iet
s
tsystseiD
laise
Pillen
gen
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER, REEU WIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
64»Jaargang
«o. IB726
Vrijdag 19 December 1924
OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
^middel
Courant.
31 - Gouda
a (ören.)
>p
DE LIEVELING DER GODEN.
j-
I
niet de juiste
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
iK»!
MARKT 31.
werd
De
met
P*ki«
pakje
FEUILLETON.
►beer ze maar
dan geschiedt
(Wordt vervolgd).
ng van
mschte
kaart-
dezing,
?leverd
en aambeien
2.Wonnen
meer arbeid,
ook
naak
ook
'dart
r kwartaal 2.90,
ranco per post per
'ader
huis
iding
van
doet,
idem,
ver
let,
over-
tering, gebrek
■heid, duizelig-
GlEYSl
fRMWT I
hgswietI
gestuit. Als het rap-
aillen de geallieerden
<l»t in-
je gevoeletu. lijn, je houding
kijken mei bijgeloovige vrees
daarna de eerste opgewonden
van geestdrift der oevolking bij I
zien van den Lieveling der God<
zijn ooren bereikten, viel hij op zijn
knieën, en strek-e niet een gil de ar
men
De ontruiming van de Keulsche zone.
De brief van Zinovieff. De Regeeringscrisis in Duitschland.
In aansluiting op het bericht van de Daily
Telegraph, wiens politieke medewerker wist
mede te deel en hoe de Regeering dacht over
de ontruiming van de Keulsche zóne, kan
nog wonden gemeld, dat door Lord Curzon
in het Hoogertiuis een verklaring is afge
legd in denzelfden geest.
Hij herinnerde er aan, dat de quaestie
geen aangelegenheid is, die Engeland alleen
aangaat ;de Britsche regeering zou te dier
zake niet onafhankelijk kunnen handelen,
doch slechts na overleg met de geallieerden.
De voorwaarde, waaraan moet zijn voldaan
alvorens tot ontruiming zou kunnen worden
overgegaan, is de mate, waarin Duitschland
de verplichtingen van het vredesverdrag is
nagekomen. Wat de schadevergoeding be
treft, zoo wordt gehoopt dat, nu Duitsch
land het rapport-Dawes heeft aanvaard, het
niet meer in gebreke zal blijven. Met de
militaire voorwaarden van het verdrag is
het evenwel moeilijker gesteld. De gealli
eerden moeten de overtuiging hebben, dat
deze voonwaarden getrouwelyk door
Duitschland worden vervuld. Op het oogen
biik is de toestand aldus, dat de geallieer
den wachten op het rapport der geallieerde
militaire contróle-commissie, die een on
derzoek naar den militairen toestand in
Duitschland heeft ingesteld. Het rapport
kan onmogelijk vóór 10 Januari inkomen
wegens de herhaalde en hardnekkige belem
meringen, waarop de arbeid der commissie
van Duitsche zijde is
port ontvangen is, zi
nagaan in welke mate de voorwaarden van
het verdrag zijn vervuld en of het eerste
stadium der ontruiming kan plaats vinden.
Curzon voegde er aan toe, dat de Brit
sche regeering niet in het minste den
wensch koestert om de ontruiming te be
stendigen, daar zij beseft dat, hoe eer deze
eindigt, hoe beter het voor Europa zou zijn.
lende er het hof te maken."
„Weet je wel, oude jongen,
«tien dit je gevoelens zijn, je
tegenover je aanstaande vrouw
aan zedelijkheid te wenschen
bat
koopers van
Al heeft men
veet het niet,
winst is te
Maar waartoe dient hèt, gevoelige
ooren door bijtende waarheden te kwet
sen? Persius.
i vindt ge in
die èn in
een grooten
idt. Daarom
(iOl DStlIF. COURANT.
Met de tSBfifBtsvorming in Duitschland
is het nog geen stap verder gekomen. Zoo-
als men weet heeft President Ebert Dr.
