Handschoenen
VISITEKAARTEN
Huisvrouwen. Leest dit
De Hollandsche Huisvrouw"
Goedkoopste Geïllustreerde Weekblad van en voor de Huisvrouw.
C. L tAtalzinp
CEREBOS ZOUT
DG GOUDSOIË FltUITIIAIVDEL
Columbia platen
A.vanMAAREN,
19
GOUPSCHE COURANT - ZATERDAG 20 üfec. 1924 - TWEEDE BLAD
Opruiming.
Electrische Rijwielïantaarns
Rijwielhandel „Struisvogel",
Fa. P. COHN Wijnhandel
A. BRINKMAN ZOON - GOUDA.
Extra diensten
Gouda IJsselstein
J. L. van Eijk,
Kerst- en Nieuwjaarsaanbieding
OPRUIMING
Groote
sorteering
'i V
Vraag Uw winkelier toch om U te laten
zien de practische gepatenteerde zoutvuller
waardoor men het zout direct van uit
het busje in het zoutvaatje stort.
heeft iedereen noodig voor 1 Jan. a.s.
Met ingang van 1 Januari a.s. zal het bekende halfmaandeljjksch, reeds 10 jaar bestaande tijdschrift
dank zij de groote belangstelling, die het bij veie duizenden in Nederland en Indië ondervindt,
wekelijks gaan verschijnen.
In verband hiermede is de redactie belangrijk uitgebreid met de beste medewerksters en mede
werkers uit de practijk, die er zijn. Buiten de gewone rubrieken zullen voortaan regelmatig bijdragen
verschijnen over alles wat de vrouw kan interesseeren: haar huis en de inrichting daarvan, hoe
het gezellig te maken, wat de gezondheid kan bevorderen, den tuin en de verzorging der bloemen,
over kleeding in huis en daarbuiten, handwerken en leuke dingen maken, aardige snuisterijen, waar
mogelijk door illustraties verduidelijkt; verder over de opvoeding in huis, en daarbij ook interessante
novellen en een pracht-roman, die alle lezeressen en lezers zal boeien.
De HOLLANDSCHE HUISVROUW zal door deze uitbreiding, die nagenoeg geen meerdere kosten
van de abonné's vraagt, zijn het
Ondergeteekende
wenscht zich te abon-
neeren op het Weekblad DE HOLLANDSCHE
HUISVROUW ad ƒ1.25 franco per post bij vooruit
betaling.
Gratis proefno, van „De Hollandsche Huisvrouw".
Naam en Adres:
Lezers van deze courant, die de HOLLANDSCHE HUISVROUW
nog niet kennen, vraag een proefno. aan. Ge zult ongetwijfeld dit
Weekblad voor ƒ1.25 per kwartaal willen bezitten. Zend daartoe
nevensstaand biljet ingevuld toe aan de Uitgevers
MARKT 31.
Uit ons Parlement.
V T. f 13 75
BOSCHf 13,50
BULLIf .7,25 "'fi
MET INBEGRIP VAN MONTAGE.
Lange Tiendeweg 24, Tel. No. 326.
LANOE TIENDEWEG 27 - TELEF 313 - GOUDA
BLAUWE DRUIVEN.
SINAASAPPELEN.
CITROENEN.
BANANEN.
DOFFE KASTANJES.
heeft in vtxiraad:
TAFELPEREN.
TAFELAPPELEN.
NIEUWE VIJÜBN.
DOOSJES TUNISDADELS.
DIVERSE SOORTEN NOTEN.
995 30
BLIKGROENTEN (mefk sleutels) 'tegen scherp concurreere-nde prijzen
op HEIDE KERSTDAGEN en
NIEUWJAARSDAG.
Vertrek uit GOUDA: 11.30 v.m.
en 4 en 8 uur n.m.
DE ONDERNEMERS.
loopen geruischloos.
Ontvangen de bekende KERST
NUMMERS en laatste nieuws.
Agent voor Gouda en Omatreken.
Muziekhandel,
GEUZESTRAAT 52 - GOUDA.
3445 15
ROODE en WITTE PORT vanaf 75 cent per fkwi,
SAMOS tgQ
BLGEDWIJN 80
BOERENJONGENS 125 ,"w
BOERENMEISJES 125 "P°
ADVOCAAT 200 u.fl,
Elke kooper van 6 fl. wijn ontvangt een Z, pot Boerenjongens cadeau.
