B
Vl’lEK
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 13 SEPT. 1924.
TWEEDE BLAD
LLER,
Gouda.
IEATER
ITEIT
i wil maken
advertentiën,
lenen adver-
lateen in één
en of tyd-
zonder dat
meer kost
rechtetreeka,
doen door
Adverteatie-
Gouda, dat
loodig heeft,
wtentie be-
iere bladen,
ten gaarne
1
nplnt
N ZOON
iuikerziakte
eibnochure No. 19
Co., den Haag.
ïhadelijk.
FImmImI WtekevenioM.
o rite: te
uibfed
itoffige
MBDnCHE HKHTMi.
U:U:—
2471
120
IEUWS:
van de Amater-
idweer.
GOUDA
Verwonding van het hart.
I.
De medici hebben zich uit den aard der
zaak jaren lang bezig gehouden met de
9 Sept, vertoo-
filmwerk. Wij
n met het we
id:
II
l
iU04 6
,LE en SCHOONE
BUSTE PILLEN
5TEWATDR 3X0
KRAjCHTPOEDER
E ƒ0.75 per tube,
gebruiksaanwijzing
2462 16
G 10 - GOUDA,
eerde prijscourant
oezending 20 cent
rooteche hulde
Her. Een film,
als wij in lang
WM 80
illumineeren van ’s avonds negen uuren tot
twaalf uuren toe." Ditzelfde geschiedde ook
aan den „Colonel van den Crtfgsraad en
aan de Predicanten van de Neder- Duytsche
en Walsche gemeente”. Op plechtige wijze
werd de brief van de Gecommitteerde Raden
vanaf het bordes van het Stadhuis aan de,
door het luiden der Stadhuisklok op het
Marktplein verzamelde, burgerij door den
Secretaris van Burgemeesteren voorgelezen.
De geheele Magistraat had zich daarvoor op
het bordes geplaatst, „het Orange-vendel
door den Vendrich daartoe versogt synde
op het Stadthuys gebragt”, werd gedurende
deze voorlezing" boven het hoofd van de
heeren over de balie leggende, gehouden”.
Klokgelui en carillonspel wisselden elkander
daarna om het uur, tot des avonds 9 uur, af.
Kerkdiensten werden gehouden. Het geschut
was op de Punt gebracht en, na de voorle
zing, werden hieruit; drie maal negen scho
ten gelost, verder van uur tot uur 3 scho
ten en „ten negen uren voo- de leste maal
drie maa’ negen schoten". De voo» »iide van
het Stadhuis werd geïllumineerd en de lan
taarns syn uyt de bovenste appe- van de
vier syden van den toorn uytgesto Jen”.
In den hr ef van de Gecommitteeide Ra
den werd vtizocht, „dat U.E.derjfa’vj Gede
puteerden «el ie ven herwaarts af te zenden
en alhier in den Hage te laten syn op aan
staande Dinsdagh dat weesen zhl den 12
dezer loopende maand om, vermits den op
Woensdagh tusschenkomende algemeene
dank, vast, en beededagh 1), op Donderdagh
in de Besoignes te treeden en in deeze soo
heuglijke omstandigheden, ten aansien van
de solemniteyten by de aanstaande Chris-
telyke Doop van den jonggebore Prince als
anderszins te helpen reguleeren, en stellen
sodanige ordres als U.E. en de verdere lee-
den sullen oordeelen te behoren.”
In verband met dit verzoek werd op Za
terdag 9 Maart oen „stilte” Vroedschap ge
houden. Heeren Burgemeesteren gaven in
deze vergadering „in bedenken of op het
exempel van andere Steden wegens dese
Stad aan syn Hoogheyd niet behoorde te
werden geoffereerd omme als getuyge te
assisteeren den Doop van Hoogh gedagte
jonggebore Prince, en daartoe eenige heeren
te qualificeeren.” Hiertoe werd besloten en
„de Heeren deser Stad Gedep.den ter dag
vaart gaande „gelast” omme de vooraz.
saeken met de andere Heeren te helpen in-
sc hi eken.”
