s
ad.
'J
ERK
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT. BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, N1EU
WERKERK )U DER KERK,, OU DE WATER, REEUWUK. SCHOONHOVEN. STOLWIJK, WADDl NX V EEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Zaterdag 16 Augustus 1924
No. 15619
64" Jaargang
II - Gouda
EERSTE BLAD.
Herziening van de grondsla
gen hui het belastingstelsel
ROMANTIEK.
1. Int. 82;
Dit npmraer bestaat uit twee bladen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
ikje
ukje
Gelukkig hij,
'd
eatiga
.hoe
(Wordt vervolgd).
f
I
men.
niets
tichel-
Advies
.zekbrhi
ak
ok
ert
ka.
irva-
I b.v.
E-
;i.
jE
L,
)T
ID
Ier
nis
ng
an
•et.
sin,
ér-
1
kar-
het
J. DE MOL EN ZOON
Turfmarkt 75 Tal. 415 - Bauda
Hum- ii Jiuukliiiliii
Gelukkig hij, die in de herinnering aan
een zonnige jeugd een ster bezit in ’s le
vens duister.
zijn oogen, wreef zich
Op vanf de Vereeniging voor
Staathuii^^kunde'len do^Statistiek heb
bende heeren Prof. Mr. M. W. F. Treub en
F. M. Wibaut voor de binnenkort te houden
vergadering een preadvies uitgebracht over
de vraag: Moeten de grondslagen van het
belastingstelselhier te lande worden her
zien met het oog op den eisch der kapitaal
vorming
Aan de reeds in druk verschenen pread
viezen ontleenen wij het volgende:
De heer Treub' meent, dat, hoe men ook
over den eisch der kapitaalvorming denkt,
een principieele wijziging van de grondsla
gen van ons belastingstelsel niet aan de
orde is; wel en alleen de vraag, of er den
laatsten tijd zulk een verandering is geko
men in de verhouding van den druk der* di
recte én indirecte belastingen, dat de ka
pitaalvorming gevaar loopt door de verzwa
ring der eerste. Tevens de vraag, of het al
gemeen aanvaarde beginsel <^er progressie
practisch niet wordt toegepast op een wijze,
die de toekomstige welvaart van het land in
gevaar brengt. De tariefquaestie laat de
heer Treub er buiten. Praeadv. geeft ter
voorkoming van misverstand de noodjge de
finities van kapitaal en kapitaalvorming,
merkt op, dat de kapitaalvorming plaats
heeft zoowel door particulieren als door pu
blieke lichamen men kan zoo men wil
deze als kapitalistische en socialistisch
pitaalvorming betitelen en dat de
ring leert, dat de „socialistische”, di|
plaafes vindt door aanleg van waterl»
gen, gasfabrieken, elecjxiftche centrales e'.d.,
in de verste verte''niet voldoende is. Het in
komen van staat en gemeenten wordt slechts
in zeer beperkte mate kapitaalvormend be
steed. De particuliere kapitaalvorming ge
schiedt op twéé manieren: door individueele
bezitters, die hun geld beleggen in onder
nemingen, en door de ondernemingen zelf.
De groote reserves, die deze laatste in de
voorspoedige jaren hebben gevormd,- zijn
echter vaak niet groot "genoeg gebleken tot
dekking van de verliezen der daarop vol
gende jaren.
Voorts zyn er nog andeïjfi wij zen van ka
pitaalvorming (door kleine beleggers b.v. in
boerenleenbanken en middenstandsbanAen,
voorts uit kracht der sociale verzekerings-
ej> pensioenwetten etc.). Ten slotte blijkt
echter, dat deze wijzen van kapitaalvorming
in de jaren na den oorlog in het algemeen
ten achter gebleven is1 bij wat noodig zou
borduur ik een kussen voor je. Nu uan
wat zeg je, Arpad Zoo hadt je hel je
toch zeker niet voorgesleid I” Ja, Beia!
Die is een echte Maecenas.”