Geopend Maandag en Woensdag 24, 29 en 31 Dec. van 9—10 u. 's avonds
Vraagt gratis prijscourant.
NAAIERSTRAAT 19. TELEF. «49.
3449 S0
PRACHT COLLECTIE
EXTRA LAOE PI*1|ZEN.
Westhaven 66. ao
markt
18-19
Groote verscheidenheid van letter en uitvoering.
DRUKKERIJ A. BRINKMAN ZOON,
MARKT 31 - TELEFOON 82.
*j
17
p|j< S flk*1 U- ip*
(Duidelyk t.r.p.)
ier heeft de Tariefwet
van de warmste veidedigers van de
wet was de heer Blomjous, di« zelfs vond
dat de wet niet ver genoeg ging, hy had
Wel 40 millioen meer uit het tarief willen
halen,
W«t de beswaren van ambtenaren en
loontrekikemlen in overheidsdienst betrof,
de heer Blomjous wees er op, dat deze ta
riefsherziening geld in het laad je bracht
dientengevolge verdere salarisverlaging
onnoodig maakte, terwyl bvendien de op
brengst der belastingen door den te ver
wachten opbloei van het bedrijfsleven zou
stijgen. De Minister voegde daaraan nog
toe, meer bymonder naar aanleiding van de
landbouw-bezwaren, door den heer Wes-
tenlijk geopperd, dat Denemarken, een land
met sterke kpscherming, een groote export
van landbouwproducten heeft, dat Zwitser
land, eveneens een land met protectie, zijn
kaas op voordeeliger voorwaarden in Span
je en Duitschland kan invoeren dan wy en
gemheid zal leiden tot vermindering van de
kosten van werkloozensteun. Hy meende
dan ook, evenals de bekende reclame van
Hrennimkmeyer, te kunnen dfegen: C. en A.
(d. w. z. Golyn en AalberJI, die dit ont
werp hadden ingediend en naast elkaar aan
de regeeringstafel zaten) zyn toch voordee
liger. Men had dit ontwerp protectionistisch
genoemd, omdat tariefsverhooging toch een
beschermende nevenwerking had. Ik ont
ken dat nevenverschijnsel niet, zeide de Mi
nister, maar aanvaard hpt dankbaar! Op
de vraag, of nu nog meerdere stappen zou
den volgen in beschermende richting, ant
woordde de Minister met de wedervraag
of men zou. meenen dat er nooit omstan
digheden zich zouden kunnen voordoen,
waarin de Kegeering byaondeie maatrege
len zou moeten nemen. Maar dit ontwerp
bracht geen wijziging in onze handelspoli-
De minister van marine heeft van de
Tweede Kamer zijn aangevraagde nieuwe
twee torpedojagers gekregen; het amende
ment-B rautig-am c.s. om de gelden voor
den eersten termijn van dien bouw dezer ja
gers 1.200.000) niet toe te staan, is ver
worpen met 58 tegen 27 stemimen, die van
de sociaal- en vrijzinnig-democraten, de
communisten en de plattelanders. Met 58
tegen 26 stemmen (dezelfden minus den
Plabtelandersbond) is de marinebegrooting
aangenomen.
Minder i
nooit van Swaay;
menit-Oud om den hooft
aies-chef, ter
staat niet te bevorderen tot referendaris
aangenomen en by de besprekingen over
de verschillende havenverbeteringen moeet
de Minister telkens antwoorden „geen geld"
Het glanspunt van den avond was wel de
interpellatie van den heer van der Voort
van Zijp (A.-R.) over de havenwerken te
Vlissingen. De interpeltant constateerde
dat thans krachtens een beschikking van
het Kabinet het werk tot eenvoudiger pro
porties zou worden teruggebracht; de leng
te van de kaaimuur zal kleiner worden en
aan de Oostayde zullen een paar steigers
worden aangebracht. Maar het ware beter
geweest, indien de Kamer dit twee jaar
geleden had geweten. Thans was de Ka
mer de interpellant zeide het zoo wel
niet, maar dit was toch de strekking van
zyin betoog door den Minister in de luren
De Minister antwoordde, dat de voor
stelling door den heer Van der Voort van
Zyp van den loop van zaken gegeven, ten
eenenmale onjuist was. De bedoeling van
de wet, waarbij besloten was tot den be
doelden havenaanleg, was geenszins van
Vlissingen een groote havenplaats te ma
ken, maar alleen on een ligplaats te ma
ken voor de booten van de Zeeland, den
veerdienst naar Breakerts, en de Maat
schappij de Schelde, en enkele kleine ver
beteringen aan te brengen.