In de Vroedschapsbljeenkomst van Woens
dag 19 Maart d.a.v. werd daarna door Stads
Gedeputeerden ter dagvaart gerapporteerd
„dat die offres (om als getuigen bjj den
Doop te staanseer gratieus van syn Hoog
heyd was aangenomen en geaccepteerd ge-
worden.”
Bi rgemeesteren stelden daarna voor de
Heei en aan te wjjeen „die wegens dese Stad
de c« remonie van den Doop souden assistee
ren" en die Heeren te machtigen” om het
ter,'occasie te geven de presenten die on
vermijdelijk geoord eelt werden.”
Tevens gaven Burgemeesteren in overwe
ging „te'fixeeren de somme die tot een Pil-
legift of jaarlijkse Lyfrente ten Lyve van
den gemelde Jonghgebore Prince, waarmede
deceive wegens dese Stad en ten laste van
deselve behoort te worden begiftigd".
Deze voorstellen hadden ten gevolge dat
de Gedeputeerden der Stad ter Statenver
gadering 2) werden aangewezen om bij de
Doopplechtigheid aanwezig te zjjn, de pre
senten te geven die onvermijdelijk waren,
terwijl omtrent het fixeeren der pillegift
werd besloten alvorens deze vast te stellen
„traghten in te nemen wat Momnwbü de an
dere Steden zal werden gegeven, omme het-
selve alsdan nader te reguleeren.”
Ook toen dus reeds het zien naar wat o 1-
d e r s geschiedt! Men liet in deze vergade
ring ook zijne gedachten gaan over de wijze
De eerste week, die er sedert het teelte
nen van de tandensche overeenkomst ver
hopen is, heeft zich, wat het beur*leven
aangaat, gekenmerkt zij het ook niet op
alle centra In gelijk mate door een «•-,
ker tokkomstvertrouwen, waarbij echter
overdreven uitingen van optimisme zijn
uitgebleven. Zooals te voorzien was, vallen
verschillende details nog te regelen voor
dat het verdrag van tanden In zijn vollen
omvang tot praktijk zal worden, doch daar
tegenover staat, dat in velerlei opzicht de
gunstige consequenties reeds merkbaar zijn.
Zoo heeft het bedrijfsleven in de bezette
gebieden een geheel ander karakter verb re
gen, doordat de economische besetting
heeft opgehouden te bestaan. De groote
kwestie echter aangaande de aan Duitsch-
land te verstrekken leaning te -nog niet op-
gdoet. Wel valt nauwelijks aan de komst
dezer leening te twijfelen, maar het schijnt,
dat men in Engeland het verzet tegen de
naderende Duitache concurrentie even wil
afwachten, alvorens tot definitieve maat-
degelen aangaande deze leening over te
gaan.
De tandensche beurs volhardt daa ook
nog altijd te hare terughoudende tandem.
ar een tamelijk vaste grond
man, doch die voor optimte-
geen ruimte laat.
keerd wordt de rijke rui ten jurk vaa flu
weel, zeer keurig en zoer symmetrisch vaa
een diep inzetvest, van kraag- en manchet
ten in effen fluweel voorzien. Nu blijft er
nog eene categorie schooljurken, zóó ge
kleed en zóó beeldig, dat zo slechte bü hoogt
gelegenheden aangetrokkén worden. Hot
z(jn de gegarneerde fijn serge- en do fijne
wollen crêpe-jurken. Deze s(jn heelomaal
in het slank- en rechtlijnige dameamodol.
Ze kunnen met lange borduursteken van
veelkleurig borduurwerk, zakjes op rok on
lüfje erlangen. Ze kunnen ook ia donker
blauw met vuurroods zijden trosjes groeps
gewijze bezet zijn. Ze kunnen de moderne
knoopjexgarneering in groote veelvoudig
heid dragen of kwistig met randjes van kra
len borduurwerk in kreeftenrood voorzien
zijn. Ze zien er altijd zoo fijn en élégant uit
deze jurken, en ze kosten dan ook zulk een
slordig duitje, dat ook de welgestelde moe
der nimmer zal toestaan dat ze zonder
schoolschort gedragen worden. Voor kleine
meisjes is het kleine speelsehortjo met al
lerlei grappige dierfiguren of personages
heel nieuw. Groote meisjes dragen hot
Duitse he model schort, dat uit de twee be
kende losse lappen bestaat, één vaa voren,
en een van achteren, tenjjde gestrikt. De
allergrootsten dragen volgens de nieuwste
modeverordenlng slechte luchtige witte
schortjes, dio zich door een breeder model
van borststuk onderscheiden van de zooge
naamde Brusaelsche modellen, welke uit
sluitend door kameniers en kellnorinnen ge
dragen worden.
ihtige e**®***”*
f MANNEN EA-
;IB VOGEl»
«d, walk. «1
te».