Zij had. zich 'op naar aller mooist ge-
FEUI^LETOM.
Naar het Duitséh
van
'Mlga WOHLBRUCK.
Vertaald door
mevr J. P. WESSE^LINK—-Van Rossum.
Overneming verboden krachtens
art. te, 2e lid der Auteurswet.
nog‘een, en daarna
omwasschen
eens zien.
De heer Wibaut, wiens praeadvies zeer
uitvoerig is, beantwoord aan fopt slot de ge
stelde vraag ontkennend, en concludeert ver-
der: Het antwoord blyft „neen”, ook indien
wij bedsteeën, dat de gestie van onderne
mers, die 'kapitaal onttrekken aan de beleg-
gingsmarkt, en van bankiers, die de emis
sies bij deze kapitaalonttrekking l^tlen, vol
strekt niet steeds, zelfs niet regelmatig,
zoo noodlottig is geweest als in Nederland
in de' jaren 1920, 1921 en 1922 het geval
was.^Vy weten allen, dat erheen betrek-
kely'k groot aantal gevallen zijn te noemen,
waarbij de uitkomsten van emh^es voor
industrieele en commercieele doeleinden
zeer gunstig of gunstig zijn gebleven. Wji
moeten dus bedenken, dbt niet steeds de VB
vaien der conjunctuurbeweging zoo grdtot
kleed. Zij was in haar zwartzijden ja
pon verschenen, die zij aan ha^ gehad
bij haar huwelijksvoltrekking ^ir den
burgerlijken stand. Ier eerp van Lag-
mar.
Die was toch óm zoo te zeggen, hier
huisvrouw 'al.
Nu kinderen, wat is er toch aan de
hand Jullie bent zoo stil, zoo, ik weet
het niet. En ik dacht dat jullie bijzon-
96 -
Marika zat in dp schaduw op heb trap
portaal, met de/hand en» onder haar kin.
U Wat was dat nu wqer met Arl Waar
om plaagde hij haar Waar dacht hij>rKR3 1UWVV o- -
•)an liet atelier te klein?.... die paar inwringen? Ik vraag jullie? Al die
sierlijke meubelen in den weg? Had --i^^RroncrArs
hij hier dan niet dniaend maal
mooier enbeter dan in dje grijze ka
mer Dagen lang hadden zij in Berlijn
rondgelbppen en heel wat uitgevoerd.
Hadden ai het móóie geld van Bela uit
gegeven «onder te sparen. Hadden zich
voortdurend de vreugde van Arpad
voorgesteld, slechts daarover gesproken
En nu
„Bevalt het je niet?”
Heel zacht en moedig'kwam het van
Dagmar’s lippen.
I Hij streek over
j lipt voorhoofd.
lijke lichamen. Als gevolg van economisch
inzicht en van waakzaamheid bij de orga
nen, die wy hebben aangewezen, zal voor
publiekrechtelijke lichamen: Parlement,
Provinciale Staten, Gemeenteraden, allengs
meer vast komen te staan, dat kapitaalsuit
gaven algemeener nog dan thans het ge
val is (in het bijzonder de Staat met ka
pitaalsuitgaven voor leger en vloot schiet te
kort), op welvaartsdoeleinden en uitsluitend
op welvaartsdoeleinden zullen worden ge
richt Deze kapitaalsuitgaven dienen dan
rechtstreeks de verhooging van de produc
tiviteit, ook de verhooging van de volks
kracht. In dezelfde mate als dit aan den
dag treedt, treedt het belang van kapitaal
vorming in handen van publiekrechtelijke
lichamen meer en sterker op den voorgrond.