De Minister zei in zyn geweten over
tuigd te zijn dat hij in deze zaak hier eer
lijk stond. Aan de grootte en de diepte
van de havenkom wenschte hij niets te ver
anderen; alleen den kaaiimuur zou hy wat
inkorten omdat de lengte van 650 M. niet
beantwoordde aan het doel zooals men zich
oorspronkelijk heeft vooi gesteld. Hem
zweefde voorioopig voor een lengte van
400 M. Maar hij wilde zich nog niet direct
aan «lat cijfer binden. Hij zou de zaak nog
eens laten onderzoeken. Mocht later de be
hoefte grooter Wijken, dan kon men altijd
den kaaimuur nog verlengen. Ging de Ka
mer met deze oplossing accoord dan zou
na aanneming der begrooting door de Eer
ste Kamer de aanbesteding ten spoedigste
plaats hebben.
Den interpellant bleek door 's Ministers
antwoord de zaak niet helderder geworden.
Toch vertelaarde hy dit artikel te moeten
slikken. Maar na alles wat er gebeurd was,
moest hy eerste de aanbesteding zien al
vorens ze te kunnen gelooven. Hert, speet
hem het te moeten zeggen, maar hij had
geen vertrouwen meer in dezen Minister.
„Gij handelt in strijd met de wet" voegde
de heer Boon (VjB.) den Minister toe en
hij diende de volgende motie in: „De Ka
mer, van oordeel dat er geen reden is terug
te komen op de motie van den heer Van
der Voort van Zy'p, aangenomen 2 Decem
ber 1922 handhaaft ook thans deze uit
spraak en gaat over tot de orde van den
dag." Maar de heer Fruytier R.K.) trad
tegenover deze bestrijders van den Minister
als diens paladijn op en verklaarde te ge
looven dat er veeleer reden was, den Mi
nister dankbaar te zijn omdat hij thans met
ernst het werk doorzette. Voor de motie
was in zyn oog geen aanleiding. De heer
Krijger (CJL) tapte uit hetzelfde vaatje,
doch bepleitte medezeggenschap van Vlis
singen en Gedeputeerde Staten van Zee
land by den aanleg van den kaaimuur. De
Minister verklaarde dat de heer Boon Vlis
singen geen grooter oiwiienat kon doen dan
door zijn motie. Weid deze immers aange
nomen, dan zou van dè uitvoering der wer
ken niets komen, want dan zou hij opnieuw
met zijn ambbgenooten daarover in overleg
De heer Boon trok later zijn motie in.
Het »s Donderdagavond heel laat gewor
den in de Tweede Kamer. Te half één pas
kwam de afdeeling luchtvaart aan de orde,
waarbij de heer v. Dijk (rjk.) over 't hoofd
van den Minister heen een aanval richtte
op diens hoofdambtenaren die op z.i. onbe
hoorlijke wijze jarenlang de verbetering
van het vliegveld by Schiphol hadden ver
traagd door medezeggenschap van den Mi
nister van Waterstaat te eischen in deze
zaak, welke ten slotte .gebleken was uit
sluitend te behooren tot de competentie van
den Minister van Oorlog.
De Minister verklaarde dat dit meenings-
verachil op goede gronden had berust en
dat men ten slotte de knoop maar had door-
Daarop volgde de afiL spoorwegen. 10
sprekers; elk 12 minuten. Ie de heer Bak
ker (c.h.): dubbel spoor MeppelLeeu
warden; Zondagsrust voor het personeel,
dat (gelegenheid moet hebben om ter kerke
te gaan; 2e de heer Kuiper (rJc.): absent;
Se. de heer Smeerak (a.r.): gevoelt geen
vrijheid aan te dringen op een duurteby-
slag voor het personeel, doch wenscht we!
een tegemoetkoming aan dat personeel,
daar de salariskortingen voor het Rijksper
soneel later zyn ingegaan en tot een lager
ibeorag van voor het spoorwegpersoneel.
Bepleit voorts o.a. beter pensioenregeling
voor dit personeel, zooveel mogelijk beper
king van het treinverkeer op Zondag.