SS 0.75.
bschuszs*
(tart»
MOCOWUAW.
Terug naar school.
II.
De schoolgaande vrouwelüke jeugd, gê-
lykt, wanneer ze naar school gaat, zooals
men uit m(jn vorig praatje kon opmaken,
precies op eene élégante modevrouw in het
.klein. Evenals hare manteltjes, vertoonen
ook hare nieuwste jurken, de strikte mo
devorm, de modieuze garneering en zijn ze
gemaakt van de nouveauté-stoffen. Ónder
deze hebben alweder de ruiten den voor
rang. En het zijn niet alleen de kleurrijke
maar toch gedempte schoteche ruiten, waar
van elke vrouw al een» eene modeperiode
heeft meegemaakt, het zijn ook de hel-bonte
moderuiten op sterk sprekend fond, die
daarvoor gebruikt worden.
De rechte ruit, de schuine ruit, de groote
blok van het schaakbord, de samengestelde
ruit van een rooster of van edel-smeed-
werk, ze zijn alle vertegenwoordigd. Het
diepe hoe renplastron in een rechtlijnige kiel,
is eene alleraardigste garneering, vooral in
dien het hagelblank, in een frissche ruiten-
jurk pronkt, waarvan de onderkleur helder
wit is. Kleine meisjes maken hare jurk
schijnbaar niet meer vuil teggenwoordig.
Eene boersch-bonte ruit, ook Al op witten
ondergrond, kan het met no/'minder gar
neering af. Het slappe witte mngensboordje
met bijpassende manchetjes,/is behalve do
knoopensluiting, de eenige garneering.
Verbazingwekkend is het, welk een slag
men ervan heeft om op alle soorten jurken,
de moderne knoop-gameering zoo maar als
ongewild en zeer toevallig, aan te brengen.
Koddig is het ruitenjurkje van het aller
kleinste scholiertje. Dat hoeft men oen
schuingerekt glad lijfje en een popperig-
kort plooienrokje gegeven, zoodat de kleu
ter in dit jurkje met wit kraagje en
zwart lakceintuurtje er Parijsachtig kort-
gekleed uitziet. Zeker om niet de jalousie op
te wekken, hoeft men ook een dergelijk rui
tenjurkje a£ oen kleinen broekman toege
dacht. Diens rechte kieltje met eene breeds
effen patté-sluiting, is schotech, dus geheel
los van vorm en het zeer korte, corRtete
broekje komt daar nog geene handb^d
onderuit. Zooals er aardige offen-stoffige
en éénkleurige meisjesjurken zijn mot lief-
afgewerkte Russische sluiting, zoo zijn or
ook Russische kielpakjes in denzelfden
trant voor de kleine jongens. Voor het zusje
met een beetje artistiek opgemaakt haar,
hetwelk óf een paar haarlokjes om een kra-
lenband geslingerd draagt, of het strenge
polkakopje met een rechten band omwonden
heeft, is daar het gewild-envoudige jurkje,
een effen hanger van traversstof, met eene
breede doorgetrokken geborduurde bies ter
zijde, die met een grooten kwast afgewerkt
is. Het ronde halsje sluit zich met z’n
fleurig borduurwerk, bij deze bies en het,
eveneens geborduurde zakje aan. Zulk oen
artistiek kindje draagt vooral lage lak
schoentjes en lange, aan de kleur van den
jurk goed geassorteerde kousen. Kousen zjjn
in alle kleuren verkrijgbaar! De fluweel-
jurkjes die wat losser van vorm zijn, omdat
het materiaal op zichzelf al wat stijf 1>, zijn
zoowel in genre als in garneering van wjjd-
loopende verscheidenheid.