Marx uitgenoodigd den parlementairen toe
stand te komen bespreken, en het gevolg
van dit onderhoud is geweest, dat Dr. Marx
zich bereid verklaarde, met de partijleiders
nog eens te confereeren hoe er een coalitie
tot stand zou kunnen worden gebracht. Met
nadruk zy erop gewezen, dat rij kspresi dent
Ebert niet aan dr. Marx de opdracht heeft
gegeven een kabinet te vormen. Marx wil
de alleen voorbereidende maatregelen tref
fen, teneinde door onderhandelingen met de
partijleiders vast te stellen, welke mogelijk
heden er voor de vorming van een parle
mentaire regeeringsvorm voorhanden zijn.
Intusschen is ook deze poging van den
rijkskanselier mislukt. De Duitsche Volks
partij, de Beiersche Volkspartij en de Eco
nomische Partij hebben hem medegedeeld,
dat zij alleen bereid zijn deel te nemen aan
een rechtsche regeering, terwijl daarente
gen de democraten en het centrum op hun
stuk blijven staan en pertinent weigeren in
een rechtsch kabinet zitting te nemen. Her
mann Muller verklaarde den rijkskanselier
namens de sociaal-democraten, dat deze al
leen bereid waren deel te nemen aan de
zoogenaamde groote coalitie.
Het schijnt echter, dat ze eventueel ook
In het Lagerhuis heeft de afgevaardigde
Snowden de voorstellen van de Regeering
becritiseerd. Hij was van meening dat de
industrieën, die onder de „Safeguarding of
Industreis Act” hadden gedijd, dit hadden
gedaan eerder doordat het Britsche vernuft
zich voor den eersten keer had gewijd aan
hun ontwikkeling, dan aan kunstmatige
aanmoediging, die zij van de werking der
wet hadden ontvangen. Hij verklaarde, dat
de automobielindustrie in weerwil van het
intrekken der McKenna-rechten, thans
meer floreerde dan een jaar geleden en
oefende verder critiek op de voorstellen
op grond van de overweging, dat elke in
dustrie zou beweren, dat zij van groote be-
teekenas was en daarom aansprak kon ma
ken op protectie. Men diende zich, zoo
meende hij, te verlaten op zakenflair en de
techniek om aan de concurrentie het hoofd
te bieden.
Het kwam in het Lagerhuis voorts nog
ENGELAND.
De doodvonnissen en de verzoeken
om gratie.
Naar aanleiding van de executie van den
schilder Smith te Huil heeft het Lagerhuis
lid Thurtle tot den minister van binnenland-
sche zaken de schriftelyke vraag gericht
of het niet wenschelyk zou zyn een com
missie te benoemen om den minister van
advies te dienen ter zake van verzoeken om
gratie.
De minister heeft hierop geantwoord, dat
’n minister van binnenlandeche zaken, wan
neer hij over een verzoek om gratie moet
beslissen, steeds advies kan inwinnen by
rechters en andere bevoegde personen, zoo-
dat de instelling van een dergelyke com
missie niet noodig wondt geacht.
FRANKRIJK.
De Sovjets en Frankrijk.
De Russische ambassadeur te Parijs,
Krassin, heeft in een interview met een
vertegenwoordiger van de „Ere Nouvelle”
gezegd, dat hy een zeer gunstigen indruk
ontvangen heeft, door de hartel(jke ont
vangst van den presidbnt der Republiek en
van de leden der regeering, aan wie hy is
voorgesteld. Hy wees er op, dat Rusland
reeds eenige bestelling van electrische ap
paraten heeft gedaan en zeide, overtuigd te
UUITENI ANPSCH NIEUWS.
DUlTSOflaSD.
Het proces Haarmann.
Het proces-Haarmann loopt ten einde.
Waaischynlyk zal vandaag het vonnis
wonler geveld. Gisteren heeft de verte
genwoordiger van het O. M. zich met den
beklaagde Grans bezig gehouden, ook deze
is ter dood veroordeeld.