De heer Duymaer van Twist besprak de
onbewaakte overwegen, waarop de Minis
ter erkende dat de opheffing van afslui
ting van overwegen het gevaar vergroot,
maar groote baten oplevert. Het aantal
klachten is afgenomen, men moet eraan
.gewennen. In den Haag zyn wel honderd
onbewaakte overwegen. Men moet behoor
lijk uitkijken. De speciale klachten der af
gevaardigden zullen nader worden onder
zocht. Inzake duurtebyslag wacht de Mi
nister de voorstellen of adviezen der direc
tie af; idem inzake de pensioenregeling.
Toestemming tot ontheffing van de bepa
lingen inzake dienst- en rusttijden wordt
niet verleend dan nadat hat Hykstoezicht is
gehoord en daarmede aceoord gaat. Inzake
den Personeel raad betreurt de Minister, dat
dc organisaties met <i« directie niet tot
overeenstemming kunnen komen.
Te 2.10 sprak heer De Boer (p.b.1
over tramwegaanleg in Groningen.
Om half drie zeide de heer Hermans (r.
k.) zich te verheugen in de aangebrachte
verbeteringen Ln het Staatsmynbedry f
waardoor de kostprijs la verlaagd en de
juistheid van zijn vroegere critiek is ei
kend.
Te 2.50 oreerde de heex Fruytier (rk.)
over de exploitatierekening der Staatsmij
nen en over de ontginning der Peelvelden.
Te 3 uur protesteerde' de heer Gerhard
(vd.) tegen het ontslag van twee mijnar
beiders bjj de Staatsmijn Emma, bestuurs
leden van een aftleeling van De Dageraad,
wegens verspreiding van een circulaire on
der de inwoners, aandringend* op afschei
ding van de kerk.
Te 3.15 kwam de heer Vliegen (ad) op
tegen de critiek op het Staatsmijnbedrijt'
en sloot h(j zich aan b(J den heer Hermans,
waar deze overlegging van gegevens aan
de arbeidere-organitaties bepleitte.
Te 3.50 beantwoordde de Minister de
sprekers en feliciteerde den heer Hermant-
met zyn succes en betoogde dat hy geen
bevoegdheid heeft in te grijpen in de con-
tractcommdasie en dat er ook geen aanlei
ding tot dwingend ingrijpen bestaat.
Om vier uur begon men met de afdee-
lmg scheepvaart. De heer Ketelaar (v.d.)
is tegen de verplaatsing Van den Raad voor
de Scheepvaart van Amsterdam naar Den
Haag. De heer ter Hall (v.b.) kwam op
tegen de wyze waarop het onderzoek heeft
plaats gehad naar den nood der helden der
zee de oud-redders, waarvoor de Minister
slechts 6000 heeft uitgetrokken. Volgens
den Minister konten slechts 25 personen
voor steun in aanmerking, terwijl bij het
Hoofdbestuur van 't Dofte Rijkersfonds 92
personen bekend zijn die steun behoeven.
De Minister trekke minstens 10.000 voor
dit doel uit en benoeme hen commissie met
opdracht een nauwKeurig onderzoek in te
stellen naar den steun aan deze mensohen.
De Minister antwoordde met 's Rijks mid
delen zeer voorzichtig te moeten zijn.
Te 4.25 maakte de heer Beu me r (a.r.)
nog een opmerking, totdat vyf minuten la
ter de begrooting werd aangenomen en de
vergadering geslotenI
Wy gelooven wel dat de Tweede Kamer
hiermede het nacht-record heeft geslagen'
Gisteren werd bij den aanvang van de
zitting gestemd over de motie-Boon, om
het tractement van den gouverneur van Cu
rasao te handhaven op 27.000.—, terwyl
daarvoor op do beg rooting 32.000.— was
uitgetrokken. Het vooh*el werd aangeno
men met 43 tegen 38 stemmen.
De begrooting van Koloniën werd daar
na aangenomen. Tegen waren de sociaal
democraten en de communisten.
Gisteren heeft de Kamer zich bezigge
houden met de Oorlogsbegrooting en zoo
als begrijpelijk is de leuze van de natio
nale ontwapening niet van de lucht geweest.
