S. i S. v. OANTZIG
N.W.D. GOEDEREN
Tricot-Boederen
Jansen STilanus
Anijssuiker.
„DE GROOTE ZWAAN"
Uil
-trts^ £hs"Sr VSt 7'
s^r^«»
6D
\IgZout
Goudsche Dienstverrichting
WIE ZINGT DAAR?
IIË (iOlIBSCHE FRUITHANDEL
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 25 OCT. 1924. - TWEEDE BLAD
127.50
52™
(i.s. ZAlthUAfci 1 NÜVthbtR (ALLERHEILIGEN) ZIJN ONZE MAGAZIJNEN OEN GJEiHUEEMEN DAG GESLOTEN»
D. BENSCHOP.
77 KEIZERSTRAAT 79
Stoom- en Chemische Wasscherij
Sijsjes Sijsjes
«JAC. LOEF,
MARKT 43 - GOUDA
Friezenveen.
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda
Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiswagens van
S. H. van Loon
In- en verkoop van alle soorten flesschen.
DE OPENING
Uit ons Parlement.
i^f C#A
m BRENNINKMEYFD
ONZE PRIJZEN VOOR
HEEREN KLEED ING
Modem* HecremUlsters
A 75 ?*L mt' «n plooien
4. 6.75 8.75 10.75 12.75
Elegant* H*ercn Paletots
T75 9.73 TSSTta 1850
C75 Mod*rn* Motorjekker»
7.75 9.75 11.50 1450
•Modern* Jongensjasjes
2.75 3.75 5.25 650
Bet kleine staging per nut
Moderne Jongenajekker*
250 3.75 4.75 5.75
met kleine staging per —«et
p-AC Cheviot Broekjes
jU 0.75 K00 1.25 150
met ECine stijging per
Manchester Broekje*
130 1.45 1.75 2.00
met kleine stijging per out
Hoeden IS «u. Petten 35° es».
Overhemden 1=
schitterende
fcvsliteit V eloiuf
dik bont (seal
electric) en tres.
garneering. ia
marine.
Moderne
Wintermantel
HEERENZAAK
HOOGSTRAAT
koek Viaduct
(vroegere Dameszaak)
ROTTERDAM
bruin.
ïXn u.U»'- -"J
Aard'1»®
Elegant*
Japon
jtotaboutA004 \S?0
hoogstraat
deLato*-
r^^22?>
poen
Dame»****
AMSTERDAM - ROTTERDAM DEN HAAG - UTRECHT LEIDEN GRONINGEN LEEUWARDEN 'SNEEK* ENSCHEDE
4§5
2883
Vraagt prijs van Uw
r-^fKCv HIERBIJ DE NIEUW l
GEPATENTEERDE STROOIERVUIILR
tilipoon sao gouda.
Ear,t" Inrichting - Vraagt onze i
2067 30
Prachtige zaadvaste zingende mans
SIJSJES. PUTTERS. KNEUTJES. VIN
KEN. Prima KANARIEVOGELS. Alle
soorten VOGELKOOIEN in Koper. Beu
kenhout en Witlak. Zeer lage prijzen.
Zaterdagavond staanplaats Markthal.
Vogelhandel - P. C. Bothitraat 26.
en
van
en naar alle plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz.
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prijzen. Zeer nette behandeling.
Beleefd aanbevelend, L. N. POLDERVAART.
DROGISTERIJ -r- MARKT 8.
2854 10
Het Vaderland schreef:
„Het was aandoenlijk mooi Hier
hoort men de menschel ijke stem en
het muziekinstrument in de eerste
buigingen en wendingen
Recencies van een 50-tal
Nederlamlsche Dagbladen
bij ons ten inzage.
60
Als de NEW EDISON speelt, hoort men de levende stem en de bezoekei
vraagt fluisterend:
„Wie zingt daar?"
Agent voor Gouda en Omstreken: RODENBURG, Pries Hendrikstraat 87.
