veelbesproken Jongste Bediende, P. J. Spee lz„ Gouda Sanatogen. Betaalt 6J5 7.90 10.50 14?° 17.50 21.75 1 i m I Ar'drr en Firma A. S. J. Dekker te Goes, Prima Java-Rijst UDSCHE COURANT - ZATERDAG 4 OCT. 1924. - TWEEDE BLAD 8. J. GRENDEL, Gouwe 2. MODEVAKSCHOOL. Melkinrichting „De Combinatie", Probeert onze Melkproducten. Rijwielmagazijn J. HULLEMAN, RIJWIELEN van 1ste klasse merken De Burgemeester van IV Inlichtingen kosteloos ook schriftelijk elke Dinsdag van 10-3 en 6-8 uur. Stationsweg 45, ingang Café Rotterdam. G. NOORDEGRAAF, S. H. van Loon Th. J. NO BE ongekende prijzen voor Lompen, Metalen, Oud Papier enz. In- en verkoop van alle soorten flesschen. 2575 3II 'li ""■""iiiJjiiiulnllüililfiliüliUiiiMiiliiliillUiiiiiiiiiiiJilitiiKiiiiiiiii Wi< "■""«""•"""••«MIIIIIHIIIIIIIIIIUIHU Dit is die j*êê±.ML i if5*"1 «rijd vwrt tegen de dourte. Weggevaagd zijn than, alle hooge peqaen voor Dame», en Heerenkleeding, gedaan is het ook met de minderwaardige kwaliteiten. C A. i» overwinnaar want l~ A. levert uitsluitend degelijke Ideeding en tegen zulke lage prijzen, dat iedereen zegt: Q A. is tóch voordeeliger. Nieuwste Wintermantels «■ook, uni .en JantatiestoSen Modieuze Wintermantels pctel Velum,de Laine niet en zonde? bont Elegante Heeren Ulsters moderne, solide stoffen Prachtige Wintermantel •chltterende kwaliteit Velouri de Uine. rijk «et Amcrikunsck OpOMum op kraag en manchetten BRENNINKMEYER Midelg 18.1(2 52*12 Chique Damesmantel goede kwaliteit'Vejoun de toinc, r(jk met langharig gcgarnecid,{ nieuwste pUnistrookcn langs kraag en z li pand Elegante Heeren Ulster moderne; ratint,) rug met ceintuur en plooien, prima puvora,, slechts ROTTERDAM DAMESZAAK HEERENZAAK HOOGSTRAAT HOOGSTRAAT HOEK HOÊK VIADUCT KORTE HOOGSTRAAT (vroegere AAN SCHRIFTELIJKE AANVRAGEN KAN NIET WORDEN VOLDAAN 9 f 405 Op een wordt een FABRIEKSKANTOOR GEVRAAGD, voor zoo spoedig moge lijke indiensttreding. Brieven onder No. 166 bur. Goud- sche Courant, Markt 31. Da Ooudteha Electr. Houtwaranfabriek „DE V0LHARDIN8" LOONZAGERIJ EN -SCHAVERIJ. HOUTDRAAIERIJ, flraaf vm Bioiatraat 24a - Baud a Beveelt zich beleefd aan voor de levering van alle voorkomende DRAAI WERKEN voor H.H. Meu belmakers en Timmerlieden. Prijs opgaven worden op verlangen gaarne verstrekt. Spoedig aflevering. INRICHTEN, BIJWERKEN EN BIJ HOUDEN VAN ADMINISTRATIES. BEZORGING VAN ASSURANTIES. KEIZERSTRAAT 67 TEL. 694 LOOD- EN ZINKWERKEN MA8TIEK-DAKBEDEKKING Aanleg GAS- en WATERLEIDING Baden en Geisers, Wasch tafels Fonteinen, Closet-Inrichtiqgen Jonker en Ruh Gascomforen Vlugge bediening. Billijke prijzen. me 30 welke Firma bekend is als de beste in ons land. Levering volgens geheel nieuw systeem. Inlichtingen en Catalogus verkrijgbaar. Hoogachtend, 9 VAN HOORN, Willem Tombergatraat 3, Gouda. Tevens beveelt hy zich beleefd aan voor het geven van Orgelles en het schoon maken van Orgels. ^34 30 Aangesloten bij de Vereenlglng voor Modevakscholen te 's-Oravenhage. Opleiding tot Costumière, Coupeuse en Leerares. Ook gelegenheid voor eigen gebruik te leeren. Voor Leerlingen, die pas de school verlaten hebben; onderricht in Ondergoed enz. Zich aan te melden aan de schoolGouwe 127. 