rr
TEEK
JE
^3
ida
ITEIT
NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
64* Jaargang
No. 15B65
Donderdag 9 October 1924
ir
KT ZOOH
Gouda
IEN
ROMANTIEK.
OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks bernlve op Zon- en Feestdagen
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAFELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK., OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
ig 10, Gouda
Georgië na
1
0.75
itgevers
revestigd.
FEUILLETON.
1 o
i
t
eerde prijscourant
oezending 20 cent
2161 22
moet, wanneer hij een
nemen over een vervol-
Naar het Duitach
van
OLGA WOHLBRÜCK.
Vertaald door
mevr J. P. WESSEL INK—-Van Rossum.
Overneming verboden krachtens
art. 15, 2e lid der Auteurswet.
.ANTEN
In Berlijn is thans gepubliceerd het pro
gram van Dr. Marx, als grondslag voor i.e
verbreedmg der regeeringsbasis. In dit pro
gram wordt gezegd dat de partyen, die
bereid zijn deel te nemen aan de coalitie,
het natuurlijk in de eerste plaats dienen
eens te zijn met den tegenwoordigen staats
vorm en de grondwet van Weimar. De
overeenkomst van Londen zal de hoekstee a
van de Duitsche politiek vormen, waaruit
vanzelf volgt, dat de wetten van Dawts
loyaal dienen te worden uitgevoerd.
In binnen!andsche politiek opzicht moet
er een rechtvaardige verdeeling van de uil
de Londensche overeenkomst voortvloeien
de lasten plaats hebben, waarbij in het bij
zonder rekening dient te wonden gehouden
met de sociaal zwakkere kringen der be
volking. Aangestuurdmoet worden op de
toetreding tot den Volkenbond in overeen
stemming met de in het Duitsche memo
randum neergelegde opvatting terwijl de
--- -MN
wil maken
uivertentiën,
enen adver-
atsen in één
m of tijd
zonder dat
meer kost
•echtebneeks,
doen door
Idvertentie-
Gouda, dat
oodig heeft,
ertentie be-
era bladen.
en gaarne
DU1TSCHLAND.
Een groote vervalaohing.
De Autoriteiten te Berlijn zijn groote ver
duisteringen ten muhiele van de Branden-
burgeehe Girocentrale op het spoor geko
men. Bij deze instelling waren ais onder
pand voor een leemng een groot aantal
aandeelen in industrieele ondernemingen
gedeponeerd. Deze aandeelen bleken ver
valscht te «yn. Van de twee personen, die
fiOÜDSCHE COIKANT.
zoek geen enkel lid d$r liberale partij zit
ting zou krijgen.
Na de verklaring van Asquith stelde het
oudste lid van het Lagerhuis, O’Oonnor,
voor het debat te vendagen, daar men by
de thans bestaande atmosfeer niet kon aan
nemen, dat deze quaes tie het uitschrijven
van nieuwe verkiezingen rechtvaardigd. De
leider der conservatieven, Baldwin, verzet
te zich echter tegen dit voorstel. Hij ver
klaarde dat de quaestie niet werd opge
worpen om de regeering ten val te bren
gen en nieuwe verkledingen uit te lokken,
maar voornamelijk om een onderzoek te
doen plaats hebben, en zoo besloot hij, daar
om zullen de conservatieven het amende
ment der liberalen steunen. De conserva
tieve party vreest de verkiezingen en het
oordeel van het land niet.
Sir John Simon diende daarop het libe
rale amendement, waarin de samenstelling
van een commissie van onderzoek wordt
geëischt. in. Dit amendement werd, zoo-
als reeds gezegd, aangenomen met 364 te
gen 198 stemmen.
na de zitting van het Lagerhuis,
de Regeering werd verslagen,
plaats gehad,
van
Te en stramme
kingan, spier-
jn, lendenpijn,
r alle rheuma-
en die ontstaan
koude geneest
rmiddel Wortal-
ria Wortelbeer.
flacon bfl de
Artikelen.