Om zulke kapitaalvorming te bevorderen,
kan het noodig zijn, ons belastingstelsel te
herzien, 'boch deze herziening zal zich dan
niet beperken tto de vaststelling van de per
centages en de bedragen, die uit inkomens
kunnen worden geheven. Deze herziening
zal zich allengs meer rekenschap geven van
de aanweindig der belastinggelden. Indien
versnelling der kapitaalvorming in handen
van publiekrechterlijke lichamen noodig
maakt, dat tot vormen van belastingheffing
wordt overgegaan, die welbewust heffingen
uit vermogen heffingen uit particulier kapi
taal zijn, dan zal d^je consequentie worden
aanvaard, naar mate de aanwending van
’kapitaal in handen van publiekrechterlijke
lichamen yoor alleen welvaartsdoeleinden,
-gewaarborg en verzekerd zal zijn.
Zoo luidt dus ons antwoord op de vraag
aan de praeadviseurs gesteld: „Moeten de
grondslagen van het belastingstelsel Rier te
lande worden herzien met het oog op den
eisch der kapitaalvorming" als volgt:
1. ten opzichte van de kapitaalvorming
in handen van particulieren: slechts dan,
1 indien en naar gelang de natie door in te
stellen organen op de particuliere kapitaals-
aanwending beslissenden invloed verkrijgt;
2. ten opzichte van kapitaalvorming in
handen van publiekrechterlijke lichamen:
zonder voorbehoud reeds thans, en voorts in
sterker mate, naar gelang de kapitaalsaan-
wending door publiekrechtelijVe lichamen
uitsluitend voor het eenige maatschappe
lijke doel, welvaartsbevordering, verze
kerd is.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken \behoorende tot den bezorgkrinizi
i5 regels ƒ1.30, elke rege\meer ƒ0.26. Van buiten Gouda en den bexorgkring.
i—6 regels 1.66, elke regel mb$r 0.30. Advertentiën In het Zaterdagnummer 20 9.
omslag op den prjjs. Liefdadigheid^aavertentiën de helft van den prjja.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 rtgele ƒ2.06, elke regel moer 0.60. Op
de voorpagina 60 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen V|j contract tot zeer gereduceer-
oon prijs. Groote ietter» en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau* en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan bet Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Arpad Neen Zeg, die vrouw,
heet zij ook weer, die jn het
um, met de roode haren, dat
furie geweest zijn. Ik heb het
jen gelooven, niet haar nagels Zeg,
jij, met de nagels in het vleesch En
in de wond is aarde en verf gekomen?
Daardoor dus tdoedvprgiHiging, zoo,
zoo, ja De groene sjerp misschien
Ik houd in het geheel niet van groen.
Maar werkelijk, kinderen, knus hebben
jullie het hier. Ik bedoel zoo de lamp
en de theetafel. Aardige glazen Dag-
mar Van Wertheim?
Verleden week met den uitverkoop
bad je- er prachtige’ koopjes kunnen ha
len.
Maar de temperatuur. Wij stoken al.
Gebhard houdt van warmte hij is zoo’n
oude huiskat. En nu....’’
Ov^r haar blond fristfi gelaat gleed
beid. Eens en nog eens.
„Ik zal open doen.”
Moeilijk kwamen -de woorden van
haar lippen. Maar toen zij den broer
voorbij kwam streek zij met hrfer war
me hand kalmeerend over zijn arm.
Toen ging de buitendeur open.
„Zoo, jullie zijn er dus. nog, ik was
al bang. Mooi hebben'jullie het hier,
werkelijk uitnemend.
Line Lück trad over den cjrempel met
een bloeiende azaliaJplanit in de hand.
„Ik dacht zoJv het k toch een soort
verhuizing, daarbij Hinderen een paftr
bloemen niet. Van een girlande wilde
Dagmar niets weten, maar zoo*u paar
roode bloemen, hè?”
Marika betastte den "ketel.
„Het theewater is koud geworden.”
„Neen, neen laat maar, wij hebben
zoo juist bij Aschinger koffie gedron
ken.
Dat geeft maar moeite.
JiNog een kopje en
kunnen jullie een uur lang
Nu Arpad, laat de hand
Wat nu,’ dat stukje vinger
Hemeltje. En daarover is zoo’n spec?
takel gemaakt.