1913 De Dames VAN HEIJZELENDOORN. Karnemelksloot 52 Telefoon 411 Gouda Ze zijn Hygiënisch bereid en van prima kwaliteit. W Bij bijna alle Melkhandelaren verkrijgbaar. Xll Lange Tlendeweg 5 - Gouda. Wegens vergevorderd seizoen bieden wij voorradige tegen verminderde prijzen aan. TRANSPORTRIJWIELEN, verhuur per maand en per jaar. Oroote voorraad Lantaarns, Banden enz. Bondsrijwielherslelplaats. schrijft ons over de ernstige HAARZIEKTE van zijn DOCHTER, welke evenals zooveel honderden DAMES en HEEREN DOOR ONS RADICAAL IS HERSTELD. Mynheer! Onder dankzegging voor de goede behandeling deel ik U mede, dat het hoofd geheel klaar is. Het haar is goed dicht bewassen en groeit heel goed. P.S. Dit schryven kunt ge vrjj als reclame gebruiken. Hoogachtend, J WMM* mogen niet den vollen naam publiceeren, docli gaarne zyn wy bereid bovenstaand attest, evenals zooveel andere attesten, belanghebbenden ter inzage te geven. Inlichtingen kosteloos, ook schriftelijk, BLKEN VRIJDAG van 10—4 en 6—8 uur voor alle voortanende Haarziekten zooals rondo kale plekken ontstaan in korten tijd zender a*eren, zwerende plekken, te vet of te droog hftar, schedel pijn roos (duist). Voor groeibevordering enz. 54 soorten middelen voor 21 Haarziekten. flV Afzonderlijke wacht- eti spreekkamer disponibel. Eenig eigenaar der alom beroemde „CRINOFLOOR" HAARHERSTELMIDDELEN. C. ROMEIJN, Haarkundig Specialiteit. ONTVANGEN een groot* partij Winkeliers vraagt prijs. Aanbevelend, 2636 15 Groanandaal 62, Tul. 696, GOUD*. DROGISTERIJ -t. MARKT 6. Tuinstraat 73 - GOUDA TEL. IET. Ut. Vergevingsgezindheid. Tocm Petrus, een van Jezus' diaci pol en, tie vraag die hij zelf stelde: „Hoeveel zal inyn broeder begten mij zondigen ik hem vergeven 7" zelf antwoord gaf: maal?" meende hij ongetwijfeld al zeer vergevensgezind uit te apre en de liefde tot den naasten te too die de Moester als het tweede gebod, g«n het eerste gelijk, der menschheid had voorgehouden Hij wist, dat de oude leer van het „oog om oog en bami om tand" ha<j afgedaan, en de nieuwe leer alle wraakzucht niet alleen uitsloot, maar zelfs met het vergeten en vergeven van een en kele tegen one .misdreven misdaad geen genoegen nam. 4 En hij meende al geheel overeenkomstig die nieuwe leer te hande len, waar hij niet één, maar tot zeven maal toe zijn broeder wilde vergeven. Maar Jeaus weei hem terecht. „Niet ze venmaal, maar zeventig maal zevenmaal". Dat wil zeggen ill tijd weer opnieuw. Zyn er wel heel ^el ouder ons, die dat be- En is er wel een enkele, lelt? We behoeven maar voor de fiappen oog, tand uit het ing nöodig is een straf varbr gesprekken, die aanleiding van t ijchenjsche mooi jhtbank te Arnhem voerden, Éjfeuw te herinneren, dat wi i de^ meest elementaire eij len mensch is. HrtVLoag sa|d" is vriwel i^exfoi l#rt gegrepen. - - 4 We sprekjj vfljor hat 1 jen herstel fan| Wanneer we defl menschen als dfe| kunnen afzinken, (Kt er een verzot dV^r dergelijke moet worden, did| wicht herstelt. Maar we^deAken «ogenblik in in de mentaliteit, 'dij van zulke menschen. ^Ve: vrajgepj i dergelijk afzinken van. menschep Ijjk is en of ten slotte wij allen nret èe zins daaraan mede schuldig staan. Wje voe len naast dezen drang om te straffen niét tevens een oogenblik de deernis met den mensch, die zoozeer tot onmensch kan worden, met de vreeselijke psychische el lende, die er achter schuilt. Integendeel we voelen de neiging om zelf te dooden. „Zulke menschen moesten z" in stukken hakken". „Ik zou met pleizier tegenover zulke menschen voor beul fungeeren", Deze en dergelijke uitdrukkingen toonen, dat het het instinctieve wraakgevoel is, dat in ons wakker geroepen te en waar aan we, onder den schijn van het voor het beleedigd recht op te nemen, veelal den vrijen teugel laten. Maar wanneer dat gevoel zich reeds zoo sterk Iaat gel den, waar we zelf niet de beleedigde par tij zyn, waar tegenover ons persoonlijk geen misdaad begaan is, dan is het begrij pelijk, dat we aan het zeventig