verder een uitvoerige
beschouwing over hetgeen de republikein-
sche regeering in de vier jaren van haar
bestaan tot stand heeft gebracht. Hij ver
klaarde ten opzichte van de verhouding
tot Japan dat hy in zake de uitsluiting
van Japansche immigranten liever een re
geling gewenscht had, die de Japansche
gevoeligheden meer zou hebben ontzien.
Hij had al het mogelyke gedaan om dat
kwaad te verzachten. Nu echter de immi-
gratiewet was doongevoerd, kon dit inci
dent ais gesloten worden beschouwd en
dient Amerika op andere wyze zyn vriend-
DUITSCHLAND.
De wapendiefstaj bij de Ryksweer.
Het vonnis.
Ih het proces wegens dan w ipendiefstal
by de ryksweer te Potsdam werd gister
avond het vonnis uitgesiprokeii. Fiedler
werd tot 7 jaar tuchthuis en ZOO mark
boete, Gro isman en Schalz elk tot 6 jaar
tuchthuis en 500 mark boete, M ‘hlhorn en
Burkhardt elk tot 5 jaar tuchthuis en ver
lies der burgelijke eer voor acht jaar, ver
wijdering uit het leger en 800 mark boete
veroordeeld. Krause kreeg drie jaar ge
vangenis en moet het leger verb .ten. Twee
andere beklaagden werdentot 7 jaar tucht
huis en 700 mark boete en één a ingeklaag
de tot 4 ja ir gevangenis en I> jaar eer-
verlies veroordeeld.
Nationaal socialistisch congres.
Vandaag begint te Weimar het congres
van de nationaal-isocialistische (volksche)
partij. Zonde g houdt de par1 ij in samen
werking met een aantal an.lere rechts-
radicale organisaties zooals den Officiers-
bond, de Stal lhelm, de Jung Deutsche
Orde enz. ec i groote „Duit «he cultuur-
betooging”, di als tegendenlonstratie te
gen de feesten ter eere van de grondwet
zal moeten w< rden beschouw d. By deze
gelegenheid zal Ludendorff het woord
vóéren. De generaal is gastoten reeds te
Weimar aartgi komen. Aan het station
stonden tamelijk veel nieuwsojerigen. Jon
ge dames boden hem bloemen aan. In ne
stad wapperden reeds vry vcM zwart-wit-
roode vlaggen.
RUSLAND.
Het Russis di-Engelsche verdrag.
Te Moskou is door het departement van
Buitenlandsche Zaken offici< el mededee-
ling gedaan van de onderteekening van het
verdrag met Groot-Britannic.
In de toelichting wordt o a gezegd, dat
dit verdrag de erkenning brengt van het
gelyke recht van de beide economische
stelsels, welke 4e contract erende landen
vertegenwoordigen. Tot dusver bedoelden
alle voorstellen aan de .iovjetregeering
voor de regeling; der schu.den en eigen-
domsquaesties feitedyk de liquidatie van
de beginselen der October-revolutie. Dat
is nu echter and ts. Van beide zyden zijn,
zoo wordt erker d, tegemoetkomingen ge
daan. „Van de zy’de der Sovjetregeering
bestaan deze da irin, dat zy de onveran
derde geldigheid van de besluiten ter na
tional iseering vai het groot» eigendom
en de annuleeriug der schuhlen bevestig
de, maar a’.s uit ondering in de gedeelte
lijke bevrediging van
toestemde. Deze tegei,
onder voorwaarde, dat
lering in de gedeelte-
n u*’ Britsche burgers
‘rmetkoming geschied-
atrtle Brit sche regee-
Jo heat aan alles gedacht, aan' alles.
Te veel.”
Arpad Czaslo tchrikle zeil van zijn
ruwen groven to<»n. Was hij krankzin
nig Had Dagmai niet met alle liefde,
mei alle zelfverloochening ern^don in
gericht waarin hj zelfs een Wvrouw
Von Syrsen zöu fluimen ontvangen in
dien zij voor henl als model diende. En
thee was er in mooie glazen, aardige
schaaltjes op d® tafel. Zeker hel meest
smaakvolle en Jlerlijke dal een groote
tazar voor weifig geld te koop bood.