Ik kan je zeggen Arpad.... Je houdt
je familie in'épann’.ng. 1 Men zou gek
hebben kunnen worden. En daarbij
teeft men zelf.... nu, daarover een an
ti eren keer. Mooi deze stoel. Oud ge
kocht, zeker Ziet er uit als irteuw.
Alleen het leer is een beetje kapot.
Het doet er niets toe’ Als ik tijd heb
tons, wierp de-troi
atelier.)Zijn slapen
hadden toch kunnen vragen,
i ik met dit kleine ding Ja,
d voor schetsen. Maar de com-
1 dertig mannen, tien
vrouwen, op zijn minst. De leedbren-
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
DCCXXIV.
Het belangrijke feit van de week is on
getwijfeld het bezoek van de Finsche jour
nalisten aan ons land. Men moet de betee-
kenis daarvan niet gering achten, want
het geldt hier niet een gewone beleefd-
heidsvisite maar wel een opzettelyken
een schaduw.
1 „Donk eens aan, zoo’n «^diende, een
Miaar dijgen geleden hebbeiNaij beslag
Igtlegd op een brochure van^bns. Er
zijn eenvoudig politie-agentén gekomen
eu hebben op alles beslag gelegd ze
was van den heer uit Essen.
Wij wisten in het geheel ijièt, dat de
politie zoo seherp op hem lette. Karl
heeft het dadelijk gewaagd gevonden.
Die ziet toch altijd Veel verder dan
Gebhard. Hij zegt politieke overtui
ging moet men niet met zaken vermen
gen. En het lange talmen dient ook
nergens toe. Voor de zaak moet men
der opgeruimd zoudt zijn. Heb je pijn, >lug een beslissing nemen, basta! Geb-
Arnnziv n»m> 9 ril*» vrouw, hoe hard geeft hem telkens een steek. Ge
et sanMori^ ,w,eet hij is voor de partij. Maar het is
it moi^eem waar. Voor politicus is hij niet gebo-
leLjffet wil-| pren, zegt Karl.
'b<R? Zeg, Daarvoor ontbreekt hem dé .energie.
Het temperament, zegt Karl. Als een
stier met beide horens door den muur,
dat is niets voor Gifebhard. En dan.?.,
w aarom ook Karl heeft zijn nieuwe
plan al klaar in het hoofd. De kleine
automobiel courant, die hij tegen 4en
wil van Gebhard heeft doorgezet, gaat
prachtig. Tienduizend abonnementen, in
zes weken 1 Dat moqt iemand hem èens
<aadoen 1” n
„Zeiler. Ja. Ik dank jullie, ook *Beld.
Hij is een kerel, een beste Kerel, ja.”
Hij drukte vluchtig een kus op Dag-
mar’s hand, die op zijn’ schouder lag,
stondweer op, rommelde in de 1
loos, wierp de groote midden in
atelier.)Zijn slajren werden rood.
„Julll
Wat beg
dat is g(
positie.... twintig,
v
gers, de leeddragers.
Marika stond bij een ezel. Haar groo
te donkere oogen schenen als vastgena
geld aan hem.
En hortend en stootend, misschaen
zonder dat hij er zichzelf bewust van
was, vloeiden de woorden van zijnlip
pen.
,Hoe moet ik taijn groote werk hier
mannen, die vrouwen, de leedbrengers
en de leeddragers?”
'Zijn stem brak af.
Toen, werd,het heel st.l.
Akelig stil.
Gfijs als haar gewaad zat Dagmar
aan de goudgeel belichte tafel en baar,
teldere bruine oogen staarden hlsW/i)
uitgedoofd waren. Slechts twee ¥601-
den waren haar bijgebleven leedftren-
;-ers en leeddragers. Zij sloegen/ als
kleine hamers telkens weer tegen haar
hersenen, ïöodat zij niets anders meer
k'A hooren. i
Er werd buiten aan do gangdeur ge-
MARKT 81. GOUDA.
zyn, als zij in de na-oorlog-sjaren zijn ge
bleken.