Op aanvraag demonstratie aan huis zonder verplichting.
LANOE TIENDEWEU 27 - TELEF 313
heeft in vooraed
J»V!X?N- TAFBLPEREN.
GOUDA.
995 30
SINAASAPPELEN.
CITROENEN.
BANANEN.
TOMATEN.
TAFELAPPELEN.
NIEUWE VIJGEN.
DOOSJES TUNISDADELS.
DIVERSE SOORTEN NOTEN.
BLIKGROENTEN (merk sleutels) tegen scherp concurreerende prijzm.
Tuinstraat 78 - GOUDA j Betaalt ongekende prijzen voor LompenTMetalen, Oud Papier enz
In- An x/prlrnnn v/on ollo IIhmmaL..
TEL. I*T. 5*2.
2575 30
der Bijzondere School voor Neutraal L O. en
U. L. Onderwijs aan den Groeneweg.
lef BUZ. 5Ci .vvh
VTONLUmAAL L.O.
UNU- L. ONDERWIJS
FOTO TUKKER. GOUDA
Het front van het eenvoudige, maar smaakvolle schoolgebouw van de Bij
zondere School voor Neutraal L. O. en U. L. Onderwijs aan den Groeneweg, met
het bestuur der Schoolvereniging, het hoofd der School, Gemeentelijke en
Onderwye-autoriteiten, na de officieele opening deaer school op Maandag
20 October 1924.
(Van rechts naar links. Wethouder Koemans, Burgemeester Mijs, de heer
H. de Blou-w, inspecteur 1. o., Wethouder Muijlwijk, Wethouder Bokhoven de
heer H. J. E. van der Ven, Directeur van Gemeentewerken, Mej. Bak, het hoofd
der school, de heer J. G. Hupkes, voorzitter der Schoolvereniging, Mevr.
Riesz—Noothoven van Goor, Mevr. Hupkes—Gelderblom. de heer G. W. Aberson,
bestuursleden. Geheel op den achtergrond: rechts de heer Pot,
Laf eb er.)
TWEEDE KAMER.
De nieuwe Tariefwet.
Ge'jjk te verwachten was hebben de al
gemeens beschouwing-en over de nieuwe Ta
riefwet een grooten omvang aangenomen.
Niet minder dan 20 Kamerleden van alle
lichtingen hebben zich doen hooren en na
hen heeft de Minister van Financiën, me
de namens den Minister van Arbeid een
groote rede gehouden. Wonderrijk genoeg
worden de Ministers van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw en van Buiteniandsche
Zaken niet genoemd, niettegenstaande zij
het wetsontwerp mede hebben onderteekend
en er over den invloed van het ontwerp op
den land- en tuinbouw en over den inter
nationalen kant van de Tariefverhooging
veel gesproken is.
Het ontwerp is door sprekers uit de Re-
reeringspartyen en door den woordvoerder
der Regeering verdedigd op zeer verschil
lende wijzen. Ontzegde de een aan het ont
werp een protectionistisch karakter, ande
ren namen de protectionistische gevolgen
„op den koop toe", of beschouwden deze
als een „nevenverschijnsel" en wéér ande
ren, vooral in den katholieken hoek, deden
geen moeite om het protectionistisch karak
ter van deze Tariefsverhooging te ontken
nen. Integendeel! Van die zijde werd rond
uit te kennen gegeven, dat men dit Tarief
gaarne aanvaardt, maar dat men méér wil,
véél meer en vandaar dan ook, dat men in
breede pleidooien trad voor retorsie- of re-
p r esai 1 lemaatregel en, anti - val utaconcurren-
tie of anti-dumpingsmaatregelen, alles
uitingen van scherp protectionisme en van
de fatale overtuiging, dat de Overheid ge
roepen is door kunstmatige middelen een
deel van de binnenlandsche industrie, meest
al ten koste van een ander deel en aityd ten
koste van het groote publiek te protegeeren.