Met dit koele herfstweer hult men de
kleine scholier zoo gaarne in de nieuwe
herfsttinten en die zjjn juist zoo geëigend
voor het degelijke geribde fluweel. Havana-,
kastanje- en beukenbladenbruin z(jn nieuwe
kleuren, die zich allemaal met roest- en
steenbruin versieren laten om er op z’n mo
dernst uit te zien. Dwars-bandjes en dwars-
steekjes over de geheele jurklengte aange
bracht, is zoo mogeljjk nog nieuwer dan
nieuw. Jurkjes van glad velveteen met
steekjes in ruiten opgelegd zjjn mede uit
gesproken nieuw. De effen fluweelen Jurk
kan met geruit fluweel dat er is in prach
tige dessins, afgezet worden. En omge-
ittyve en stramme
tuikingen, spier-
rpljn, lendenpijn,
dar alle rheuma-
Unen die ontstaan
,tte koude geneest
rtjfmiddel Wortel-
lUria Wortelboer.
»r flacon btf de
er *s Artikel on.
'BODE
moderne regie.
LALPH LEWIS,
MARTHA
stadhouderschap en Kapitein- en Admiraal-
Generaalsci^p in het Huis van Oranje erfe-
Ijjk werden verklaard in de mannelijke en
vrouwelijke linie. De andere provinciën
volgden, voor zoover dit nog niet het geval
was, het voorbeeld van Holland, zjj het dat
hier en daar ook vrjj wat tegenstand werd
ondervonden.
Dit besluit .was van zeer groot belang.
Willem de Vierde had uit zijn huwelijk tot
dusverre slechts dochters zien geboren wor
den. Slechts één, n.l. Prinses Carolina, was
hiervan in leven. Groot was dan ook zoo
als gezegd het vreugdebetoon toen Prin
ses Anna op den 8sten Maart 1748 haar
gemaal een mannelijk opvolger schonk en
de Vereenigde Gewesten een toekomstigen
Stadhouder.
De Algemeene Staten, de Staten van Hol
land, Zeeland en Friesland en de Steden
Nijmegen, Dordrecht, Haarlem, Delft, Lei
den, Amsterdam, Gouda, Rotterdam en
Schiedam boden zich tot Peters van den
jongen Prins aan en hunne afgevaardigden
ter Staten-Generaal woonden den doop van
den jong-geborene bjj.
Den Prins werden hierbij „pillegiften" in
den vorm van Hjfrente-brleven aangeboden.
In het bijzonder wat deze door Gouda ge
schonken pillegift (doopgeschenk) betreft
wil ik in dit bestek eenige mededeelingen
uit ons, aan bijzonderheden zoo rijk, stads
archief doen.
In publicatieboek I staat omtrent „de
vreugde bedreven over de geboorte van een
prins, waarvan haar Koninglüke Hoogheyd
is verlost”, aangeteekend dat, onmiddel-
Ijjk nadat in den morgen van den 8sten
Maart 1748 van de Gecommitteerde Raden
te 's-Gravenhage bericht was ontvangen van
dit heuglijk feit, de Magistraat der Stad te
half drie in den namiddag vergaderde. De
heeren, zitting hebbende in de Stadsregee-
ring, werd aangezegd „om haare huysen te
Uit Gouda’s verleden.
Een Doopsgeschenk.
Den 8 Maart 1748 werd ,^op het Hoff” te
’s-Gravenhage, geboren Willem, zoon van
„syne Hoogheyd den Heere Willem Karei
Hendrik Friso, Prince van Oranje Nassou,
etc., etc., Erfstadhouder en Gouverneur,
Capiteyn- en Admiraal-Generael over Hol
land end* West-Vriesland, etc., etc., mits
gaders Hare Koninglüke Hoogheyd Me-
vrouwe Anna, Kroon-Princesse van Groot-
Brittannien, etc., etc., desselfs Gemalinne”.