De „Daily Telegraph” verneemt uit Ma
drid dat men ernstig rekening houdt met
het vervangen van het Directorium door
een kabinet, eveneens onder Primo de Ri
vera, doch steunend op de gematigde coiy
stitutioneele party, waartoe ook de socia
listen in dit geval zouden zijn te rekenen.
Bestiro, de leider der socialisten, die ge-
r ui men tijd in Engeland in een soort bal
lingschap heeft vertoefd, is in Spanje te
ruggekeerd. In San Sebastian zal, naar
men verwacht, een proclamatie van Primo
de Rivera worden gepubliceerd, waarin de
ze zich zal aansluiten by de nationaal-so-
cialfetische party als welker leider hjj dan
zal optreden om een nieuw kabinet te
vormen.
EDST en meest
jr Uwe Gummi-
eesmiddelen en
d- en Verple-
in Parfumerien
ledén, Buik* en
kieken Kousen
oorraad en naar
undige hulp en
iLLE Goudsche
Een verstandig hoofd rust op elk kus
sen, dat de fortuin hem aan biedt.
ABONNEMENTSPRIJS: por kwartaal f 245, por weak 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.16, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, don boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux rijn dagelijks geopend van 9—3 uur. Administratie Tol. Int 82;
Redactie Tel. 546.
voor een, nu ja, wel is waar I Indien
een vorst Warjagin in zijn zilveren
lijkkist tot ontbinding overging, dan
kraaide er geen haan meer naar hem,
foei, dat was alschuwelijk. 'Zij.zou hel
sleepend rouwgewaad nooit meer afleg'-
gen indieu hij stierf. Want, stoepende
ruuwkleeren waren voor haar hel kort
begrip van alle voornaamheid. Maar,
de wereld, die, zeide „goeden nacht
cn vaarwel”, indien de laatste krans
was neergelégd. Maar bij Arl begon
het pas na zijn dood. De naam Arpad
Czaslo '4ou men nog kennen na hon
derd, tweehonderd en driehonderd jaar
En indien hij nu voor een schilderij
twintig duizend mark kreeg, dan zou
den de menschen na zijn dood ze voor
tweehonderd duazend elkaar 'uit de
handen rukken. Ja, dat kon men eiken
dag in de courant lezen omdat nu een
maal kunst het allerhoogste was. Het
was al gebeurd dat koningen afstand
moesten doen van den troon gestooten
werden I Maar groote kunstenaars
Bij hen bestond geen afstand doen,
geen wankelen van den troon I Men
moest eens probeeren Raffael van zijn
exenals Dagmar Muncoff een kleine
was. Indien hij het narrenpak niet had
aangetrokken dan zou de hand van
Arl waarschijnlijk geamputeerd zijn,
o! hij zelf zou en de wereld zou
een groot kunstenaar armer zijn ge
worden. Dagmar Markoff al het geluk
van haar leven verloren hebben, en
hun oude moeder.
Nu, de vorst kaji heel gerust zijn.
Hij trouwde in een allereerste familie,
bat zou zij hem mettertijd wel duide
lijk maken 1
Klets, klats, stapte Marika Czaslo,
met haar gescheurde pa ra plu ie over de
natte asphalt en .merkte niet eens, dat
zij reeds de derde halte van de tram
lijn. voorbij was, do regen had opge
houden, de zon weer door de grijze
wolken brak, de wind het uitspansel
schoon veegde en de menschen haar
hoofdschuddend nakeken omdat zij door
het vergelijken van hun beider stam
boom nog steeds haar oude parapluie
plechtig boven haar hoofd hield. Maar
toen zij bij het oversteken van een
kruispunt haar door elkaar warrelende
gedachten en haar schreden even tot
staan mpest brengen, schrikte zij op,
omdat iemand tegen het raampje van
een auto tikte, en toen zij ópkeek,
werd het raampje neergelaten en een
stem riep t „Juffrouw Marika 1 Juf
frouw Marika 1 I”
Het was Karl Ebert. Hij rukte het
portier open en sprong- op den trot-
loir. Hij was niet slaperig, zooals ge- als een heer uit.