Dat van zulke vecht-maatregel en tegen het
buitenland onze export-industrieën en in de
eerste plaats onze land- en ^tuinbouw het
slachtoffer zouden worden, is duidelijk en
wordt in die kringen dan ook vrij algemeen
ingezien. Op het Binnenhof sust men zich
zelf echter in slaap met de bewering, dat de
tariefsverhooging „niet zoo erg is" (een
verhooging met gemiddeld 60 en soms
met veel meer!) en dat die andere maat
regelen van later orde zijn. Intusschen heeft
minister Colijn alvast medegedeeld, dat zyn
collega minister Aalberse voortdurend het
oog gevestigd heeft op de overweging van
de noodzakelijkheid om verder-gaande maat
regelen, in den geest zooals die door onze
volbloed-protectionisfcen worden bepleit, in
te voeren en over „concrete punten" wordt
reeds het advies ingewonnen van colleges
als de Commissie voor de Economische Po
litiek of den Nyverheidsraad. Een besluit in
deze richting moge de Regeering nog niet
genomen hebben, minstens die zóó spreken
en zóó handelen, zfjn geen vryhandelaars
en gedrongen als zij voortdurend worden
door de protectionisten in en buiten de Ka
mer z(jn zjj een gevaar voor onze beproefde
handelspolitiek, onder welk stelsel dus
niettegenstaande het gemis aan bescher
mende maatregelen de Nederlandsche
landbouw en industrie tich tot een vroeger
ongekende hoogte hebben ontwikkeld.
Daar komt nog iets bij.
Niemand, althans bijna niemand noemt
zich meer rondweg protectionist Mr. van
Gyn, op dit gebied op de hoogte als wei
nigen en die zyn studies niet tot de lands
grenzen bepaalt, merkt* terecht op, dat men
overal, waar men in ae richting van pro
tectie gaat, de werkelijkheid verbloemt Zóó
gevoelt men overal, hoe het fier laten wap
peren van de protectionistische vaan kans
op succes doet verspelen. Ook by ons ziet
men dat. Men stelt het dan voor, alsof men
alleen met de bedoeling van een Mi
nister van Financiën te maken heeft en die
is natuurlijk niet protectionistisch. En als
de reëele gevolgen nu protectionistisch
zyn? Dan heeten dat „nevengevolgen", zoo
als er ook aan andere maatregelen wel eens
nevengevolgen verbonden zyn, gevolgen die
men nu eenmaal heeft te accepteeren.
Wij kunnen deze opvatting met aanvaar
den. Wanneer wy zien, hoe alle protectionis
ten in ons land over dit ontwerp voldaan
zyn en hoe de Kamer adressen krygt van
belanghebbenden om het ontwerp aan te
nemen, óf om het tarief nog meer te ver-
hoogen, óf om vooral een voorgestelde ver
laging van een voorgestelde verhooging
toch vooral af te wy*e®„dan is het voor een
ieder duidelijk, dat het om dit „nevenge
volg" te doen is en ais wy den Minister
van Financiën in dezelfde redevoering hoo
ren betoogen, dat de invoer door de ver
hooging van het invoerrecht niet zal
verminderen, dat de prijs van hot binnen
landsche goed niet (althans hoogstwaar
schijnlijk niet) zal verhoogd worden, door
dat deze „geringe" verhooging door den
buitenlandschen importeur zal worden be
taald en wij hooren niéttemin van „ver
steviging" van onze binnenlandsche indus
trie, van vermeerdering van afzet, werkver
ruiming en minder werkloosheid, dan willen
wij gaarne bekennen, dat het ons groen en
geel wordt voor de oogen en dat er alle
reden is om te geloovao, dat ook in Neder
land de protectionistische weg wordt inge
slagen, zonder dat meg, daar rond voor uit
komt. En dan zeggenr drty met mr. Dressel-
huys, dat er geen reden ia om onze be
proefde handelspolitiek ora te buigen, odidat
voor 1925 het budget anders nog niet sluit,
terwyl er andere en betere middelen
zyn om tot werkelijke versobering te ko
men, dan door het volk telkens weer nieu
we lasten op te leggen, terwijl het reeds
onder de belastingen als *t ware begraven
wordt.