maal ze venmaal moeilijk toekomen, zoodra ons eigen belang, ons eigen recht, onze eigen persoonlijkheid in het gedrang raakt. Onze eerste indruk, wanneer een ander iets tegen ons misdoet, is er een van felle ergernis en toorn en van verbittering. We voelen een plotselinge, onberedeneerde haat eu een onweerstaanbare neiging om ons te wreken. Het kan zijn, dat %e ctenr- aan niet toegeven, dat wil zeggen, dat we geen daad van wraakzucht begaan. Maar in ons binnenste nemen we wraak. Zijn we gewoon ons van onze daden en gevoe te geven en om zeiven stallen, dan böredenee- gewoonlijk wel jzoo, dat van ons belang, ons onlijkheid is, dat ons zoo it we verbitterd zyn over zich openbaart over de blijkt, teleurgesteld in die ie ons misdeed, en in de algemeen. Maar wanneer ilven heedeanaa] eerlijk zijn, 'oonljjk wel erkennen, dat wrevel, verbittering^ haat tegen den persoon van den ook, hoe we het ook te mi, wraakzucht ons be komen natuurlijk. Het zevenmaal vergeven ligt •rd der menschenj h©t één- Tot dat, éénmai^l kunnen r vtel komen. In'oen strijd inkelyke wraakzucht kun- wéi in sLa^en, rfjk alleen udfzucht na te lifeu, maar cht en den f haat, zelf a wrevel ten slotte uit ons tyaar kunhen Wé het de 1j| Kunnen ére zevqnmaüjj vergavenijwi nrecht poet! fit v irughoupen .vanVied#- of we óok Ti| km ":h< die Met^-'wi'. leringen. V waarom we npt tqch zqo eenvoudig, alleen, omdat we togejbover het tweede ge bod „onzen naasten lief t© hebben als ons uhten". 4 Een bekende vrouw heeft eens gezegd: „Allies begrijpen is alles vergeven. Lief hebben is alles begrijpen." We begrijpen niet, omdat we ons niet kunnen indenken, inleven ia het leven van anderen. Die anderen staan als vreemden tegenover ons; we geven ous geen moeite hen te kennen, te begrijpen. En de reden daarvan is, dat we hen niet liefhebben. We kunnen niet zeventig maal zeven maal ver geven, omdat de liefde ontbreekt, de lief de niet zoozeer, niet alleen tot dien eenen mensch, die tegen ons misdeed, maar de liefde tot deii naaste. Want deze liefde al leen is het, die ons den mensch kan doen begrijpen in al zyn schakeeringen, al zijn afdwalingen, al zy'n zonden, en, hem be grijpende, kan doen veigeven. Het zeven tig maal zeven maal kein eerst werkelijk heid worden, winneer het groote gebod werkelijkheid wondt, dat we onzen naasten liefhebben als ons zeiven. Is het eigenlijk niet een andere uitdrukking voor dit ge bod? Anders gezegd, wanneer Jezus leert, dat we niet zevenmaal maar zeventigmaal zeven meal den broeder moeten vergeven, die tegen ons zondigde, zegt hij dan niet Ir andere woorden opnieuw, dat we onsen naasten moeten liefhebben ale ons iel ven? K. I elk a iteplvenf?'1^ zijn et Om ikMtklHlëil I6TI6I, Voor de afdeel ing Delft van den Vrij- heidebond heeft, gisteravond prof. B. D. Eerdmans, van Leiden, gesproken over: Ons staatkundig verval. De waardeeriig van onze staatkundige instellingen is, zoo reide hy, veranderd. Overheidscolleges, die vroeger in achting stonden, worden thans soms bijna minach tend besproken. Ook bij een gezond staat kundig stelsel zal er altijd critiek zijn. Dit vloeit dan voort uit iverechil van beginse len. Daarmede heeft de veranderde waar deering van thans echter niets te maken. Men ziet bij de regeering gebrek aan voor uit zien en van beheerschen van den toe stand. Wetten, die men eerst als voortref felijk indiende Ml deed aannamen, moeten door dezelfde bewindhebbers herhaaldelijk en ingrijpend worden gewijzigd. Besluiten worden enkele weken weer door ander soortige 'besluiten achterhaald en terajjde gesteld, 