Het begon al dadelijk bij de opening der
vergadering met den heer Van Zadelhoff,
tot wiens domein tegenwoordig de ontwa
pening (en de zalmvisscherybehoort. Men
hoorde weer de bekende klanken: het aan
houden van een weermacht vergroot de
kans om in een oorlog te worden betrok
ken, ons leger was in dein wereldoorlog geen
factor geweest, kortom, nationale ontwa
pening is opeens mogelijk geworden.
Volgens den heer Zadelhof zal de S. D.
A. P. spoedig komen met een initiatief-voor
stel voor ontwapening.
Voor het overige de jaarlyksche klach
ten en wenschen, vooral op het gebied der
bezuiniging, dat zeker nog niet geheel is
afgewerkt; klachten over het weinige re-
I sultaat dat met veel geld zou worden ver
kregen, klachten vooral, dat de Regeering
te weinig oog zou hebben voor de nieuwe
perspectieven op het terrein der interna
tionale verhoudingen. Voorn) op dit ter
rein heeft m.r, Dresselhuijs zich bewogen.
wiens standpunt t. a. v. het legerstelsel-
Van DUk bekend Ie. Dit stelsel geeft een
voor onze krachten te groot leger, dat daar
door niet voldoende geoefend, geëncadreerd
en uitgerust k«n worden. Er 1« bezuinigd,
ongetwijfeld, maar de te groote opzet van
ons leger brengt mede, dat bezuinigd wordt
op punten waarop niet bezuinigd mag
worden. Zoo aal ons lager ln het moeras
blijven «vreest de liberale leider, zoolang
de ministers aan een te groote massa vast
houdt. De Vrijheids bonders zouden dan ook,
evenals verleden jaar, geneigd zijn tegen de
Oorlogsbegrooting te stemmen, indien de
minister mocht weigeren een andere rich
ting in te slaan.
Dm politltkt orlsls in Dultnohlnné.
Uitstel der kabinetavormiiiK. De Belgische sociaal-democraten en het
leger. De strijd in Marokko.
ln Duitschland blijft men met de kabi
netscrisis voortsukkelen en zü, die een pes-
simisti-schen kyk op den toestand hebben,
voorspellen zelfs, dat hot nog wel tot na
Kersttijd kan duren, voordat een oplossing
wordt gevonden.
Wij wezen er reeds op dat Stresemann,
lid der Duitechc volksparty, en tot dusver
minister van buitenlandsche zaken, ervoor
heeft bedankt om te trachten een kabinet
samen te stellen. Hy besloot tot dezen ne
gatieven stap in hoofdzaak op grond v«n
het verrassend besluit van het centrum,
waarin op zoo nadrukkelijke wyze positae
werd gekozen tegen het deelnemen der
Duitsch-nation&len, die nog steeds niet tot
de politiek van het kabinet-Marx-Strese-
mann zyn bekeerd, aan d« rageering. Dr.
Marx, die wol geen officieele opdracht had
ontvangen, om een regeering te formeeren,
maar wien was verzocht zijn voelhorens
eens uit te stoken en de leider» der ver
schillende partijen eens te polsen, heeft
geen resultaten bereikt, omdat alle par
tyen hardnekkig vasthouden aan hun stand
punt. Feitelijk kan zelfs van een verscher
ping der situatie worden gesproken; be
kend wap immers reed», dat de Duitsche
volkspartij alleen heil zag in het samen
stellen eener burgerlijke regeering; thans
heeft zich ten overvloede de Beiersche
Volkspartij voor een burgerbloc uitgespro
ken als de eenige regeeringemogelijkheid,
terwijl voorts deeconomische partij (Wirt-
schaftaparteite kennen heeft gegeven,
dat zij alleen een kabinet genegen k te
steunen, waarin de burgerlijke meender-
heidapartijen zijn vertegenwoordigd. Van
/jtcun aan een regeering, waarin de soc.-
dem. zitting hebben, wil de economische
partij echter niets weten. Verwachten dua
deze drie partijen alleen iet» van een recht-
sche politiek, de democraten en het cen
trum wenschen minstens een regeering van
het midden.
Men heeft reeds kunnen lezen wat het
standpunt is van de .sociaal-democraten ten
aanzien van de crisis. Z ijzijn iets an
ders kon trouwen» niet worden verwacht
ten zeerste gekant tegen een recfvtsfch
ministerie en wanneer dit ooit tot stand
mocht komen, tullen zij dit met alle mid
delen, die hun ter beschikking staan, be
strijden.