Van de versobering van onze Staatsin
richting zien wij, behalve de vermindering
van de positie der ambtenaren, nog heel
weinig. Maar de 30 millioen 's jaars, die
Colyn aan nieuwe belastingen wilde opleg
gen, zullen er weldra reeds 32 zijn. Het is
waar, de Minister spreekt van verlaging van
andere belastingen; wetsontwerpen in die
richting worden reeds gereed gemaakt. Het
zyn voorloopig niet anders dan lokvinken.
Het budget sluit in werkelijkheid nog lang
niet en als het over een of meer jaren
mocht gelukken de eindjes aan elkaar te
knoopeo en zelfs geld over te houden en er
tal dan iets komen van tanige verlaging
van een of meer directe belastingen, dan
zullen we dia verlaging eerst dubbel en
dwars zelf betaald hebben uit de nieuwe be
lastingen van minister Colijn.
De Kamer beeft gisteren de nieuwe Ta
riefwet artikelsgewyze behandeld. Van het
groot aantal amendementen hadden slechts
2 succes, en wel by post 21 een amende
ment Vliegen, bepalende dat de eenvoudig
ste borstels, schuiers, boenders, bezems enz
vrijgesteld worden van de 8 pet. Voorts
werd een amendement van Gijn betreffen
de de anti-conceptioneele middelen zonder
eeruigo motiveering door Minister Colijn
overgenomen en werden de voorgestelde
rechten hierop ineens van 50 op 8 H ge
bracht.
Berlijnsche Brieven.
BERLIJN, 18 Oct. 1924.
Wanneer men denkt dat de opwinding
vanwege den Zeppelin verdwenen is in het
oogenbiik, dat het luchtschip weer in
r'riedrichshafen landde, dan heeft men het
mis. Integendeel, eiken dag informeerde
men belangstellend, of het schip nog niet
naar Amerika vertrok, en elke verschui
ving van den datum riep een beetje onge
rustheid voor den dag. Het zal toch wei
alles in orde zijn? En toen hy eindelyk de
groote reis begon, fladderden vanaf het
eerste oogenbiik de extrabladen door do
stad, met mededeelingen waar de Zeppe
lin zich bevond, hoe het weer was, wat de
bemanning te eten kreeg, wat z(j onder
weg zag, enz. enz. Sinds langen tyd had
het geheele volk weer één gedachte. En
toen het enthousiasme, toen -.Hij" geluk
kig in Lakehurbt aangekomen was. Alle
bladen brachten slechts hoofdartikelen over
den Zeppelin, al het andere, zelfs de mi-
nistercisis geraakte op den achtergrond, en
onbegrijpelijk is het niet. Voor het eerst
La het het Duitsche volk weer mogelijk
geweest, iets te presteeren, waarvoo*- de
geheele wereld respect moet hebben, iets
waar het trotsch op kan zijn. De vlucht
over den Oceaan maakt den weg open voor
ongekende mogelijkheden, het zal waar
schijnlijk het begin zijn van een geregeld
lucht schipverkeer tu»»chen Amerika en
Europa. Men zal binnenkort, tenminste in
afzienbaren tijd, in twee en e«n half tot
drie «lagen naar New York kunnen reizen,
en als het noodig is, dus in eene week heen
en terug zijn. Ook zal deze tijd spoedig
verkort kunnen worden, daar de snelheid
van gemiddeld 100 kilometer per uur na
tuurlijk langzamerhand weer hooger zal
wonten opgevoerd. Het feit, dat het Bchip
reeds nu en dan eene snelheid van 200
K.M. had, bewijst dat slechts eene verbe
tering of eene nieuwe Uitvinding noodig i#
om dit record te verbeteren. Ean dan is
dit verkeer vrijwel aan niets gebonden,
d.w.z. men kan hooger of lager varen,
rechts of links, zooals men wil en zooaL
het voordeeligste is. Misschien dat later,
wanneer het verkeer drukker wordt, het
stationneerem van luchtverkeersagenten
met een verlichten handschoen of een
mooien witten stok noodig zal zyn, oim het
verkeer te regelen, maar soover zijn wil
nog lang niet!