Dr. Lotse, de verdediger van Grans,
trachtte in een schitterend pleidooi te be
wijzen, dat Grans onschuldig was aan de
hem ten laste gelegde misdrijven. Hy eisch-
te vrijspraak van zijn cliënt.
Nadat ae vertegenwoordiger van het O.
M. gerepliceerd had en er bij deze gelegen
heid op had gewezen, dat Grans bovendien
souteneur was, stelde de voorzitter aan
Haarmann de vraag, of deze nog iets heeft
te zeggen. De moordenaar verklaarde
daarop, de verschillende misdaden te heb
ben gepleegd. ïk heb, zoo zei hij, in mijn
jeugd slechts myn moeder gekend. Met
hart en zie’ neb ik later myn plicht als sol
daat vervuld, maar de ziekte, vyaaraan ik
leed, werd ei/er toen ik aan het front-
vertcefde. Ik werd in verschillende krank
zinnigengestichten opgesloten, maar ik kon
steeds ontsnappen.
Gy kunt u met voorstellen, hoe vreeselyk
het daar is. Later heb ik weer gediend.
Myn officieren mochten mij gaarne en noo-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 96 uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 545.
uers, tuk te hij kalm den waren, ol-
dcieelen. staf uil de zenuwachtige han
den van Ur-tasen en schijnbaar zon
der inspanning brak hij den gouden
staf met een dof metaalachtig geluid
recht doormidden over zijn knieën
daarna wierp hij de stukken op den
marmeren vloer aan de voeten van
den verbaasden priester, schudde la
chend het stof van zijn handen.
„Uw leeftijd en uw zwakheid ma
ken u heilig voor mijn handen,” zei
de hij, terwijl hij kalm terug ging
naar zijn plaats naast de koningin,
„iraar gij doet goed te bedenken, dat
deze gebroken staf het toekomstig zin
nebeeld zou kunnen zijn van uzelf en
uw macht. Het is laat mijn koningin”,
voegde hij er aan toe zich tot zijn
bruid wendende, die nog sprakeloos
van schrik en ontzetting was, „het
wordt tijd dat wij ons gereed maken
voor onze reis. Kaap uw gouden staf
op Ur-tasen, groet uw koningin
Hij gaf een teeken en de acht doof
stomme slaven hieven de draagbaar
op. gereed om haar weg te voeren.
De hoogepriester had zwijgend den
gouden staf opgeraapt, zooals hem be
volen was en bracht stom zijn onder-
danigen groet aan Hugh en aan de
koningin. Toen ik hen uit de verga
derzaal volgde, zag ik den hoogepries-
ter nog met verbazing naar den ge
broken gouden staaf en naar de zich
verwijderde gestalte van Hugh staan
tot een levendig debat over d?n brief van
Zinowieff. Kenworthy drong op nadere in
lichtingen aan, doch de minister herhaalde
dat hij reeds alles had gezegd wat hij
met het oog op het algemeen belang kon
mededeelen en verzocht het Huis niet lan
ger aan te dringen.
De socialistische leider Clynes vroeg ver
volgens, waarom MacManus niet ber ver
antwoording werd geroepen ^ndien het
waar is, dat deze den brief mede heeft on-
derteekend en indien de echtheid van den
brief volkomen vast staat. Chamberlain
antwoordde hierop: „Dat is mijn zaak niet.
Ik heb my hoegenaamd niet uitgelaten
oveb de quaestie of MacManus deze onder-
teekening al of niet zelf heeft gezet. De
regeering is overtuigd van de authenticiteit
van den brief, meer kan ik niet zeggen”.
Clynes vroeg daarop: „Kan het publiek
thans niet de bewijzen krijgen, nadat het
zijn oordeel reeds heeft uitgesproken zon
der bewyzen?”, doch de minister ant
woordde: „Neen, het is absoluut ónmogelijk
die bewijzen te publiceeren; de leider der op
positie, MacDonald, kan dit bevestigen.”