Groot was de vreugde in den lande, al
moge deze ook bjj velen, in ’t bijzonder in
vele Regentenfamilies slechts schyn zyn ge
weest. In 1747 toch was de vader van den
jonggeborene reeds stadhouder van Fries
land, Groningen, Drente en Gelderland
door de Staten van Zeeland, Holland,
Utrecht en Overgssel tot stadhouder van
alle Nederlandsche Gewesten verklaard en
was hjj de vierde stadhouder Willem tot alle
de hooge posten, destijds door zyn voorva
deren bezet, geroepen. Tengevolge van den
ontketenden Oostenrijkschen erfopvolgings-
oorlog, waarin de Republiek zich aan de zij
de van de Oostenryksche Keizerin Maria
Theresia had geschaard, hadden de Fran-
schen een inval in Staats-VIaanderen gedaan
en het volk, gedachtig aan de bange dagen
van* 1672, had wederom geroepen om een
Oranje, een beëindiging van het Tweede
Stadhouderlooze Tüdperk. Vanuit Veere was
de beweging begonnen en de Regenten, be
vreesd voor herhaling van de bloedige da
gen, waarin de de Wjêten het teven lieten,
hadden den eisch van het volk ingewilligd.
Deze Regenten evenwel, zjj bleven hun stel
sel getrouw; zy duldden, alleen door den
nood gedwongen, een stadhouder. Den 16en
November 1747 werd door de Staten van
Holland een besluit genomen, waarby het
waarop en waaruit deze uitgaven zouden
moeten worden gevonden, want „Heeren
Burgemeesteren werden versogt in overwe
ging te nemen of niet eenige menage «oude
kunnen worden geïntroduceerd om daaruyt
die Penningen te vinden."
Ter Vroedschap van Maandag 22 April
1748 werd „goedgevonden en verstaan tot
eene Dankeiyke Erkentenisee van de voorsx.
Eer (het mogen assisteeren bü den Doop
van den Erfprins) Hooghgemelde Jonghge
bore Prince tot Lasten van deze Stad te
begiftigen met een Pillegifte van agt hon-
dert gulden tot XL groten 't stuk, JaarlÜk-
sche lyf ren ten ten Lyve van meergemelde
Jonghgebore Prince". Burgemeesteren werd
verzocht de noodige maatregelen te treffea
tot het opmaken van den Lyfrente-brief en
de Gedeputeerden ter Statenvergadering
gemachtigd deze aan zyne Hoogheid te
overhandigen. Op 23 April d.a.v. werd doze
lüfrente-brief gesloten in een zilveren doos,
waarop het stadswapen met tenants (schild
houders) en devies was gedreven, ten pa-
leize overhandigd.
Intuaschen had op 11 April 1748 in de
Groote Kerk te 's-Gravenhage de doopplech
tigheid plaate gehad. De Stadhouder had
zelf zün eerstgeboren zoon ten doop gehou
den, jte/ vertegenwoordigers van de Alge
meene M Provinciale Staten en van de
hiervoreMygfenoenule Steden hadden daarbjj
als getuigen gefungeerd.
Van de kosten aan een en ander voor
Gouda verbonden bevinden zich in het Ge-
meente-archief nauwkeurige aantoekénin-
gen, welke hierna in axtenso volgen:
GfaLStD.
8 Maart. Aan de Staten-bode die
de tjjding vaa dio geboorte aan
Hm. Burgemeesteren gebracht
heeft
11 ApriL Aan twee koetaion, dio
den gebulte dag in hot oero-
Berlljnsche Brieven.
BERLIJN, 10-^24.
(Van onzen specialen medewerker).
De tocht door de vlammenzee. Het
spoorwegongeluk bü den Potsdanunef
Eah.ihof voor het gerecht. De
„Lautsprecher” op de Dönhoffplatz,
enz.
Een ongeluk, dat de vorige week op het
Tegeler meer plaate had, bewjjst, dat de
avontuurlüke films bü de opname niet al-
tüd ongevaarljjk afloopen, en dat operateurs
en ander personeel waarlük niet voor niets
hoog betaald worden. Men had een gedeelte
van het meer over eene oppervlakte van c.a.