Van verkeer gesproken, men U te Ber
lijn ernstig bezig met dit vraagstuk te be
studeerd!. Men weet boe dh gaat Ver
schillende hooge deskundigen op het te
bespreken gebied maken mooie reizen en
kragen goed te eten, overel waar zij ko
men, en als zij dan weer thuis zijn, weten
zij er alles van. In loonden b.v rijden in
d* stad geen trams, en alleen het losse
verkeer, zooals omnibussen, auto's enz.
worden in het centrum geduld. In New
York zijn hooge torens In de stad opge
steld, vanwaar een politie-agent het ver
keer regelt. Op den Potsdamer Plata I» nu
reeds zoo een torentje voorloopig van
hout opgebouwd, tot groot genoegen van
alle passanten. Men denkt er buitendien
over, het verkeer in de binnenstad te ont
lasten, doordat men eenvoudig alle drosch-
ken, en waarschijnlijk dus ook alle paarde-
vervoermiddelen, uit de binnenstad laat
verdwijnen, waarmede dan de havermotor
wuarschijn!ijk zijne laatste dagen tege
moet gaat. Want *1» men niet meer daar
mede naar de Leipzigerstrasse enz. kan
komen, wat heeft de wagen dan eigenlijk
voor doel? Men hoopt door deze maatrege
len ook bet aantal verkeeraongelukken te
verminderen, die in den laatsten tijd
schrikbarend zijn geweest, hoewel eene
statistiek uitwijst, dat deze voor den oor
log 14 per dag bedroegen, in den oorlog
tot op 56 per dag teruggingen en nu
weer ongeveer 1214 bedragen. Met bet
toegenomen verkeer La dat dus eigenlijk in
eene stad van 4 millioen menschen en
meer, niet eens zoo verontrustend. Men
heeft ile toenemende ongelukken aan de
nabijheid van Saturnus toegeschreven,
maar het is niet zeer waarschijnlijk, dat
deze ster daar Iets mede te maken heeft.
Het is daarom maar gelukkig, dat d* ma
gistraat van meening is, dat sterren in het
algemeen geen verkeersongelukken veroor
zaken en dat zü de oorzaak daarvan du*
ergens anders zoeken moet. Later, by het
luchtverkeer zou zulks eerder mogelijk
zyn, wanneer men bjv. een flinken meteoor
tegen komt, hetgeen natuurlijk eventueel
eene ernstige colliaie kan geven. In de
loipzige rat rasse echter is het overdrukke
verkeer zeer zeker de oorzaak; daar staan
bij elifc». zijstraat ongeveer vier verkeers
agenten/ en er zijn circa 6 z ij straten-
Dezer dagen stond er eene eigenaardig*
advertentie in de dagbladen, er werden een
aantal mooie meisjes mot slanke figuren
en eenige goedgebouwde jonge mannen ge
vraagd voor een '„Levend Schaakspel".
Twee beroemde meesters op dit gebied «ui
len dezer dagen een toernooi houden, waar
bij de figuren door levende personen wor
den voorgesteld. Om de geslagen figuren
te doen verdwijnen, zullen zij ieder een
helper hebben, om de betreffende jongs
dame eruit t« viaaehan- Origineel is het
zeker, maar of het overzichtelijk zal zijn,
is eene andere vraag! Maar wat doet men
al niet in de wereld waar men zich ver
veelt? I>e hoeren Emanuel Leaker en Akl-
ba Rubinstein, die dit toernooi spelen,
worden bijgestaan door Pietro Mascagni.
die de muziek dirigeert. Mn ziet dus aan
de namen, dat het een zeer bezocht feest
zal zijn. Overigens bleek wederom b(j bet
engageeren der figuranten, hoe veel meis
jes hier zonder muidel van bestaan nond-
loopen en blij zijn, dat zij een paar mark
verdienen kunnen. Honderden werden afge
wezen, nadat het aantal slanke beenen vol
was!