Doch ook indien wtf dat bedenken, luidt
toch ons antwoord: Neen. Ook indien vrij
vooropstellen, dat kapitaalvernietiging door
particuliere ondernemers, onder bankleiding,
in de catastrophale proporties, zooals de
jaren 1920, 1921 en 1922 te zien gaven,
slechts zal voorkomen onder omstandighe
den, die de natuurlijke en inhaerente fouten
aan deze particuliere kapitaalsaanwending
eigen, in haar allersterkste verhoudingen
doen uitkomen, blijft toch ons antwoord:
Neen. Immers deze fouten zijn aan het
stelsel eigen. Zij blijven te allen tjjde be
staan. Zij spruiten voort uit het karakter
der particulier^ ondernemingen iglve en der
particuliere bankleiding zelve, voor welke
welvaartsbevordering niet op den voorgrond
staat. Niet primair is. Ni©t doel is. Doch
slechts nu en dan wordt bereikt als inciden
teel effect. Doel is, en werkelijk doel kan
voor den particulieren ondernemer slechts
zyn, particuliere winst Succes in de onder
neming kan samenballen met welvaartsbe
vordering. Valt er nu en dan mede samen.
Doch behoeft er niet mede samen te vallen,
om het succes der onderneming te bepalen.
Het succes der onderneming kan even groot
zijn, zelfs grooter, zonder welvaartsbevor-
dering, als mèt.
Iedere waarborg van het samenvallen van
net succes der particuliere onderneming met
welvaartsbevordering ontbreekt. Zulke
waarborgen zijn slechts te verkrijgen, indien
aan zekere organen decoratie, organen, die
in groote lynen leiding zouden geven aan
het economische leven, beslissende invloed
werd gegeven op particuliere kapitaalsaan
wending.
Doch zonder den ^rflergeringsten twijfel,
wordt deze invloeA, mef^ of zonder hoon,
maar met beslistheiu, afgewezen door onze
particuliere ondernemers, die aan de beleg-
gingsmarkt gelden wenschen te onttrekken,
mitsgaders door de leiders der particuliere
banken, die aan deze emissies sanctie en lei
ding geven.
De vestiging en doorvoering van dezen in
vloed, die als eisch moet worden gesteld
vopr de aanvaarding van de bevordering van
particuliere kapitaalvorming, ten koste van
welbewuste offers van maatschappelijke
zorg, zouden ons brengen op den weg der
socialisatie. Het ligt niet in de bespeling
van de ondernemersgroepen en ■Mraan-*
hang, die indezen tijd het sterlSH^ver^
laging van inkomstenbelasting aandringen,
o mdezen weg in te slaan. Daarom is in
dti praeadvies de aldus gemotiveerde afwij
zing voldoende.
Anders staat het met bevordering van ka
pitaalvorming in handen van publiekrechte-
zijn geweest met de toeneming der bevol
king, tenzy dan de groote inkomens en ver
mogens den stilstand of achteruitgang ge
compenseerd zouden hebben. Praeadv. toont
aan de hand van verschillende cijferreek
sen aan, dat dit niet het geval is.
Ongetwijfeld heeft de Staat door het hoog
opvoeren van zijn uitgaven hieraan schuld.
Schr. geeft toe, hiervoor in de oorlogsjaren
mede de verantwoordelijkheid te hebben ge
dragen, al heeft hij als minister van finan
ciën in het voorjaar van 1918 meermalen
gewaarschuwd tegen de uitgaven voor de
voedselvoorziening. De heer Treub citeert
uitvoerig feiten en cijfers uit dien tijd, om
vervolgens de vraag te entameeren, in hoe
verre niet alleen Staat (en gemeenten),
maar juist de belastingen nu de kapitaal
vorming belemmêren. Praeadv. bespreekt
hierbij ook de kapitaalbelemmerende wer
king der indirecte belastingen, behandelt
vervolgens o.a. de progressie in de tarieven
en de inkomens-verschuivingen van den
laatsten tijd ,om ten slotte te concludeeren:
le. Een krachtig doorgevoerde inkrimping
van vde veel te veel uitgezette Landshuishou-
ding is in de allereerste plaats noodzakelijk.