'ifer hoogste plaats» heeft men geen kennis vdn zaken en laat daardoor belang- .rijke nationale instellingen in het honderd oopen, zooals bij dén giro-dienst het geval 'as. Op allerlei gebied weet niemand in den ■warwinkel ven besluiten den juisten weg. De oonaak ie, dat ons tegenwoordig be- |leid béheerscht wordt dbor begeerten van parlementaire groepen ter «ener-, en door „ambtenaren" ter anderer zijde. Naar aan-|i leiding van het 4de rapport van de bezuini- ^acommisBie sprak de N. Venlpsche Ct. g-stoe»tand tusschen de depar- deze commissie en van de bestaande personeel sfpr- waarfcéede zelfs een depaite- t^óofd den strijd niét zonder schade inbinden". Wannéér dat blad zoo behoeft mfen nipt te é^agen of het Iringen vwij parlementaire groepen, a ArbéUte- en Onderwijswet getui- ;aék, okt wij geheel hndere voor- |8telleh krijgen^van bewindsmannen, dan wij zoudeh verwachten op grond van hun begin- selverklaringen. Wat de heej( Colyn op ,9 November 1922 sprak over staatsinmenging, oorlogsbezuiniging en vrijhandel, past heel slecht bij de oorlogsbegrooting en bij de Tariefwet. De grondfouten zijn gelegen in de be geerte om alles van staatswege te willen regelen en in een aanwakkeren van het denkbeeld, dat particulieren en groepen den staat zoovee! mogelijk ten eigen bate mogen gebruiken. Door de eerst» ontstond de be- roepspolitiek met al haar schaduwzijden en gevaar voor staatkundig bedrijf. Door het tweede worden deze schaduwzijden nog aan gedikt De waarborgen, waarmee onze wet geving de overheids-instellingen omringde, de eeden en beloften, het verbod om belang hebbende te zijn bij zaken, waarover mm beslist, de noodzakelijkheid, het algemeen belang te willen dienen, het smelt alles weg. Drommen „vrijgestelden" vinden wij in al lerlei lichamen. Men gebruikt de overheids instellingen gaarne als propaganda-gelegen- heden. Zoo raakt allerlei bij duizenden, die over bestuuramogelijkheden eigenlijk geen oor deel hebben, in discrediet. Iets te ondernemen om werk te verschaf fen, is een weinig denkbaar en veelgesmaad onderstaan. De meening, dat .van de publie- ko kas allee gehaald kan en mag worden, wordt in de hand gewerkt Doordrijvers be snoeien oom staatsinkomsten «onder het re sultaat te bereiken, dat zij wenschen, zooals de onzinnig hooge accijns op het gedistil leerd bewijst Er wordt niet minder gedron ken, doch wel meer geknoeid en meer winst gemaakt door onveraccijnsd te produceersn. De geheele geest, die dra achtergrond vormt van ons verklesingswerk, is verkeerd. Kerkelijke en maatschappelijke hartstochten Worden aangewakkerd om te winnen. Er wordt geen leiding gegeven, maar gespecu leerd op wat men denkt dat de Iriesers Willen hooreu. Era weinig opgewekt taf ree!. De eenige weg tot herstel is bezuiniging Van hen, die geroepen zijn den doorslag te geven, d. w. i. van de kiezers. MODEPRAATJE. Moderne Japongarneerfaig. Het eigenlijke japontype, volgens modes jongste voorschrift is, wij zagen het reeds de vorige maal, een© kwestie van lUp, van coupe. Van fraaden pasvorm alzoo. ('Overi gens is het uiterst eenvoudig. Dat wil nu niet zeggen, dat het rechte spanjürkje geene enkele versiering zoude dragen. Integendeel, het tyodel moge zich langs eenvoudige lij- nen} die van het vrouwelijk lichaam, bewe gen, het draagt een rijkdom van versiering in zich, weike in de mode tot op heden, nau welijks voorkwam. De vèrwerking der stof fen, op sjichzelf reeds van grooten rijkdom en decoratieve werking, is schitterend, en gezocht, ja menigmaal bijzonder geraffi neerd te* noemen. Vérmits de mode, voor