Impressies ven een Qouwenaar
uit Spanje.
De stad. Van
politie-agenten en soldaten.
De
Zooals bijna iedere havenstad heeft ook
Barcelona zeer veel van de locale kleur
van het land verloren. Ik ben er zeker van
dat bijvoorbeeld Madrid, Sevilla of Grana
da veel meer hun eigenaardig pittoreske
Spaansche karakter bewaard hebben dan
deze zeehaven die niet minder dan 1.300.000
inwoners telt, heel wat meer dan men al
gemeen geneigd is te veronderstellen, en
verreweg de grootste, bedryvigste en mo
dernste stad van het Iberische schier
eiland is.
Barcelona dan, bestaat uit een oud ge
deelte, vlak by den haven, druk, interes
sant, curieus en soms ook wel schilderach
tig, en een nieuw deel dat vier maal de
oppervlakte van het oude beslaat, heel
mooi van stratenaanleg en architectuur is,
maar als zoovele Groazstadter het karak-
ren heeft. Ik zal daarover dan ook heel
kort zijn en even langer praten over de
oude stad.
§1 Zooals Parijs z'n boulevards heeft en
Amsterdam z'n Kalverstraat zoo heeft
Barcelona: La Rambla. Deze breede laan.
die ongeveer een kilometer lang is en veer
tig meter breed loopt van de Plaza de la
Paz, waar een hooge zuil staat met een
enorm beeld van Columbus er bovenop,
k>t aan de Plaoa de Cataluna en is de
hartader van de oude stad, iu£t alleen geo
grafisch, maar ook wat betreft drukte en
verkeer. Het is de winkelstraat bij uitne
mendheid met een onbehoorlijk aanta'
café's en bankgebouwen, met een druk
mttkr langzaam verkeer waarbij op te mer
ken is dat de voetgangers een breed trot-
tólr In het midden volgen terwijl auto's en
trams de zijkanten houden, iets wat ik voor
een drukke winkelstraat nog nooit gezien
heb maar wat, als je van plan bent om
nooit van het rechte pad af te dwalen om
een zijstraat of een winkel in te gaan, on
tegenzeggelyk groote voordeelen biedt.
Op die Rambla komen onnoemelijk veel
kleine nauwe straatjes en steegjes uit dde
er 's avonds ietwat obscuur uitzien met
hun scherpe hoeken en donkere nissen. Er
zyn van die unheimische halfdonkere steeg
jes by die een ideaal tooneel zouden zijn
voor een of andere lugubere roofmoord-
historie, zonder eenig systeem gebouwd tot
een romantisch gewirwar. Voor het groot
ste deel zijn het volksbuurten, benauwend
en smerig, met kleine winkeltjes en de
voornaamste symptomen van een haven
stad: kroegjes. Een enkele keer wondt je
oog getroffen door een straatje dat er wat
eigenaardiger uitziet, een straatje zooals
we dat uit boeken en prentjes kennen, met
oude huizen en groote massa's kleine met
groen versierde balconnetjes.
Maar hoewel dat soms erg aardig is, en
hoewel je op alle manieren voelt in een
vreemd land te zijn, toch moet ik eerlijk
bekennen dat ik mij Spanje anders gedacht
had, romantischer, pittoresker en karaJc
teristieker. Ik herhaal echter: Barcelona
is misschien wel de meest on-Spaansche
stad van Spanje. Ik miste de mantilla's en
de sombrero's, de cigarera's en de torea
dor's, de guitarre en de castagnetten; ik
wist dat ik in Spanje was maar het was
niet dat Spanje dat ik gehoopt had te zul
len zien. Di^ was een oude romaneske stad
met taxi's en trams, politie-agenten en
modern gekleede mannen en vrouwen, een
stad waarvan de poëzie het afgelegd heeft
tegen de proza van het moderne leven.