Ten slotte vroeg een der leden nog of het
MacManus zou vrij staan mede te deelen
of de commissie van onderzoek hem al of
niet heeft ondervraagd, waarop minister
Chamberlain antwoordde: „Het is my vol
komen onverschillig of MacManus mededee-
lingen doet of niet, maar ik heb verder niets
te zeggen.”
Wilhelm von Sachsen-Weimar.
Te Baden-Baden is overleden prins Wil
helm van Sachsen-Weimar. Hy is 71 jaar
oud geworden en was vooral bekend door
de ten behoeve van de „Badener Woche”, be
kende wedrennen.
digden my /elft hy zich uit. Ik heb trou
wens steeds ue waarheid gesproken. Door
den dood van mjjn moeder, die aan een be
roerte, overleden is, werd ons familieleven
verwoest. De minnares van m(jn vader
kwam reeds in ons huis, nog voor het lyk
van mijn moeder gekist was
De Voorzitter: Wilt gij ons nogmaals uw
geheele levensgeschiedenis vertellen?
Haarmann: Neen. Maar de menschheid
moet my niet slechter beoordeelen dan ik
ben. Ik wil mij niet verdedigen. Ik heb
volledig bekend. Ik zal weldra voor het aan
gezicht Gods verschijnen. Maar ook Grans
moet nu bekennen. Men heeft my uitgebuit
en ik ben eeiy^slachtoffer geweest. Grans
echter is ook geen engel/slk heb hem echter
pas beschuldigd, nadat hyvich zoo ondank
baar tegenover mjj had gedragen. Zoo
schuldig als hier is beweerd is Grans intua-
ichen ook niet. Met my zou hét vreeselljk-
ste gebeuren, indien ik weer in vrijheid
kwam. Ik heb maar een vriend gehad, dat
was Grans. Ik heb voor hem gebedeld en
gestolen. Ik hoop, dat de gezworenen «en
rechtvaardig vonnis zullen vellen en my
van myn lyden zullen verlossen. Ik zal niet
om genade en ook niet om herziening van
mijn proces vragen. Maak het kort
my."
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (beboerende tot den be»orgkring
1—5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den beiorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdngnununer 20
Inslag op den prfjs. Liefdadigheids advertentièn de helft van den pry».
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke rngel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot eeer gerednceer-
den prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tueechenkomat van soliede Boekhan
delaren, Adverteotiebureaux en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
wezen dat Frankrijk op dit gebied met de
Duitschers kan concurreeren. Rusland
kan, zoo zeide hjj, petroleum, bont en hout
leveren, maar na tien jaren van onderbre
king van den handel tUNschen Rusland en
Frankrijk, zijn de handehunetliodes ver
anderd.
Wij erkennen, zoo zeide Krasain vorder,
den Volkenbond met als den rechten ver
tegenwoordiger van de volken. Wij geloo-
ven veeleer, dat dit organisme geschapen is
door volken, die als overwinneexis uit den
laatsten oorlog zyn gekomen en die ondanks
een klaarblijkelijk idealisme nationale am
bities verder gaan. Wy zullen er misschien
een waarnemer naar toe zenden. Maar wij
zullen niet toetreden, teneinde ons niet te
binden aan beslissingen, welke weinig in
overeenstemming zyn met het belang der
volken. Naar onze meening heeft uien den
Volkenbond geschapen, om de belangen van
enkele volken te redden.
Krassin besloot met te zeggen, dat hy ge
loofde in de toekomst van de Sovjet-Unie
niet alleen als socialist, maar ook als inge
nieur en als technicus.
HONGARIJK.
koningsquaestie opnieuw aan de orde
gesteld.
Verbreking van den godsvrede.
Graaf Julius Andraasy heeft dezer ‘la
gen een redevoering gehouden, waarin hij
een nieuw program schetste van de i*gi-
tinustische partij. Met die redevoering
heeft h(j den godsvrede beëindigd, welke
sinds 1920tusschen legitimisten en voor
standers van een vrije koningskeuze was
gesloten.