Dit alle» is door den Rykspresident en
de Rijkskanselier nog eens besproken en
zij zijn ten slotte overeengekomen de vor
ming van een nieuwe regeering uit te stel
len, tot kort voor het oogenblik dat de
nieuwe Rijksdag bijeen zal komen
Dr. Marx heeft van deze beslissing mede
deel ing gedaan in den kabinetsraad, waar
op hy alle ministers bereid vond hem te
ondersteunen by de afwikkeling der loo-
pende zaken.
Onder deze omstandigheden zou het dan
ook niet behoeven te verwonderen, indien
men omdat alle andere mogelijkheden
uitgeput zijn er tenslotte toe besloot het
kabinet-Marx te doen herleven, hetzij on
veranderd, hetzij meer of minder gereoon-
stueerd. Gehoopt mag in elk geval worden,
dat spoedig de mannen worden gevonden
voor de verschillende ministersposten. Een
permanente crisis kan Duitschland niets
clan nadeel bezorgen, temeer, daar allerlei
internationale kwesties dringend behande
ling vereischen.
De Belgische Kamer heeft gisteren met
81 tegen 58 stemmen en 6 blanco het door
de regeering' voorgestelde contingent voor
1926 goedgekeurd.
By de besprekingen heeft de heer Van-
dervelde het standpunt der Belgische so
ciaal-democraten ten aanzien van het le
ger uiteengezet. Daarbij betoogde hij, dat
de socialisten zich internationaal tegen den
oorlog richten en meenen, dat zij hun po
gingen in deze richting moeten verdubbe
len, maar dat dR niet belet om onder de
huidige omstandigheden van meening t*
zijn, dat kger noodig is om het land
te verdedigen, want wy zijn, zoo verklaar
de hij, voor het beginsel dor landsverdedi
ging. Wat de regeering wil was z.i. infcus-
achen een stap terug, daar het een terug
keer is tot het leger van vóór den oorlog.
Het is een militair stelsel, dat verschrikke
lijk duur is en byna een milliard kont op
een totaal van vier milliard, waarby nog
twee miliard Is, voortvloeiend uit de gevol
gen van den oorlog.
Tegenover het stelsel der regeering be
pleitte VanderveUle een kaderlpger met oen
sterke kern vrywilligers benevens militie-
kader mot korten diensttijd. Een dergelijke
gewapende natie zou een doeltreffende ver
dediging van het land opleveren.
Minister Forthomme kwam ertegen op,
dat do heer VanderVelde, ojl de kosten der
gendarmerie by die voor het leger had ge
voegd en meende, dat diens stelsel veel
duunler zou z(jn don het hüufige.
In het Britsche Lagerhuis is gisteren de
quaestie van Marokko ter sprake gekomen.
Lloyd George was van meerling dat «1e ge
beurtenissen in Marokko, o.a. de met suc
ces bekroonde opstand van bclangryke
stammen en de ontruiming van het achter
land door de Spaanscho troepen, ongetwij
feld tot een hoogst belangrijke intergeal-
lieerde conferentie aanleiding zou kunnen
geven. Hij sprak de hoop uit, dat de Brit
sche regeering ieder poging tot herovering
van het Riff-gebied sou verhinderen.
Minister Chamberlain zeide dat hy niet
kon voorspellen welke houding de Britsche
regeering zou aannemen ten aanalen van
een reeks van gebeurtenissen, die nog nlrt
hebben plaats gehad en dat hy zich daarom
moest bepalen tot de uiteenzet*)!* van het
standpunt, dat de regeering ten aanzien
van den huldigen toestand inneemt. Der
gelijke onlusten, als die in de Spaansche
zone van Marokko, kunnen door de andere
Europeescho mogendheden niet onopge
merkt biyven. Het meest is Frankryk er
by geïnteresseerd, doch ook de andere mo
gendheden, welke belangen in No<ml-Afri-
kan hebben, kunnen niet als vreemden blyven.
toezien wanneer er in een der gebieden van
Noord-Afrika veranderingen plaats hebben,
want indien in één streek onlusten uitbre
ken, kan dat het begin zUn van ongere
geldheden in andere gebieden. De belangen
van alle by Nooid-Afrika betrokken mo
gendheden zyn in hoofdzaak dezelfde, on
danks meeningsvemchlllen over quaeeties
van ondergeschikt belang. Het standpunt
der Britsche regeering Is, dat *y alk» «Bent
te doen wat ln haar vermogen ligt om te
voorkomen dat locale onlusten tot Inter
nationale quaestie» worden.