Laat ik dadelijk hieraan toevoegen dat
het niet mijn bedoeling is om Barcelona af
te kammen. Er is fcè vee) dat wèl de moeite
waard is en er zyn dingen te verhalen
waarbij ik het cynisme van den gedesil-
lusionneerde ter zyde kan zetten zonder
gewild enthousiast te lyken. Want er «ijn
nog wel plekjes in Barcelona die treffen
door hun exotische schoonheid. Pleinjtes
met mooie palmboomen, oude kreken, meer
naar den buitenkant van de stad fraaie
amphibheatersgewys gebouwde wyken, en
dan bü de haven en de blauwe Middelland-
sche Zee -r o ja, er is nog genoeg schoons
te zien. Het viel me ook op dat in de
nieuwe atad die zich tot aan den voet van
den Tibidabo, een berg, uitstrekt, geen
twee huizen 't zelfde zijn. Er is gezorgd
voor een aangename diversiteit in de ar
chitectuur; de huizen zijn frisch en royaal
gebouwd al zijn er nauurlyk ook geweldig
leelijke mislukkingen en excessen. Ik heb
bijvoorbeeld een huis gezien waar je met
een auto tot de zesde verdieping kunt rij
den maar voeg er ook dadelijk aan toe dat
dit vreemdsoortige bouwproduct afschuwe
lijk, leelyk is.
De haven is niet zoo groot, maar heel
mooi om er eens door te varen. Er heerscht
wel bedrijvigheid maar 't is allemaal veel
stiller en kalmer dan in Rotterdam bij
voorbeeld. Geen geweldige hijschkranen en
dokken, geen zenuwachtig gejaag, maar
een zekere kalme rust die volkomen in
harmonie is met de eindeloos blauwe zêe
die telkens van tint verwisselt. Hoog bo
venop een steenrots, aan het uiteinde van
de haven ligt een geweldig bolwerk, het
fort Montjuich, dat niet alleen de heéle
haven met haar kanonnen bestrijkt maar
ook de geheele stad. Het is behalve de
standplaats van een vrij groot garnizoen
ook de gevangenis voor politieke gevangen.
Wie ruzie krijgt met Primo da Rivera komt
terecht op Montjuich en naar men mij ver
telde zyn er altijd veel sollicitanten voor
dit staatspension, hetgeen voor een land
als Spanje heel wel te begrijpen is.
De vorige maal zei ik reeds terloops
iets over de uniformziekte der Spanjaar
den. Dat is werkelijk wel wat ridicuul. Hoe
veel soorten politie-agenten er wel niet
zyn weet ik niet maar ik zag er dozijnen
verschillende in khaki met een witte tro
penhelm op, in zwart met een steek, in t
groen met een platte pet... en de aller
mooiste met een vuurrood# jas en dito
pet. Dat zijn de verkeersagenten. Ze zijn
gewapend met een... gewone wandelstok
en werken, als op zoovele plaatsen elders,
duchtig mee om de zaak in de war te
hoppen.
s Aondags van ons verbiyf in Barcelona
was er een soort nauunaie leestdag: E»
t teste de la Raza, het leest van het ras.
Wat het beteekent kon ik niet te weten ko
men, maar nog nooit heb ik zooveel wer-
kelooza jjolitie-agenten by elkaar gezien.
Lr was een godsdienstige ceremonie aan
den voet van den Oolumbys-zuil, waar een
altaar was opgericht en reeds uren voor ue
plechtigheid bewaakten heeie cordons agen
ten de Plaza de la Paz. Ook de soldaten
waren in actie. Een compagnie landweer
die moest paradeeren ontving eenige uren
voor de parade nog even een lesje. Verma
kelijk om te zien. Vooral omdat de com
mando's niet door een officier gebruld wor
den maar door een trompetter geblazen.