en kostbare omboording van met het rijkste bont, het geved^rte. Ook bewerking u(iet urtjes, hetzij als randen of all- over is éene der gewild# jajJonversieringen, welke in eene luxe-uitvoering als voor avondkleedij, een buitengewoon schitterend effect ipaakt De etof-incruatatie heeft on geveer haar hoogtepunt bereikt Er is haast geen jurkje zoo eenvoudig, of men legt zijne stol in rechte en in schuine reepen. Som- tyda tandt men deze reepen uit in punten, j een andermaal geeft men er een boogvorm aan, zoodat eene japon eigenlijk uit een ge- I compliceerd reepen-aamenatel bestaat Zoo j is het niet alleen met japonnen, ook met j mantels met robes-manteaux en met com- 1 pleta, in alles is mep even kwistig met stof- versiering. Boven deze atol-incrustatie staat dan weder die roet kostbare galons en met allerlei motieven. Deze vallen voornamelijk aan zijden japonnen te bewopdarra. Dikwijls openen de rechte overkleedjes op een nog nauwer onderkleed en komt er een inkijk van groote weelde en kleuren-klank in het zicht Inzetten van metaalkanttij behooren tot de zeer moderne garneeringen. Maar men treft ze niet, zooals men denken zou de, op een lijfje aan. O neen, ze bevinden zich in de opening van een rokdeel, daar waar de sierlijke pseudo-casaque zich in twee zwierige deelen splijt en op den rok- zoom van het kokertje, den genoemden pruchttgen doorkijk gééft Motieven van kralen,van goud en zilver, van gewerkt metaaldraad, ge vindt ze op een avondkleed, met van voren loshangend, geplisseerd over-pand. Ze vormen daarvan bij era laag middel, een eindpunt en een siersel tevens. Met ran geheel glad boven deel U zulk een eenvoudig motief versierd kleedje reeds hooge) ijk élégant Speciaal wordt het dat echter indien het nog een ander modegaroeersel draagt, de moderne Khouderslip, welke losjes tot aan den rok- soom afhangt en die era uitvloeisel van de écharpe-idee ia Moet ik u de lange rijen van verticaal ge plaatste knoopjes nog opnoemen? Zij nemen eene zoo groote plaats, om niet te zoggen de eereplaats, onder de moderne garneeringen in. Maar het sjjn toch zelden, op sieh self staande versieringen. Meestal vormen si) één geheel met de atofbiezra, waarop se, netjes in hot gelid, geplaatst zijn en hebbon so de taak te vervullen, eene afwerking te vormen van de verschillende soorten panden (gladde ra geplisseerde), waaruit het mo- dieuse spanjurkje sooal bestaan kan. Bij de groote ruiten-mode is het werkelijk niet opzienbarend, de ruit als handwerkmotief op vele japonnen en mantels aan te treffen. Zelfs is eene aigeheele overspanning met fraai gelijnde en bontgekleurde ruiten in handwerksteken niets zeldzaams bij een de zer kledingstukken. Ook de biouse-caaaque, welke zéér lang van vorm is, wordt in deze moderne versieringvwjjse betrokken. Voor zoover zij geene inzetten van hand gewerkte, fjjngeplooide, of keurig geajourde vestjes heeft, krijgt zij eene all-over- of eene ran- denbewerldng, welke vooral bij de Russische sluiting zeer tot haar recht komt. Hioekeer het handwerk in tel ls en hoe weinig men moeite en kosten acht, tor wille van het sohoone effectA bewijst menige ro be, die „geheel over" met de rijkste hand- we ik-pa tronen bewerkt is. Zoo zijn er coe- tuums, waarop belino-patronen in veelkleu rige kruissteken gewerkt zijn. Anderen, waarop met breed tras, groote Griskscha dessins als legkaarten ineen gelegd zijn. Onder de open handwerken noem ik randen van ruite-gewijze gehaakte koordzijde, wel ke onderaan era lange casaque japon, prach tige a jours vormt op esn kokerig onder- jurkje. Mede