UI -
Alles was mogelijk I En weer lachte
zij, alsof iets, in haar door midden zou
breken. Maar nu gauw naar huis, zich
opsluiten in de kleine smalle kamer,
zich op bed neerwerpen met geslo
ten oogen blijven liggen.
Morgen” had hij gezegd.
Waarom niet vandaag niet dade
lijk Misschien was zij morgen wel
dood. Zoo iets gebeurde wel. Uit het
sprookjesachtig geluk in de diepte van
het ongeluk.
Nu zou zij weer hebben kunnen snik
ken, luid hebben kurtnen snikken.
„Neen, kalmte, kalmte.
De wacht werd juist algelost.
Twaalf uur. Over een uur kwam
moeder om te eten. Zij had niets klaar
gemaakt zij moest dus toch alles
dadelijk zeggen. En wie zou dan nog
wooiJijk.
„Waar gaat u heen, juffrouw Mari
ka Ik wil u graag naar huis bren
gen. Daardoor bespaar ik gelijktijdig
Line oen weg naar uw moeder toe.
Line komt toch niet voor van avond
uit Rununelsburg terug. Onze beste
oom is namelijk gisteravond plotseling
- heel plotseling gestorven.
Marika gaf zich zelf een tik tegen
den mond. Bijna had zij gezegd t
„Ik feliciteer u.”
Zoo ontzettend verstrooid was zij.
„Ik betuig u mQn deelneming”zei-
do zij en klourde.
Karl Ebert nam haar de parapluie
uit haar hand. Glimlachte. Nu zou zij
voor haar verjaardag ook een nieuwe
parapluie krijgen. Met een echten zil
veren knop. De oude heer in Rummels-
burg had verstandig geleefd en wat
wj> gestorven. Een kort gesprek met
den executeur had de beste vooruit
zichten gegeven.
„Stapt u in, juffrouw Marika.”
Zij was echt moe. Liet het zich niet
tweemaal zeggen. Zij vond, dat hij wat
plechtig naast haar plaats nam. Hij
hao een dikke winterjas aan, met een
bontkraag, die er als sealskin uitzag.
Maar Marika wist, dat het konijnen
bont was. Line had het haar in ver-
im.wen gezegd. Hij droeg zwarte hand
schoenen en een rouwband om zijn
hoed. Hij was altijd een korte dikke
prop geweest, maar nu zag hij er toch
-|’ (Wordt vervolgd).
Direct
waarin
heeft een kabinetazitting
hedenmorgen had eep. nieuwe zitting
het kabinet plaats.
Onmiddellyk daarna ie MacDonald door
den Koning ontvangen en heeft hy gead
viseerd het Parlement te ontbinden.
Aan dit voorstel van den Premier heeft
de Koning zijn goedkeuring gehecht.
Het Hoogerhuis heeft het lersche grens-
wetsontwerp in tweede lezing aangenomen
met een amendement, waardoor rekening
'wordt gehouden met de verklaringen der
onderteekenaars van het verding niet den
Vrystaat, dat alleen de grensregeling aan
de orde is en de meening wordt uitgespro
ken, dat geen andere interpretatie kan wor
den aanvaard of toegepast.
troon te stooten, of Rubens of Arpad
Czaslo. De vorst daar ginds behoefde
zich in het geheel niet zooveel te ver
beelden. De zuster van een Arpad
Czaslo was precies evenveel ais de
vrouw van een vorst Warjagin. En Be
la was een even groot aristocraat, al»
zijne hoogheid. Eu misschien nog meer.
Misschien was hij zelfs een „heilige”
BUITJCNLAND8CH NIEUWS.
RUSLAND,
de onderdrukking van dm
opstand»
De correspondent te Moskou van het
Berliner Tageblatt is naar Tiflis gereisd
en heeft van daar uit een uitvoerige be
schouwing geseind over den nieuwen toe
stand in Georgië. Het radicaalste commu
nisme is daar nu steriwr dan ooit. Niet
alleen hebben vele communisten, die vroe
ger nog wel iets voelden voor een gema
tigd optreden, zich thans by de ultra’s aan
gesloten, maar de meeste leiders der niet
communistische partijen zijn nu ook gevan
gen of terechtgsteld.