Uitgesproken doel (althane theoretisch)
is, de koninklijke familie in het land te
rug te halen en den jeugdigen .Jconing”
Otto in zyn eigen land te doen opvoeden.
Andere candidaten voor de troon komen
volgens Andrassy niet in aanmerking.
De leidende legitimisten onderschatten
allerminst de te overwinnen moeilijkheden
op binnen- en buitenlandsch politiek gebied.
Wat de eerste soort betreft, moeten zij
het bestaande regime te niet doen, willen
zij de baan vrij maken voor koning Otto.
Daartoe wil graaf Andraasy de groote
massa winnen voor zijn plannen door de
belofte van de vrijheden op verschillend
gebied enz., terwijl hy ook voor de werk
loosheid van de restauratie .van den „wet
tigen” koning de oplossing verwacht.
Van de terzijde stelling van de buiten-
landschc moeilijkheden geeft hij niet den
weg aan. Wel verklaarde hij, dat in elk
geval een stryd met de Entente vermeden
'moet worden. Waarschijnlijk leeft hy in
de veronderstelling, dat deze een alge
meen door het Hongaarsche volk gekoester-
den wensch naar restauratie niet zal kun
nen negeeren.
De regeering, die zeer afwijzend staat
tegenover de nieuwe campagne van de le
gitimisten, ziet daarin volgens den Boeda-
pester correspondent van de „N. Fr. Pres-
anders zou hij de wa^envradilen stof
goud, of welke andere geschenken die
schoone keningin hem aanbood, niet
hebben geweigerd. Toen verscheen jij
op het toonee|.”
„De oude bedrieger werd toen, ge
loof ik, een oogenbiik aan het wanke
len gebracht, maar hij weet heel goed
dal wij ergens van de aarde kwamen
en niet ui( den hemel.”
„Ik denk, dat hij eensklaps de kans
zag, mij tot oijn speeltuig te maken
en de niaoht in eigen hand te hou
den, terwijl aan den anderen kant de
koningin zich legen zijn wenseben zou
hebben kunnen verzetten en weer had
kunnen trouwen. l>e dingen tegen el
kaar opwegende, dacht Ur-tasen, dat
hij de meeste munt uit mij zou kun
nen slaan in mijn half-goddelijke hoe
danigheid enAnu heb ik hem de goe
de les geleerd, dat ik nfet dezen lan
gen weg ben gekomen om een speel
bal te worden van een priester, om
luidensch bijgeloof te bevorderen en
natuurlijk w het niet heel erg naar
zijn zin.”
..Zeer zeker heb je het volk onder
je invloed, beste kerel, maar ik geloof
dat de priesters verraderlijk zijn.’’
„En die aartsbedrieger, Ur-tasen, de
verraderlijkste vvan allent,” antwoord
de Hugh mei een lach. .„Natuurlijk
haat hij mij nu, en daar hij heeft ge-
I merkt, dat ik niet naar zijn pijpen
I wil dansen, zal hij «onder eenigeu
(Nadruk verboden).
Uit het Engetech van
BARONES ORCZY.
Bewerkt door
J. P. WESSEL INK—-VAN ROSSUM.
51 -
De oude man was nog krachtig, ik
v. as naar voren gesprongen, ernstig
vreezende, dat de zware gouden staf,
het volgend oogenbiik op den schedel
van Hugh zou neerkomen met zulk een
kracht, die dezen twi&t over het mees
terschap voor altijd tot zwijgen zou
Lebben gebracht.
Koningin Maat-kha had ook smee
kt nd de armen opgeheven naar den
hoogepriester, die alle zelfbeheersching
verloren scheen te hebben; maar klaar
blijkelijk wist de oude heer met a)
zijn wijsheid niets van het tempera
ment van een zoon van prozaisch oud-
Engeland. Hugh keek op hem neer
van zijn volle lengte van zes voet twee
duim. Met een ongeduldig voorhoofd
fronzen en het oplialen zijner schou-
wel bereid zijn, om een Kabinet, dat steunt
op de oude coalitie van, democraten, cen
trum en Duitsche Volkspjartlj, mits het de
zelfde binnen^ en buitënlandsche poliitek
voert als het kabinet-Marx, te ondersteu
nen. En in aansluiting hierop publiceerde
de soc.-democratische Rijkwlagfractie reeds
kort na dit onderhoud het volgende besluit
te hebben genomen.