tot de aller kostelijkste gar neeringen reken ik een breaden rand van zwart-zijden pointlaoé, dat als tunique op eene zwarte taffet robe tot een waarlijk koninklijk garneermiddel wordt. GRACE ALLAN. LUCHTVAART?" De Holland—Indlë-vhitfit. Tot gisteravond heeft men in onrust verkeerd over het vliegtuig dat op weg is naar Indië, het Aneta-bureau mocht op een dringend telegram geen ant woord ontvangen. Alleen de „Tel." brengt hedenmorgen het bericht van zijn correspondent uit Belgrado dat het vliegtuig van HoUa-nd-lndlb-vlucht gis terenavond boven Belgrado is waarge nomen. liet is van Praag over Boeda pest naar Belgrado gevlogen en be woog zich ap geringe hoogte boven de stad. Daarna vloog het in de richting van Pancevo nabij Bolgrodo, de lan dingsplaats van den Pransoh-Roemeen- schen vliegdienst, alwaar het daalde. Dear werd overnacht waarna het des morgens (dus gistermorgen) om hatf- Volgens oen bekendmaking aan het bureau der K. L. M. te Amsterdam is de oorzaak van het niet binnenkomen van berichten oen storing in de Tele grafische verbinding Servië-Nederland. De lijn is 24 uur gestoord. Er is geen reden tot ongerustheid Uit Gouda's verleden. m. Een Vorstelijk bezoek. (Vervolg.) De hiervoor door my geooeme notaties doen blyken van een mmitieuse regeling van de tafelschikking. Glas en tinwerk, zilver en linnen is tot in de kleinste klei nigheden, rekening houdende met de bij zondere wenschen en gewoonten van de Hooge Vorstelijke Person© die te gast kwam, aangegeven. De „provisionele me morie tot het stellen van de tafelen" be- vat»o.m. dat de eerst© tafel, die voor Hare Majesteit bestemd is, zal geplaatst wor den „op de middelcaemer" voor den schoor steen „op een banquet verheven met twee trappen langh 12 voeten, breet drie en een halve voet". Deze tafel was bestemd voor H. M. en de „princesse van Engelant". De tweede tafel „sonde comen gestelt worden op de selfde camer" en watf be stemd voor Prins Willem, Prime Robbert, de Hertogin van Lenox, Gravin Damby, Mevrouw Stennex, den Graaf van Arundel en la Vicomtesse Linell&nihi. Een derde tafel werd geplaatst in de „vierschaar" (de tegenwoordige hal). Deze tafel was in het bijzonder bestemd voor „de jonkvrouwen van de bedtcamer van de Coninginne". Alle aanwezig© ruimte werd benut. De ©deWnyden van de Cknringinne spijsden in de holle boven (oorspronkelijk was hun de' „consiergesolder" aangewezen. Voor hun tafel was bestemd ,.de spijs deweleke van de Coninginnecamer sal comen". Niet al len waren in het Stadhuis te herbergen ra in verband hiermede vind ik nog genoteerd diverse tafels die in het logement „het HeiéJwys" moeten worden aangericht. Voor een ieder is nauwkeurig zyn plaats aange geven, zoowel voor de Prieabers ale voor de „oootmers, postillions rade laqueyra". Verder had iedere tafel rijn buffet voor zien van messen, lepels en koelvaten. In teressant is verder dfi omschrijving en aanwijzing van de bewaarplaatsen van ©et- en drinkwaren, tafelgoed, enz. Zoo leaen w© ,4e secretarie te propageeree tot het bewaren van de oonfwtuyren, lypwaet, lemoenen, cytroenen, suyker, etc. door een aorchvuldioh persoon". Gaafituynen en banket spelen op de tafels een groot© nol. „Op de ooninginne-tafel moet syn 24 schotels vaa 2 pont confituyren, de andere tafels yder schotel ltt pont". De J»oden haer camer" en „de weescamer" werden ingericht „om die spijs te schotelen". Van de te doene bestellingen vinden we nauw keurige aanteekeningen. Zoo moeten by een zeker persoon ,jn het velt omtswnt Haaerwoude, de man hiet Geryt, wonende buyten het Borah van de