200 meter, met benzine begoten, die, zooals
bekend evenals petroleum op het water
drijft, en deze in brand gestoken. Een race-
motorboöt, met de hoofdpersonen, o.a. de be
kende Lee Parry, en den operateur aan
boord, voer in volle vaart tot vlak bü de
vlammen en keerde toen om. Bü een tweede
opname, die de operateur zeer natuurge
trouw wilde opnemen, had deze met den
stuurman, een bekend motorboot-racer, af
gesproken, dat hü midden door zou varen,
erop rekenende, dat zjj in een paar secon
den met groot snelheid door de vlammen
zouden vliegen. Maar natuurlük, toen zü
mid<lenin waren, haperde wat aan den mo
tor, en de boot kon slechte met halve kracht
doorvaren. De hooge vlammen, die door de
enorme vaart terug gedrukt werden, sloe
gen nu over het vaartuig samen, en de ope
rateur werd tevens gevaarlük gewond. De
anderen konden zich gelukkig achter den
bootwand verbergen, en kwamen er zonder
kleerscheuren af. De operateur moest naar
het gasthuis gebracht worden, waar hü nog
zonder bewustzijn ligt. De Directeur van de
Tiemgesellschaft laat mededeelen, dat hü
het varen dóór de vlammen verboden had,
zoodat hü geen schuld aan het ongeval
heeft.
De spoorwegbotsing in de nabyheid van
den Potsdammer Bahnhof werd dezer dagen
door dén rechter behandeld en een „Eisen-
bahnsecretar’ ’tot 3 maanden gevangenis
straf met uitstel van straf veroordeeld. Om
het ongeluk opnieuw te construeeren en op
de plaate zelf te kunnen oordeelen, werd
het geheele net gedeeltelük stopgezet, ge-
deeltelyk omgeleid. De rechter besteeg met
de beklaagden eene locomotief, die den trein
t van uit Waunsee moest voorstellen, terwül
de machinist van den Magdeburger sneltrein
op een andere locomotief stond. Nu werd de
botsing aanschouwelük voorgesteld, en ter
wül de machinist werd vrü gesproken,
kwam de andere er nog goed af, daar hü
uitstel van straf kreeg, op grond van het
feit, dat hü werkelük slechte eene kleinig
heid nagelaten had, doordat hü door den
„Abban” voor alles alleen stond en het dus
meer een ongeluk dan een schuld was. Het
schouwspel op het zoo enorm drukke ter
rein, trok eene menigte menschen, en uit
alle aankomende en vertrekkende treinen
hingen hoofden, die weten wilden wat er
aan de hand wasl
De Wönhoffplatz, het fraaie plein, dat
door groote winkels, o.a. het warenhuis
Tietz, het lederhuis Rudolph en het bekende
galanteriewarenhuis Albert Rosenhain, om
ringd wordt, is op het oogenblik tegen 4
uur het middelpunt der belangstelling. Wan
neer men rustig de Leipzigerstrasse uit
komt, hoort men, niettegenstaande de enor
me herrie van trams, auto’s en vrachtwa
gens, opeens muziek. Wanneer men stilstaat
hoort men „uit den hooge” de mededeeling,
dat haring slechts 20 pf., een hoogen hoed
6 mark en een corset 2.50 Mk. kost en dat
dit alles en nog veel meer In het bekende
warenhuis Tietz te krygen is! De oplossing
van deze bovenaardsche stem is een enorme
„Lautsprecher” op het dak van het genoem
de warenhuis, dat op deze wüze eene prach
tige reclame maakt. Mededeelingen over
vraag op welke wjj»e men 't beat een pa
tiënt, die door een ongeval of bü «en vecht
partij een verwonding van hot hart had op-
geloopen, te hulp kon komen. Natuurlijk
stond men hier voor een buitengemeen
moeilük vraagstuk, aangezien het hart een
orgaan is, dat oen levensgewichtige functie
heeft te verricht^ en zoo’n belangrüke
plaate inneemt, dat geen enkel ander or
gaan 't in dit opzicht kan evenaren. Niette
genstaande dit feit kan Ik u mededeelen, dat
men er toch In geslaagd is het leven van
een dergelüken patiënt te redden in de laat
ste jaren. Was in *t begin van deze eeuw
zelfs nog zoo’n patiënt onherroepelijk ver
loren en ten doode opgeschreven, zoo kan
de chirurgie in dit opzicht op de Jaren, die
achter ons liggen met vreugde terugzien,
daar men er in geslaagd is zelfs een wond
van het hart dicht te maken, terwül na
tuurlük het leven behouden bleef. Helaas
niet in alle gevallen werd deze operatieve
ingreep met succes bekroond, doch gezien
de ernst dezer operatie mogen we tevreden
zün met het resultaat, dat men tot op heden
bereikte en zelfs bjjna de helft van de
genen, die geholpen werden, in leven bleef.