Volgens een medadeeling van den bevel
hebber van het rootle leger te Tiflis heb
ben er in ’t geheel ongeveer 300 executies
plaats gehad. Onder de geëxecuteerden be
vinden zich verscheiden revolutionairen uit
den tüd van het Uaristteche regiem, die
teen met de bolsjewisten samen den rtrjjd
voerden tegen de autocratie.
Onder de documenten van den generalen
etaf van den opstand, welke men In een
klooster gearresteerd heeft, schijnen zich
allerlei stukken te bevinden, waaruit blijkt
dat de groote mogendheden van het Wes
ten wel eenige schuld liebben aan het uit
breken van den opstand.
Wel is waar is den opstandelingen nooit
beloofd dat men bereid zou zijn direct te
intervenieeren, maar de berichten over de
goede betrekkingen der Georgische ge&ni-
greerden ah Tseretelll en zijn vrienden met
Herrlot en MacDonald moeten de van na
ture toch al optimistische Georgiër» wel
zeer tiangemoedigd hebben. De generaal»
van het roode leger beweren daarenboven,
dat het plan van den opstand blijkbaar een
werk is van den Franschen generalen stuf.
De actie van den Geneefschen bond in
rake Georgië heeft Rusland» afkeer voor
dien bond nog veel grooter gemaakt dan
hy al was. Het heet thans in Rusland, dat
de Volkenbond zich in dienst heeft gesteld
van de internationale petroleum- en man-
gaanbelangrn, die graag een onafhankelijk
Georgd zouden zien tot stand komen, het
welk zy dan makkelijk zouden beheer-
eschen.
De leiding van den opstand berustte bü
een comité, waarin naast de anti-bohje-
wiEtische nationalisten ook de oude feodale
jonkerpartij vertegenwoordigd was. Deze is
ook wel nationalistisch, maar bealist anti
liberaal.
aan eten denken. Een paar stukjes
worst en wat kaas zou er altijd nog
wel zijn.
In elk geval naar huis.
Zij stapte met zware, natte laarzen
teiug naar het station. Toen zij voor
het loket in haar mantelzak tastte om
haar biljet te betalen, vond zij slechts
een groschen. Het vijftig pfenningstuk
had zij zeker verloren. Daj was een
mooie geschiedenis I
„Een oogenblik.”
Handig maakte zij zich klein tus-
schen de doornatte menigte. Weer naar
buiten. Naar een elektrische tram en
dan zoover, als zij met haar groschen
kwam.
De Russische millionnair wist veel
af van de nooden van een arm Ber-
lijnsch meisjeHij had haar niet eens
het mooie gouden beursje teruggege
ven Dat had zij tenminste in den een
of anderen winkel kunnen beleenen, er
een paar marken op kunnen krijgen,
wasonede zij zich in een auto naar
huis had kunnen laten brengen. Zij
was weer ontzettend boos op zijne
hoogheid. Het was maar goed, dat hij
morgen kwam om naar het schilderij
van Arl te kijken. Het kon geen kwaad
indien hij er steeds aan werd herin
nerd, met x^ien hij te doen kreeg.
Maar indien zij de moeder van
óagmar was. NuZij zou ook meer
dan woedend op het domme meisje
zijn geweest, dat zulk een Croesus
liet loopen, zoo’n voornaam persoon,
20
1234
Advies des-
ËKERHEID",
De Engeleche Regeering verdagen.
Het liberale amendement aangenoin en. Ontbinding van het Parlement.
Het program van Dr. Marx. Het congres te Berlijn. Het Directorium
Het Enigelsche Lagerhuis heeft gisteren
den geheelen dag gewyd aan de debatten
over de zaak Campbell en het slot is ge
weest dat de motie van wantrouwen dooi
de conservatieven gesteld, werd verworpen,
liet amendement van de liberale partij
aangenomen wend met 364 tegen 198 stem
men.