Haeg, is op syn coy" herteld worden, snippen, jonge eat- leuwerickem jnerelen, cwnphaiwn, dubbelde snippen"; in den Haag moe confituren worden gemaakt en zeer huiselijk staat hiernevens „een spiegel voor de Coninginne". Om de(n) lezer (es) eenig overzicht t© geven van hetgeen in dien tjjd voor een dergelijke feestmaaltijd benoodigd was, wil ik een door mij gevon den bestell ijst je overnemen. Dit luidt: 36 kapoenen, 60 koppel lampreyen, 30 patrijzen, 50 jarige kalkoenen, 1000 kwar tels, 50 roerels, 10 jonge hazen, 100 hout en poelsnippen, 200 leeuwerikken, 1 pauwin, 12 korhoenders, 4 koeienuiers, 12 versche tongen, 150 zwezerikken, 50 oasen mergpijpen, 160 pont lardeer spek, 60 pond ordinaire saucijeen, 12 gehemelten van „ossemuylen", 200 hanekammea, en», enz. Verder vind ik nog vermeld kuikens, duiven, speenvarkens, schapenbout, kalfs- Westphalsche hanuueu, 25 pont saucyse de bolonge, 3 tonsekens onchooisch, 100 pent brootsuyeker en verdere tafel- en keuken behoeften. Aangekocht werden ook Z dozijn lammeren, 6 vette kalveren, 2. extra-ordi naire vaarsen, en negen vierendeel boter. Dat hierby diverse groenten vermeid vind ik artisjokken, en asperges vruch ten, en vesdege lekkernijen niet ontbraken, behoeft gee* betoog, Taf «leervis» voor zoover niet aanwezig, werd by de ingeze tenen geleend. Uitoraard brachten, deze, festiviteiten vele kosten met zich en de stadsrekening van 1642 geeft ons hiervan dan ook een juist beeld. In deoe rekening wordt toch aan een en ander een afzonderlijk hoofd stuk gewijd, en wel op fol. 465, waar ver meld wordt „andere extrarordinaris uR- geeff, in voorgaeode capittelen niet ge roer*, van de defroyement gevallen op 1 defroyeren van Haere Mayesteyt de Ko- ninginoe van Engeland* ton tijde deaelve binnen dese stadt gelogeerd is geweest". De total© kosten bedroegen volgens deze rekening 134Q2 Gid. 8 stuivers en 8 duiten. Alle dez© porten in dit beatek t© speci ficeer©» zou mij t© ver voeren; de voor naamste en/of meest belangwekkende wil ik evenwei kortelyk memoreeren. Zoo treft ons in de allereerste plaats de wynrekendng. Cornelia de Lange, Burge meester, en Mr. Anthony Vossraburch, Schepen, hebben deze te Dordrecht en te Rotterdam aangekocht tot een bedrag van 1333 Gid., 10 stuivers. Aeltjen Aelbrechts en Mary Roelants te 's Gravenhage ont- vangen wegens „leverantie van poeilege" 841 Gld„ 4 stuivers; Pierre du Parcq en Gerrit van Neck aldaar, de eerste wegen? geleverde confituren 121 Gid., 2 stuivers, de laatste, die „pasteybacker" is, wegens „eenige behouftens" 164 Gid., 3 stuivers. Willem Janaz. Stacker, backer in den Hage" over bloem" cker het geraapt broot van te gebacken" 30 GW. De Herbergier in 't Harthuya, Johan Werterhout, dient „ter saecke 't synra huyeegdogeert is ge weest de princesseroy*! ende haer rayte, mitsgaders eenige van de suyite van Haere Mayesteyt de Coninginne van Engelant", een rekening van 1766 Gid., 17 stuivers in. De Regenten van het St. Catharyne Gast- huys ontvangen wegens dat zjj „eenige bedden venaorebt hebben, mitsgaders eeni ge bedden gedect in voorazJiuys voor de suyt© van Haere Meyeeteyt, 60 Gid. Voor hoenderen, duiven, enz. werd betaald een bedrag van 372 Gid. 10 etuivers. Tenslotte nog deelt ons deze rekening mede dat door „de suyt© van Haer© Maye steyt" zijn „gedrocken, ofte geconeumeert 35 half vaten Gouts bier en 1% tonne engel» bier". Hiervoor was een accijns ver schuldigd vqn 29 Gid., 6 stuivers. Het bleek onmogelijk dose extra-uitgaaf direct uit de gewone middelen te vinden en hiervoor moert dus rood worden geschaft. In