Hieraan moet ik nu aanstonds toevoegen,
dat niet de chirurg de schuldige is, dat ruim
50 procent dezer ongelukkigen nog bezwij
ken. Immers tal van andere factoren plegen
hierbü een voorname rol te spelen en moet
ik u daarvoor allereerst wüzen op den spoed,
waarmede in zulke gevallen dient ingegre
pen te worden. Niet altüd zün de omstan
digheden van dien aard, dat binnen zoo kor
ten tjjd een operatie verricht kan worden.
Voegt men hierbü nog dat zeer spoedig de
Juiste diagnose gesteld moet worden, het
geen in alle gevallen ook niet altüd even
gemakkelük is, dan zal het u niet moeilük
vallen in te zien, dat de chirurg buitenge
meen tevreden kan zün over het resultaat,
dat u boven noemde.
Het is dus de taak van degene, die de
eerste hulp verleent, zoo spoedig mogelük in
te grijpen, wanneer zich een verwonding
voordoet in de hartstreek zelve of in de na-
bijheid van het hart, dat, zooals u bekend
is, zich in de linker borsthelft bevindt ter
hoogte van de pl.m. 8e tot 5e rib, dus in
de nabüheid van de Tepel en daar boven.
Rechts vindt men ongeveer de grens in de
mediaanlün.
Niet altüd behoeft het hart geraakt te
zün aan de voorzüde, dus aan den
borstkant. Het komt nog al eens voor, dat
bü vechtpartüen een messteek wordt toege
bracht ter zyde van de wervelkolom en het
mes zoo diep in *t lichaam doordringt, dat
het hart geraakt wordt. Men kan dys niet
volstaan met het onderzoek van de borst-
wand alleen en wanneer deze geen sporen
van een verwonding draagt meenen, dat het
hart intact is. Ook wanneer een messteek
is toegebracht in do linker helft van den
rug, ter hoogte vag^het hart, dient men,
wanneer zich ernstige verschynselen voor
doen, steeds te denken aan de mogelükheid
dat dit orgaan getroffen is.
De ervaring heeft geleerd, dat ook als
men uitwendig zou meenen, in verband met
de plek waar de verwonding heeft plaats
gehad, dat het hart niet geraakt is, dit toch
wel ’t geval kan zün, aangezien het niet
zelden voorkomt, dat het mes of het voor
werp in 't algemeen van richting kan ver
anderd zün.
Hoe zullen wy' nu weten of het hart te
vens gewond is. Wanneer wü bedenken, dat
veelal de uitwendige opening zeer klein is,
is dit een vraag, die naar ’t u toelijkt, niet
gemakkelük te beantwoorden zal zün. Wü
zullen beproeven den volgenden keer een op
lossing te vinden.
zün waren wisselen af met radio-voordrach-
ten en -muzieknummers, zoodat men gratis
op den Dönkoffplatz een mooi openlucht
concert kan genieten en tevens gemakkelük
op eene bank gezeten de „B. Z. am Mittag"
bestudeeren kan. Hoewel Berlün’s grootste
verkeersader, de Leipziger Strasse, aan de
eene züde langs het plein stroomt, zün voor
drachten en muziek duideljjk te hooren en
het is daar eiken middag zwart van de men
schen, voor wie dit weer een nieuwtje is.