Hij ging bij ie deur staan, die naar
de gang leiddq, t< 1de de pussen af tot
aan den glazenwa id.
,,Zes, zeven, acht, negen. Negen yoel
lang. En in de br.wlte
,Wat doe je Arl.”
Dagmar legde den vinger op haar
mond.
„Stil toch, Marika hij telt, zes, zeven.
Ja negen bij zeve i. Dat is toch mooi,
An, je kamer thuis was maur zeven bij
vijf. Maar kom nu, ja thee wordt koud,
kortfc.”
„Ja.”
Zwaar liet hij zich neervallen op de
ronde sofa en beet op zijn l»ovenlip.
„Een derde van het vertrek is geluk
kig benomen door al den rommel.”
,Hoe bedoel je dat Ari
Dagmar keek hem met gr >ote,
schrikte oogen aan.
Duitsche yzer- en kolenindustrie een
denkbeeld dat in dit land (Engeland) zeker
met gunstig zou worden ontvangen. Welke
handelsovereenkomsten echter ooit tusschen
Erankryk en Duitschland mogen worden ge-
trotfeh, zy moeten zeker niet worden ge
maakt onder den druk eener militaire bezet
ting, voor welke er geen plausible redenen
meer zyn.”
Hoewel het er gisterenmiddag een oogen-
blik naar uitzag, dat de Duitschers het plan
Herriot c.s. zouden accepteeren, is de toe
stand nog niets veranderd. Een onjuist Reu-
ter-bericht, waarin gemeld werd, dat de ge
allieerden aan Duitschland een ultimatum
hadden gesteld, dat vóór ’s middags drie uur
moest worden aangenomen of verworpen,
veroorzaakte groote opwinding, ma^r tverd
later toch tegengesproken. Later opjjden
dag kwam men weer heel dicht tot den lern
der kwestie, maar van een oplossing was
nog geen sprake. De Duitschers haddentbe-
sloteri om hun minister van financiën Lu
ther, die een grooten invloed op de recht-
sche partijen heeft, naar Berlijn te laten
gaan om met het kabinet en de partijleiders
te overleggen. Herriot verzette zich tegen
dat voornemen, dat een vertraging van
eenige dagen zou beteekenen en het resul
taat was, dat de Duitschers, ofschoon zy nog
niet definitief van hun voornemen om Lu
ther naar Berlijn te laten gaan, afzagén,
besloten zich des avonds telegrafisch met.
Berlijn in verbinding te stellen en hun be
slissing over de vra^g of een lid hunner
delegatie naar Berlijn zal gaan te laren af
hangen van het antwoord van Berlijn, dat
hedenmorgen werd verwacht.
De Franschen die vermoedelyk wel
hebben ingezien dat de Duitschers
het plan-Herriot niet zonder meer zouden
aanvaarden, iets wat Dr. Marx leeds op
eigen gezag in een onderhoud met den
Franschen premier had verklaard hebben
om den toestand voor de Duitschers aan
nemelijker te maken gisteravond mat nog
de volgende concessies gedaan.
Mannheim, Karlsruhe, Offenburg, We
zel en Emmerik benevens de zóne tusschen
de bruggehoofden zullen onmiddellijk wor
den ontruimd. Verder laat Frankrijk zjjn
eisch tot handhaving der 4000 man Fransch
en Belgisch spoorwegpersoneel varen, doch
indien Frankrijk! en België dit noodig ach
ten, zullen zy aan de bezettingsambtena-
ren toevoegen.
Merkwaardig is, dat er sedert twee da
gen bij deonderhandelingen tusschen de
Fransche, Belgische en Duitsche delegaties
geen sprake meer is van het handelsver-
drag. De Duitschers onderstellen daarom,
dat Herriot om zijn positie te versterken
en om by zijn terugkeer een motie van
vertrouwen van zyn parlement te krijgen,
20
ten.
it
5t
n
n
n