Men herinnert zich de quaestie, het ging
hier om de houding van de Regeering te
genover den redacteur van hejt communis
tisch blad de Workers Weakly, Campbell,
die een artikel had geschreven van op-
ruienden aard, waarin min of meer bedekt
was te kennen gegeven, dat soldaten, die
by arbeidsconflicten werden opgeroepen,
tot muiterij moesten overgaan. De meening
van de Attorney General, sir Patrick Has
tings, dat tot vervolging moest worden be
sloten, werd niet gedeeld door de Regee
ring en de Attorney Generalfliet den op-
ruienden schrijver verder ongemoeid.
<De conservatieve party die zich met deze
houding niet kon vereenigen, diende haar
motie van wantrouwen in, de liberale par
ty wenschte een commissie van onderzoek,
diende een amendement in dien geest in,
welk amendement de Regeering onaanne
melijk had verklaard, en waarvan de aan
neming thans oorzaak is dat de Regeering
zal aftreden.
De motie van de conservatieven werd in-
geddend door Sir Robert Horne, die er di
rect aan toevoegde dat de motie ee< zeer
ernstige strekking had, niet met hét oog
op haar onmiddellijke gevolgen, maar in
verband met de rechtspleging in Engeland.
De Attorney-General moet geheel onaf
hankelijk blijven van iederen politieken in
vloed, meende Sir Robert, daar anders geen
vrijheid in een geciviliseerden staat moge-
lijk zou zyn; hy - UM -
beslissing heeft Te
ging, uitsluitend optreden in zyn juridische
qualiteit en geen minister of politieke par
ty mag daarbij tusschenbeide komen. Horne
herinnerde er aan, dat Engeland steeds an
dere naties tot voorbeeld is geweest door
zyn onafhankelijke rechtspraak. Thans ech
ter zeggen Campbell en zijn communisti
sche vrienden dat het staken der vervol
ging geschied is door politieken druk, die
op de regeering en op den Attorney-Gene
ral is uitgeoefend. Inkpen, van het politiek
bureau der communisten, heeft verklaard,
dat de vervolging wend gestaakt onder in
vloed van Landsbury, Maxton, Purcel en
Scurr. Het Lagerhuis heeft het recht te
weten of deze heeren by de ministers stap
pen hebben gedaan en met welk resultaat.
Heeft Lansbury inderdaad over deze quaes--
tie met leden der regeering gesproken?
In ieder jjeval heeft de premier op 6 Aug.
vernomen, dat er een vervolging werd in
gesteld en gedurende al dien tyd, die sedert
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda an omstrakan (bohooreado tot dm bmorikriagh
l—4 mala /1«®, «Noa regal moer ƒ046. Van buiten Gouda an dan beoorgkriagi
1—6 regote flM, aUka rogol meer ƒ030. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
^WE^IwEN^DED^ Z0-50- o»
de voorpagina M booger.
Gewone advertentiln an ingeaondan mododoelingen btj contract tot soer gwreduoem-
dan prik Groote lettere en randen worden berekend naar plaateruinpa.
Advertentifa kunnan worden ingoaondan door tuaecbankomjrt van «oliede Boekbaa-
deluen, Advertentiebureanx en oase Agenten en moeten daags vóór da plaateiag
hot Bureau xfln ingekotnen, teneinde van opname vemakerd te zijn.
in Spanje.
dien is verloopen, heeft hij geen inlichtin
gen verstrekt.
Verder zeide Sir Robert Horne, dat er
tegensitrydigheden zyn in de verklaringen
van den Attorney General en van de Wor
kers Weakly, en hy wees er vervolgens op
dat in de „Workers Weakly” en in andere
communistische bladen tusschen 28 Augus
tus en 30 September herhaaldelyk is ge
zegd, dat het staken van de rechtsvervol
ging tegen Campbell de eerste overwinning
der revolutie op de Engelsche justitie be-
teekent, zonder dat de Attorney General of
één der ministers ooit daartegen heeft ge
protesteerd.