Over het algemeen is de Berlüner min
stens even nieuwsgierig als de kleinste
kleinstadbewoner. Als een paard omgevallen
is, verspert de menigte subiet de heele
straat. Eene bruidkoete, die, hier dikwüls
prachtig is met een rooden bak en reusach
tige wapens op de portieren (zooiets als
de glazen koets uit de sprookjes) lokt alle
vrouwelüke personen aan, want het brengt
geluk, de bruid te zien, al is het maar in de
koets. Een uitstalling van een schrüfma-
chine-winkel, waar vier Jeugdige leden van
het schoone geslacht als reclame vier machi
nes behameren, dat het een lust is, wordt
den heelen dag belegerd, hoewel er hetzelf
de te zien valt als in elk kantoor. En het
genot, een ontsnapte tros kinderbal ions in
de lucht te zien gaan, is even groot als de
ontlading van het circus Krone bü te wonen,
dat drie maneges heeft en tien olifanten en
veertig tügers en tachtig acrobaten enz.,
enz. Men kan zich dus voorstellen, wat wü
deze week allen in de lucht zullen küken,
daar de groote Amerika-Zeppelin beloofd
heeft, Zaterdag of Zondag eene tocht over
Berlyn te maken. De maansverduistering
van de vorige maand viel in het water, ook
Mars was bü züne nadering niet gedispo
neerd, dus nu hoopt Berlün, dat het met den
Zeppelin wat worden zal!
Berlün staat op het oogenblik in het tee-
ken der buitenlandsche bezoekers, d. w. z.
dat er een ongeloof el ük aantal bekende en
beroemde personen in züne hotels zün afge
stegen. De Amerikaansche bankiers, waar
onder Rufus Davies, de broeder van den
man van het Dawes-rapport, worden hier
aangezien als reddende engelen, daar men
hoopt, dat zü geld zullen brengen om
Duitschland weer op de been te brengen.
Een minder materialistsich doel heeft het
bezoek van Pietro Mascagni, die hier in het
groote Velodrome aan den Kaiserdamm de
„Aïda” zal dirigeeren. Reeds in den trein
werd hü geïnterviewd en uitgeteekend, en
aan het station werd hü met „Evriva Italia!
Evriva Mascagni!" ontvangen, een bloemen
regen werd over hem uitgeetort en slechte
met moeite kon hü zü® au^° bereiken om
naar het hotel Adlon te rijden. De Italiaan-
sche kolonie met den gezant, een afgevaar
digde van buitenlandsche zaken en van den
burgemeester enz. stonden hem op te wach
ten en de Maestro dankte geroerd voor de
groote hulde, die hem bereid werd,
Tevens wordt Berlün met revues over
stroomd. Byna de helft der grootere the
aters kondigt zoo een ding aan, en zelfs be
roemde zangers, zooals Leo Slesak e. a. vin
den het niet beneden hunne waardigheid
daarin mee te zingen. Het wordt n.l. veel
beter betaald dan het zingen in de opera, dn
dat is toch tegenwoordig de hoofdvak-
d« prü-
nc zün,
oegrypen, uac voort zooveel
büzonders kan gegeuen wor-
kwali-
Wanneer men dan ook bedenkt, dat
zen der zitplaatsen, van z315 ma
dan kan mey begrijpen, dat voorj
geld ook wat
den. Alleen de costumes moeten
teit goedmaken, wat zü aan kwantiteit mis
sen, de dames hebben n.l. allen Bedroefd
weinig aan!
waarbü Wel
toon bljjjft I
tische
Wallstted is van tjjd tot tyd vaat ge
stemd, al» gevolg van de handeluberichten
en het fait, dat uit industrieels kringen oen
geringe toename der orders gemeld wondt.
Omtrent den uitslag der presidentsverkie
zingen bestaat echter nog altjjd genoeg
twjjfel om in dit verband tot gepronon
ceerde stummiingeu te komen, zoodat de
marlot in hot algemeen een besluiteloos
voorkomen heeft.
Dfe beurs van Amsterdam vertoonde in
de achter ons liggende berichtaperiode een
merkwaardig vast karakter. In het bizon-
der waren het suikerwaarden, die door het
publiek levendig gekocht werden en die,
vooral wat de courante soorten betreft, een
scherp stügende koendün deden zien. Wü
hebben in den loop van deeeu zomer her
haalde! ük gewezen op het feit, dat de we-
reldpositie van het artikel suiker in vele