De soc.-dem. fractie is van meening, dat
om reden van buitenlijn binnenlandsche
politiek een regeering van het burgerblok
verhinderd moet worden.
Zy ziet met het oog op de houding der
Duitsche Volkspartij in het vormen van een
Wcimarsche coalitie de gegeven oplossing.
Deze coalitie die gewoonlyk als „Wirth-
coalitie” wordt aangeduid, bfestond uit Cen
trum, democraten en soc.-deïnocraten.
De soc.-dem. fractie besluit verder aan
spraak te maken op de benoeming van een
rijksdagpresident en als zoodanig de afge-
vaardigde Loebe voor te stellen.
De Rijksdiagfractie van 'de Beiersche
Volkspartij nam met akgemeëne .stemmen
een motie aan, waarin de bnnuddellyke
vorming van een tot regeeren bekwaam
ministerie voor dringend noodzakelyk wordt
verklaard, daar elke vertraging de belangen
van het Duitsche volk schaadt.
In verband’ met oen en ander achöde
fractie de vorming van een burgerlijke
meerderheidsregeering Ae eenige oplossing,
welke regeering door maar gesteund zal
worden.
twijfel de eerste de beste gelegeulieid
aangrijpen om mij kwijt te raken.”
„Op het oogenbiik durft hij dat niet
te doen.”
„Natuurlijk niet. Maar dit schilder
achtig en prikkelbaar volk, is toch
maar menschelijk. Deze geeetdrift moet
na een poosje verkoelen, pas dan op
voor vallen en cotnpiLoUen.**
„Ik kan niet nalaten te denken, Oir
lie vervolgde ik, „dat prinses Neit-
ak.rit een bron van groot gevaar zal
zijn
„Voor wat voor ons hoofd of
vooj ons hart vroeg hij lachend.
„Ik vermoed voor beide,” antwoord
de ik enwtig. „Voel je jp zeer vat
baar voor indrukken op hel oogeh-
blik r*
„Ik? Niet in het minst. Heeft de
talisman van de lieve, kleine zwem
ster mij niet onontvlambaar gemaakt
Bovendien is dit land, hoe schoon het
moge zijn, noch mijn tehuis, noch mijn
vaderland. Op het oogenbiik is het een
groote en prachtige gevangenis en ik
zal zoo’n dwaas niet zijn smart en el-
toen
kreten
het
len,
ui, en strek-e met een gil de
uit naar het heiligdom1 van Ra.
DEEL 111.
Het paleis van Neit-akrit.
HOOFDSTUK XIV.
Neit-akrit, prinses van Kamt.
„Er valt niet meer aan te twijfelen,
Girlie, je hebt een vijand van dien
man gemaakt,” zeide ik zoodra ik een
kans had alleen met Hugh te spreken.
„Ik kon er niets aan doen, Mark.
Hel was de keus tusschen een vijand
en een meester. Ik zie het nu duide
lijk in, dat nu den eersten schok van
verbazing het Ur-tasen’s plan was, mij
ais een speelpop te gebruiken om op
hot bijgeloof van het volk te werken
en> zijn eigen macht over koningin
Maat-kha te versterken. Ik veronder
stel, dat de oude vos, met een vrouw
aan het hoofd der zaken en een Pha
raoh, die te ziek was om zich ernstig
met iets te bemoeien, vrij wel zijn
eigen zin volgde.”
„En toen zij hem vroeg haar toe te
staan weer te trouwen was hij het
natuurlijk niet erg eens met de ge
dachte, mogelijk een nieuwen heer te
krijgen,” voegde hij er nadenkend bij,