het Vroedschapsboek van dat jaar en we! in de notulen der vergadering van 9 Juli 1642 vinden wjj dan ook het volgende vermeld: „Geproponeert wesende dat Haere Me- yesteyt de Coniiqrinn© van Engelant al hier getructeei* is geweest ende dat de cesten eene notabele som me comen te be draegen die de Thesauriers die haere re- keninge noch niet gedaen hebbende eude daerop gehoort wesende verclaert hebben daertoe geene suffisante penningen te hebben. Is naer genomen deliberatie geresolveert ende verstaen bij provisie te negotiëren een© soinrne van thien duysent gulden tot loste van de stadt op obligatie voor den tyt van ses meenden ende dat de selve hoo sullen werden gecontinueert totdat de resti tutie van deselve somme van 't gemeene lant »al wesra gedaen offte dat de voorn. stod,t geit gevonden aal hebben uit haere incompsten de voorn, obligaties te lossen". Gemakkelijk werden deze obligaties ge plaatst. Een negental der meert vooraan staande regenten en burgers stelden hunne beurzen open en nam^n obligaties tot be dragen varieerende tusschen 400.en 2000.—. Ook hieraan wijdt de stadsrekening af zonderlijke hoofdstukken waaruit on* b?(jkt dat op 8 Februari 1644 het restant dezer schuld werd afgelost. De rente die vergoed werd bedroeg 6 Thans nog enkele bijzonderheden van alge- meenen a»rd. Zooals hiervoren vermeld, werd het tafelgerei, voor zoover nirt aan wezig, van de ingezetenen in bruikleen ontvangen en werden deze geleende artike len, waar noodig, door de stads bestuurders wederom aan derden, b$ wie gasten wa ren ingekwartierd in bruikleen afgestaan. Het sdRjftt dat ui«t alle gurtheerew prompt het hen te hrufkleen verstrekte wederom bij het stadsbestuur inleverden, wait te het public»tieboek vind ik eene bekendma king, waarbij er op gewezen wordt drt linnen, tin en glaswerk, gebruikt in de di verse logementen, wederom moet worden ingeleverd, wil men zich niet blootstellen aan eene strafvervolging. Niet alle ingekochte wijn schijnt to zyn verbruikt want op 14 Juni 1642 besloten Burgemeesteren (Zie het Kamerboek) dat de „commissarissen van den wijn de overi ge rijnsche wijn sullen mogen ve reopen offte daer mede doen ten meeaten profijt© van de stadt". Hiermede zou ik mjjn zakelijke beschrij ving van dit l7de-©euwsch koninklijk be zoek aan Gouda kunnen beëindigen, was het niet dat m(j aan het slot van de offi- cieele beschrijving van dtt bezoek een me~ dedeelteg ouder de oogen kwam, dl© ik meen tor kenis van de(n) lecer(es) te mos ten brengen, omdat zij de eigenaardige ge bruiken, destijds nog in zwang, teekent. Bij het verlaten der stad, zoo zegt de onbekende geschLodschrijverhoeft H. M. deze stad een teeken van dankbaarheid be wezen, „dat sy geene steede beweeen heeft in Holand". H. M. toch U«t sich door haar dienaren twee brood en halen en brak dée „op de cooper© cwoopen van de caroase, waarna zy deze aan de omstanders uitdeel de". „De Magistraat", zoo zegt hst verbaal, „nirt wetende de beduyding© van dsse saecke, waer daer meeds bekommert". Dra volgenden dog wou men don ook inlich tingen in bü den Fransehen Ambassadeur en na dit gesprek „hielden sy hoer vol co men geeootentoert". Wat toch bstoekende dit braken van het brood? Volgens den F ranse hen gezant be- toekende dH óf „lek ben Omtegtene en een van de grootste personen tor waerekR, waeif dié lek God» gelydi wne U en sonde geen broodt ontbreecken", óf „soo langh als iek braadt hakte, soo en sal U gaan Moge dit laatst© de jWiste site gesreest-t GOUDA, 4

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1924 | | pagina 3