Tètèretè beteekent rechtsom en Tèteretè-
retè: links front. En de Spaansche land
weermannen deden dat met evenveel ani
mo als een Hollandsche soldaat z'n groote
manoeuvres, stonden in 't gelul gericht in
een heerlijke zigzaglyn en maakten dood
ernstig rechtsomkeert als er links uit de
flank geblazen werd.
Nu ik toch over politie en soldaten spreek
kan ik één persoon die, hoewel tot geen
van beiden behoorende, toch geünifor
meerd is, niet overslaan. Een functionna-
ris die ik behalve in Barcelona nog nergens
gezien heb. Dat is de ,/leuropener''. 's
Avonds, als de menschen huiswaarts gaan
loopt er door bijna iedere straat een man
met een uniformpet op en een lange paar
denkooperskiel aan, gewapend met een
lange stok en een geweldige sleutelbos.
Hoewel men in Barcelona, net als in Pa
rijs, gezamenlijk een groote huurkazerne
bewoont, mist men de concierge. Om ech
ter 's avonds en 's nachts de buitendeur
van z'n huis te openen heeft men een spe
ciale „deuropener", een man die van ieder
huis in een bepaalde straat een
sleutel heeft. Wanneer je je huis in wilt
ga je op de stoep ervoor staan en klapt in
je handen. De „deuropener-nachtwaker-
van-de-heele-straat" snelt dan ijlings toe,
kijkt even of je wel in dat huis hoort en
opent dan de voordeur. U moet op de druk-
J ke uren, zoo bijvoorbeeld nachts tus-
schen half een en half twee zoo'n man eens
door z'n straat zien rennen. Door harde
tikken met z'n stok op den grond beduidt
hij: „daar kom ik aan" en het is verma
kelijk al die handenklappende wachtende
menschen met lijdzaam geduld te «len
wachten tot ze in hun eigen huis kunnen.
Er zijn trouwens meer eigenaardige in
stituten te vinden in Barcelona. Ergem in
een hoek van de Rambla stsmn vier houtsn
huisjes naast elkaar, waar in ieder achter
een lessenaar een meneer zit te schrijven.
Men ziet ze af en toe eenige vragen stel
len aan de menschen die bij hen stkan en
dan weer haastig iets opschrijven. Ik ver
moedde eerst dat 't een soort belastingkan
toor was, maar ik vond 't toch wel erg
vreemd dat zooiets maar midden op den
openbaren weg geschiedde. Het woord: „Ks-
cribania" bracht me echter plotseling op
een spoor. Ik had wel eens gelezen dat er
in Italië openbare schrijvers bestaan die
hun talent ter beschikking stellen van on
geletterde lieden, die een brief moeten
schrijven. En werkelijk het bleek dat
zulks ook hier het geval was. Voor oen be
trekkelijk geringe vergoeding kan men
daar een brief laten schrijven en gezien
het tamelijk groot percentage analphabe-
ten of „aiecht-ter-pennigen" in Spanje, is
het begrijpen dat zoo'n escrlbient* van
dergelijk werk bestaan kan. By nadere in
formatie bleek me dat vroeger de notaris
sen hun kantoor hielden in een dergelijk
hokje en dat deze escribania nog een voort
zetting onder een anderen vorm daarvan
waren. Die mannen van d# pen staan on
der een zekere controle en doorgaans stelt
de menigte vertrouwen in hen. Zy zijn door
een ambtseed tot geheimhouding verplicht.
U ziet dat in het moderne Barcelona nog
middeleeuwsche toestanden bestaan, al wor
den ze dan maar geïncarneerd <|oor deur
openers en beroepsbriefschryvers.
A. C. S.
(Woidt vervolgd.)