2e. Daarmede ga een herziening van de op
het inkomen en het vermogen drukkende
belastingen gepaard, waarbij de progressie-
schaal gematigd wordt en het tarief voorts
zoodanig wordt verminderd, dat ook de la
gere inkomens, (Jie thans inf«de inkomsten
belasting worden aangeslagen tot aan 1400
of 1500 geheel van de belasting wonden
ontheven.'
3e. Ter compensatie van het verlies, dat de
schatkist op die wjjzejg&l lijden, voor zoover
‘het hooger gaat dan hetgeen door verminde
ring op de staatsuitgaven wordt bespaard,
worden indirecte bfelastingen op enkele arti
kelen van dagelijksch gebruik ingevoerd of
bestaande accijnzen op zulke zaken Ver
hoogd.
bocht van den achttien-tal journalisten om
zich van de toestanden in Nederland op de
hoogte te stellen en daarvan aan hun eigen
land mededeeling te doen. Duizenden, tien,
wellicht honderdduizenden zullen straks
lezen van hetgeen hun eigen onbevooroor
deelde voorlichters hier gezien en gehoord
hebben. Nederland krygt daardoor bekend
heid en van de stemming die in de pers
gewekt wordt\hangt voor ons land heel
veel af. Wel terdege volgt men in de bui-
tenlandsche pers de verslagen van een
dergelyk bezoek en wel ter dege stelt men
zich ervan op de hoogte welken indruk een
dergelyk bezoek op de gasten heeft ge
maakt.
Verieden jaar brachten vyftig Neder-
landsche journalisten een bezoek aan Bel
gië en de beteekenis daarvan is wellicht
veel grooter geweest dan men oppervlak
kig zou vermoeden.
Wie iets weet van de, Finsche geschiede
nis, herinnert zich, hoe uit Nederland
meermalen een daad is uitgegaan ter hulp-
yetleening aan Finland en het is niet ón
mogelijk dat daaruit dit bezoek ten slotte
als een daad van hartelijke genegenheid
is voortgekomen.
Nederland heeft zich bij dit bezoek niet
onbetuigd gelaten en als om strijd hebben
autoriteiten de bezoekers met vriendelijk
heid overladen. Wy zy'n dus benieuwd te
weten welken indruk zy van ons land en
zyn bevolking hebben ontvangen.
Het ware te wenschen dat dergelyke be-
’zoeken veel meer plaate hadden. Zij heb
ben heel wat meer te beduiden dan dat van
een paar oorlogsschepen met half-was sol
daatjes aan boord. Feiteltfk vormen
daarvan een tegenhanger en hebben
zooveel nut als die andere kwaad kunnen
stichten. De verbroedering der naties is
een kwestie van bevordering der goede
stemrribig over-en-weer ed niets helpt daar
aan meer dan een goede pers. De oorlog
die Europa heeft geteisterd is in niet- ge
ringe mate bevorderd door de voortdurende
aankweeking van een oorlogsstemming in
de pers. In even sterke mate kan de pers
medehelpen om een vredesstemming te
wekken en daaraan zullen onderlinge be
zoeken van de pers-mannen nog meert hel
pen dan die van de vorstelijke peksoi
Dat de beteekenis van deze laatste n
te beduiden hebben en dikwijls een huid
achtig karakter hebben, bewijzen tientallen
van dergelijke bezoeken vóór den ^orlog
over-en-weer gebracht.
Ondanks het slechte weer is toch onver
wacht de drukte op Scheveningen in de
fiOl DSI'lIE COIRANT.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Fejestdagen
^AONNBMENTSPRUS: per kwartaal 2J16, per week 17 cent, met Zondagsblad
per Kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per loopér geschiedt.
Franco par post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden'dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie
Radactie Tel. 545.
804
1234