De Minister deed een beroep op het La
gerhuis om hem by zyn pogingen te onder
steunen.
BUITKNLANP8CH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Hitier cji. in vryheid gesteld.
Volgens officieele mededeeling zijn
Hitler en Kriebel bekend uit de dagen
van den Hitler-PuUoh, in vrijheid ge
steld.
Het proces-Ebert.
De Officier van Justitie bij de recht
bank te Maagdenburg heeft tegen den
redacteur van de ,,Milteldeutaohe Ztg."
die wegens beleediging van rijkspresi-
Het verried van Hopman Mnerten
Sehets.
Historische schets van Th. A. BOEREE.
O)
Het verhoor was geëindigd en toen de
man, die dit alles had aan het licht ge
bracht, was weggebracht naar zyn cel,
heerschte er een tydlang stilte onder de
mannen, die het verhoor hadden afgeno
men.
Verschrikkelyk warpn zyn onthullingen
geweest, en ze voedden even een koude ril
ling langs hun rug gaan by de gedachte
aan het bloedbad, waaraan ze te nauwer-
noad ontsnapt waren.
Maar verschrikkeiyber nog in hun oogen
was het feit, nu als aanleggers werden
aangewezen twee mannen uit de stedelijke
regeering, de burgemeester en de tol
lenaar.
Was dit alles waarheid, of was hy om
gekocht om deze mannen in het verderf te
storten
Er was slechts één uitweg, om te zien of
hy loog. Men moest hem naar de beide hui
zen zenden, hij moest ze zelf aanwyzen,
binnengaan, en toonen, dat hy ook daar
binnen den weg kende, en zyn medeplich
tigen kon aanwijzen.
Dien zelfden avond om negen uur ging
de poort van het kasteel open, en Maerten
Schets trad naar buiten, gevolgd door
eenige mannen, in hun zwarte mantels ge
huld Het wazen van Hombringe, de leden
van de vroedschap Jan Coenens, Gerrit
Franss en enkele anderen.
Naby de Janskerk op de haven komen
de, en voor de kapel van het gasthuis
staande zei Schets: „We moeten de andere
zijde nemen." Hij liep de brug over, en
zwygend volgden hem de anderen. Alle hui
zen nauwkeurig opnemend, bleef hy stil
staan voor de woning van Jan Gerrit
Stempels, zeggend: „DSt is een van de bei
de huiizen," en voortgaande en het volgen
de huis aanwyzend zei hy: „Dit is het
andere."
Nog eens ging hy terug, en het huis van
Stempels binnentredend, gevolgd door de
anderen, liep hy, zonder aarzelen door naar
de kamer, opende die en zeide tot Stempels
die aan de tafel zat: „Goeden avond, va
der." De ander antwoordde: „Goeden
avond", daarby zoo verbaasd opziende, als
of hy Schets nog nooit te voren had ge
zien.
„Kent 8Ü so11*» niet?"»vroeg Schets
waarop de ander antwoordde: „Ik heb u
myn levensdagen nooit gezien."
Schets, zich tot de anderen wendende
hield styf en strak vol, dat hy Stempels
wel degelijk kende, en dat de geheele be
spreking in die kamer had plaats gehad.
Door Van Hombringe weggeleid en we
der op straat gekomen, betrad hy het huis
van Dirck Cornelisaoon en in de ledige
zaal komend, keek hy rond.
Aan de muur hing een 'groot schilderij
den bewoner voorstellend, en op het achll-
derij wijzend nel Sehete: „Dat 1* de man,
met wien ik gesproken heb, maar nu is
zyn baard witter en spitser."
Het huis doorloopend, en de slaapkamer
der vrouw betredend, zei hy, wyzend op de
vrouw, die te bed lag: „Dat is de vroüw
met wie ik gesproken heb."
Weder naar buiten gebracht en langs de
straten loopend, wyzend op het huis van
Jan Hey, zei hy: „Hier woont ook iemand,
onet wien ik gesproken heb."
Het huis binnen gaande en op de slaap
kamer komend, waar Jan Hey voor zyn
bed stond zei hy: „Dit is niet de man, dien
ik zoek, de ander is lang zoo oud niet."