Hierop kreeg de Attorney General Pa
trick Hastings het woord. Hij zeide dat het
votum van wantrouwen der conservatieven
tegen hem persoonlijk is gericht en ver
klaarde zich bereid het Lagerhuis alle mo-
gelijjke inlichtingen te geven, maar hjj
wenscht geen verontschuldigingen aan te
bieden, want indien Igj morgen voor een
zelfde geval zou worden geplaatst, zou hij
juist zoo handelen als hij thans heeft ge
daan. Het is de plicht van den Attorney
General zeide hy, voor het openbaar be
lang te waken, wanneer dit in conflict komt
met de toepassing van de wet. Hy verklaar
de dat hy de bijeenkomst van het kabinet,
waarin hij inlichtingen over de zaak-Camp-
bell heeft gegeven, heeft verlaten zonder
dat er iets aan zijn beslissing was veran
derd. Het kabinet was even als hy zelf van
oordeel,.dat het belachelijk zou zyn Camp
bell als een gevaarlijk communist te ver
volgen. Zoowel de Sollicitor General als de
premier waren het 'ien Attorney-Ge
neral eens, dat een vervolging meer kwaad
dan goed zou uitrichten.
Op deze uiteenzetting volgden eenige de
batten, en legde de premier MacDonald nog
eens de duidelijke verklaring af, dat d^ re
geering zou aftreden indien de motie van
wantrouwen der conservatieven of het
amendement der liberalen zou worden aan
genomen. De regeering heeft veel gedaan
voor de eer en het prestige van het land,
zeide MacDonald, ep indien zy zal vallen,
zal zij een beroep doen op het land met
het gevolg dat ik in myn functie zal te-
rugkeeren.
Het debat scheen na deae verklaring een
gunstige wending voor de regeering te ne
men vooral toen Sir Robert Horne nog ver
klaarde dat hy er niet op stond dat de
motie van wantrouwen zou worden aange
nomen, indien maar de zekerheid werd ver
kregen dat een dergelyk geval als dat van
Campbell zich niet zal herhalen, en As
quith verklaarde, dat hij er genoegen mee
zou nemen dat in de commissie van onder-
regeering er in het byzonder op uit zal
zijn verhooging van de productie en van de
„efficiency” van den arbeid te bewerkstel
ligen, teneinde de internationale crediet-
waardigheid en het concurrentievermogen
van de Duiltache staathuishouding te her
stellen. Uitgaande van het beginsel van
economische vrijheid, zal staatsbemoeiing
slechts in aanmerking komen, als zy nood-
zakelyk mocht zijn om een kneveling van
de bedrljfsvrljheid van andere zyde te ver
hinderen.
Vandaag heeft <Ut program vnn dr.
Marx in alle fracties in het middelpunt der
debatten gestaan en men mag constatee-
ren, dat het onvenleeld een gunstig ont
haal heeft gevonden.
Dat het Centrum liet er mee eens zou
zjjn, was te voorzien, de Centrumfractie
heeft in'een motie nogmaals de overtui
ging uitgesproken, dat alleen een door een
dracht sterk voelend volk Duitechland kan
redden en de fractie onderntount daarom
met kracht de bemoeiingen van den rijks-
kanselier ogi de bestaande coalitie door uit-*
breiding naar rechte en naar links te ver-
breeden en op deze wijze regeering een
hechte basis te verschaffen. In denzelfden
geest heeft zich de fractie van de Duiteche
Volkspartij uitgesproken. Zij beschouwt
de rifchtenoenen van den rjjkskanselier als
een zeer bruikbaren grondslag voor verde
re besprekingen, keurt eenparig de hou'
dd>ng van haar onderhandelaars goed en
verzoekt dezen alles te doen om de quaestie
van de regeeringsuitbreiding zoo spoedig
magelijk tot een oplossing te brengen.
De sociaal-democratische fractie heeft
eveneens de houding van haar onderhan
delaars goedgekeurd en deeen gemachtigd
op denzelfden grondslag hun besprekingen
voort te zetten.
Het minst geestdriftig toonen zich .de
democraten. Zy verklaren een verandering
van de regeeringsba^is op het huidige
oogenblik niet noodzakelijk, zelfs onge-
wenscht te achten, maar nu de quaestie
tengevolge van de actie van de Duitsche
Volkspartij eenma^ aangesneden is, keu
ren zij de richtsnoeren van den rjjkslcan-
selier als een geschikte basis voor verdere
besprekingen goed.