Langs het Herthuis gaande, vroeg hy ver
gunning zyn vrouw te zien.
In haar kamer komend zei hy: „Goeden
avond, Cleercken." Hem aanziende zei ze:
„Goeden avond lief, ik had niet gedacht, u
in dezen toestand te zullen zien, daarvoor
had ik u te vroom gehouden."
Het hoofd schuddend antwoordde Schets:
„Ik heb niets onvrooms gedaan", maar van
Hombringe hem in den reden vallend zei:
„Was je plan dan niet de geheele stad uit
te moorden?" Schets kromp ineen, nauw
hoorbaar zeggend: „Ja 't is waarachtig,
zoo is het."
Klaart je, op van Hombringen toetre
dend en de handen smeefcend uitstrekkend,
riep: „Ik bid U, heer Commissaris, wilt
hem recht doen wedervaren."
Schete antwoordde slechte: „Dc vraag om
genade, eft niet om recht."
Weder weggeleid en op de haven komend
ter hoogte van de kapel zeide Schets: „Ik
weet nog een huis, het i» een hoekhui», het
staat aan het water tegenover de viach-
markt." Hen voorgaande, wees hy hun het
huis van den deken, zeggend: „Hier woont
een pastoor of paap. Toen ik hem sprak,
zei hy tegen m(j: Hopman, ik ben gisteren
in een klooster geweest, met vele anderen,
als alles goed is afgeloopen, zult gy tevre-
«ien zyn, gy zult geld in overvloed krygen
en de kerken zullen weder in hun ouden
staat hersteld worden."
Enkele dagen waren voorbygegaan, en
nog eens werd Schets verhoord, thans door
den heer van Qbdam, Ortel en Groenewe-
gen.
Dagen van rust volgden, en in suffe be
rusting lag Schets in zyn cel. Wat sou er
met hem gebeuren? Den dood had hy ver
diend, dat wist hy, en dien zou hy ook ze
ker niet ontgaan, het was slechts een
questie van tyd, wanneer het ton gebeu
ren, en hoe men een eind aan zyn leven
zou maken.
17 September werd hy weder uit zyn cel
gehaald en voor twee mannen gebracht De
eene was de griffier van het hof van Hol
land, de andere de substituut griffier Mr.
Hendrik Meyster.
Nog eens werd hy uitdrukkeiyk onder
vraagd over zyn verstandhouding met den
tollenaar en nog eens verklaarde Schets,
dat deze tegen hem gezegd had: „Ik wou
om duizend daalders, dat de geuzen uit As
stad waren en gy met uw vendel er ln
waart"
Twee dagen later wordt Schei» opnieuw
verhoord, thans door een tnin of meer zon
derling samengestelde commissie. In de
eerste plaats de heer van Swieten als gou
verneur der stad, verder Dirck van Bronck-
horst als raad van den Graaf van der
Ma rek, en ten slotte de advocaat Claea Ca-
raerlingh, en Cornells van der Wolff, secre
taris van het hof van Holland, als gecom
mitteerden van de Staten van Holland.
Vier dagen duurt dit ondersoek en stel
selmatig wordt hem de bekentenis van all«
büzonderheden van zyn verraad ontlokt.
Steeds houdt hy echter vol, dat zyn
commissiebrief werkelyk van den graaf
van den Berg afkomstig Op 24 Septem
ber bevonden zich in de zaal van het
kasteel te Gouda <k heer van Bronkborst,
de advocaat Kamerling en Cornells van der
Wolff.
Vbor hen stonden vier mannen, Dirck
Janaz, Jacob van Foreeat, Jan Pieterzz, en
Dirck Corneliszoon, de tollenaar. Ze waren
met opzet zoo bijeengezocht, en door den
deurwaarder Willem Jaspers opgeroepen,
omdat ze oude mannen waren, met witte
haren en baard, en Dirck Jansz geleek bo
vendien op het eerste gezicht veel op den
tollenaar. Allen gekleed in de zelfde zwar
te mantel» en met de zelfde ronde hoeden
op, waren ze moeieiyk van elkaar te on
derscheiden. Alleen Jan Pieteraz droeg een
lange tabbaart, met zwart bont gevoerd.
De vier mannen werden op een r(j gezet.
Daarna wend Schets binnengeleid en hem
gelast voor de mannen op een bankje plaats
te neme®. (Wordt vervolgd).
